________________
uપુર ચોરની કથા • (૪૫) : હે સ્વામિન્ ! અમારે આજ આઠ ઉપવાસો થયા છે, તેથી ઉપવાસને દિવસે ધર્મ છોડીને ક્રીડા કરવા કેમ જવાય? તે તમે પોતે જ વિચારો. અમારે રાજાની આજ્ઞાનું શું પ્રયોજન છે? જેવું અમે પાપ પુણ્ય કર્યું હશે, તે પ્રમાણે થશે; તેથી અમે કદાપિ વનમાં જવાનાં નથી. કહ્યું છે કે : કદાપિ જળમાં ડૂબી જાઓ, મેરુપર્વતના શિખર ઉપર ચઢો, રણમાં શત્રુઓને જીતો, વ્યાપાર અને ખેડ વિગેરેની વિધા કે કળાઓ શીખો, અથવા તો હોટો પ્રયત્ન કરીને પક્ષીની પેઠે વિશાળ આકાશમાં ઊડી જાઓ; પણ જે ભાવી (થવાનું) છે, તે અભાવી (મિથ્યા) થવાનું નથી; અને જે કર્મને વશ થવાનું છે તેનો તો નાશ ક્યાંથી જ થાય ?'
આ પ્રમાણે પોતાની પવિત્ર પત્નિઓનો દ્રઢ નિશ્ચય જાણી અર્હદાસ શેઠે કહ્યું કે, “હે કાંતાઓ ! તમે જે કહ્યું તે ખરૂં છે. ઉપવાસને દિવસે તો એકાગ્રચિત્તે જિનાગમ સાંભળવાં જોઈએ, અને તેથી જ કર્મક્ષયનું કારણ થાય છે.”
આવી રીતે પતિનું વચન સાંભળી સ્ત્રીઓએ કહ્યું કે, “હે સ્વામિનું ! તમે અને અમે આપણા ઘરમાં રહેલા સહસ્ત્રકુટ નામના જિનમંદિરમાં જઈએ.' શ્રેષ્ઠીએ તેમ કરવા હા પાડી એટલે તેઓ સર્વે અનેક મંગળ દ્રવ્ય સહિત તે સહસ્ત્રકૂટ નામના જિનમંદિરમાં ગયા; ત્યાં અનેક જાતનાં વાજિંત્રો તથા ધવળ મંગળ સાથે શ્રી ભગવંતની પૂજા કરી અને પછી ધર્મવિનોદથી પરસ્પર આનંદ પામી ત્યાં રહ્યા. પછી સ્ત્રીઓએ પોતાના સ્વામીને પૂછ્યું કે, “હે પ્રાણનાથ ! તમારું સમકિત કેવી રીતે દ્રઢ થયું? તે અમને કહો.” શ્રેષ્ઠીએ કહ્યું કે, “તમારું સમકિત કેમ દ્રઢ થયું ? તે પ્રથમ કહેવું જોઈએ; તે પછી હું કહીશ.' ત્યારે સ્ત્રીઓએ કહ્યું કે, પ્રથમ તો તમારે કહેવું જોઈએ, કારણ કે સ્ત્રીઓને પતિ એક ગુરુ સમાન છે. કહ્યું છે કે : બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રીય અને વૈશ્યનો ગુરુ અગ્નિ છે; વર્ણનો ગુરુ બ્રાહ્મણ છે; સ્ત્રીઓનો ગુરૂ પતિ છે અને સર્વનો ગુરુ અભ્યાગત (અતિથિ) છે. સ્ત્રીઓનું આવું વિનયવચન સાંભળી શ્રેષ્ઠી “તથાસ્તુ' (તેમ જ થાઓ) એમ કહી જેવી રીતે પોતાને દ્રઢ સમકિત પ્રાપ્ત થએલું છે તેની કથા આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યા :
‘ઉત્તરમથુરા નગરીમાં પડ્યોદય નામે એક રાજા હતો. તેને યશોમતી નામે રાણી હતી. તેણીને ઉદિતોદય- નામે એક કુમાર હતો. તે કુમાર તે
