________________
એક જ નાની સરખી ભૂલ માણસને છેક નીચે પટકી નાખે છે. ભૂલ જરા જબરું દુ:ખ દે છે. અનુભવીઓ બધાં એમ જ કહે છે, ભૂલ નહીં. દ્રૌપદીએ એટલું જ કહ્યું કે, ‘આંધળાના દીકરા આંધળા' વાત સાચી હતી. પણ જે કટાક્ષથી એ બોલાયું હતું તેથી મહાભારતનું યુદ્ધ મંડાયું. એક પઠાણ હુક્કો ગુડગુડાવતો નીકળ્યો તેમાંથી એક નાની તણખી ઘાસની ગંજીમાં પડી. પવન આવ્યો અને એમાંથી મોટી આગ પ્રગટી નીકળી. પંચ ભેગું થયું. અબ્દુલખાન પઠાણને બોલાવ્યો. પૂછ્યું તો આગ લાગતી જોઈને કહે, અધધ... મેરી ઈતની થી, મેરી તો ઈતની થી... આમ એક વચન અવળું બોલવાથી કુસંપ ફેલાઈ જાય છે. ગામડામાં આવું બહુ ચાલે છે. ઘરમાં ગંદકી પડી છે. તેનો ફેલાવો આખા જિલ્લામાં થાય છે. પછી એનો છેડો નથી જડતો કે ક્યાંથી કોકડું ગૂંચવાયું છે. તમારા ગામમાં ઝઘડા હોય તો, અન્ન પ્રેમથી ખવાય કેમ ?
પણ આપણે જે કંઈ કરીએ છીએ, તે મનમાં પાપ ભરીને કરીએ છીએ. પેલો ગુંગો નાકમાં નર્ક ભરેલું એટલે એને સુગંધ ક્યાંથી આવે ? જ્યારે નાકમાંથી મળ નીકળી જાય ત્યારે જ ખરી સુગંધ મળે. હું મોટો, મારો પક્ષ આવો એમ કરવાથી કોઈ દિવસ પોતાના ગામનું કલ્યાણ થવાનું નથી. મોર પીંછાથી રળિયામણો છે ભૂલ પોતાની જોવી.
સવારના હિરજનવાસની મુલાકાત લીધી હતી. ગામમાં બે પક્ષો હતા તેના હાથા આ ભાઈઓ પણ બન્યા હતા. એક પક્ષે ભામનો ઈજારો રાખ્યો હતો. બીજા પક્ષે એ તોડવાનો વિચાર કર્યો. એટલે કેટલાક હિરજનને કહ્યું અમારા ઢોર તમે ઉપાડો. એમને પંચાયતમાં ભંગ પડાવવો હતો. પેલા ભાઈઓએ ચામડાં લીધાં. એટલે ગૂનો થયો. એ રીતે બીજા પક્ષે તેમના ઉપર ફોજદારી કરી. પરિણામે બંનેને સારો એવો ખર્ચ થયો.
સાંજના ગ્રામપંચાયતની ચૂંટણીથી આગલા સભ્યોએ રાજીખુશીથી રાજીનામાં આપ્યાં. એક વિઘ્ન સંતોષીએ દખલ કરી, પણ લોકો તૈયાર થઈ ગયા હતા. અટેલે બધું કામ શાંતિથી પતી ગયું. હિરજનોનો પ્રશ્ન પણ શાંતિથી પતી ગયો. ૯૧૫ વીઘા દેવચરાડી ગામનું ભૂદાન થયું.
૧૨૦
સાધુતાની પગદંડી
