________________
આગળની વ્યવસ્થા કરવા ગયા. ગામે ખૂબ પ્રેમથી ૫૦ વીઘા ભૂદાન કર્યું. તા. ર૪,ર૫-૪-૧૯૫૩ : પોરબંદર
બોખીરાથી નીકળી પોરબંદર આવ્યા. અંતર સાત માઈલ હશે. ઉતારો કીર્તિમંદિરમાં રાખ્યો હતો. ગામે અને વિદ્યાર્થી ભાઈ બહેનોએ સુંદર સ્વાગત કર્યું. સભામાં મહારાજશ્રીએ બાપુજીની જન્મભૂમિમાં ગંભીરપણે બાપુજીના જીવનની યાદ તાજી કરી. બપોરના કુરેશીભાઈ આવ્યા હતા. તેમની સાથે વાતો કરી. કાર્યકરો સાથે અહીંના કાર્યકરની વિચારણ કરી. પછી હરિજન(ભંગી)વાસમાં ગયા.
રાત્રિ સભામાં મહારાજશ્રીએ જણાવ્યું કે, જ્યારે હું કસબામાં કે શહેરમાં જાઉં છું ત્યારે એક સવાલ ઊઠે છે કે હું હરિજન વાસમાં ગયો.
ત્યાં જઈ ચિત્રો જોયાં તેથી એ સવાલ તાજો થયો. આજીવિકાનાં સાધનો દિવસે દિવસે ગૂંટવાતાં જાય છે. અહીં તો બંદર છે. એટલે ઘણાં વહાણો આવતાં હશે. વેપાર ચાલતો હશે. આજે મકાનો ખૂબ દેખાય છે, પણ લોકોના મોઢા ઉપર રોજી અને રોટીની ચિંતા બહુ દેખાય છે. સ્વરાજય મળ્યું છે, પણ એ તો માત્ર પરદેશી સત્તાને દૂર કરવા પૂરતું હતું. ઘણી મજલ કાપવાની બાકી છે. ગાંધીજી રાજકીય પુરુષ હતા એમ કોઈ ના માને તેમનું મુખ તો આધ્યાત્મિક હતું. રાજ્ય મોટી વાત નથી પણ સત્ય ને અહિંસા જ એમને મન મુખ્ય હતાં. તા. ૨૫-૪-૧૫૩
સવારની પ્રાર્થનામાં ભંગી ભાઈ બહેનો ઘણાં આવેલાં. તેને અનુલક્ષીને પ્રવચન કરતાં મહારાજે જણાવ્યું :
આપણા દેશમાં સામુદાયિક રીતે વિચાર કરવામાં આવે તો આ ત્રણ બાબતો ઉપર ધ્યાન આપવામાં આવ્યું નથી. પહેલી વાત ગામડું, એમાં કાચોમાલ થાય છે અને ખેડૂતે પ્રભુ ઉપર તેને વધારે શ્રદ્ધા રાખવી પડે છે. વરસાદ માટે ઈશ્વરની પ્રાર્થના કરવી પડે છે. તીડ, જાનવર કે બીજા કોઈ ઉપદ્રવ સમય તે ઈશ્વરને યાદ કરે છે. પોતાની ભૂલોની ચિંતા કરે છે. કેટલીવાર લઘુતાની ગ્રંથી આવી જાય છે, પણ સાચી રીતે વિચાર કરવામાં આવે તો ઘણો ફાયદો થાય.
૧૫૪
સાધુતાની પગદંડી
