________________
હું કહેવા એ માગું છું કે શરીર પંચમહાભૂતનું પૂતળું છે. એમાં સારી અને બૂરી બંને વસ્તુ પડેલી છે. મારી જાતમાં જોઉં તો કેટલાક માટીના ગોળા છે જેમાંથી સુંદર વસ્તુ બનાવી શકાય, કેટલાક ગોળા એવા છે જે બેડોળતા લાવે છે. ગંદકી પણ છે સુગંધ પણ છે. પણ ક્રમે ક્રમે ઊંચે જવાનો પ્રયત્ન છે.
આજે ૫૦ મું વરસ મને બેઠું. ધર્મ અને વ્યવહારનો મેળ તૂટી ગયો છે. એ સાંધ્યા વગર છૂટકો નથી. ગામડામાં બધું જ સારું છે એમ નથી. પણ જીવનની મૂળભૂત વસ્તુઓ ત્યાં પડેલી છે. એટલું જ નહિ, પણ ઉત્પન્ન થતી ચીજોની સાથે ને સાથે ખેડૂત ઈશ્વરનું નામ જોડે છે. વરસાદ જ તેનું મુખ્ય સાધન છે. એટલે તેને સત્ય તરફની શ્રદ્ધા સહેજે છે. જો ગામડું કેન્દ્રમાં આવી જાય તો બધું સારું થઈ જાય. હું તો ઇચ્છું કે ગામડાનો પાઠ પાકો થાય. આજે તો એક એક ચીજ તેમની શુષ્કતા જેવી લાગશે. વહેમ, પાખંડ, ગંદકી, દંભ વગેરે છે. પણ સુધરવાની તક છે. એક બાજુ લોકો તિક્ષ્યમાં તિક્ષ્ણ હથિયાર શોધ્યાં કરે છે કારણ કે બીજાને કાબૂમાં રાખવો છે. તેનું શોષણ કરવું છે પણ જેની પાસે ઈશ્વરીય શસ્ત્ર છે તે જીતે છે અને બીજાને સુખી કરી શકે છે.
ગામડામાં સ્ત્રીઓ અને પછાત વર્ગોની હાલાકી છે. એક નાના સરખા રોગનો ઉપાય ના થાય તો આખા શરીરમાં વ્યાપી જાય છે. એટલે તેને શરૂથી જ સુધારવો જોઈએ. તેથી આ વર્ગોની ઉન્નતિ આપણા માટે પણ કરવી જરૂરી છે. સ્ત્રી જાતિની અવહેલના ભારે દુઃખરૂપ છે. એક બાળક અને બાળકના ઉછેરમાં નાનપણથી જ ભેદભાવ શરૂ થાય છે. અને સ્ત્રીઓમાં પણ લાઘવગ્રંથી એવી પેસી ગઈ છે કે તેને કોઈ સ્થાન આપવામાં આવે તો ના પાડે છે. એમાં પુરુષનો દોષ ઓછો નથી. તક મળે તો તેઓ ઘણાં મોટાં કામો કરી શકે છે. આ બધો વિચાર કરીને આપણે આગળ વધીએ. તા. ૮-૯-૧૯૫૩ : જરૂરી નોંધ : ડલાની ચૂંટણી અંગે
તા. ૮-૯૧૯પ૩ના રોજ સ્થાનિક મ્યુનિસિપલની ચૂંટણી થઈ એકબાજુ કોંગ્રેસના ટેકાવાળું નાગરિક મંડળ હતું. બીજી બાજુ સમાજવાદી પક્ષ હતો. આ પક્ષ કોઈ સિદ્ધાંતથી ઊભો થયો નહોતો. પણ એક વર્ષ
સાધુતાની પગદંડી
૧૮૪
