________________
તા. ૨૮મીએ નંદાજી જે નાયબ વડાપ્રધાન હતા. તે મળવા આવ્યા. સાડાત્રણ કલાક વાતો ચાલી. તેમણે કહ્યું હવે નવાં યંત્રો વધારવાનું બંધ કર્યું છે. અને બીજી વાત એ કરી કે જ્યાં જ્યાં સરકારી ધોરણે જિનપ્રેસ કે ચક્કી વગેરેની માગણી થશે ત્યાં ત્યાંની વસ્તુ એક્વાયર કરવામાં આવશે.
રાતના દસ વાગે ફરીથી નંદાજી મળવા આવ્યા અને ભારત સેવક સમાજ વિષે વાતો કરી હતી.
તા. ૨૯-૧-૧૯૫૩
આજે સવારના ૯-૦૦ વાગે બારટન ગલ્સ ટ્રેનિંગ કોલેજમાં પ્રવચન હતું. તેમાં વલ્લભ-વિદ્યાલયનાં બહેનો, વિકાસગૃહનાં બહેનો અને રાષ્ટ્રીયશાળાનાં બહેનો પણ આવ્યાં હતાં.
બપોરના ૩-૩૦ વાગે વિરાણી હાઈસ્કૂલમાં વિદ્યાર્થીઓની સભા હતી.
તા. ૩૦-૧-૧૯૫૩
આજે બાપુ નિર્વાણદિન હતો. બાપુનિર્વાણદિન નિમિત્તે રાષ્ટ્રીય શાળામાં પ્રાર્થના થઈ. બાદ મહારાજશ્રીએ ગંભીર વાતાવરણમાં કહ્યું:
આજે ચિંતનનો દિવસ છે એટલે બોલવાનો ઉત્સાહ થતો નથી. પાંચ વરસ એ વાતને વીતી ગયાં કે જ્યારે આપણા દેશમાં ભગવાને જે કૃપાપ્રસાદી આપી હતી તેને આપણે ગુમાવી દીધી. ગાંધીજી એ માત્ર ભારતના માનવી હતા, એમ નહીં કહી શકાય. સમગ્ર માનવજાતના હતા, વિશ્વના હતા. સત્ય કોઈનું આગવું હોતું નથી. તેમ ઈશ્વરપ્રસાદી કોઈની હોતી નથી. બાપુજીને ભલે આપણે આપણા ગણીએ, પણ એ સર્વના હતા. એમના જીવનનો સર્પનો પ્રસંગ જુઓ એણે બતાવી આપ્યું કે, ઝેરથી ભરેલો ભુજંગ એ પણ ઈશ્વરની કૃપા છે. એ ભલે ડંખ આપે, પણ આત્માર્થી તરીકે હું એને અભયદાન બક્ષે કદાય મારું મૃત્યુ થાય તો પણ. એમ કહી સાપ કે, જે ડંસ દે છે તેને અભય બનાવવો જોઈએ. આ પ્રસંગ ખાતરી આપી જાય છે કે એમનું અંતર માત્ર મનુષ્ય માટે જ નહિ, પણ વિશ્વની દરેક કૃતિ માટે, એમનું સત્ય એમનો પ્રેમ કરતું હતું. આજે એ દિવસ ભારે છે. આપણે વર્ષો સુધી સાથે રહ્યા એમની કૃતિઓ જોઈ.
સાધુતાની પગદંડી
૧૩૩
