Parvna Vyakhyano

Author(s): Kirtipurnashreeji
Publisher: Kirtipurnashreeji

Page 9

અત્યંત કષાયમાં પહોંચેલા એવા હરિભદ્રસૂરિજીને ગુરૂએ ફક્ત નવજન્મના બે જ લોકો મોકલ્યા હતા, પરંતુ જ્ઞાની હોવાથી કષાયનાં કડવાં ફળોને ઓળખી શક્યા હતા અને તેથી જ સમરાદિત્યના ચરિત્રથી ભાવની ઉપશાંતિ મેળવી શક્યા હતા.
ગુણસેનના જીવનમાં બાલ્યકાળ તથા યૌવનકાળમાં અગ્નિશર્માને ખીજવવાનાં એવાં ચીકણાં કર્મ બંધાઈ ગયાં કે ભવોભવ તેનાથી મરવાનું થયું અને અગ્નિશર્માએ જીવનની અંતિમ અવસ્થામાં એવાં નિકાચિત કર્મ બાંધ્યાં કે ભવોભવ મારનાર બનું આવું નિયાણું કર્યું, બંનેની ભૂલ હતી એકને ક્રોધકષાય હતો બીજાને નોકપાય હતો..
આપણે પૂર્વજન્મમાં અજ્ઞાનદશામાં જે કર્મ કર્યા હોય તે ઉદયમાં તો આવે જ. પણ જો સમતાભાવ શીખાઈ ગયો તો નવાં કર્મો નહિ બંધાય. ગુણસેનના જીવે પછીના જીવનમાં તો સમતા જ પ્રાપ્ત કરી છે. પણ તેમાં મૂળભૂત ગુરૂનો જ ઉપદેશ છે. સમતાભાવની ચાવી ભેદભાવની માસ્ટર કી પ્રાપ્ત કરી લીધી તેથી જ જ્યારે અશિર્માના જીવે ધગધગતી રેતી નાખી ત્યારે તેઓ સમતાથી સહન કરી શક્યા હતા.
જીવનમાં બનેલી દુઃખની ઘટનાઓને તથા દુઃખ આપનારાઓને હંમેશાં ભૂલી જવા જોઈએ.
સુખ આપનાર અને સહાય કરનારાઓને હંમેશાં યાદ કરવા જોઈએ. માણસ આ રીતે ન રહે તો દુઃખી થઈ જાય.
મારા પાપકર્મથી જ દુઃખ આવ્યું છે આ વિચાર હોય તો નિમિત્તને દોષ આપવાનું મન ન થાય. સંસારી લોકો જેને સુખની કલ્પના માને છે તેનાથી જુદો રહે તે જ સાધુ યા સજ્જન કહેવાય.
કોઈ વ્યક્તિ થોડા દિવસ પૂરતો આપણી પાસે રહે તો તેની સાથે આપણું મમત્વ રહેતું નથી, તેમ સંપત્તિ આપણી સાથે સદા રહેનારી નથી આ જાણી તેની સાથે અત્યંત પ્રેમ ન બાંધવો જોઈએ.
લોભ, તૃષ્ણા ઘટી જાય તો માણસ સુખી થાય છે, કષાય અને મમત્વ વિના જે જીવે તે પણ સુખી થાય છે.
કોઈ કડવું પણ હિતકારી કહે તેના ઉપર રોષ ન કરવો, કષાયો ઓછા કર્યા વિના કોઈની પણ ઉન્નતિ થતી નથી.
જ્યારે જ્યારે શરીર અને મન સારું હોય અને ગુરૂનો સંયોગ મળ્યો હોય તો ત્યારે ત્યારે આરાધના કરી લેવી જોઈએ. પુરૂષાર્થ તો કરતા જ રહેવું, તેનાથી જ બેડો પાર છે. મારી નિંદા કરવાવાળો મારો ઉપકારી જ છે, તેમ માનવું..
નિંદા હમારી જે કરે, મિત્ર હમારા હોય;
સાબુ લેવા ગાંઠકા, મેલ હમારા ધોય... सत्त्वेषु मैत्री गुणिषु प्रमोदं, क्लिष्टेषु जीवेषु कृपापरत्वम् ।
माध्यस्थभावं विपरीतवृत्ती, सदा ममात्मा विदधातु देव ॥ હે પ્રભો! સંસારના બધા જીવો ઉપર મારો મૈત્રીભાવ વધતો રહે તેવી તું દયા કર.