Panchvastu

Author(s): Haribhadrasuri,
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha

Page 9

ભાષાંતર
દીક્ષા દેનાર ગુરુ દીક્ષાને માટે કહેવામાં આવશે એવા ગુણે સહિત હોવા જોઈએ. (જુઓ
ગાથા ૩૨ થી ૩૬) ૧. તેમજ વિધિપૂર્વક દીક્ષા અંગીકાર કરેલી હોય, દીક્ષાદાતાના ગુણે ૨ ગુરુકુલવાસની જેણે સેવા કરી હોય, ૩ દીક્ષા લીધી ત્યારથી સર્વદા
અખ્ખલિત શીલ સહિત હાય, ૪ કાલાદિ આચારા પૂર્વક સૂત્રોનું અધ્યયન કર્યું હોય, ૫ અને તેથી અત્યંત નિર્મળ બધ મેળવ્યું હોવાથી તત્વ (પર્યાર્થ) ને જાણનારા હાય, ૬ બાહા અને અંતર વૃત્તિથી શાંત હોય, ૭ શાસન અને તેને આરાધનારા લોકો પ્રત્યે વાત્સલ્યભાવવાળા હોય, ૮ સર્વજીવનું હિત કરવાવાળા હોય, ૯ લોકોને ગ્રહણ કરવા લાયક વાકયવાળા હોય, ૧૦ શિષ્ય વિગેરેને માર્ગમાં વર્તાવનારા હોય, ૧૧ ગાંભીર્ય ગુણવાળા હોય, ૧૨ ખેદ ન ધારણ કરે, ૧૩ પરલોકની પ્રધાનતાવાળા હાય, ૧૪ બીજાને શાંત કરવાની લામ્બવાળા હોય, તેવી જ રીતે ઉપકરણ મેળવવાની અને સફળ કાર્ય કરવાની લબ્ધિવાળા હોય ૧૫ શાસ્ત્રોના અર્થનું નિરૂપણ કરનાર હોય, ૧૬ અને પિતાના આચાર્યો આચાર્યપદ આપેલું હોય, ૧૭ એવા આચાર્યને તીર્થકરોએ દીક્ષા દેનાર તરીકે જણાવેલા છે.
પૂર્વોક્ત ગુણવાળા આચાર્યે દીક્ષા દેતાં કઈ ઈચ્છા ન રાખવી? અને કઈ ઈચ્છા રાખવી? તે જણાવે છે.—એવા આચાર્યો પરિવાર વધારવા આદિકની ઈચ્છા ન રાખતાં દીક્ષા લેનારના ઉપકારને માટે અને કર્મયને માટે શાસ્ત્રોક્ત રીતિએ દીક્ષા આપવી.
એવા ગુરુ પાસેથી દીક્ષા લેનારને થતા ફાયદા જણાવે છે–પત્તિ ૨૯ પૂર્વે જણાવેલા ગુણરૂપી રત્નના સમુદ્ર એવા ગુરુ હોય તે નિશ્ચ શિને ભક્તિ, બહ
માન અને શ્રદ્ધા થવા સાથે ચારિત્રમાં સ્થિરતા થાય છે. ૧૫ દીક્ષા દેનાઅનુવકપની રને માટે જણાવેલા સત્તર ગુણેમાં અગીઆરમો જે અનુવર્તક માર્ગમાં શ્રેષ્ઠતા વર્તાવવાપણુ ગુણ જણાવે છે તે આચાર્ય અને શિષ્યને ઘણો
ઉપકારી હોવાથી તેનું વિવેચન અને જરૂરીઆત જણાવે છે –ગણું ૨૬, મg ૧૭ આ દીક્ષાદાયક આચાર્યો મજબુત રીતે અનુવર્તક લેવા જોઈએ, અને તેથી તેઓ
છની વિચિત્રતા અનેક પ્રકારે મનના સ્વભાવ અને તેને માર્ગે લાવવાના અનુવર્તક ઉપાયે યથાસ્થિત રીતે જાણીને દીક્ષિતેનું અનુવર્તન કરે. ઘણા ભાગે નવદીક્ષિત
સાધુઓ ગુરુની કરેલી અનુવર્તનાથીજ પરમ યેગ્યતાને પામે છે. રત્ન પણ શેષવાના ગુણથીજ ઉત્કૃષ્ટ પદવીને પામે છે. શિષ્યનાં પ્રમાદ કાર્યાને દૂર કરવાથી જ ગુરુપદની સફળતા જણાવે છેત્ય ૧૮ આ સંસારમાં જીવને અનાદિકાલને પ્રમાદમય અભ્યાસ હોવાથી કયા જીને પ્રમા
દથી થએલી ખેલનાઓ હોતી નથી. પણ જે આચાર્ય તે બધી ખલનાઓને ગુરૂપણની સાફલ્યતા ગુરુપણું શિષ્ય પાસે દૂર કરાવે (અને અપ્રમત્તપણે શિષ્યને વત)
તેનુંજ ગુરુપણું સફલ સમજવું. સમજાવવા માંડેલા શિષ્યના દુકપણાને લીધે ગુરુએ ઉગ નહિ કરવાનું જણાવ્યું છે. ૧૮