Kashyapsamhita Athva Vruddhajivakiya Tantra

Author(s): Marich Kashyap Maharshi, Girijashankar Mayashankar Shastri
Publisher: Sasthu Sahitya Vardhak Karyalay

Page 20

ધાતુઓની વિષમતામાં નિરૂહબસ્તિ દેવી ... ૫૭૯ | વમન તથા વિરેચનને અયોગ અને આસ્થાપન...નિરૂહ દેવાના સમયે ન
અતિયોગ થવાનાં કારણો .. ૫૯૬ આપવાથી નુકસાન ..
| વમનથી વિરેચન અને વિરેચનથી નિરૂહબસ્તિના સમ્યગ યોગનું લક્ષણ
વમનરૂપ વિપર્યય . ... ૫૯૮ નિરૂહના સમ્યગ યોગનું ફળ ..
વિરેચન ઔષધ વિષે જાણવા જેવું . ૫૯૯ આસ્થાપન-નિરૂહનો વધુ ફાયદો .. "
વમનના અતિયોગમાં વિરેચન ચાલુ થાય તો? ૬૦૧ અનુવાસન તથા નિરૂહવિધિની સમાનતા ...
વમનને અતિયોગ કોઠના રસથી પણ મટે... ૬૦૨ સમ્યકપ્રયુકત નિરૂહ પછી સ્નાન કરવું.
વમનના અતિયોગને મટાડનાર શ્રેષ્ઠ બીજો પ્રયોગ, નિરૂહબસ્તિ કયા રોગીને આપવી?
વમનના અતિયોગની શાંતિ માટે વધુ યોગે બસ્તિ માણસનું બૃહણ કરે ..
ઉપરના પ્રયોગોથી વિરેચનનો અતિયોગ મટે બસ્તિકર્મ ફલ–નિરૂપણ ...
૫૮૧ વાતજ શૂલને મટાડનાર પેયા પ્રયોગ આવી વ્યકિતઓને બસ્તિ અમૃત તુલ્ય છે.
નસ્યકર્માયા સિદ્ધિ : અધ્યાય ૪ થો ત્રિલક્ષણા સિદ્ધિ: અધ્યાય ૨ જો
નસ્યના બે પ્રકારો પંચકર્મોમાં ત્રણ લક્ષણો જોવાની જરૂર .... , શોધન નસ્યપ્રયોગો સમ્યોગ યુકત પંચકર્મનાં ફળ
શોધન નસ્યપ્રયોગ (ચાલુ) ... વિરેચનકર્મથી થતા ફાયદા ... • ૫૮૨
નસ્યના નિષેધવાળી અવસ્થામાં નસ્ય વમનકર્મથી થતા લાભ ..
આપવાથી થતા રોગે.. વમનકર્મના દુર્યોગ અથવા અયોગથી થતાં નુકસાન નસ્યકર્મથી રોગીને વિભ્રમ થતાં પથ્થભોજન વમનકર્મના અતિયોગનાં લક્ષણો... ..
નસ્યકર્મમાં ધાવણાં બાળકોને કટુર્તલ કે વમનના અતિયોગની અસાધ્યતા સૂચવતા ઉપદ્રવ
સંધવયુકત ઘીને પ્રયોગ સારો .... વિરેચનના સમ્યોગનાં લક્ષણો ... ૫૮૩. નસ્યકર્મ કર્યા પછી અપથ્યરૂપે ત્યજવા યોગ્ય વિરેચનના દુર્યોગ કે અયોગનું લક્ષણો
ક્રિયાસિદ્ધિ: અધ્યાય ૫મો વિરેચનના અતિયોગનાં લક્ષણે... ... » ક્રિયાસિદ્ધિમાં વૈદ્યને સૂચના . ... નસ્યકર્મ અથવા શિરોવિરેચનના બે પ્રકાર.
પંચકર્મ–ક્રિયાસિદ્ધિ માટે ત્યજવા યોગ્ય . ૬૦૯ નસ્યકર્મની પ્રશંસા અને તેના સમ્યોગનાં લક્ષણો ૫૮૪
ઉપર કહેલાંને ત્યાગ ન કરવાથી થતું નુકસાન , શિરોવિરેચન—નસ્યના અતિયોગનાં લક્ષણ ..
વમનાદિ ક્રિયામાં અતિ રમણ આદિથી થતા રોગે ૬૧૦ અનુવાસન બસ્તિના સમ્યગ યોગનાં લક્ષણે. ૫૮૫
વમનાદિ ક્રિયા ચાલુ હોય ત્યારે ઊંચેથી અનુવાસનબસ્તિના અતિયોગનાં લક્ષણો .... »
બોલવાથી થતા રોગો. અનુવાસનના અયોગનાં લક્ષણો.. .
વમનાદિ ક્રિયા ચાલુ હોય ત્યારે વધુ નિરૂહબસ્તિ–આસ્થાપનના સમ્યગ યોગનાં લક્ષણ ,
પડતું ચાલવાથી થતા રોગે .... ૬૧૧ નિરૂહ–આસ્થાપનના અયોગનાં લક્ષણો . ૫૮૬
વમનાદિ--ચિકિત્સા ચાલુ હોય ત્યારે વધુ નિરૂહ આસ્થાપનના અતિયોગનાં લક્ષણો
બેસી રહેવાથી થતા રોગે .. .. બસ્તિનો ત્રીજો ભેદ–કર્મબસ્તિ... - છે | વમનાદિ ક્રિયામાં અસામ્ય સેવનથી થતા રોગો , વનવિરેચનીયા સિદ્ધિ: અધ્યાય ૩જો ૫૮૭ તે તે દોષના પ્રકોપને અનુસરતી ચિકિત્સા વમનના વેગો સંબંધે આચાર્યોના અભિપ્રાય ૫૮૮|
બસ્તિનેત્રના–બસ્તિની નળીના દોષો . ૬૧૩ બાળક તથા ધાત્રી બેયનું શોધન જરૂરી . ૧૯૨
બસ્તિના નવ દોષ બંનેના શોધન વિના રોગની શાંતિ ન થાય.. .
બસ્તિકર્મમાં બસ્તિ બનાવનારના પ્રજ્ઞાપરાધજન્ય બાળકોને આપોઆપ વમન થાય એ ઉત્તમ છે ૫
૧૦ દોષ માતાના ધાવણ સાથે બાળકને ઔષધ દેવું... ,
નિરૂહબસ્તિના પ્રયોગથી થતો ફાયદો વિરેચનની વિધિનું વર્ણન .
ગુદાના રોગયુકત બાળકને આપવાનું ભજન , વમન કે વિરેચનના આવેલા વેગ રોકવા નહિ પ૯૫| બસ્તિકર્મયા સિદ્ધિ: અધ્યાય ૬ ઢો. બાળકોને સ્વેદન આપવા વિષે... - ૫૯૬ | બસ્તિના અયોગનાં લક્ષણો ... . ,
છે.
••