________________
શ્રીયશસ્વત્સાગરગણિ.
૧૯
ચારિત્રસાગર ઉપર શ્રી યશસ્વત્સાગરના હતા. સ્યા. મુ. ના ચેાથા સ્તખકના ૪૨ મા શ્લોકથી જણાય છે કેઃ–ચારિત્રસાગર જબ્બર વિદ્વાન્ હતા. આપણા ચરિત્ર નાયકના ઘણાખરા અભ્યાસ એમની પાસે થયેા હરશે એમ લાગે છે.
શ્રી યશસ્વસાગરને ભણવાની ધણી ધગશ હતી. ન્યાય—દન
'
*
તર્કશાસ્ત્ર ઉપર તેમને પ્રેમ અધિક હતા. તેમણે દનના અનેક ગ્રંથા વાંચ્યા હતા જેના દાહનરૂપે તેઓએ તે વિષયના અનેક ગ્રંથા લખ્યા છે. જેવા જૂના ગ્રંથા છે તેવા મહાટા અને કઠિન પ્રથા લખવાને તેમણે મેાહ ન રાખ્યા, પણ જેની જરૂરત હતી, બધાને ઉપયાગમાં આવી શકે તેવા સરલ નાના અને સ` ઉપયાગી ગ્રંથેાજ તેએએ બનાવ્યા છે. જેનેામાં મુક્તાવળી અને તર્કસંગ્રહની ખાટ જણાતી હતી એટલે સ્યાદ્વાદ મુક્તાવળી ’ જેની સપ્તપદાર્થી' અને ‘જૈન તર્ક ભાષા જેવા ગ્રંથા તેમણે બનાવ્યા. તેઓએ ન્યાયના ગ્રંથા બનાવવામાં શ્રી સ્વાદિદેવસૂરિના પ્રમાણનયતત્ત્વાલેાક અને તેની ટીકાએના ધણા આધાર લીધેા છે એ વાતના તેઓએ પેાતે પણ અનેક સ્થળે ઉલ્લેખ કર્યાં છે. ન્યાય સિવાય કાવ્ય અને જ્યાતિષના પણ તેઓ વેત્તા હતા. ન્યાય જેવા વિષયને જૂદા જૂદા છન્દોના દ્યોમાં આલેખવા એ કાવ્ય બનાવવાના દૃઢ અભ્યાસ વગર કેમ બની શકે ? તેમની સ્યાદ્વાદ મુક્તાવલી આખીય પદ્ય (છન્દ:) માં બનેલી છે.
.
ગ્રન્થકારની
વિદ્રત્તા અને કૃતિઓ
*स्याद्वादसुखबोधाय प्रक्रियेयं प्रतिष्ठिता । विचाराम्बुधिबोधाय देवसूरिवचोऽनुगा ||
સ્યાદવાદ મુક્તાવળી. ૪-૪૪ • મદ્દે વીનં માવતથામિવન્વ, સન્યાવિદ્યાસકુઠું મરું જ્। श्रीमद्देवाचार्यवयक्तियुक्त्या स्याद्वादस्य प्रक्रियां वावदामि ॥ હસ્તલિખિત જૈન તર્ક ભાષા ક્ષેાક. ૧
