________________
નેટા અને વિચારણા.
6
તિ સાધુવાચક છે. ા
શબ્દ
<
(
"
પૃ. ૧૯–૮ ) ની જેમ યતિન્ ” શબ્દ પણ
હૈમકોષ.
( ૩૦ )
6
>
૨૧-૧૬ પ્રતિજ્ઞા...નૈયાયિક પ્રતિજ્ઞા વિગેરે પાંચ અવયવાને અનુમાનના ખાસ અંગે માને છે. તેને એવા આગ્રહ છે કે:ખીજાની સામે અનુમાન કરતાં આ પાંચે અવયવાના પ્રયણ ચેાક્કસ કરવા જ જોઇએ, જો ન કરાય તે જૂન ' નામનું નિગ્રહસ્થાન (વાદમાં પરાજય પમાડનારા એક દોષ) થાય છે.’ ‘ટ્વીનમન્યતમેનાવ્યવયવેન ન્યૂનમ્ ' (ગૌતમનું ન્યાય દર્શન, પાંચમા અધ્યાય બીજું આહ્નિક ) જેને નૈયાયિકાના આ આગ્રહને વખાડી કાઢે છે. જૈતેનુ કહેવુ છે કે:-પરાથૅનુમાનમાં ‘પ્રતિજ્ઞા ' અને ‘ હેતુ ’ ના કથનથી જ સામેના માણસને જ્ઞાન થઇ શકતુ હોય તે પછી બાકીના ત્રણ અયા માટે આટલા આગ્રહ શા માટે? ‘ધુમાડા હોવાથી આ પર્વત અગ્નિવાળા છે આ વાકચથી જ માણુસને અનુમિતિ-અગ્નિનું જ્ઞાન થઇ જાય છે. હાં જો સામેને માણસ તદ્દન ભેાટ-મૂખ હોય તા કવચિત્ દૃષ્ટાંતાદિના ઉપયોગ કરવામાં વાંધો નથી. ( જૂએ પ્રમાણુ મમાંસા ૨-૧-૩૪ ).
’
ܕ
.
આ ગ્રંથમાં પૃ॰ ૨૨-૨ માં ‘વુદ્વીનામવચવસંજ્ઞા ' લખ્યું છે તેમાં ‘બુદ્ધિ ’ તે અર્થ સમજાતા નથી. હું ધારૂં છું કે તેને અ પ્રતિજ્ઞાદિનું જ્ઞાન હશે.
( ૩૧ )
૨૨-૮ ફોનમાન્...અહિં
6
૨૬-૩ સામાન્ય... સામાન્ય
•
સ સોનિમાર્ ’કહેવું જોઇએ.
( ૩૨ )
• એટલે · જેનાથી એક સરખું
: ૫૩ :
