________________
નોટો અને વિચારણા.
ક્રિયા કરવી તે દ્રવ્યસંવર. અને આત્માના તેવા સારા અધ્યવસાયેવિચારો તે ભાવસંવર છે, નવ તત્ત્વના દ્રવ્ય ભાવ ભેદો થઈ શકે છે.
| ( ૧૩ ) ૧૩-૭ ચારિત્રાજ....ચારિત્ર એટલે આત્મિક ક્રિયા. અથવા આત્માના સ્વભાવમાં તલ્લીનતા–સ્થિરતા. તેના ભેદે પાંચ છે. તે આ પ્રમાણે સામાયિક, છેદેપસ્થાપ્ય, પરિહારવિશુદ્ધિ, સૂક્ષ્મસંપરાય અને યથાખ્યાત.
૧૩–૧૨ મા......ઈચ્છા પૂર્વક સ્વતંત્રાથી તપસ્યાદિ દ્વારા કર્મને ય કરે તેનું નામ સકામ નિર્જરા, અને ઈચ્છા વગર પરાધીનતા કે શન્યતાથી કષ્ટો સહન કરી કર્મને ક્ષય કરવો તેનું નામ અકામ નિર્ભર છે. નિર્જરા એટલે કર્મનું ઝરવું-ક્ષય થવું. ત૫ વિગેરે તેના કારણેને પણ નિર્જરા કહી શકાય છે. નિષ્કામ ઉપાસના, શુદ્ધ ચારિત્ર વિગેરેને સમાવેશ સકામ નિર્જરામાં કરી શકાય.
- ( ૧૫ ) ૧૫-૩ ચો ........આત્માના સહયોગથી મન વાણી અને શરીરના વ્યાપારને અહિં વેગ કહ્યો છે. (“સારી વાર્શના જર્મ ચો:”તત્વાર્થસૂત્ર ૬–૧ ). મનના ચાર, વાણીના ચાર, અને શરીરના સાત પ્રકારના વ્યાપાર (ક્રિયા) હોઈ કરી ત્રણેના કુલ પંદર ભેદે છે. (જૂઓ. દંડક)
( ૧૬ ) ૧૫-૬ અંતરચાવાયા..સત્પદપ્રરૂપણા વિગેરે આ બધું મોક્ષનું સ્વરૂપ નથી, પરંતુ મેક્ષ સંબંધી સ્પષ્ટ વિચાર કરવાનું-મેક્ષને સારી
:
૫ :
