________________
૭
વિદેશમાં જૈન ધર્મ -હિંમતલાલ એસ. ગાંધી
અનંતઉપકારી, કરુણાસાગર, જીવમાત્રનું કલ્યાણ કરનાર, પરમ તીર્થંકર શ્રમણ ભગવાનને વંદન.
એ સર્વવિદિત અને સર્વમાન્ય છે કે જૈન ધર્મ અનાદિ કાળથી પ્રવર્તમાન છે. વર્તમાન જંબુદ્રીપ ભરતક્ષેત્રના ચોવીસ તીર્થંકરો વિશે તો દરેક જૈન જાણતા હોય છે. જંબુદ્રીપ ભરતક્ષેત્રમાં થઈ ગયેલ અતીત ચોવીશીના તીર્થંકર ભગવાનો વિશે જ્ઞાનવંત પૂ. સાધુ ભગવંતો તથા વિદ્વાન પંડિતો અને શાસ્ત્રોના અભ્યાસી સિવાયના અલ્પ જૈનો જાણતા હોઈ શકે. જંબુદ્વીપ ભરતક્ષેત્રમાં હવે પછી થનાર અનાગત ચોવીશીના તીર્થંકર ભગવાનો વિશે પણ એ જ પરિસ્થિતિ હોવાની શક્યતા છે.
પટ
આ ત્રણે ચોવીશી સિવાય પણ અતીતમાં થઈ ગયેલા તથા ભરતક્ષેત્ર અને ઐરાવત ક્ષેત્રના બીજા નવ ખંડોમાં પણ દરેક અતીત, વર્તમાન તથા અનાગત એમ ત્રણ ત્રણ ચોવીશી થયેલ છે. જૈન શાસ્ત્રો મુજબ. ઉત્સર્પિણીના ઉત્કૃષ્ટ કાળમાં
જ્ઞાનધારા - ૧૯
મનુષ્યોની સંખ્યા ઘણી હોવાથી એ સમયે પાંચ ભરતક્ષેત્રમાં તથા પાંચ ઐરાવત ક્ષેત્રમાં દરેકમાં એક એક તીર્થંકર વિચરતા હતા. તદ્ઉપરાંત પાંચ મહાવિદેહની ૧૬૦નગરી - દરેકમાં એક એક તીર્થંકર વિચરતા હતા.
તે જ રીતે વર્તમાનકાળમાં મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં ૨૦ તીર્થંકર પ્રભુ વિચરી રહ્યા છે, જ્યારે ૪ તીર્થંકર ભગવાન શાશ્વતા છે. આ રીતે પાંચ ભરતક્ષેત્ર અને પાંચ ઐરાવત ક્ષેત્ર, એમ દસ ક્ષેત્રમાં, દરેક અતીત, વર્તમાન તથા અનાગત - એમ ત્રણ ત્રણ ચોવીશીના ૭૨૦ તીર્થંકર થયા. ઉત્કૃષ્ટ કાળમાં મહાવિદેહક્ષેત્રમાં દરેક પાંચ ખંડોમાં, દરેકમાં ૩૨ તીર્થંકર થયા. જે ૧૬૦ તીર્થંકર થયા.
મહાવિદેહક્ષેત્રમાં વર્તમાનમાં વિચરતા ૨૦ તીર્થંકર ભગવાન અને ૪ શાશ્વતા તીર્થંકરો જે દરેક ચોવીશીમાં હોય છે. આમ, કુલ ૯૦૪ તીર્થંકર ભગવાનો થયા. એ મુજબ જૈન ધર્મ સર્વ ખંડોમાં હતો.
આ દરેક તીર્થંકરોના પ્રતિમાજીનું જિનાલય એટલે સહસ્ત્રકૂટ જિનાલય - જેમાં આપણને આદિ-અનાદિ-અતીત-અનાગત અને વર્તમાન દરેક તીર્થંકર ભગવાનોના દર્શન-સેવા-પૂજાનો અમૂલ્ય, અલભ્ય લાભ પ્રાપ્ત થઈ શકે. પણ એ જ્ઞાનના અભાવે આપણે એ અલભ્ય લાભ પ્રાપ્ત કરવામાંથી વંચિત રહીએ છીએ.
સહસ્રકૂટ પ્રતિમાજી ૧૦૨૪ હોય છે, જેમાં ૯૦૪ પ્રતિમાજી ઉપર જણાવ્યા મુજબ તીર્થંકર ભગવાનોની છે. જ્યારે ભરતક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશીના દરેક તીર્થંકર ભગવાનોના પાંચ પાંચ કલ્યાણકોની ૧૨૦પ્રતિમાઓ સિદ્ધાવસ્થામાં અલગથી રાખવામાં આવે છે. શાશ્વતા તીર્થાધિરાજ શ્રી સિદ્ધાચલ મહાતીર્થમાં ત્રણ સ્થાન ઉપર સહસ્ત્રકૂટ પ્રતિમાજીના જિનાલય છે. (૧) તીર્થાધિપતિ મૂળનાયક શ્રી આદિનાથ ભગવાનની જમણી બાજુ ભતિમાં (૨) શ્રી મોતી શાહ શેઠની ટૂંકમાં (૩) ઘેટીયાગ શ્રી સિદ્ધાચલ શણગાર ટૂંક પાસેના નૂતન જિનાલયમાં. જૈન ધર્મની ગઈકાલ, આજ અને આવતીકાલ
че