________________
‘ઝાઝા હાથ રળિયામણા !' દરેક વ્યક્તિ પોતાની બચતનો થોડો થોડો હિસ્સો દાનમાં આપે તો શું અસંભવ છે? આવું કરવાથી સમાજની ધ્યેયલક્ષી યોજનાઓ જરૂર આકાર લેશે.
(જૈન દર્શનના વિદ્વાન ડૉ. ભાનુબહેન શાહ (સત્રા) એ શ્રાવકકવિ અષભદાસની રચના સુમિત્ર રાજશ્રી રાસ પર મહાનિબંધ લખી Ph.D. કર્યું છે. હસ્તલિખિત ગ્રંથોના સંશોધનકાર્યમાં ખૂબ રસ ધરાવે છે.)
કરવા લખલૂટ નાણાં વેરી શકે છે, જેની સામે અસંખ્ય શિશુઓ ભૂખમરો અને નિર્જલીયતાનો શિકાર બનીને મૃત્યુના મુખમાં ધકેલાય છે. માનવતાની સામે આ ઘોર અપરાધ છે, જેમાં આધુનિક તબીબ પણ ભળેલો છે. તકનીકી જ્ઞાન અને સાધનથી સજ્જ તબીબ છાણથી લીંપેલા ઘરઆંગણે પગ મૂકતો નથી. ગરીબ, પીડિત અને શોષિત વિશાળ માનવ સમુદાય માટે એની કોર્પોરેટ હૉસ્પિટલના દ્વાર ખુલ્લા નથી. આજનો તબીબ પોતાની માનવતાવાદી ઓળખ ગુમાવી બેઠો છે. ખર્ચાળ તબીબી સારવારથી રુણ માનવજાતને કંઈ લાભ મળશે નહીં. આધુનિક ચિકિત્સા આજે ત્રિભેટે આવીને ઊભી છે. અહીંથી ભવિષ્યમાં એ કયા માર્ગે આગળ વધશે તે કહેવું મુશ્કેલ બની ગયું છે. સમાજચિંતકોએ તેની પહેલ કરવી પડશે.
અંતે સમાજના ઉત્કર્ષ માટે, સ્વસ્થ સમાજની રચના માટે ભવિષ્યમાં ધનિકોએ વધુને વધુ ઉદ્યમશીલ બનવું પડશે. ઓછી આવકવાળા સાધર્મિકો માટે આવાસયોજના; બાળશિશુ આવતીકાલના શાસનના રખેવાળ છે તેમના ઘડતર માટે સંસ્કારવર્ધક પાઠશાળાઓ; ગરીબો અને અછતગ્રસ્ત પરિવારો માટે નિઃશુલ્ક ચિકિત્સા, દવાઓ અને બોડી ચેકઅપ, એમ.આર. આઈ. માટે ઔષધાલયો; મોંઘાદાટ શિક્ષણ ન ખમી શકનારા વિદ્યાર્થીઓ માટે સ્કૂલો, કૉલેજોની અતિ આવશ્યકતા છે. વળી, તેજસ્વી વિદ્યાર્થી અભ્યાસ માટે વિદેશ જવા ઇચ્છતો હોય તો તેને સ્કોલરશીપ આપવી, ફી ઈત્યાદિ માટે આર્થિક સહાય કરવી જોઈએ. આ કાર્ય કોઈ એક, બે વ્યક્તિઓથી શક્ય નથી. તે માટે સર્વનો સધિયારો જોઈશે. કહ્યું છે કે -
‘ટીપે ટીપે સરોવર ભરાય, કાંકરે કાંકરે પાળ બંધાય.”
જ્ઞાનધારા - ૧૯
જૈન ધર્મની ગઈકાલ, આજ અને આવતીકાલ