________________
આ ઉપરાંત તેઓશ્રી જણાવે છે, “મહાવીર ભગવંતના શાસનમાં બહુ મતમતાંતર પડી ગયા છે. ચાલતા મતના પ્રકારની વાત કાને પડે છે કે હૃદયને વિષે મૃત્યુથી અધિક વેદના થાય છે. જીવને જ્યાં સુધી સંતનો જોગ ન થાય ત્યાં સુધી મતમતાંતરમાં મધ્યસ્થ રહેવું યોગ્ય છે. જીવે સર્વ પ્રકારના મતમતાંતરનો, કુળધર્મનો, લોકસંશારૂપ ધર્મનો, ઓઘસંજ્ઞારૂપ ધર્મનો ઉદાસભાવ તજી એક આત્મવિચાર કર્ત્તવ્યરૂપ ધર્મ ભજવો યોગ્ય છે. સર્વજ્ઞ ભગવાનનું કહેલું ગુપ્ત તત્ત્વ પ્રમાદસ્થિતિમાં આવી પડયું છે, તેને પ્રકાશિત કરવા તથા પૂર્વાચાર્યોના ગૂંથેલા મહાન શાસ્ત્રો એકત્ર કરવા, પડેલા ગચ્છના મતમતાંતરને ટાળવા તેમજ ધર્મવિદ્યાને પ્રફુલ્લિત કરવા એક મહાન સમાજ સદાચરણી શ્રીમંત અને ધીમંત બન્નેએ મળીને સ્થાપન કરવાની અવશ્ય છે એમ દર્શાવું છું. પવિત્ર સ્યાદ્વાદમતનું ઢંકાયેલું તત્ત્વ પ્રસિદ્ધિમાં આણવા જ્યાં સુધી પ્રયોજન નથી, ત્યાં સુધી શાસનની ઉન્નતિ પણ નથી.’’
માર્ગપ્રાપ્તિના પંથ અલગ હોય, માન્યતા અલગ હોય પણ મનભેદ તો જ ન રાખીએ. વર્તમાનમાં જૈન ધર્મના સમસ્ત ફિરકાઓએ એક થવાની જરૂર છે અને સમસ્ત વિશ્વમાં અહિંસા, અનેકાંત, અપરિગ્રહ વગેરે અનેક જૈનદર્શનના મહાન સિદ્ધાંતોનો પ્રસાર કરવાની જરૂર છે. આપણે એકબીજાની સદ્ભાવનાઓનો આદર કરીએ, પરસ્પર મૈત્રીભાવ રાખીએ, એકાંતને છોડીને અનેકાંતને અપનાવીએ અને ભગવાન મહાવીરે કહેલા જિનદર્શનના મૂળભૂત સિદ્ધાંતોને અપનાવીશું તો જૈનધર્મની આવતીકાલ ઉજ્જવળ બનશે. આપણે સૌ આ માટે પ્રયત્ન કરીએ તેવી મંગલ કામના.
(અમદાવાદ સ્થિત જૈનધર્મના અભ્યાસુ મિતેશભાઈ ‘દિવ્યવધ્વનિ’ ના તંત્રી છે. તેમના લેખો સામયિકો અને વર્તમાનપત્રોમાં અવારનવાર પ્રસિદ્ધ થાય છે.) સંદર્ભ ગ્રંથ :
(१) जैन धर्म जानिए, लेखक और संकलनकर्ता: शेखर चन्द्र जैन
૧૦૨
જ્ઞાનધારા - ૧૯
૧૩
જૈન ધર્મમાં તપ
- ડૉ. ઉત્પલા મોદી
કર્મોને તપાવે તે તપ. અનાદિકાળથી આત્મા પર લાગેલા કર્મોની નિર્જરા કરવા માટે તપ એક ઉત્કૃષ્ટ સાધન છે. ભગવાન ઋષભદેવથી શરૂ કરીને પ્રભુ મહાવીર સુધીના તમામ તીર્થંકરોએ તો સાધના કરી અને મુક્તિ મેળવી છે. ભૂતકાળમાં અનેક સાધુ ભગવંતો, અનેક સાધ્વીજી, શ્રાવક અને શ્રાવિકાઓ પોતાના જીવનમાં બાહ્ય-આત્યંતર તપની શૃંખલા રચી હતી તે આગમગ્રંથો અને જૈન કથાનકોમાંથી આપણે જાણી શકીએ છીએ.
ઈતિહાસમાં અનેક સંલેખના તપ થયા તે પણ સુવર્ણ અક્ષરે અંકિત છે. આવા મહાન તપસ્વીઓની પ્રેરણાથી વર્તમાનમાં ખૂબજ સારી રીતે જૈન શાસનમાં તપશ્ચર્યા થઈ રહી છે.
વર્તમાનકાળમાં પણ ઘોર તપ કરનારા અનેક ભવ્ય જીવો છે. પ્રફુલ્લચંદ્ર વરજીવનદાસ બખાઈએ પણ ઘણી ઉગ્ર તપશ્ચર્યા કરેલ છે અને કરી રહ્યા છે. ચાર ઉપવાસથી લઈને ૪૫૧ સુધી ઉપવાસ કરેલ છે. વરસીતપ, આયંબિલ, ચોમાસીતપ, દોઢમાસી ત૫, ૨૪ તીર્થંકરનું તપ, સિદ્ધિતપ, રજોહરણ તપ, ધર્મચક્ર જૈન ધર્મની ગઈકાલ, આજ અને આવતીકાલ
૧૦૩
