________________
१) चक्षुदर्शन, २) अचक्षुदर्शन, ३) अवधिदर्शन, ४) केवल ज्ञानावरणीय, ५) निद्राकर्माच्या पाच प्रकृती .
अंतराय कर्माचे - १ ) दान, २) लाभ, ३) भोग, ४) उपभोग अंतराय, ५) वीर्य अंतराय असे भेद आहेत.
मोहनीय कर्माचे मुख्यतः दोन भेद - दर्शन मोहनीय व चारित्रमोहनीय. मोहनीय कर्माचे २८ भेद आहेत.
मोहनीय कर्म हे सर्वात अधिक बलाढ्य व प्रभावी असते. मोहपाशात ते चांगलेच अडकवते. तीन दर्शन मोहनीय कर्म १ ) मिथ्यात्व, २) सम्यक्मिथ्यात्व, ३) सम्यक्प्रकृती.
२५ चरित्र मोहनीय कर्म :
1
१) अनंतानुबंधी क्रोध, २) अनंतानुबंधी मान, ३) अनंतानुबंधी माया, ४) अनंतानुबंधी लोभ, ५) अप्रत्याख्यान क्रोध, ६) अप्रत्याख्यान मान ७) अप्रत्याख्यान माया, ८) अप्रत्याख्यान लोभ, ९) प्रत्याख्यान क्रोध, १०) प्रत्याख्यान मान, ११) प्रत्याख्यान माया, १२) प्रत्याख्यान लोभ, १३ ) संज्वलन क्रोध, १४) संज्वलन मान, १५) संज्वलन माया, १६) संज्वलन लोभ, १७) हास्य, १८) रती, १९) अरती, २०) शोक, २१) भय, २२) जुगुप्सा, २३) स्त्रीवेद, २४) पुरुषवेद, २५) नपुंसकवेद अशा प्रकारे मोहनीय कर्माचे एकूण २८ भेद आहेत.
अघाती कर्माच्या १०१ प्रकृती असतात. गोत्र कर्माची दोन १) उच्च, २) नीच गोत्र. वेदनीय कर्माची दोन १) सातावेदनीय, २) असातावेदनीय. आयुकर्माच्या चार प्रकृती - १ ) तिर्यंचायू, २ ) नरकायू, ३) मनुष्यायू, ४) देवायू.
नामकर्माच्या ९३ प्रकृती असतात. चार गति कर्म, पाच शरीर कर्म, तीन अंगोपांग कर्म, एक निर्माण कर्म, पाच बंधन कर्म, पाच सघात कर्म, सहा संस्थान कर्म, सहा संहनन कर्म, पाच वर्ण कर्म, दोन गंध कर्म, पाच रस कर्म, आठ स्पर्श कर्म, चार आनुपूर्व्य कर्म, एक अगुरुलघु कर्म, एक उपघात कर्म, एक परघात कर्म, एक आताप कर्म, एक उद्योत कर्म, दोन विहायोगती असतात. एक उच्छ्वास कर्म, एक त्रस कर्म, एक स्थावर कर्म, एक बादर कर्म, एक सूक्ष्म कर्म, एक पर्याप्त कर्म, एक अपर्याप्त कर्म, एक प्रत्येक नामकर्म, एक साधारण नामकर्म, एक स्थिर नाम कर्म, एक अस्थिर
जैन धर्माची ओळख / ३५
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
