Book Title: Dravyapradip
Author(s): Mangalvijay
Publisher: Yashovijay Jain Granthmala

View full book text
Previous | Next

Page 17
________________ શબ્દથી પણ કહી શકાતા નથી, પરંતુ તે ધર્મો પ્રધાનપણે એક સાથે નહિ કહી શકાતા હોવાથી વસ્તુમાં તે ધર્મોની માફક અવક્તવ્ય નામને ધર્મ માનવામાં આવે છે, અતએ અવક્તવ્ય ધર્મને અવક્તવ્ય શબ્દથી વ્યવહાર કરે તેજ ઉચિત ગણાય. .. તે ઉપર બતાવેલ ચાર વચન-પ્રયાગ પૈકી પ્રથમના બે તો મૂળ વચનપ્રાગે છે, અને પાછળના બે તે પ્રથમના બે વચનપ્રગના સંબંધથી ઉત્પન્ન થયેલા છે. અમુકની અપેક્ષાથી કપડું અનિત્ય છે અને અમુકની અપેક્ષાથી નિત્ય છે. આ બે વાકો જે અર્થને બતાવે છે તેજ અર્થને ત્રીજો વચન પ્રવેગ અનુક્રમે બતાવે છે, અને તેજ અર્થને એક સાથે બેતાવનાર ચેથા વચનપ્રગ ઉપર વિચાર કરતાં સહજ સમજી શકાય તેમ છે કે કપડું કેઈ અપેક્ષાએ અવકતવ્ય પણ છે. પરતુ એકાન્તથી કપડું અવકતવ્યજ છે એમ સમજવાની ભુલ કેઈએ લગાર માત્ર કરવી નહિ. એમ માનવાથી તે અમુકની અપેક્ષાએ કપડું અનિત્ય છે, અમુકની અપેક્ષાએ કપડું નિત્ય પણ છે. આવું જે વકતવ્યપણાનું ભાન થાય છે તે બીલકુલ નહિ થાય. આ ચાર વચનના પ્રયોગ ઉપરથી અન્તિમ ત્રણ પણ ઉત્પન્ન કરી શકાય છે. પ પાંચમે વચનપ્રગ–આ પ્રવેગ અમુકની અપેક્ષાએકપડું અનિત્યપણાની સાથે અવક્તવ્ય છે એમ પણ સમજાવે છે. ૬ છઠે વચનપ્રયોગ–અમુક અપેક્ષાથી નિત્યપણુની સાથે અવકતવ્ય પણ છે એમ બતાવે છે.

Loading...

Page Navigation
1 ... 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74