________________
૫૮
અભિધાત પણ મૂત્ત દ્રવ્યમાંજ હાઇ શકે છે. શબ્દમાં પણ ઢાલ વિગેરેને જોર શોરથી વગાડવાથી એક ખીજામાં જે અભિઘાત જોવામાં આવે છે તે પણ શબ્દમાં રહેલી મૂર્તતા નહિ તા ખીજુ શુ કહી શકાય? તથા તાપ વિગેરેના જોરદાર શબ્દ સાંભળવાથી કાનમાં લાક બધિર થઈ જાયછે. જો કદાચ શબ્દમાં મૂર્ત્તતા માનવામાં ન આવે તો અરૂપી આકાશ, કાલ વિગેરેમાં જેમ અભિઘાત થવાની તથા કપ થવાની શક્તિ જોવામાં આવતી નથી તેમ શબ્દમાં પણ અનુભવ ગાચર ન થવી જોઇએ. માટે માનવુ જોઇએ જે શબ્દ અમૃત્ત નથી, કિન્તુ મૂત્ત છે. અનુમાન પ્રમાણુ શબ્દમાં પુદ્ગલદ્રવ્યપણુ સિધ્ધ કરી આપે છે.
શબ્દ આકાશના ગુણુ નથી, કારણ કે જેમ પર્વતમાં ફ્કેલ પત્થર અભિઘાત પ્રતિઘાતને કરે છે તેમ શબ્દ પણ અભિધાત પ્રતિઘાતને કરતા હેાવાથી પત્થરની માફક શબ્દને પણ મૂત્ત માનવા જોઇએ.
અથવા તૃણ અને પાંદડાની માફ્ક વાયુથી પ્રેરિત થતા હાવાથી શબ્દ આકાશના ગુણ નથી, અથવા દિવાની મા સ` દિશામાં ગ્રાહ્યપણું હાવાથી આકાશના ગુણુ શબ્દ હાઈ શકે જ નહિ. તથા તારાના સમૂહ જેમ સૂર્યના પ્રકાશથી પરાભવને પામે છે તેમજ મ્હોટા શબ્દથી નાના શબ્દ દબાઇ જતે હાવાથી આકાશના ગુણ શબ્દ હાઈશકે નહિ. માટે શબ્દને પુદ્ગલના પરિણામરૂપ માનવે। તેજ
સર્વોત્તમ છે
