________________
૪૦
ચુવતી સ્ત્રીનું આલિંગન વિગેરે દોહદના પૂરવાથી ફૂલ, ફળ વિગેરે ઉત્પન્ન થતાં જયારે જોવામાં આવે છે ત્યારે તે પણ સચેતન છે એમ જરૂર સમજવુ'. પૃથ્વી વિગેરેમાં પણ આવી રીતે ચૈતન્યની સિદ્ધિ સમજવી.
જે લેાકે એ ઇન્દ્રિય વિગેરેમાં પણ જીવ માનતા નથી તે લેાકાને યુક્તિ પુરઃસર સમજાવવામાં આવે છે.
દ્વીન્દ્રિય વિગેરેમાં પણ જીવની સિદ્ધિ.
·
ઇન્દ્રિયાના નાશ થયા બાદ પણ આત્મા તે ઇન્દ્રિયદ્વારા ઉપલબ્ધ કરેલ અનું સ્મરણ કરતા હેાવાથી આત્મા ઇન્દ્રિચેાથી જૂદો છે એમ જરૂર માનવુ જોઇએ. જેની હૈયાતીમાં અનુભવ કરેલ પદાર્થનું જેના વિનાશ થયા બાદ પણ સ્મરણ જેને થાય છે તે વ્યકિત તેનાથી જરૂર ભિન્ન હેાવી જોઇએ. જેમ ગાખમાં અનુભવેલ પટ્ટાનુ ગાખના વિનાશ થયા બાદ પણ, ધર્મ પાલને તેજ પત્તા નુ સ્મરણ થતુ હાવાથી ધમ પાલ પણ તે ગેાખશ્રી જૂદો છે એમ સા કોઈ માને છે તેમજ ચક્ષુ વિગેરે ઇન્દ્રિયાના વિનાશ થયા બાદ પણ તેનું સ્મરણ જ્યારે આપણને થાય છે ત્યારે જરૂર ઇન્દ્રિયાથી આત્માને જૂદો માનવા જોઇએ. એમ જો માનવામાં નહિ આવે તે અને ખીજાએ અનુભવેલા પટ્ટાનુ સ્મરણુ ખીજાને પણ થાય છે એમ માનવામાં આવે તે જીન-તે અનુભવેલ પદાનું ધર્મોપાલને પણ સ્મરણ થવુ જોઇએ; અને જ્યારે આત્મા અલગ માનવામાં આવે ત્યારે ઇન્દ્રિયાદ્વારા અનુભવેલ પદ્મા નુ· ઇન્દ્રિયાના નાશ થાય છે તે પણ આત્મા પાતે