________________
વામાં આવે તે ગદ ભને લાકડી મારવાથી જેમ ઊંટને લાગતી નથી તથા વેદના પણ ઊંટને થતી નથી કિન્તુ ગધેડાને જ થાય છે તેમજ શરીરની ઉપર તલવાર વિગેરેના ઘા મારવાથી પણ આત્માને વેદનાને અનુભવ ન થ જોઈએ, કારણ કે તે બંને સર્વથા ભિન્ન છે, પરન્તુ એમ તો છેજ નહિ; જરૂર વેદનાને અનુભવ તે થાય છે, માટે સર્વથા ભિન્ન પણ શરીર ન માનવું જોઈએ. સર્વથા આત્માથી શરીર અભિન્ન છે એમ જે માનવામાં આવે તે શરીરને વિનાશ થવાથી આત્માને પણ તેની સાથે નાશ થ જોઈએ, કારણ કે આપ લેક આત્માને શરીરથી સર્વથા અભિન્ન માને છે; અને જ્યારે આત્માને નાશ થયે ત્યારે તે શરીરદ્વારા કરેલ શુભાશુભ ફળને અનુભવ પણ કેને થવાને તેને પણ સાથે વિચાર કરશે.
આવા દેથી મુક્ત થવા માટે જ આત્માથી શરીર સર્વથા ભિન્ન નથી તેમ અભિન્ન પણ નથી કિન્તુ ભિન્નભિન્ન સ્વરૂપ છે એમ જરૂર માનવું જોઈએ. તેવાજ આત્માની અંદર દ્વેષબુદ્ધિએ દુઃખ દેવાથી તથા શરીરને વિનાશ કરવાથી અને “હું એને મારૂં” એવા સંકિલષ્ટ અધ્યવસાયથી હિંસા ઘટી શકે છે, કારણ કે જ્યારે પર્યાયથી આત્માને નાશ થતો માલુમ પડે છે ત્યારે તેમાં પીડા વિગેરે જરૂર ઉત્પન્ન કરાવી શકાય તેમ છે. અને જ્યાં પીડા થતી હોય ત્યાં દુઃખ અવશ્ય થવું જોઈએ. જ્યારે બીજાને દુઃખ દેવાને પ્રયત્ન કરવામાં આવે ત્યારે હિંસા કેમ ન થાય એનો વિચાર આપજ કરશે અને જ્યારે હિંસાની ઉપપત્તિ થઈ ત્યારે તેની વિરોધી અહિંસા પણ જરૂર ઘટી શકે. અને તેના ભાવમાં સત્યાદિની પાલના પણુ યુક્તિયુક્તજ છે, અને જ્યાં અહિંસા સત્ય વિગેરેની
