________________
૩૫
પ્ર૦ લવણુ, પાષાણુ વિજ્રમ વિગેરે પૃથ્વી કઠિન પુદ્ગલરૂપ હોવાથી એમાં ચૈતન્ય છે એમ કેવી રીતે માની શકાય?
૬૦ જેમ શરીરમાં રહેલું હાડકુ કિઠન અને સચેતન છે તેમ જીવાનુગત પૃથ્વીશરીર પણ કઠિન છે તેા પણ એમાં ચૈતન્ય શક્તિ માનવામાં કંઇ પણ ખાય છેજ નહિ.
પાણીમાં જીવની સિદ્ધિ.
હાથીના શરીરનું કારણુ કલલની માફ્ક શસ્ત્રદ્વારા નહિ હણાવા છતાં પણ જે પાણીમાં પાતળાપણું છે તે પાણી સચેતન સમજવું. અથવા જે પાણીનુ દ્રવત્વ શરુદ્વારા નાશ પામેલું ન હોય તે પાણી પણ સચેતન હોય છે– ઈડડામાં રહેલા પાણી જેવા કલલની માફ્ક. કાઇવાર અકાયપણું હાવાથી ખીજા પાણીની માફ્ક હિમ વિગેરેનુ પાણી પણ સચેતન છે.
મચ્છની માફ્ક વાદળાં વિગેરે કારણ સામગ્રીના સદ્ભાવમાં પેાતાની મેળે એકઠુ થઇને પડેલુ હાવાથી આકાશમાં ઉત્પન્ન થયેલ પાણી પણ સચેતન છે.
શીત કાલમાં ઉષ્ણુ સ્પર્શી ઉષ્ણુ સ્પર્શવાળી વસ્તુથી થયેલા સમજવા-ઉષ્ણુ સ્પપણું હાવાથી-મનુષ્ય શરીરના ઉષ્ણુ સ્પની માક. આ ઠેકાણે ઉષ્ણુ સ્પર્શીવાળી વસ્તુથી અકાય સમજવું. શીતકાલમાં જલમાં જે ખાફ દેખાય છે તે પણ ઉષ્ણુ સ્પવાળી વસ્તુથી ઉત્પન્ન થયેલ છે- ખાફ્
