________________
ગ ઉત્પન્ન થાય છે. આત્મા પિતે જ્ઞાનાદિ ધર્મથી સર્વથા ભિન્ન પણ અને અભિન્ન પણ નથી, કિન્તુ ભિન્નભિન્નરૂપ જાત્યતર છે. જ્ઞાનાદિ ગુણોથી સર્વથા ભિન્ન આત્માને માનવામાં આવે તો હું જાણું છું, હું દેખું છું, હું જ્ઞાતા છું, હું દટા છું, હું સુખી છું, હું દુઃખી છું એ જે અભેદ પ્રતિભાસ થાય છે તે કેવી રીતે થાય તેને વિચાર આપ પતેજ કરશે, માટે સર્વથા અભિન્ન માની શકાય નહિ. તેમજ જ્ઞાનાદિ ધર્મો આત્માથી સર્વથા ભિન્ન છે એવી રીતે પણ માની શકાય તેમ નથી, કારણ કે આ ધમી છે, આ ધર્મો છે એ જે ભેદ પ્રતિભાસ થાય છે તે બીલકુલ ન થે જોઈએ. અતએ સર્વથા ભિન્ન તથા અભિન્ન ન માનતાં ભિન્નભિન્ન રૂપ જાત્યન્તર માનવા તેજ સર્વોત્તમ છે. વળી, આત્મા કેવળ નિત્ય પણ નથી તથા અનિત્ય પણ નથી, કિન્તુ નિત્યાનિત્ય સ્વરૂપ છે. જે આત્માને સર્વથા નિત્ય માનવામાં આવે તે હિંસા વિગેરે તેમાં ઘટી શકે નહિ, અને જ્યારે હિંસાની ઉપપત્તિ થઈ શકતી નથી ત્યારે અહિંસાની પાલનાતે હેયજ કયાંથી? કૂટસ્થ નિત્ય આત્મા નિષ્ક્રિય હોવાથી મરવાને પણ નથી અને મારવાવાળે પણ જ્યારે નથી ત્યારે આપજ બતાવીએ કે તેવા આત્મામાં હિંસા કેવી રીતે ઘટી શકે, અને જ્યાં હિંસાજ ઘટી શકતી નથી ત્યાં તેના અભાવરૂપ અહિંસા ઘટેજ ક્યાંથી એ વાત પણ સહજ સમજી શકાય તેમ છે.
કિચ, અહિંસાની ઉપપત્તિ જે દર્શનમાં બની શકે નહિ તેમાં અહિંસા રૂપી કલ્પવૃક્ષના રક્ષણ માટે કરવામાં આવેલ સત્ય, અસ્તેય, બ્રહ્મચર્ય, અપરિગ્રહરૂપ ચારે બાજુની વાડની
