Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 9

આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5 “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ બાંધે, ચલિત કર્મ નહીં. (જે આકાશ પ્રદેશમાં જીવ પ્રદેશ સ્થિત છે, એ જ આકાશ પ્રદેશમાં કર્મ દલિકો સ્થિત ન હોય. તેવા કર્મોને ચલિત અને તેથી વિપરીત કર્મને અચલિત કહે છે.) 2. ભગવન્! નૈરયિકો જીવ પ્રદેશથી ચલિત કર્મને ઉદીરે કે અચલિત કર્મને ઉદીરે ? - ગૌતમ ! અચલિત કર્મ ઉદીરે, ચલિત કર્મનહીં. એ પ્રમાણે - 3. વેદન કરે, 4. અપવર્તન કરે, 5. સંક્રમણ કરે, 6. નિધત્ત કરે છે, 7. નિકાચિત કરે છે. એ સર્વ પદોમાં અચલિત કર્મ યોજવું. ચલિત નહીં. 8. ભગવદ્ ! નૈરયિકો જીવ પ્રદેશથી ચલિત કર્મને નિર્જર કે અચલિત કર્મને ? ગૌતમ! ચલિત કર્મ નિર્જર, અચલિત કર્મ નિજરે નહીં. સૂત્ર-૨૦ ઉપરોક્ત વિષયોને રજૂ કરતી ગાથા આ પ્રમાણે- બંધ, ઉદય, વેદન, અપવર્તન, સંક્રમણ, નિધત્ત, નિકાચનને વિશે અચલિત કર્મ હોય, નિર્જરામાં ચલિત કર્મ હોય. સૂત્ર-૨૧ એ રીતે સ્થિતિ અને આહાર કહેવા. સ્થિતિ, સ્થિતિ પદ મુજબ કહેવી. સર્વે જીવોનો આહાર, પન્નવણાના આહારોદ્દેશક મુજબ કહેવો. ભગવન્! નૈરયિક આહારાર્થી છે ? યાવત્ વારંવાર દુઃખપણે પરિણમે છે? ગૌતમ ! ત્યાં સુધી આ સૂત્ર કહેવા. ભગવન્! અસુરકુમારોની સ્થિતિ કેટલો કાળ છે ? જઘન્યથી 10,000 વર્ષ અને ઉત્કૃષ્ટથી સાતિરેક સાગરોપમ કાળ. ભગવન્! અસુરકુમારો કેટલે કાળે શ્વાસ લે છે અને મૂકે છે ? ગૌતમ ! જઘન્યથી સાત સ્તોકરૂપ અને ઉત્કૃષ્ટથી સાધિક એક પક્ષે શ્વાસ લે છે - મૂકે છે. ભગવન્! અસુરકુમારો આહારાર્થી છે? હા, આહારાર્થી છે. અસુરકુમારને કેટલા કાળે આહારેચ્છા થાય છે ? ગૌતમ ! અસુરકુમારને આહાર બે ભેદે છે - આભોગ નિર્વર્તિત, અનાભોગ નિર્વર્તિત. તેમાં અનાભોગ નિવર્તિત આહારેચ્છા અવિરહિતપણે નિરંતર થાય છે. આભોગ નિવર્તિત આહારેચ્છા જઘન્યથી ચતુર્થભક્ત અને ઉત્કૃષ્ટથી સાતિરેક 1000 વર્ષ પછી થાય છે. ભગવન્! અસુરકુમાર શેનો આહાર કરે છે ? ગૌતમ ! દ્રવ્ય થકી અનંતપ્રદેશિક દ્રવ્યોનો, ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવ સંબંધે પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના પાઠ વડે પૂર્વવત્ જાણવું. બાકી બધું નૈરયિકો માફક જાણવું. યાવત્ - ભગવન્! અસુરકુમારોએ આહારેલ પુદ્ગલ કેવા રૂપે વારંવાર પરિણમે ? ગૌતમ ! શ્રોત્રેન્દ્રિયથી સ્પર્શન ઈન્દ્રિય સુધીની પાંચ ઇન્દ્રિય રૂપે; સુપપણે, સુવર્ણપણે,ઇષ્ટપણે, ઈચ્છિતપણે, મનોહરપણે તથા ઉર્ધ્વપણેઅધોપણે નહીં, સુખપણે-દુઃખપણે નહીં, એ રીતે પરિણમે છે. ભગવદ્ ! અસુરકુમારને પૂર્વે આહારિત પુદ્ગલો પરિણમે છે ? અસુરકુમારનો સર્વ આલાપક નૈરયિકોની જેમ કહેવું યાવત્ અચલિત કર્મ ન નિજેરે. ભગવદ્ ! નાગકુમારોને કેટલા કાળની સ્થિતિ કહી છે? ગૌતમ ! જઘન્યથી 10,000 વર્ષ, ઉત્કૃષ્ટથી કંઈક ન્યૂન બે પલ્યોપમ. ભગવદ્ ! નાગકુમારો કેટલે કાળે શ્વાસ લે છે અને મૂકે છે ? ગૌતમ ! જઘન્યથી સાત સ્તોકે ઉત્કૃષ્ટ થકી મુહૂર્ત પૃથક્વે. ભગવદ્ ! નાગકુમારો આહારાર્થી છે? ગૌતમ ! હા, આહારાર્થી છે. ભગવન્! નાગકુમારોને કેટલા કાળે આહારેચ્છા થાય ? ગૌતમ ! તેઓને બે પ્રકારનો આહાર કહ્યો છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 9