Abhidhan Rajendra kosha Part 3

Author(s): Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha

Page 1320

वंद
गरूपः । गदिष्यति च " नवकरजन्न " इत्यादि ॥ ४ ॥ उक्तरूपा च गृहस्यैध कियदा यदा कार्येति वानभिधाय
त्याहारविहायसि त्रिचा अन्यादिभे दास्त्रिभेदा | केत्याह-वन्दनेति । "भामा सत्यभामेति" न्यायात् चैत्यवन्दना पूर्वोक्तशब्दार्था । प्रतिपादयिष्यते च - "नवका रेण जहा" इत्यादि । तुशब्दो विशेषणार्थः । तेन प्रन्धान्तरप्रसिजादिदधाऽपि पयमवमोऽपि रोको दशधाऽवसातत्र्यः । एतच्चोपरिष्टाद् दर्शयिष्यते ||५|| चैत्यत्रन्दना प्रायः प्रतिपानिरूपितेति तत्स्वरूपनिरूप प्रणिपातकार-(पणिवा तिप्रणिपात मचात् कृष्टतः पञ्चाङ्गो ज्ञातव्यः, नाऽष्टाङ्गः । तस्य प्रवचनेऽप्रसिद्धत्वात् । श्रध्येष्यन्ति च " पणिवाओ पंचगो " इत्यादि ॥६॥ कृतप्रणिपातैश्च प्रथमतो नमस्कारा भणनीयाः, श्रतः सप्तमं नमस्कारद्वारम् - ( नमुकार त्ति ) नमस्कारो जिनगुणोत्की - नपरा वचनपद्धसयो, मङ्गलवृत्तानीति यावत् । ते चात्रोत्कृष्टतः पुरुषानगरं शतं शेषमनिरूपविष्यति च सुमह स्थनमुक्कार " इत्यादि ||७|| नमस्काराश्च वर्णात्मका इति वर्णसंख्याद्वारममम् वर्णैश्यादि । यद्वा सर्वमप्यनुष्ठानमहीना तिरिक्ताकरं करणीयं, विपरीते दोषसंजवात् । तथा चागमः'अहिए कुणालकश्णो, ही विज्जाहादिहंता । बालावराण जोयण-भेसज्जविवज्जश्रो भए ॥ १ ॥ " वर्गसंख्यापरिज्ञाने सति जयतीत्यष्टमं वर्ण संस्थाद्वारा सोसीया) वर्णा अ राणि, तेच सामान्यतोऽत्र चैत्यवन्दनाधिकारे नमस्कारकमाश्रमणादिषु नवसु स्थानेष्वपुनरुक्ता ध्रुवं भणनीयाश्च पो. डशशतानि सप्तचत्वारिंशदधिकानि ज्ञातव्याः ।
66
चहीनायक
तथाहि
अमसट्टि ६० असा २०,
नवनासयं च १६६ दुसयसगनउया २०७ ॥ दोणतोस २२६ सट्टा २६०,
सोल २१६ अमन यस १६८ दुवन्नसयं १५२ ॥ १ ॥
66
श्अ नवकार १ खमासम
ण ३ इरिय ३ सक्कत्थवादमेसु ।
पणिहाणेसु य है, श्रडरु
तवष्य सोसयसीयाला ॥ २ ॥ "
66
( १२६७ )
अभिधानराजेन्द्रः |
यदि नवकारादिवर्णपरिसंख्यानं तत्तदादित्वात्स स्यति ज्ञापनार्थम् । एवं पदादिष्वपि वाच्यम् । इगसीयस तु पया, सगनमुई संपयाड पण दंडा | बारसहिगार च वं- दणिज्ज सरणिज्ज चतुहजिया || वरीय पदानि स्युरिति वर्णद्वारानन्तरं भवनं पदार इगसीय इत्यादि । एकाशीत्यधिकं शतं पदान्यत्रौघतो नमस्कारादिस्थानसप्तके ज्ञातव्यानि । तुर्विशेषणे । विशेषश्चायम् यद्यपि " कमाश्रमण, जे य श्रईया सिद्धा" इत्यादिगतान्यतिरिक्तान्यपि पदान्यप्यत्र सन्ति तथाऽपि पूर्ववत संपदा दिकं किमपि कारणान्तरमधिकृत्यैव पदानि ध्यादिकामीति सम्माननुगामितयाऽस्माभिरप्यत्रैतायत्येव सानाधिकामीति तथा खो
स्वस्वभा
३२५
चेयवंदण
46
नव बत्तीस तितीसा, ति चत्त श्ररुवीस सोल वीस पया । मंगरिया सक्कत्थयाइसुं एगसीसयं ॥ १ ॥ "
एवमन्यत्रापि न्यूनाधिकत्वे कारणं वाच्यम् ॥ ६ ॥ द्विव्या दिपीति दशमं संपद्वारम (स. गनबइ संपयाइन प्ति ) सप्तनवतिसंपदोऽर्थविश्राम स्थानानि साङ्गत्वेन पय परिस्यितेऽथ यानिरिति : संइत्यर्थः तच सप्तसु स्थानेपूयते
ताप
1
66
अठ नवय
मंगल
हवीस सोलस य वीस वीसामा । गई " ॥ २ ॥
33
शब्दो नामतवादिषु प्रायो विशेषार्थपदार्थ परि दाजावेऽपि संगतपदत्वेन पायसमा ऊसासा इनिवचनाश्च सामान्येन संपदो विश्रामस्थानानि ज्ञेयानीति विशेषयति || १० || संपदश्च दमादिका श्रत एकादर्श दरम कद्वारम् - (पणदंड त्ति) यथोक्तमुद्रानिरस्खलितं जयमानत्वाद् दरमा इव दमाः, सरना इत्यर्थः । ते चात्र पञ्च शक्रस्तवादयः। प्रतिपादयिष्यति च "पण दंडा सक्कत्थय" इत्यादि । यदत्र वन्दनाया एव दएककाः परिज्ञापिताः नान्येषां तदस्या एवात्र मु
प्रस्तुतत्वादितिकार्यादयाम॥१२॥ दयमेषु कादिका अधिकारातीत तत्संख्याख्यापके द्वादशमधिकारद्वारा सि) अधिकारा भाषाईदायालम्बन विशेषस्थानानि, ते च द्वादश दमक पञ्चके भवन्ति । अभिधास्यति च - "दो इग दो पंच य" इत्यादि ॥ १२ ॥ श्रधि कारास्याधिकार्यविनामानि नानाधारयपदेशाभा वातू, घृताद्यभावे घृतघटादिव्यपदेशानावचत् । श्रतोऽधिकारिण आलम्बनापरपर्याया अत्र ज्ञेयाः ते च द्विधा, वन्दनीयस्मरणीयजेदात् । तत्र प्रथमं सामान्यतः सफलवन्दनीयप्रतिपादकं त्र योदशं चन्दनीयारम (चित्वारो माण जिनादयोऽय वन्दनीया प्रमाणाबोध निरूपविष्यति जनमुनिसुपसिद्ध " ॥ १३ ॥ अधिका रस्ताचादेव चतुर्दशं स्मरणीयारम ( सरणित) स्प रणीयाः क्षुद्रोपद्रव विद्रावणादितगुणानुचिन्तनादिनोपवृंहणीयाः सूचनीया इति यावत् । यद्वा-स्मरणीयाः प्र मादादिना विस्मृतं तत्करणीयं तत् तत् सङ्गादिकार्य झाप नीयाः । श्रथवा-सारणीयाः प्रभावनादौ । तत्र हि ते कार्ये प्रव र्तनीयाः, ते चात्राधिकारितया सम्यग्दृष्टयो देवा ज्ञातव्याः तेषा मेस्मरणात्। दादीनां तुन्दनीय गु स्मारणादिकर्तृत्वाश्च । भणिष्यति च "इह सुराय सराणेज ति" ॥ १४ ॥ एवं च सामान्येनाधिकारिण उक्ता इति विशेषतस्तदभिधानार्थे पञ्चदशंजिनद्वार जिय
या जिगाइयो यन्दनीया इत्युक्तम, जिनाः कतिविधा इति सायकं पञ्चदर्श जिद्वार (जि) जिना ररागाद्यन्तरबैरिवारजेतारः, ते च चतुष वक्ष्यमाणमामजिनादिप्रेदेन चतुःप्रकाराः । वक्ष्यति च " वह जिणा नाम " इत्यादि ॥ १५ ॥
चउरो थुई निमित्त बार देऊ य सोस आगारा गुणवीस दोस उस्स-ग्गमाण युत्तं च सगवेलाः || जिनादया स्तुत्यादिभिः स्तूयन्ते इति जमद्वारा मथं स्तुतिद्वारस सड़ा०] । ( ताः कति
पो विद्या