Abhidhan Rajendra kosha Part 3

Author(s): Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha

Page 1337

चेsयवंदगा
उक्कोसमज्झिमा सा
प्राची
स्तुतियुगलद्वयगतेन शेषं प्राग्वत्कृष्टा वन्दना । भणितं - ..., उक्कोक्कोसिया य पुण नेया । पणियाणाि ॥ सत्य य इरिश्रा, डुगुणिश्रचियवंदणाइ तह तिनि । फतपणिहाण सक्क - त्यो य श्य पंत्र सक्कथया ॥ एतावता " तिहा उ वंदना " इत्याद्यद्वारगाथागत तुशब्दसूचितं विधत्वमप्युक्तं इव्यम् ।
ये
16
" विश्वंदणा तिभेया, जहनिश्रा मज्जिमा व उक्कोसा । क्किका वितिनेया, जहन्नमज्झिमियत कोसा ॥ नवकारेण जहन्ना, इचाई जं च वपि तिविदा | नवभेयाणमिमसि, नेयं उबलक्खणं तं तु ॥ एसा नवपयारा. आश्मा वंदणा जिणमयम्मि | कालोचियकारी भनुमाहाणं सुहासच्या ॥" रत्नसारनरे
( १३१४ )
अभिधानराजेन्द्रः ।
द्रवत् ।
"बहुभेया एसा भनियति बहुस्सुपदि पुरस संपुन्नमवायंतो, मा को चश्ज सव्वं पि
11
भणियं च"वित्तिकिरियाविरोहो, अबवाय निबंधणं हित्थाणं । किरिअंतरकाला वि-कखयाश्भावो सुसाहूणं ॥ अहवा चिइवंदण्या, निच्चा इअर त्ति होइ दुविदा तु । निच्चा उ उभयसंभं, इयरा चेश्श्रगिहाईसुं निच्चा संपुन विश्र, श्यरा जसत्तिश्रो य कायन्त्रा । तवयमिमं सुतं मुखति गीधा उ परमत्यं ॥ उत्पन्नसंसया जे, सम्मं पुच्छंति नेव गीयत्थे । चुकंति सुरूमग्गा, ते पल्लवगाहिपंमिच्चा" ॥
किं च"गोत्था विहिरसिया, संविग्गतमा य सूरिणो पुरिसा | कह ते सुतविरुद्धं, सामायारिं परुवंति ” |१| संघा०२ प्रस्ता० । ( यत्र पूर्वसूचितरत्नसार नरेन्द्रका संघाचाराकाम्या ) (१७) जघन्यवन्दनाविचारा
इह च केचिन्मन्यन्ते शक्रस्तवमात्रमेव वन्दनं श्रावकस्य युकं जीवाभिगमादिषु तन्मात्रस्यैव तस्य देवादित
प्रतिपादितस्ततस्तदाप्रामाण्यास दधिकतरस्य गणधरादिकृतसूनच शुकस्यातिरिकं तदस्ती तित्रोच्यते यदुक्तमारितामादिति । तदयुकम यतो यदिदं जीवाजिगमादिसूत्रं तद्विजयदेवादिचरितानुवादपरमेवेति न ततो विधिवादरूपाधिकृत वन्दना कश क्यः । तेषां ह्यविरतत्वात्प्रमत्तत्वाच्च तावदेव तत् युक्तम्, तदम्येषां पुनरप्रमादविशेषयतां विशेषज्ञतां तदधिकवेापेन दोषः यदि पुनराचरितमलप्रवृत्ति कार्यों, तदाहि कर्तव्यं स्याद्वयाऽङ्गीकृतमपि वर्जनीयं स्यादिति म-तदधिकतरस्यानमिचानादिति । "लिवा हुई जाव, घुईचो तिसिलोइआ । " इत्यादिव्यवहारभाष्यवचनश्रव णात् । साध्व पेक्क्या तदिति चेत्। नैधम्। साधुश्रावक यो दर्शन शुरू: कर्तव्यवाहनशुद्धिनिमित्य वन्दनस्य तथा संवेगादिका
रणत्वाद्श्वमाचरितराजतिलकरत्
-
चेयवंदण
चैत्यचन्दनभाष्यकारादिभिरेतःकरणस्य स धिकतरमपि नायुक्तमित्य प०२० अथ वाचमाम्यादिदर्शनपरं अव्यजनानुग्रहाय किञ्चिदुच्यते" श्रन्ने विति इगेणं, सक्कथपणं जहन्नवंदणया । इगडुगतिमेण मज्जा, उफ्फोसा चहा पंचवा
साओ मइरिश्रावहिया-अनायो दुन्नि । एवं उक्कोसाए, चउरो सक्कत्थए नेया ॥ २ ॥ प्रणिकण नमुक्कारे, सक्कत्थयदंडयं अपरिकं । इरि पडिक्कमंते, दो चरो वा वि पणिवाया ॥ ३ ॥ इरिआए एवं वा, पणिहाणंते व क्वथयत्रणणे । दुनिया तिनि ॥ ४ ॥ वारणेपुच्छ ते चतुरो । गुणिअवंदण वा, पुल्विं पच्छा व सक्कथए ॥ ५ ॥ सरिया दुगुणिचिया व विि पुत्तपणिहाणसक स्थश्रो य इय पंच सक्कथया ॥ ६ ॥ पाढकरियासारा प्रणिमा विश्व मानवहा तिविहाऽद्दिगारिभावा, तिहा चि सा श्य नवे नवहा " ॥ ७ ॥ संघा०२ प्रस्ता० ।
अधिकारिभेदाद् वन्दनाभेदाः । अथ प्रकारान्तरेण धन्दनायाविध्यमाहअवाविभावभेया, ओघेणं बंधगाई । सव्वा वितिहा ऐया, सेसाणमिमी ए जं समए ॥ ३ ॥ अथवाऽपीति निपातः पूर्वोक्तप्रकारापेक्षया प्रकारान्तरत्वद्योतनार्थः भावभेदात्परिणामविशेषाद गुणस्थानक
1
मोरूपा चन्दनाधिकारिजीवतात् त्रिधाविति संवन्धः । श्रोपेन सामान्येनाविति पाठक्रिया उत्पत्यादितयेत्यर्थः । केषामित्याह श्रपुनर्बन्धकादीनामपुनबैन्धकप्रभृतिकानां वन्दनाधिकारिणां तत्रापुनर्बन्धको व्याख्यातपूर्वः, आदिशब्दादविरत सम्यगृरदेश सर्वाऽपि नमस्का रादिभेदेन जघन्यादिप्रकारा अपि आस्ताम्रेका काचिदिति । सानन्धकस्य जघन्यात्परिणामस्य विजय स्वात्, अविरतसम्यग्दृष्टेर्मध्यमा, तत्परिणामस्य विकिमङ्गीकृत्य मध्यमत्वात् । सामान्यविरतस्य तुत्कृष्टा, तत्परिणामस्य सावित्यादेवेति । अथवान्धकस्यापि त्रिया. प्रमोदरूपभाववैविध्यात्, एवमितरयोरपीति । श्रथापुनर्बन्ध कादीनामिति कस्मादुक्तम् मागनिमुखादेरपि भावनेसद्भावादित्याह शेषाणामपुनर्वन्धकादिव्यतिरिकन सबन्धकमाभिमु खमार्गपतितदितरमियादा इमी ति) मध भाषभेदेन भेदवती वन्दना पाठादिभेदस्वादा न नैव यद्यस्मात् समधे सिद्धान्ते, प्रणितेति शेषः तेषां तद्योग्यताविकलत्वादिति गाथार्थः । पञ्चा० ३ विव० । ध० । (१०) अनादीनां स्वरूपमनिहितम, थामेव
भावयन्दनायामधिकारितां शेषाणां चानधिकारितां दर्शयन्निदमाह
एतेऽरिगारिणो हाउसेसा दव्बओ चिजं एसा । इरी जोगवा, सेसाथ न अप्पारा चि ॥ ७ ॥ तेऽनन्तरोचक अनयन्धकाय अधिकारिणः तद्यो