Jaipur aur Nagpur ke Jain Granth Bhandar

Author(s): Premchand Jain
Publisher: University of Rajasthan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/010254/1

Page #1

THE FREE INDOLOGICAL
COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC
FAIR USE DECLARATION
This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website.
Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility.
If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately.
-The TFIC Team.

Page #2


Page #3

Jain Granth Bhandars in
Jaipur and Nagaur
Edited by Prem chand Jain
M.A., PhD. Jain Darsanacharya'
Foreword by Devendra Kaushik
M.A. Ph, D. (Tashkent) Head of the Department of History and Indian Culture
and Director, Centre for Jain Studies, University of Rajasthan, Jaipur.
Centre for Jain Studies, University of Rajasthan, Jaipur.

Page #4

Published by: .. .
Director, Centre for Jain Studies, University of Rajasthan, JAIPUR-302 004
Price: Rs, 25.00
Pamatuod si Printers, Jaipur-3

Page #5

FOREWORD
The Centre for Jain Studies, University of Rajasthan, has undertaken to conduct a survey of the various Jain temple Granth Bhandars in Jaipur and Nagaur and publish a catalogue of important manuscripts throwing valuable light on the political, social and cultural history of the country and the contribution of the Jain scholars to it. The present volume
is the first in a series planned to be published by the Centre to bring to .. light the rich literary heritage preserved in these Jain Granth Bhandars. The : editor, Dr. P. C. Jain, deserves to be congratulated for his painstaking work in scanning the vast literature preserved in the Jain temples of Jaipur and Nagaur and carefully selecting the manuscripts for being catalogued in the present volume. It is hoped the publication of the present volume would be welcomed by all those scholars who are engaged in the great task of reconstructing the past from the hitherto untapped sources.
DEVENDRA KAUSHIK Head of the Department of History
and Indian Culture Director, Centre for Jain Studies.
University of Rajasthan.

Page #6


Page #7

Acknowledgement
To express my gratitude to persons without whose encouragement and assistance the present volume could not have been what it has come to be is my most pleasent duty. First of all let me offer my sincere thanks to Professor G. N. Sharma, former Director, Centre for Jain Studies, whose valuable guidance enabled me to complete this work in time. I am deeply grateful to him.
I am extremely thankful to Dr. Devendra Kaushik, Director, Centre for Jain Studies, University of Rajasthan, whose munificence and interest are responsible for the publication of this book.
I am equally thankful to Dr. K. C. Kasliwal. Director, Shahitya Sodha Sansthan, Mahavir Bhawan, S. M. S. Highway, Jaipur, who inspired me to take up the research work, I am also thankful to the staff of Centre for Jain studies and Centre for Rajasthan Studies. Thanks are also due to Shri Arun Shah for help in proof reading, and also to G. D. Sharma for his valuable suggestions.
I am also thankful to all the managing committees of the Granth Bhandars, especially Shri Dungar Malji Jain, Shri Jiva Rajji Jain, Shri Sikhare Lalji Jain, Shri Madan Lalji Bakliwal and Shri Panna Lalji Jain of Nagaur for their kind co-operation and research assistance.
My thanks are also due to Shri Kapoor Chand Jain for seeing the present work through the Press.
PREM CHAND JAIN
Datcd 30th August , 1978

Page #8


Page #9

CONTENTS
PAGES vii-- X
1- 9 10-13 14-19 20--23 24-27 28-33 34--38 39-45 46-50
Introduction 1. Amber Shastra Bhandar
2. Baba Dulichand, Bada Mandir Granth Bhandar . 3. Badhi Chandji Mandir Granth Bhandar
4. Bairathiyan Jain Temple Granth Bhandar 5. Chhotadiwanji Jain Temple Granth Bhandar 6. Godha Jain Temple Granth Bhandar
7. Jatti Yashoda Nandji Temple Granth Bhandar i 8. Jivu Bai Jain Temple Granth Bhandar
9. Jobner Jain Temple Granth Bhandar :. 10. Khattargachhiya Gyana Bhandar Jain Upasraya,
Siviji Ram Bhawan 11. Laskara Jain Temple Granth Bhandar
12. Maruji Jain Temple Granth Bhandar **. 13. Pandya Lunkaran Jain Temple Granth Bhandar . 14. Parshvanath Jain Temple Granth Bhandar 15. Patodi Jain Temple Granth Bhandar 16. Sangheeji Jain Temple Granth Bhandar
Saraswati Bhawan Bada Mandir Granth Bhandar 18. Tholia Jain Temple Granth Bhandar
19. Bisapanthi Digambar Jain Temple Granth ! . Bhandar Bada Mandir Nagaur 20 Index (i ) (Authors, Writers and Copiests)
Index (ii) (Manuscripts)
51--54 55-60 61-65 66-71 72-78 79-85 86-96 97--107 108--117
118--146 147-149 150--152

Page #10


Page #11

INTRODUCTION
.: The Jain Granth Bhandars of Jaipur and Nagaur are the store
houses of the manuscripts, both religious and secular, written on palm leaves, cloth and paper. The number of manuscripts preserved in these Granth Bhandars is quite large, about more than fifty thousand. The religious manuscripts deal with principles as well as rituals of Jain religion, where as the secular manuscripts cover a wide range of subjects such as poetry, drama, medicine, astronomy, mathematics, music, aesthetics and fiction. The collections are centuries old. They are the result of hard and continuous efforts of several generations.
Two manuscripts on palm leaves namely BHAKTAMAR STOTRA and TATVARTHA SUTRA are available in the Jain Temple Patodi Granth Bhandar, Jaipur. The Parshvanath Jain Temple Granth Bhandar of Jaipur" contains a manuscript written on cloth dating back 'to 1459 A. D. The condition of cloth is still good notwithstanding its five hundred years of age. Another cloth munuscript contained Jobner
Jain Temple Granth Bhandar, Jaipur is embroidered with glass :.beads illustrating the i6 objects of dream seen by the mother of :: TIRTHANKAR MAHAVIR. Some maps of Jambu Dwipa, Adhai Dwipa
and some YANTRAS on cloth are also preserved in the Patodi Jain Temple Granth Bhandar of Jaipur,
The bulk of the manuscripts are, however, written on paper with ordinary, silver and golden ink. Many of them are beautifully illustrated. The folios are numbered only on one side and their edges
are decorated with various kinds of paintings and lines in red and blue :ink, The earliest among these manuscripts written on paper is
PANCHASTIKAYA by Acharya Kundkund which is preserved in the Bada Mandir Jain Granth Bhandar of Jaipur. The manuscript was copied in V.S. 1329 i.e. 1272 A.D. in Delhi which was as Yoginipur.
The Jain Granth Bhandars owe their origin to the indefitigua able efforts of the BHTTARAKAS and JATTIS who travelled quite

Page #12

viii
]
extensively and stayed in temples during the rainy season. They collected a lot of manuscripts and other works of art which were deposited in the specially constructed vaults in the Jain Temples. The Jain Temples of Jaipur and Nagaur still have underground rooms which were used for preserving precious relics of art and literature. The Granth Bhandar of Amber was established by Bhattaraka Mahendra Kirti in 17th century. The Granth Bhandar of Nagaur dates back to an earlier period. It was established by Bhattaraka Ratna Kirti in 1524 A.D. The SRAVAKAS later took over the management of the Granth Bhandars from the BHATTARAKAS and JATTIS and made a notable contribution to their further development. The Granth Bhandars were well looked after upto the end of the 19th century. However, with the advent of the printing presses they began to be neglected. Sometimes the manuscripts in remained locked for years without any proper care.
In several Jain Temples of Jaipur and Nagaur the manuscripts. contained in the Granth Bhandars are entered in registers called GRANTH. SUCHI which contain the names of the manuscripts, their authors and the languages in which they are written. The manuscripts are placed :: either in cloth bags or in wooden boxes. These Granth Bhandars have : not been throughly surveyed sofar. In many cases, even their catalogues. have not been prepared and a few that exist are not prepared in a scientific manner.
The present volume which is a catalogue of important manus.... cripts preserved in the Granth Bhandars of Jaipur and Nagaur, is far from cxaustive. Among the preserved manuscripts in these Granth Bhandars are some 'dynastic chronologies, contained in such works as--- Tiloyapannati, Harivamsa Purana, Haribhadra's Avasyaka-Vriti. Titthogali Painnal and Mahapurana and in a number of later works like : Trilokasara, Parisistaparva, Tirthodhara-Prakarana etc. Some works, exclusively related to history have also found place in these, A manuscript called RAJAVALI preserved in the Pandya Lunakarn Jain Temple Granth Bhandar of Jaipur gives a history of the foundation of Delhi from the time of Anangpal when the city was called "Dhilli'. The manuscript gives information about the emperors who sat on the throne

Page #13

[ ix
of Delhi. Another manuscript called RAJA VANSA VARNAN preserved in the Bada Jain Mandir Granth Bhandar of Jaipur, gives a more detailed discription of the rulers of Delhi.
Some manuscripts preserved in these Granth Bhandars throw interesting light not only on the rulers of Delhi but also provide valuable information about local history. Thus NEMINATH CHARITRA by Ajay Raja Patni (1735 A, D.) preserved in the Amber Sastra
Bhandar gives a vivid description of Amber. Another manuscript : BHAVISYA DATTA CHARITRA by Brahma Raimal (1576 A.D.)
preserved in the Bada Jain Temple Granth Bhandar, portrays the life in the city of Sanganer as follows :
देस ढूंढाहड सोभा घणी, पूजे तहाँ अलि मण तगी। निर्मल तले नदी बहु फिरे, सुख से बस बहु सांगानेरि । चहुं दिशि बणया भला बाजार, भरे पटोला मोती द्वार । भवन उतुग जिनेश्वर तणा, सौभे चंदवा तोरण घणा । राजा राजे भगवंतदास, राजकंवर सेवहिं बहु तास । परजा लोग सुख सुख बस, दुखी दलिद्री पुखै आस ।
A later manuscript, SUKUMAL CHARITRA by Nathu Mal (1918 V.S.) 1861 A.D. gives a description of the Jaipur city.
The catalogue lists a number of biographical account dealing with the life stories of Lord Krishna, Rama, Parshvanath, Mahavir, Gautama, Jambu, Bhadrabhahu, Sthulbhadra, Karakandu, Srenika, Abhaya kumara, Jivandhara, Sudarsanu Seth, Kalaksuri, Kundkund, Pujyapada, Jinsena, Haribhadra, Gunabhadra, etc. Some religious works like TILOYAPANNATI, JAMBUDWIPA, DHAWALA, JAIDHAWALA, HARIVAMSA PADAM and ADI PURANA, KALPA. SUTRA, the CHURNIS of the AVASYAKA and the NANDI SUTRA, DARSAN SARA, SRUTAVATARA, MERUTUNGA'S STHIRVIRAL VALI, etc, containing an account of pointifical succession after Mahavir, history of JAIN SANGHAS and its various schisms have also been catalogued in the present volume.
The authors and the copiests of the manuscripts have at times lest à description of the cities and towns where they were wrote or

Page #14

x ]
copied, as well as the rulers whose patronage they enjoyed. Such PRASASTIS or colophones are generally found at the end or the beginning of the works. They form a valuable source of information about the past. Catalogued in the present volume include works on literature, in Sanskrit, Prakrit, Apabhramsa, Hindi, Rajasthani and other allied Indian languages. Among some of the unpublished rare works preserved in these Bhandars mention may be made of the following:
PASA NATH CHARIU, by Kavi Devendra (Prakrit) preserved in Bisapanthi Digamber Jain Granth Bhandar Nagaur; DHURTAKHYAN by Haribhadra (Prakrit) preserved in Amber Sastra Bhandar; PAUMA CHARIU TIPPANA by Svayambhu (Apabhramsa) preserved in Saraswati Bhawan Granth Bhandar; SHRIPAL CHARIU by Damodar (Apabhramsa) preserved in Bhadhi Chandji Granth Bhandar; NEMI NATH CHARIU by Damodar (Apabhramsa) preserved in Patodi Granth Bhandar; YOGASARA by Bhattaraka Sruta Kirti (Apabhramsa)
preserved in Saraswati Bhawan Granth Bhandar; CHARPATA SATAKA (Sanskrit) preserved in Pandya Lunkaran Granth Bhandar; RAJAJANSA VARNANA (Sanskrit) preserved in Saraswati Bhawan Granth Bhandar; BARAHAKHARI DOHA, by Mala Chand (Hindi) preserved. in Patodi Granth Bhandar; HOLI RASA, by Brahma Jindas (Rajasthani) preserved in Saraswati Bhawan Granth Bhandar, Jaipur.
In all about 250 manuscripts from Granth Bhandars of Jaipur and Nagaur have been catalogued in the present volume which it is hoped, would attract the attention of scholars, historians and researchers interested in studying the country's rich cultural heritage to which the Jain community has made a significant contribution,
-PREMCHAND JAIN

Page #15

Amber Shastra Bhandar ::
The Amber Shastra Bhandar, formerly known as the Bhattarak Devendrakirti Bhandar, was originally lodged in the Digambar Jain Temple of Neminath, Amber. The learned Bhattarak (18th century) collected a large number of manuscripts during his life time and made the Bhandar a Centre of Jain Studies. In course of time, the collection was removed from Amber and was placed in the Mahavir Bhawan MANIHARON KA RASTA, Jaipur.
.
.
The Bhandar possesses a valuable collection of 2605 rare manuiscripts and 150 Gutakas in languages like Apabhramsa, Sanskrit, Prakrit Rajasthani, Hindi, Gujarati, etc. It is also a growing library of published works which helps the researchers to check up references.
Some notable and rare manuscripts are the UTTARPURAN of Mahakavi Puspadanta (copy dated 1334 A, D.) and the AMAR SEN CHARITA of Manikaraj. Some of the old manuscripts of the Bhandar are the PARASHVAPURANA of Padam kirti (10th century). A commentary on Kiratar juniya and transcript copies of the works of Sakala Kirti, Brahma jinadas, Banarsidas, Keshava and Bibari also belong to this collection,
The happy feature regarding the Bhandar is that it has brought out a series of catalogues of the manuscripts preserved not only in this Bhandar b'it also in other Bhandars of neighbouring region. Among other activities of the Bhandar may be mentioned, the publication of literature relating to Jainism. It is financed by a fund belonging to religious Endowment of the Digambar order,
We propose to give below the details of some of the manuscripts which are of religious, secular, cultural and historical value.
1. Dr. K.C, Kashliwal-Jain Granth Bhandars ip Rajasthan, pp. 44-45

Page #16

21
No. 1
Author
Size
Extent
Date of the Original
Date of the
copy
Subject
Begins
Ends
Description Country paper, rough and grey, Devanagari characters in
bold, big, legible and good hand-writing; borders ruled in four lines; red chalk and yellow pigment used; it is in a good state of preservation and a complete work, written in Hindi verse.
No. 2
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
BANDA UDAI SATTA CHOPAI
-SHRI LAL -12" x 6"
-- 6 Folics
Author
Size Extent
-V. S. 1881
Ref. No. 823
-V. S. 1905
-Jain Sidhanta
विमल जिनेश्वर प्ररणभु पाँय, मुनिसुव्रत कूं सीस नवाय । सतगुरु सारद हिरंदै धरू वंध उदयं सत्ता उचरू ॥१॥ वंध उदै सत्ता वखारौ, ग्रन्थ त्रिभंगीसार ते जारिण । सुद्ध असुद्ध सुधा रस नारण, अल्प बुद्धि मैं करूं बखाण ||१२|| . साहिव राम मुझ क बुध दई, नगर पंचेवर माहि लही । मुझ उतपत डगी के माहि, श्रावक कुल गंगवाल कहाहि ॥ १३ ॥ काल पाय के पंडित भयो, नैरणचंद के शिष्य मध्यो । मुक्त दर्शरण दियो || १४ || जाकर रहत भयो ।
नगर पचेवर माहि गयो, श्रादिनाथ पाप कर्म तो बिछत भयो, लाव शीतलं जिनकू करि परिणाम, स्व पर कारण तें कहें बखार ॥१५॥ संवत् अठारह से का कहया, प्रवर इक्यासी उपर लह्या ।
पढत सुरगत अघ खय.. होय, पुन्य बंध वुधि बहु होय ॥ १६ ॥ इति श्रीउदय बंध समाप्ताः ।
CHANDAN MALAYAGIRI KATHA —-BHADRASEN
-11"x5"
-6 Folios...
D scription ~~~Country paper, thin, rough and greyish, Devanagari characters in bold, clear and beautiful hand-vriting:.

Page #17

Amber Shastra Bhandar.
.
.
[3
borders ruled in three lines and edges in one, yellow pigment used; it is a complete work in good state of
preservation, written in Hindi. ..." Date of the
Original --Fairly old. Subject --KATHA. Begins. ---स्वस्ति श्री विक्रमपुरे, प्रणमौ श्री जगदीश ।
तन मन जीवन सुख करण पूरत जगत जगीस ॥१॥ ... वरदाईक श्रुत देवता, मति विस्तारण मात । ... प्रणमौं मन धरि मौद सौं हरे विघन संघात ॥२॥
मम उपकारि. परम गुरु, गुण अक्षर दातार ।। वंदे ताके चरण जूग भद्रमेन मुनि सार ॥३॥ कहाँ चन्दन कहाँ मलयागिरी कहाँ सागर कहां. नीर।
कहिये तांकि वारता सुणौं सबै वर वीर ।।४।। Ends. --कुमार पिता पाइन खुवै, भीर लिए पुर संग।
आसुन की धारा ढूंटी मानो नहावरण गंग ।।१७।। . दुख जु मनं में सुग्व, भये अपुरव जोग ।
'कच्छवि चंदन राया, कच्छव मलयगिरीविते । .
. * कच्छ जोहि पुण्यवल होई दिढता संजोगों हवई एव ॥१८८।।
Size.
No. 3
Ref. No. 1814 CHHANDKIYA KAVITT ' - Author ---BHATTARAK UPENDRA KIRTI
--12"x61" Extent -9 Folios Description - Country paper, thick, rough and white, Devanagari
characters in bold, clear and elegant hand-writing, borders .. ruled in four lines, edges ruled in two lines; the condition of the manuscript is fair; red chalk and yellow pigment
: is a complete work, written in Sanskrit. Date of the Original :-Fairly old Subject -GRAMMER Scribal remarks-इति श्री छंदकीयकवित्वे कामधेन्वाख्ये भट्टारक श्री सुरेन्द्रकीर्ति विरचिते ..
समवृत प्रकरण समाप्त।

Page #18

4 ]
No. 4
Author
Size
Extent
Date of the
Copy
Subject Begins
Ends
-
No. 5
-
Description -Country paper, thick and greyish; Devanagari Characters in bold clear and good hand-writing; borders ruled in two lines; yellow pigment used; it is in a good state of preservation; it is a Complete work written in Sanskrit.
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
GYANARNAVA
Author
Size
Extent
Description
SRUTA SAGAR
10" x 4"
73 Folios
-
Date of the
Original Date of the
Copy Subject
--Kartik Sudi 5, V. S. 1669.
-GRAMMER
ॐ नमः सिद्धेभ्यः ।
शिवोऽयं वैनतेयश्च स्मश्चास्यैत्र कीर्तितः अणिमादि गुणाऽर्घ्यरत्न वाधिर्बुधैर्मतः ॥ १ ॥ आचार्यरिह शुद्ध तत्वमतिभिः श्री सिंहनधाव्हयैः संप्रायं श्रुतसागरं कविवरं भाष्यं शुभं कारितम् । गद्यानां गुणवत्प्रियं विनयतो ज्ञानार्णवस्यान्तरे विद्यानन्द गुरु- प्रसाद जनितं देयादमयं सुखम ॥ इति श्री ज्ञानार्णव स्थित गद्य टीका तत्वत्रयंप्रकाशिनी समाप्ता
PARASHVANATH CHOPAI
- PT. LAKHO
-12X5
-17 Folios
Ref. No. 247
Kartik Sudi 6, V. S. 1734
-Jestha Vadi 2, V. 1793 -PUJA
Ref. No. 123
Country paper, rough and white, Devanagari Characters in big, legible and good hand-writing; borders ruled in three lines and edges in one; the condition of the manuscript is satisfactory; it is a complete Manuscript written in Hindi.

Page #19

... Amber Shastra Bhander ............
["5
Scribal remarks- ...................... .... .. .
संवत् सतरासै चौतीस, कार्तिक शुक्ल पक्ष शुभ दीस।.. नौरंग तप दिल्ली सुलितान, सवै नृपति वहै पिरि प्राण ।।२६६| नागर चाल देश शुभ ठाम, नगर बणहटो उत्तम धाम ।। सब श्रावक पूजे जिनधर्म, करै भक्ति पावै बहु शर्म ॥२६७॥ कर्मक्षय कारण शुभ हेत पार्श्वनाथ चौपई संत । पण्डित लाखो लाख सभाव सेवा धर्म लखो शुभनाथ । २६८॥
प्राचार्य श्री महेन्द्रकीति के शिष्य पाण्डे दयाराम सोनी ने भट्टारक महेन्द्रकीति के शासन में दिल्ली के जयसिंहपुरा के देउर में प्रतिलिपि की थी।
". Copy
No. 6.
SRAVAKACHAR SARODHAR Author ----MUNI PADAM NANDI Size -101"xal" Extent -21 Folios. Description-Country paper, thin and greyish, Devanagari characters big,
bold, clear and elegant hand-writing; borders ruled in three lines; red chalk and yellow pigment also used; 18 to 21 folios damaged, the crndition of the manuscript is fair; It is
a complete work written in Sanskrit. Date of the
--Chaitra Sudi 9, V.S. 1668 Subject -ACHARA SHASTRA
-~~-इति श्रावकाचारसारोद्धारे श्री पद्मनंदिमुनिविरचिते द्वादशवत वर्णनो नाम
तृतीय परिच्छेदो समाप्तः। . Scribal remarks :
__ यस्य तीर्थकरस्येव महिमा भुवनातिगा।
रत्नकीर्तिर्यतिः स्तुत्य स न केषामशेषवित् ॥ १ ॥
अहंकार . स्फारी भवदमितवेदांतविवुधो- - : लसात्सिद्धांत ' . श्रेणिक्षपणनिपुणोक्तिधुतिभरः ।
अधीती जैनेन्द्रऽजनि · रजनिनाथ-प्रतिनिधिः ....., प्रभाचन्द्र सान्द्रोदयशमितापद्यतिवरः ।।२।। ..." महावति .. पुरंदरः प्रश्मदग्धाङ्करः . . . स्फुरत्य .."; परपौरुष स्थितिरशेषशास्त्रार्थवित् ।
। यशोभर - मनोहरीकृतः समस्तविश्वंभरः . . . . । परोपकृति-तत्परो : “जयति . पद्मनन्दीश्वरः ॥३॥

Page #20

6-1
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagour
श्रीमत्प्रभेन्दुप्रभूपादसेवा-हेवाकिचेत्ताऽप्रसरत्यप्रभावः ........ सच्चछावकाचारमुदारगेनं श्री पद्मनन्दी रचनां चकारः ॥४॥ श्रीलवंकधुक्कुले विततांतरिक्षे, कुर्वन् स्वबांधवसरोजविकासलक्ष्मी। लुपन् विपक्षकुमुदनजरिकांति, गोकर्णहेलिरुदियाय लसत्प्रतापः ।। ५ ।। भुवि सूपकारसारं पूण्यवता येन निर्ममे कर्मा ।। भीमइव सोमदेवो गोकर्णात्सोभवत्पुत्रः ।। ६ ।। ....... . सती मताल्लिका तस्य यशः कुसुमवल्लिका । . पत्नी श्री सोमदेवस्य प्रेमा प्रेमपरायणा ।। ७.11. विशुद्धयोः स्वभावेन ज्ञानलक्ष्मी जीतेन्द्रियोः । .... नया इवाऽभवन् सप्तगंभीरास्तनयास्तयोः ।। ८ ।। वासाधर हरिराजी प्रहलादः शुद्धधीश्च महाराजः । भवराजो रत्नाख्यः सतनास्यश्चेत्यभी सप्त ॥६॥ वासाधरस्याद् भुतभाग्यराशेमिषात्तयोवेश्मनि कल्पवृक्षः । अगण्यपुण्योदयतोऽवतीर्णो वितीर्णचेतोऽभिमतार्थसार्थ ॥ १० ॥ वासाधरेण सुचिया गांभीर्याद्यदि ऋणिकृतो नाब्धिः । कथमन्यथा स बड़वाज्वलनज्वलनसूत्रस्थितोद्वलति ॥ ११ ॥ सांद्रानन्दस्वरूपाद्भुतमहिमपरब्रह्मविद्याविनोदा च्चातं जैनेन्द्रपादाच्चन विमलविधौ पात्रादानाच्च पाणि । वाणी सन्मन्त्रजापी प्रवचनवचनाकर्णनात्कर्ण युग्मं लोकालोकावलोकान्न विरमति यशः साधु वासाधरस्य ॥ १२ ॥ शीतांशराजहंसत्यमितकुवलयत्युल्लसत्तारकालिस्तिग्मांशुः स्मेर रक्तोत्थस्थलति जगदिदं चांतरीयत्यशेष । जंबालत्यंतरिक्ष कनकगिरिरयं चक्रवाकत्युदनः । साधोवासाधरौदार्य गुण निलय . यशोवारिपूरो त्वदीयः ॥१३ ॥ द्वितीयाप्यद्वितीयो . भूद्धोदार्यादिभिर्गुणैः ।। पुत्रः : सोमदेवस्य हरिराजऽमिधः । सूधीः ॥ १४ ॥ गुणैः सदा सम्प्रतिपक्षभूतः संग: करोत्येष विवेकचक्षु: । : ... इतोव सेष्यहरिराजसाधु पैरवालोकितशीलसिंधुः ।। १५ ।। ..... संप्राप्य · रत्न त्रितयेकपात्रं : रत्न सूतं मंडनमुद्धरायाः । . .. श्रीसोमदेवः स्वकुटुम्ब मार-निहिचिंता-रहितो बभूवः ॥ १६ ॥ हृष्टं . शिष्टजनः . सपत्लकमलैः कुत्रापि लीनं जवादथि प्रोद्धतनीलकंठनिवहेश्छत्रं ... , प्रमोदो.. हुमान् ।
तुष्णाघूलिकरणोत्करैविगलितं स्थाने मुनीन्द्रः स्थिति । .. वृष्टि दान मर्थविन्वति · परां. रत्नां : करोम्भोधरो ॥ १७ ॥

Page #21

Amber Shastra Bhandar
No.::7
संतोनाम्नां
जिन राजध्यानकृतसहरिराजः ।
पुत्रं
धर्मादुत्पादयामास । १८ ॥
पत्त्यां मनः सुखाख्यं सति प्रभूत्वेऽपि मदो न यस्य रतिः परस्त्रीषु न यौवनेऽपि । परोपकारैकनिधिः स साधुर्धम्र्मात्सुखः कस्य न माननीयः ॥ १६ ॥ जैनेन्द्रां सिरोजभक्तिरचला बुद्धिर्विवेकांचिता लक्ष्मीर्दीनसमर्पिता सकरुणं चेत: सुधायुग्वचः । रूपं शीलतं परोपकरणव्यापार निष्ठ वपुः शास्त्रं चापि मनः सुखे गतमदं काले कलौ दृश्यते ॥ २० ॥ संघभारधरो धीरः साधुर्वासाधरः सुधीः । श्रावकाचारमचीकरदमु वसुमती
सिद्धये
मुदा ॥ २१ ॥
यावत्सागरमेखला
स्वररी
. कुल संकुगमितं
तावन्नंद पुत्र-पौत्र सहितो वासाधरः श्रावकः ॥ २२ ॥
Author
Size
Extent
Description
Date of the
Original Subject
SWARODAI
--MOHANDAS KAYASTH
-12" X 5" --12 Folios,
यावत्सुवर्णाचल:
-- Maghashirs Sudi 7, V. S. 1687 -AYURVEDA
Scribal Remarks:
1
Country paper, rough and grey; Devanagari characters in bold, big and elegant hand-writing; borders ruled in three lines; edges in two lines; the condition of the manuscript is satisfactory; it is a complet work written in Hindi.
[ 7
अस्थान ||
विख्यात |
तात ॥
सात ।
कवि
काइथ कुल अहिठान |
कथित मोहनदास श्री गर्ग के 'कुल ढिग नेमखार के निकट ही
कनोजे के
कुरस्थ गाँव
तहाँ हमरो वासु निजू श्री जादौ मम सवत सौरह सं रच्यो उपरि असी विक्रमते, बीतें वस मारग सुदि तीथी
सात ॥
इति श्री पवन विजय स्वरोदय ग्रन्थ मोहनदास कायथ अहिठान विरचिते भापा ग्रन्थं निवृत्ति प्रवृत्ति मार्गखंड ब्रह्माण्ड ज्ञान तथा शुभाशुभ नाम दशिणं स्वर तन भय विचार काल साधन सम्पूर्ण |

Page #22

81
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagour
No. 8
Ref. No. 1733 VAIDYA VINOD Author -BHATT SHANKAR Size
--10" x 5" Extent -112 Folios Description --Country paper, rough and grey; Devanagari characters in ..
bold big and clear hand; cdgcs ruled in two lines; it is in a good state of preservation; the manuscript is complet,
written in Sanskrit. Date of the Copy
-V.S. 1877 Subject - AYURVEDA Scribal remarks :
संवत् १७५६ वैशाख सुदी ५ वार चन्द्रवासरे व शाके १६२३ पातिशाह जी नौरंगवजी महाराजाजी श्री जयसिंह राज्य हाकिम फोज़दार खानअबदुल्लाखां जी के नायब रूप्लमखां स्याही जी श्री स्याहयालम जी की तरफ मियां साहब जी अब्दुल फतेजी का राज्य श्रीमस्तु कल्याणक । सं० १८७७ शाके १७४२ प्रदत्तमाने कार्तिक १२ गुरुवार लिखितं . मिश्रलाल जी कस्य पुत्र रामनारायणे पठनार्थं । । ।
..
No.9
... Ref. No. 1997 VARDHAMAN VIDYAKALPA Author -SINGH TILAK. Size -10x41". Extent ---6 to 26 Folios ... :: Description ---Country paper thin and greyish; Devanagari Characters
in bold, big, legible and elegant hand-writing; borders and edges ruled in two lines; yellow pigment used; Fols. No. 1 to 5, 7, 10, 15, 16, 19 to 21 are missing; the condition of the manuscript is not satisfactory; it is an incomplete
manuscript, written in Sanskrit and Hindi. . Date of the Copy -V.S. 1495 . . Subject --MANTRA SHASTRA Ends --इति वर्द्धमान विद्याकल्पस्तृतीयाधिकारः ॥ ग्रन्थाग्रन्थ १७५ अक्षर १६, सं०
१४६५ वर्षे सगरकूप शालायां परिणहल्ल पाटकपर पर्याये श्री मत्तनम-: हानगरेऽलेखि।

Page #23

Amber Shastra Bhandar
Size:
No. 10 VASANTARAJ TİKA
CHANDRA GANI : -10" x 5" Extent ---200 Folios. Description - Country paper, thin and white; Devanagari characters in
big, bold and good hand-writing; borders ruled in four
lines, edges in two; it is in a satisfactory condition and .. . complete work, written in Sanskrit. Date of the Copy: --Shravan Vadi 7, V.S. 1859
Subject :miSAKUN SHASTRA ..: Scribal remarks : :
.. श्री शत्रुजंयकर मोचनादि सुकृतकारि महोपाध्याय भानुचन्द्रगरिण विरचितायां वसंतराज टीकायाम् ग्रन्थ प्रभावक कथनं नाम विशतितमो सर्गः ।

Page #24

AYA
A
1
Baba Dulichand, Bada Mandir
Granth Bhandar
This Granth Bhandar af forms it harulc unit of ik II sds Mandir, situated in the GHEEWALAN KA RASTA, 11.18 119 eximple in the collection of manuscripts by rengle fond. Shri Bana Dulichand who was himself a writer and collector » manuscripts. He travelled krcati... out our land. During the course of his travel sh« JAINA SR SVAKAS : presented to him manuscripis. As i result of this equiere a lupt. .. collection of the manuscripts, numbering 350, cating on riivaus on: sccular subjects had been collected. This vilgatste collcetion de prescricu . in this temple. Thus the Blandat contains many a file york klonim to Sanskrit and Hindi literature and to the Jains as well molaina systems of thought and interest. Among the Manuscripis alte 1333tuscripts of the commentary of VADDHAMANA KAVYA. the HIARIVASSA PURANA U PRADYUMNA CHARITRA are worthy of 1014, The details of other manuscripts are as No. 1
AGAMVILAS Author -DHANATRAI Size --101" X 611 Extent ----73 Folios Description --Country paper, rough and very thin and croyish; Devi.
nagari characters in small and legible hand-writing: - borders ruicd in four lines; red chalk used; the condition of thc manuscript is satisfactory; ine work is complctc;...
language- Hindi verse. Date of the Original -V.S. 1783 Date of the Copy -V.S. 1928 Subject DHARMA

Page #25

Baba Dulichand, Bada Mandir Granth Bhandar
Ref;
No. 2
Author
Size
Extent
Description
Subject Ends
Commentator-PT. NAYAVILAS:
No. 3
Author
Size
Extent
Description
Subject Ends:
[:11
- प्रारम्भ धानतराय ने किया । किन्तु बीच में ही स्वर्गवास हो जाने से " जगतराय ने १७८४ में मेनपुरी में कृति को पूर्ण किया
No.
GYANARNAVA TIKA
--SHUBHACHANDRACHARYA
-13" X.8"
-279 Folios
Country paper, thick and grey; Davanagari characters in big, legible, clear and good hand-writing; borders ruled in two lines, edges ruled in three lines; red chalk used; the condition of the manuscript is satisfactory; the manuscript is complete; it contains: both text and commentary; written in Sanskrit..
Ref. No. 227
-YOGA
- इति शुभचन्द्राचार्य विरचित योग प्रदीपाधिकार पं० नयविलासेन साहा पाशा तत्पूत्र साह टोडरमल तत्कुलकमल दिवाकर साह ऋषिदासस्य श्रवरणार्थं पं० जिनदासों धर्मनाकारापिता मोक्षप्रकरण समाप्तं ।
JINSHATAKA TIKA
-SHANBHU SADHU :
10141
--26 Folios.
Ref. No. 191
Country paper rough and greyish; Devanagari characters; borders ruled in three lines and edges in two; the condition of tlie manuscript on the whole is satisfactory; the manus cript contains both text and a commentary; it is a complete work.
VAGBHATTALANKARAVACHURI
-STOTRA
- इति शंबु साधुः विरचित जिनशतक पंजिकायां वाग्वर्णन नाम चतुर्थपरिच्छेद
समाप्त ।
Ref. No. 655

Page #26

12 1
Author
Size
Extent
Date of the
Copy
Subject
Begins
-- VADIRAI
-91" × 51"
-99 Folios
Description-Country paper, thin and greyish; Devanagari characters in legible and good hand-writing; borders ruled in two lines, edges ruled in two lines; the condition of the manuscript is satisfactory; it is a complete manuscript containing both the text and commentary; written in Sanskrit.
Ends
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
-V.S. 1731
~ALANKAR
- अनंतानंत संसारपारगं पार्श्वमीश्वरं । प्रमाणनय भंगान्धि मुक्तिभूयोप्सितं स्तुवे ॥ १ ॥ वाग्म कवीन्द्र रचितालंकारस्यावचूरियममाला । जिनवचनगुरुकृपातो विरच्यते वादिराजेन ॥ २ ॥ धनंजयाऽऽशाघरवांग्भट्टानां धत्तं पदं संप्रति वादिराजः । खांडिल्यवंशोद्भवपोमसुतु जिनोत्तपीयूषसुतृप्तचित्तः ॥ ३ ॥ - संवत्सरेनिधि श्वशशांकयुक्त दीपोत्सवाख्य दिवसे सुगुरौ लग्नेऽलिनाम्नि शुभे च गिरः प्रसादात् सद्वादिराजरचिता कविचन्द्रियं ॥ १ ॥
सचित्रे |
श्रीराजसहनृपतिर्जयसिंह एव श्री तक्षकाख्यनगरी भरण हिल्लतू ल्या
श्रीवादिराज विबुधोऽपरवाग्भट्टोयं, श्रीसूत्रवृत्तिरिह नंदतु चाकंचन्द्रः ||२॥
श्रीमद्भीमन्टपात्मजस्य वलिनः श्री राजसिंहस्थ मे
सेवायामवकाशमाप्य विहिता टीका शिशूनां हितं
हीनाधिक्य वचोयदत्र लिखितं तद्वबुधैः क्षम्यताम् गाईस्ययावनिनाथ सेवन धिया कः स्वस्थतामाप्नुयात् ।। ३ ।। इति श्री वाग्भट्टालंकार टीकायां पोमराज श्रेष्टिसुतवादिराज विरचितायां कविचन्द्रिकायां पंचमः परिच्छेदः समाप्तः ।
Scribal remarks:
तक्षक गढ़ में महाराजा मानसिंह के शासन काल में.. 'सौगाणी गोत्र वाले सम्राट गयासुद्दीन से सम्मानित साह महिला ..... वादिराज की भार्या लौहड़ी ने इस ग्रन्थ की प्रतिलिपि करवाई ।
खण्डेलवालान्वये. साह पोमा सुत

Page #27

Baba Dulichand, Bada Mandir Granth Bhandar
[ 13
2. No. 5.
YATIDINCHARYA Author -DEVASURI Size -10"] x41" Extent -21 Folios · Description --Country paper, thin and greyish; in big, bold, clear and
elegant hand-writing; borders ruled in three lines; red chalk and yellow pigment also used; 18 to 21 folios damaged; condition of the manuscript is not satisfactory; it is a com
plete work written in Prakrit. Date of the Copy --Chaitra Sudi 9, V.S. 1668 Subject -ACHARA SHASTRA Ends -इति श्री सुविहित शिरोमणि श्री देवसूरि विराचित यति दिनचर्या सम्पूर्ण ।। Scribal remarks :
__ संवत् १६६८ वर्षे चैत्रमासे शुक्ल पक्षे नवमी भौमवासरे श्रीमत्तपागच्छाधिराज - भट्टारक श्री श्री ५ विजयसेन सूरीश्वराय लिखितं ज्योतिसी उधव श्री शुजाउलपुरे ।

Page #28

Badhi Chand Ji Mandir Granth Bhandar
This Bhandar belongs to the Jaina mandir of Badhi Chand ji at the third crossing of GHEEWALAN KA KASTA, Johari Bazar, Jaipur. The establishment of the Bhandar goes back to the year 1735 A.D. It contains 1278 manuscripts including 162 GUTKAS, in APABHRAMSA, PRAKRIT, Sanskrit, and Hindi. The collection mainly deals with the subjects like Purana, Puja, Pratistha, Katha, Kavya, etc. The works written by Kalidas, Kabir, Kesavadasa and Bihari constitute the worthy collections of the Bhandar.
It is significant to note that the famous Pandit Todarmal and his son Gumani Ram wrote their works here and presented their writings to the Bhandar.1
EARLIEST AND LATEST MANUSCRIPT
The earliest manuscript available in the Bhandar is the commentary on VDDHAMANA KAVYA written in Samvat 1431. This is a Sanskrit commentary on Apabhiramsa work. The latest manuscript is ABHAIDWIPA PUJA which was written in Samvat 1987.
Some notable manuscripts are still unpublished and others are rare one. The manuscript of HARIVANSA PURANA an Apabhramsa work of Mahakavi Swayambhu, is in the collection of this Bhandar. This is onc of the rare manuscripts of the three or four copies available throughout India. The commentary on VADDHMANA KAVYA in Sanskrit is also rare one. Manuscript of PRADYUMANA CHARITA, a Hindi work composed in 1354 A. D. is also a rare one written by Sadharu in Hindi. Gutkas of this Bhandar possess several small works of Hindi scholars.
1. Dr. K. C. Kashliwal, J. G. B. R., pp. 49-50

Page #29

Badhi Chand Ji Mandir Granth Bnandar
[ 15
The Details or Some Of The Manuscripts Are :No. 1
BHAKTAMAR STOTRA VRATI Author --BRAHAM RAYAMALL Size -10" x41" Exient -54 Folios, 8 lines per pagc, 32 letters per line. Description Country paper thin and grey; Devanagari characters in clear
and fair hand-writing; borders ruled in three lines, all the four edges ruled in two lines; Manuscript contains both the text and commentary in Sanskrit. It is in a good state of
preservation and the work is complete. Date of the original -V. S. 1667 Subject -STOTRA Begins -ॐ जिनाय नमः ।।
श्री वर्धमानं प्रणिपत्य मूर्ना दोषैर्व्यपेतं ह्यविरुद्धवाचं ।
वक्ष्ये फलं तवृषभस्तवस्य सूरीश्वरैर्यत्कथितं क्रमेण ॥१॥ Ends —सकलेन्द्रोणुरो भ्रातुर्जेसेति वणिनः सतः ।
पादस्नेहेन सिद्ध यं वृत्तिः सार समुच्चया ॥३॥ After this there is a note ou Kavya in two Verses.
श्री मद् हूंबड वंश मंडणमणिमह्य ति नामा वणिक् । तद्भायो गुण मण्डिता व्रतयुता चम्पामितीताभिधा ॥६॥ तत्पुत्रो जिनपादपकंज मधुपो रायादिमल्लो व्रती । चक्र वृत्तिमिमां स्तवस्य नितरां नत्वा श्री वादीदक ॥७॥ सप्त षष्ठय किते वर्षे षोडशाख्ये हि संवते । आषाढ श्वेतपक्षस्य पंचम्यां बुधवार के ॥८॥ ग्रीवापुरे महासिन्धोस्तटभाग समाश्रिते । प्रोत्तग-दूर्ग संयुक्त श्री चंद्रप्रभ समनि ॥९॥
वणिनः कर्मसीनाम्नः वचनात् मयकाऽरचि । . भक्तामरस्य सवृत्ति रायमल्लेन वणिना ।।१।। इति श्री ब्रह्मरायमल्ल विरचिता भक्तामरस्तोत्र वृत्तिः समाप्ता।

Page #30

16 ]
No. 2
Author
Size
Extent
-SHUBH CHANDRA
-10"
41".
- 49 Folios, 8 lines per page, 35 letters per line.
Description Country paper, thin and greyish; Devanagari characters in small, legible and elegant hand-writing; borders ruled in two lines, yellow pigment used; the edges of first and last folio worn out; the condition of the manuscript on the whole is satisfactory; it is a complete work.
Age Subject
Begins
Ends
PARSVAKAVYA PANJIKA
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
-Fairly old
-KAVYA
- श्री जिनायनमः
श्री पार्श्व पार्श्वमानस्य सुपार्श्व - निहितोत्तमम् ।
पद वैपम्य-संभेत्रों वक्ष्ये तत्काव्य पंजिकाम् ॥ १ ॥
-
- श्रीमूलसंघेऽजनि नंदिसंघस्तत्राभवच्छ सकलादिकीर्तिः । शास्त्रार्थंकारी खलु तस्य पट्टे भट्टारकः श्री भूवनादिकीर्तिः ॥ १ ॥ तत्पट्टोदय पर्वते रविरभूत् श्री ज्ञानभूषो यतिः मिथ्यामार्ग महान्धकार तरणिश्चरित्र चूडामणिः । सम्यक् स्वीकृत शास्त्र सद्व्रतभरः सच्छामलीलायुतः पायाद्वो भवदुःखतस्त्रिजगति प्रख्यातनामा मुनिः ॥ २॥ प्रकटतत्पादपंकजभानूमान् सकलतार्किकवंदित पद्य ुगः । विजयकीर्ति गुसीगण सागरः स भवताम व्रताधतिनायकः ॥ ३॥ तदीय-पट्ट पर्वत - प्रचण्ड-चण्डदीधिति:
स्फुरवशाः सुधीधनः कृपापरः परोदयः । सुतव्य-भव्य-गद्य-पद्य गीति-रीति वेदक: सुशोभचन्द्र सन्मुनिरेणाधिपः पुनातु नः ॥४॥ वादविद्या विनोदेन रञ्जितानेक भूपति । सोभद्रः मे श्रियं देयाद्वाचा तर्पित सज्जनः ॥५॥
"
विजित वादिगणो गत्मत्सरः सकल सूरिगुणोदय सुन्दरः । शममयः सुकुलः सुविदांवरः सुशुभचन्द्र गुरुगु णवंधुरः ||६|| दुर्व्याख्येदं मंदवीभिः पार्श्वकाव्यं सुभाकरम् । मत्वेति मतिमांस्तस्य पंजिकामकरोद्गरिण ॥७॥ '

Page #31

Badhi Chand Ji Mandir Granth Bhandar
[ 17.
श्री भूषणः स्वस्य गुरोः सुशिष्यः सूरिः स्वयं शास्त्रविदां मतश्च । तदा......"च्छी शुभचन्द्र देवः चक्रे सुपंजी जिनकाव्यवाण्याः ॥८॥ वरिण श्रीपालनामा मतिमतमहितो मार्गस! निसर्गादग्रस्त्रविध विद्या विधिविकचसरो जात भास्वद्विवस्वान । सार्थ नथार्थवेत्ता विशदमिदमरं पुस्तकं प्राक् सुपार्वकाव्यस्य वै सुपंज्याः लिखित ललितवाक् वाग्मिनां चोपजीव्यः ।।६।। पंजिकेयं चिरं चित्ते स्थयात्सद्विदुषां स्थिरम् । कृता श्री शुभचन्द्ररण श्री भूषणसमाग्रहात् ॥१०॥ श्री पार्श्व पूज्यपादो गणिगणविनुतः श्री प्रभाचन्द्रदेवः सिद्धः श्री वर्धमानो वरविजय यशाः ज्ञानभूषोऽकलंकः । दिव्य श्री भूषणो अवरविधि विदुषां शास्वत श्री शुभेन्दुः
श्रीपालः पातु पापात्प्रमितिपरिणतिर्वादिराजश्च युष्मान् ॥११॥ इति श्री पार्श्वनाथ-काव्य-पंजिका समाप्ता।
"
Size
No. 3
RAM CHARITRA Author --BRAHM JINDAS
-12"x6" Extent -460 Folios, 10 lines per page, 40 letters per line. Description - Country paper rough and greyish; Devanagari characters in
clear and beautiful hand-writing; borders ruled in three lines and edges in one line; red chalk and yellow pigment used; Manuscript contains only the text in Sanskrit verses;
it is a complete work in good condition. Age -Fairly old.
Subject -CHARITA ...... Begins .-सुरेन्द्रमुकुटाश्लिष्ट पादपद्मांशु केशरम् । .
प्रणमामि महावीरं लोक त्रितयमंगलम् ॥१॥ 'सिद्ध संपूर्ण भव्यार्थ सिद्दे कारणमुत्तमम् । प्रशस्तदर्शन ज्ञान-चारित्र प्रतिपादनम् ॥२॥
मुनि सुव्रततीर्थेशं सुव्रतं वरचेष्टितम् ।
.. प्रणमामि सदा भक्त्या भव्य मंगलदायकम् ॥३॥ Ends --श्रीमद्राम चरित्रमुत्तममिदं नाना कथापूरितं .
पापाध्वान्त विनाशनकतरणि कारूण्यवल्लीवनं ।

Page #32

___ 18 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur.
भव्यश्रेरिणमनः प्रमोदसदनं भक्त्यानघं कीर्तितं...... नानासत्पुरुषालिवेष्टनयुतं पुष्यं शुभं पावनम् ॥१८०॥ श्रीवर्द्धमानेन जिनेश्वरेण त्रैलोक्यवंदेन यदुक्तमादौ । ततः परं गौतमसंघकेन गणेश्वरेण प्रथितं जनानां ॥१८॥ ततः क्रमाच्छी रविषेरण नाम्नाऽऽचायण जैनागमको विदेन । सत्काव्य केली सदनेन पृथ्व्यां नीतं प्रसिद्धि चरितं रघोश्च ॥१८२॥ श्री कुन्दकुन्दान्वयो भूपणोऽथ बभूव विद्वान किल पद्मनंदि ।। मुनीश्वरो वादिगजेन्द्रसिंह प्रतापवान भूवलये प्रसिद्धिः ॥१८३॥ तत्पट्टपंकेजविकासभास्वान बभूव निर्ग थंवरः प्रतापी । महाकवित्वादि कलाप्रवीणस्तपोनिधिः श्री सकलादिकीतिः ॥१८४॥ पट्टे तदीये गुणवान मनीपी क्षमानिधानं भूवनादिकीतिः । जीयाच्चिरं भव्य समूह बन्धो नानायती प्रात निपेवणीयः ॥१८५।। जगति भूवनकोतिभूतलख्यातकीर्तिः श्रुतजलनिधिवेत्ताऽनंगमान प्रभेत्ता। विमलगुणनिवासः छिन्नसंसारपाशः स जयति यतिराजः साधुराजीसमाजः ।१८६ स ब्रह्मचारी गुरु पुर्वकोऽस्य भ्राता गुणज्ञोऽस्ति विशुद्ध चित्तः । जिनस्य दासो जिनदासनामा कामारिजेता विदितो धरित्र्यां ॥१८७॥ तेन प्रशस्तं चरितं पवित्रं रामस्य नीत्वा रविषेण सूरेः । समुद्धृतं स्वान्यसुख प्रवोध हेतोश्चिरं नन्दतु भूमिपीठे ॥१८॥ श्रीमज्जिनेश्वर पदांवुजचंचरीकस्तच्छात्र सदगुरुषु भक्ति विघानदक्षः । सार्थाभिवोऽसौ जिनदास नामा दयानिवासो भुवि राजते च ॥१८६॥ न ख्याति पुजाभिमान लोभाद् ग्रन्थं कृतोऽयं प्रतिबोध हेतोः । निजान्ययोः किन्तु हिताय चापि परोपकाराय जिनागमोउक्तः ॥१०॥ जिन प्रसादादिदमेव याचे दुःखक्षयं शाश्वत सौख्य हेतोः । कर्मक्षयं बोध चरित्र लाभं शुमां गतिं चेह न चान्यदेव ॥११॥ यत्कित्रिदत्रस्वरसंधि: जातं पदादिकं चलितं प्रमादात् । क्षमस्व तद्भारति ! तुच्छ वुद्दे ममासु नो मुह्यति कः श्रु तान्धी ॥१६२।। तथा च धीमद्भिरिदं विशोध्य मूनीश्वर निर्मलचित्तयुक्तः ।। कृत्वानुकम्पा मयि जनशास्त्र विशारदैः सर्वकपायमुक्तः ॥१६३॥.. यावन्महीमेरुनगः पृथिव्यां शशी च सूर्यः परमाणवश्च ।। श्रीमज्जिनेन्द्रस्य गिरश्च तावन्नन्दत्विदं. रामचरित्रमार्यम् ॥१६॥ . . रक्षां संघस्य कुर्वन्तु जिनशासन देवताः ।
पालयतोऽखिलं लोकं भव्य सज्जनवत्सलः ॥१६॥ __इति श्रीराम चरित्रे भट्टारक सकलकीतिशिष्य ब्रह्म जिनदास विरचिते वलदेव निर्वाण कथनो नाम त्र्यशीतितमः सर्गः ॥८३॥ .. .. .. .
. ..

Page #33

Badhi Chand Ji Mandir Granith Bhandar.
[19
copy
No. 4
Ref. No. 384 VARANGA CHARITA ... Author KAMALNAYAN i Size -9"x53" Extent
121 Folios Description Country paper, thin and grey; Devanagari characters in
small, clear and good hand-writing; borders ruled in four lines; thc cdges of the first folio is slightly worn out; the condition of the manuscript is fair; it is a completc work
written in Hindi. Date of tlic
-Kartika Vadi 7.V. S. 1938
- Subject --KAVYA ... Scribal remarks:
जाति वुदेलेवंस पटु, मैनपुरी सुखवास । नागएवार कहावते, कासियो तसु तासु ।। नन्दराम इक साह तह, पुरवासिन सिर मौर । है हरचंद सुदाम तह, वैद्य क्रियाधर और ।। तिनही के सुत दोय हैं, भाषू तिनके नाम । क्षितपति दूजो कंजदृग, धरै भाव उर साम । लघु सुत कीनी जह कथा, भाषा करि चितल्याय । मंगल करौ भवीन को, हूजे सब सुखदाय ॥ एन समय धरतै चलिकं, वरवास कियो तु पराग मझारी । हीगामल सुत लालजी तासो तहा धर्म सनेह वाढा अधिकारी ।। तह तिनको उपदेशहि पायक कीनी कथा रुचि सौ सुविचारि । .. .
होहू सदा सवको सुखदायक राम वरागं की कीरति भारी॥ दोहा -- संवत् नवइते सही सतक उपरि फुनि भाषि ।
युग्म सप्त दोउधरी अकंवाम गति साखि ॥ इह विधि सब गन लीजिये करि विचारि मन बीच । जेठ सुदी पुनो दिवस पुरन करि तिहि खींच ।।
इति लिपिकृतं पं० साखुरिणस्थ अमीचन्द शिष्य जुगराज वाराबंकी नवाबगंज मध्ये संवत् १९३८ का कार्तिक कृष्णा ७ ॥

Page #34

Bairathiyan Jain Temple
Granth Bhandar
5.
The granth Bhandar is situated in the Jaina Temple of Bairathiyan in MOTI SINGH BHOMIYAN KA RASTA, Johari Bazar Jaipur.
The total number of manuscripts in this granth Bhandar is 150. The earliest manuscript available in the granth Bhandar is. CHANDRA PRABH CHARITRA composed by Vira Nandi in Sanskrit. This was compiled in Vikram Svt. 1524, Bhadwa Vadi 7 (1467 A.D.). Some of the important manuscripts are : 1. UTTAR PURANA
Gun Bliadracharya V.S. 1606 2. HARIVANSA PURANA
Braham Jindas V.S. 1641 3. GYANA DARPANA
Deep Chandra DASH LAKSANA KATHA Loksena COMMENTARY OF SASTHYADHIK SHATAKA Raj Hansopadhya V.S. 1579 : ATHAIES MULA GUNA RASA
Braham Jindas 7. DANA KATHA
Braham Jindas : : S. HANSA TILAK RASA
Braham Ajita The manuscripts of RISHIMANDAL STOTRA, RISHIM. ANDAL PUJA, NIRVANA KANDA AND ASTANHIKA JAIMAL are written in golden ink. They are remarkable for their border decoration representing various kinds of floral designs and geometrical patterns.
The details of some of the manuscripts are asNo. 1
Ref. No. 75 BHAVISHYADATT CHARITA Author ---PT. SHRIDHAR Size |-101" X 48" Extent
70' Folios
1.
Dru'K.C. Kasliwal, Granth Bhandars in Rajasthan, pp. 58.

Page #35

Bjarathiyan Jain Temple Granth Bhandar'.
[21
Description:-Country paper, thick, rough and greyish; , Devanagari i n characters in small, clear and good hand-writing; borders . . . . . ruled in four lines; edges also in three lines; red chalki
used; the first folio slightly worn out; its condition is fair;
it is a complete manuscript, written in Sanskrit, Date of the
Copy -V.S. 1662 ..Subject ~CHARITA .." Begins ~ श्रीमतं विजगन्नाथं नमामि वृषभं जिनं ।।
इन्द्रादिभिः सदा यस्य पादपद्मद्वयी नता ।। १ ।। Ends.
--चन्द्रप्रभस्य जगतामधिपस्य तीर्थे यातेयमद्भुतकथा कविकंठभूपा । विस्तारिता च मुनिनाथगणः क्रमेणज्ञाता मयाप्य परसूरिमुखाम्बुजेभ्यः ।।५।। भकत्याऽन ये चरितमेतदनूनवुद्धया शृण्वंति संसदि पठंति च पाठयति । दत्वा धनं निजकरेण च लेखयंति व्युद्ग्राहभावरहिताश्च लिखति संतः ॥५२।। ते भवंति बललक्षणशुद्धाः श्रीधरामलमुखा जनमुख्याः ।
प्राप्तचिंतितसमस्तसुखार्थाः शुभ्रकीर्तिधवलीकृतलोकाः ।। ५३ ।।
इति श्री भविष्यदत्त चरिते विवुधश्रीधरविरचिते साधुलक्ष्मणनामांकिते श्रीवर्धन . नंदिवर्द्धन मोक्षगमनवर्णनं नाम पचंदशः सर्ग समाप्तः । Scribal Note :
. मेड़ता निवासी साह श्री ईसर सौगाणी के वंश में से सा० राइचन्द्र की भार्या रहणादे ने प्रतिलिपि करवाकर मण्डलाचार्य श्री भूपण के शिष्य रूपचन्द को कर्मक्षयार्थ निमित्त दिया।
Ref. No. 32 .. CHANDRA PRABH CHARITA: Author -VIRNANDI Size - ... . . . -11"-X 5". . . . . . . . . . . Extent :. . .-87 Folios. ... ... ... . . Description:--Country paper, thin and greyish;. Devanagari characters
in bold, legible and clear hand-writing; borders ruled in ... three lines; it is in a satisfactory state of preservation, .
written in Sanskrit; the manuscript:is complete. Date of the
No.2
.....
1: - TV. Rhadwa...Vadi-7:..:
15A . 13:44
...........
:..:.
:
.
.
Subject :: : -CHARITA::.:
. :::
::;.:.

Page #36

22 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
Scribal remarks :
श्रीमरखेडलवंशे विवध मुनि जनानंदकंदे प्रसिद्ध रूपानामैति साधु सकलकलिमलक्षालनक प्रवीण मघत्यस्तस्यपुत्र जिनवर वचनाराधको दानत्त्यास्तेनेदं चारूकाव्यं निजकर लिखितं चन्द्रनाथस्य सार्थं । सं० १५२४ वर्षे भाद्रवदी ७ ग्रन्थलिखितं कर्मक्षयानिमित्त।
Size
No. 3
Ref. No. 61 PRADYUMNA CHARITA Author --ACHARYA SOMAKIRTI
-111" x 51 Extent -224 Folios Description -- Country paper, thin and greyish; Devanagari characters
in bold, clear and elegant. hand-writing; borders ruled in four lines; the manuscript is written in Sanskrit; it is a:
complete work in a satisfactory state of preservation. Date of the Copy . -V.S. 1802 Subject -CHARITA General Note-यह प्रति हांसी (झांसी) वाले भैया श्री ढमल्ल अग्रवाल श्रावक ने ज्ञानावर्णी
कर्मक्षयार्थ प्रतिलिपि करवाई थी। तथा बाद में पं० जयरामदास के शिष्य रामचन्द्र को समर्पण की गई।
No.4
Ref. No. 47: : SHASTYADHIKASHATAK TIKKA Author of the Commentary -RAJHANSOPADHYA Size -10" x 5" . :
... ..
. Extent -31 Folios Description -Country paper thin and greyish; Devanagari characters in .. .
_bold, clear and good hand-writing; borders ruled in two . . .
lines; the manuscript is complete and in a satisfactory
* state of preservation; it is in Sanskrit. ..... Scribal remarks : . . .. .
. श्रीमज्जडकटाभिखो: गोत्रे : गोत्रावतंसिके ।
सुश्रावक शिरोरत्न देल्नाख्यो सम्भूतपुरा ।। १ ।। ... स्वजन जलधि चन्दस्तत्तनुजो वितंदो, घिवुधकुमुदचन्द्रः सर्वविद्यासमुद्रः ।
जयति प्रकृति भद्रः प्राज्यराज्ये समुद्रः खलु हरिणा हरीन्द्रो रायचन्द्रो महीन्द्र ।।२।
-

Page #37

Bairathiyan Jain Temple Granth Bhandar
. [ 23
..
तदंग जन्म जिन . जैनभक्तः- परोपकार .. व्यसनैकशक्तः । सदा सदाचार विचारः विज्ञः सिहगराज. सुकृतीकृतज्ञ ॥ ३ ॥ श्रीमाल : भूमाल कुलप्रदीप समेदिनी मल्लई पावनीय । नद्यादमंद्य ... गुरुमादधान, : तन्सूनुरन्यूनगुणप्रधान ॥ ४ ॥ भाविधगुणैरार्या करमापतिव्रता, कमलेव. हरेस्तस्य याम्बामांगे विराजते ॥५॥ तत्पुत्रीमधचंद्रोस्ति भव्यश्चन्द्र इवापरः ।। 'निभंयोनिश्कलंकश्च निष्कुरंगः कलानिधिः ॥ ६॥ तस्याभ्यर्थनया नया विरचिना श्री राजहंसाभिघोषाध्याय, शतषष्ठिकस्य विमलावृतिः शिशुनां हिताः । वर्षे नंद' मुनिपुचंद्र सहिते सावाच्यमाना बुधै, मासे . भाद्रपदे सिकंदरपुरे नद्याच्चिर भूतले ॥ ७ ॥ स्वच्छे - खतरगच्छे श्रीमार्जनदत्तसूरिसंताने । जिनतिलक सूरि सुगुरो शिष्य श्रीहर्ष तिलकोऽभूत ॥ ८ ॥ तच्छिष्येन कृतेयं पाठक मुख्येन राजहंसेन । षष्ठ्यधिकशतप्रकरण टीका: . नंधाच्चिर मह्यां ॥ ६ ॥
इति षष्ठ्यधिकशतप्रकरणस्य टीका कृता श्री राजहंसोपाध्याय । . समय . . हंसेन लि० ॥ संवत् १५७६ समय अगहण बुदि ६ रविवासरे लेखक श्री भिखारीदासेन लखि। .

Page #38

Chhotadiwanji Jain Temple
Granth Bhandar
This granth Bhandar is situated in the Jaina temple Chhota Diwan ji at LAL JI SAND-KA-RASTA in Chowkari Modi Khana, Jaipur.
The total number of manuscripts of the Bhandar is : 850. Out of these 350 manuscripts are incomplete. The subjects covered by these manuscripts pertaing to PUJA, PURANA, KATHA, STOTRA.
The manuscripts have been properly classified and arranged in serial number. The details of some of the manuscripts are as No. 1
BHAGAWATI ARADHANA in Author --SHIVACHARYA . . .. . Commentator-SADASUKHA .
. . Size - 12}" X 8" Extent -630 Folios, 13 lines per page, 36 Letters per line Description - Country paper, rough and greyish; Devanagari characters ...,
in bold, clear and fair hand-writing; borders ruled in three lines, red chalk used; the condition of the manuscript is satisfactory; it is a complete work; Languages-Text ini
Prakrit and commentary in Sanskrit. Date of the Copy _V.S. 1908 Subject -ACHAR SHASTRA . Begins - 77: fe pt: 11 गाथा-सिद्धे जयप्य सिद्दे चउविहाराहण . . . फलंपत्ते । FECT A
FITTEST WHAT 11 9 11 Ends. -खमदमणियम .. वराणं धुदरयसुहदुख विप्पजुत्ताणं
trusife q emauf zu fouTu!! P860 !!! अर्थ-पूर्व अवस्था में धारण किया है क्षमा और इन्द्रियन का दमन पर नियम :- जिननें पर बहुरि नष्ट किया है । कर्मरूपरंज जिनने पर इन्द्रिय जनित सुख

Page #39

Chhotadiwanji Jain Temple Granth Bhandar
[ 25
-
दुख कर रहित अर केवल ज्ञान करि उधोत करि है सल्लेखना जिनने ऐसे जिनवर के ................. हमारा भलै प्रकार मन वचन काय करि नमस्कार
Scribal remarks :
सन उगणीस जु अधिक षट् संवत् विक्रम भूप । माघ कृष्णा द्वादशकीयो प्रारम्भ अधिक अनुप । आठ अधिक उन्नीस में संवत भादवामास । शुक्ल दोजिपूरन भई देशवचनिका जास ।। चौपई “ सब नगरनि के भूप समान, नगर सवाई जयपुर थान ।
रामसिंह वलधर भूपाल, सब वर्णाश्रम को प्रतिपाल । जैनीलोक तहां वहु वसे, बद्धिवंतहु धन करि लसें । तिनमें तेरापंथ विख्यात्, शुभमिन को जहाँ वहुसाथ । जिन भाषित श्रु त में अतिराग, न्याय सिद्धान्त पढ़" ३ भाग । तत्वार्थ की चर्चा कर, नय प्रमाण बिन चित नहीं धरै । खण्डेलज श्रावक कुछ धाम, तिन मैं एक सदासुख नाम । गोत्र कासलीवाल जु कहे, नित जिनवानी सेवन चहै । ताके मन में भयो हुलास, सेवु' आराधन दुःखनास । जो आराधन मो मन वसै, तो संसार दूखसब नस । आराधन भगवती ग्रन्थ, जा में मोक्ष गमन को पथं । शिवाचार्य कृत प्राकृत लीं, वांचत मिथ्या भव जु नसें । जा कु गणधर मुनि नित चहै, सो पाराधना यारौं लहें । जाके सुनत निज प्रातम जोई, अनुभव करि परमात्मा होई ॥ मैं या अनुभव जब किया, मनुज जनम फल निज सुख लिया । काल अनन्त वितीन जु भया, अाराधन अमृत अब पिया ।। याकुं चित में धारण किया, तब मेरा मन अति हुलसिया । देश वचनिका या में जो होय, तो याकु वॉचै सब कोय । मेरा हित होने या विचार उधम मैं किया, मंद बुद्धि माफिक लिख दिया । बांचि पढ़ो अनुभव निति करो, पाप पूज मल नित प्रति हरो। मेरा हित होने कू और, दिखे नहीं जगत में ठोर ।
यात भगवती शरण जुग ही, मरण पाराधन पाऊँ सही। ... हे. भगवती. तेरे परमाद, मरण समै होहु विषाद ।
पंच परम गुरु पद करि ढोक, संयम सहित लहुँ पर लोक। : हरो दुख जगत के सकल, करो सदा सुख कदं । ... - लसो. लोक में भगवती, आराधना अमंद ।।

Page #40

26 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
इति श्री शिवाचार्य विरचित भगवती आराधना नाम ग्रन्थ की देशभाषा मय . वचनिका समाप्त || मीती महा बुदी १३ बुधवार संवत १९५५ का।
No. 2
Ref. No. 317 LABDHI VIDHAN KATHA Author -PT. ABHRADEV Size --11" x 41" Extent -9 Folios Description -Country paper, thin and grey; Devanagari characters in
bold, clear, elegant hand-writing; borders ruled in two lines; the edges and corners worn out here and there; the ... : condition of the manuscript is not satisfactory; red chalk and yellow pigment used, it is a complete manuscript,
written in Sanskrit language. Date of the Original -Bhadrapad Sudi 14. V.S. 1607 Scribal Note
संवत् १६०७ वर्षे भादवा सूदी १४ सोमवासरे श्री आदिनाथ चैतालये तक्षगढ़ ..... महादूर्गे महाराजा श्री रामचन्द्र राज्य पर्वत्तमाने श्री मूलसंघे बलात्कारगणे सरस्वतीगच्छे कुन्दकुन्दाचार्यान्वये ..................... मण्डलाचार्य धर्मचन्द्राम्नाये खण्डेलवालान्वये अजमेरागोत्रे ... सा. पद्मा तद्भार्या केलमदे ..........................."सा कालू इदं कथा"......................... . मण्डलाचार्य धर्मचन्द्राचार्य दत्तं। ..
No. 3
NEMINATH PURANA Author -BRAHM NEMIDATT. Size -10" x 41 Extent ---270 Folios . Description --Country paper, thin and greyish; Devanagari characters in ...
bold, clear and beautiful hand-writing; borders and edges - ruled in two lines; the condition of the manuscript is
satisfactory; it is a complete work; written in Sanskrit...

Page #41

Chhotadiwanji Jain Temple Granth Bhandar
[ 27
Date of the Original Subject : Begins
--V.S. 1646. --PURANA . . .. ~श्री मन्नेमि जिनं नत्वा लोकालोकप्रकाशकम् ।
तत्पुराणमहं वक्ष्ये । भव्यानां सौख्यदायकम् ।। १ ।। --इति श्री त्रिभूवनैक चुडामणि श्री नेमिजिनपुराणे भट्टारक श्री मल्लिभूषण शिष्याचार्य सिंहनदिनामांकिते ब्रह्मनेमिदत्त विरचिते श्री नेमितीर्थङ्करपरमदेव पंचकल्याणक व्यावर्णनो नाम षोडशोऽधिकारः ।
. Ends.
. No. 4
Rel. No. 343 SHILOCHHA KOSHA Author
--KAVI SARASWAT ... Size .. -10x5"
Extent' 17 Folios Description --Country paper, very thin, smooth and greyish; Devanagari
: : characters in big, bold, lcgible, uniform and good liand
writing; borders ruled in three lines; red chalk and yellow pigment used; the first folio worn "out; the condition of
of the manuscript is not satisfactory; it is complete mamu
'script, written in Sanskrit. Date of the
Copy --Fairly old ... Ends. ... ... कवेरमहसिंहस्य . कृतिरेषाति निर्मला ।
... श्री चन्द्रतारकं . भूयान्नामलिंगानुशासनम् ।।
पद्मानिबोधयत्यर्कः शास्त्राणि कुरूते कविः ।
तत्सौरभनभस्वतः संतस्तन्वन्ति तद्गुणाः ।। .... लूनेस्वमरसिंहेन, नामलिंगेषु शालिषु ।
एष वाङ्गमयवप्रेयुष शिलोछ क्रियते मया ॥

Page #42

Godha Jain Temple Granth
Bhandari
The Jaina Temple of Godha, situated in NAGORIYAN KA CHAUK, has a Bhandar containing 718 Manuscripts, dealing with the subjects like PURANA, CHARITA, KAVYA, STOTRA etc. in Sanskrit and Hindi belonging to 17th to 19th century. The carliest manuscript available in the Bhandar is “VRIHAT KATHA KOSHA" of "SRUTA :.. SAGAR" in Sanskrit. This manuscript was copied in Samvat" 1586. The latest manuscript is “TIN LOKA KI PUJA” in Hindi which was copied in Samvat 1993. The Bhandar claims a transcript copy of the BIHARI
AI with original DOHAS with translations both in Hindi prose and poetry. It was copied in Jaipur in 1733 A. D.
The details of some of the important manuscripts of the Bhandar are as follows :S. No. Name of the manuscript Author Language Time (=V.S). 1. Chintamani Jayamal Thakur Kavi Hindi .. 16th 2. Simandar Stavan
..-do-- -do- do3. Geeta & Adinath Stavan khal Kavi -do : :: 17th . 4. Nemiswar Choumasa Muni Singh Nandi-do- -do5. Chetangeet
-do- -do- :--do6. Nemiswar Ras
Muni Ratana Kirti--dom -do7. Dravya Sangrah Bhasha Hemraj
1719 8. Nemiswar Hindolna Muni Ratna Kirti -do
. . 17th , 9. Chaturdasi Katha . Daluram
do : 1795 10. Vimalnath Purana Arurmani. : Sanskrit :: 1696 11. Holika Chopai Dungar Kavi " Hindi
1629 12. Panch Parmesthi - Uma Swami Sanskrit :: 13. Dhanya Kumar Charitra 'Gunshadracharya -do- :;" 1652 14. Vidagdh Mukh Mandan
-doin
1683
1. Dr. K. C. Kashliwal, pp. 56-57

Page #43

Godha Jain Temple Granth Bhandar
[ 29
15. Sarswat Deepika
-do
1657 . 16. Nam Mala Dhananjya -do .
1643 17. Dharm Parikslia Ameet Gati -do
1653 18. Samaya Sar Natak Banarsi Das
Hindi
1705 19. Panch Kalyanak Pad Harchand
-do20. Sundar Srangar Sundar Kaví -do
1688 Some other works of the Bhandar arc as: No. 1
Ref. No. 110 DHARMA PANCHVINSHTIKA - Author. -BRAHM JINADAS
Size --111x410 .. Extent -3 Folios Description - Country paper, rough and greyish; Devanagari characters
in small, uniform, legible and elegant hand-writing; borders ruled in three lines, the condition of the manuscript is
satisfactory, it is a complete work written in Prakrit. Date of the original. ---Fiftcenth Century . . Date of the copy - --Posha Vadi 9, V. S. 1827
Subjecí ---DHARMA -Begins. -भव्व कमल मायंडं सिद्ध जिणति हुयारिणद सद पुज्जं ।
एणेमि ससि गुरूवीर पणमियतिय सुधिभव महणं ॥१॥ ससामज्झि जीवो हिडियमिच्छत विसयसंसत्तो ।
अलहंता जिवम्मं बहुवियञ्जाय गिरहेई ॥२॥ Ends. -जिरणधम्म मोक्खछं अरणंण हवेहि हिंसगायरणं ।
इय जाणि भव्व जीवा जिणअक्खिय धम्मु आयरहि ॥२०॥ हिम्मल दसणभत्ती वयअणुपेहाय भावणा चरिया । अंते सलेहण करिज्जई इच्छहि मुत्तिवररमणि ॥२१॥ . मेहा कुमइणि चंदं भवदु सायरहं जाणपत्तमिरपं ।
धम्म विलास सुदहं भरिणदं जिणदास वम्हेण ॥२२॥
इति त्रिविध सैद्धान्तिक चक्रवाचार्य श्री नेमिचन्द्रस्य शिष्य ब्र० श्री जिनदास ... विरचितं धर्मपंचविशंतिका नाम शास्त्रं समाप्तम् । श्रीचन्देन प्रतिलिपि कृतं ।

Page #44

30 J
No. 2
Author
Size
Extent
Date of the
Copy
Subject
Begins.
No. 3
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
Description --Country paper, very thin, rough and greyish; Devanagari
characters in bold, clear and good hand-writing; borders ruled in two lines; it is a complete work in a satisfactory state, written in Sanskrit.
Author
Size
Extent
PRSHASTI KASHIKA
- BALKRISHNA
-93" 41"
- 19 Folios
-Copied Kartik Vadi 8, V. S. 1842, -DHARMA
- नत्वा गणपति देवं सर्वविघ्न विनाशनं । गुरु च करुणानाथं ब्रह्मानंदाभिधानक ॥१॥ प्रशस्तिकाशिका दिव्या वालकृष्णेन रच्यते । सर्वेषामुपकाराय लेखनाय त्रिपाठिना ॥२॥ चतुर्णामपि वर्णानां क्रमतः कार्यकारिका । लिख्यते सर्व विद्यार्थि प्रबोधाय प्रशस्तिका ||३|| यस्या लेखनमात्रेण विद्याकीर्तिपयोगी च । प्रतिष्ठा लभ्यते शीघ्रमनायासेन धीमता ॥४॥ इति वख्त रामस्य शिष्य शंभूनाथेन प्रतिलिपि कृता ।
Ref. No 278
RATNAMALA
-ACHARYA SHIVA KOTI
-11"x4"
- -4 Folios
Ref. No. 74
Description Country paper, thin and greyish; Devanagari characters in
clear and beautiful hand-writing; borders ruled in three lines; the 4th folio badly damaged; general condition of the manuscript is tolerably; it is a complete work written in Sanskrit.

Page #45

Godha Jain Temple Granth Bhandar
Date of the
copy
Subject
Begins.
Ends.
Scribal remarks:
No. 4
Author
Size
Extent
'~~Fairly old
-ACHARA SHASTRA
- सर्वज्ञं सर्ववागीशं वीरं मारमदायहं । प्रणमामि महामोहशांतये मुक्तिप्राप्तये ॥ १ ॥ सारं यत्सर्वसारेषु वंघ यह पितेष्वपि । अनेकांतमयं वंदे तदर्हत् वचनं सदा ॥२॥ - यो नित्यं पठति श्रीमान् रत्नभालामिमां परा । स शुद्धचरणे नूतं शिवकोटित्वमाप्नुयात् ॥
Ends.
इति श्री समन्तभद्र स्वामी शिष्य शिवकोट्टयाचार्य विरचिता रत्नमाला समाप्ता ।
Date of the
copy
Subject
Begins.
SUDARSHAN CHARITA -VIDYANANDI -10"X43"
-77 Folios
Description -Country paper thin, rough and greyish; Devanagari.
characters in big, legible and good hand-writing; borders ruled in three lines; red chalk used; the condition of the manuscript on the whole satisfactory; it is a complete work written in Sanskrit.
[ 31
- Bhadwa Vadi 11, V. S. 1665
--CHARITA
Ref. No. 48
-- नत्वा पंचगुरुन् भक्त्या पचम् गतिनायकान् । सुदर्शनमुनेश्चारुचरित्रं रचयाम्यहं ॥१॥ येषां स्मरणमात्रेण सर्वेविघ्ना घना यथा । वायुना प्रलयं याति तान्स्तुवे परमेष्ठिनः ॥ २॥ - गांधारपुर्यां जिननाथगेहे छात्रध्वजाद्य: परिशोभिते श्रत्र । कृतं चरित्रं स्वपरोपकार - कृते पवित्र हि सुदर्शनस्य ॥ ४६ ॥ श्रीमूलसंघे वर भारतीये गच्छे बलात्कारगणेऽतिरम्ये । श्री कु कु दायनीन्द्रवंशे जातः प्रभाचन्द्र महामूनीन्द्रः ॥४७॥
1.

Page #46

____32]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
पट्टे तदीये मुनिपद्मनंदी भट्टारको भव्यसरोजभानुः । जातो जगत्त्रयहितो गुणरत्नसिंयुः कुर्यात्सतां सारसुखं यतीशः ॥४८॥ तत्प? पद्माकरभास्करोऽत्र देवेन्द्रकीतिमुनिचक्रवर्ती । . तत्पादपंकेज सुभक्ति युक्तो विद्यादिनदि चरितं चकारः ॥४६॥ तत्प? जिनमल्लिभूषण गुरुश्चारित्र चूडामणिः . . . संसाराम्बुधितारणक चतुरश्चिन्तामरिणः प्राणिनां ! ... सूरिश्रीश्रुतसागरो गुणनिधिः श्रीसिंहनन्दीगुरुः ... .. सर्वे ते यतिसत्तमाः शुभतरां कुर्वन्तु वो मंगलं ॥५०॥ . गुरुणामुपदेशेन सच्चरित्रमिदं शुभं । . ..
नेमिदत्तो व्रती भक्त्या भावयामास शर्मदं ॥५१॥ . . .............
इति श्री सुदर्शनचरिते पंचनमस्कारमाहात्म्यप्रदर्शके ब्रह्म श्री नेमिदत्त विरचिते एकदशमोधिकारः । Scribal remarks :
अथ संवत्सरेति श्री नृपति विक्रमादित्यराज्ये गताब्द संवत् १६६५ वर्ष भादौ बुदि ११ गुरुवासरे कृष्णपक्षे अग्रलापुर-दूर्गशुभस्थाने अश्वपति गजपति नरपति राजत्रय मुद्राधिपति श्रीमन्साहिसलेमराज्यपवर्तमाने श्रीमत् काष्ठासंघे माथुरगच्छे पुस्करगरिण लोहाचार्यान्वये भट्टारक श्री मलयकीति देवास्तत् पट्टे श्रीगुणभद्रदेवास्तत्प? भट्टारक श्री भानूकीर्तिदेवा तत्पट्टे भट्टारक श्री कुमारश्रोणिस्तदाम्नाये ईक्ष्वाकुवंशे जैसवालान्वये ठाकुराणिगोत्रे पालवं शुभस्थाने जिन चैत्यालये आचार्य गुणकीतिना पठनार्थं लिखितं ।।
No. 5
Ref. No. 18 VIMALNATH PURANA Author -BRAHMD KRISHNADAS Size -12"x53" .. Extent.-74 Folios
: Description --Country paper, rough and some what greyish; Devanagari
characters in big, legible and. good hand-writing; borders ruled in four lines; red . chalk and yellow - pigment used; edges of some of the folios slightly damaged; the condition of the manuscript on the whole is satisfactory; it is a complete work, written in Sanskrit.

Page #47

Godha Jain Temple Granth Bhandar
..
[33
.
Date of the Copy -Jesth Vadi 6, V. S. 1696 Subject ' --PURANA
Scribal remarks : . .. संवत् १६६६ वर्षे ज्येष्ठमासे कृष्ण पक्षे श्री पेमलासा महानगरे श्री आदिनाथ
चैताल्ये श्रीमत् काष्ठासंघे नंदीतटगच्छे विद्यागणे भट्टारक श्री रामसेनान्वये एतदनुक्रमेण भ० श्री रत्नभूषण तत्पढ़े भ० श्री जयकीर्ति मंगलाग्रज स्थविराचार्य श्री केशवसेन तत् शिष्योपाध्याय
श्री विश्वकीर्ति तत्गुरु भा० ब० श्री दीपजी ब्र० श्री राजसागर युक्त लिखितं स्वज्ञानार्थ . कर्मक्षयार्थ । भ० श्री ५ विश्वसेन तत् शिष्य मण्डलाचार्य श्री ५ जयकीति पं० दीपचन्द्र
पं० मयाचदं युक्त आत्म पठनार्थं ।

Page #48

Jatti Yashoda Nandji Temple
Granth Bhandar
The Granth Bhandar is situated in the Jaina Temple Jatti: Yashodanandji near LOKWANI PRESS, CHAURA RASTA, Jaipur,
There are 390 manuscripts in it. This number includes the.. GUTKADS also which are 4.5. The manuscripts are in Sanskrit, Prakrit, , Hindi and Rajasthani in the subjects like PURANA, PUJA, KATHA etc. They are in a satisfactory state of preservation and they have been arranged properly.
The details of some of the manuscripts are asNo. 1
Ref. No. 247 BIMBANIRVAN VIDHI Author of the Commentary-KASTOOR CHAND SHASTRI Size -8}"X63" Extent -36 Folios Description - Country paper, very thin, rough and greyish; devanagari
characters; borders ruled in two lines; red chalk used; the condition of the manuscript is satisfactory; it is a complete
manuscript; written in Hindi, Date of the copy
Fairly old Subicct -ART No. ?
Ref. No. 25 GYANARNAVA Author --SHUBHA CHANDRACHARYA Size -10" X 51" Extent -97 Folios. Description --Country paper, thin, smooth and grey; Devanagari chara:
cters in big, bold and good hand-writirig; the borders ruled
in four lines; it is a complete tranuscript, written in :
Sanskrit.

Page #49

Jatti Yashoda Nandji Temple Granth Bhandar...
Date of the
copy
Subject
Scribal remarks:
No
— Phalgun Sudi 1, V. S. 1581....
--YOGA
संवत् १५८१ वर्ष फागुण सुदी १ बुधवार दिने । अथ श्री मूलसंघे वलात्कारगणे सरस्वतीगच्छे श्री कुन्दकुन्दाचार्यान्वये भट्टारक श्री पद्मनंदीदेवा तत्पट्टे भ० श्री शुभचन्द्रदेवा तत्पट्टे जितेन्द्रिय भट्टारक श्री जिनचन्द्र देवा तत्पट्टे सकल विधा निधानस्वाध्यायध्यानतत्परसकलमुनिजन मध्यलब्धप्रतिष्ठा भट्टारक श्री प्रभाचन्द्र देवा श्रावेर गणस्थानत् । कूरमवंशे महाराजाधिराज पृथ्वीराजराज्ये खण्डेलवालान्वये समस्त गोठी पंचायतशास्त्रं ज्ञानाराव लिखापितं त्रेपन कियावतं निवंतबाई धनाइयोग घटापितं कम्मंक्षयनिमित्तं ।
Author:
Size:
Extent :
PANCHATANTRA
-PT VISHNU SHARMA
- 10 " x 43"
--54 to 198 Folios
[ 35
Date of the
copy.
Scribal Note..
Description Country paper, rough and whitish ; Devanagari characters
in clear and fair hand-writing; borders ruled in three lines; all the four edges ruled in two lines; the condition of the manuscript on the whole is fair; it is an incomplete work written in Sanskrit.
-V. S. 1832
Ref No. 194
प्रन्द्र सुरद्वारा: संघोषित पुरोहित भागीर, पल्लीवाल ब्राह्मण ने सवाई जयनगर ( जयपुर ) में पृथ्वी जी के शासनकाल में प्रतितिषि की पी। इस प्रतिका जीर्णोद्धार सं० १९५५ चुटी में हुआ ।

Page #50

36 ]
No. 4
Author
Size
Extent
Description
Subject
Ends.
No. 5
Size
Extent
PRAMANA PARIKSHA
-ACHARYA VIDYANANDI
--111" × 51′′
-48 Folios
Date of the
Original
Date of the
copy
Subject
Begins.
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur.
Ref. No. 25
Country paper, thin, rough and greyish; Devanagari, characters in big, bold, clear and fair hand-writing; borders ruled in two lines; the edges ruled in two lines; the condition of the manuscript is fair; it is a complete work
written in sanskrit,
-NYAYA DARSHAN
- इति प्रसारण परीक्षा समाप्ता । मिति षाढमासस्य पक्षेश्लामलके तिथी zatarai xaruier qeten fafaat eg ||2u
TINLOKA VARNAN -91" × 61"
-96 Folios
Description -Country paper, rough and greyish; Devanagari characters
in bold, big, clear and good hand-writing; borders neatly ruled in three lines; the condition of the manuscript is satisfactory; it is a complete, written in Hindi prose.
-Sravan Sudi 2, V. S. 1861
-Bhadrapad Sudi 10, V. S. 1911.
-LOKA VIGHYAN
Ref. No. 10
Scribal remarks:
-दार देश में सवाईजयपुर नगर स्थित आचार्य शिरोमणि श्री यशोदानन्दस्वामी के शिष्य पं० सदासुख के शिष्य पं० पत्ते हलाल ने लिखि ।
:
गोपाल व्यास उरियावास वाले ने प्रतिलिपि की । भादवा सुदी १० सं० १६११ ।

Page #51

Jatti:Yashoda! Nandiji Temple Granth'Bhandar
[ 37
• No 6
Ref. No. 14 *VARDHAMAN-STOTRA Author .--ACHARYA'GUNBHADRA :Size ---41" x que Extent .-12 Folios Description---Country paper + thin, 'smooth and whitish; 'Devanagari
characters i in bold, : big, clear and good hand-writing; 'borders ruled in three lines; the condition of the manus
cript is 'satisfactory; it is a complete work written in Sanskrit. verse,
Date of ihe copy. ---Ashoj Sudi 8, iv. S 11:933 Subject ---STOTRA Ends. Efa ATAFSTANT. IF Themef că Emiratstaf I : Scriba): remarks::
पूर्णचंद्र सूरि द्वारा 'संशोधित, 'पुरोहित भागीरथ पल्लीवाल ब्राह्मण ने सवाई जयनगर (जयपुर) में पृथ्वीसिंह जी के शासन काल में प्रतिलिपि की थी। इस प्रति का जीर्णोद्धार सं० १८५५ फागण बुदि ३ में हुआ।
No. 7.
Ref, No. 188 YASHODHRA CHARITRA Author -SAKAL KIRTI Size -101" X 6
Extent -663 Folios ...Description ----Country paper, 'rough and greyish; Devanagri characters;
it is an illustrated manuscript; the condition of the manuscript on the whole is satisfactory; it is a completc.
:work. Date of the
Fairly old

Page #52

38 ]
:
Jain Granth Bhandars. In Jaipur & Nagaur
.
Subject
--CHARITA
Begins.
-प्रणम्य वृषभदेवं लोकालोकप्रकाशकं । अस्तित्वोपदेष्टारं जगत पूज्य निरंजनं ॥१॥ अर्हतस्त्रि जगतपूज्यान्नष्ट धाति चतुप्रणमयी। सदा संताना विश्व विघ्नप्रशांतप ॥२॥
Ends.
-यस्याधापिच सिष्योय, पूर्ण देवो महीतले । जगत मन्दिर मुर्हत कीर्तिस्तंभी विराजते ।।३२६।। ।
सो व्याघ्री सुव्रत सश्वतः भव्यानांभक्ति कारिणा । यस्य तीर्थे समुत्पन्न यशोधरं महीभूज ॥३२७।।।

Page #53

Jivu Bai Jain Temple Granth
Bhandar
This Granth Bhandar is 'preserved in the Digamber Jaina Temple of Jivu-Bai at MOTI SINGH BHOMIYON-KA-RASTA, Johari Bazar.
There are 230 manuscripts in this Granth Bhandar. This number includes the GUTKAS also. The manuscripts of this Granth Bhandar are mainly in two language i.e. Sanskrit and Hindi. Hindi manuscripts are the translation of Sanskrit texts. The subject dealt withi in the manuscripts are mainly the PURAN, KATHA, CHARITA etc.
The descriptions of some of the important manuscripts are given below :No. 1
ASHTANHIKA KATHA BHASHA Author
..-114" X 61" Extent -14 Folios, 14 lines per page; 25 letters per line Description Country paper, thin and greyish; Devanagari characters .:. : in big, bold, legible and elegant hand-writing; borders
ruled in four lines; red chalk used; the condition of the manuscript is satisfactory; it is a completed work written
in Hindi, Date of the
-V.S. 1924 Subject -VIRT VIDHAN KATHA
-ॐ नमः सिद्ध भ्यः । अथ भष्टाह्निका की कथा भाषा लिख्यते । प्रणम्य परमात्मानं जगतानंद दायक सिद्धचक्र कथां वक्ष्ये भव्यानां शुभं
Size
Copy
Begins

Page #54

401
____ Jain Granth Bhandams In Jaipur & Nagaus
Ends... -पद्मनंदि मुनिराज पट्टमांहि भयो ।
शुभ चदर भट्टारक शुभ · उपदेशयो ।। भव्य कमाल -कौ. भानू समात... कया करी : सिद्धि चक्रवत की पात वसुंविधि गरी ।। १ ।। सम्यक दृष्टि शुद्ध स्वभाब जिन धर्मी में 'ऋत्सल चाल है . कथा कराई जाल के नाम श्रावक शुभकारिणी शुभधाम ॥२॥ फागुण सुकल पं.चसी वार, शशि उग रिपस, बाइस- सार । भाषा सिद्धचक्र.. की करी,. नथमल पढ़ो, भन्य अघहरी..।। ३.1भूलि चूकि कऊ लिखि यो होय, मंद ज्ञान तें सुधो सोय । बहु ज्ञानी जे समझे सार, कथा संस्कृत के अनुसार ।। ४ ॥ सिद्धचक्र व्रत भवि नाचरी, काती फागुण साढ न करी ।।
मिनख जन्म अति दुर्लभ पांग, वन विन इक क्षण व्हन गमाय ॥ ५ ॥... Scribal remarks :
इति श्री सिद्धचक्र व्रत की कथा देशभाषा बचानका मय, समाता । मीति साचणाः . . वुदि १० वीसपतवार संवत् १९२४ का ॥ श्री ॥ श्री | श्री ॥
No.2
BRAHM VILAS Author -BHAGAVATIDAS . . . . . . . ..... .. Size -~-13"x7 Extent -164 Folios, 11 lines per page, 40 letters per Time : . Description - Country paper thin and greyish; Devanagari Characterii
im sufficiently big, legible and elegant hand-writing; borders
Tuled in three lünes; the condition of the manuscript is
' satisfactory; it is a complete work, written in Hindi. . Date of the
-V.S.1754 Subject --ACHAR Begins -ॐ नमः सिद्धेभ्यः अथ ब्रह्म विलास लिख्यते । प्रथम पुण्य पच्चीसी लिख्यते ।
. . : छप-प्रथम. प्रणमि अरिहंत वहुरिपि. ... सिद्धनमि: ।
प्राचारजू उक्झाय, तास .. पद वंदन की: ।। सावु. . सकल . गुरगवंत संत . मुद्रा लखि बंदो । श्रावक प्रतिमा घरण चरण नमि पाप निकंदो ॥ .
.., .

Page #55

• Jivu Bai Jain Temple Granth Bhandar :
141
सम्यकवंत सुभाव धरि जीव, कुगत माहि होहि झित ।
.: तित तितं त्रिकाल वंदित भविक, भावसहित सिर नाय नित। Ends -पुण्य पाप जग मूल पचीसी, सावु परिसह बीस रु दोय ।
छयालिष निको तजिबी, श्री जिन धर्म पचीसी होय ॥ अनादि बत्तीसी समुदघात जो मूढाष्टक वरन - सोय । सम्यक औ वैराग्य पचीसी परमात्म छत्तीसी जोय ॥ ६ ॥ नाटिक नाम पचीसी सुदर उपादान अरू निमित्त सवाद । चौबीस जिनवर जयमाल, पढतै उपजै अति प्रहलाद ।। पच इन्द्रनि की परम चौपई, फुनि पचीस ईश्वर निरणादि । कर्ता कोन अकर्ता को है, सब विधि जनित जहुउनमांद ॥ ७॥ दिष्टांत पचीसी मन बत्तीसी सुनि प्रारिण अपनी मन लाय । सुपन्न छत्तीसी जग की रचना सु ा बत्तीसी सुनत सहाय ॥ जोतिक ग्रथ कवि त्रछैच्यारिक पद परभाति हर्ष धरि गाय ।
फुटकर कवि नपमं पद महिमा ब्रह्म विलास समधि सब प्राय ॥ ८ ॥ Scribal remarks ::
प्रथग्रंथकरतानाम लिख्यते ।। चौपई-जबूदीप मै दछन भत । तामै प्राजं खड विस्ततं ।
तहां उग्रसेन पुरथांन । नगर आगरौ नाम प्रधान ॥ १ ॥ तहां बस जिन धर्मी लोक । पुन्यवंत बहुगुन के थोक । । । वुद्धिवंत वहु चरचा करै । अरे भंडार धर्म को भरै ॥ २ ॥ : : नरपति तहां - . राजै अवरंग । जाकी माग्या बहै अभंग ।। ईत भीत व्याप नहिं कोइ । यह उपगार नृपति को होई ॥ ३ ॥ तहाँ न्यति उत्तम बहु बसैं । तामैं वोसवाल पुनि लसँ । तिनके गोत बहुत विसतार । नाव कहत न आवै पार ॥ ४ ॥ सबतें : 'छोटो गोत . . प्रसिद्ध : । नाव कटारिया रिधि संग्रधि । दशरथ साह पुण्य के धनी । तिनके रिधि वृद्धि अतिधनि ॥ ५ ॥ तिनके पुत्र “लालजी । भये । धरमवंत गुनगनानिरमये । तिनके पुत्र भगोतिदास । जिन यह कीनौं ब्रह्मविलास ॥ ६ ॥ जामै निज आतम की कथा । ब्रह्म विलास नाम है यथा । । । बुद्धिवंत हसियो मति । कोइ अल्पमती भाषा कबि होय ॥ ७ ॥ भल चूक निज नैन निहारि । शुद्ध कीजियो अर्थ विचारि । संवत सत्रहस . पंचावन । रितु बशतं बैसाख सुहावन ॥ ८ ॥ सुकल पक्ष त्रितिया रविवार । संघ चतुर विधि. को जैकार । पढत सुनत सब :: को कल्यान । प्रगट होय निज प्रातमग्यान If ६ ॥

Page #56

42:].
Jain Granth:Bhandars In Jaipur.& Nagaur..
अतीत " अनागत प्रतिमान वंदन : करी । देव भगवान । भयानाम भगोतीदास । प्रगट होऊ : तिहि ब्रह्म विलास ॥ १० ॥ वहुत - बात कहियै . कहायनी । यह - जीव.. त्रिभूवन को.धनी ॥ ११ ॥ प्रगट होय. जब केवल ग्यानाः । शुद्ध..... सरूप. बहै : भगवान ॥ १२ ॥
इति श्री ब्रह्म विलास सवैया भगौतीदास-कृत. सम्पूर्ण ॥ श्रीरस्तु । कल्याणमस्तु ___ संवत् १७८२ का सादरण सुदि १०, शनिवार लिखतं महात्मा फकीरदास लवांरिणमध्ये ॥
No. 3
CHARCHA SAMADHAN Author Size —937x53" Extent —79 Folios; 1.1: lines per page,:48 to 50 letters per line Description -Country: paper, thih and. some. what. 'greyish; Devanagari
characters in bold legible and good-writing; the.condition : of the manuscript is satiifactory;- it is a complete work,
___ written in Sanskrit. . . Date of thers. Copy _V.S. 1879 Subject : --SHRAVAKACHAR .. Begins --ॐ नमः सिद्ध भ्यः। अथ चरचा समाधान लिखतं ..
दोहा-जयो वीर जिन': चन्द्रमा, : उदै अपुरब: जास
कलियुग : काल: पाप में. कीनो, तिमिरः विनासः वंदी वानी भगवती । बिमल, जौ:: ‘व्हजगमाहि भरम : ताप: जासौं : मिट। भवि. सरोज विंगसांहि । .. .. ... गोतम गुरु के पद : कमल हृदय 'सरोवर : मान..
नमौं नमौं निति : "भावसौ करि अष्टांग विधान ॥ ३ ॥ Ends' चौपई - जैन धरम कुल है: जगमांहि ।
विनिसेये सिंवदायक : नाहि । .. .. .. समझि". सोचि उर देखो भलै ।:: कोढि धरै धान नही .. फलः ॥ १५ ॥ अथ अवसां नमगल दोहा - . देव . राज पूजत चरन असरण सरण उदार । ..... ......
चऊ संग मंगल कर कुप्रिय. कारणी. कुर ॥१६॥ इति श्री चरचा समाधान ग्रंथ नाम चरचा १३ संपूर्ण ॥ .
।
....
.
.
कोढि घर का"

Page #57

Jivn Bai Jain Temple Granth : Bhandar:
Scribal
No. 4
-- जहां लग धुतारी डग है ता लग ससिसूर :जा लगिया पोथी सदा रह जो गुण भरपूर ।। १ ।। श्लोक-यादर्श - पुस्तकं दृष्टं तादृशं लिखतं मया
दोषो न दीयते ॥ १ ॥ .
यदि शुद्धमशुद्धः वा मम भग्न पृष्ठि कटि : ग्रीवा वनहिष्टिरधोमुखं
कष्टेन लिखितं शास्त्रं यत्नेन परिपालयेत् ॥ २ ॥ जलं रक्षेत् तैलैरक्षेत् स्थिबंधनः । मूर्ख हस्ते न
दात्तव्यं एवं वदंति पुस्तिका ॥ ३ ॥
15
इति श्री संपूर्ण । मिति फाल्गुण कृष्णपक्षतिथी ७ सोमवारे संवत् १८७६ का लिख्यतं माहात्माराधाकृष्ण सवाई जयपुर मध्यवासीत्कृष्णगढ का ॥ श्री ॥ श्री ॥ श्री ॥
KRIYAKOSHA KATHA BHASHA
---KISHAN SINGH'
-11"x5"
Ends
Author
Size
Extent
--116 Folios, 12 lines per page, 40 letters per line... Description ~~~Country paper, thin and greyish; Davanagari: characters in
Date of the:
Copyi
Subject :
Begins:
bold, clear and good hand-writing; borders. ruled in three lines; the condition of the manuscript is satisfactory; it is complete work written in Hindi. ::
:-V. S. 1795.
-COMMENTARY.
-- ॥ ॐ नमः सिद्धभ्यः ॥ श्रथ त्रेपन क्रिया कथा भाषाः बंध लिख्यते ।। दोहा :- समवसरण लछिमी: सहत,
वरधमान
जितराय |
भविजन
२५
नमीं विवुध वंदितः चरण जाकै : ग्यान परकास में लोक जिम समुद्ररिगंगा:: यपुर, जथा वृषभनाथ जिन श्रादिः दे
• मनवाचकाया
भाव
व
समकित
काल
कौं : सुखदायः ॥ १ ॥ : : मनंतः सभाव 1,
नीर: दरसावः ।।२ ॥
पारसलौं : तेईस
[43
धरि बंदी कर
घरि सोस - ॥ ३ ॥ -
शादि : जूत्त, प्रणम सिद्ध मंहत 11:
थिति, लोके सिषरनिवसतः ॥ॐ श्री
-
अनंतानंत
1
- पंडेलीवाल वसं विशालं नागरचालं : देसथियं 14 धर्मप्रकास प्रराट कियं ॥
रामापुर वासंग देवनिवासं

Page #58

44 ]
Jain Granth Bhandar's In Jaipur & Nagaur
संगही कल्याणं सवगुरगजागं गोत्रपाटणी सुजसलिये । पूंजी जिनराय श्र रंगुरपायं नमें संकलि जिनदान दियं ॥ ४७ ॥ तसु सुत दुय रावं गुरु सुख देवं लघुरौ श्राणंद सिंघ सुरणों । सुखदेव सुनदन जिन पद वंदन थान मांन किसने सुमरणों ॥ किसने इह कीनी कथा नवीनी निज हित चीनी सुरपदकी । सुषदाय क्रिया भनि इह मनवचतंनि सुद्धय लें दुरगति रद की ॥ ४८ ॥ दोहा - मधुर राय वसंत को जांने संकल जिहांन प्रधान सुत की तनुज, किसनस्यंध मन मांन ॥ ४६ ॥
तसु
सुष लही ।
डिल्ल - पेत्र विपाकी कर्म उदै जव आइयो । निजपुर तजि के सांगानेर बसाइयो । तह जिन धर्म प्रसाद गमैं दिन सा घरमी जन सजन मांनदे हित गही ॥ ५० ॥ दोहा - इहि विचार मत प्रानियो, किया कथन विध सार | होइ चौपई बंधतो, सवजन को उपगार ॥ ५१ ॥
...
Scribal remarks:
selese
सत्रह संवत चौरासीया सुभादौ मास वरपा रित स्वेत तिथि पून्यों रविवार है संति विषरि विधृतिनाम जोग कुंभ ससिस्यंघ की दिने समफुरत अतिसार है ।। - दुढाहर देस जांन वसे सांगानेर थांन जैस्यंघ सवाई महाराज नीति धार है । ताके राजसमं परिपूरण की इह कथा भव्यन के हिरदै फुलासदैन हार है ॥ ६१ ॥ इस चोवन पैंतीस इकतीसा मरहटा पांचसय पांचसयवीस ठाने है । सातसय वाणवैसु चौपई छबीस छप्प पघडीपैंतीस तेरा सोरठा बखाने है ।
:
3
-
डिल्ल वहतरि नाराच आठ मीता दस कुडंलीया तीन छह तेईसा प्रमाने है । द्रुतं तविलंबित च्यारि ग्राठ है भुजंगी तीन त्रोटक त्रीभंगी नवछंद एते आने है ॥६२॥ छंद कहै इस ग्रंथ मभारि लिए गति जे उकतंचघराई । दोई हजार महिल विधाटि पिच्यासी यराह प्रमान करा ही जो न मिले तुक अक्षर मात तदापुनरुक्त न दोष ठराही । तो मुझ को लपि दीन प्रवीन हे सो मति मैं तुम पाय परा ही ॥ ६३ ॥ ग्रंथ लिये इह लेपक कोइ कहे मरजादसि लोक किती है । छंदनि के सब अक्षर जोररूपद्धति अंक जु संधि तिती है ॥ ते सव वर्ण बंतीस प्रमांरण सिलोकनिकी गिरगती जूड़ती है । दोय हजार परी नवर्स लपि ले फूनि सुद्ध मती है ॥ ६४ ॥ छप्प — मंगल
श्री
सिध
मंगल
सिवदायक ।
- मावु गुरु
'लायक ||
अरहंत प्राचारिण. उवझाय
मंगल

Page #59

Jivu Bai Jain Temple Granth Bhandar
मंगल जिन मुषषिरी दिव्य धुनि मय जिनवाणी ।
मंगल श्रावक नित्य सम कीती मंगल जानी ॥ . मंगल जुः नथ इह जानियो वकता मुषि मंगल सदा । .. .
श्रोता जु सुरणे निज गुण गुणें मंगल करि तिनकौं सदा ॥ ६५ ॥ ....: दोहा-किसन सिंघ कवि वीनती, जिन श्रुत गुरु सौं एह ।
मंगल निज तन सुपदलषि, मुक ही मोक्ष पद देह ।। ६६ ।।. .. : चौपई-जब लौं धर्म जिनेश्वर सार,
जगत मांहि बरत सुखकार ।। तबलौं विसतर ज्यौ इह ग्रंथ
भविजन सुर सिवदायक पंथ ।। १८६७ ॥
इति श्री क्रियाकोस भाषा मूल त्रेपन क्रिया नै आदि दे अर और ग्रंथा की साषि का मूल कथन उपर व्रत संपूर्ण ॥ मिती दुतिय आसोज कृष्ण सप्तमीरविबासरे संवत् १७६५ पच्याणवै सवाई जैपुर मध्ये ॥ लिखतं वंसतराम पाटणी सांगा साह का।
उनतीस सिलोक की गिनती जांनिज्यो । ग्रंथ लिषाया चाहै सुनि चाहेमांनिल्यो ।। या :मै फेर न सार सही तुम जानिज्यो ।। सदगुरू के परसाद जु उत्तम ठानियो॥१॥
-
-
-

Page #60

Jobner Temple Granth Bhandar
This Bhandar is lodged in the Jain Temple of Jobner, KHEJARONKA-RASTA, Chandpol Bazar, Jaipur. It contains 340 manuscripts in Sanskrit and Hindi. The PANCHVINSATI of Padmnandi (copied in V.S. 1578), the SABHASARA NATAKA of Raghuraj, the ANJANA, RASA OF SANTI KUSAL, BEHARI SATSAI (copied in 1716 A. D.), Raghuvamsh (copied in 1623 A. D.) and RUKMANI VIVAHLO of Prithaviraj are some of the important manuscripts of the Bhandar. The illustrated manuscript of SANGRAHANI SUTRA of the 18th century preserves significant paintings of religious-, and philosophical themes." They throw sufficient light on the mode of life and living in the 18thcentury.
The details of some of the manuscripts of the Bhandar are as :
No. 1
ANJANARAS Author -SHANTIKUSHAL Size
-10" X 43" Extent -12 to 27 Folios Description - Country paper, thin and some what grey; Devanagari“
characters in bold, big and good hand-writing; borders rulcd in three lines; the condition of the manuscript is satisfactory; it is an incomplete manuscript, written in
Rajasthani. . . Date of the Original - Maha Sudi 2, V. S. 1667 Date of the copy -V. S. 1676. .. Subject
:-KATHA :

Page #61

Jobner Temple Granth Bhandar
[ 47
रास रच्यू सती अञ्जना मह जूनी चउपई जोई रे । अधिक उछडं कह्य मुझ मिथ्या दोकड़ होई रे ॥ ... संवत् सोलह सतह सठि माहा शुदिनी बीज बखाणु रे । ...... सौवन गिरिरास मांझीउ जह सोलइ फरू जाणु रे ॥ तप गछ नायक गुण निलउ विजयसेन सूरी सरगाज हरे । आचारिज महिमा धणो विजदेव सूरी पद छाजई रे ।। तात पचाइणि दी पलु जस महिमा कीरति मरिडस । मातप्रेम लदे डरि धरया देव कई पाटणे अवतरिइ रे ।। विनय कुशल पंडित वरु परगारी गुरगदरिउ रे । चरण कमल सेवा लही शान्ति कुशाल इभ रास करिइ रे ॥ अविचल कीरति अञ्जना जा रवि सस हीउई आकाश रे । पढ़े गुणैइ जै सांभलई रहि लखिमी तस धर पासह रे ॥
........
KRIYAKALPA TIKA Size -13"x5" Extent : . -91 Folios Description - Country paper, thick, rough and greyish; Devanagar: ...
characters in bold and elegant hand-writing; borders ruled in four lines; the condition of the manuscript is satisfactory; it is a complete manuscript; language of the
manuscript is Sanskrit. Date of the copy ... : . -Bhadava Vadi 5, v. S. 1539 Subject :-DHARMA Scribal remarks : : .. .
राजाधिराज मांडीगढ दूर्गे श्री सुलतान गयासुद्दीन राज्ये 'चन्देरी देशे महाशेरखान. व्याप्रीयमाने वेसरे ग्रामे वास्तव्य कायस्थ पदमसी तत्पूत्र श्री राधी लिखतं ।
..............

Page #62

48 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
No. 3
........... .. Ref. No. 103 .... PADMNANDI PÁNCHVINSTIKA Author -PADMNANDI Size
--12x5 Extent -56 Folios. . . ... ... ... ... ... .... Description -Country paper, rough and greyish; Devanagari characters.
in bold, legible and good i hand-writing; borders ruled in four lines and edges in one line; the condition of the manuscript is satisfactory; the manuscript is written in
Sanskrit; it is a complete work:- . .. ... ... . . . . Date of the copy
--Magh sudi 2, V.S: 1578 : ... Subject --DHARAMA
Scribal remarks :
संवत् १५७८ माघ सुदी २ वुधे श्रीमूलसंघे सरस्वती गच्छे बलात्कारगणे श्री कुन्दकुन्दाचार्यान्वये भट्टारक श्री पद्मनदि देवास्तत्प? भट्टारक श्री सकलकीर्ति देवास्तत्प? भट्टारक श्री भूवनकीर्ति देवास्तत्मातु प्राचार्य श्री ज्ञानकीति देवास्तत् शिष्य आचार्य श्री रत्नकीतिः । देवास्तच्छिष्य प्राचार्य श्री यशःकीति उपदेशात् हवंड़ ज्ञातीय बागड़देशे सागवाड़ शुभस्थाने श्री आदिनाथ चैताल्ये हुबंड ज्ञातीय गांधी श्री पोपट भार्या धर्मादेस्तयोः सुत गांधीरामा भार्या , रामादे सुत हूगर भार्या दाडिमदे ताभ्यां स्वज्ञानंवर्णी कर्मक्षयार्थ लिखाप्य इयं पंचविंशतिका दत्ता ।
Sizc
. .. .. . . No. 4
Ref. 105 PARYUSHN KALPA
--1130X4" Extent -100 Folios Description -Country paper, thin, smooth and grey; : Devanagari. .. .. ... characters in bold; big, .. legible and very good hand
writing; borders ruled in four lines; red chalk used; Folios ..... Nos. 93, 95 to 99 are missing; condition of the manus. . cript is satisfactory; the manuscript is written in Sanskrit;::. · the work is incomplete. .. .
FEN

Page #63

Jobner Temple Granth Bhandar
Date of the
copy
Subject
No. 5
Author
Size
Extent Description
Scribal remarks :
संवत् १६९६ वर्षे मूलतारण मध्ये सुश्रावक सोनू तत् बघू हरसी तत् सुता सुलखणी मेलूषु घटान वधु तेन एषां प्रति पं० श्री राजकीर्ति गणिनां विहरेऽर्पिता स्वपुन्याय ।
No. 6
*..
-V. S. 1696
-CHARIT ..
Author
Size
Extent
SINHASAN DWATRINSHIKA --KSHEMANKARA MUNI
Date of the
copy
Subject
Scribal remarks:
-10" X 4"
-27 Folios
Country paper, thick, rough and greyish; Devanagari characters in bold, legible and good hand-writing; borders ruled in four lines, edges ruled in two lines; red chalk used; the condition of the manuscript is fair; it is a complete work; the manuscript is written in Sanskrit language.
-Fairly old
-KATHA
149
श्री विक्रमादित्य नरेश्वरस्य चरित्रमेतत कविभिर्निबद्ध पुरामहाराष्ट्र परिभ्रष्टभाषा मयं महांश्चर्यकरं नराणाम् ॥.. क्षेमंकरेण मुनिना वरपद्यगद्यबद्य ेन मुक्तिकृत संस्कृतवंधुरेण । विश्वोपकार विलसत् गुणकीर्तिनयचक्रे चिरादम रपण्डित हर्ष हेतुः ।
VASUNANDI SHRAVAKACHAR BHASHA
-PANNALAL
-121"x7"
-218 Folios

Page #64

50 1
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
Description Country paper rough and white; Devanagari characters in big, legible and very good hand-writing;. borders ruled in three lines and edges in one; condition of the manuscript. is satisfactory; it is a complete manuscript; language. Hindi; the manuscript contains both the text and the Commentary.
Date of the
original
Date of the
copy
Subject
No. 7
Author
Size
Extent
- Kartik Vadi 7, V. S. 1930.
-Maha Vadi 7, V. S. 1938 1 -ACHAR SHASTRA
YASHODHAR CHARITA
-x
-12"x4"
-105 Folios, 10 to 12 lines per page, 35 to 38 letters per line.
Description -Country paper, rough and greyish; Devanagari characters
in bold, big, legible and good hand-writing; borders ruled in two lines; its condition is satisfactory; it is a complete manuscript.
Date of the
copy
Subject
Scribal remarks.
Ref. No. 453
-V. S. 1788
-CHARITA....
संवत् १७८८ श्रासोज मासे शुक्ल पक्षे दशम्यां तिथौ बुधवासरे वृन्दावत्यां नगर्यां खण्डेलवालान्वये अजमेरा गोत्रे ऐतषां मध्ये चिरंजीवि रायचन्दजी तेनेदं यशोधर चरित्र निजज्ञार्नावर्णी कर्मक्षयार्थ भट्टारक श्री जगतकीर्ति तत् शिप्य पंडित लूणकरणाय घटापितं । कल्याणंभवतू । श्री ॥ श्री ॥ श्री ॥

Page #65

Khattargachhiya Gyana Bhandar Jain Upasraya, Siviji Ram Bhawan
This Granth Bhandar is situated in the Jain-Upasra in MOTI: : SINGH BHOMIYON-KA-RASTA, Johari Bazar, Jaipur: -
The Gráñth Bhandar is one of the biggest Gránth Bhandar of the Jaipur City. The r total"number of the. -Manuscripts:collected in the :: .: Granth Bhandar.is : more than.-4500,- out of which fourthousands are *. independent manuscripts and remaining five hundred are GUTKAS.
All the manuscripts are written on paper. Some of the manuscripts are ..quite old, belonging to the 14th century:
Appreciable attention has been given to the preservation of the manuscript. Every manuscript after its being kept between the two wooden plates bounded by a string and then about a hundred or more of them
have been rapped in the VESTAS. Such VESTAS have been placed in - .. big thick wooden boxes...
Manuscripts are mainly in five languages i.e. Sanskrit; Prakrit, Apabhramsa, Hindi and Rajasthani.":
Manuscripts, of various: subjects have been collected in this :..Granth Bhandar such as AGAM SIDHANTA, PURANA, KATHA,
CHARITA, PUJA, STOTRA, VIDHAN, KAVYA, DHARAMA,
AYURVEDA, JYOTISA, MATHEMATICS, SANGEETA, RASA, :: ALANKAR etc.
Some of the important manuscripts are as follows:-- :: Nool. :
GIRINAK TIRATH:MAHIMA PRABANDH Size : -9}"x42". Extent 9 Folios; 13. lines per page; 46 letters per line.

Page #66

Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
Description Country paper thick and grey, Devanagari characters in:
bold, legible and good hand-writing; borders ruled in four lines, the condition of the manuscript is good; it is a complete work.
52 1
Date of the
original
Subject
Begins
Ends
No. 2
Author
Size
Extent
- V. S. 1670
-MAHIMA
- श्री गुरुभ्यो नमः ॥ श्रस्तु ॥
संयलवासव- २ वसइपयमुलि नमिसु निरंतरभक्तिभरसंति करण पउवीस जिरणवर !
Date of the
Copy
Subject
Begins
- इति श्री गिरनार तीरथोद्वार महिमा प्रबंध सम्पूर्णः । संवत् १६७० वर्षे फागुरण सुदि ७ रविवासरे श्री रंतवत भता धर्माध्यानक्षप्तं ॥ श्री ॥ ॥ श्री ॥ श्री ॥
PANNAVANSUTTA
--SYAMACHARYA
-103"x4".
—234 Folios, 13 lines per page and 42 Letters per line... Description Country paper, rough aud greyish in colour; Devanagari characters in bold, big, Uniform, legible and beautiful hand-writing; borders ruled in four lines; edges of first and last folio slightly damaged; the condition of the manuscript is satisfactory; it is a complete work written in PRAKRIT
Ref. No. 16/29
-V. S. 1663
DARSAN
- श्री वीतरागाय नमः || नमो अरिहंताण । णमो सिद्धाणं । रामो आयरियाणं । गमो उवज्झायाणं । णमो लोए सव्व साहूणं । निच्छिण्णसन्वदुक्खा जाति जरामरणवंधराविमुक्ता • सामयमव्वाबाह चिट्ठति सुही सु हं पत्ता |छ:

Page #67

Khattargachhiya Gyan Bhandar Jain. Upasraya, Siviji Ram Bhawan [ 53:
Ends -इति श्री पण्णवणाए भगवईए समुग्धायपदं छतीसइमं सम्मत्त छ।
प्रत्यक्षरगणनया अनुष्टुप छदंसा मानमिदं प्रन्थान ७७८४ ॥ श्री पन्नवरण
उपांग सूत्र समाप्त ।। Scribal remarks :
संवत् १६६३ चैत्र बदि ४ दिने लषितं । छ । छ । छ ॥ श्रे॥छ ।
.
No.3
Ref. No. 7/33 UPASAGDASHANG SUTAA Author -SUDHARMA SWAMI Size : -10"X Extent --24 Folios, 13 lines per page, 38 letters per line, . Description -Country paper thin and greyish; Devanagari characters . .
in a big legible and good hand-writing; borders ruled in S . . .three lines; edges of the first two folios slightly damaged;
the condition of the manuscript is on the whole satisfactory;
it is a complete work written in Prakrit. · Date of the
Copy -V. S. 1862 Subject -JAINA PHILOSOPHY
____ॐ नमः श्री सर्वज्ञाय नमः ॥ तेण कालेण तेण समएणं चंपानामनयरी
होत्था... || Ends
--एवं खलु जंबूसेमणेणं जावसंपतणं सत्तमस्स अंगस्स उवासगदसाणं दसमस्स अध्भयणस्सय प्रथम पणत्ते ॥व। उवाफगसाउसम्मता ॥ उवासगदसारणं सत्तमस्सरगोसुयरकं छोदस अक्षयणां एक्कसरणं दससुचेवादिवसेसु उद्दिसंति तेउसुयरकं धोसमुद्धिसति अरगुणविझदि दोसु दिवसे सुअंगं तहेव ॥१०॥छ।। ग्रन्थान ८१२ छ ।......."इति श्री उपासगदसागं सूत्रं । सं० १८६२ का .. छ ।। छ ।। छ।
,
-
......---
No. 4
M
.
.: Author
__.. - Size
Ref. No. 45/415 VIKRAMADITYA CHARITA -SUBHASHEEL SURI -1010x41" --149 Folios, 16 lines per page, 52 letters per line;
Extent
.
.
'

Page #68

54]
Jain Granth Bhandars In Jaipur. & Nagaur
Description --- Country paper, thin and greyish; Devanagari characters,
in small, bold, legible and beautiful hand-writing; borders' ruled in four lines; the condition of the manuscript is good and it is a complete work,
Date of the
Copy
Subject
Begins
Ends
-V. S. 1556
-CHARITA
- परमगुरु प्रभू श्री सूरसुंदर सूरिगुरुभ्यो नमः ॥ यस्याग्रे गुनुलाधृतृ प्रद्योतः पुष्पदंतयोः ।
- निधान निधि सिद्धि दुवत्सरोत विक्रमकेतः शुभशील यतिश्चके । श्वरित्र विक्रमोइसगोः ॥९७॥ इति श्री तपागच्छनायक श्री सोमसुंदर सूरि पट्टालंकेररण श्री सुरसुंदर सूरि श्री जयचंद सूरि शिष्य पंडित शुभशीलर चित श्री विक्रमादित्य चरित्रे चन्वश्चम रहा रिवर्स्टन विक्रम चरित्र रायो पंच शतयात्रा करण स्वर्ग गमनोनाममहादशः ॥ इति समाप्तः । ग्रन्थान ६६१२ छः ।
Scribal remarks:
-श्री मुनि सुंदरसूरि शिवनेयः शुभशीलकः चकार विक्रमादित्य चरित्रं संदधीरपि ॥१२॥ प्रासादं विबुधेः कृत्वामामापरि निरंतरं । यत्नेन शोधना योऽयं ग्रंथः कुटापसारतः ॥ १३॥ छः || शुभंभवतु । यथाग्र ६९१२ ।। छ ॥ संवत् १५५६ वर्षे कार्तिक बुदि ४ सोमे लषितः समाप्तः ॥ छः ॥ श्री ॥
33
, ॥ छ ॥

Page #69

Laskara Jain Temple Granth
Bhandar
:
This Granth Bhandar is lodged in the Digambar Jaina Temple Laskara in the BORDI-KA-RASTA, Kishan" Pole Bazar, 'CHOKARI: MODI KHANA, Jaipur.
The total number of manuscripts in this Bhandar is 828. This number includes the number of GUTKAS.
The manuscripts of the Bhandar deal with the variety of subjects like Purana, Puja, Katha, Charita, Kavya, Grammer, Jyotisa etc. in Sanskrit, Hindi, Prakrit and Rajasthani. . The condition of the Granth Bhandar is satisfactory. All the manuscripts have been arranged in serial number. Some of the important manuscripts are :No. 1
BHOJ CHARIT Author -BHAWANIDAS VYAS
10"1 X 43." Extent ::_35 Folios Description Country paper, thin, smooth and white; Devanagari
characters in big, clear and good hand-writing; borders
ruled in three lines in black ink; red chalk and yellow · pigment used; it is in a good condition; the work is com.
plete and written in Hindi. Date of the Copy ---V.S. 1825 Subject:: KAVYA Scribal remarks :
गढ जोधाण सतोल धाम आई विलाई । पीर पाठकल्याण सुजस गुरू गीत गवाड़े॥ भोज चरित तिण सु को कवियण सुखपावे । SATA staratete far. Fiz dana ura IL
Sie!

Page #70

56 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur सुणी प्रवन्ध चारण प्रते भोजराज बीन कह्यो ।
कल्याणदास भूपाल को धर्म ध्वजाघरी कह्यो ।। . ___ इति श्री भोजराज चरित्रं संपूर्णम् । संवत् १८२५ वर्षेमिति कातिग बुदि ४ दिने चावीढारे लिखितं । पंचायक विजेयण श्रीमन्नागपुरे श्री पार्श्वनाथ प्रसादात् ।
No. 2
Ref. No. 24. CHOBISTHANA CHARCHA Author -ACHARYA NEMICHANDRA ........... .." Size -~-~-10" x4 Extent -52 Folios Description –Country paper, thin and greyish; Devanagari characters . . . .
in big, legible, and elegant liand-writing; borders and edges ruled in two lines; red chalk and yellow pigment used; the condition of the manuscript is satisfactory and ..
it is a complete work written in Sanskrit, Date of the Copy -Phalguna Sudi 12, V.S. 1784 Subject --SIDHANTA Scrival remarks:
संवत्सरे १७८४ फागुण-मासे शुक्लपक्षे द्वादशतिथौ रविवारे उदयपुर नगरे श्री पार्श्वनाथ चैताल्ये श्री मूलसंघे भट्टारकेन्द्र भट्टारकजी श्री १०८ श्री देवेन्द्रकीर्ति जी प्राचार्य श्री शुभचंन्द्र जी तत् शिष्याचार्य वर्याचार्य जी श्री १०८ क्षेमकीति जी तच्छिष्य पांडे गोर्द्धनाख्यस्तेनेदं पुस्तकं लिखितं । .. ................................
No. 3
. . Author
..Size
.
Ref. No. 202 GITAVITARAG -PANDITACHARYA ABAINAVACHARYAKIRTI . -~-10" x 5", ---26 Folios -Country paper rough and greyish; Devanagari characters in bold, clear and good hand-writing; borders ruled in
- Extent
Description

Page #71

Laskara Jain Temple Granth Bhandar
Date of the
Copy
Subject
. No. 4
Author
Size
. Extent
Description
: Date of the
Subject Begins
Ends
four lines; red chalk used; the condition of the manuscript is satisfactory; it is a complete work written in Sanskrit.
-V.S. 1889
-STOTRA
KATANTRAVIBHRAM SUTRAVCHURI
-CHARITTRA SINGH
-101" X 4"
- 13 Folios
[57
Ref. No. 247 :
-Country paper, thick and greyish; Devanagari characters in bold, clear and good hand-writing; borders ruled in two lines; yellow pigment used; the condition of the manuscript is satisfactory; it is a complete work written in Sanskrit.
--GRAMMER
- नत्वा जिनेन्द्र स्वगुरू च भक्त्या तत्सत्प्रसादाप्त सिद्धिशक्त्यां । सत्संप्रदायादवचूरिणमेतां लिखामि सारस्वत सूत्र प्रायः प्रयोगादुर्ज्ञेयाः किलकांतंत्र
युक्त्यां ॥ १ ॥ विभ्रमो ।
येपु मो मुह्यते श्रेष्ठः
यथाः जड़ः ॥ २ ॥
शाब्दिकोsपि साम्प्रतं
कात्रसूत्र - विसर:
यन्नाति स्वस्येतरस्य
खलु प्रसिद्ध इह चाति खरोगरीयान् । च 'सुबोधविवर्द्धनार्थी
ग्रस्त्वित्यं
ममात्र
- बारणाश्चिषडदुमिते
श्री
सफलो लिखन प्रयासः ॥ ३ ॥ संव्वति धवलक्कपुखरे समहे खरतर गणपुष्कर सुदिवापुष्ट प्रकाराणां ॥ १ ॥ जिनमा क्याभिद्यसूरीणां सकल सार्वभौमानां । करे विजयिषु श्रीमज्जिनचद्रसूरिराजेषु ॥ २ ॥ 'वाचकमति भद्रगरणेः शिष्यस्तदुपास्त्यवाप्त परमार्थः । सुगमां ॥ ३ ॥
श्री
पट्टे.
चारित्र सिंह
साधुर्व्यदधदवचूरिणमिह
'यल्लिखितं.'
मतिमाधानृतं प्रश्नोत्तरैव किचिदपि । स्वपरोपकाराय ॥ ४ ॥
तत्सम्यक् प्राज्ञवरैः शोध्यं

Page #72

58 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Naguar
इति कातंत्रविभ्रमावचूरिः सम्पूर्णा लिखनतः ।
प्राचार्य श्री रत्नभूषणस्ताच्छिष्य पंडित केशवः तेनेयं लिपि कृता अात्मापठनार्थ । शुभं भवतु । संवत् १६६६ वर्षे कार्तिक सूदी ५ तिथौ ।
No.5
PADMACHARITA TIPPANA Author -SHRI CHAND MUNI Size
--1030x5" Extent -28 Folios Description -Country paper, rough and greyish; Devanagari characters' ..
in quite, legible, big, uniform, and good hand-writing; borders ruled in four lines; it is a complete work;. the condition of the manuscript is satisfactory, written,
in Sanskrit. Date of the Copy -Chetra Sudi 2, V.S, 1511 Subject. --PURANA Scribal remarks:
संवत् १५११ वर्षे चैत्र सुदि २ श्रीमूलसंवे बलात्कार गणे सरस्वती गच्छे श्री कुन्दकुन्दाचार्यान्वये भट्टारक श्री पद्मनंदि देवास्तत्पट्ट भट्टारक श्री शुभचन्द्र देवाः तत्प? भट्टारक श्री जिनचंद्र देवा भट्टारक श्री पद्मनन्दि शिष्य मुनि मदनकीर्ति तत् शिष्य ब्रह्म नरसिंघ निमित्त .... खण्डेलवालान्वये नायके गौत्रे साह उधरतस्य भार्या उदय श्री तयो पुत्र माल्हा सौढा डालु इदं शास्त्रं कर्मक्षय निमित्त।
No. 6.
.. Ref. No. 794 SHRAINIK CHOPAI . Author -DUNGA VAIDA. .. ..
Size ..-9" x 41" Extent -~-14 Folios Description . --~-Country paper, thick and grey; Devanagari characters in
bold, legible and good hand-writing; borders ruled in four ....... ... lines; the condition of the manuscript is satisfactory; ii
is a complete worlk written in Hindi: verse..

Page #73

Laskara Jain Temple:Granth: Bhandar
59
Ends
Date of the Original V.S. 1699 Date of the Copy:. -.S. 1826 - Subject : -KATHA - Begins. . ! -अथ श्रोणिक चौपई लिखते
आदिनाथ वंदी जगदीस । जाहि चरित थे होई जगीस । दूजा बंदी गुर निरगंथ । भूला भव्य दिखावरण पंथ ॥ १ ॥ तीजा साधू सवै का पाई। चौथा सरस्वती करो सहाय । जेही सैया थे सब बुधि होय । करौ चौपई मन सुधि जोई ॥२॥ माता हमने करो सहाई। अख्यर हीण सवारो आई । श्रेणिक चरित बात में लही। जैसी जारणी चौपई कही ॥ ३ ॥ राजा सही चेलना जारिण । धर्म जैनि सेवे मनि आणि ।
राजा धर्म चलावे बोध । जैन धर्म को काट खोध ॥ ४॥ -भेद भलो जाणो इकसार । जे सुरिणसी ते उतर पार । हीन पद अक्षर जो होय । जको सवारो गुणियर लोय ।। २८६ ।। मैं म्हारी बुद्ध सारू कही। गुरिणयर लोग सवारो सही । जे ता तणो कहै निरताय । सूणता सगला पातिग जाई॥ २६० ।। लिखिवा चाल्यो सुख नित लहो, जै साधा का गुण यो कही। या मै भोलो कोइ नहीं, इगै बैद चौपई कही ।। २६१ ।। वास भलो मालपुरो जाणि । टोंक मही सा कियो बखाण । जठे बसै महाजन लोग । पान फूल का कीजै जोग ॥ २६२ ॥ पौरिण छतीसौं लीला करै । दूख थे पेट न कोइ भरै । राहस्यंध जी राजा बखारिणः । चौर वाहन राक्ष आणि ।। २६३ ।। जीव दया को अधिक सुभाव । सबै भलाई साधै डाव । पतिसाहा बंदि दीन्ही छोडि । चुरी कही भवि सुरिण वहोडि ।। २९४ ।। धनि हिदंवारणों राज बखारिण । जह मैं सीसोधा सो जागि । जीव दया को वीचारि । रैति तणों राखै आधार ।। २६५ ॥ कीरति कही कहा लगि जाणि । जीव दया सह पालै प्राणि । इह विधि सगला करै जगीस । राजा जीज्यौ सौ अरू बीस ।। २६६ ।। - एता वरस भै भोलो नहीं । वेटा पोता फल ज्यो सही । दुखिया का दुख टाले प्राय । परमेश्वर जी कर सहाय ।। २६७ ।। .... इ पूण्य तणो कोइ नही पार । वैदि खलास करै ते सार । बाकी चुरी कहै नर कोई। जन्म प्रापणी चालै खोई ।। २६८

Page #74

60 ]
Jain Granth Bhandars Jaipur & Nagaur
संवत् सौलह सै प्रमाण । उपर सही इतासी जाण । निन्यायवै कह्या निरदोष । जीव सवै पावै पोष ।। २६६ ॥ भाद्रव सुदि तेरस सनिवार । कड़ा तीन से पढ़ अधिकाय । '
इ सुणता सुख पासी देह । श्राप समाही करै सनेह ।। ३०० ।।
इति श्री श्रेणिक चौपई संपूरण मीती कातिक सुदि १३ सनीसरवार कर्के सं० १८२६ काडी ग्रामे लीखतं बख्तसागर बाचे जहनै निम्सकार नमोस्तं वांच ज्यो जी।
No.7
": Ref. No. 254 VAIDARBHI VIVAHA Author ----PEMRAJ Size
--10" x 14" Extent --6 Folios Description - Country paper, thin, and greyish; Devanagari characters
in good hand-writing; borders ruled in four lines; the . condition of the manuscript is not satisfactory; it is com
plete work written in Rajasthani Verse. Subject ----KATHA Begins -जिण घरम माही दीपता करो धरम सुरंग
सो राधा राजा राणेइ . ढाल. भवहु रंग ॥१॥ रंगचिणरत्य न भावसी किंवता करो विचार । पढता सवि सुख संपज हूरस :भान हारई भाव ।।. मुख मामणे हो रंग महल में निस भार पोढी सेज जी।
दोघ अनता उफण्या जाणेनदार विछोराछ मेह जी । ..... Ends --कवनाथ . सुजाण छ । वैदरभी वेस्वार ।...
सुखमनता. भोगिया हुवा : अरणगार ।। दान देई ‘चारित लीयो, होवा तो जय जयकार । . . पेमराज गुरु इम भणी, मुकत गया तत्काल ॥.. ‘भरणे गुणै जै सांभली. वैदरभी तणो विवाह ।
• भएण तास वे सुख संपजे पहुत्या मुकत मंझार ॥ इति वैदरभी विवाह संपूर्ण ।।

Page #75

Maruji Jain Temple Granth
Bhandar
:
The granth Bhandar is situated in the Jaina Temple of Maruji . . in the MARU-JI-KA-CHOK, MOTISINGH BHOMIYO-KA-RASTA, . .: Johari Bazar, Jaipur.
The total number of manuscripts in this Granth Bhandar is 275. The manuscripts in the Granth Bhandar deals with a variety of
subjects like Purana, Charita, Kavya, Grammer and various aspects of ... Jaina religion. The languages used are Prakrit Sanskrit, and Hindi. The
works on the Puja and Stotra form a substantial part of the collection. . : No. 1
CHATURVINSATI PUJA : Author
---DHARMA CHAND Copist
- RAMCHANDRA Size
---140x8" Extent. -51 Folios; 12 to 13 lines per page; 52 to 55 letters per -
line. Description Country paper, thick and greyish; Devanagari characters in
good hand-writing; borders ruled in three lines in red ink; redchalk used; the condition of the Ms on the whole
good; it is a complete work, written in Hindi. Date of the - Copy -~-Asada Sudi 2, V. S. 1941
Subject --PUJA · Begins . -ॐ नमः सिद्धेभ्यः ।
अथ चतुर्विशति पूजा लिख्यते । वंदो पांचो परमगुरु सुरुगुरू वंदत जाश ।
विघ्न हरन मंगल करन, पूरण परम प्रकाश ।।१।। ..--- ऋषभदेव कों आदि अन्त श्री वईमान जिनवर सुखकार ।.. S, तिनके चरण कमलको पूजे जो प्राणी गुणमाल उचार ।।
ताके पुत्र मित्र धन जोवन सुख समाज गुण मिले अपार । पद भोग्य चक्री हे अनुकमल हैं मोक्ष पद सार ॥ इति भाशिवादः ।

Page #76

62 1
Scribal remarks:
इति श्री वर्तमान चोवीस तीर्थकर पूजा जयमाल पंचकल्याणक पूजा वृदांवन कीर्ति
:
सम्पूर्णं । नथ कविनाम तथा शैलीनाम 'जनना तथा नग्रनाम तथा सहाई नाम |महरन छः ॥ काशीजी में काशीनाथ हूं जी; अनंतराम मूलचंद आदत सु राम जानियो । सज्जन अनेक तहाँ धर्मचंदजी को नन्दवृदावन अग्रवाल गोल गोती वानियो । तनि रचि या पाठ यमन्तलाल को सहाय बालबुद्धि अनुसार सुनो सर धानियो । तामें भूलचूक होय तथा शोध शुद्ध करो, जो मोहि अल्पज्ञ वनिछि मांडा श्रानियो ॥ इति सम्पूर्ण । लिखतं रामचन्द्र वामण वासी नायला का हाल सवाई जयपुर का संवत् १९४१ मी० आसाढ सूदी २ |
No. 2
Author
Size
Extent
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
Date of the
Copy
Subject
Begins
V
CHATURVINSATI PUJA
-VRANDAVAN KIRTI
-10" X 63"
— 80 Folios, 11 lines per page; 28 to 30 letters per line. Description Country paper, rough and grey; Devanagari Characters
in big, legible, bold and good hand-writing; borders ruled. in two lines; the condition of the manuscript on the whole is satisfactory; it is a complete work, written in Hindi.
- V. S. 1922
-PUJA
Réf. No. 77
- श्री महागणाधिप नमः । सिद्धि भाः श्रथ चतुर्विंशतीर्थंकर । पूजा. विद्वावनकृत लिखते । अथ नमस्कार ॥
वंदी पांचो परम गुरु, सुरु गुरु वंदत जाश विघ्न हरन मंगल करत पूरन परम प्रकाश - ॥१॥
Scribal remarks ::
इति पाठ चतुर्विंशति जिनसंपूरणं ॥ लिखते चुनिलाल भावसां श्रावक खण्डेलवाल वासी बसवा का हाल जैन नगर वास सौगाण्या का मोहल्ला में संवत् १९२२ वैसाख सुदि १५ म लिखि ॥

Page #77

Mafuji Jain Temple Gräntli-Bhandar...
[63
No. za,
. Ref. No: 77. ROHINI VRAT MANDAL VIDHA : Author -BRAHMSEN
-10" X 69" Extent
-17 Folios, 11 lines per page, 28 to 30 letters per line. Description --Country paper, rough and greyish; Devanagari characters
in big, legible and good hand-writing; borders ruled in two lines; its condition is very good; it is a complete work,
written in Sanskrit. Date of the
-Fairly old Subject
--VRITA VIDHAN Begins --ॐ नमो सिद्धेभ्यः ।। रोहिणी नक्षत्र नामांकित व्रत मण्डल विधान लिख्यते ..
प्रथम मंगल वाचक काव्यं । विगतराज जिना, जगदीश्वरं । परमदेव
frissity fãrãfaat: 1 Ends -विमल कमल बोध धराजिनेः सुमति सन्मानि योजन सेवितः ।
परम मंगलदान समुल को भवतु मे सततं सुखसागरः ॥ Scribal remarks :
इति श्री मण्डलाचार्य केशवेन तथा ब्रह्मसेन विरचितं रोहिणी व्रतोद्यापनं ।।सम्पूर्ण ॥
Copy.
Extent
No. 4
Ref. No: 84 SARASWATI PRAKRIYA PRATHAMAVRATI Author -PARAMAHANSA PAKIVRAJAK
-12" x 5"
-79 Folios, 8 lines per page, 35-letters per line. Description - Country paper, thick and greyish; Devanagari characters
in clear and good: hand-writing; borders ruled in three
lines; red chalk and yellow pigment used; its condition !
! on the wliole is good; it is a complete work-written in :: : : Sanskrit: Date of the . .
Copy : --Kartika Vadi 11, V.: S::1852. · Subject :.-GRAMMER

Page #78

64 ]
Begins
Ends
No. 5
Scribal remarks:
इति श्री परमहंस परिव्राजकाचार्य अनुभुत स्वराचार्य विरचितायां सारस्वती प्रक्रियायां प्रथमावृतिः सम्पूर्णः ॥ लिपी की लिखाई कंवरलाल जी नेतत्पूत्र सूर्यमल जी साह का मीति कार्तिक बुदी ११ सं० १८५२ का ।
Author
Size
Extent
Date of the
Copy
Subject
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
- श्री गणेशसाय नमः ॥ प्ररणम्य परमात्मानम् वालवी वृद्धि सिद्धये सारस्वती ऋजू कुर्वे प्रक्रिया नाति विस्तराम ॥
SAMAYASAR VRATTI
-BHATTARAK JINCHANDRACHARYA SURI
-10" X 6"
-121 Folios; 12 lines per page; 32 to 35 letters per line. Description Country paper, rough and greyish; Devanagari characters
in big, bold, clear and elegant hand-writing; borders ruled in three lines; the manuscript contains both the text and commentary; it is in a satisfactory condition; it is a complete work, written in Prakrit and Sanskrit.
Begins
- या संख्या एपां ते सति का संख्या येषां ते सकाति ॥ १॥ लोकाश्रयप्य सिद्धिः ।
Ends.
Ref. No, 34
8
-Fairly old
-THE TEXT ALONG WITH THE COMMENTARY.
SANSKRIT
- ॐ नमों कांताय ॥
श्री सर्व्वज्ञ जिनं तत्वा सर्व्वं सत्वहितावहं । पदार्थ दीपिका सारां टीकां कुव्वंसुः कौमलाम् ॥१॥ नमः समयसाराय . स्वानुभूत्या.. चकाशते । चित्तस्वभावाय सर्वभावान्तर छिद्र ॥२॥
!
YIN
- अमृतचंद्र सूरे: किंचित्कर्त्त व्यनास्ति । श्रमृतचंद्रसूरिः ग्रोथ कनृनामतस्य अमृत चंद्रस्य किं चित्किमपि नाटकसमयसारस्य कर्त्तव्यं नास्ति । ग्रंथकर्त्तानाम्तस्य अमृतचंद्रनामाचार्यास्ति । तथापि महातंसार विरक्ताये ग्रांथकरणाभि• मानंन कुर्वन्ति कीदृशस्य समयस्य अमृतचंद्रसूरेः । स्वरूप गुप्तस्य द्वादशागं

Page #79

[65
:
सूत्रं श्रनादिनिधनं तस्य कोपि कर्त्ता न इति ज्ञात्वा ग्रन्थस्य कतृत्वं न मानितं । समयस्य इयं व्याख्या शब्दः । स्वशक्तितासमयस्य शुद्धजीवस्य इयं व्याख्या कृता ॥ कः शब्दः । वचनात्मकैः गव्वराशिभिः ॥ कीदृशैः शब्दः ॥ स्वशक्ति संसूचित प्रकाशितं च वस्तु जीवादि पदार्थाः तस्य तत्त्वं द्रव्यगुणपर्यायं सुपं वा उत्पाद व्यय धोव्यरूपं वा हेयोपादेयरूपं वस्तु निश्चयो यस्ततः : ।। ३३ ।। इति श्री स्याद्वाद् चूलिका सम्पूर्णः । इति श्री अमृतचंद्राचार्य विरचितं समयसार नाटकं सम्पूर्णं ॥
Maruji Jain Temple Granth Bhandar
अथवरचष्टयुक्त सप्तेंन्द्रयुते वर्षे मनोहरे ।
शुक्ले भाद्रपद मासे चतुर्दश्यां शुभेतिथौ ॥१॥ इस रदेति सद्ग्रामेटीकेयं पूर्णतामिता ॥ भट्टारकः जगतकीर्ते : पट्टे देवेन्द्रकीर्तिना ॥२॥ दुः कर्म हानये शिष्य मनोहरा गिरां कृता । टीकासमयसारस्य सुगमातत्वबोधिनी ॥३॥ बुद्धिमद्मद्य : हास्यकत्त्वर्यं नो विवेकिभिः । शोधनीयं प्रयत्नेन यतो विस्तारं तां वज्रेत् ॥४॥ बुद्धः सं पाट्यमानं च वाच्यमानं शुभं सदा । शास्त्रमेतशुभंकारि चिरं सांतिधतामुवि ॥५॥ पूज्य देवेन्द्रकीर्तिः सं शिष्येण स्वांतहारिणा ॥ नाम्नेयं लिखिता टीका स्वहस्तेन स्वबुद्धये ||६||
संवत्सरे वसुनाग मुनी द्रमिते १७८८ भाद्रपदमासे शुक्लपक्ष चतुर्दशीतिथी ईसरदा (ननगरे | श्री अजितसिंह राज्ये प्रवर्तमांने श्री चन्द्रप्रभचंताल्ये श्री मूलसंघेन द्याम्नाये बलात्कारगणे सरस्वतीगच्छे श्री कुन्दकुन्दाचार्यान्वये अंबावत्यां भट्टारक जी श्री सुरेन्द्र कीर्तिस्तत्पट्टे भट्टारक जी श्री जगतकीति जी तत्पट्टे सुगम्भीयं क्षमागुरणसहीतः भट्टारक शिरोमणि श्रीमत् देवेन्द्र कीर्तिस्तेनेयं समयसार टीका स्वशिष्य मनोहर ।
Scribal remarks:
मूलत्रारण नगरे लिखिता समयसार वृत्ति श्रीरस्तलेखक पावकयोः । श्री ॥ श्री ॥
2000

Page #80

Pandya Lunkaran Jain Temple
Granth Bhandar
This Granth Bhardar is situated in Jaina Temple of Pandya : Lunkaran in THAKUR PACHEWAR JI KA RASTA, Chaukari Ram Chandra ji, Jaipur.
The total number of manuscripts and GUTKAS in the Bhandari is 807 and 225 respectively. Manuscripts are mainly in three languages. i.e. Sanskrit, Hindi and Prakrit. All the manuscripts are written on paper and there is no palm leaf manuscript in the collection.
The manuscript of PARMATMA PRAKASH is the earliest one. This was copied in Vikram Samvat 1407. The latest manuscript is NAMOKARA KATHA which was written in V, S. 1955. There are so many manuscripts in the collection which are illustrated. One of them the manuscript of YASODHAR CHARITA of Sakal Kirti which is profusely illustrated. The manuscript has 35 coloured pictures fully based on the story text. Except this all the manuscript which have roloured illustrations are related to the mantra shastra. The coloured pictures of Jwala Malini, Bhariava, Padmavati, Ganesh ji and Dharnendra "are very attractive.
The main subjects on which the manuscripts are available are both to religions and secular subjects. But main are Jyotisa, Ayurveda: aud Mantra Sastra. Manuscripts of Mahav-Nidhan, Yoga Chintamani, Vaidya-Mahotsava, Bhairava Padamavati Kalpa, Vidyanuvadh are also there.
The Granth Bhandar is completely systematic. One manuscript has been kept in one vesthana and the Granths has been placed in serial number. The catalogue of this Bhandar has been already published by “Digambar Jain Atisaya Ksetra Shri Mahavir Ji”.
The deatails of some of the Manuscripts of the Bhandar are as :-- . .

Page #81

Pandya Lunkaran Jain Temple Granth Bhandar
No. i
Author
Size
Extent
Description
Date of the
Copy
Subject
Begins
Ends
No 2
Author
ANANTA JIN VRITA PUJA
-BHATTARAKA GUNA CHANDRA
-10" X 63"
-59 Folios, 11 lines per page, 28 to 30 letters per line. Country paper, rough and greyish; Devanagari characters in big, legible, bold and good hand-writing; borders ruled in two lines in red in; condition on the whole good; it is a complete work written, in Sanskrit.
- V. S. 1633
-PUJA
- श्री सर्वज्ञं नमस्कृत्य सिद्ध साधू अनन्तन्नत मुखस्य पूजां कुव -इत्यनंतविधेः पूजां व्यरचद्
गुणचन्द्रकः ।
श्लोक : सप्तशती पंचसप्तत्यूना यतीश्वरः ।। १ । संवत् षोडषत्रिशत्रेष्य फल के पक्षे भवदाते तिथो पक्षत्यां गुरुवासरे पुरुजिनेट् श्री शाकमाग पुरे । श्रीमद्हुम्डवंश पद्म सविता हर्षाख्यदूर्गी वणिक् सोयं कारितवाननंत जिनसत्पूजां वरे वाग्वरे ॥। २ ।। श्रीमूल संघविघाति नहि प्रद्योतमानेऽन्यमतानि नेशुः । सारस्वतो गच्छ इहैव नंद्यात् श्री मद्बलात्कारगरण भियुक्त ।। ३ ।। श्री रत्नकीर्ति भगवज्जगतां वरेण्यश्चारित्ररत्ननिवहस्य बभार भारम् ।
स्त्रिधा पुनः ।
Ref. No. 1.23
[ 67
यथाक्रमम् ॥ १ ॥
JAMBHU SWAMI CHARITRA
--BRAHM JINDAS
तद्दीक्षितो यतिवरो यश कीर्ति कीर्तिश्चारित्र रंजितजनोद्वाहिता सुकीर्तिः ।। ४ ।। ' तच्छिष्यो गुणचन्द्रसरिरभवच्चारित्र चेतोहर - स्तेनेदं वरपूजनं जिनवरानन्तस्य येऽत्र ज्ञानविकारिलो यतिवरास्तं नद्यादारविचंद्रमक्षयतरं संघस्य
युक्त्याऽरचि । शोध्यमेतद्ध वं
मांगल्यकृत ॥ ५ ॥
इत्याचार्यगुण चन्द्रविरचिता श्री अनन्तनाथ जिनपुजा उद्यापन सहिता समाप्ता ।

Page #82

68]
Size
Extent
Date of the
Copy
Subject
Begins
Description -Country paper very thin and greyish, Devanagari charac
ters in big, bold, clear and good hand-writing; borders ruled in three lines in black ink, condition of the manuscript on the whole is very good; it is a complete work, written in Sanskrit.
Ends
--41" X 43′′
137
- 118 Folios.
:
--Fairly Old
--CHARITRA
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
श्री
वर्द्ध मानतीर्थेश
कारुण्यजलधि देव
-जयति
जगति
बहुत
कुसुमशर
विबुधजननिषेव्यः
सकल
भूवन कीर्तिविश्व
जन
विजेता
कीर्तिः
वंदे
मुक्तिवधूवरम् । देवाधिप - नमस्कृतम ॥ १ ॥
निवास :
युक्तः
पटपंकेजभानु
विख्यात्कीर्तिः ।
सर्व सावद्यमुतः
भव्यसन्मार्ग नेता ।। २५ ।।
सत्कृतानेककाव्यः
प्राप्त.
परमगुण सद्व्रतालीविलासः । विजितकरणमारः संसारपारः सभवतु गतदोषः शर्मणे व संतोषः ।। २६ ।।. षष्टाष्टमादेष्तपसो विधाता, क्षमामिधः श्रीनिलयं वरित्र्याम् । जीयाज्जितानेकपरीषहारिः, संवोधयन् भव्यगणं चिरं सः ॥ २७ ॥
तास्ति तस्य प्रथितः पृथिव्यां सद्ब्रह्मचारी जिनदास नामा । तेनेति तेन चरितं पवित्रं जंब्वादि नाम्नो मुनिसत्तमस्य ॥ २८ ॥ देशे विदेशे सततं बिहारं, वितन्वता येन कृत सुलोकाः । विशुद्ध सर्वज्ञः मत प्रवीणाः, परोपकारव्रत तत्परेण ॥ २६ ॥ सब्रह्मचारी किल धर्मदासस्तस्यास्ति शिष्यः कविबद्धसख्यः । सौजन्यवल्ली जलदः कृतोयं, तद्योगतो. व्याकरण प्रवीणः ॥ ३० ॥ कवि मह देव इति प्रसिद्धस्तन्मित्रमास्ते द्विजवंश रत्नम् । महीतले नुनम सौकृतश्च साहाय्य तस्तस्य सुधर्महेतोः ।। ३१ । ग्रंथः कृतोऽयं जिननाथ भक्त्या गुरणानुरागाच्च महामुनीनाम् 1 पूजाभिधानाद्रहितेन नित्यं महाप्रशतः परमार्थबुद्धयाः ॥ ३२
निश्चितम् ॥ ३७ ॥

Page #83

Pandya Lunkaran Jain Temple Granth Bhandar
169
इति श्री जम्बूस्वामि चरि भं० सकलकीर्ति शिष्य ब्रह्मजिनदास विरचिते. विधुपर-: महामुनि सर्वार्थसिद्धि गमनो नामैकादशमः सर्गः ॥ ११॥ .. .. ... ... ... ... .....
.
.
.
No. 3
PANDAVA PURANA Author - BHATTARAK SHUBHA CHANDRA Size . . . -103" x 5t" Extent: -184 Folios Description --Country paper, rough and greyish; Devanagri characters
in big, clear and good hand-writing; borders ruled in four lines in red ink, edges coloured red, red chalk and yellow pigment used; condition on the whole good, it is a
complete work, written in Sanskrit. .... : Date of the
Copy ivis. 1608 . -:. Subject - PURANA .. ... Begins --सिद्ध । सिद्धार्थसर्वस्वं सिद्धिदं .सिद्धिसत्पदं ।
.. ...प्रमाण नय-संसिद्ध . सर्वज्ञं मौमि सिद्धये ।। १ ।। -...:: :
वषभं वृषभं भांतं वृषभांक वषोन्नतं ।
जगत्सृष्टि विधातारं वन्दे ब्रह्माणामादिम् ॥२॥ ... . .. .चन्द्राभं चन्द्रशोभाढ्यं चन्द्राय॑ चन्द्रसंस्तुतं ।
. चन्द्रप्रभंसदाचन्द्रमीडे सच्चन्द्रलांछनं ।। ३ ।। : शान्ति .... शान्ते विधातारं सुशांतं . शातंकिल्विषम् । तन्नमामि निरस्ताऽघं मृगांक षोडशं जिनम् ॥ ४ ॥ नेमिर्धर्मरथेनेमिः शास्तु संशितशासनः ।
जगज्जगत् त्रयीनाथो निजितानंगसम्मदः ।। ५॥ --श्रीमद्विक्रमभूपतेxिकहते . स्पष्टाष्ट संख्ये शते
रम्येऽष्टाधिकवत्सरे सुखकरे भाद्र द्वितीयातिथी ।
श्रीमद्वाग्वर नीवृतीदमतुले श्री शाकवाटेपुरे .. श्रीमच्छ नीपुरधाम्नि च विरचितं स्थेयात्पुराणं चिरं ।। १८६ ॥: .. इति श्री पांडवपुराणे भारत नाम्नि भट्टारक श्री शुभचन्द्र प्रणीते ब्रह्म श्रीपाल
२.
'Ends
.

Page #84

70]
:
Jain Granth Bhandars. In Jaipur;& Nagaur :
साहाय्यं साझे पांडवोपंसर्ग सहन-केवलोत्पत्ति-मुक्ति सर्वार्थसिद्धिगमन श्री नेमिनिर्वाण गमनवर्णनं नाम पंचविंशतितमं पनः ॥ २५॥... :::::: :::::: : :
No.4
RAVIVRIT KATHA Author -BRAHM SRUTA SAGAR Size
-10" x 6 Extent ~17 Folios, 11 lincs per page, 28"to: 30 letters per line: Description -Country paper, rough and greyish, Devanagari characters
in big, legible and good hand-writing; borders ruled in two lines in red ink; the condition of the work is very
goor.; it is complete work, written in Sanskrit. Date of the Copy --Fairly Old Subject VRITA VIDHAN KATHA Begins ---प्रणम्य शिरसाहन्तं सिद्धांस्त्रलोक्य . मंगलान् ।
मुनीस्तरमवाग्देव्यो . रविव्रतमहं ... बुवे ॥ १ ।। Ends --सरस्वतीगच्छ-सुरत मावलीवलीड भूसेचनधीघनापनः ।
निरं च देवेन्द्रयशा मुनिर्मम प्रगामकामाग्निशमं प्रयच्छतु ।। ६१ ।। भट्टारक घटामध्ये . यत्प्रतापो . विराजते । तारास्विय, रवेः .. श्रीदो विद्यानंदीश्वरोऽस्तु मे ।। ६२ ।। प्रमाणलक्षणच्छंदोऽलंपारमणि मंडितः । . पंटितस्तस्य शिष्योऽयं श्रतरत्नाकराभिषः ।। ६३ ॥ पुरोरनुशामधिगम्य धोपनश्चकार नसार समुद्रतारकः । रापानमाय प्रत सत्कयानक सतां नितांत श्र तसागरः श्रिये ।। ६४ ॥ ..
ति रविनत फया समाप्ता । . .
Ref. No. 34
VAIDYAK SHASTRA! . HARI PAL ...
fum . 21. Folios, 12 lines per page, 32 10 35 letters per line Decimient-Chamun iapier, tough end geyish; Devanagari characters
26. 1. sold, clea: arid clecsnt hand-writing; borders

Page #85

Pandya Lunkaran Jain Temple Granth Bhandar
.
[.71
Tuled in three lines in red ink; space between the sentence coloured red; each of the folio numbered; good condition;
it is a complete work, written in Prakrit. . . Date of the '. Copy -Fairly Old: ..
....... ... Subject -THE TEXT ALONGWITH THE COMMENTARY IN
SANSKRIT Begins: मिऊण जियो विज्जो भवभमणेवाहि फेडणसमत्थो ।
पुरण विज्जयं पयासमि जं भरिणयं पुव्वसूरीहिं ॥ १॥ गाहवंधे विरयमि देहिणं रोय पासणं परमं ।
हरिवालो जं वुल्लइ तं सिज्झइ गुरुपसाएण ॥ २ ॥ Ends -हरडई वाति समंजलि तेण सुणीरेण पक्खालिज्जा । . .
लिंगे वाहि पसामइ भासिज्जइ जोय सारेहिं ॥२५५ ।। हरिवालेण य रइयं पुव्वविज्जेहिं जं ज्जि णिदिळें ।
बुहयण तं महु खमियहु हीराहिये जं जि कव्वोय ।। २५६ ॥ , ... इति पराकृत वैद्यक समाप्तम् ।

Page #86

Parshvanath Jain Temple
Granth Bhandar -
.
This Shastra Bhandar is situated in the Jaina Temple Parshvanath in KHAWAS-JI-KA-RASTA, CHOKARI RAM CHANDRA :1, Jaipur.
The total number of the manuscripts and the GUTKAS in the Granth Bhandar is 540 and 20 respectively. The manuscripts are written in Sanskrit, Prakrit, Hindi and Apabhramsa languages..
.: Some notable and rare manuscripts are the PRATISTHA. KATHA of Ashadhår-written on cloth; in Samvat 1516, YASODHAR CHARITRA and AJITA: NATH PURANA in Apabhramsa language. Some of the old manuscripts of the Bhandar are :S.No. Particular
Author Samvt. Language: 1. Sata Pahuda
Kund Kund 1516Prakrit 2. Vardhman Kavya
Padam nandi 1518 Sanskrit." 3. Syadvada-mangari
Mallisena Suri 1521 » Nami Nath Chariyu
Damodar 1582 Apabhramsa : Commentary on Yashodhar Charitra
Prabha Chandra 1585 Sanskrit 6. Sagar Dharmamrit
Ashadhar . 1595 do : Katha Kosa
Harisenacharya 1567 do : Jin Sataka Teeka
Nar Singh Bhatta 1694. doi 9. Tatvarth Ratna Prabhaka: Prabha Chandra 1933 do'... . 10. Ksatra Chudamani
Vadiba Singh : 1505 il. Dhanya Kumar Charita . Acharya G'ina 1603 do .,
Bhadra 12. Naga Kumar Charita Dharma Dhar 1606. doi:
The Granth Bhandar has arranged and preserved the manuscripts in a systematical way. The catalogue of this Granth Bhandar is prepared and published by Digambar Jain · Atisaya setra Shri : Mahavirji.
8.
dor
do'.

Page #87

H
a rstiyanatli Jain Temple Granth Bhandar
...
No. 1 ... .......
AMRIT DHARM RAS KAVYA.. Author
-GUNA CHANDRA DEVA Sized -103" x 43" Extent -~~-3 to 69 Folios. Description -Country paper, thin and greyish; Devanagari characters in
bold, clear and beautiful hand-writing; borders ruled in three lines; the first two folios missing; the condition of the manuscript is not satisfactory; it is an incomplet
manuscript, written in Hindi verse. . Date of the Copy ---Posa Sudi 1, V.S. 1685 Subject -ACHAR SHASTRA
- इति श्री गुणचन्द्र देव विरचित अमृत धर्म रास कान्य व्यावर्णनं शावकवत
निरूपणं, चतुर्विंशति प्रकरण संपूर्ण । Scribal remarks :
पट्टे श्री कुन्दकुन्दाचार्य तत्पट्टे श्री सहस्रकीति तत्पट्ट त्रिभूवनकीर्ति देवभट्टारक तत्पट्टे श्री पद्मनंदि देव भट्टारक तत्प? श्री जसकीतिदेन तत्प? श्री ललितकीति देव तत्प? श्री ... गुरुरत्नकीर्ति तत्प? श्री पूज्य गुणचन्द्रदेव भट्टारक विरचितं महाग्रन्थं कर्मक्षयार्थं । लोहटसुत पंडित श्री सांवलदास पठनार्थ अन्तिसीक्ष्यसावपट्टप्रकाशन धर्म उपदेशकनार्थ । चन्द्रप्रभ चैताल्यं माघ मासे कृष्ण पक्षे पूण्यनक्षत्रे पार्थिव दिने १ शुक्रवासरे सं० १६८५ वर्षे वैरागरनामे चौधरी . चन्द्रसेनिसहाये तत्सूत चतुभुज जगन्मनि परसरामु खेमराज भ्राता पंच सहायिका । शुभं
Ends.
भवतु ।
10.20.
. .No.2
Ref. No.28 BHAKTAMAR STOTRA Author ... .. --~-RAIMALLA .. Size ---11" x 53"
Extent ---48 Folios, Description --Country paper, very thin, smooth and greyish; Devanagari
characters in big, bold and elegant hand-writing; borders: ... and edges ruled in two lines; yellow'pigment used; the

Page #88

747
Jain Granth Bhardars In Jaipur & Nagaur
condition of the manuscript is good; it is a complete worki
written in Sanskrit. Date of the Copy -Phalgun Vadi 8, V.S. 1688 Subject -STOTRA Scribal remarks :
सम्वत् १६८८ व फागुण वुदी ८ शुक्रवार नक्षत्र अनुराध व्यातिपात नाम जोगे महाराजाधिराज श्री महाराजाराव छत्रसाल जी बूदी राज्ये इदं पुस्तकं लिखाइतं । साह श्री ..... स्योपा- तत् पुत्र सहलाल तत् पुत्र साह श्री घणराज भाई मनराज गोत्रे पटवोड़ जाति वघेरवाल इदं पुस्तकं पुलिख्य दीयते । लिखतं जोसी नराइण।
No. 3
Ref. No. 21 PANCHASTIKAYA TIKA Author -KUNDAKUNDACHARYA Size -- 10” x 51 Extent -~-49 Folios Commentator:-AMRITACHANDRA SURI. Description -Country paper, thin, rough.. and greyish; Devanagari
characters in big, legible and very good hand-writing;: borders ruled in three lines and edges in one; red chaik used; several folios are worm eaten; it is a complete work, .
written in Sanskrit: Date of the Copy -Kartik Vadi 14, v. .S..1541 Subject —PRINCIPLES Scribal remarks :
चन्द्रपुरी वास्तव्ये खण्डेलवालान्वये सा० फहरी भार्या धमला तयोः पुत्र धानु तस्य भार्या धनसिरि ताभ्यां पुत्र सा० होलु भार्या सुनखत तस्य दोमाद सा० हसराज तस्य भ्राता : देवपति एवं पुस्तकं पंचास्तिकाया विधं लिखायां कुलभूषणस्य कर्मक्षयार्थ दत्त।
. : No. 4
..
.
... PRADYUMNACHARITA: - Pt. MAHASENACHARYA
....: Author
Mor
.
...

Page #89

: Parshvanath Jain Temple Granth Bhandar
{ 75
Size -1030x48 . .. .. : ::: : :: Extent : '.-118 Folios Description --Country paper, very thin and greyish; Devanagari cha.
racters in big, clear and good hand-writing; borders clear and good neatly and carefully ruled in three lines, the condition of the manuscript on the whole very good,
it is a complete work, written in Sanskrit. Date of the Copy: --Jestha Vadi 4, V, S. 1595 Subject -CHARITRA Scribal remarks :
संवत् १५६५ वर्षे ज्येष्ठ बुदी चतुर्थी दिने गुरूवासरे सिद्धियोगे मूलनक्षत्रे श्री मूलसंघे नंद्याम्नाये बलात्कारगणे सरस्वतीगच्छे श्री कुन्दकुन्दाचार्यान्वये भ० पद्मनंदि देवास्तत्पट्टे, भ० श्री शुभचन्द्रदेवा तत्पट्ट भ० श्री जिनचन्द्रदेवास्तस्पट्टे भ० श्री प्रभाचन्द्रदेवा स्तच्छिष्य मण्डलाचार्य श्री धर्मचन्द्र देवास्तदाम्नाये रामसरनगरे.श्री चन्द्रप्रभ चैत्यालये खण्डेलवालन्वये कांटरावालगोत्रे सा० वीरमस्तद्रभार्या हरषखू । तत्पुत्र सा० वेला तमार्या वील्हा तत्पुत्री द्वी प्रथम साह दामा द्वितीय साह पूना । सा दामा तद्भार्या कोइल तयोः पुत्र सा० खरहथ एतेषां मध्ये जिनपूजापूरदरेण सा० चेलाख्येन इदं श्री प्रद्य म्न शास्त्र लिखाप्य ज्ञानावरणीकम्म-क्षयार्थ निमित्त सत्यात्रायमं श्री धर्मचन्द्रय प्रदत्त।
Size :
: No. 5
Ref. No. 44 RATNA MANJUSHIKA ... Author -
-~~-101"x5" - Extent .' . . -27 Folios :: - Description -Country paper, thick, rough and greyish; Devanagari char...
.. acters in bold, clear and good hand-writing; borders ruled
in two lines; edges in one line; condition of the manus."
cript is good; it is a complete work, written in Sanskrit. Date of the Copy..... -Fairly Old Subject :- JAIN PRINCIPALS

Page #90

76 ]
Jain Granth Bhandars. In Jaipur
Nagaur
. Begins Ends
- F#: 0943 #FCEFETT AT 7: 1 --इति रत्नमंजूषिकायां छंदो विचित्याभाष्यतोऽष्टऽमध्यायः ।
No. 6
SAGAR DHARMAMRIT Author Pt. ASHADHAR Size
-103" X 43" Extent --69 Folios Description -Country paper, rough and grey; Devanagari characters in
big, bold, clear and good hand-writing; borders ruled in two lines; edges rulec in two lines; it is a complete work
in good condition; written in Sanskrit. Date of the
—Flalguna Sụdi 2, V. S. 1595
film sed; ys 1505 Copy
, Subject -ACHAR AND DHARMA Scribal remarks :
___ खण्डेलवालान्वये अजमेरागोत्रे पांडे डीडा इदं धर्मामृतनामोपाधयेन आचार्य, नेमिचन्द्राय दत्त । भ० प्रभाचन्द्र देवस्तत् शिष्य भ० धर्मचन्द्राम्नाये ।।
:
No. 7
SHRAVAKACHAR Author
GUNABHUSHANACHARYA Size --103" x 5" Extent -11 Folios Description - Country paper, thick, rough and grey; Devanagari char
acter in bold, clear and good hand-writing; borders ruled : : in three lines; the condition of the manuscripi is on th:
whole good; it is complete work, written in Sanskrit, Date of the Copy
-Bhadawa Vadi 1, V.S. 1529 Subject -ACHAR SHASTRA
::.

Page #91

Pärashvanath Jain Temple Granth Bhandar
[77
:
Scribal remarks :
. सम्बत् १५२६ वर्षे भाद्रपद १ पक्षो श्री मूलसंघे भट्टारक श्री जिनचन्द्र ७० नरसिंध खण्डेलवालान्वये सं० झालय भार्या श्री पुत्र हास्य लिखावदतु ।
No. S.
Size
Ref. No. 133 SAMAYASAR KALASHA Author - -AMRITCHANDRACHARYA
11"x5" Extent -184 Folios Description Couniry paper, rough and greyish; Devanagari Characters
in big, clear and good hand-writing; borders ruled in four, lines; edges coloured red; red chalk and yellow pigment used; the condition of the manuscript is on the whole
good; it is a coniplctc work written, in Sanskrt. Date of the Copy. --Ashoja Sudi 7, V.S. 1697 Subject -RELIGION Scribal remarks :
- सम्वत् १६६७ वर्षे पापाढ बुदि सप्तम्यां शुक्रवासरे महाराजाधिराज श्री जैसिंहजी प्रतापे अंवावती मध्ये लिखाइतं संघी मोहनदासजी पठनार्थ । लिखितं जोशी भलिराज ।
No. 9
VRITA KATHA SANGRAHA Author : Size -12" X 43". Extent:'.-123 Folios Description : - Country paper, thick and grey; Devanagari characters in
big, legible, clear and good hand-writing; borders ruled in three lines, red chalk and yellow pigment used; the condition of the manuscript is good; it is a complete work,
written in Sanskrit and Apabhramsa. . Date of the Copy
.--Shravan Vadi 15, V.S. 1519 Subject,... --KATHA
...
.

Page #92

78 ]
Jaiu Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
Begins -जिनं प्रणम्य नेमीशं संसारार्णवतारकं । ; ..
__ रूक्मिणि चरितं दक्ष्ये भव्यानां वोधकारणं ।।। Ends
--इति छत्रसेन विरचिता नरदेव कारापिता रूक्मिणि विधान कथा समाप्त । Scribal remarks : -
सम्वत् १५१६ वर्षे श्रावण बुदी १५ श्री मूलसंधे सरस्वतीगच्छे बलात्कारगणे भ०. श्री पद्मनंदि देवा तत्पट्टे भ० श्री शुभचन्द्रदेवास्तत्प? भ• श्री जिनचन्द्र देवा भट्टारक श्री.... पद्मनंदि शिष्य मुनि मदनकीति शिष्य ब्र० नरसिंह तिमित्त । खण्डेलवालान्वये दोसी गोत्रे संघी राजा भार्या देनु सुपुत्र छीछा भार्या गणीपुत्र कातु पदमा धर्मा आत्मकर्मक्षयार्थं इदं शास्त्रं लिखाप्य ज्ञान पात्राय दत्त।
No. 10
VASUNANDI SHRAVAKACHAR Author -VASUNANDI Size
-10"x41 Extent -22 Folios Description --Country paper, thin, and greyish; Devanagari characters
in bold, clear and elegant hand-writing; the numbered sides marked with one small circular in the centre, border: ruled in two lines; it is a complete work, good condition;
written in Prakrit. Date of the Copy
-Bhadava Vadi 12, V.S. 1598 Subject -SHRAVAK DHARMA Scribal remarks :
___ सम्वत् १५६८ वर्षे भादवा बुदि १२ गुरु दिने पुष्प नक्षत्रे अमृतसिद्धिनाम उपयोगे श्रीपथस्थाने मूलसंधे सरस्वती गच्छे वलात्कारगणे श्रीकुन्दकुन्दाचार्यान्वये भट्टारक श्री प्रभाचन्द्र देवा तस्य शिष्या मण्डलाचार्य धर्मकीर्ति द्वितीय मण्डलाचार्य श्री धर्मचन्द्र एतेषां मध्ये मण्डलाचार्य श्री धर्मकीति तत् शिप्य मुनि वीरनंदिने इदं शास्त्रं लिखापितं पं० रामचन्द्र ने प्रतिलिपि करके सं० १८६७ में पार्श्वनाथ (सोनियो) के मन्दिर में चढाया । ...:
----
..

Page #93

Patodi Jain Temple Granth
Bhandar
The granth Bhandar is situated in the Jaina Temple of Patodi *L MANIHARON KA RASTA in CHAUKARI MODI KHANA, Jaipur. 1 . There are 2565 manuscripts in tlic granth Bhandar. This number
includes the number of GUTKAS also which arc 308. Out of these about
500 manuscripts are related purely to Vedic Literaturc. All the i manuscripts are written on paper except two "BHAKTAMAR” and
TATVARTHA SUTRA” which are on palm leaves. There are some maps of 'JAMBU DWIPA, ADHAL DWIPA, some Yantras which are on cloth, and some maps are fully illustrated. : The manuscripts in the shastra Bhandar are mainly in five Languages-SANSKRIT, HINDI, PRAKRIT, APABHRAMSA and
RAJASTHANI. . . This collection pertains to manuscripts written by Jaina and
non Jaina authors. Works written by Jaina authors deal with various subjects pertaining to religion such as Sidhanta, Puja, Pratistha and Virt Vidhan and secular subjects like Purana, Kavya, Katha, short kavya, Charita, Philosophy and scientific subjects like grammer, prosody, Jyotisa and Ayurveda. Works written by non--Jaina authors pertains mainly io Kavya Grammer, Veda, Ayurveda, Jyotisa and Sexualogy etc,
The Granth Bhandar is in a good state of preservation and systematically arranged. The manuscripts are placed in the Vesthanas. The complete catalogue of the manuscripts has been prepared and published by Digambar Jain Atisaya K setra Sri Mahavir ji.
Some of the importaat Mss. are : · No. 1 i .
Ref. No. 497. :: ANANTA VRATODYAPAN PUJA | Author --ACHARYA GUNCHANDRA
. -12" x 5" -Extent . -18 Folios.
Size

Page #94

80 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
Description --Country paper, thin and greyish; Devanagari characters in big, clear and good hand-writing; borders ruled in four lines; red chalk used; Condition of the manuscript on the whole is satisfactory; it is a complete manuscript, written in Sanskrit.
Date of the
original
Date of the
Copy
Subject
Begins
No. 2
-V. S. 1630
Author
Size
Extent
-Ashoja Sudi 4, V. S. 1845
-PUJA
Scribal remarks:
संवत् १८४५ का अश्विनी. मासे शुक्लपक्षे तिथौ च चौथि लिखितं पिरागदास मोह, का जाति वाकलीवाल प्रतापसिंह राज्ये सुरेन्द्रकीर्ति भट्टारक विराजमाने सति पं० कल्याणदास. तत्सेवक आज्ञाकारी पण्डित खुस्यालचन्द्रेण इदं श्रनन्तव्रतोद्यापन लिखापितं ॥ १ ॥
— इत्याचार्या श्री गुणचन्द्र विरचिता श्री अनन्तनाथ व्रत पूजा परिपूर्णा
समाप्त ||
ASHTANHIKA PUJA KATHA -SURENDRA KIRTI
-10′′ x 5′′
-6 Folios.
Description -Country paper, thin, rough and grey; Devanagari characters
in big, bold and beautiful hand-writing; borders ruled in four lines; yellow pigment used; the condition of the manuscript on the whole good; it is a complete work, written in Sanskrit.
Date of the
original
Date of the
copy Subject -PUJA AND KATHA
-V. S. 1851
Ref. No 566
-Ashada Sudi 10, V. S. 1878

Page #95

Patodi Jain Temple Granth Bhandar . !
Ends. -~-भट्टारकोऽभूज्जगदादिकीर्ति श्रीमूलसंघे वरशारदायाः ।
गच्छेहि तत्पट्टसुराजिराजि देवेन्द्रकीर्ति समऽभूततश्च ।।१३७।। तत्पट्टपूर्वाचल भानूकक्षः श्री कुन्दकुन्दान्वयलब्धमूख्यः । महेन्द्रकीर्ति पर्वभूवपट्टे क्षेमेन्द्रकीर्ति गुरुरस्थ मेऽभूत् ।।१३८।। योऽभूत क्षेमेन्द्रकीर्ति भूवि सगुणभरश्चारुचारित्रधारि , श्रीमद्भट्टारककेन्द्रो विलसदवगमो भव्य संधै प्रबंधः । तस्य श्रीकार शिष्यागम जलधिपटुः श्री सुरेन्द्रकीर्ति ,
रेनां पुण्याचंकार प्रलघुमतिविदां वोधतापार्जशब्दैः ॥१३९।। Scribal remarks :
• मिति प्राषाढमासे शुक्लपक्षे दशम्यां तिथौ सवत् १८७८ का जयपुर के श्री ऋषभदेव चैताल्ये निवास पं० कल्याणदासस्य शिष्य खुशालचन्द्र ण स्व हस्तेन लिपीकृतं जोधराज पाटोदी कृत चैत्यालये ॥शूभं भूयात् ॥
No. 3
Ref.2177 ............: CHANDRAPRABHA CHARITA
Author . -VIRNANDI . Size. : -111x5"
Extent --57 to 74 Folios Description -Country paper, rough and grey; Devanagari characters in
poor hand-writing; borders ruled in two lines in red ink; it is an incomplete work; the manuscript is in good
condition; written in Sanskrit. Date of the copy
-V. S. 1585 Subject -CHARITA Scribal remarks :
संवत् १५८५ वर्षे फागुण बुदी ७ रविवासरे श्री मूलसंघे बलात्कारगणे श्री कुन्द....: कुन्दाचार्यान्वये भट्टारक श्री पद्मनंदि देवा तत्पट्ट भट्टारक श्री देवेन्द्रकीति देवा तत्पट्टे भट्टारक .. श्री त्रिभूवनकीर्ति देवा तत्पट्ट भट्टारक श्री सहसकीति देवा तत् शिष्य ब्र० संजयति इदं शास्त्रं
ज्ञानावरणी कर्मक्षयार्थ निमित्त लिखायित्वा ठोकुरदारस्थानो..........."साधु लिखितं ।
.
COU.

Page #96

.82.]
Jain Granth Bhándars In Jaipur & Nágaur
....... - Ref. No. 1561..
No. 4
DHOLAMARU KI BATA
Author --X Size
6” x 83” Extent --2 to 77 Folios Description - Country paper, rough and greyish; Devanagari characters in
bold, big, clear and elegant hand-writing; borders ruled in three lines; edges in two lines; folios no. 1, 4 to 6 missing; the second and last folios slightly worn out; .. the condition is not satisfactory; it is an incomplete
work, written in Hindi prose and poetry. Date of the copy -Ashada Sudi 8, V. S. 1900 Subject -KATHA Ends -मारुजी पीहरन कागद लिखि प्रोहित ने सिख दीनी। ई भाति नरवल को
राज करै छै मारुजी की कूख कंवर लिछ् मणस्यंघ जी हुवा । मालवरण की कखि कंवर वीरभारण जी हुवा। दोय कंवर ढोला जी क हुवा । ढोला जी की मार जी श्री महादेव जी की किरपा सु अमर जोड़ी हुई । लिछमणस्यंघ जी कंवर सुऔलाद कछुहा की चाली। ढोला सू राजा-रामस्यंघ जी ताई की पीढी एक सौ दस हुई । राजाधिराज महाराजा. श्री सवाई ईसरीसिंह जी . .
तौड़ी: पीढी एक सौ बार हुई । . .. Scribal remarks.:
इति श्री ढोलामारु जी वा राजा नल का विषा की वारता संपूरण । मिती साढ सूदी ८ बुधवार सं० १६०० का लिछमणराम चांदवाड़ की पोथी सु उतार लिखित............. रामगंज में ....... | श्री । श्री।
. No. ... ... . .. ... ...
. . . ' GYANADIPAKA - Author -X. ... ... . : Size ... -11"x51m
Extent : -27 to 64 Folios.
.....: " . . . . ... Ref. No...61...: .
.. ..... ... ........ : .
...

Page #97

Farodi Jain Temple Granth Bhandar -
[83%
: Description Country paper, thin and white; Davanagari characters in
bold, clear and good hand-writing; borders ruled in two lines; red chalk used; the condition of the manuscript
is good; it is a incomplete work, written in Hindi verse.. Date of the copy - Cheitra Vadi 7, V. S. 1856 Subject -NYAYA Scribal remarks :
'इसो ‘ज्ञान दीपक थ त पढो सुरगो चिंतधार ।
सब विद्या को ल ये या विनं सकल' अंसारः ।। इति ज्ञानदीपक नामा न्यायश्रत सम्पूर्ण ।
_.No. 6
Author
Ref. No. 2144 KATANTRA RUPMALA VRATI -DURGA SINGH
-9x4" Extent -4 to:89 Folios: Description Country paper, thih and white; Devanagari characters in
big, bold and clear hand-writing; borders ruled in two lines in red ink; the first three folios missing; it is in a
good condition;' it'is an incomplete manuscript; written
'' in Sanskrit. Date of the Copy : ---Kartik Sudi 5, V. S. 1524 Subject . . -GRAMMER ...Scribal remarks : : संवत् १५२४ वर्षे कार्तिक चुदी ५ दिने श्री टोंकपत्तने सुरत्राणे अलावदीनराज्ये पर्वत्तमाने श्री मूलसंघे बलात्कारगणे सरस्वती गच्छे श्री कुन्दकुन्दाचार्यान्वये भट्टारक श्री पद्मनंदि देवास्तत्प? भट्टारक श्रीशुभचन्द्र देवा तत्पट्टे भट्टारक श्री जिनचन्द्र देवास्तत् शिष्य ब्रह्मतीकम.. ... निमित्त । खण्डेलवालान्वये पाटणीगोत्रे सं० धन्ना भार्या धनश्री पूत्र सं• दिवराजा, दोदा, मूलाप्रभतयः ऐतेषां मध्ये सा० दोदा इदं पुस्तकं ज्ञानावरणी कर्मक्षयनिमित्त लिखाप्य ज्ञानपात्राय, 'दत्त। ... ... .....

Page #98

84 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
No. 7
. . ... ... ... Ref. No. 2257 . NEMIJI-KA-CHARITA Author -ANANDA Size
-9"x41" Extent -2 to 5 Folios. Description -Country paper, thin and grey; Devanagari characters in..:.
bold, legible and good hand-writing; borders ruled in two lines in black ink, space between the verses coloured red; ... the condition of the manuscript is tolerable; it is a :***
complete work, written in Hindi. Date of the Original ---Falguna Sudi 5, V. S. 1804 Date of the Copy --V. S. 1874 Subject --CHARITA
Ends
-नेम तस तात सधर मध्ये रे रह्या ज रुड भावा । चरत पाल्ये सात सारे सहस वरसना प्रावा ॥ सहस बरसना आवज पुरा जिणवर करुड़ी धीरुड़ी। . आठ कर्म कीधा चकपूरा पांच स छः तास संधात पुरा जी। संवत् १८ चिड़ोत्तर फागुण मास , मंझारो । सुद पंचमी सनीसर ₹ कीघो चरित उदारो।। कीधो चरत उदार आणंदा इम जाणी.छाड़ा ग्रह फंदा । धन धन समुद गिरानंदा ऋषजेम लह नेम जिणंदा ॥५२॥
इति श्री नेमजी को चरित्र समाप्त ।.... ,
Scribal remarks :
... सं० १८५१ के साल श्री श्री भोजराज जी लीखतं कल्याण जी राजगढ मध्ये ।
Ref. No. 349...
Author
.... .... .
.. .. SAPTANAYAVABODHA
-MUNI NETRA SINGH Size -10' X4" .. .. . Extent -6 Folios.
M
.
..Sib9

Page #99

Patodi Jain Temple Granth Bhandar
[ 85
Description --Country paper, thin and white; Devanagari characters in
bold, uniform, legible and beautiful hand-writing; 'borders ruled in three lines; the condition of the manuscript is very good; it is a complete manuscript
contained the text and commentary; written in Sanskrit. | Date of the Copy . :-y. S. 1745 Subject --SAPTA NAYAS IN JAIN PHILOSOPHY Begins -विनय मुनि नयख्याः सर्वभावा मुविस्था ।
जिनमत कृति गम्या नेतेरेषां सुरम्याः ।। उपकृत गुरुपाढास्सेव्यमाना सदा मे ,
विदधतु सुकृपांते ग्रन्थे अरम्यमाणे ॥१॥ After these lines, Teeka
नीयते प्राप्यते अर्थो अनेननेति नयः रणीञ प्रापणे इति वचनात् ............ Ends -तत्पुण्यं मुनिधर्मकर्मनिधनं मोक्षं फलं निमंलं ।
लव्धं येन जनेन निश्चयनयात् श्री नेत्रसिधोदितः ॥ स्याद्वादमार्गाश्रयिणो जनाः ये श्रोष्यंति शास्त्र सुनयावोधं ।
मोच्यंति चैकातंमतं सुदोषं मोक्षं गमिष्यंति सुखेन भव्या ॥ ... . Sribal remarks:
इति श्री सप्तनयावबोध शास्त्र मुनि नेत्रसिंहेन विरचितं शुभं चेयं ।

Page #100

Sangheeji Jain Temple Granth
Bhandar
This granth Bhandar is situated in the Digambar Jaina Temple Sanghee ji, Rasta Pt. SIVDEEN-JI-KA-CHOKARI-MODI-KHANA, Jaipur.
The Bhandar possesses a valuable collection of 640 manuscripts and 60 GUTKAS pertains 15th to 19th century in the Languages like Sanskrit, Prakrit, Hindi and Rajasthani. All the manuscripts are written on paper.
The main subjects on which the manuscripts are available like katha, Puja, Purana and Virt Vidhan.
Some notable and rare manuscripts are the “SAPTA VYASANA:.. CHARITRA of BHATTARAK SOMA KIRTI: (Copied dated Samvat 1529) and the “MADHU MATI KATHA” of “CHATUR BHUJA" . which is illustrated. This manuscript is containing 15 coloured painting illustrations representing Rajasthani art.
Now we propose to give the details of the manuscripts which are of religious, secular, cultural and historical value. No. 1
ADISWAR PHAGA Author --GYANA BHUSANA
-103" x 41" Extent --38 Folios, 7 lines per page, 32 letters per line. Description - Country paper, thick and greyish, Devanagari characters in
bold, uniform, big letters and beautiful hand-writing: borders ruled in three lines in red ink; the condition of the manuscript is good; it is a complete world, written in :
Sanskrit Verse, Age
--Fairly old Subject -PHAGU
Size

Page #101

Sangheeji Jain Temple Granth Bhandar
[ 87 ... Begins ..... ॐनमः सिद्धेभ्यः। .
... यो वदारक-द-बंदित-पदो जातो युगादी जयी ।
हत्वा दुजर्य मोहनीयमखिलं शेषं च घातित्रयं ॥ Ends -ये केचिनिपुणा लिखति लिखनेते विक्तवाणे स्वयंमनोदः किल लेखयंनु च
अपरा कल्याणव्यावर्णनं इति फाग समाप्तः । छः।
Size
'.
Copy
No. 2
ADITYA VIRTA PARSVANATH PUJA Author --KESAVASEN
---11:45 Extent --7 Folios, 10 lincs per page, 42 letters per line. Description -Country paper, thin and greyish; Devanagari characters
bold, clear, fair and beautiful hand-writing; borders ruled in two lines in red ink; condition of the manuscript is fair, it is a complete work, written in Sanskrit and Hindi
verse. Date of the
-V. S. 1783 Subject
-PUJA :: Begins . ... -श्री गणेशसाय नमः ॥ अथ दीतवार उद्यापण ॥ श्री मज्जिनं जगन्नाथं मादं
__ पाप छिदं शदं यं स्तौतिस्मेंद्र देवालिस्तं चाप परमेश्वरम् ॥१॥ स्वस्ति श्री
.. · दंजनानं गुरणागुणनिलयं श्री जिनेन्द्र सुन्तावक्षेहं सूर्य पार्श्वव्रत महनि विधि ...... स्वास्तिकं करिणकान कोष्ट श्चद्राष्टभिर्वै युतमिह सकलानंद हेतो: पुरापि
प्रारब्धं सूर्य वरिततगदितं सदिरादित्य नाम ॥२॥ यस्माद्विघ्ना प्रयांति सुरगणनिकराण्त्यकार्य प्रकुयू लक्ष्मी लीलाजवेन सदन परिगता भाति भा भाररुपं च चन्द्रप्रताय श्वरति भुविसदातच्चकुर्वन्तु भव्याः सुरीन्द्राणां निदेशात् कविजन महितोत्मगंलाग्रोद्भवानां ॥३॥ पद्मावती धरण पूजितपाद पद्म पद्मावती परमनीलमणि प्रभागं । पार्श्वजिनं सुरसुरारि मुनीन्द बंधे ।
च चर्ययामि भवतापनिवारणाय ।।४।। .. -अथ जयमाला लक्षते ।। सकल कल मुखेंदु लीलया सेवितांगः। सुरपतिरिव - नित्यं देवनाथां चितांभिः जयति जय करोस्मिन् । केशवाचंतसेन शततुति हितकारी पार्श्वनाथो महेशः ।।१।। जयं कमल.कमल कमलेशदेव । जय कमल

Page #102

88 1
Jain Granth Bhandars In Jaipuri & Nagaur
कलाप कलार लेव । दिशदिशमधीर विलास मध । कुरु कुरु करुणां जिन परमपद्य ।। २।। धरणांचित पाद प्रयप्रजात. गुण सागर हत जन विघ्न बात । दिश० ॥३॥ विसुत सुतदंदमितरि पक्ष । नुतसर दिति स्तुतनृप नेकर पक्ष । ... दिश० ॥४॥ मद मदन भूज़ग गरुडोग्रदेव । फरिणपति पत्नीकृत सततःसेवा ।। दिश० ॥५॥ हरि हर रवि कवि गुरु विधि सुताभिरिह हरितमणि कच... यस्मिकाभ । दिशदिशमधीर विलास मद्य । कुरू कुरू करूणां जिन परम पद्य ॥६।। घता ।। इति वरजयमाला गुण गण शाला केशउसेण भरिपापद्ये । . सोलह गणिस्तरं बहु गुणसंपद चक्की शक्ष्ण रविविरये ॥७॥ महाघ श्रियं ... यशः कांतिमरोगताशंपरोपगारं श्रु तमे विधं । दिशतुकामाधिक रुपमत्रजिनेश्वरा केशवसेन पूज्याः ॥८॥ इति प्राशिवादः । श्री रत्नभूषण गुरोश्चरणविदं नत्वा मुदा परमत्ते भगजारिणा च भक्तया कृता मुनिगग्गा-...... च्चितर्मगंलस्य । भ्रात्रा मुने परम केशवसेवकेक ६॥ इत्यादित्यव्रत पार्श्वनाथपूजानाम्नं पूर्ण समाप्ता ।। शुभं भवतु ।' संवत् १७८३ वर्षे सावरण शुक्लपक्षे तिथवुः नमी मंगलवासरे 'शुभं भवतु ॥ .
Size
No.3
Ref. No: 3 GYANA SURYODAYA NATAKA ... Author -VADI CHANDRA SURI Translator --PARASVDAS NIGOTIYA
-12"x71" Extent --14 Folios; 15 lines per page, 40 to 44 letters per line. Description - Country paper, very thin and greyish; Devanagari characters
in clear and fair hand-writing; borders ruled in two.to four lines in red ink; edges ruled in two lines in the red. ink; the manuscript contains only the translation.in local..
: Language; condition of the manuscript is • very .poor; : ' '.. it is a complete work, written in prose and verse.. Date of the Copy.... -Posa Sudi 11, v. S. 1917 Subject .. --NATAKA . ...
.:":"...... . . Begins -ॐ नमः सिद्ध भ्यः सद्गुरवेनमः श्री सरस्वत्यैनमः । अथ ज्ञानसूर्योदय नाटक ... ... .. नाम ग्रन्थ की देशभाषामय वचनिका करिये हैं ।। प्रथम ही मंगल रूप पंच
परमेष्ठी को वचक जो ॐकार पद तोकों नमस्कार करि देव शास्त्र गुरु • नमस्कार रूप. मंगलाचरण, करिये है ।।... :
.

Page #103

:
Sangheeji. Jain Temple Granthi Bliandár
दोहा
Ends.
"
-पंच वरण मय मन्त्र यह है जु अनादि अनंत ।
श्री ॐकार नमू सदा महिमा जासु महंत ॥ -अरु ज्ञान अनंत गणन धारण किया सर्व प्रकार सर्व पदार्थनिकी अनंतानंत: परणतिन-काल सबंधी जात है। अरु जाके शक्ति एके काल लक्षणमात्र करि जगत के उद्धार करण विपे समर्थ है। अरु जाके सोख्य वाधा रहित. भया असे सिद्ध प्रभू देहादि कंपी जरे रहितं हुवे तेह मारी रक्षा कर हूँ या प्रकार नाटक समाप्त भया । अब सकल ही नाटक के अखाडै ते नीसरि गयो।
Scribal remarks:
उत्तम जन की है यह रीति किंचित गुण लखि करि है प्रीति दुर्जन कछु भौगुण लखि ले तवे तो सौ प्रकास करि देत । मैं निजपर उपगार निमित्त वनिका करि सुचित और प्रयोजन में जिन मंदिर बने सुमनाय तणं हैं घने हम हू माफिक धन बन वापरेषम देव स्वामी पधराय २५। छांही बैठी वचनिका कर । साधर्मी सुभ मद्य पाचरै । वाचे श्रत भगतावर लाल। उज्जल बुद्धि कासलीवाल । २६॥ हम रे या परि- प्रीति विसेस गोम्मटसार पढत है। वेस पुत्र मित्र सम मरं यही है या समान और नहीं ॥२७॥ जयपुर में बसू एक श्रावक खण्डेलवाल जैनी निगोत्या पार्श्वदास यूं कहायो है । सैली के प्रसाद समझि मिथ्या विप वम की यो सदासुख जू साहिब पासि नाटक सुनि पायो है। स्याद्वाद रूप छहू द्रव्य को स्वरूप जाणि प्रात्मरूप परख्यो अनुभूति रूप गायो है । नाटक वनिका करि बांचो साधर्मी जन अनुभव को ग्रन्थ भाव माय यो रचायो है ॥२८॥ चौपई ।। मंगल श्री श्री पाश्र्वजिनंद मंगल । श्री निर-ग्रंथ मुनिदं मंगल श्री। दशलक्षण धर्म । पुण्य भर और हरे कु कर्म ॥२६॥ दोहा । --है अनुभव को ग्रन्थ 'यह वाचों सुणों सुजीव"।
उर बीच अनुभव कीजियो पावो सोख्य अतीव ॥३०॥ वादिचन्द्र सूरी कियो मूल प्रथ परकास ॥ देश वनिका मय रच्यो ताकू पारसदास ॥३१॥ समत उगणी सै को साल ता परिसतरा लिखो ॥
विसाल एक मास में पुरण भयो बुदि वैसाख छठि लिख दियो ॥३२॥.. " इति श्री वादिचंद्र सूरी विरचित ज्ञानसूर्योदय नाटकं नाम संस्कृत ग्रन्थ ताकी" देसभाषा मय वचनिका पार्श्वदास निगोत्या 'कृत संपूर्ण ॥१॥ श्री ) लीख्यों गयो मीति पोस सुदो ११ न संवत् १६१७ का। श्री श्री श्री।। :
..
.

Page #104

____90 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Naguar
No. 4
Author Size
Extent
..... . ..Ref. No. 109 KALYANAKA SAMANTA BHADRA --103" x 43" --5 Folios -Country paper, thin, rough and white; Devanagari characters in very small, legible and good hand-writing; borders ruled in three lines in black ink, red chalk used; condition of the work is good; it is a complete work, ...... written in Prakrit.
Description
Date of the Copy
- Fairly old Subject -STOTRA Begins -परणविवि चरूविसवि तित्थयर : .........
सुरणर विसहर थूव चलणा ।। पुणु भणामि पंचकल्याण दिण
भवियहु णिसुबह इक्कमणा ॥ ___Ends -करि कल्लाणपुञ्ज जिणणाहहो
अरणु दिषु चित्त अविचलं कहिय समुच्च एण ते कविणा
लिज्जई इमरणुव भव फलं . इति श्री समन्तभद्र कृतं कल्याणक समाप्ता ॥ ... . . . . . . .
SIA
एपूज जि
.
No.5
. Ref. No. 312 PRAKRIT RUPA MALA... ...... Author : -VARADA RAJ . ..... Size .. .-9" x 43".... ... ... .... ... ..... Extent . -47 Folios, 11. lines per page, 36 letters per line.....-- Description -Country paper, rough and greyish; Devanagari characters
...in rough hand-writing; borders ruled in three lines in red.
ink; it is a complete work; written in Sanskrit.....
....
.

Page #105

: SangheeJi Jain Temple Granth Bhandar :
[91
__Date of the : - Copy -. S. 1729
Subject :-GRAMMER Begins ... . -ॐ नमः सिद्ध भ्यः । ऋजंतहलंतक्रमेण पुरस्त्री नपुसंक लिंग भेदेन प्राकृत
सिद्ध रूप माला मुग्धबोधार्थ लिख्यते । तत्र अकारान्त पुलिंग शैल शब्दस्य
रूपाणि । =: Ends ... : -इति वरदराजेन विरचितायां प्राकृतरूपमालायां णिज तनयस्तृतीय
__परिच्छेदः। Scribal remarks :
' लि० प्राचार्य कनककीर्तिना द्रव्यपुर मध्ये संवत् १७२६ वर्षे प्राषाढ मासे कृष्ण - पक्षे दिवसे श्री चन्द्रप्रभ चैताल्ये ॥१॥ शुभं भवतु ॥
.: No. 6 ..
Ref. No. 130 PURANA-SARA Author -MUNI SRI CHAND : Size : -138" x 51" - Extent – 69 Folios, 10 lines per page, 56 letters per line. Description --Country paper, thin and ' black greyish; Devanagari
characters in bold, uniform and beautiful hand-writing; borders ruled in four lines in black ink; condition of the manuscript is very poor, it is a complete manuscript,
written in Sanskrit verse. Date of the Copy. ... -v.s. 1543
Subject... -PURANA :: Begins : ..: -ॐ नमो विघ्नराजाय ॥ नशदितः सकलतीर्थ कृतार्थीनुस; प्रकारिनि मतां:
... स्त्रिविधेन निह्य.........."महापुराणं ।। .... .......... Scribal remarks :
मादित्य संवत्सरे सप्तत्यधिक वर्ष सहस्त्र पुराणसारातिधारा समाप्तेति ॥ संवत् १५४३ वर्षे फाल्गुन मासे प्रथम पक्षे दशम्यां तिथो शनिवासरे लिखितं ।
Miss

Page #106

92 ]
No. 7
Author
Size
Extent
Date of the
Copy
Subject
Begins
Jain Granth Bhandars In Jaipur. & Nagaur
Ref. No. 553:
- 10 Folios, 11 lines per page, 50 letters per line. Description Country paper, rough and greyish; Devanagari characters in big, bold and clear hand-writing; borders ruled in two lines in black ink; condition of the manuscript is good; the work is complete, written in Sanskrit: and
Hindi.
ROHINI VRITODHYAPANA
---KESAVASEN
–12”×57”
Ends
-Fairly old
-VRITA VIDHAN
--ॐ नमः सिद्ध ेभ्यः ॥ श्री जिनायनमः ॥ अथ रोहिणी नक्षत्र नामाकित व्रतमण्डल विधान लिख्यते । प्रथमं मंगल वाचकं काव्यं ॥
वितराग जिनाजगदीश्वराः, परमदेव निकाय, निशेविता ।
सकला जन्तु महाकरुरणा करा, व्रतवतां वितरतु सुमंगला ॥
एवं पठित्वा स्वस्तिको परिपुष्पांजलि क्षिपेत् । श्रग्रे ऋषभदेव स्तुति पाठ: जगदवस्त पादपयोरुहं । नमित देवफरणे. महेश फरोशिनं । ललित दीधितिद्योतरसांतलं । भज मनोवृषभं जगदीश्वरं ॥१॥ -
-- श्रथ पाठ सूचनिका --
प्रथम ही महिना का दिन तीसा तथा गुरणतीसा के हिसाव वरंष एक का दिन ३५४ तीन सौ चौवन होय । ति मध्य सत्ताइसवें दिन रोहिणी नक्षत्र भावै । ताहि दिन को उपवास' करे सो वरस एक और तीन दिन में तेरा वार रोहिणी । श्रावे सो तेरा ही वास करें । तदन्तर . मण्डल सहित साधर्मी जन संयुक्ता यथा शक्ति: उद्यापन करे।
मण्डल रचना-
सात पांखड़ी के मध्य वलय में कमल करें। ताहीं उपर सात कोठा बड़ा करें | त्याह में त्रयोदश प्रमित अर्थ चढावें । श्रव सन्देह निराकरण प्रश्नोत्तर लिखजै छै कि रोहिणी व्रत शास्त्रोक्त नहीं, सो साक्षि लिखने छ । वसुनंदि सिद्धान्त चक्रवर्ती उपासकाचार नामक ग्रन्थ मध्य ग्यारहवीं प्रतीमा का व्याख्यान में ऐसा लिखा है

Page #107

Sangheeij Jain Temple Granth Bhandar
[ 93 - गाथा -विहिण गहि उणविहिं रोहिणीरिरकं पंचवासाणि । ......
- पंचयमासा जावऽऽववचासां तमिररकम्मि ॥१॥
- वसुनंदि प्राचार्य पांच वर्ष पांच मास को ही व्रत कह्यो छै। और भी एक साख .... लिख जै छै । सकलकीर्ति जी नाम प्राचार्य व्रत कथाकोश मध्य ऐसे कह्यो छश्लोक --रोहिन्या त्रीणि वर्षाणि क्रियते च सुखार्थिनः ।
___ यथाशक्तिः तथा कार्य नियमों हि शुभपदः ॥
सकलकीर्ति तीन वर्ष की ही मर्यादा लिखी छै । और एक साधरमी ऐसा भरम . उपजावै छै कि यो रोहिणी नक्षत्र कोई शुभाशुभ करवा लायक छ ? ताको समाधान मरु देश में :
कृतिका नक्षत्र में मेघ बरसै तब कृतिका कल्याणि कहै छै । व्योपारी के व्यापार करवा की पासा . . १९. वर्धे और किताक बडभागी राजा पुष्य नक्षत्र में ही क्षोरकर्म करावे है। स्वाति नक्षत्र में मेघ
की बूद को समुद्र की सीपं का मुख में प्राप्ति होय तें मोती जमै छ। बालक को जन्म अनिष्ट- ... ।
कारी जाण जै । पूर्वाषाढ नक्षत्र में मेघ गरजा होय तो संवत्सर श्रेष्ठ होय और विवेकी पुरुष . विवाहादिक गमनागमन शुभ कार्य मूहर्त देख के करै छै । सो मूहर्त भी तो शुभाशुभ ग्रहों को
संकेत ही है । और भी एक नक्षत्र फल नक्षत्र दिजे छै। गर्भवती स्त्री तथा धोडा कै छानि का
घर में सूधी सूतां छानिका स्त्रों में होर चांद की चांदनी कदाचित' दिखे तो चांद ग्रहलो बालक .. होय । अर चौड़े सोवे तो दोष नहीं। घोंडी का बछेरा बछेरी न चांद मार जावे छै । और भी ... एक साक्षि गर्भवती स्त्री ग्रहण न देखती जाय और नाड़ो बांधती जाय तो बालक दुमाथ्यो होय ।
भावार्थ-माथो लम्बो होय सो या बात- शास्त्रां में लिखी है तीसु नक्षत्र फल सत्य ही छ.। जैसे. रोहिणी नक्षत्र भी. शुभाशुभ को कर्ता छै । जैसे चक्री तथा अर्ध चक्री दिग्विजय
का. समय में समुद्र तथा विजया हिमवान पर्वत के समीप जाय तो धरवै तब देव विद्याधर -: प्राण. मिले । कृष्ण नाम. नारायण क्षार समुंद्र के निकटवर्ती तेलो कियो तव देव अश्व स्वरूप
धारि कृष्ण ने समुद्र में ले गयो । द्वारका बसाबाने निर्भय जमीं वताई। वो तेलो कामार्थी निमित्त - है.। : पुर्णाथि निमित्त नहीं तैसे. ही रोहिणी नक्षत्र को भी व्रत कामार्थी निमित्त है। पुणाथि - निमित्त नहीं । तैसे ही रोहिणी नक्षत्र को भी व्रत कामार्थी जन का करबै योग्य छ । मनोकामना .
सिद्ध करै छै । जब संसारी जीव अनिष्ट वस्तु की विकल्प उपजै छै तब भेरु भोम्या क्षेत्रपाल .. मानतो फिरे छै । सो वां देवता सौ यो ही प्राछो छ ।
- No. 8
Author Size: :. Extent"
SAPTA VYASAN CHARITRA -BHATTARAK SOMAKIRTI
-12" x 81" : --109 Folios, 13 lines per 'page, 46 letters: per line.
.

Page #108

94 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
Description --Country paper, thin and greyish; Devanagari characters in ..
big, bold, clear and beautiful hand-writing; the numbered sides marked with one small circular dise in the Centre; . the numbered having over and above this two more, onė *** in each margin, the fourth fol. badly damaged; borders ruled in three lines in red-ink and both sides corner also ruled in two lines in red ink; manuscript contains only: the translation of the Saptavyasan of Sanskrit; Condition of the manuscript is good; it is a complete work, written
in Hindi prose: Date of the Copy -V. S. 1529 Subject .... --CHARITRA
Begins
-ॐ नमः ॥ श्री वीतरागाय नमः । अथ सप्तव्यसन चरित्र लिख्यते ।
श्री सोमकोति भट्टारक के संस्कृत ग्रंथ का हिन्दी अनुवाद ।। ग्रन्थ की आदि । में अन्तरंग और बहिरंग परिग्रह रहित तथा संसारी जीवों के लिए उनकी अभिलाषा के अनुसार मनोरथ के पूर्ण करने वाली श्री पञ्च परमेष्ठी को .. कल्याण की परम्परा की लता और जिन भगवान के मुख कमल से उत्पन्न.. हुई श्री शारदा देवी को तथा गुरुओं के पदपंकज को सप्रमोद भक्ति पूर्वक नमस्कार करके जीवों के सुख के लिए अपनी बुद्धि के अनुसार सप्तव्यसन के लिखने का प्रारम्भ करता हूं। उन व्यसनों के नाम ये हैं-जूया का : : खेलना, मांस का खाना, मदिरा का पीना, वेश्याओं का सेवन करना, :.:. शिकार का खेलना, चौरी करना, तथा पराई स्त्रियों के साथ व्यभिचार - करना। इन सातों व्यसनों में एक-एक व्यसन के सेवन से जिन-जिन ... लोगों ने अनेक तरह के दुःख भोगे हैं उन्हीं का विशेष चारित्र कहने की मेरी इच्छा है।
Ends
-कुगति बहन गुन गहन दहन दावानल सी है ।
सुजस चन्द्र धन घटा कृश करन खई है ।। .. घनदसोख न धूप धरम दिन . साऊ ।... विपति भूजंग निवास वाँ बई वेद बखानी॥ इह विध अनेक और गुनभरी प्रोन हरन फांसी प्रबल मत करहूं मित्र, यह जान जिय पर वनिता सु प्रतिफल ।।...

Page #109

Sanglieeji Jain Temple Granth Bhandar
[ 95
जो विचारशील महात्मा स्वर्ग और मोक्ष का सुख चाहते हैं उन्हें इन पाप व्यसनों को छोड़ देना चाहिए। इन व्यसनों के छोड़ने पर ही वे धर्म ग्रहण करने के पात्र बन सकेगें, क्योंकि अविवेकी और व्यसनों के सेवन करने वालों की अच्छी गति नहीं होती । वे सर्वत्र निंदा के पात्र होते हैं, और इनके द्वारा धर्म को भी कलंक लगता है। न मुझे व्याकरण का ज्ञान है और न न्याय का, और न मेरी पुराण और काव्यों में गति है । इसलिए यह सम्भव है कि इस अन्य में बहुत सी त्रुटियां रहीं होंगी। विद्वानों से मेरी प्रार्थना है कि इस ग्रन्थ का संशोधन । करें, क्योंकि इसके द्वारा भी सर्व साधारण लाभ उठा सकेंगे। जो इसका अभ्यास करेंगे अथवा बार-चार मनन करेंगे और पढ़ेगें वे सुखी होवेंगे। उनकी वृद्धि दिनो दिन निर्मल होती रहेगी
और पाप वासना उन्हें कभी छू तक नहीं सकेगी। नदी तट गच्छ में श्री भीमसेन मूनि हो गये है । उनकी कृपा से मुझ मन्द बुद्धि ने यह ग्रन्थ रचा है । अव इसका विस्तार करना सज्जनों के हाथ है । मुझ मन्द बुद्धि सोमकीति के बनाये हुए इस ग्रन्थ का जो श्रद्धा और भक्ति सहित स्वाध्याय करेंगे और सुनेगें वे नियम से सुख सम्पत्ति के भोगने वाले होवेंगे। Scribal remarks :
विक्रम महाराज की मृत्यु के बाद १५२६ सम्वत् में माघसूदी प्रतिपदा सोमवार के दिन मैंने (सौमकीति) इस ग्रन्थ को समाप्त किया। इति समाप्तोऽयं ग्रन्थः ॥
No. 9
Ref. No. 566 SRUTABODH Author
--KALIDASA : Size
-11"X51" Extent --7 Folios, 5 lines per page, 40 letters per line. : Description -Country paper, thin and grey; Devanagari characters in big, .
legible and good hand-writing; borders unruled, folios
No. 1 blank, edges of some of the folios slightly damaged; condition of the manuscript is good; it is a complete work, . . . :
written in Sanskrit. Date of the - Copp . .. .. --V. S. 1891 * Subject -ALANKAR :: : Begins -श्री गणेशसाय नमः ॥
छन्दसां लक्षणेन श्रुतमात्रेण वुध्यते तमहं । ... कथिष्यामि श्रुतबोधविस्तरम् ॥१॥ Ends. .. - -भो भुमि श्रियमातनोतियजलंवृद्धिखंवृद्धिर्मति ,
सो वायु पर दूरदेशगमनं तं व्योम शुन्यं फलम् ।

Page #110

96 ]
Jain Granth. Bhandars In Jaipur & Nagaur
णः सुर्योकज़मादधाति विपुलं भेदूर्यः सो निर्मलं नो नाकः । .
सुखमच्युतं प्रकुरुते प्रोक्त गणनां फलम् ॥४५॥: .... Scribal remarks:
इति श्री कालिदास विरचितः श्रुतबोध: समाप्तम्। श्री श्री मिति : फागण बुदि सं० १.८६१ काः पुस्तगः श्रुतबोध लिखितं मन्नालाल पापल्या पढवा, का वास्त। ... ...
No. 10.
Ref. No. 24. UPDESH RATNAMALA Author. --ACHARYA SAKAL BHUSANA.. Size 10” x 54” . Extent --128. Folios, 12 lines.per. page,.48.letters. per line. ....... Description - Country paper; rough and greyish, Devanagari characters,
in big, bold and beautiful hand-writing; borders ruled in two lines in red ink; folios numbered in the right side, . condition of the manuscript is good; it is a complete work,
written iu Sanskrit. Date of the Copy -V. S. 1627 Subject -ACHAR SASTRA Begins ----ॐ नमः सिद्धेभ्यः ।।
वंदे श्री वृषभदेवं दिव्य लक्षण; लक्षितं .......
प्रीणित. प्राणी सहर्ग युगादिः पुरुषोत्तम ॥१॥..... Ends. --सहस्त्र त्रितयं चैव त्रिशत्र्यशितिसयुतं ।।
अनुष्टुपदसा चास्य प्रमाणं निश्चितं बुधैः ॥४३॥ इति श्री॥ Scribal remarks :
इति श्री भट्टारक श्री शुभचन्द्र शिष्याचार्य श्री सकलभूषण विरचितायामुपदेशरत्नमालायां पुण्यकर्म प्रकाशीकी व तपोदान महात्म्यं वर्णनो नामास्टदश परिच्छेदः सम्पूर्णम् ।

Page #111

Saraswati Bhawan Bada Mandir
Granth Bhandar
This Bhandar originally belonged to the emionent Jains of the towns of AMBER and SANGANER. With the growth of Jaipur many of these persons who migrated to the city and lodged their manuscripts
with this Bada Mandir, located in the GHEEWALON-KA-RASTA, -Gradually this collection grew up in an enoromous size of 2630 manus.
cripts including therein 324 GUTAKAS. The collection belongs to various disciplines pertaining to KAVYA, KATHA, GRAMMER, PHILOSOPHY, BIOGRAPHIES, PURANS, AGAM, ASTRONOMY, ASTROLOGY, AURVEDA, MATHEMATICS etc., written in Prakrit Apabhramsa, Sanskrit, Hindi and Rajasthani languages. The works of Acharya Kund Kund, Bihari, Bharvi, Kalidas, Jambu Swami, Pushpadanta, Keshava etc. are some of the rare manuscripts preserved in this Bhandar in either original or transcripted forms. I . .. This big collection of the Jains and the con-Jains writers - shows that the study of both religious and secular subjects was closely linked with the manuscripts in those days. Thus this Bhandar is a representative library of manuscripts of this region. : .: The earliest manuscript which is available in the collection is "PANCHASTI KAYA of Acharya Kund Kund. This manuscript was copied in Vikram Samvat 1329. It was written in Delhi (Yoginipur). The latest manuscript named “DHARMOPDESHA RATNAMALA” of Duli Chand was written in Vikram Samvat 1964 (1907 A.D.).
It contains also two Sanskrit commentaries on JAMBU . SWAMI CHARIU and PAUMA CHARIU which are not available in any other Bhandar. There is also one manuscript of ADIPURANA of Puspadanta which is profusely illustrated containing 558 illustrations.
1,
Dr. K.C. Kashliwal, J.G.B.R., pp. 45–46,

Page #112

98 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
The details of other important manuscripts are :No. 1
___CHAUBISH GITA ... ..... ..... .... Author --DELHA Size
-10" x.61 Extent --16 Folios. Description -Country paper, thin and white; Devanagari, characters
small, quite clear and good hand-writing;:condition of the
gutka is good; it is complete; written in old Hindi.. . . Date of the Original --v.s. 1381. (1324 A. D.) , Date of the copy -V.S. 1490 (1433 -A.D.) Subject KAVYA General Note--CHAUBISI GITA was composed by: DELHA in V.S:
1381. It contains 26 verses which 24:verses are written: in the praise of twenty four TIRTHANKARS and remaint ....... ing two describe the poet:and when it was. composed. The' .. language of the work is an old Hindi, prevalant at that time. From linguistic point of viewi the work presents a .good material for research. It exists' iu a GUTKA which
: was written in V.S: 1490. ... ... .. ... ... :: ... Begins आदि रिसह पणवेपिरगु, अन्त वीरू जिणणाहु ।
अरहु सिद्ध प्राचार्य; :अरूं उज्झापति साहु ।। गणहरः देउ नएपिणु, सारद ' करई . पसाउ। ... ... ... हउंचउवीसी गाउ, करि तिसुद्ध समभाउ ।। .
सा तन' सहजानन्दणु, बोलई वच्छ निरूत्त। . कम्मक्खय कारण-णिमित्त, देल्ह तुम्हि रचह कवित्त ।।
दसमु कालु पंचम, धम्म की दिन दिन हाणी ।
बोधि करहु फलु लेहु, कहहु चउवीस बखाणी ।। ........ . “गौरउ ‘पभणइ णिसुरिण, णाह हउ दासि तुम्हारी।
जिणच उवीस. कथंतरू, सो. मुहि कहह.. विचारी ।। Ends... -कहां जारिणः कुलु प्रापण परवादु भरणा ।...
. धम्मे साहुहि. पणतिउ .. आजिहि पंतु नाउ ॥ .'

Page #113

Sarasivati Bhawan Bada Mandir" Granth Bhandar
उदैसोहि दिउँ भीयाँ ए तीनिउ लघु भाई। 'टिहिड़ा गयरि वसन्त देल्ह चउबीसी गाई ।। हउँ तुम्हि गोरउ पुछिउ बुद्धि कहा महापाई ।
तेरहसइ इकहत्तरे संवच्छरू होई ।। .... मासु वसन्तु. अतीतउ अलखई तिज दिन होई ।
गुरुवासरू पणिज्जइ रोहिणि रिसु . गुंशोई ।। पढई पढावई णिसुणाइ, लिहि लिहा जो देई । भव समुदु सो उत्तरइ मोक्खपुरह सो जाइ ।
No. 2 .
:
Ref. No. DHARMOPDESH PIYUSH Author BRAHAM NEMI DUTTA Size.
–104" x54 Extent."
'-41 Folios, 11 lines per page, 42 Letters per line. Description -Country paper very thin aud greyish; Devanagari char
acters in bold, clear and good hand-writing; borders ruled in 'four lines; it is a complete work, in satisfactory con
dition. Date of the Copy
Pretty Old Subject -ADHYATMA - Begins. -श्री सर्वज्ञं प्रणम्योच्चैः केवलज्ञानलोचनं ।
सद्धम्म देशयाम्येषं भव्यानां शर्महेतवें ॥ १॥ Ends -इत्थं श्री जिनभाषितं शुभतर धर्म जगद्योतक ।
सद्रत्नत्रयलक्षणं द्वितयगं देवेन्द्रचन्द्राचितं ।।
ये भव्या निजशक्तिभक्तिसहिताः संपालयंत्यादरात् । .. ..तें नाकींद्र नरेन्द्र चक्री पदवी भुक्त्वा शिवंयाति च ।। १६ ॥
गच्छे श्रीमति मूल' तिलके सारस्वतीये . शुभे विद्यानंदि गुरुप्रेपट्टकंमलोल्लासंप्रदो भास्करः ।
श्री भट्टारक मल्लिभूपणगुरुः सिद्धांतसिंधुर्महांस्तच्छिण्यो मुनिसिंहनदि सुगुरुर्जीयात् सतां भूतले ॥ १७ ॥ तेषां पादाज युग्मे निहितनिजमतिनर्मिदतः स्वशक्त्या भक्त्या शास्त्रं चकार प्रचुर सुखकरें श्रावकाचारमुच्यः ।

Page #114

100]
... Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
::
नित्यं भयं विशुद्ध : सकलगुणनिधः प्राप्ति हेतुः च मत्वा युक्त्या संसेवितोऽसौ दिशतु शुभतमं मंगल सज्जनानां ॥ १८ ॥ लेखकानां वाचकानां पाठकानां तथैव च ।
पालकानां सुखं कुर्यान्नित्यं शास्त्रमिदं शुभं ॥ १६ ॥
इति धर्मोपदेशपीयूषवर्षनामश्रावकाचारे भट्टारक श्री मल्लिभूषणशिष्य ब्रह्म नेमिदत्त विराचिते सल्लेखनाक्रम-पावर्णनो नाम पंचमोधिकारः ।
No. 3
__Ref. No. 82 DVEESANDHANKAVYA TIKA Author --Pt. NEMI CHAND Size
-123"x47" Extent ---134 Folios, 13 lines per page, 46 Letters per line. .. . . Description -Country paper, thin and white; Devanagari characters
in legible, bold and good hand-writing; borders ruled in four 'lines; the intermediate space between the pairs col. ;:. oured red; the condition of the manuscript is satisfactory;..
it is a complete work. Date of the Copy
-Pretty old Subject -GRAMMER Begins -श्रीमान् शिवानंदनयीशवंद्यो भूयाद्विभूत्यै मुनिसुव्रतो वः । ...
सद्धर्मसंभूतिनरेन्द्रपूज्यो . भिन्नेन्द्रनीलोल्लसदंगकांति ॥ १ ॥ जीयान्मृगेन्द्रो विनयेन्दुनामा संवित्सदाराजितकंठपीठः । .. . प्रक्षीववादीम कपोलभित्ति प्रमाक्षरैः . स्वर्नखरविदायं ॥ २॥ तस्याथ शिष्योऽजनि देवनंदि सद्ब्रह्मचर्यव्रत. देवनंदि ॥ . पादाम्वुजद्धमनिंद्यमच्यं . तस्योत्तमांगेन.. नमस्करोमि ॥ ३ ॥ .. . त्रैलोक्यकीतैश्चरणारविदं पारं । भावार्णोधितटी प्रणम्य । पिपासतां राघव पांडवीयां टीकां करिष्ये पदकौमदी तां ॥ ४ ॥ ..... .. -इति निरवद्यविघामण्डनमण्डित-पण्डितमण्डली-मण्डितस्य पटतर्कचक्रवर्तिनः. . . श्रीमद्विनयचन्द्रपण्डितस्य गुरोरंतेवासिनो देवनन्दिनाम्नः शिष्येण सकलकलोग्रव-चाल्चातुरी-चंद्रिकाचकोरेण नेमिचंद्रेण विरचितायां द्विसंधानकवेर्धनजयस्य राघव. पांडवीयापरनाम्नः काव्यस्य ‘पदकोमदी' नाम दधानायां .
Ënds

Page #115

Saraswati Bhawan Bada Mandir Granth Bhandar
[101
नामाष्टादशः सर्ग
... : टीकायां श्रीरामकृष्णयुधिष्ठराभ्युदयवर्णनं . ... समाप्तः ॥ १८ ॥
.: No. 4 :
Ref. No. 1080 HARI VANSH PURANA . . . - Author -Pt. RAM CHANDRA
Size --103"x6" Extent -60 Folios, 10 lines per page, 46 letters per line. Description -Country paper, rough and greyish; Devanagari characters
in legible and good hand-writing; borders ruled in two lines; the condition of the manuscript is satisfactory; it is
a complete work. Date of the
Copy -Fairly Old . Subject -~-PURANA Begins -~-श्रीमते नेमिनाथाय केवल-ज्ञानमूर्तये
स्याद्वादवादिने नित्यं नमोस्तु भवहारिणे ॥ १ ॥ यल्लोकेन्द्रानलं नेमि प्रहिकृत्य गुणार्णवम् ।। हरिवंशपुराणस्य समासो वर्ण्यते मया ॥ २ ॥ जिनसेन समुद्रस्य पारं गन्तुन पार्यते भव्यैः कालप्रभावेन तदर्थ श्रुति सुन्दरः ॥ ३ ॥ लम्बकंचुकवंशेऽसौ जातो जन मनोहरः । शोभनाङ्गी सुभगारव्यो देवकी यस्य वल्लभा ॥ ४ ॥ तदात्मजः . कलावेदी विश्वगुरण विभूषितः । रामचन्द्राभिधः श्रेष्ठी मल्हणा वनिता प्रिया ॥ ५ ॥. तत्सुनुर्जन विख्यातः शीलपूजाद्यलंकृतः । ... अभिमन्युर्महादानी तत्पार्थनवशादसौ ॥ ६ ॥ शृण्वन्ति य इदं भवत्या भव्याः सुकृतमूर्तयः । प्राप्नुवन्ति महाभोगान्तपोऽपवर्गमच्युतम् ॥ ७ ॥ चारुवाक्यप्रबोधेन कथा संकलनात्मना । ...
प्रोच्यते जिनसेनेन शृण्वन्तु भुवि कोविदः ॥ ८ ॥ . -~-यादवान्वय विभूषिणी-भूवा दान-पूजन-विनोद-चेतसा ।
कारितेयमभिमन्युना मुदा सान्वय श्रवणहेतुका. कथा ॥ ३ ॥
Ends

Page #116

. 102]
·
Jain Granth Bhandara in Jaipur & Nagaur
यदुक्तं . जिनसेनेन सूरिया भव्यरधुना । तन्मया रामचन्द्रेण संक्षेपेणव भापितम् ॥ ८ ॥ यावद्रत्नाकरो लोके यावन्मेरूधुरीणिता ।
तावदयं समासो हि तिष्ठतां महदाशये ॥ ५॥
इति श्री हरिवंशपुराण समासे अभिमन्यु प्रेष्ठिनामांकिते नेमिनाथ परिनिर्वाण-... वर्णनं पञ्चमाधिकरण समाप्तम् ॥
No.5
Ref. No. 169, JYOTISA RATNAMALA TIKA. Author -PT, VAIJA Commentator-SHRIPATI BHATT Size - 11x51" Extent -110 Folios, 15 to 18 lines per page, 30 10 41 letters per ..
line. Description -Country paper, thin and greyish; Devanagari characters
in small,. legible and good . hand-writing; this manus. .. cript .contains both the . text and commentary; borders : ruled in for lines; the condition of the manuscript on the
whole satisfactory; it. is a complete manuscript. Date of the Original
-v.s. 1516. Subject - JYOTISA" Ends --- ज्योतिप रत्नमाला विप्रधरा श्रीपति मध्येय तस्या सुटीका प्रकटार्थ युक्तां
दिनमिमिवाडवाणवीजागोधान्वये धान्य इति प्रसिद्धो गोत्रवभूवाखिलशास्त्रवेत्ता सोमेश्वर चं गुरु हस्तु वैजादालाववोध संचकार टीका । इति श्री . श्रीपति भट्ट विरचितायं ज्योतिप पंडित वैजाकृत टीकायां प्रतिष्ट प्रकरणानि....
शर्त प्रकरण समाप्त । Saribal remarks :
. सम्बत् १५१६ प्रवर्तमाने बटाद्वयोर्म मध्ये सोभन नाम संवत्सरे ॥ सम्बत् १६५१. वर्षे चैत सुदि प्रतिपदा १ मंगलवारे चंपावती कोटातृ मध्ये लिखितं. अकबर राज्ये लिखितं. पारासर गोत्रे प० ग्वेमचन्द आत्मज पुत्र पठनार्थ मोहन लिखितं ।

Page #117

Saraswati Bhawan Bada Mandir Granth Bhandar
No. 6
Author
• Size
Extent Description
Date of the
Copy
Subject
Begins
Ends
NEMINATHA RASA
-JINASENA
-10" X 5"
-4 Folios.
Country paper, very thin, rough and white; Devanagari characters in very small, legible and good hand-writing; borders ruled in two lines in black ink, red chalk used, edges of almost every fol. Slightly worn out; the condi• tion of the work is on the whole good; it is a complete work, written in Rajasthani.
(103
-V. S. 1551
--RASA
- अथ
श्री नेमीनाथरास
लिख्यते ।
सारद समिरिण मांगू माने, तुझ चलो चित्त लागू व्याने । अविरल अक्षर आलुदाने रे, मुझ मूरख मति श्राविसांन रे । गाउ राजा रलीया मरण रे, यादवना कुल मंडरा सार रे । नामि नेमीश्वर जारिण ज्यो रे, तसु गुरण पहुविन लाभि पार रे ॥ - श्रीयश: कीरति सूरति सूरीश्वर कही । महीयलि महिमा पार न लहीइ । ज्ञातरूप वरसि नितवाणी । सरस सकोमल अमीयस मारणी ।
रास रे ।
तास चलरंग चिंतलाई उरे । गाइउ एंह अपूरव जिनसेन युगति करी रे । तेहरा वयरणं तराउ वासरे | जारिण जल निधि तवसी नीरे । जा लगि अचल मेरि गिरि धोरे । जागरणणणं सि चदंनि सूर रे । तां लगि रास रहूं भर पूरि रे । युगति सहित यादव तर रे । भांव सहित भरांसि भरतारि रे । तेहनि पुण्य होसि घणो रे । पाप तणु करसि परिहारि रे । चंद्रवण संवच्छर कीजि। पंचारणु पुण्य, पासि दीजि । माघ सुदि पंचमी भगीजि रे । गुरुवारि सिद्ध योग उवीजि रे । जुवा धनुष रज्जरिए जारणीइ के रे । तीर्थंकर वली कहीइ सार रे 1
J
शांतिनाथ तिहां सोलमु रे । कन्दुराम तेह भवरण मझारे रे ।। 'इति श्री नेमिनाथरास श्राचार्य जिनसेन कृत समाप्तः ।

Page #118

104]
jain Granth Bhandars. In Jaipur & Nagaur..
No. 7
PASA NATHA CHARIU (PARASVANATH
CHARITRA) Author ---ASAWALA Size ---10" x52" Extent -121 Folios. Description -Country paper, thin and greyish; Devanagari character.::..
in big, bold, legible and beautiful hand-writing; borders ruled in three lines in red ink; red chalk used; edges .. of the foll. 2, 7, 15, 23, 29, 31 to 33 and 86 worn out to a smaller or greater extent; the manuscript is in good. condition; it is a complete work, written in Prakrit :.
language. Date of the Copy -V.S. 1479 Subject CHARITRA Begins ----सिवसुह सर सारंगहो सुय सारंगहो सारंगकहीं गुण भरियो । . . .
भणामि भुअरण सारंगहो खमसारगहो पणविवि पास जिणहो चरियो । भाविय सिरि मुलसंघचरणु। सिरिवलयारगण वित्थरणु ॥ पर हरियकुमयपो मायरिउ । आयरिय सामि गुणगुण भरिउ ।। धरमचंदु व पहचंदायरियो । प्रायरिय रयण जस पह धरियो । धरि पंचमहन्वय कामरणु । रणुकाय पंचिदिय" संहरणु ।। वर धम्म पयासउ सावयहं । वयधारि मुरिणसर भावयहं ॥ भवियण मण पोमाणंदयरू । मुरणपोमणंदि तहो पट्ट वरू ।
हरि समउ ण भवियणु तुच्छ मणु, मणहरइ पइट्ठ जिणवर भवणु । Ends
-जाजिण मुह रिणग्गय सग्गा सुभगम गिरतइ लोण हो सारी ।
जं किउ हीणाहिउ काइमि साहिउ तमहु खमउ भण्डारी ।।. .
इह पासणाह चरिए आयमसारे सुवग्ग चहु भरिए । बुह असवाल विरइए संघाहिप करणणाहरण सिरिपासणाह णिव्वाण गमणो णाम तेरहमो परिच्छेनो सम्मतो ॥ १३ ॥
No.8
Ref. No. 342
Author Size . .
RATRI BHOJAN TYAG KATHA ---BRAHAM NEMI DUTT --10}" x 43"

Page #119

Saraswati Bhawan Bada Mandir Granth Bhandar
[105
Extent: 20 Folios; 15 lines per page; 50 letters per line. Description Country paper, rough and white; Devanagari characters in
sufficiently big, bold, legible and good hand-writing; borders ruled in three lines; the condition of the manus
cript is satisfactory; it is a complete work. Date of the Copy
-Fairly old Subject -KATHA Begins" -श्रीमज्जिनं जगत्पूज्यं भारती भुवनोत्तमाम् ।
नत्वा गुरुप्रवक्ष्येऽहं रात्रिभोजनवर्जनम् ॥ १ ॥ Ends . -जिनपतिमुखपद्मात् निर्गता दिव्यभाषा
मुनिपतिशतसेव्या सारतत्त्वप्रकाशा । कुमतितिमिरनाशा भानुमेव प्रशस्या दिशतुमम सुखानि सवंलोकैकभूषा ॥ १ ॥ श्री भट्टारक मल्लिभूषणगुरुः सूरिश्रु ताधिः सुधीराचार्यो
वरसिंह नन्दी सुगुरुः कुर्यात्सतां मंगलम् ॥ २ ।।
इति भट्टारक श्री मल्लिभूषण शिष्याचार्य श्री सिंहनन्दिगुरुपदेशेन ब्रह्म नमिदत्त विरचिता रात्रिभोजन परित्याग फलदृष्टान्त श्री नागश्री कथा समाप्ता।
Size
.
." ...: No. 9
VIKRAMADITYA CHARITA Author -NAYANAMBHUDHI
--123" x 7" Extent
-~-21 Folios. Description -Country paper, rough and greyish; Devanagari characters .
in big, legible and good liand-writing; borders ruled in two lines and edges in one in red ink; the condition of
the manuscript is excellent; it is a complete work. Date of the Copy -.V.S. 1580 Subject --CHARIT Begins
-देवि सरसति सरसति प्रथम पणमेवि । .. ... वीणा पुस्तक धारिणी, चडवि हंसि सुप्रससि चल्लइ ।

Page #120

106 1
Ens
No. 10
Author
Size
Extent
Description
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
Date of the
Copy
Subject
Begins
कासमीरपुर मडवासिणी, देह नारण अन्नारण पिल्लेइ ॥ कवियरण नि तु मालली, दिउ मुझ बुधि विशाल ॥ जिम विक्रम राजा ताउ, कहउ प्रबंध रसाल ॥ १ ॥
- संवत पनरहसइ असीइ "१५८०", ए चरति निसुणी हरसीयइ । साहसीक जो होइ निसंक, कायर कंपई जे वलि रंक ॥। ६०३ ॥
श्री उवएस
किरण प्रपूर |
तिरिण विनोद चउपई रसाल । कीधी सुरगता सुख विसाल ।। ६०६ ।। ॥ इति श्री विक्रमादित्यनृपचरित्रं समाप्तं ।।
रणथह
।। ६०४ ।।
तेह नइ वाचक हर्ष समुद्र जसु जस उज्जवल पीर समुद्र । सुविनेयवि नयांवुधि एह । रचिउ प्रबंध निरषि तिरि त्येह ।। ६०५. ।। पंच दंड नामा सु चरित्र | देखी ने हनु ध विचित्र |
Ref. No. 1662
YASHODHAR CHARITRA
-VASAVSEN MUNI
-101" × 51"
-- 76 Folios, 13 to 15 lines per page, 44 letters per line. Country paper, thin and greyish; Devanagari characters in: small, legible and good hand-writing; borders ruled in for lines; yellow pigment used; edges of the first and last. folios worn out; the condition of the manuscript is satisfactory; it is a complete work.
Fairly old
-CHARITRA
-जितांरातीन जिनान्नत्वा सिद्धान् सिद्धथसंम्मदः सूरीनाचारसंपन्नानुपाध्यायास्तथा
यतीन् ॥ १ ॥
जनन्या समवेतस्य यशोधर
चरितं पावनं वक्ष्ये
यथाशक्ति
महीभुजः । यथागमं ।। २ ।

Page #121

Saraswati Bhawan Bada Mandir Granth Bhandar
Edns
मान्यैः
पूर्व
यदुक्त तत्कथं शक्यं तथापि तत्क्रमांभोज
'सर्वशास्त्रविदां
प्रभंजनादिभिः
-मारिदतादयश्चाये
सर्वशास्त्रविशारदः । हरिपेण समन्वितैः ॥ ३ ॥
मया वालेन भाषितुं ।
प्रणामाज्जित
प्रायसंघ
पुण्यतः ।। ४ ।
तथैव च ।
नाकमाश्रिताः ॥ १८७ ॥
[107
सोधर्मादिक वैद्यपर्यंतं
कृतिर्वासवसेनस्य
वागढान्वयजन्मनः
इमां यशोधराभियां संशोध्यायतां बुधः ॥ १८८ ॥
इति यशोधर चरिते मुनिवासवसेन कृते काव्ये श्रभयरूचि भट्टारक प्रभयमत्योः स्वर्गगमनो चमारी-धर्मलाभो यशोमत्यादयोन्ये यथायथं नाकनिवासिनो नाम श्रष्टमः सर्गः समाप्तः ।

Page #122

Tholia Jain Temple Granth Bhandar
It is situated in Digambar Jaina Temple Tholiyan in GHEE WALON-KA-RASTA, Johari Bazar, Jaipur.
The total number of manuscripts and GUTAKAS is 515 and 143: respectively. Though the number of the manuscripts is not great but from the point of material and rare works, it is a remarkable Bhandar.. Manuscripts are mainly in two languages i. e. Sanskrit and Hindi.
The manuscript of DRAVYA SANGRAHA of Brahma Deva written in Sanskrit is the earliest one This manuscript was copied in V.S. 1416. This manuscript was written in Yoginipur (Delhi). The commentary of "PARMATMA PRAKASH" of Yogindra Deva, SHABDANUSHASAN of Hem Chandracharya and ADIPURANA of Puspadanta are also important one.
The GUTAKAS which are 143 in number contains good collection of Hindi works. Several other works of Bhattaraka Hemaraja Subha Chandra, Raghunath, Brahm Jinadasa, Brahm Gyana Sagar etc. are in these GUTAKAS.
No. 1
Author
Size
Extent
DHARMA PARIKSHA.
Date of the Original
-AMITGATI
-11" x 5"
-70 Folios.
Description --Country paper, thin and some what greyish; Devanagari characters in big, legible and good hand-writing; borders
and edges ruled in three and two lines in black ink; it is a complete work in good condition; written in Sanskrit.
Ref. No.
-V. S. 1070

Page #123

. [ 109
... Tholia Jain Temple Granth Bhandar
-
Date of the Copy _Kartika Badi 5, V. S. 1537 Subject :-DHARAM Scribal remarks :
. संवत् १५३७ वर्षे फातिक बुदि ५ सोमवासरे इसवारी स्थाने श्री अजितनाथ चैताल्ये राजाधिराज श्री अजयमल्ल विजय राज्ये श्रीमत् काष्ठासंघे नंदी तटगच्छे विद्यागणे भ. श्री रामसेनान्वये भ० रत्नकीति तत्पट्ट भ० लखमसेन तत्पट्टे धरणधीर पट्टाचार्य भ० श्री सोमकीर्ति तत् शिष्य प्राचार्य श्री वीरसेनाचार्य विमलसेन मुनि विजयसेन मुनि जयसेन ७० वीरम । न० कान्हा । ७० गणीव । न० शामण । प्रायिका वाई जिनमती । प्रायिका विनयसूरि । प्राचार्य जिनशिरि । क्षुल्लिका बाई नाई । क्षु० गाजी। पं. अस्सी। पंडित वेला । पं० जिनराज । पं० नरसिंह । पं० वीमपाली छात्र वाला।
.No. 2
GYANASURYODAYA NATAK VACHNIKA Author
--VADICHANDRA SURI Translator -VIRANANDI Size --111x51" Extent -90 Folios, 9 lines per page, 33 to 35 letters per line. Description -Country paper, rough and grey; Devanagari characters in
big, legible and clear hand-writing; borders ruled in three lines, edges in two lines; yellow pigment used; It is a complete work in good condition; written in Sanskrit, ..
Prakrit and Hindi. Date of the Copy -Fairly old . Subject -NATAKA
Begins -ॐ नमः सिद्धेभ्यः ।। अथ ज्ञानसूर्योदय नाटक की वचनिका लिख्यते । .... .... दोहा -वंदो केवल ज्ञान रवि उदय अंख कित 'जासः ।: :. .....
जो भ्रमतम हर मोक्षपुर मरि करत प्रकाश ॥१॥. . . . : अस मंगलकरि ज्ञानसूर्योदय नाम नाटक की वनिका लिखिये हैं । छः ।। .... Enda - दिग्दर मत विष तिसज्ञानभूषण प्राचार्य पट्ट का निर्मल ग्राभूषण चमकता
जो मयूर का पिछता करि सहित है ! हस्त जाका प्रभाचन्द्र प्राचार्य होता भया । पैसा सो अति प्रवीण सोहै है । ताकै पट्ट विष वादीन के समुह का

Page #124

. 110 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
तिलक समान श्री वादिचन्द्रपति उपज्या । ता करि भव्य कमलनिकों विकास करने वाला ज्ञानसुर्योदयनाटक रच्या ॥ असे सूर्य श्री वादिचन्द्र करि विरचित ज्ञानसूर्योदयनाटक विष चौथा अध्याय समाप्त भया ॥४॥
Scribal remarks:
मोहादिक भाव सब उपाधि रूप चेतन के दूखदाई
जानि वृथा चित्त ना भ्रमाइयै । ज्ञानादिक भाव ते तो श्राप ही के हैं स्वभाव तिनको हितकारी
जानि चित्त को रमाइयै ।। जिनवानी जोर विन भई. देशं वचनिका सार । ...
पढो पढा बहुचित्त वहु बाचऊं लिख हुलिख में सुधार ॥५॥ ॥छप्पय॥ वंदो श्री अरहन्त मोक्षपुर पथ प्रकाशक ।
वंदू सिद्ध समूध्यान जिस भ्रमतम नासक ।। वंदू साधु समस्त सुद्ध रत्नत्रय साधक । वंदू पून जिनधर्म जीव षट्काय अबाधक ॥ ये चार परम मंगल विमल ये ही लोकोत्तम विदित ।
ये ही शरण जगजीव को जानि भज उर जो चहत हित ॥६॥.......... ' इति श्री ज्ञानसूर्योदय नाम नाटक की वनिका सम्पूर्ण ॥ छ ॥ मीती जेठ शुक्ल द्वितीया २ वार शनिवार संवत् १६२६ का नै पूरण कीई ॥ मीती भादवा सुदि १४ नै मुकंदराम जी बड़जात्या की मा नै व्रत पूर्ण की त तिव में मदिर जी चढाया भीमराज की काकी गुलाब नै संवत् १९५० का में निछावर का लाग्या ५) १० माना ।
Size .
No.3
.." Ref. No.57 . KARMA VIPAKA SUTRA CHOPAI Author
-111x51" - Extent .. -127 Folios: ...... .. ............ Description --Country paper, rough and grey; Devanagari characters in
big, bold and elegant hand-writing; it is in a fair .. : : condition; it is a complete manuscript, written in Hindi. Date of the Copy . . -Fairly old. ....... Subject : SIDHANTARAN ..
he .
.

Page #125

Tholia Jain Temple Granth Bhandar
.
.. Ends.
-श्री परमात्मने नमः । श्री सरस्वत्यै नमः। देव निरन्जरणने नमु, अलख अजर अभिराम । घट घट अन्तर प्रातमा, परम जोत परिणाम ॥१॥ सावद वचन सबै तजि, राजरिध भण्डार । वनवासी मुनिवर ने नमु, जे श्रद्धा अरणगार ॥२॥ जिनवर वाणी ने नमु, भविक जीव हितकार । जन्म मरण ना दूख चक्री टूटे ते निरधार ॥३॥ शिलवंत नर नार नै, समकीत वरत सहीत । हरप घटी तेहनै नमु, कर्म सुभट जैरणे जीत ॥४॥ सन्तोषी कवले सदा समता सहित सुजाण । डर्या विसऱ्या रहे सदा ते पहुंचे निरवाण ॥२४०७॥ प्रागमवाणी उचर उर न बोले बोल ॥ दया पर 4 रातदिन हंसाये रहे अबोल ॥२४०८।। एक भगत चूके नहीं पाछे जल नो त्याग ।। प्रात्म हित जाणे सही ते समझे जिन मार्ग ॥२४०६ ।। . पर निंदा मुख नवि गमें हास्यादि न करत:। .
संका कांक्षा कोये नहीं जीत्यो. ते शिवमंत ॥२४१०॥ एहने मारग जै चले ते नर जागो साध ।
एण की बीजा जे नरा ते सब जाणो बाध ॥२४११ इति श्री कर्म-विपाक सूत्र चौपई सम्पूर्णम् । श्री उदयपुर नगर मध्ये लिपि कृता।
"
No. 4
Size : ..Extent . : ... .. Description
NIRGHANTU DHANVANTARI -930x41" . -168 Folios, 8 lines per page, 25 letters per line. -Country paper, rough and grey; Devanagari characters in big, legible and clear Mand-writing; borders ruled in four. lines in red ink, edges ruled in two lines in red ink; it is . a complete manuscript, in good condition, written in Sanskrit.
.

Page #126

112 ]
Jain Granthi Bhandars In Jaipur & Nagaur
Copy
Date of the
--Fairly old. Subject --KOSA Begins - श्री पार्श्वनाथाय नमः । श्री भूवनकीतिभ्यो नमः । श्री धन्वंतराय नमः ।। प्रभावात्सर्वभूतानां
मनस्युन्मत्ततांगते । यो विभाति नमस्तस्मै विश्वरूपाय वेधसे ॥१॥ नमामि धन्वंतरिमादिदेवं सुरासुरै वंदित पादपद्मलोके । जरा साम्य मृत्युनाशं धारामीशं विविधोपधीनां ॥२॥ अनेकदेशान्तर भाषितेषु सर्वेष्वापि प्राकृत गुढेषु । गुढेपु च नास्ति संख्या द्रव्या विधानेपु तयौपधीषु ॥३॥ -वालं वृद्धात्रुरं दग्धं, मृतं वा सुविगाहितं ।
व्यग्रच्छं च विषं मासं सघोहति मंदोखिलं ॥७८।। Scribal remarks :
___ इति श्री आदिपुरुपं धन्वंतरि विरचिते निघंटु माम संग्रहे निघण्टु ग्रन्थेनाचिमो. सर्व मासवर्ग समाप्त ।।९।। यादृशं पुस्तकं दृष्ट्वा तादृशं लिखितम् मया । यदि शुद्धमशुद्ध वा मम दोषो न दीयते । श्री आदिनाथ चैत्यालय लिखितं पं० मित गिरधारी मजीतमल रूपनगरे श्री रस्तु श्री कल्याणमस्तु मंगलं भूवः ।।
Ends
No.5
Ref. No. 534 PARAMATMA PRAKASH TIKA Author -~-JIVARAJ Size
--11"x5" Extent ---35 Folios. Description -Country paper, rough and greyish; Devanagari characters.
in big, bold, clear and good hand-writing; borders ruled in three lines, edges in two lines in red ink; it is a ::..
complete work in fair condition; written in Hindi. Date of the Original . -V. S. 1762 Date of the . Copy .. -Magh Sudi 5, V. S. 1872.. . Subject : ADHYATMA

Page #127

Tholia Jain Temple Granth Bhandar
1113
Scribal remarks:
श्रावक कुल मोट मुजस. खण्डेलवाल बखाण । साहबड़ा साखा बड़ी, भीम जीव कुल भाण ॥१॥
राज तसु सुत रेखजी पुण्यवंत सुप्रमाण । । ताको कुल सिंगार, सुत जीवराज सुभजाण ॥२॥
पुर नीलाही में प्रसिद्ध, राज सभा को रूप । जीवराज जिन धर्म में, समझ पातम रूप ॥३॥ करि बादर बहु तिन करो, श्री धर्मसी उवझाय । परमात्म परकास को, वार्तिक देहु बनाय ॥४॥ परमात्म परकास को शास्त्र अथाह समुद्र । मेठा अर्थ गम्भीर भरणे दलै अग्यान दलिद्र ॥५॥ सुगुरु ग्यान अवक सजे पाये कीये प्रतध । अर्थ रतन धरि जतन सु, देखो परखो पद्य ।।६।। सतरह-सै वासठि समै, पखयजु सुरणसार । परमात्म परकास को वार्तिक कह्यो विचारि ॥७॥ कीरति सुन्दर सुमकला, चिरंजीव जीवराज ।
श्री जिन शासन सानधे सुधर्म सुभिख सुराज ॥६॥
इति श्री योगीन्द देव विरचिते तीनसोपंतालीस दोहा पद प्रमाण परमात्मप्रकास - का वालावबोध सम्पूर्ण संवत् १८७२ वर्षे माहवुदि ५ नै लिखितं ।
. No. 6
. Author
Size : Extent Description
Ref. No. 18 SAMAYASAR -AMRITCHANDRACHARYA
-1010x4" -~-191 Folios. -Country paper, rough and white; Devanagari characters in
big, legible, .clear and good hand-writing; borders ruled in three lines in black ink, edges in two; it is in a fair condition, the manuscript is complete; written in Prakrit anri Sanskrit; the manuscript contains both the text and commentary.

Page #128

114 ]
Date of the
Copy
Subject
Scribal remarks:
स्वस्ति श्री संवत् १४६३ वर्षे माघकृष्णा चयोदश्यां सोमवासरे ग्रह श्री कालवी नगरे समस्त राजावली समालंकृत विनिजिताखिलि प्रचंड महाराजाधिराज सुरत्राण श्री महमूदसाहि विजय राज्यपर्वत माने अस्मिन् राज्ये श्री काष्ठासंघे माथुरान्वये पुष्करगच्छे लोहाचार्यान्वये प्रतिष्ठाचार्य श्री अनन्तकीर्ति देवा तस्य पट्ट गगनांगणे भट्टारक कल्पाः श्री क्षेमकीर्ति देवाः तत्पट्टे श्री हेमकीर्ति देवाः तत् शिष्य श्री धर्मचन्द्र देवः तस्य धर्मोपदेशामृतेन हृदिस्थित मनोवल्ली सिच्यमानेनां रोहितास नगरे वास्तव्य श्री कालवीनगरस्थित श्रोतकान्वय मीत्तल गोत्रीय पूर्ण पुरुष साबु खेतनाम्नि तस्य वंसे दीवारण ठां० प्रसिद्ध सर्व कार्यकुशल साबु नयरण तस्य द्वौ भार्यौ कोकिला सांता नाम्नो एतेषां कुक्षे उत्पनः एकादश प्रतिमा धारकः ता सहजपाल हृद रति प्रति साधु श्री नरपति कुलमंडण साधु हेमराजी सा० नरपति भार्या साधु " नमिइ अन भी पत्र जिरणदास वील्हा वीरदास । सा० हेमराज पुत्र गणराज गुरुदास पुत्र साधु नरपति पुत्र साबु श्री वाल्हचन्द्र तस्य हो भार्यौ साबुनी जैणमाल ही लहुवड़ नाम्नि अनयो पुत्र साधु देवराज तस्य भार्या राव्ही नाम्नि एतयोः पुत्र पहचन्द एतैः जिनप्रणीत मार्ग रतैः चतुर्विध दानदायकैः संघनायकैः जिनपुजा पुरदंरैः एतेषां मध्ये साधु नइरंग पौत्रेण साधु नरपति पुत्रेण साबु श्री वल्हचन्द्र देवेन सावुनि जोगपाल ही लहुवडि कोतेन सावुराज जातेन पौत्र साधु श्री पाल्हण चन्द्र समुद्भवेन श्री समयसार पुस्तकं लिखाप्य संसार: समुद्रोतारणार्थं दुरितदुष्टं विध्वंसनार्थं ज्ञानावरणाद्यपृक कर्मक्षयार्थ श्री धर्महेतोः सुगुरोः धर्मचन्द्र देवेभ्यः पुस्तकदानं दत्त ।
No. 7
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagan
Author
Extent
Date of the
Copy Subject
-Mangsir Badi 13, V. S. 1463 -RELIGION
SUKUMAL CHARITRA
-BHATTARAKA SAKAL KIRTI
- 44 Folios.
Description - Country paper, thin brittle greyish; Devanagari characters. in bold, clear, uniform and clegant hand-writing; borders ruled in three lines in black ink, edges ruled in two lines;. the condition is very fair; it is a complete work; written in Sanskrit.
Ref. No. 411
- Posa Sudi 10, V. S. 1537 -CHARITRA

Page #129

Tholia Jain Temple Granth Bhandar
Scribal remarks:
संवत् १५३७ वर्षे पोष सुदी १० मूलसंघे बलात्कारगणे सरस्वतीगच्छे कुन्दकुन्दाचार्यान्वये भ० श्री पद्मनन्दिदेवा तत्पट्टे भ० शुभचन्द्र देवा तत्पट्टे भ० जिनचन्द्रदेवा तत् शिष्य ● मुनि श्री जै नंदि तदाम्नाये खण्डेलवालान्वये श्रेष्ठि गोत्र सं० वील्हा भार्या पेढी तत्पुत्राः सं० वादूपार्श्व, वाढू भार्या डल्हू तत्पुत्र सा० गोल्हा वालिराज, भोजा, चोया, चापा ऐतेषां मध्ये वालिराजेन इदं सुकुमाल स्वामी ग्रन्थं लिखाप्यतं । पं० श्रसुयोग पठनार्थ निमित्त समर्पितः ।
. No. 8
Author
Size
Extent
Date of the
Copy
Subject.
Begins
YASHODHARA CHARITRA
-PADAMNABH KAYASTHA
Ends
-11" X 5"
—-87 Folios, 10 lines per page, 40 letters per line.
Description Country paper, thin and some what whitish; Devanagari characters in bold, clear and fair hand-writing; borders ruled in three lines in red ink, all the four edges ruled in two lines in red ink; the manuscript is in good condition and incomplete form.
-Fairly old -CHARITRA
[ 115
- ॐ नमः सिद्धेभ्यः ॥ परमानंद जननीं सागर तारिणीं । सतां हि तनुतां ज्ञानलक्ष्मी चन्द्रप्रभः प्रभुः ॥ १ ॥
भव
- उपदेशेन ग्रन्थोऽयं गुणकीर्ति महामुनेः । कायस्थ पद्मनाभेन रचितः पूर्व सूत्रतः ॥ १०७॥ प्रमोदिना । संतोष जैसवालेन संतुष्टेन प्रतिश्लाघितो ग्रन्थोऽयमर्थ संग्रहकारिणा ॥ १०८ ॥ जैसवालान्वयस्य च । साधोविजयसिंहस्
सुतेन प्रथ्विराजेन ग्रन्थोऽयमनुमोदितः ॥ १०६॥
इति श्री यशोवर चरित्र दयासुन्दराभिधाने महाकाव्ये साधु श्री कुशराजकारापिते कायस्थ श्री पद्मनाभ - विरचिते अभयरुचि प्रभृति सर्वषां स्वर्गगमनंवर्णनो नवमः सर्गः ।

Page #130

116 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagarit
Scribal remarks:
जातः श्रीवीरसिंहः सकल रिपु कुल वातनिर्धात पातो, वंशे श्री तोमराणां निज विमल यशोव्याप्तदिक चक्रवालः । दानः मानः विवेकैः न भवति समता येन साकं नृपाणां । केषामेपां कवीनां प्रभवति धिपणा वर्णने तद्गुणानां ॥१॥ ईश्वर चूड़ारत्नं विनिहतकरघात वृत्त संहातः चन्द्र इव दुग्ध सिधोस्तस्मादुद्धरण भूपतिर्जनितः ॥२॥ यस्य हि नृपतेः यशसा सहसा शुभ्रीकृतत्रिभूवनेऽस्मिन् । कैलाशपति गिरिनिकरः क्षीरति नीर शुचीयते तिमिरं ॥३॥ तत्पुत्रो वीरमेन्द्रः सकलवसुमतीपाल : चूडामणिः यः प्रख्यातसर्वलोके सकलवुध कलानंदकारी विशेपात् । तस्मिन् भूपालरत्ने निखिलनिधिग्रहे गोपदूर्ग प्रसिद्धि मंजाने प्राज्यराज्यं विगतरिपुभयं सुप्रजः सेव्यमानं ॥४॥ वंशेऽभूज्जैसवाले विमलगुणनिधि लणः .. - साधुरत्नं साधुश्रीजैनपालो भवदुदितयास्तत्सुतो दानशीलः । जैनेन्द्राराधनेषु प्रमुदितहृदयः . सेवकः . सद्गुरुरणां लोणाख्या सत्यशीलाऽजनि विमलमतिजैनपालस्य भार्या ॥५॥ जाता षट् तनयास्तयोः सुकृतिनोः श्रीहंसराजोभवत् तेषामाद्यतमस्ततस्तदनुजः
सैराजनामाऽजनि । ...... रैराजो भवराजकः समजनि प्रख्यातकीतिर्महा साधु श्रीकुशराजकस्तदनु च श्रीक्षेमराजो. लघुः ॥६॥ जातः श्रीकुशराज एवं सकलक्षमापाल चूडामणेः श्रीमत्तोमर वीरमस्य विदितो विश्वासपात्रं महान् मंत्री मंत्रविचक्षणः . क्षणमयः क्षीणारिपक्षः क्षणात् क्षोणीमीक्षणरक्षणक्षममतिजैनेन्द्रपूजारतः ॥७॥ . . स्वर्गस्पद्धिस्मृद्धिकोतिविमलश्चैत्यालयः कारितो लोकानां हृदयंगमो बहुधनैश्चन्द्रप्रभस्य प्रभोः ।। येनैतत्समकालमेवरुचिरं भव्यं च काव्यं तथा साधु श्रीकुशराजकेन सुधिया कीर्तश्चिरस्थापकं ।।८।। त्रिस्त्रस्तस्यैव भार्या. गुरणचरितयुषस्तासु रल्होभिधाना पत्नी धन्या चरित्रा व्रतनियमयुता शीलशौचेन युक्ता। दात्री देवार्चनाढ्या गृहकृतिकुशला तत्सुतः कामरूपो . . . . . . दाता कल्याण सिंहो जिनगुरुचरणाराधने तत्परोऽभूत ॥६॥

Page #131

Tholia, Jain Temple Granth Bhandar
[ 117 लक्षणी: द्वितीया मूत्सुशीला च पतिव्रता । कौशीरा च तृतीयेयमभूद्गुणवती सती ॥१०॥ शांति शस्य भूयात्तदनु नरपतेः सुप्रजानां जनानां वक्तृणां । वाचकानां तथैव.........॥११॥ . यावत्पूर्मस्य पृष्ठे गुजगपतिरयं तत्र तिष्ठेद्गरिष्ठे यावत्तमापि चंचद्विकटफरिणफणामंडले क्षोणिरेपा । यावत्क्षोणी समस्त निदशपति वृतश्चारुचामीकरादिस्तावद् भव्यं विशुद्ध' जगति विजयतां काव्यमेतच्चिराय ॥१२॥ कायस्थ पानाभेन बुधपादांजरेगुना । कृतिरेपां विजयतां स्येयादाचन्द्रतारकं ॥१३॥
इति श्री पमनाभ-कायस्थ विरचितं यशोघरचरित्रं समाप्तम् । शुभंभवतु कयाणमस्तु । श्री श्री ॥ श्री ॥ श्री ॥

Page #132

Bisapanthi Digambar Jain Temple Granth Bhandar Bada Mandir
Nagaur
The Granth Bhandar is situated in the Digambar Jaina Temple BISAPANTHI BADA MANDIR DEVARA-KÍ-GALI, Purani Nagaur.
According to Bhattaraka Pattavali, Bhattaraka Ratnakirti established an independent Bhattaraka Gadi in Samvat 158 1 and also established a great Granth Bhandar in Nagaur.
The Bhandar possesses a valuable collecticn of 20 thousand manuscripts. This number includes the GUTKAS also. The manuscripts are quite old. The manuscripts are mainly in 5 languages i.e. SANSKRIT, PRAKRIT, APABHRAMSA, HINDI, RAJASTHANI. All the manus , cripts are written on paper, there is no manuscript on palm leaf. .... SUBJECT DEALT WITH
This collection pertains to books written by Jaina and 'nonJaina authors. Works written by Jaina authors deal with various subjects pertaining to religion such as SIDHANTA, PUJA, PRATISTHA,.. KATHA, CHARITRA, STOTKA, VRIT-VIDHAN, PURANA and Secular subjects like PURANA, KAVYA, KATHA, SHORT KAVYA; PHILOSOPHY and Sientific subjects like GRAMMER, PROSODY, LAXICOGRAPHY, JYOTISA and AYURVEDA. Works written by nonJaina authors pertains mainly to KAVYA, GRAMMER; AYURVEDA, JYOTISA and SEXUALOGY etc.'
Some of the important manuscripts are given below :Name of the Manuscript :: Author Year Language Trisati
Rawal Sharangadhar 1751. Sanskrit 2. Sidhanta Chandrika Ramchandra Shrana
1.
Bhattaraka Sampradaya by V.P. Joharapurkar Pace 121. -

Page #133

Bisapanthi Dig. Jáin Temple Granth Bhandar Nagaur
.
[119
-3. Ratna Karanda Sravakachar Samanta Bhadra- 1543 Sanskrit
charya 14. Prasnotur Sravakachar Bhattaraka Sakala 1590 -do
Kirti 5. Kshatra Chudaniani Wadiba Singh Suri 1544 6. Sudarsana Charitra Mumukshu Vidhya' 1682 -do--
Nandi". 7 Ramayan Shastra
Chirantan Muni . 1463 -do:: 8. Rama Purana
Soma Sena -
-do9:- Bhoja Praband
Kavi Bhallalal . 1558 -do10. Naga Kumar Charitra Dharm Dhar' 1596
-do11. Samaya Sara Tika
Banarsi Das 1723 Hindi 12. Parsvanath Purana
Bhudhar Das. 1838
-do13. Vuchhatti Tri Bhangi
Nemi Chandra '1562 Prakrit 4; Ratnakaranda Sravakachar Shri Chand 1651 Apabhramsa 15. Tri Sasti Mahapurana
Puspadanta 1493 -do16.' Shripal Charitra
Pt. Raidhu 1595 -do1:17. Sudarsana Charitra
Nainandi
1570
-do18. Vardhamana Kavya
Pt. Narsena 1475 -dc19. Jasahara Chariu
Puspadanta 1505 -doWe propose to give below the details of some of the manuscripts which are of religious, secular, cultural and historical value :-* No. 1
Ref. No. 2715jA * AMBADA CHARITRA Author --Pt. AMAR SUNDAR
93" X 415" ...Extent -31 Folios, 13 lines per page, 42 letters per line.. , Description --Country paper, thin and dark grey; Devanagari characters
in big, legible, uniform, and 'good' hand-writing; borders , ruled in four lines; the condition of the manuscript is: ::
very poor; it is a complete manuscript; written" ini ...
Sanskrit. Sanskrit.
. . . . . , Date of the ti. .. . .
. . Copy: :: -V:5.648261 visit
Size

Page #134

120]
Subject Begins
Ends
No. 2
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
Scribal remarks:
इति
चरित्रे सप्तादेशः समाप्तः । श्लोक संख्या नि० १३०० संपूर्णम् ॥ संवत् १८२६ रा मीति आसोज कृष्ण पक्षे १३ तीयो लिपीकृत्वा । सुभटपुर मध्ये ॥ श्री परमात्माव
नमः ||
Author
Size
Extent
Description
-CHARITRA
--मय अंबडचरित्रं लिख्यते ।
धम्मत्सिंपद्यते
लक्ष्मी
वर्मा पर्दनिंदितं । धर्मात्सव्वं समीहितं ॥ १ ॥
धम्र्म्मात्सौभाग्यञ्च
er धर्मोपरि श्रंवड़ क्षत्रियस्य संबंध: कव्यते । श्रस्मिन् भरत क्षेत्रे श्रीवासनगरे तत्र विक्रमसिंहराज राज्यं करोति ।
- उणां कृत्वा स्व संवत्सरः प्रवत्तापितः तस्मिन् सिंहासने चिरं राज्य कृत्वा धर्म समाराध्य य स्वः शरीरं मुक्त्वा स्वर्गे गतः यतः सगाद्विया नरेशाः सुरपति सदृशानां कि नोदान वेंड़ा कुर्वन्ति किंकरत्व गन्गमः कृतमेत्र विवोपवा वाः चितारत्नादि : संपत भवति हिनियतं धर्म्म कम्मार्थ सिद्धि संपद्यते । यदार्था सकल सुख राश्वावमस्यैव पुपाः ॥ १ ॥
संपदं ।
निंदितं ॥ ३ ॥
सरस कार्तिक रम्य कथानकं श्रवणहार निशम्य विनोदकृत अमरसुंदर पमितसाबुना सुगमगद्यमयं जयता चिरं ॥ २ ॥ धर्मात्संपद्यते भोगा धर्माच्च सुखं धम्र्मात्स्वर्गापवर्गों च धर्मः चिन्तामणि श्रेष्ठो वम्मं कल्पद्रुमो परः । धम्मं काम दुवावेतुः धम्मं सुखा वहा ॥ ४ ॥ अक्षर मात्रा पद स्वरहीनं व्यञ्जन सन्धि विनजितरेषं । साबुभिरेव ममद्वमितव्यं कोत्र न मुह्यति शास्त्र समुदेः ॥ ५ ॥ अज्ञात दोपात्मतिविभ्रमाहा पदार्थ हीनं लिखितं यातु । तदर्थमायु परिशोधनीयं प्रायेण हन्मुह्यति लेखकानां ॥ ६ ॥
BARAHAKHADI
SHRI PARSAVADASA
-11"x5"
Ref. No. 3424/A
-7 Folios, 7 lines per page, 31 letters per line. -Country paper, rough and grey; Devanagari characters in
bold, clear and good hand-writing; red chalk used; the numbered sides marked circular dise in the centre;

Page #135

Bisapanthi Dig. Jain Temple Granth Bhandar Nagaur
Date of the
. Copy.
Subject
Begins.
No. 3.
[ 1 21
11
borders are unruled; the manuscript written in Hindi language; it is a complete work in good condition.
.:20
- Posa Badi 9, V. S. 1899
-ADHYATMA
- ॐ नमः सिद्ध । अथ वारहखड़ी लिख्यते ।
1
दोहा - श्री जिनवर वृष कू नमू नमू जिनोत्तम वारिण । रच, स्व परहित जाणि ॥ १ ॥
बारखड़ी उपदेश मय
Author
Size
Extent
Description
Date of the
Copy
Subject
Begins
End's '
"
काका कांई ₹ कर तो फिर तु भालं जंजाल । सीख न मानी र गुरां की येक ग्यानीजीव । विषयभोग में रहे लिप घोर है तू बांध कर्म । धर्म न जाने ₹ क्या होय सम्यक्ग्यानीजीव ॥ १ ॥
BHAGAWATI SUTRA
Ref. No. 222 / A
-101" x 41"
—-45 Folios, 11 lines per page, 33 letters per line. -Country paper, thin and greyish; Devanagari characters in bold, legible and elegant hand-writing; borders ruled in three lines in black ink; the work is in good condition; it is a complete work, written in Prakrit Language.
-Chetra Sudi 15, Saturday, V.S. 1609 ACHÁRA SHASTRA
———तरण कालेरण । तेंरणं समएणं । सावछीनयरी होछा ॥ ---एवं जहांउवातिय जावं सव्वद्ध रकाण अंत काहिति । सेवंतंतेसे वर्तते त्रि जाव विहरति ते य निम्मंगो संम्मतो ॥ ७ ॥
Scribal remarks:
संवत् १६०९ वर्षे चैत्र सुदि पूर्णिमास्यां तिथ शनिवासरे श्री लाभपुर मध्ये लिखितं हरिदासेन ॥ देवा पठनार्थं । योस्तु ।
यादर्श पुस्तकं द्रष्टं तादृशं लिखितं मया ।
यदि शुद्धमशुद्ध वा
मम दोषो न
दीयते ॥

Page #136

122]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
भग्न पृष्ठि कटि ग्रीवा अधोरप्टिरधोमुखं । कण्टेन लिखितं शास्त्रं यत्नेन प्रतिपालयेत् ॥ २॥
No. 4
Ref. No. 408/A CHAKRADHAR PURANA (With commentary) Author --JIN SENACHARYA Size
-11x52" Extent ---139 Folios, 13 lines per page, 50 letters per line. Description -Country paper, thin and grey; Devanagari characters in
bold, uniform, small and elegant hand-writing; borders ruled in four lines, edges in two lincs in black ink; the condition of the manuscript is good; it is a complete work, written in Sanskrit poetry and prose; manuscript coniains
both the text and commentary. Date of the Copy -Fairly old. Subject -PURANA Begins -ॐ नमः सिद्ध भ्यः ।
प्रमा। प्रकष्ट ज्ञान ।। ३ ॥ विशासित विनाशिता ।। मुस्किल शौक शासनं ॥ मुत्किल लक्ष्म्याः ।।
एकमेव शासनं नय-स्मान्नन ॥ ४ ॥ Ends -नेतेव सेनापतिरिव । सेनापतिरिव । चतुः साधनः ।
धनु विहसराधना साधनः । आभास्वरं । प्रा समन्तात् वा स्वरं ।। ४०३ ।। जीवन विधिः जिवित विकल्पतारोधविमुक्ता आवरण विमुक्ता । उदयादि उत्पन्न वा अतंमः अन्तिमः अखिलाव नियते तरतस्य ॥ ४०४ ॥ स्वरापरार्थ
सिद्धि स्वपरार्थज्ञानं । सम्यक्ज्ञानमित्यर्थः। वृषभः श्रेष्ठः ॥ व ॥ प्रथमः .. ...तिथंकर चक्रधर पुराण ।। सप्त चत्वारिंशतमं पर्व परिसमाप्तम् ।। ४७ ॥
श्री ॥ १ ॥२॥ Scribal remarks i ..... मण्डलाचार्य श्री भूवनकीति तत् शिष्य आचार्य श्री विशालकीर्ति लिखापितं ॥ ..

Page #137

Bisapanthi Dig: Jain Temple Granth Bhandar Nagaur
. . [123
Extent:
No.5"
- Ref. No. 746/B CHATURVINSATI JIN STAVAN Author : - X Size .... -133"x6"
-4 Folios. .. Description -Country paper, rough and greyish; Devanagari characters
in big, bold, legible and good hand-writing; borders and edges ruled in three lines, the condition of the manuscript
is fair; it is a complete work; written in Hindi verse. Date of the Copy
--Asoja Badi 6, Friday, V.S. 1754 Subject -STOTRA Begins -अथ चतुर्विशंति जिनस्तवन । सर्वया-प्रथम जिनंद चंद सुख कंदनाभिनन्द वर्ण इद पाय परिविंद से। मन भायजू ।
आदि उत्पत्ति तिथि, गति मति प्रगट करन हरि सकल संसारे सुख दायजू । कंचन वरण तन, वृषभ लक्षन, धनुष पांचसे शरीर वीर धीर गिरि रायजू । कहे जिन हर्ष निताजी जिनराज आज भवसिंधु को जिघज ऋषिभ कहायजू ॥१॥ दूसरो अजितनाथ सुगतपुरी के साथ जाके नाम ठाम ठाम नवनिधि पायो है। जितशत्रु विजया को नंद मुखचंद बिम्ब कंचन सी ज्योति तनु शधिक सुहायो है। परम कृपाल सुरशाल सुकुमाल भाव अद्वितीय अहि मसि शिव साल सुर नर गायो है । मातन के पेट रहयो तात जू मनाई हार ताते जिन हर्ष सूअजित कहायो है ॥२॥ संभव नाथ अनाथ को पीहर, संकट कोटि निकट हरै। जाके नाम गहे वृत्ति मतंग जपंत्रि हम हण हसंति मिले सु परै । चतुरंग महावल सैन्य परै बल भील मुलक समाल भर । मनवांछित पूरण काम हुवा जिन हर्ष नमों कर जोरि करै ।। ३ ॥ तारक नाम कहावत काहे को तारयों मैं को उन देख्यौ हे ते तों। तारत है अपनी करणी सद लोकन को प्रभू जानत मैं तों। . मो गुन ही को निवास है साहिब तीन सुवन सुजस लहे तो । श्री अभिनन्द पाऊं गहै जिन हर्ष तिरै भवि हाथ गहै तो ।। ४ ॥ तेरो मुख दिनकर करत बराबरि, सो मूढ़ मति कछुअन समझत ज्ञान में । अरू वांकी ज्योति सहि जात नहीं नैनन शरीर तेज देख तेरो भया हं नरान में । ग्रह वांकू राहू दुःख देत है पर वध्यो पेती तेरी सेव करे रहे अपने सध्यान में। सुमति के दाता जिन हर्ष सुमतिनाथ प्रभू, जैसो सुर कोऊ और देख्यो नहीं आन में ॥५॥

Page #138

1241
. Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
द्विजराज समावर प्रभू को बखाने जो कुमद मति समझत कछु नहीं लिभार जू ।। शशि कला हीन दिन दिन होत क्षीण, तनु तेरी कला दिन दिन बढ़े अपार जू । कोऊ पर तिया विरहणी • सतावत, जिन कूसव लोकन कूसुख उपगार जू ।
भरयो है कलंक हुं मैं तो, तू तो निकलंक जिन हर्ष कहत मो पद्म प्रभू तारजू ॥ ६ ॥ Ends - मल्लिनाथ मिल्या मेरे भाग वसे सुख सम्पत्ति आज दशा प्रगटी । .
मनु मेरू वरावर मेरो भयो घरि प्रांगण गंग नदी उलटी ।. दृग देखत ही भए शीतल दोऊ, पराकृत पात्ति करी संघटी। जिन हर्प कहे प्रभू तेरे दरशन, जीव अज्ञान की .,वाकी घटी ॥१६॥ ... चंद्र वदन सदन मदन को जारिण , विधाता. को श्राप उपाई । चंचल नैन सू वैरण अमोलक देल, जग मग जोति बनाई । . पीन पयोधर तारन में हरि, लंक प्रिया गज चालि हराई । देव त्रिया मुनि सुव्रत के जिन हर्ष कहे पय. बन्धन प्राई ॥२०॥
मोहन मूरति, शशि वदन, सरोज नैन, जूह की कुटिलाई अधिक विराजे है। सारंग शिखा अवात नासिका तैसी दिखत मूगियां से होंठ किंधू बाल छाजे हैं । दसन हीरा सी पंक्ति, छवि मुगता की छु ति, कोकिला कंठ, वाणी जलधर गाजे है । ऐसी भांति उपदेश सुणे. नमिनाथ को. जिन ... हर्ष भ्रमण भय भाजे हैं ॥२॥ सील. को सनाह, अंग सकीरण. अरण भंग जुरे मदन सौ जग नेमः प्रभू गाजि के । क्षमा की अजब ढाल, तप कीनी करपाल, भावना शरीर ढाल, धीर टोप साज़ के । ज्ञान गजराज, सुनि धरम राजे, कहै जिन हरप, जेती सुगुण पांइ दल राजि के । दया के उरे निषारण उपकलई भूत ध्यान काम दशा जीवी रहे मुरति विराज के ॥२२॥ अरचे जसु पाई, सुरासुर राम प्रमु गुण गाई सु सेव करै । सुखदायक दायक लोक है जाकी कीति लोक लोक फिरै । अतुली वल एक अनेक विराजत. रोग विजोग समूल हरै । जिन हर्ष कहे प्रभू पास जिनन्द की सेव करो भया चित खरै ॥२३॥ कंचन गात सुहात है मुरति, क्षत्री. कुलै. अवतार लियो । हरि प्रक निशंक उपकृत, सुकृत कंद प्रभु उदयो । जिन शासन नायक दायक वांछित देखत ही दुःख दूरि गयो । जिन हर्ष कहे, महावीर जिनेश्वर नाम निरंजन सिद्ध जयौ ॥२४॥
इति श्री चतुर्विशंति जिनानां स्तुति सवैया सम्पूर्णम्, लिखितं संवत् १७५४ व आसोज बदी ६, शुक्रवासरे।
..
॥ श्री ॥ श्री ॥

Page #139

Bisapanthi Dig. Jain Temple Granth Bhandar Nagaur
[125
: No. 6 -
Ref. No. 558/A DHARMA PARIKSHA Author: --Pt. HARISENA Size
-83" X 3.5" Extent --117 Folios, 9 lines per page, 34 to 40 letters per line. Description -Country paper, thin and grey; Devanagari characters, in
bold, clear and good hand-writing; borders ruled in two and edges in three lines in black ink; each folio has three big tikkas in big size; the condition of the work is very poor; it is a incomplete work, written in Apabhramsa
language. Age
-- Fairly old Subject -KAVYA Begins -~-ॐ नमो वीतरागाय । सिद्धि पुरंधि हैकंतु । सुद्ध तणुमणवयणें । भत्ति
एजिरगुण्णवेवि चितिऊवुह हरिषेणं ॥ मरणुजं मे बुद्धिये किं किशई।
मरणहरू जाये कऊ नरइज्जई। Ends ---इयं धम्म परिरका ए च उवग्ना हि हि वा ए चित्राए ।
बुह हरिषेण कथाये एयार समोतंथी परिछेद्धसमत्तो ॥ 11 11 0 11 EFAT FESTET HATTIIN U16 il oll
::
No. 7
Ref. No. 728 GYAN TARANGINI Author MUMUKSHU BHATTARAKA PUJYA GYANA
BHUSANA Size -12" X 51" : Extent --38 Folios, 6 lines per page, 36. letters per line. Description - Country paper, rough and grey; Devanagari characters in
small, legible and good hand-writing; borders ruled in two lines in red ink; extert 18 chapters; the cor.dition of the manuscript on the whole good;" it is a complete
work; written in Sanskrit verse Date of the Original","1:-V. S. 1506

Page #140

126]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur:
Date of the Copy -VS. 1819 Subject
- JAINA PHILOSOPHY Begins -ॐ नमः।
ॐ नमः शुद्ध चिद्र पाय प्रणम्यशुद्रपस्यनंदं जगदुत्तमं
तघ्न्नक्षणादिकंवमि तदर्थ तस्य लष्चये.॥१॥ ... .. Ends -यदेव विक्रमातीताः शतपंच दशाधिकाः ।
पष्टि संवत्सरा जातास्तदेव्यं निर्मिता कृति ॥२३॥ प्रन्थ संख्यात्र विज्ञेया लेखक पावकैः किला । द्विशदधिका पंचशती श्रोजनैरपि , इतिः ॥२४॥ इति श्री मुमुक्षु भट्टारक श्री ज्ञानभूषण विरचितायां तच्च ज्ञानतरगिण्यां शुद्ध
चिद्रु पप्राप्ति क्रम प्रतिपादको अष्टादशोध्यायः ॥१८॥ Scribal remarks :
___सम्वत् १८१६ वर्षे मासोत्तमेमासे शुक्ल पक्षे द्वादशी तिथौ १२ गुरु दिने श्रीमतपूज्य परम पूज्य भट्टारक जी श्री श्री श्री श्री १०८ श्री चन्द्रकीर्ति तत् शिष्य स्वरूप चंद्रण लिखापितं. सेवग सुखराम का वासी डेह का श्री नागपुर मध्ये कृतं । श्री ॥ श्री ॥ श्री ॥ श्री॥
Size
No.8
. .. Ref. 377/A JIVA. PRARUPANA Author -GUN KAYNA BHUSHANA
-1010x43" Extent -28 Folios, 12 lines per page, 42 letters per line. .. . Description -Country paper, very thin and greyish; Devanagari char
_acters in bold, big, clear and elegant hand-writing; borders .
ruled in four lines in black ink, edges ruled in one line in red ink; the condition of the work on the whole poor; the ..
manuscript is complete; written in Prakrit language. .. Date of the... Copy .. -Chetra Sudi 2, V. S. 1511 Subject - EXPLANATION OF JIVA TATVA'. Begins:. -ॐ नमो वीतरागाय ।। सिद्ध शुद्ध पणमिया । जिणे द्रवेणेमिचदंमकलं कां .
.. गुरू गुरु रयणभूपरणुदयं ।। जीवस्य पत्नवणं बोछे ।।१॥ ___Ends : - -णिय भावरण रिममित्रमयेकदं णियमसारणाम सूदं । ..
गच्चा जिगोवदे सं पुबावरा दोसारिण, . मुक्कं ८८।। इति ।
.

Page #141

"Bisapanthi Dig. Jain Temple Granth Bhandar Nagaur
[127
Scribal remarks : ...... सम्वत् १४११ चैत्र सूदि २ उघातस्य भार्या उदय श्री तयो पुत्र माल्हा सोढा डालु इदं ग्रन्थं प्रात्मीकर्मक्षय निमित्त लिखायि ॥
Size
. .. No.9
Ref. No. 507/A GYAN SURYODAYA NATAKA Author ZVADI CHANDRA
-10" x41" Extent
-31 Folios, 11 lines per page, 37 to 40 letters per line. . Description -Country paper, rough, smooth and grey; Devanagari char.
acters in big, legible, uniform and good hand-writing; borders ruled in four lines in black ink; red chalk and yellow pigment used; foll 1 blank; condition of the work is very good; the manuscript is complete; written in
Prakrit and Sanskrit. ...Date of the Copy --2nd Sravan Sudi 3, V. S. 1798 Subject -NATAKA Begins -प्रथ ज्ञानसूर्योदय नाटक लिख्यते ।। श्री जिनायनमः अनाद्यनंतरूपाय पंच
वर्णाप्तमूर्तये । अन्तमहिमाप्ताय वंदो कार नमोस्तु ते ॥१॥ तस्माद् भिन्नरूपस्य वृषभस्य : जिनेशितुः नत्वा तस्य, पदांभोज भूषिताखिलं भूतलं ॥२॥ भूपीव भ्रान्त भूतानां भूयेष्टानंददायिनां, भजे भयावह भाषां, भव. भ्रमण.. भजनां.॥ युग्मं ॥ येषां ग्रन्थस्य सन्दर्भ, पोस्फरीतिविदोहदि । ...
व वंदेतान गुरून् भयो, भक्तिभारः नमः शिराः ॥४॥ Ends - काव्यं तत् पटामलभूषणं समभवद्धर्गवरीयमेत च चहकरः स भाति चतरः
श्रीमान प्रभा चन्द्र तत्प? जनिबादिवृदतिलकः श्री वादिचन्द्रो जनि स्तेनायं व्यरप्रबोधतरणि भव्यांव्ज संबोधनः ॥८६॥ वसुवेदसाब्जांके : वर्षे माघे सिताष्टमी दिवसे । श्रीमत्मधुकनगरे सिद्धोयं बोधसंरभं ॥ इति
समाप्तम् ।। Scribal remarks : ............... ... ...... . ........ . "
इति श्री वादिचन्द्र विरचितो ज्ञानसूर्योदय नाम नाटके चतुर्थो अध्यायः ४ इति

Page #142

1283
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
नाटक सम्पूर्ण । सम्वत् १७६८ वर्षे मिति द्वितीया श्रावण शुक्ल तृतीया लिपि कृतं मण्डल सूरि श्री चन्द्रकीर्तिना लूणवा मध्ये स्वात्मार्थम् लेखकवाचकयोः शिवं भूयात् ॥१॥
No. 10
Ref. No. 523/A MULACHAR VRITTI Author
-KUNDKUNDACHARYA . . Commentetor-VASUNANDI Size
-12]"x6" Extent --216 Folios, 15 lines per page, 55 letters per line." Description -Country paper, rough and grey; Devanagari characters in : .
big, bold, legible and good hand-writing; borders ruled in: two lines in red ink; red chalk and yellow pigment used;:. edges ruled in two lines in red ink; the work is in good condition; it is a complete work; written in Prakrit and
Sanskrit. Date of the Copy
-V. S. 1805 Subject --ACHARA SHASTRA Begins . ---ॐ नमः श्री परमात्मनेनमः ॥ . . .
श्री मक्षुहेन्दवोघ सकलगुण निधि निष्टताशेषकार्य वक्तारं सत्यवृत्ते निहतमतिशकसंवंदिता किं भर्तामुक्ति वंद्या विमल सुखगते कारिकायाः समंता- :
दावारस्यात्तनीते परमजिन कृते नोम्यिहं वृत्ति हेतोः ॥१॥ Euds -वृत्तिः सवार्थसिद्धिः सकलगुणनिधि सुक्ष्मभावानुवृत्तिचारः स्यान्नीतेः परम
जिनपते ख्यात् निर्दोषवृत्तः शुद्धः वाक्यैः सुसिद्धाकलिमलमथनीकार्य सिद्धि-. मुनीनां स्वेच्छया जैनेङ माग चिरतरभवन्नी वासुनन्दी सुभावः ॥१॥
इति श्री मूलाचार विवृतौ द्वादशोध्यायः ॥१२॥",.. Scribal remarks: : ... कुन्दकुन्दाचार्य प्रणीत मूलाचाराख्य विवृतिः परिपूर्णः। कृतिरियं वसुनंदिनः श्री श्रमणस्य ।।१ ।। . . - सवत्सरे विक्रमराज निर्गते, वाणान्विते शुन्यंधराकु समे मासे शुभे वास्विनि :शुभचादि में तिथी वरिष्टां लिखितं शुभावतः ॥ अनधे मूलसवेऽस्मिन् गच्छे सारस्वतीयके बलात्कारगणे तस्मिन् कुन्दकुन्दोमुनिश्वरः । तदान्वये शांतकपाय वृदो । तत्वार्थवादी परमात्मरूपः

Page #143

.. Bisapanthi Dig. Jain Temple Granth Bhandar Nagaur
[129.
सतशीलस्वध्यानदयादिरूढः जियाचिरं पद्मनंदीमुनीशः ॥३॥ ज्ञान ध्यान विलुप्तकर्मनि वहः चरित्र जुड़ामणिः । सद्योद्धप्रसरोजस्वात्मपरमनष्टाष्ट कर्म द्विषः जीया श्री मुनि ज्ञानभूषण गुरु शिष्यः प्रशिष्यप्रदः ॥ तत्प? सूरीश्वर चन्द्रकीर्ति की. जगत्यायनि । व्यापतांतः वभूवस्वाचाहा -परायणेभ्यः गुणकनुरक्षमदव हारी ॥४॥ जयति जगत उद्धरण दन हस्तावलं च । भव जलनीधि परितंत्रुसेतु भूतोयचासीत् ॥५॥ अनन्यगुण समानां श्रोवृकान धर्मदायी । विमलसूभगमूर्ति चन्द्रकीर्ति वरिष्टः ॥६॥ तत् शिष्य गुण चन्द्रेण मुनिनेद लिखापितं । आचारागस्य चागंस्य वृत्ति स सुधिदायिनी ॥७॥ यावत्मरूधराकाश ज्योतिर्गण विभाव्यते । तावत् नन्दनुग्रन्थोंऽयं विधायकः ॥८॥ लिखतं सेवक खेमा नागपुर मध्ये वाचकानां शुभं भूयात् ।
: No. 11
Ref. No. 660/B MULASANGH BHATTARK BHADRABAHU ETC.
-GURUKI NAMAWALI (Pattavaji) Author Size -11" x 43" Extent' ---2 Folios, 17 lines per page, 37 letters per line. , Description --Country paper, rough and greyish; Devanagari characters
in big, legible and good hand-writing; borders ruled, in.. three lines in red ink; edges and corners ruled in two lines in red ink; it is a complete manuscript; written in
Sanskrit prose. Age
-Fairly old Subject . -SIDHANTA Begins -श्रीमानशेषनरनायकान् वंदिता इतिः श्री गुप्ति गुप्त इति विश्र तनामधेयं ।
यो भद्रबाहूमुनि पुंगव पट्ट पद्म सूर्योः सर्वोदिशतु निर्मल संघ वृद्धि ॥१॥.....
श्री मूलसंघे जनि नंदि संघस्तस्मिन् बलात्कारगणेतिरम्यः ॥ .. .. Ends -उर्जयतगिरी तेन गच्छः ...स्मरस्वतो भवेत् ॥
अतस्तस्मै, मुनिंदाय नमः . श्री पद्मनंदिनैः ॥ इति । Scribal remarks :
इति पटानुज गुरून्नामावली समर्थिताः । .... बलनिर्गुह्या पार्श्वस्थामूलाचारोतियोजयेत् ॥ ३६ ॥ .. इति श्री मूलसंधे भट्टारक श्री भद्रवाहादि गुरूणां नामावली समाप्ता श्री ।।

Page #144

130]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
No. 12
RefNo. 3127/A RAMAGYA Author --TULSIDASA Size
-8?" X 62" Extent - Folios, 14 'lines per page, 29 lettersi per line. Description --Country paper, thin, rough and some what whitish; Dev.
anägari characters in bold, big, clear, uniform and good hand-writing; red chalk and yellow pigment used; borders ruled in two lines; the manuscript is written in Hindi; it is a complete work; the condition of the manuscript is
very good Date of the Copy
Not Modern Subject --RAMA KATHA Begins -श्री गणेशायनमः । अथ गुसांई तुलसीदास कृत राम प्राज्ञा लिख्यते ।
दोहा-बांणि विनय वर विगरहरमारमेश
समरिकरन्जसबंकाज शुभ मंगल देश विदेश ।।१।। Ends -ह यहां के फिर दषिण दिसि हेरि हेरि हि हिनात ।
भये निषाद विस्वादवास अवंधिषामु हि जात ॥४॥ सं चित सोच व्याकुल सुनत प्रसगुन अवासि प्रवेस ॥ समाप्त ।।
No. 13
Ref. No. 266 RAMA PURANA Author: -BHATTARAKA SOMASËNE Size
12" x 6" Extent --188 Folios, 15 lines per page, 45 letters per line. . Description Counrty paper, rough and gre'ý; Devanagari characters":
in small, clear and good hand-writing; borders ruled in : three lines and edges ruled in two lines in red ink; red chalk and yellow pigment used; the condition of the work .
is l'air; it is a complete work, written in Sanskrit. Date of the Original ...Sravan Sudi 13, Wednesday, V.S. 1656

Page #145

Bispanthi Dig. Jain Temple Granth Bliandar Nagaur
[131
Subject : - Begins:
Ends
-PURANA . -श्री जिनायनमः वंदेहं सुव्रतदेवं पंचकल्याणनायङ्का
देवदेवादिभिः सेव्यं भव्यबृद सुखप्रदं ॥१॥ शेषान सिद्ध जिनान् सरीन पाठकानां सावू संयुक्तान् । नत्वा वझे हि पनस्य, पुराण गुण सागरं ॥२॥ वन्दे. वृपभसेनादिन गणधीशान यतोश्वरान् ।। हा दशांग श्रुतयश्च कृतं मोक्षस्य हेतवे ।।३।। वंदे समन्तभद्रं तं श्रुतसागर पारगं
भविष्यत् समये योऽन, तीर्थनाथो . भविष्यति ।.४। ----सप्तदश सहस्त्राणि वर्षाणि राधवस्येवै । ज्ञेयं हि परमायुश्च सुखसंतति संपदं ॥१४॥ अण्टादश सहस्त्राणि वर्षाणि लक्ष्मणस्य च आयु ....... परमं सौख्यं, भोग सम्पत्ति दायकं । १५॥ रामस्य चरितं रम्यं, शृणोतियश्च धार्मिकः । लभते सः शिवस्थानं, सर्वसुखाकरं परं ॥१६॥ विक्रमस्य गते शाके पोडप (१६५६) शतवर्षकेशतपञ्चाशत समायुक्त मासे श्रावणिके तथा ।। १७॥ शुक्लपक्ष त्रयो दश्यां बुधवारे शुभे दिने । निष्पन्न चरितं रम्यं रामचन्द्रस्य पावनं ॥१८॥ महेन्द्रकीति योगीन्द्र प्रासादात् च कृतं मया । सोमसेन रामस्य, पुराण पुण्य हेतवे ॥१६॥ यदुक्त रिवपेरणेन पुराणं विस्तरा....... देवाऋच संकुच्य किञ्चित विकथितं मया ॥२०॥ गर्वेण न कृतं शास्त्रं, नापि कीर्ति फलाप्तये केवलं पूण्य हेत्वर्थ, स्तुता रामगुणा मया ।।२१।। नाहं जानामि शास्त्राणि, न छन्दो न नाटकं तथापि च विनोदेन, कृतं रामपुराणक ॥२२॥ ये संतति विपुषो लोके मोघयं उचंते मम, शास्त्रं परोपकाराय ते कृता ब्रह्मणामुवि ॥२३॥ कथा मात्रं च पद्मस्य वत्त ते वर्णानां . विना, अस्मिन् ग्रन्थे उभी भव्याः शृण्वन्तु सावधानतः ॥२४॥ विस्तार रूचिनः सिव्या ये संति भद्रमानसाः ते अण्वन्तु पुराणं हि: रविपेरणस्य निर्मिलं ॥२५॥

Page #146

132]
No. 14
Scribal remarks:
इति श्री रामपुराणे भट्टारक श्री सोमसेन विरचिते रामस्वामिनो निर्वाणवरनाम त्रयस्त्रिशंत्तमोविकारः ||३३|| छः ॥ ग्रन्थाग्रन्थ ७३०० || मिति श्री जिनायनमः ॥ श्री ॥
Author
Size
Extent
Description
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
यावत्पर्वत्तते,
रविषेण कृ ग्रन्थे कथा तावत् च सकलात्रापि वर्त्तते वरणं मां विना ॥ २६ ॥ वयं विषये रम्ये जिनूर नगरे वरे मन्दिरे पार्श्वनाथस्य सिद्ध ग्रन्यः सेनगणेति विख्याति : गुणभद्रो
शुभे दिने ||२७|| भवन्मुनिः,
पट्टे
तस्यैव संजातः सोमसेनो यतीश्वरः ||२८||
निर्मितं शास्त्र, रामदेवस्य भक्तितः ।
तेनेदं स्वस्य निवार्ण हेत्वर्थ संक्षेपेरण यस्मिन् निदपुरे शास्त्रं शृण्वन्ति च तत्र सर्व सुखक्षेमं परं भवति मंगलं ||३०|| धर्मात् लभन्ते शिव-सोख्य सम्पदः स्वर्गादि राज्यारिण भवन्ति । धर्मात् तस्मात् कुर्वन्ति जिनधर्ममेकं विहाय पापं नरकादि कारकं ॥ ३१ ॥ सेरणगणे याति परं पवित्रे वृषभषेण गणधर शुभवंशे गुणभद्रोजनिकः विजन मुख्य पमितवर्गा सुखाकर जातः ॥३२॥ श्री मूलसंघे वर पुष्काराख्ये गच्छे, सुजातो गुणभद्रसूरिः, पट्टे च तस्यैव सुसोमसेनो भट्टारको भुवि विदुषां शिरोमणि ॥३३॥ सहस्त्रं सप्तशतं त्रीणि, वर्त्तते भुवि विस्तरात् सोमसेनमिदं व चिरंजीव चिरजीवितं ||३४||
Date of the Copy
महात्मनः ॥२६॥ पठन्ति व
SAKALA VIDHI VIDHAN KATHA
-MUNIVARA NAINANDI
-10"X43"
--Falguna Badi 2, V. S. 1628
Ref. No. 566/ A
-324 Folios, 10 lines per page, 40 letters per line. -Country paper, rough and dark grey; Devanagari char acters in big, legible, uniform and good hand-writing; borders ruled in three lines in black ink; edges in two lines. in black ink; the condition of the work is very poor; the manuscript is complete; written in Apabhramsa.

Page #147

Bisapanthi Dig. Jain Temple Granth Bhandar Nagaur
Subject:
Begins,
Ends
No. 15
Author
Size
Extent
Description
-JAINA SIDHANTAS
- श्री जिनायनमः ॥
धवल मंगल नदं जनवह मुहलंमि सिद्ध छरिणव मंदिरं मिनरलोय हरि सुवासंकास्मिन् सग्राउजिरणु । जया उपरिम कल्लारण कलसुवा ग्रहणं सिद्धि व विमलुमत्ताव लिहिरिणमिवु । सहसु त्रिरणपिय कारिणिरण सिप्पि हिमित्ति उरिकु ॥ १ ॥
- इति
स्वर्गावतार वस्त्रु
अहसमविक
प्रमाणिउ
हपमुहसुत्त वृत्त माराहणाय
कुडुसंघी हवस्ममोत्र || संधि ४८ ॥ शुभं भवतु ॥ श्री रस्तु ॥
Scribal remarks:
सम्वत् १६२८ वर्ष फागुरण वदि २ दिने शुकवासरे पातिसाह अकबर राजे जोबोर स्थाने श्री मूलसंघे बलात्कारगणे सरस्वती गच्छे । नंद्यामनाये श्री कुन्दकुन्दाचार्यान्वये भट्टारक श्री पद्मनंदि देव तत्पट्टे भट्टारक श्री शुभचन्द्र देव तत्पट्टे भट्टारक जिनचन्द्र देवा तत्पट्टे श्री प्रभाचन्द्र देवाद्वितीय शिष्य मण्डलाचार्य श्री रत्नकीर्ति देवास्तत् शिष्य श्राचार्य श्री भूवनकीर्ति देवा तत् शिष्याचार्य धर्मकीर्ति देवा श्री भूवनकीर्ति द्वितीय शिष्य मण्डलाचाय श्री विशाल कीर्ति देवा तत् शिष्य मण्डलाचार्य श्री लक्ष्मीचन्द्र देवा तदाम्नाये खण्डेवालान्वये धुरन्धर उपदेश निर्वाहक आहारभय भैषज्य शास्त्रदान वितरणप्रवीरण स्वर्गापवर्ग सुखदायक श्री दशलाक्षणीक धर्माराधनेक चतुरः । पञ्च प्रकार भव भ्रमण निवारक श्री पञ्च परमेष्ठी मंत्राराधनैः कन्तुरः साहलाख तत यन्त्री सीलसालिनी दानादि श्रेष्ठि गुरणधारिणि साध्वी मानां तत् पुत्रौ द्वी प्रथम पुत्र सजरूप्रदेश निर्वाहक त्रिपचाशत क्रिया प्रतिपालनक चंतुर शुद्ध सम्यक्ताद्विर वरभावनैक समर्थ एकादश प्रतिमा धारकस्य पादारविन्द सेवनैक षट्पट चिरंजा तेजा द्वितीयो प्रानो मुनिः संजातः । मण्डलाचार्य श्री विशालकीर्ति तत् शिष्य मण्डलाचार्य श्री लक्ष्मीचन्द तत् शिष्य श्री तेजातेनेदं ज्ञानावाज्ञान दानेन निर्भयोभयदानतः । श्रन्नदाता सुखीनित्यं निर्भयोभय दानतः ॥ १ ॥
[133
SAMADHITANTRA -KUNDKUNDACHARYA
Ref. No 1333 / A
-83"X4"
— 5 Folios, 11 lines per page, 40 letters per line.
- Country paper, rough and greyish; Devanagari characters
in legible, small and good hand-writing; borders raled in

Page #148

1343
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
.
two lines in black ink; the condition of the manuscript on
the whole good; it is a complete work, written in Sanskrit. Date of the Copy
-~-V. S. 1723 Subject —DARSANA Begins -श्री परमात्मने नमः ॥
येनात्माऽवुध्यतात्मैव परत्वेनैव च परं । अक्षयानंतवोधाय । तस्मैसिद्धात्मनेनमः ॥१॥ जयन्ति यस्याऽवदतोऽपि भारती विभूतयस्तीर्घकृतोऽप्यनीहितुः । शिवाय धात्रे सुगताय विष्णवे जिनाय तस्मै सकलात्मने नमः ॥२॥ थतेन लिंगेन यथात्मशक्ति, समाहितान्तः करोन सम्यक् ।
समीक्ष्य कैवल्य सुखस्पृहाणां, विविक्तमात्मानमथाभिधास्ये ॥३॥ Ends -अदुःख भावितं ज्ञानं क्षीयते दुःखसन्निधौ ।
तस्माद्यथावलं दुःखैरात्मानं भावयेन मुनिः ॥१०२॥ प्रयत्नादात्मनो वायुरिच्छादप प्रवर्तितात् । . वायोः शरीरयंत्राणि वर्तन्ते स्वेपु कर्मेसु ॥१०३॥ तान्यात्मनि समारोप्य साक्षाण्यास्तेऽसुखं जडः । त्यवत्वाऽरोपं पुनविद्वान् प्राप्नोति परमं पदं ॥१०४।। मुक्त्वा परत्र परबुद्धिमहं धियं च , संसार दूखाजननी जननाधि मुक्तः । ज्योतिर्मयं सुसमुपैति,
परमात्मनिष्ठस्तनमार्ग एतदधिगम्य समाधितन्त्रम् ॥१०॥ Scribal remarks :
इति श्री कुन्दकुन्दाचार्य विरचितं समाधितन्त्र परमागमं समाप्तम् । संवत् १७२३. वर्षे ॥ Note. - शान्ति सागर जैन सिद्धान्त प्रकाशिनी संस्था से प्रकाशित समाधितन्त्र इससे
मेल खाता है। उसके रचयिता पूज्यपाद बताये गये हैं जबकि इस हस्त. लिखित प्रति में कुन्दकुन्दाचार्य के होने का उल्लेख मिलता है ।
No. 17
Author Size
SHREE PAL RASA
YASHA VIJAIGANI --101"x4

Page #149

Bisapanthi Dig. Jain Temple Granth Bhandar Nagaur
[ 135
Extent: -26 Folios, 22 lines per page, 48 to 50 letters per Jice. Description ---Country paper, thin, smooth and white; Devanagari
characters big, bold, clear and elegant hand-writing; borders ruled in two lines in red ink; red chalk and yellow pigment used; condition of the work is fair; it is
a complete work, written in Hindi verse. Date of the Copy -Beshakha Badi 11, V.S. 1932
Subject :-CHARITRA .:Begins -श्री परमात्मने नमः । अथ श्रीपालरास लिख्यते ॥
-कल्पवेलि कवियरण तणी, सरसति करि सुसाय । सिद्ध चक्र गुण गांवतां पुर मनोरथ माय ॥१॥ अलि विघन सभी उप समें जपता जिन वो वीस । नमतां निजगुरु पयकमल जगमां बंधे जगोस ॥२॥ गुरु गौतम राज यही पाग्या प्रभु आदेश । श्रीमुख श्रेणिक प्रभू खनै इण परिधै उपदेश ॥३॥ उपगारी अरहंत सिद्धभजो भगवन्त । आचारिज उवज्जाय तिम साक्षुकल गुणवन्त ॥४॥ दरिसण दुरिलभ ज्ञान गुण चारित्र तप सुविचार । सिद्ध चक्ररा सेवतां पांमी जै भवपार ॥५॥ इण भव पर भवराद थी स्फसंपत्ति सुविसाल । रोग सोग रोख टले जिम नरपति श्रीपाल ॥६॥ पुर्व श्रेणिक राय प्रभू ते कुरण पुन्य पवित्र । इन्द्र भुलि तब उपदिसे श्री श्रीपालचरित्र ॥७॥ -तस विश्वास भाजन तस पुरण, प्रेम पत्रिक कहाया जी ।
श्री नय विजय बिबूधपय सेवक सूजस विजय उवजाया जी ॥ भाग थाकं तो कीहसे, तास वचन संकेत जी । ते बलि समकित दृष्टि नर जे, ते हतो रित हिते जी । ते भावे ए भरिणस्यै गुणस्यै, तसधर मंगल माला जी ।
वंधुर सुन्दर सिदुर मिंदर, · लहस्य ज्ञान वीसाला जी ॥
इति श्रीपालरास समाप्तम् ।। Scribal remarks :
याय जी श्री कीर्ति विजयगणि शिप्योपाध्यायः । श्री विनय

Page #150

136 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
विजयगरिण विस्वते । श्री श्री यशः विजय गरिण विरचिते श्रीपालरास चतुर्थं अंक सम्पूर्णम् । सवत् १६३२ मीति वैशाख बुदि ११ तीथो शनिवासरे लिखतं पं० वगनसागरेण श्री अलायरे श्लोक संख्या १८०० प्रमाण छैः ॥
No. 18
SIDHI PRIYA STOTRA
---DEVANANDI
-8"X3"
--3 Folios, 13 lines per page, 33 letters per line. Description-Country paper, rough and grey; Devanagari characters in
Author
Size
Extent
Date of the
Copy
Subject
Begins
legible, uniform and good hand-writing; borders ruled in two lines in red ink, red chalk used; it is a complete work; the condition of the work is very good; the work is written in Sanskrit.
-Very old
-STOTRA
॥ श्रोम् ॥
"
-- ॥ अथ सिद्धि प्रिय स्तोत्रं लिख्यते ॥ सिद्धि-प्रियैः प्रतिदिनं प्रतिभासमानैः जन्म प्रबंधमथनैः प्रतिभाऽसमानैः । श्रीनाभिराज तनुभू पद वीक्षणेन, प्रापे जन वितनुभूपद वीक्षणेन ॥१॥ श्रुत्वा वचांसि तव संभव ! कोमलानि : नो तृप्यति प्रवर संभव ! कोऽमलानि । देव प्रमुक्त - सुमनोऽभवनाऽऽशनानि, 'स्वार्थस्य संसृति मनोभव नाशनानि ॥२॥ येन स्मराsस्त्र निकरैरपराजितेन सिद्धिर्वधू ध्रुर्वमबोधि पराऽजितेन । संवृद्ध धम्मं सुधिया कविराजमा नः क्षिप्रं करोत यशसा स विराजमानः ॥३॥ यस्मिन् विभाति कलहंसरखैर शोकः छिन्द्यात् स भिन्न- भव मत्सर - वैर - शोकः : । देवोऽभिनन्दन - जिनो गुरु मेऽध जालं शंपेत्र पर्वत-तटी: गुरुमेघजालं ||४|
2
Ref. No. 53
•
1

Page #151

Bisapanthi Dig. Jain Temple Granth Bhandar Nagaur
1137
येन स्तुतोऽसि गत कुतल-ताप-हार ! . . चक्राऽसि चाप शर कुतलताऽपहार !.. भव्य-प्रभो ! सुमतिनाथ ! वरा न तेन , का माऽऽश्रिता सुमतिनाथ वरानतेन ॥५॥ मोह-प्रमाद-मद कोप रताऽपनाशः , पंचेन्द्रियाऽर्थ मदकोऽपर-ताप-नाशः । पद्मप्रभो दिशतु मे कमलां वराणां , मुक्तात्मनां विगत-शोक-मलाऽम्बराणां ॥६॥ ये त्वां नमन्ति विनयेन मही-नभो गाः , श्री मत्सुपार्श्व ! विनयेन महीन भोगा: । ते भक्त-भव्य-सुरलोक ! वि-मान-मायाः , ईशा भवन्ति सुरलोक विमान मायाः ।।७।। अाकर्ण्य . तावक वचो वनिनायकोऽपि . शातिं मनः शम धियाऽवनि-नायकोऽपि । चन्द्रप्रभः ! प्रभजति स्म रमाऽविनाशं , दोर्दण्डमण्डित-रति-स्मर-मा-विनाशं ॥८॥ श्री पुष्पदन्त जिन जन्मनि का ममाऽऽशा , यामि प्रिये ! वितनूतां च निकाममाशा । इत्थं रति निगदताऽतनुना सुराणां । स्थानं व्यधायि हृदये तनुनाऽसुराणां ॥९॥ श्री शीतलाऽधिप ! तवाऽधि सभं जनानां , भव्यात्मनां प्रसूति संसृति भंजनानाम् । प्रीतिं करोति विततां सुरसातिमुक्ति , मुक्तात्मनां जिन ! यथा सुरसाऽरमुक्तिः ।।१०।। पादद्वये मुदित-मानसमानतानां , श्रेयन् ! मुने ! विगत-मान ! समानतानाम् । शोभां करोति तव कां च न भासुराणां , देवाऽधिदेव ! मणिकांचन भासुराणाम् ।।११।। घोरान्धकार--नरक- क्षत वारणानि , श्री वासुपूज्य ! जिनदक्ष ! तंवाऽरणानि । मुक्त्यै भवन्ति भव सागर तारणानि , वाक्यानि चित्त भव सागरतारणानि ॥१२॥

Page #152

138 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
भव्य - प्रजा- कुमुदिनी - विधुरजनानां हता विभासि दलयन् विधुरं जनानां इत्थं स्वरूपमखिलं तव ये विदन्ति
"
"
1
राज नामा,
"
राज्यं भजन्तिः विमलेश्वर ! ते विदन्ति ॥१३॥ स्वर्गापवर्ग सुखपात्र ! जिनाऽति मात्रं यस्त्वां स्मग्नु भुवन मित्र ! जिनातिमात्रम् । श्रीमन्ननन्त वरनिवृत्ति कान्त ! कातां भव्यः स याति पदवीं वृति कान्त कान्तां ॥ १४ ॥ जन्माऽभिषेकमकरोत्सुर यस्याssयाश्रितो गुण गुणैः सुरराज नामा धर्मः करोतुऽनलसं प्रति बौधनानि सिद्धयै स नः सपदि संप्रति वोधनानि ॥ १५॥ नास्तानि यानि महसा विनाऽमितानि चेतस्तमांसि तपसा विबुना मितानि । इत्याऽऽचरन् वर तपो गत कामि नीति शांति पदं दिक्षतु मेऽगत कामिनीति ॥ १६ ॥ कुथुः क्षितौ क्षिति-पति- गर्त - मान- सेनः पूर्व पुनर्मुनिरभूद्भुत मानमेनः । योऽसौ करोतु मम जंतु दया निधीनां संवृद्धनानि विविध र्द्धयु दयानि धीनां ॥ १७ ॥ या ते शृणोति नितरामुदितानि दानं यच्छत्य भिप्सति न वा मुदिता निदानम् । सानो करोति जनताऽज ! न कोपिताऽपि
1
?
चित्त जिनाऽर ! गुरण भाजन ! कोपि तापी ॥ १८ ॥ मल्लेर्वचांस्यनिकृतीनि
सभावनानि
1
धर्मोपदेशन कृती नि संभावनानि । कुर्वन्तु भव्य निवहस्य नभो गतानां
श्रयं कृतमुदं न भोगतानाम् ॥ १६॥. संस्तूयसे शुभवता मुनिनायकेन नीतो जिनाऽऽशु भवता मुनि-नायकेन नाथेन - नाथ ! मुनिसुव्रत ! मुक्ति मानां मुक्ति चरन् स मुनिः सुव्रत मुक्तमानाम् ||२०|| चित्त ेन मेरु गिरि-वीर ! दयालुनाऽसि सर्वोपकार-कृत- धीर.
दयालुनासी ।
CG
•

Page #153

Bisapanthi Dig. Jain Temple Granth Bhandar Nagaur. ...
1139
.
इत्थं स्तुतो नमि-मुनि ममताऽपसानां :,.... लक्ष्मीं करोतु मम निर्मम ! तापसानां ॥२१॥ येनोद्यशृंग गिरनार गिरांविनाऽपि , नेमि स्तुतोऽपि पशुनाऽपि गिराविनाऽपि । कन्दर्प दर्प दलनः क्षत मोह तानः , तस्य श्रियो दिशतु दक्षतमोऽहता नः ॥२२॥ गन्धर्व यक्ष नर किन्नर दृश्यमानः , प्रीतिं करिष्यति न किन्नर दृश्यमानः । भानु-प्रभा-प्रविक सत्कमलोपमायां , पार्श्वः प्रसूत जनता कमलोऽप मायाम् ॥२३॥ श्री वर्द्धमान वचसा पर मा करेण , रत्न त्रयोत्तम निधेः परमाऽऽकरेण । कुर्वन्ति यानि मुनयोऽजनता हि तानि , वृत्तानि सन्तु सततं जनता-हि तानि ॥२४॥ . वृत्यात्समुल्लसित चित्त वचः प्रसूतेः , श्रीदेवनंदि मुनि चित्त वचः प्रसूतेः । यः पाठकोऽल्पतर जल्प कृते स्त्रिसंध्यं ,. लोक त्रयं समुनरंजयति त्रिसंध्यम् ॥२५॥ तुष्टिं देशनया जनस्य मनसो येन स्थितं दित्सता , सर्वं वस्तु विजानता शमवता येन क्षता कृच्छता । भव्याऽऽनन्द करेण येन महती तत्व प्रणोतिः कृता ,
तापं हन्तु जिनः स मे शुभ धियां तातः सतामोशिता ॥२६॥ ' इति श्री देवनंदि विरचितायां सिद्धिप्रयेस्तोत्रं सम्पूर्ण ।। :
No. 19
Ref. No. 382/A TATTVA DHARMAMRIT Author -CHANDRA KIRTI - Size: : . . -111x51"
Extent. -33 Folios, 10 lines per page, 40 letters per line. Description --Country paper, rough and greyish; Devanagari characters
....... in big, bold, clear and elegant hand-writing; borders ruled

Page #154

140 ]
Date of the
Copy
Subject
Begins
Ends
Scribal remarks:
॥ छ ॥ श्री ॥
No. 20
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur
in two lines, edges ruled in two lines in black ink; the condition of the manuscript is poor; the work is complete; written in Sanskrit verse.
-Fairly old
-JAINA PRINCIPLES
- सिद्ध श्री जिनायनमः |
शुद्धात्मरूपमापन प्रणिपत्य गुरोर्गुरां ।
तत्त्वधर्मामृतं नाम वक्ष्ये संप्तः शृणुः ॥ १ ॥
घर्मेश्कृतेपापमुपैति नाशं धम्मंश्कृते पुण्यमुपैति वृद्धि । स्वर्गाय वर्ग प्रवरोरुसोस्यं धर्मश्कृते रेवन चान्यतोऽस्ति | २|| - एक एव क्षमा दोपो द्वितीय नोपलक्ष्यते । पदेनं क्षमया युक्तां प्रशक्तं मन्यते जनः ॥६८॥ रजनिकरः किल शीतो रजनिकरात्चन्दनं महाशीतं । रजनिकर वदनाभ्यां सज्जन वचनानि निशीतानि ॥६६॥ क्रोधो मूलमनर्थानां क्रोधः संसार वर्द्धनं । धर्म क्षयकरः कोधस्तस्मात् अपरिवर्जयेत् ॥१००॥ स्थानं प्रधानं निचलप्रवानं स्थितः कापुरुषोऽपि धीरः । तेन त्वया वासुगि वाचनीयं कंगस्थितो गर्जसि शंकरस्य ॥ १०१ ॥ प्रत्युन्तमांगे वृथा पुष्पमाला मृषागंध धुपं विनानासिकायां । विना श्रोत्र नेत्र वृथा गीतनृत्ये मुखाभावतश्वैवदयं हविश्व ॥ १०२ ॥ ललटं विना पट्ट बंधे च हास्य, अनंगेऽपिवस्त्रं महा हास्यमेतत् । पादे पियाद प्रणामं च हास्यं वयं लज्जिता देवता सेवयावं ॥१०३॥ इति धर्मामृत समाप्तं ॥
Author
Size
Extent
कलत्र निगड़ दत्वा न सन्तुष्टः प्रजापति: भसोपियत्य रुपेण व बंध भलष्ट खलं
Tel. No. 2046
MUNI SUVRIT PURANA
PUNYA
-SHRI MUNI KESAVASENACHARYA
-103"x6"
-111 Folios, 13 lines per page, 4 letters per line.
CHANDRODAYA

Page #155

- Bisapanthi Dig. Jain Temple Granth Bhandar Nagaur
...
[141
...Descriptioñ -- Country paper, thick and grey; Devanagari characters in
___bold, big, clear and beautiful hand-writing; borders ruled .... in two lines in red. ink; the condition of the manuscript is
_fair; it is a complete work, written in Sanskrit prose and
verse. Date of the
Copy --Chetra Badi 7, V. S. 1867 . . . . Subject --PURANA ....Begins : ... -श्री गणेशसाय नमः । श्री वृषभायनामः । श्री सरस्वत्यै नमः । श्री गुरुभ्यो
नमः । देवेन्द्राचित सत्पादपंकज प्रणमाम्यहं । आदीश्वरं जगन्नाथां सृष्टिधर्म करं भुवि ॥१॥ कनत्कछूरसछायं वृषभां कं वृषोद्ध रं ।
वृषभ जगतां साक्षात्धर्मणेऽनंत सिद्धये ॥२॥ - युग्म -अजितं जितकणिमनंत महं मजिनं ।
गजां के दर्पकं दर्प सर्प सपरि विक्रमं ॥३॥ अष्टा पद्महावायं जातं श्री वृषभान्तरे । पञ्चाशत्कोटि वर्धानां भंजके भुवनेश्वरं ॥४॥ - पंचविंशति संयुक्त सहसूचमुत्तम् ।
___श्लोक संख्येतिनिर्दिष्टा कृह्मनक विवेधसा ।।६।। Scribal remarks :
... इति श्री. पुण्यचन्द्रोदय मुनिसुव्रतपुराणे पुरमध्यलोके भट्टारक श्री जयकीति तदाम्नाये आचार्य श्री केशवसेन विरचिते रामदेव शिवगमनं नाम त्रयोविंशतितमः स्कधः सम्पूर्णम् ॥ संवत् १८६७ चैत्र बुदि ७ लीखतं दधीच व्यास सदाकरण नागपुर मध्ये । श्री ॥ श्री ॥श्री ॥
Ends
:
No. 21
Ref. No 419 TARKA BHASHA PRAKASHIKA: Author: -BALBHADRA -Size : ... -103" x 31". Extent.*".-73 Foliós, 8 lines per page, 42 letters per line.

Page #156

142 ]
. Jain G:anth Bhandars In Jaipur & Nagaur
Description -Country paper, thin and greyish; Devanagari characters
in small, legible and good . hand-writing; borders ruled in four lines in black ink; the condition of the work is very.
poor; it is a complete work; written in Sanskrit. Date of the Copy
-V. S. 1623 Subject -TARK SHASTRA . Begins -ॐ श्री गजवंदनायनमः ॥१॥
गज निज खैरितर्जन परं चंडीशंमुदण्डकं स्त्रोमि स्तुत्य ममेयगत्र निवृत्त च कृपालोल्वणं । चण्डीरिगणचारुवृत्तकमलं देव मुदा भैरवम् ॥ योगिध्येयम ...
खण्डचित्त विलसद्धभेकरूपं परं ॥ १ ॥ Ends --तथाहि । न विद्यते उपयुक्त पेऽल्पस्तान्य।
No. 22
Ref. No. 409/A TRISASTI LAKSHANA PURANA Author --GUNA BHADRACHARYA Size --113" x 530 Extent ----96 Folios, 13 lines per page, 48 to 50 letters per line... ::: Description - Country paper, thin and grey; Devanagari: characters -
in small, quite, clear and good hand-writing; borders ruled in four lines, edges ruled in two lines in black ink; the condition of the work is good; it is a complete
work; written in Sanskrit. . . Date of the
-Fairly old Subiect --PURANA Begins -ॐ नमो वीतरागाय ॥१॥
विनेयानां व्यानां अवाम्भोगोदक्षिणभागे ॥ प्रणायितः ॥ संत । वृणतेष्म .
भजतिष्मः ॥ शक्ति सिद्धिः योपेतः प्रभूसाह मन्त्रशक्तयास्तिस्त्रः ॥ . . . . . . - --पुरुपान्कृतेः व्यापारस्य वितेछा: यतना वितेच्छा विविचामपि दृष्ट विरोध
विहिता दृष्ट विरोध विवादः णा विहिताः ॥ व ॥ कृत्या भगवत
Copy
Ends

Page #157

Bisapanthi Dig. Jain Temple Granth Bhandar Nagaur
गुणभद्राचार्य प्रणीते त्रिषष्ठि लक्षण महापुराणे संग्रहे श्री. वर्द्धमान तीर्थंकर
पुराणं परिसमाप्तं षट्सप्ततितमं पर्वः ॥ ७६: ॥ ब || शुभं भवतु ॥ . Scribal remarks : .. मण्डलाचार्य श्री भूवनकीति तत् शिष्य प्राचार्य श्री विशालकीर्ति लिखापितं ॥
No. 23
Ref. No. 1904/B
TRIVARNACHAR -JAINASENACHARYA
Author
Size
-1."x8"
Extent Description
-253 Folios, 15 lines per page, 35 to 37 letters per line. - Country paper, rough and grey; Devanagari characters in bold, big and good hand-writing; borders ruled up to foll No. 172 in three lines in red ink; the condition of the manuscript is good; the work is complete; written in Sanskrit language.
Date of the
Copy
Sübject Begins
-~-Fairly old ---JAINA SIDHANTA --ॐ नमो सिद्ध भ्यः ॥ श्री पञ्चपरमगुरुभ्यो नमः श्री सरस्वत्यै नमः ।
तत् कथितपरमं ज्योतिसमं समस्तैरनं तपर्यायः । दर्पणतल इव सकला प्रतिफलाति पदार्थ मालिकात्रथ ॥१॥ - संसारार्णवतारणा यशततं धर्मो जिनर्भाषितो धर्मों।
जीव समुहरक्षरण तया जायेत भव्यात्मानाम् ॥ १४ ॥ इति ॥
::
Ends
Scribal remarks :
धर्मार्थकामायकृतं सुशास्त्रं श्री जनसेनेन शिवार्थमपि ग्रहस्थ धम्मषु सदारताये कुर्वन्तु तेऽभ्यास महोजनास्ते २१५ इत्या श्री भगवन्मुखारविन्द द्विनिर्गते श्री गौतम ऋषि पाद पद्मराधकेन श्री जिनसेनाचायण विरचिते त्रिवर्णाचारे उपासकाध्ययन सारोद्धारे कक्षुद्विकथीयनाम अष्टादशपर्व 'इति विवर्णाचार समाप्तं । ग्रन्थाग्रन्थ संख्या ७२१० श्लोक छैः ।...
-
-

Page #158

144 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagar
No. 24
Author
Ref. No. 443) VARDHAMANA KAVYA . -~-JAI MITRA HALA -~-101":43" -~-56 Folios, 12 lines per page, 37 to 40 letters per line.
Size
Extent
Description - Country paper, thin and some what greyish; Devanaga
characters in big, bold, clear and good hand-writin, borders ruled in three lines in black ink; the work is i good condition and complete; written in Apabhram:
language. Date of the copy
-Fairly old Subject --KAVYA'.
Begins. - ॐ नमो वीतरागाय ॥ ... पणवेविअरिंगदहो। चरमजिरिंगदहो। वीर हो दसणणवहा । सेरिणय होण दऊ कुवलइञ्च दहो । णिसजहोत विहोयवर कहा अहसेरिण। Ends -~- इयसिरि वद्दमारण कन्वे । पयडिय चउवग्गमगरसनव्वे सेणिय अभ
चरिते। विरईयजामिजहत्त्व सुकइत्र । भवियण जणमण हरणे । मेहि वह लिवमकरणहरणे। मम्म इति गाणि छारण गमरणो णामण्या रहमो भं धां सम्तनो ॥१॥ इति श्री वर्द्धमान काव्ये : ।। एकादश सन्धि ॥११ श्री रस्तु ।।
Scribal remarks :
संवत् १६४७ वर्षे जेष्ठ सुदि ११ बुधवासरे श्री मूलसंधे नंद्याम्नाये बलात्कारगर सरस्वती गच्छे श्री कुन्दकुन्दाचार्यान्वये भट्टारक श्री पद्मनंदिदेवा तत्पट्टे भट्टारक श्री शुभचन देवा तत्पट्ट जिनचन्द्र देवा तत्प? भट्टारक प्रभाचन्द्र देवा द्वितीया शिष्य मण्डलाचार्य रत्न कीर्ति देवा तत् शिप्य मण्डलाचार्य श्री भूवनकीर्ति तत् शिष्य मण्डलाचार्य श्री धर्मकीति देव द्वितीय शिष्य मण्डलाचार्य श्री विशालकीति देवा तत् शिप्य मण्डलाचार्य श्री लक्ष्मीचन्द देव तत् पट्ट मण्डलाचार्य श्री सहसकीति · देवा तत्प? मण्डलाचार्य श्री श्री नेमचन्द्र तदाम्ना अगरवालान्वये मंगलि गोत्रे सा० जीण तस्य भार्या साध्वी ठकुरही तयो पुत्रा पंच प्रथम पुत्र स जेता तस्य भार्या साध्वी छाजाही सा० जीरणा द्वितीय पुत्र सा० जंता तस्य भार्या बाधा

Page #159

Bisapanthi Dig. Jain Temple Granth Bhanciar Nagaur
[ 145
- तयोः पुत्रा नयः प्रथम पुत्र सान्दे ईदासस्य भार्या मातृहि द्वितीया पुत्र धाः त्रयः प्रथम पुत्र चि.
सइवन्ती द्वितीय पुत्र चि० सागा तृतिय पुत्र चि० वतुरा द्वितीय पुत्र सा० पुना तस्य भार्या गुजरही तृतीया पुत्र सान्वीरमा तस्य भार्या मानुहि सा० जीणा तस्य तृतीय पुत्र सा सांवतस्य भार्या नान्यपगाही तयो पुत्री द्वौ प्रथम पुत्र सा० गोविन्दस्य भार्या पदार्थही तयो पुत्र चि० धर्मदास द्वितीय चि० मोहनदास जा जीणा तस्य चतुर्थ पुत्र सा० मल्लु तस्य भार्या साध्वी निवाही तयोः पुत्रा त्रयः प्रथम सा० ब्रह्मदास तस्य भार्या साध्वी धनराजही तयो पुत्र चि दूरगादास द्वितीय पुत्र सा० महादास तस्य भार्या उदाही ।। तृतीय पुत्र टेमा तस्य भार्या समोषणही सा० जीणा तस्य पञ्चमपुत्र साधु तस्य भार्या होलाही तयो पुत्र चि० सांवलदास तस्य भार्या
साध्वी पूराही ऐतेषां मध्ये सा० मल्लूभेदशां ज्ञानावरणी कर्म क्षयनिर्मितं लि वाप्य .. मण्डलाचार्य श्री लक्ष्मीचन्द तत् अजिका शान्ति श्री जोगिघटाप्यतं ॥६॥
ज्ञानावाज्ञान दानेन निर्भयोभय दानतः । अन्नदानात् सुखीनित्यं निर्व्याधि भेषजात् भवेत् ॥१॥ सम्यक्त मूल ऋतं पीवंबधो दानादि साखा गुरण पलवाढ्य यसः । प्रसूनो जिन धर्म कल्पद्र मो मनोरीष्ट कलावोस्तु ॥२॥ तेले रक्षं जले रक्षं, रक्षं सिथिल वन्धनं । मुर्खहस्ते न दातव्यं, एवं वदंति पुस्तकं । ३॥ भग्न दृष्टिकटिग्रीवा उर्द्व व दृष्टि अधोन्मुखं । कष्टेन लिखितं शास्त्रं यत्नेन प्रतिपालयेत् ।।४।।
.No. 25
Ref. No. 326
VRISABHA CHARITRA
Author
-SA KALA KIRTI ----1010x41" ~~-326 Folios, 8 lines per page, 32 letters per line.
Extent:
... Description . -Country paper, thin and grey; Devanagari characters in
clear and fair hand-writing; borders ruled in three lines .. .in red ink, all the four edges ruled in two lines in red
ink; the manuscript contains only the text; it is a complet
work, written in Sanskrit verse. Date of the
---Mangsir Sudi 3, V. S. 1605 Subject
Charitra
COP

Page #160

146 ]
Jain Granth Bhandars In Jaipur & Nagaur '
Begins
Ends
-ॐ नमः सिद्धेभ्यः ।। छः श्रीमतं त्रिउजगन्नाथमादितीर्थंकरं परं। - फणीदेंद्र नरेन्द्राचार्य वंदे नं तु गुणास्र्य वं 1.१॥ -जिनवर मूखजातं वदितं श्री गणेशरमुलगुण निधानं विश्वलोकानदीपं । त्रि भू-पतिमान्यं ज्ञानतीर्थपवित्रं जयतु सकल कीर्त्या वदास्ते सुधर्मा ॥१८०।। अष्टाविंशाधिका भोः प्रष्ट चत्वारिंशधत प्रभाः । अस्य धर्हस्य स्युः स्लोकपि जिता बुध !१८१॥
Scribal remarks :
इति श्री बृपभनाथ चरित्रे भट्टारक श्री सकलकीति विरचिते वृषभनाथ निर्वास्सि नाम विंशः सर्गः समाप्तः लिखतं जना महिपाला काला का बेटा । शुभं भवतु । १६०५ मांगसिय सृदि ३ को दिनी आदि पुराण सा० मा भौमौ सोवेगो को घटिपितं वाई सवीतं नौः मोजमाबदा मध्येधी॥

Page #161

INDEX I
AUTHORS, WRITERS AND COPIESTS
Abhra Deva-26 -Amar Sundar-119, Amita Gati-29, 108 Amrit Chandracharya-74, 77, 133 Anand-84, Arünmani-28, : ; Asawala-140, Ashadhar-72, 76, Bal Krisna-30, Bal Bhadra-141, Banarsidasa-29, 119, Bhadrasena-2, Bhagavati Dasa-40, Bhanu Chandra Gani-9, Bhawani Dasa Vyasa-55, Bhudhar Dasa-119, Bhalla (Kavi)-119,
Brahm Ajita-20, .Brahm Deva-108,
Brahm Gyan Sagar-108, Brahm Krisna Dasa-32 Brahm Jindasa-1, 17, 20, 29, 67, 108, · Brahm Nemidutta-26, 104, Brahm Raimall-15,
Brahm Sena-63, . Brahm Sruta Sagar-70, ...
Chandra Kirti-139, 1:.... Chirantan Muni-119, . Charitra Singh-57,
Chaturbhuja-86, Dalu Ram-28, Damodar-72 Dalha-98, Deep Chandra-20, Deva Nandi-136, Deva Suri-13, Dhananjaya-29, Dhanat Rai-10, Dharam Chand-61, Dhanvantari-111, Dunga Vaid-58, Dungar Kavi-28, Duli Chand-97, Durga Singh-83, Guna Bhadracharya-20, 28, 37, 68, : 72, 125, 142. Guna Bhusanacharya-76. 126, Guna Chandracharya' ...i Guna Chandra (Bhattaraka)-67, 79, Gumani Ram-14, . Guna Rayan Bhusana-126, Harchand-29, Hari Pal-70, Hari Sena-125, Hema Chandracharya-108, .... . :: Hema Raj-108, Jai Mitra Hal-144, ...: :. Jinasenacharya-122, 143. . :
19

Page #162

148 ]
Jina Chandracharya Suri
(Bhattaraka)-64,
Jinasen-103,
Jivaraj-112,
Kalidasa-95,
Kamal Nayan-95,
Kastoor Chand Shastri-34,
Kavi Saraswat-27,
Kesava-1,
Kesavasena-87, 92, 140.
Kishan Singh-43,
Kshemankara Muni-49,
Kund Kundacharya-72, 74, 97, 128,
133.
Lakho (Pt.)-4, Lokasena-20,
Mahasenacharya (P1.)-74, ́
Mallisena Suri-72,
Manika Raja-1, Mohandas KayasthNaya Nambhudi-105, Naya Nandi-119, 132,
Naya Vilas (Pt.)-11. Narsena (Pt.)-119, Nemi Chand (Pt.)-100, 119,
Nemi Chandracharya-56,
Nemi Dutta (Brahm)-99, Netra Singh (Muni)-84,
Padam Kirti-1,
Padam Nabha Kayasth-115,
Padam Nandi (Muni)-5, 46, 48, 72,
Panna Lal-49,
Paramahansa Parivrajaka-63,
Parasavadas Nigotiya-88, 120, Pem Raja-60,
Prithvi Raj-46,
Puspadanta-1, 97, 108, 119, Raghunath-108,
Raghu Raja-46,
Raimall-73,
Raj Hansopadhya-20,22, Ram Chandra-61, Ram Chandra (Pt.) ·
Ram Chandra Sharma-118,
Raidhu (Pt.) 119,
Ratna Kirti-28,
Rawal Sarang Dhar-118,
Rahal Kavi-28,
Sadasukha-24,
Sadharu-14,
Sakal Kirti, 1, 37, 66, 114, 119, 145 Sakal Bhusana-96,
Samantabhadra-90, 119,
Shiva Kotti-30,
Shivacharya-24,
Shanti Kusal-46,
Shambu Sadhu-11,
Shankar Bhattaraka-8,
Shripati Bhatta-102, Shri Lal-2,
Shri Dhar-20,
Soma Kirti (Bhattaraka)-86, 93,
Singh Nandi-28;
Singh Tilaka-8,
Subha Chandracharya-1 15:34,"
Subha Chandra-16,
Subha Sheel Suri-53,
Subha Chandra (Bhattaraka) 69, 108.
Sudharma Swami-53,
Sundar Kavi-29,

Page #163

Surendra Kirti (Bhattaraka)-3, 80,
Shanti Sagar-4,
Svayambhu-14,
Syamacharya-52, Todar Mal (Pt,)-14,
Thakur Kavi-28, Tulsidasa-130,
Uma Swami-28,
Vadibha Singh-72, 119,
Vadi Chandra Suri-88, 109, 127,
Vadi Raj-12,
Vaija 102, Varadaraj-43,
Vasava Sena-106, (Muni) Vasu Nandi-78, 128,
Vidhya Nandi-31, 36, 119,
Vir Nandi-20, 21, 81, 109,
Vishnu Sharma-35,
Vrindavan Kirti-62.
Yogindra Deva-108,
Yasha Vijai Gani-1,34,
[ 149

Page #164

INDEX 2
(MANUSCRIPTS-GRANTHS)
Adhai Dwipa Puja-14, Adhia Dwipa-79 .. Adipurana-97, 108, Adiswar Phaga-86, Aditya Vrita Paraswanath Puja-87, Agni Vilas-10, Ajitapaiba Purana-172, Ambada Charitra-119, Amarsena Charitra-1, Amrit Dharmaras Kavya-73, Ananta Jain Vrita Puja Katha-67, Anjana Rasa-46, Aranta Vritodhyapan puja-69, Astanhika Jaimala-20, Astanhika. Katha Bhasha-30, 80, Athaics Mula Guna Rasa-20, Banda Udai Satta Chopai-2, Bisrahakhadi-120, Bchari Satsaj-28, 46, Bhagwati Aradhana-24, Bhagawati Sutra-121, Bhaktamar Stotra Vriti-15,73, 69, Bli-vishyadatta Charitra-20, Bhoja Charitra-55, Bhoja Prabanda-119, Rimba Nirvana Vidhi-34, 1. hm Vilas3-10, Chakradhar Purana-122, Chandan Malayagiri K 1h2-),
Chandra Prabha Charitra-20, 21, 81; Cbarcha Samadhian-42, Chaturdashi Katha-28, . Chatur Vinsati Jin Stavan-121, Chatur Vinsati Puja-61, 62, Chaubisi Geet-98, Chetan Geet-28, Chhandakiya Kavitta-3, Chintamani Jaimal-28, Chobisa Thana Charcha-56, Dana Katha-20, Dasha Laksana Katha-20, Dhanya Kumar Charitra-28, 72, Dharma Panchvinsatika-29, .. Dharma Pariks Dharmopodesh Piysusa-99, ... Dharmopadesh Ratnamala-97, Dhola Maru Ki Bala-82, Dravya Sangraha Bhasha-28, 108, Deveesandhan Kavya Tika-100, Geeta and Adinath Stavan-28, Getta Vitaraga-56, Girinar Tirth Mahima Prabanda-51, Gyana Darpana-20, Gyada Decpika-72, Gyana Suryodai Nataka-88, 109, 137, Gyana Tarangini-12; Gyanarnya-4, 34, Gyanarnava Tika-1);

Page #165

[ 151
Hansa Tilak Rasa-20, Harivamsa Purana-10, 14, 20, 102, Holika Chopai-28, Jambbu Dwipa-79, Jambhu Swami Chariu-97,
Jambhu Swami Charitra-67, ... Jasahara Chariu-119,
Jina Shatak Tika-11, 72, - Jiva Prarupana-126,
Jyotisa Ratnamala Tika-102, Kalyanak-90, Karma Vipaka Sutra Chopai-110, Kshtra Chudamani-72, 119, Katha Kosa-72, Katantra Roopmala Vriti-83, Katantra Vibhrama Sutravachuri-57, Kiratarjuniya-27, . . Kriya Kalpa Tika-47, Kriya Kosa Katha Bhasha-43, Labdhi Vidhan KathaMadhu Malti Katha-86
Mulachár Vritti-128, ::: Mula Sangh Bhattaraka Bhidrabhahu
etc Gur ki Natnavali (Patiavali)-.29. Naga Kumar Charitra-72, 119, Nama Mala-29, . : Namokar Katha-66, Nemiji ka Charitra-84, Nemi Nath Purana-26, Nemi Nath Rasa-103, Nemi Nath Chariu-72, Nemiswar Chomasa-28, Nemiswar Hindolna-28, Nemiswar Rasa-28,
Nirghantu-111, . . Nirvana Kanda-20, Padam Charitra Tippapa-58, Padam Nandi Panchvinsatika-48, Panchastikaya-74, 97, . Panch Kalyanaka Pada-29 Panch Parmcsthi-28, Panchtantra-35, Panchvitsati-16, Pandava Purana-69, Pannavann Sutta-52, Parmaima. Prakash-66, 108, 112, Parswa Kavya Panjika-16 : Parswanath Chopai-4, Parswanath Puranal, 119, Paryusana Kalpa-48, Pasa Nath Chopai-104, Pauma Cbariu-104, Prakrit Roopmala-90 Pradyumna Charitra-10. 14, 31, 71, Pramana Pariksha-36, . Prasnotur Sravakachar-119, Prasasti Kashika-30, Pratistha Katha-72, Paranasara-91, Punya Chandrodai Muni Suvrita Purana-140, Rama Charitra-17, Rama Pura: a-119, 130, Ramagya-130, Ramayana Shastra-119, Raghuvansa-46 Ratoa Karanda Sravakachar-119, Ritnamala-30,

Page #166


Page #167
_