Book Title: Bruhat Sangrahani Prakarana Sarth
Author(s): Jain Prakashan Mandir Ahmedabad
Publisher: Jain Prakashak Mandal Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008977/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . bRhasaMgrahaNI prakaraNa sAthe THPage #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. zrI ' OLa prakAzaLa dhaMdi2 che. nI - 32 zADa jazavaMtalAla gIradharalAlo 309/4 dozIvADAnI peLa amadAvAda Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e mAla anaMta upakArI paramAtmA vItarAga-devanA zAsanane pA pachI teozrIe jaNAvelA viSayAnu sukSmAvalekana karI mAtma nirdeLa karavAnA pratyeka prANInA uddeza hoya ja temAM paNu kSetrasa vibhAgAnuM tathA deva--narakanAM vimAna ane narakAvAsAdinuM savista ane atispaSTa varNana prAkaNika graMtho paikI bRhatsaMgrahaNI graMthama graMthakAre jevuM vizada kayu" che. tevuM anya graMtheAmAM bhAgye ja haze ane te cIja vamAna yugamAM adhyayana karatA abhyAsakAmAM A pustakanuM adhyayana savizeSa vyApta jovAya che. A graMthanI racanA ja evI saraLa che ke bhASAntaranI AvazyaktA rahetI nathI paraMtu AbAlageApAla jIvA sahelAIthI lAbha laI zake tevA uttama AzayathI trIsavaSa pahelAM pati amRtalAlabhAIe A graMthanuM bhASAntara kareluM. ane te eTalu badhu lAkapriya thaI paDela ke Aje A pustaka atyaMta alabhya banyuM che. tethI sva. pU. devIzrIjI ma. sA. nI punitasmRtinimitte gurubhakti prerita temanAM ziSyA-praziSyAoe sadupadezadrArA punaHprakAzita karAvI A graMtha temanAM karakamalamAM samarpita karyAM che. A graMtha chapAvatAM gra MthanuM bhASAntara karanAra pa MDita amR lAlabhAI svargavAsI thayelAM DAI, temanAM dhama patnI harakAra ene tra graMtha chapAvavAmAM sahu sAnumati ApI che te badala temanI anupa udAra bhAvanAnA ame AbhAra mAnIe chIe. A praMcane khUba jhaDapathI ane kALajI pUrvaka suMdara rIte chApa ApavA badla zrI navaprabhAta prinTiMga presanA mAlIka zrIyut maNIlAla chaganalAla zAhanA temaja A graMthane AdhunIka yuga Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAsakene abhyAsa karavAmAM khUba ja alabhya hovAnA kAraNe pIyuta jasavaMtalAla gIradharalAla zAhe khUba sAhasa karIne chapAvI ApavA badala, tema ja A graMtha khUbaja zuddha bane te rIte khUbaja kALajI pUrvaka prapha tapAsI ApavA badala zrIyuta paMDita harajIvanadAsa bhAyacaMda zAhane -A traNe mahAnubhAvone paNa AbhAra mAnavAmAM Ave che. A graMtha prakAzita thavAthI bhaNanArane saraLatA raheze. presadevAdithI rahI gayela bhUla badala kSamA mAgIe chIe. li. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA che. jhaverIvADa. khaDataranI khaDakI amadAvAda-1, Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anumodanAne anupama avasara "zrI bRhatsaMgrahaNI sAthe" nAmanuM pustaka amArA taraphathI prakAzita thayA pachI eTaluM badhuM lokapriya ane agocara thayuM hatuM ke tenuM punarmudraNa thavAnI khAsa jarUra hatI. pUjya devIzrIjI ma. sAhebanI smRti nimitte temanAM ziSyApraziSyAo taraphathI tathA zrI. jasavaMtalAla gIradharalAla zAha taraphathI A pustakanI A bIjI AvRtti bahAra paDe che. te jANuM huM ghaNo ja AnaMda anubhavuM chuM ane AvI zAsana prabhAvanAnI anupama anumodanA karuM chuM. A graMtha chapAvavAmAM mArI rajA mAgatAM meM rAjIkhuzIthI rajA ApI che. A graMtha abhyAsakenA paThana-pAThanathI uttara vRddhi pAmo. eja abhyarthanA: sva. zrAvaka amRtalAla puruSottamadAsanAM dharmapatnI harakerabena, Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha d d d h k anukramaNikA. viSaya maMgalAcaraNa, abhidheya (34 dvAra), prajana, saMbaMdha ane adhikArI. 1 1. devenuM AyuSya dvAra. (devAdhikAra) bhavanapatinuM jaghanya AyuSya. ... bhavanapatinA deva ane devInuM utkRSTa AyuSya. ... bhavanapatinA deva devIonuM Ayu saMbaMdhI yaMtra. 1 .. vyaMtaranA deva devIonuM jaghanya ane utkRSTa AyuSya. .. * * * * , , nuM yaMtra. 2. 5 jyotiSI ,, , utkRSTa , jaghanya AyuSya -prazno 4 ... .. *** .. ** jotiSI devadevIonuM utkRSTa ane jaghanya AyuSyanuM yaMtra, 3. mAnika devanuM utkRSTa AyuSya * * vaimAnika devanuM jaghanya AyuSya ... ... ... 10 vimAnika devanA utkRSTa ane jaghanya AyunuM yatra. 4 ... vaimAnika devIonuM janya ane utkRSTa AyuSya. .. saudama IzAna develeke devIonuM jadhanya utkRSTa AyunuM yaMtra. 5. 13. 6 IdronI 270 paTarANIo. ... ... ... 13 bhavanapatyAdikanA idronI agnamahiSIonI saMkhyAnuM yaMtra. 6. 14 mAnika devalokanA 62 pratara. ... ... ... 15 saudharmanA tere prataranI utkRSTa sthiti. ... ... 16 saudharma ane IzAna devalokanA tere prataranuM utkRSTAyunuM yaMtra. 7. 16 sanakumArAdi devakanA dareka prataranA devAnuM utkRSTAyu. ... 1 sanakumAra ane mAhe devalokanA bAre prataranuM utkRSTAyunuM yaMtra. 8 18 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'brahma delekanA 6 prataranuM utkRSTAyunuM yaMtra 9. . lAMtaka devakanA 5 prakaranuM utkRSTAyunuM yaMtra 10.... maha zukra develekanA 4 prataranuM utkRSTAyunuM yaMtra. 11sahastrAra devalokanA 4 prataranuM utkRSTAyunuM yaMtra. 12. Anata prANatanA 4 prataranuM utkRSTAyunuM yaMtra. 13. AraNa ayutanA 4 prataranuM utkRSTAyunuM yaMtra. 14. 9 greveyakanA 9 prataranuM utkRSTAyunuM yaMtra. 15.. anuttara vimAnanA 1 prataranA AyuSyanuM yaMtra. 16, nAnika dandra ane lokapAlenuM AyuSya. 21 .. cAre kapAlenuM AyuSya. . ... -prazno 5 2. bhavana dvAra, (bhavanapatinI 10 nikAya)nAM nAmo ... bhavanapatinI 10 nikAyanA 20 dadronAM nAmo ... dakSiNa dizAnA idronAM bhavana. ... .. uttara dizAnA IMdronAM bhavano. ... ... bhavanapatinA idronAM nAma ane bhavananuM yaMtra 17. bhavanapatinA bhavananuM sthAna ane pramANa. daze bhavapatinAM cihno. .. daze bhavanapatinA zarIrane varNa. ... .. asura mArAdinA vastrane varNa. .. asura kumArAdikanA sAmAnika ane AtmarakSaka. ... bhavanapatinAM cihna, zarIra ane vastrane varNa, sAmAnika ane AtmarakSakanuM yaMtra. 18. -pro 2 ... .. * * * vyaMtaronAM nagara keTalAM ane kayAM AvyAM ? Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - * * bhavanapati ane vyaMtaranA IdronA bhavane AkAra... vAtarenAM kALanuM vyatIta paNuM. ... ..... vyaMtaranA bhavananuM pramANa ane tenA 8 bhedo ... baMtaranA 16 dadronAM nAma ... paMjAne viSe vyaMtara devanAM cihno ... vyaMtara devonA zarIrane varNa... ... ... vANuvyaMtaranA 8 bheda ane temanuM sthAna ... vANavyaMtaranA 16 inonAM nAmo .. .. baMtara ane jotiSInA idronA sAmAnika ane AtmarakSaka devo. 40 vyataranA Ika, cinha, varNa, sAmAnika AtmarakSakanI saMkhyAnuM yaMtra 19 vANuvyaMtaranA idro, sAmAnika ane AtmarakSakanuM yaMtra 20. -prazno 3 ... .. *** *** * * dasa prakAranA devo .. sAta prakAranuM sainya... ... iMdranA trAyazciMzaka, parSadA ane kapAlAdinI saMkhyA vyaMtara ane jyotiSImAM 8 prakAranA devo ... 44 jyotiSI devanuM sthAna ... ... ... 45 samabhUtalAthI tiSI denAM vimAne keTalAM dUra che? samabhUlAthI jyotiSI vimAnenA aMtaranuM yaMtra 21. -prazno 3 ... ... ... ... ... merU parvata ane alekathI tiSI vimAnanuM aMtara tiSI vimAnane AkAra ane te keTalAM ? " tiSInAM vimAne zenAM che? cara jyotiSInA vimAnonI laMbAI, pahoLAI ane uMcAI manuSya kSetranuM pramANa ane sthira jyotiSInAM vimAnanI - laMbAI, pahoLAI ane uMcAI 44 47 9 5 para Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 pA tiSI devAnI gati, Rddhi tathA tenA vimAnane vahana karanAra devenAM vikula vakriya rUpe. -pramo. X... ... ... tiSInA vimAnanuM pramANa ane vimAna vAhakanI saMkhyAnuM yaMtra. 22. eka caMdranuM sainya. ... ... ... manuSya kSetramAM tArAnA vimAnonI saMkhyAnA samAvezanuM samAdhAna. rAhunA vimAnanuM varNana ... merU parvatanA vyAghAte tArAnA vimAnanuM utkRSTa aMtara merUnI vyAghAte tArAnA vimAnanuM utkRSTa aMtaranuM yaMtra. 23. tiSInAM vimAnane parvatanA vyAghAte jadhanya aMtara tathA nirbhAdhAne utkRSTa ane jaghanya aMtara .. manuSya kSetramAM vyAghAta ane nirbhAdhAte tArAnA vimAnanuM janya ane utkRSTa aMtaranuM yaMtra. 24. .. niSadha parvatanI vyAghAte tArAnA vimAnanuM jaghanya aMtaranuM yaMtra. 25. ... ... ... sthira caMdra ane sUryanA vimAnenuM paraspara aMtara. sthira caMdrathI caMdranA. ane sUryathI sUryanA ... vimAnanuM paraspara atara ... sthira caMdra ane sUryanA vimAnanA aMtaranuM yaMtra. 26. sthira caMdra ane sUryanI oLakhANuM .. -~o . 4 . . ... ... dvIpa samudro keTalA, kevaDA ane kevA AkAranA ... pahela dvIpa ane chelle samudra kayo ? . .. dIponAM nAma * * * samadronA nAmo 65 68 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 samudronAM nAmo ... .. . pANI ane matsyanuM pramANa ... ... pANI ane matsyanA pramANanuM yaMtra. 27... samudrane viSe caMdra sUryanI gaNatrI ... ane be samudranA caMdrAdikanI saMkhyAnuM yaMtra. 28 mAM caMdra ane sUryanI paMktinI saMkhyA ... mAM grahAdikanI paMktinI saMkhyA. .... sUryanAM mAMDalAM ane temanuM cAra kSetra. sUryanA dareka maMDalanuM aMtara.... ... ane lavaNa samudramAM caMdra sUryanAM mAMDalAM keTalAM? 86 dramAM ane jaMbudvIpamAM caMdra sUryane pharavAnuM kSetra 87 mAM graha, nakSatra ane tArAnI saMkhyA jANavAne upAya. 88 devakanAM vimAnanI saMkhyA ... vimAnanI saMkhyA tathA madhyamAM ... iMdraka vimAnanI saMkhyA. re dareka dizAmAM paktigata vimAnanI saMkhyA. viSe vikhuNAM Adi vimAnene krama. .. veSe trikhUNuM Adi vimAnanA kramanI sthApanA. ra9 94 saranA dadraka vimAnanI cAre dizAe 62 vimAnanI paMktinuM sthAna ... reka prasaramAM vATalAdi vimAnI samazreNi eka dizAmAM zreNita vimAnanI sthApanA. 30. vimAnanAM dvAra nene gaDha ane kayA vimAnane vedikA hoya? jAvALA goLa vimAnanI pharatA gaDhanI sthApanA. 31. 98 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 cAra daravAjAvALA cokhaMDA vimAnanI pharatI vedikAnI sthApanA 32.99 vikhuNuM vimAnanI kaI bAjue gaDha ane kaI bAjue vedikA. 99 -prazno. 3 ... ... ... ... ... 100 traNa daravAjAvALA trikhUNayA vimAnanI sthApanA. 33, paMktigata tathA puSpAvakIrNa vimAnenuM aMtara ... 101 vimAnanuM ramaNikapaNuM ... 101 kayA katAM kaI dizAnAM paktigata vimAne dareka devake zreNinAM vimAnanI saMkhyA jANavA upAya. 104 --prazna. 1 ... ... 105 uSyalokanA dareka develekanAM zreNigata vimAnanI saMkhyAnuM yaMtra. 34. 106 devalokanA dareka prataranAM paktigata vATalAdika vimAnanI saMkhyA karavAne upAya. 107 devanA dareka prataranAM paktigata vimAnanI saMkhyAnuM yaMtra. 35. 109 - saudharmedranA vATalAM trikhUNAM ane cokhuNAM vimAnanI saMkhyA. 111 IzAnaMdanI vATalAM tribuNAM ane cokhkhaNAM vimAnanI saMkhyA. 111 devakanAM trikhUNAM Adi vimAnanI saMkhyA jANavAnuM yaMtra. 36. 11 -prazna. 1 ... ... *** .. *** tamaskAyanuM svarUpa ... ... ... ... bAhera ane aMdaranI kRSNarAjI tathA lekAtikanuM svarUpa. vimAnikanA 10 ikonA sAmAnika ane AtmarakSake. prazna. 1 ... ... ......... ATha kRSNarAjInI sthApanA. 37. .. .. saudharmAdi bAra devakanA devanAM cihno .... ... 112 113 114 116 116 117 117 : Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udghalekanAM vimAne kone AdhAre rahyAM che? te kahe che. 119 vaimAnika devaleke pRthvIne piMDa ane vimAnanI ucAI 120 devanAM vimAna ane bhavanane vaNuM ... .. 6 22 -prazna. 1 . . .. .. ... 123 saudharmAdikamAM vimAnanuM lAMbapaNuM, paheLapaNuM, mAMhenI ane bahAranI paridhi mApavAnI rIti. 123 saudhamAdikanA sAmAnika, AtmarakSaka, cihna, vimAnane AdhAra, pRthvIpiMDa, vimAnanI uMcAI ane varNana yaMtra. 38. 124 vimAnanuM pramANa mApavA mATe kalpanA karelI devanI gatinuM yaMtra. 39. 127 130 pahelA ane chellA drika vimAnanI laMbAI ane pahoLAI 131 62 prataranA madhya bhAge dara iMdraka vimAnenAM nAmo. 131 45 lAkha jana ane 1 lAkha jana pramANunuM zuM zuM? 135 14 rAjalaktI gaNatrI. .. ... .. 136 kayA cho keTalA rAjalaka sparze tathA 14 rAjanI vyavasthA. 137 3. avagAhanA dvAra. devonI avagAhanA ... 138 sanakumArAdi devane viSe sthiti tathA ekeka sAgaropamanI vRddhie zarIranuM pramANa. 140 --prazno. 3 ... ... ... ... .. 143 dareka sAgaropama vaimAnika devanA zarIranA pramANanuM yaMtra 4. 144 vila vekiya zarIranuM utkRSTa pramANa... .. mULa vipriya ane vikarvela vikriya zarIranuM jaghanya pramANa. 145 144 devagAtyAdikane viSe utkRSTathI upapAta ane vyavana virahakAla 146 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 bhavanapatyAdi devane viSe utkRSTathI upapAta virahamAla. 147 dene jaghanya upapAta ane vana virahakAla tathA upapAta ane avana saMkhyA, -prazna. 1 ... 149 denA u5pAta viraha ane avana virahAkALanuM yaMtra 41. 150 148 devatAnI Agati .. .. * 151 kyA che devagatija pAme. ... ... 15ra samUrNima tiryae marIne bhavanapati ane vyaMtaramAM keTalA AyuSya upaje. 153 jIva kyA kAraNothI bhavanapatimAM upaje, 154 va kayA kAraNothI baMtaramAM upaje ... .. 155 -prazna. 2 ... 155 kayA che utkRSTathI kayA devalAka sudhI jAya ... 156 mithyAdaSTinuM lakSaNa... ... . 157 " kAnuM konuM raceluM sUtra kahevAya. 158 chadmastha sAdhuonI utkRSTathI utpatti ane temanA... zrAvakenI jadhanyathI utpatti kayA devaleka sudhI. 159 caudapUvI ane tApasanI jaghanyathI utpatti kyA deva sudhI hoya? 15 -prazno. 2 .. . . . . . 160 6 aMdhayaNanuM svarUpa... ... ... ... 170 kayA kayA che ne keTalA saMghayaNa heAya? ... 161 kayA saMdhayaNathI marIne utkRSTathI kayA devaLeka sudhI gati hoya ? 162 6 saMsthAnanuM svarUpa ane kayA jIvone keTalAM saMsthAna hoya ? 163 devatAnI gati .. . .. * 165 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 svAne devIonI sAthe je rIte sa MbhAga che athavA savayA nathI te prakAra kahe che. vItarAganuM sukha devIonI utpatti tathA devI ane devAnuM gamanAgamana. kilmISiyAnuM AyuSya ane utpatti rathAna. saudhamamAM aparigRhItA devInAM vimAna, AyuSya ane te devI kayA devAne upabhAga yAgya. ... --prazna 1 IzAnamAM aparigRhItA devInAM vimAna, AyuSya ane te devI kayA devAne upabhAga yAgya. 6 lesyAmAMthI kayA devAne keTalI lezyA DhAya? tathA vaimAnika devAnA zarIranA vaNu. saudhama ane IzAnamAM keTalA AyuSyavALI aparigrahItA kyA devAne kevI rIte bhAgya tathA vaimAnika devAne lezvA ane zarIranA vanuM yaMtra. 42. --prazno. 2 ... devAne AyuSya upara AhAra ane ucchvAsanA pramANanuM yaMtra 44. AhAranA 3 bheda 167 169 ... 170 101 172 174 174 178 --prazna. 2 179 jadhanya AyuSyavALA devAne AhAra ane zvAseAzvAsanuM svarUpa. 179mruta ane ahArAtrinA zvAseAzvAsa keTalA ? tathA sArIpama AyuSyavALA devAne zvAsezvasa ane AhAranuM svarUpa. 180 kALanA pramANanuM krASTaka. 43. 182 jadhanya AyuSyathI adhika ane sAmarIpamathI nyUna AyuSyavALA devAne AhAra ane zvAseAzvAsanuM svarUpa. 176 182 183 184 185 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 traNe AhAra kayA jIvone kaI avasthAne viSe heya 186 bIjI rIte 3 prakAranA AhAra. ... 187 vikaseMdriya nArakI tiyaMga ane manuSyane AhArane viSe kAlanuM pramANa 188 kayA cho aNAhArI ne kayA jIvo AhArI. ... 190 devonuM svarUpa. ... ... ... 11 kayA kAraNathI devatA manuSyalekamAM Ave. .. 193 kayA kAraNothI devatA manuSyamAM na Ave. .. 194 manuSya lekanI dugadha keTalA jana sudhI uce uchaLe ? 195 vaimAnika de avadhi jJAnathI utkRSTa keTaluM kSetra dekhe? 196 zreyaka ane anuttara devanuM avavijJAna. .. bhavana patyAdi devonuM avadhijJAna. ... ... 198 avadhijJAnanuM jaghanya viSayakSetra tathA nArakI ane devane avavijJAnane AkAra kyA cho avadhijJAnathI kaI dizA tarapha vadhu jue. bhavanapatyAdi devonA bhavapratyayika avadhijJAnanA kSetrAdikanuM yaMtra. 45. 23 (narakAdhikAra) 1. AyuSya dvAra, sAte naraka pRthvInA nArakInuM utkRSTa ane jaya AyuSya 204 , , , , jaghanyAyunuM yaMtra 46. 205 ratnaprabhAnA 13 prataranA nArakInuM , jaghanyanuM pramANa 205 , , , , , pramANunuM yaMtra. 47 206 zaka prabhA Adi naraka pRthvIne viSe utkRSTa sthiti jANavAne mATe karaNa 207 -prazno 4 .. ... ... ... 208 zarkarA prabhA adi pRthvInA dareka prataranuM utkRSTa jaghanyAya yaMtra, 48. 2 200 201 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 215 219 10 prakAranI kSetra vedanA, ... ... ... bIjI rIte 10 prakAranI kSetra vedanA ... ... 211 3 vedanAmAMnI kaI vedanA keTalI naraka sudhI heya.... 213 2. bhavana dvArA sAte naraka pRthvImAM getra ... ... ....... sAte narakanAM nAma tathA AkAra 216 sAte naraka pRthvIne piMDa tathA tene AdhAra ... 217 -prazno, 3 ... 219 narakanAM nAma, gotra, pRthvIpiMDa, madhyabhAge ghanodadhi Adi valayenA pramANanuM yaMtra. 49 219 naraka pRthvInA cheDe cAre dizAe ghanodadhi Adi 3 valayane vistAra dareke darake pRthvInA narakAvAsA... ****** dareka pRthvInA prataro 223 naraka pRthvInI cAre dizAe cheDe ghodadhi Adi 3 valayanA vistAranuM yaMtra. 50. 24 Ika narakAvAsA thakI nIkaLelI 8 zreNione viSe narakAvAsA. 224 dareka pratare dizi videzinI zreNinA maLelA sarve narakAvAsAnI saMkhyA jANavAno upAya. 226 pahelI pRthvInA dizi vidizinA paktigata narakAvAsAnuM yaMtra 51. 28 " " " " , para. 29 trIjI ane ethI , , , , 53. 230 pAMcamI chaThThI ane sAtamI ,, , , 54. 231 sAte pRthvInA paMktigata narakAvAsAnI gaNatrInuM , papa. 232 che , AvalikAgata nArakAvAsA ane puSpAvakIrNa nArakAvAsA. 233 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 241 sAte narakanA narakAvAsAnI kula saMkhyAnuM yaMtra. 56. 234 narakAvAsAnuM uMcapaNuM pahoLapaNuM ane lAMbANuM ... 235 sAte naraka pRthvIne viSe narakAvAsA rahita kSetra ... 236 naraka pRthvInA dareka prataranuM aMtara ... ... 236 naraka pRthvInA piMDanA AMtarAnI gaNatrInuM yaMtra. 57. rana bhA pRthvI piMDanI gaNatrInuM yaMtra. 18. ... 3. zuM avagAhanA dvAra, sAte naraka pRthvIne viSe nArakIonA zarIranuM utkRSTa pramANa 243 ratnaprabhAnA 13 prataranA nArakInuM utkRSTa dehamAna.. 243 >> , , , ,nuM yaMtra. 59. 244 -prazna. 1. ... ... 244 zarkarA prabhA vigerenA dareka pratare nArakInA utkRSTa zarIranuM pramANa 245 -prazna 1. *** .. *** * ** 247 zarkarAdika pRthvInA dareka pratare nArakInA utkRSTa dehamAnanuM yaMtra. 60. nArakInA utara kriya zarIranuM jaghanya ane utkRSTa pramANu tathA mUla zarIranuM jaghanya pramANa 249 sAte nArakIne utkRSTa ane jaghanya upapAta viraha ane vanaviraha, upapAta ane cyavanasaMkhyA tathA Agati. 249 kyA kAraNothI chava narakAyuM bAMdhe ... .. 251 sAte naraka pRthvInA nArakInuM zarIra, virahakAla, ... upapAta saMkhyA, cyavana saMkhyA ane gatyAgatinuM yaMtra. 61. 2para kayA jIva utkRSTathI marIne keTalI naraka sudhI jAya? 253 keTalAka tiryanI prAyaHAgati ane gati .. 254 kayA saMdhayaNavALo marIne keTalI naraka sudhI jAya? tathA nArakIne lesyA keTalI? 248 255 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 261 262 : : ratnaprabhAdi pRthvInA nArakIne viSe lesyA. ... 256 dravya ane bhAva lesyAnuM svarUpa ane te leyA cAre gatimAM kevI rIte hoya? 257* nArakInI gati ane AgAmI bhavamAM vadhumAM vadhu prAmi. 259 -prazna. 4. ... sAte nArakanuM utkRSTa ane jaghanyathI avadhi kSetra. nArakIne lesyA avadhikSetra gati ane azvinuM yaMtra. 62. ra63 manuSyAdhikAra manuSyanuM AyuSya ane avagAhanA dvAra .. 264 manuSyane utkaTa ane jaghanya upapAta ane yavana virahakALa tathA upapAta ane cyavana saMkhyA 265 manuSyanI Agati ... 266 manuSyanAM 8 dvAranuM yaMtra. 63... 267 cakravati', baladeva ane arihaMtanI Agati 268 14 ratnonI Agati ... ... ... 269 14 ratnonAM nAma ane pramANe .. 270 vAsudevanAM 6 ronAM nAma ... ... 273 -prazna. 1. .., 273 cakI ane vAsudevanAM ratnonAM nAma tathA adI dvIpamAM jaghanya ane utkRSTathI eka vakhate thayela tItha karAdikanI saMkhyAnuM yaMtra.64 274 manuSyanI gati ane 1 samaye molamAM keTalA jAya? 275 3 veda ane 3 liMgane AzrayIne 1 samaye mokSamAM keTalA jAya? 275 avagAhanA, dizA ane jalane Azrayine 1 samaye mokSamAM keTalA jAya ? 276 dareka gati AdimAMthI AvelA 1 samaye mele keTalA jAya? 278 ----%. 2. ... ... ... 28 veda AzrayIne 9 bhArAmAMthI kayA bhAMge keTalA mese jAya ? tathA siddhi gatine viSe jaghanya ane utkRSTa upapAta virahakAla. 280 : : : ga La 1. * * * * * * * Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 290 keTalA samaya sudhI keTalA jIvo niraMtara mokSamAM jAya ane pachI aMtara paDe. 283 manuSyamAMthI 1 samaye utkRSTathI keTalA siddha thAya tenuM yaMtra. 65. 284 niraMtara siddha thAya tenuM yaMtra 66 ... ... 286 siddhanuM kSetra * * * * * 287 * -prazna. 2. ... ... ... ... ... 288 (tiryaMcAdhikA2) AyuSya dvAra. ekeMdriya ane caMdriya tiryaMcanI utkRSTa sthiti 28 pRthvIkAyanA bhede ane temanuM utkRSTa AyuSya ... garbhaja paMceMdriya tiryaMcanA bhedanuM utkRSTa AyuSya... 291 pUrvanuM pramANa samUrchAima paMcaeNthi tiryaMcanuM utkRSTa AyuSya .... 292 pRthvIkAyAdi cAranI kAyasthiti ... ... 293 vanaspati vikaseMdriya paMcaMdriya tiryaMca ane manuSyanI kAyasthiti 294 savanI jaghanya bhavasthiti ane kAyasthiti tathA tiryaMca gativALA jIvonA utkRSTa zarIranuM pramANa 295 ekeMdriya jIvanI utkRSTa avagAhanA ... vanaspatikAyanuM utkRSTa dehamAna kayAM che ? te kahe che. 298 vikaleMdriya ane samUrNima tiryanuM utkRSTa dehamAna. ra98 garbhaja tiryaMca jIvonA zarIranuM pramANa. .. baMne prakAranA becaranuM utkRSTa dehamAna ane tiryaMca chavAnuM jadhanya dehamAna 291 299 vileMdriya asaMsI ane gaja chone utkRSTa ane jadhanya virahakALa tathA saMkhyA ekedhiyAdi jene jaghanya ane utkRSTa upapAta viraha 301 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane cyavana virahakAlanuM yaMtra ka7. ekeMdriya jIvonI u5pAta ane vana saMkhyA .. nigonuM svarUpa ... ... ... ... kayA karmathI chava ekeMdriyapaNuM pAme? ... ... ticinI Agati tathA devatA ane nArakInI gati 302 303 304 306 307 0 ti"canI gatimAMthI maraNa pAmIne kayAM upaje ane tyAM temane zI prApti thaI zake? tiryaMca gati ane manuSya gatine viSe legyA . kayA bhavanI lesyA vaDe jIva maraNa pAme ? ... tiryaMca ane manuSyane viSe lesthAnI sthiti tiryaMcagati ane manuSpagatine viSe 7 ThAranuM yaMtra. 68. --prazna. 2. ... .. *** .. *** 308 310 311 313 314 316 319 gatyAdikamAM rahelA ane veda keTalA ? te kahe che... 316 traNa prakAranA aMgule karIne zuM mApI zakAya ? te kahe che. 37 sUkSma paramANunuM svarUpa ... *** 318 utsadhAMgulAdikanuM svarUpa pramANagula ane AtmAgulanuM svarUpa .... 320 84 lAkha yonimAMthI kayA jIvonI keTalI yoni ?... 321 yonimAM kulakaDI ... ... ... 322 --prazna. 1. ... ... 324 pRthvIkAyAdi jIvonI yoni ane kula keDInuM yaMtra. 69 325 traNa rIte 3 prakAre ni kahe che. .. . manuSyanI 3 prakAre yoni .. .. .. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ro 331 333 AyuSya saMbaMdhI 7 dvAra ... ... ... AyuSyane baMdhakALa ... . AyuSyane abAdhAkALa ane samaye gati ... rUjugatimAM AhArane udaya kyA samaye ane baMne gatimAM parabhavanA AyuSyane udaya kayA samaye? vakragatimAM parabhavane AhAra kyA samaye heya? tathA keTalA samaya sudhI jIva aNahArI heAya? bAvartanIya AyuSya.. ... .. *** anapavartanIya AyuSya kayA nirUpakramI ane kayA jIvo sopakramI .. sopakama ane nirUpakramanAM kAraNa .. ... sopakamI nAM AyuSya 7 prakAre ghaTe, te kahe che. 336 337 338 338 34 34. 342 343 34 345 345 sarva jIvone paryApti kahe che. ... ... ..... paryAptinuM lakSaNa ... ... ... ... eketiyAdika jIvone prANa keTalA ? te kahe che. .. A graMtha kayA graMthamAMthI uddha, te kahe che. covIza dvAra 24 daMDakane viSe 24 dvAranuM yaMtra. 70... A graMthanA racanAra koNa? te kahe che ... prazna, 10.... ... prakSepa gAthAo 18... bRhasaMgrahaNI mUla ... ... 348 350 351 35ra 1 thI 32. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bRhasaMgrahaNI prakaraNasArtha. maMgaLAcaraNa ane 34 dvAra. namiu arihaMtAI, DiI bhava-gAhaNu ya pare, sura-nArayANa guccha, nara tiriyANuM viNA bhava. 1. uvavAya-cavaNa-virahaM, saMbaMIga-samacaMgamA-gamaNe, namiu-namaskAra karIne. | naratiriyANuM-manuSya ane arihaMtAI-arihaMta bhaga tiryane. vAna vigerene. viSNu bhavaNuM--bhavana vinA. kiI-sthiti, AyuSya. uvavAya-utpAta, janma. bhavaNa-bhavana ke vimAna. calaNa-cyavana, maraNa. AgAhaNa-zarIranuM pramANa | viraha-viraha. pattaya-darekanI. saMbaM-saMkhyAe gaNatAM. sura nArayANa-deva ane Iga samaryA-eka samaye. nArakInuM. gamAgamaNa-gati ane gucchakahIza. Agati. zabdArtha--arihaMta bhagavAna vigerene namaskAra karIne devatA ane nArakInuM, 1 AyuSya, 2 bhavana. 3 avagAhanA. ane manuSya ane tiryaMcane bhavana vinA (be dvAra ). 4 upapAta viraha. 5 evana viraha. 6 eka Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye saMkhyAe gaNatAM upapAta. 7 eka samaye saMkhyAe gaNatAM cyavana. 8 gati ane 9 Agati e darekanI kahIzuM. vivecana-arihaMtAdi pAMca parameSTIne namaskAra karIne devatA ane nArakInuM AyuSya, bhavana ane zarIranuM pramANu kahIzuM. tathA manuSya ane tiryaMne bhavana vinA be dvAra kahIzuM. kAraNa ke manuSya ane tiyAnAM ghara azAzvatAM che tathA devatA ane nArakInAM bhavanamAM ekedriya jIvanI utpatti thatI hovAthI te bhavane zAzvatAM hoya che. eka deva utpanna thayA pachI bIje deva keTalA kALane AMtare upaje te upapAta viraha, tathA eka deva maraNa pAmyA pachI bIje deva keTalA kALane AMtare maraNa pAme te cavana viraha. eka samaye saMkhyAe gaNatAM keTalA deva upaje te upapAta saMkhyA. eka samaye saMkhyAe gaNatAM keTalA deva cyave te cyavana saMkhyA. devAdi marIne kaIgatimAM jAya te gati. ane kaI gatimAMthI nIkaLelA che devAdi gatimAM Ave te Agati. e pramANe devatAnAM 9, nArakInAM 9, manuSyanAM 8 ane tiryaMcanAM 8 maLI kula 34 dvAra kahIzuM. e 1. abhidheya (graMthane viSaya) kahyo. - 2. projana be prakAre-graMtha kartA tathA zrotAnuM anaMtara ane paraMpara. temAM graMtha kartAnuM anaMtara (tAtkAlika) prayajana prANIo upara anugraha kare ane zrotAnuM anaMtara prayeAjana devAdikanuM svarUpa jANavuM. graMthakartA ane zrotAnuM paraMparAe prajana jJAnAvaraNIyAdi karmane kSaya karI mekSanI prApti karavI, e paraMpara prayojana. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. saMbaMdha be prakAre-sAdhya sAdhana ane tethI parvakama lakSaNa. temAM A saMgrahaNI graMtha te sAdhana ane tethI thatuM jJAna te sAdhya tathA gurU parvakrama lakSaNa te A graMtha arthathI mahAvIra svAmIe kaho tathA sudharmAsvAmIe dvAdazAMgImAM muM. temAMthI zyAmAcAryAdike pannavaNAdi sUtramAM uddha, temAMthI jinabhadragaNI kSamAzramaNe maTI saMgrahaNImAM kahyuM temAM anya anya gAthA nAMkhavA vaDe 400-500 gAthA vALI thaI tethI caMdrasUrie te arthane saMkSepIne alpabuddhizALIone mATe A saMgrahaNI racI. 4.adhikArIA saMgrahaNane jANavAnI IcchAvALA caturvidha saMgha. bhavanapatinuM jaghanya AyuSya. dasa vAsa sahassAi, bhavaNavaIzuM jahanna Dii. 2. rasa-zA bhaNavaIrNa-bhavanapatinI vAsa-varSa. jahanna-jaghanya. sahassAI-hajAra. | kiI-sthiti. zabdArtha--bhavanapatinuM jaghanya AyuSya 10 hajAra varSanuM hoya che. vivecana-bhavanapatinA daze nikAyanA deve tathA devIonuM jaghanya AyuSya daza hajAra varSanuM hoya che. bhavanapati deva ane devInuM utkRSTa AyuSya. amara bali sAra-mahiaM, tadevINuM tu titri cattAri, paliyAI saI, sesANuM navanikAyANaM 3 dAhiNa diva paliya, uttara hanti dunni desUNuM, tadevImada paliya, desUNuM Aumukkose. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tini-traNa. amara bali camaredra ane 1 dAhiNa-dakSiNanA. belIMdranuM. divapaliya-doDha palyopama. sAra-sAgaropama. uttara-uttaranAnuM. ahiye-adhika. hanti-hoya che. tadevINuM-teonI devIonuM. dunidesUNu-kAMIka ochA tu-vaLI. - be palyopama tadevImU-tenI (dakSiNa navacattAri-cAra. nikAyanI devInuM). paliyA-palyopama. addhapaliya-ardha palyopama sAI-aDadhA sahita. desUNuM-deze uNuM 1 papama sesANuM-bAkInA. Au-bhukko -utkRSTa navanikAyANuM-navanikAnuM. | AyuSya. zabdArthaamareMdra ane baladranuM AyuSya anukrame 1 sAgara ane 1 sAgare thI adhika che. teonI devIonuM AyuSya anukrame 3 palyopama ane 4 palyopama che, bAkInA (bhavanapatinA) dakSiNa nava nikAyanA devenuM (AyuSya) nA papama ane uttara dizAnA nava nikAyanuM deze uNA be palyopama che. dakSiNanI navanikAyanI devInuM vA palyopama ane uttaranI navanikAyanI devInuM kAMIka ochA eka palyopama AyuSya utkRSTathI hoya che. vivecana-demAM jyAM adhika ane ochuM AyuSa kahyuM hoya tyAM palyopamane asaMkhyAtame bhAga adhika ane o jANa. hI zrI prati kIti buddhi ane lakSmI e cha devIenuM AyuSya 1 papama che mATe te asura kumAra nikAyanI jANavI. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanapati dakSiNa utkRSTa AyuSya asara kumAra cara dra i sAgaropama cama dranIdeva zA pakSeApama iMdro 15 patyeApama iMdronI devI nA payeApama ,, nAgAdi 9 "" uttara utkRSTa AyuSya balI 6 sAgarA adhika balIdranI de ! pakSe pama na uttara dizAnA ra pakSeApama iMdronu dezAna paceApama uttare dronI devI dezAna vyaMtara deva ane devInuM jadhanya ane utkRSTa AyuSya. vatariyANuM jahanna, dasa vAsa sahasya paliya-mukkosa devI paliyatna, vaMtariyANu-vyaMtarAnuM. jahanna-jadhanya AyuSya. ukkAsa -utkRSTa AyuSya. paliya'-patyeApama. isa vAsa sahasa-10 hAra| va. zabdA--vyaMtarA ( deva ane devIo ) tuM jadhanya AyuSya 10 hajAra varSa' ane utkRSTa AyuSya ( devAnuM) 1 palyeApamanuM hoya che. temanI ( vyaMtara devAnI) devIonu utkRSTa AyuSya nA palyApamanu hAya che. vyaMtara jayanyAyu. 10 hajAra va devI-devInuM. paliyaE-apa paDye pama. utkRSTAyu, Jatara deva 1. patyeApama vyaMtaranI devI nA pakSeApama "" vANunyatara devAnu jaghanyAyu ane utkRSTAyu vyaMtaranI 2 cha hajAra varSa jadhanyAyuka jema jAvu. * ahIM jadhanyAyu iMdra sivAyanA bhanapati deva ane devInuM samajavuM. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyotiSI deva ane devInuM utkRSTa ane jadhanya AyuSya. paliyaM ahiyaM sasi-ravINuM. 5. lakheNu sahaseNaya, vAsANa gahANa paliya-megesiM, kiMI addha devINuM, kameNu nakhatta tArANuM. paliyaddha caubhAgo, cauDi bhAgAhigAu devINuM, cau jualecaubhAge, jahanna-maMDa bhAga paMcamIe.7. paliya ahiyaM palyopama nakhatta tArANuM-nakSatra. adhika. ane tArAnuM sasi ravINacaMdra ane | paliyardu-ardha palyopama. sUryanuM. | caubhAge-patye mane the bhAga. lakheNulAkha. cau aDa bhAga-cethA ane sahasteNu-hajAra. AThamA bhAgathI vAsANa-varSanuM. ahiMga-adhika. gahANu-grahanuM Au-AyuSya. paliyaM-popama. devINuM-e benI devInuM. eesiM-e traNenI. cau juale-cAra yugalanuM kiI addha-ardha sthiti. jahanna-jaghanya AyuSya. devINuM-devIonI. aDabhAga-AThamo bhAga. kameNu-anukrame. paMcamae-pAMcamA yugalanuM Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArtha caMdranuM 1 papama adhika lAkha varSanuM, sUryanuM 1 papama adhika 1 hajAra varSanuM, ane grahonuM 1 palyopama AyuSya hoya che. e traNe (caMdra, sUrya ane graha) nI devIonuM AyuSya (emanAthI) aDadhuM che anukrame nakSatra ane tArAnuM ardha pAma ane be palyopama che. te (baMne nakSatra ane tArA) nI devIonuM AyuSya anukrame Oaa palyopamathI adhika ane palyopamanA AThamA bhAgathI adhika che. cAra yugala (caMdra, sUrya graha ane nakSatranA vimAnavAsIo deva ane devIo)nuM chepalyopama ane pAMcamA (tArAnA) yugalanuM palyopamane AThame bhAga jaghanya AyuSya hoya che. vivecana--tiSI denA be bheda che. eka cara ane bIjA sthira, aDhI dvIpamAM jyotiSI denAM vimAne cara che ane aDhI dvIpanI bahAranA jyotiSI denAM vimAne sthira che. | caMdra ane sUrya e be jyotiSInA IMdro che. tathA bAkInA traNa vimAnanA svAmI che, tethI idro ane vimAnanA svAmIonuM utkRSTa AyuSya ja hoya che. prazno 1 A bRhasaMgrahaNamAM maMgaLa kone karyuM che ane te karavAnuM kAraNa zuM? 2. abhidheya, saMbaMdha, projana ane adhikArInuM vivecana kare. . dakSiNa ane uttara dizAnA daze bhavanapati deva ane devIonuM jaghanya ane utkRSTa AyuSya kaho. 4. vyaMtara ane pAMce tiSI deva ane devIonuM jaghanya ane utkRSTa AyuSya kahe. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyotiSInuM utkRSTa AyuSya ! jAnya AyuSya caMdra ane caMdranA vimAnavAsI devA 1 lAkha varSa chA popama sUrya ane sUryanA " praha ane grahanA , devI be palyopama ne 50 hajAra varSa 1 popama ne 1 hajAra varSa be palyopama ne pAMcaso varSa 1 palopama ne palyopama nakSatra ane nakSatranA palyopama - palyopamathI adhika be palyopama tArA ane tArAnA 3 popama palyopamanA AThamA bhAgathI adhika Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaimAnika devAnuM utkRSTa AyuSya. do sAhi sattasAhiya, dasacaudasa sattara ayara jA sukko, ijhi-mahiya-mitto, jA Igatisuvari gevijaje. 8. titIsa-puttaresu, sahummAIsu imA Dii jiA, de-be sAgarepama. jAnaiyAvat, sudhI sAhibe sAgaropamathI adhika IgatIsa-ekatrIza. satta-sAta. uvari-uparanA. sAhiya-sAtathI adhika gevije-veyake. dasa-daza. caudasa-cauda. tittIsa-tetrIza. sattara-sattara. aNusu-anuttarane viSe. ayara-sAgarepama. sahabhyAsu-saudharmAdikane jA sukko-mahAzaka sudhI. viSe. Ikirka-ekaeka sAgaropama ImA-A ahiya-adhika. kiI-sthiti, AyuSya. Itto-e pachI ji-utkRSTa. zabdArtha saudharmanuM be sAgaropama, IzAnanuM be sAgaropamathI adhika, sanakumAranuM 7 sAgara, maheMdranuM 7 sAgarepamathI adhika, brahmadevelekanuM 10 sAgare, lAMtakanuM 14 sAgare, mahAzukanuM 17 sAgaree pachInA devakanuM ekeka sAgaropama adhika karavuM ke uparanA navamA raiveyakanuM 31 sAgarepama thAya. anuttarane viSe 33 sAgara, che. saudharmAdi devakanI A utkRSTa sthiti kahI. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnika devenuM jaghanya AyuSya. sehamma isA, jahanna Dii paliya-mahiyaM ca. 9 do sAhi satta dasa caudasa,sattara ayarAi jA sahassAre, taparao Ikirka, ahiyaM jANuttara-cauke. 10. igatI sAgarAi, sava6The puNe jahanna kiMI nathi. hame-saudharmanI, Ikirka-eka ekasAgaropama isANe-IzAnanI. ahiyaM-adhika. jahanaThiI-jaghanya sthiti. jAthAvat, sudhI. paliyaM-pabhepama. attara cauke-cAra ahiya-popama adhika. anuttarane viSe. sAhi-be sAgaropamathI igatIsa sAgarA-31 adhika. sAgaropama. amarAI-sAgaropama sava-sarvArtha siddhane viSe jA sahassAre-sahastrAra puNa-vaLI. sudhI. jahannaThiI-jaghanya sthiti. ta5rao -te pachInA. nathi-nathI. | zabdArtha-saudharmanI jaghanya sthiti 1 palyopama ane IzAnanI 1 palyopamathI adhika che. sanakumAranI be sAgarepama, mAheMdranI be sAgareTa adhika, brahma devakanI sAta sAgare lAMtakanI daza sAgare, mahAzukanI 14 sAgare, sahasAranI 17 sAgareTa sudhI thAya. te pachInA devaloke ekeka sAgareTa adhika karIe. yAvat cAra anuttarane viSe 31 sAgareTa thAya. sarvArtha siddha vimAnane viSe jaghanya sthiti nathI. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaimAnika devA saudhama izAna sanatkumAra mAhedra brahma devaleAka lAMtaka mahAzukra sahasrAra Anata prANata AraNa acyuta 1 lI traiveyaka 2 jI 3 7 4 thI 5 mI 6 TI 16 mI "" "" "" ,, "" "" 8 mI 9 mI " viSayAdi 4 sarvAtha siddha " utkRSTa AyuSya 2 sAgare pama 2 sAgara|0 7 sAgarA cha sAgara|0 10 sAgara|0 ir 17 18 19 20 ra1 - 4 4 4 4 4 4 4 ta 22 23 24 * j 25 26 27 28 29 30 31 33 33 "" "" ,, 13 ,, ,, ,, ' "" "7 "" ,, "" 11 17 ,, adhika adhika jadhanya AyuSya 1 1 2 2 7 17 do 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 3. 31 33 palyApama palyeApama adhika sAgarA sAgarIka adhika sAgarI "" ,, ,, "" "" ,, 99 37 "" ,, 27 29 "" 22 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 12. vaimAnika devIonu jaghanya ane utkRSTa AyuSya. parigahiyANi-yarANiya, sAhammI-sANa devINu'. 11. paliya ahiyaM ca kamA, Ii jahannA iAya uDDAsA, paliyA satta patnAsa, taheya natra pacavanA ya. pariggahiyANui-parigRhItA ii jahannA-jaghanya sthiti. iyarANi-aparigrahItA. ie-e pachI eenI. ukAsA-utkRSTa. sAhamAIsANa-saudhama' paliyA-pakSe pama. ane IzAnanI. satta--mAta. pannAsa-pacAza. taha-temaja. navanava. devI -devInuM. paliya'-patyeApama. ahiya-adhika. kamA-anukrame. pa'cavanA-paMcAvana. zabdA--saudhama ane IzAnanI parigRhItA ( paraNelI ) ane aparigRhItA ( vezyA sarakhI ) devInuM jaghanya AyuSya anukrame palyApama ane palyopamathI adhika che. e pachI eonu utkRSTa AyuSya saudhanI parigRhItAnu 7 palyopama ane aparigRhItAnuM 50 palyopama, temaja IzAnanI parigRhItAnuM 9 palyopama ane aparigrahItAnu 55 palyopama che. vivecana-parigRhItA eTale paraNelI kulAMganA sarakhI ane aparigRhItA eTale vezyA sarakhI. saudhama devalekamAM aparigRhItA devInAM vimAna cha lAkha che ane te devI Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 3-5--9-11 mA devalekanA devane bhega yogya che. temaja IzAna devaleke aparigRhItA devInAM vimAna 4 lAkha che ane te ra-4-6-8-10 ne 1ra mA devalekanA devene bhoga yogya che. saudharma-IzAna | devaleke devIonuM jaghanya AyuSya utkRSTa AyuSya saudharma devaloke. parigRhItAnuM | 1 palyopama | 7 palyopama aparigRhItAnuM IzAna devaleke | parigrahItAnuM | 1 patyo adhika 9 poi aparigRhItAnuM " | papa po. pa6 idronI 270 paTarANIe. paNacha caucau adya, kameNa paoNya-magnamahisI, asura nAgAIvaMtara, jeIsa kapa duniMdANuM 13. paNa cha-pAMca, cha. asura-asurakumAra. rAu cau-cAra, cAra. nAgAI-nAgakumArAdi. a6-ATha. vaMtara-vyaMtara. kameNu-anukame. jeisa-jyotiSI. pattaya-darekane. agamahisI-paTa kampaduga-be devakanA rANuo. IdANuM-iMdrone. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zabdArtha-asura kumAranA camareMdra ane balIdrae darekane pAMca paTarANIo che. nAgakumArAdi 9 nikAyanA 18 idro e darekane cha paTarANIo che. vyaMtaranA 1da ane vANavyaMtaranA 16 maLI 32 iMdra e darekane 4 paTarANIo che. jyotiSInA caMdra ane sUrya e be IMdrone cAra cAra paTarANIo che. be devalekanA iMdra sodhameMdra ane IzAnaMdrane anukrame ATha ATha paTarANIo che. kula 270 vivecana--be devakanI uparanA devaloke devIonuM upajavuM nathI, mATe tyAM aparigrahItA devIo nathI. asaMkhyAtA dvIpa samudramAM asaMkhyAtA caMdra sUryo che, te darekane cAra cAra paTarANIo hevAthI asaMkhyAtI paTarANIo thAya che. paNa ahIM caMdra sUryane jAtinI apekSAe cAra cAra paTarANuo kahI che. bhavana patyAdika iMdronI agramahiSIonI saMkhyA. cAra nikAyanA ikonI paTarANIo kula. asura kumAranA nAga kumAranA vyaMtaranA. vANa vyaMtaranA jyotiSInA saudharma IzAna 2 18 16 16 2 x x x x x x x x X 4 4 x 5 6 4 4 4 = 10 = 108 = 64 = 64 = 8 1 X 8 = 8 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 vaimAnika devaleAkanA 62 pratA. dusa terasa dusu bArasa, cha paNa caucau dugeduge ya cau, gevija-zuttare dasa,bisiTna payarA uvira lAe. 14. kusu-e devaleAkanA. terasa-tera. Arasa--mAra. che paNa-, pAMca. carcA cau-cAra cAra. duge duge-khacce devalAkanA. cau-cAra. gevijja-graveyaka. aNuttare-anuttaramAM maLIne, dasa-daza. bisadi payarA-62 pratara. vari leAe-u leAkamAM. zabdA--e devaleAkane viSe tera, e devaleAkane viSe khAra, cha, pAMca, cAra, cAra, be devaleAke cAra ane e devalAke cAra, traiveyakanA 9 ane anuttaranA eka maLI kraza ema 62 pratara uSNa lekamAM che. vivecana-pratara eTale uparA uparI valayAkAre mAla, saudhama ane izAna devaaAkanA maLIne 13 pratara, sanakumAra ane mAhedra e e devaleAkanA maLIne 12 pratara, brahma devaleAkanA 6 pratara, lAMtakanA pAMca pratara, mahAzukranA cAra pratara, sahasrAranA 4 patara, Anata, prANata e e devaleAkanA maLIne 4 pratara, AraNu ane acyuta e e devalAkanA maLIne 4 pratara, nava greveyakanA 9 ane anuttara vimAnano 1 maLIne daza ema 62 pratara ulAkamAM che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saudharmanA tere prataranI utkRSTa sthiti. sehamuphakasa Dii, niya para viharacha saMguNio, payakakesa Dio, savastha jahannao paliye. 15 sehammu-saudharmanI. piyara-prataranI. ukkosakiMI-utkRSTa sthiti uosa Diie-utkRSTa niya payara-pitAnA pratara sthiti, sAthe. vihatta-vaheMcIye. bhAgI savaO-sarvatra, sarva tare. iccha-Icchita pratara sAthe. jahana-jaghanyathI. saMguNio-guNae. paliya-papama. | zabdArtha-saudharmanI utkRSTa sthiti be sAgarepama)ne pitAnA pratara (tera) sAthe bhAgIe. pachI Icchita pratara sAthe guNavAthI prataranI utkRSTa sthiti Ave. sarva (tere) prataranI jaghanya sthiti 1 palyopama che. saudharma ane IzAna devaloketere prataranuM utkRSTa AyuSya. pratara : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 sA) | 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 2 bhAga 2 4 6, 8112 1 3 5 7 811 - 3131313 13131313131313 13 1 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 vivecana-pahelA be devalekanI utkRSTa sthiti ra sAgarepamane tera pratare bhAgatAM 3 sAgare sthiti pahelA prataranI Ave, te pachI be bhAgane jeTalAmA prataranI sthiti kADhavI hoya teTalAe guNatAM te prataranI utkRSTa sthiti Ave. saudharmanA tere prataranuM jaghanya AyuSya eka popama che. IzAna devakanA dareka pratare saudharma devaleka karatAM jaghanya ane utkRSTa sthiti palepamane asaMkhyAtame bhAga adhika kahevI sanakumArAdi devalokanA dareka prataranA devanuM utkRSTa AyuSya. surakapaDii vise,saga payara vihattaIcha saMguNio, hiDilla kiMI sahio, ichiya payarami uosA. 16 surakampa-devakanI. |saMguNio-guNIe. kiI-sthitine. hiThilaThii-helI sthiti. vise-vizleSa karIe. | sahi-sahita. sagapayara-pitAnA pratara vaDe. Icchiya-Icchita vihatta-bhAgIe | payarami-pratarane viSe. Iccha-icchita pratara sAthe | ukkosA-utkRSTa sthiti. | zabdArtha-devalokanI | sthitine vizleSa karIe (adhika sthitimAMthI ochI sthiti kADhavI) pachI pitAnA pratara vaDe bhAgIe ane Icchita pratara sAthe guNIe pachI pAchalI sthiti sahita karIe te Icchita pratarane viSe utkRSTa sthiti Ave. khU. pra. 2 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 vivecana -jemake saudharma devaleke utkRSTa AyuSya 2 sAgaropama che ane sanakumAra deva ke utkRSTa AyuSya 7 sAgarepama che temAMthI heDalI sthiti saudharma devalokanI be sAgaropama sthiti bAda karIe eTale pAMca sAgarepama rahe tene sanakumAranA bAra pratare bhAgIe eTale bArIyA pAMca bhAga na Ave te bhAgane jeTalAmA prataranuM AyuSya kADhavuM hoya teTalAe guNavA. pachI heDalI sthiti be sAgarepama umeravI eTale Icchita prataranI sthiti Ave. evI rIte uparanA sarva pratare utkRSTa sthiti kADhavAne upAya kahyo. sanakumAra ane mAddha devalokanA bAre khataranuM utkRSTa AyuSya. -2=pa sAgaropama vizleSa. pratara 11 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 sA... | 2 2 3 3 4 4 4 5 5, 6 6 7, bhAga. 5 10 3 81 1 6 11 4 9 2 7 | bArIyA 12 12 12122 1212122 1231212 sanakumAranA bAre batara karatAM mAheMdra devalekanA bAre pratare utkRSTa sthiti adhika jANavI. sanakumAranI jaghanya sthiti 2 sAgarepama ane maheMdranI tethI adhika sthiti bAre pratare kahevI. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahama devalokanA 6 khataranuM utkRSTAyu. lAMtaka devalokanA pAMca prataranuM utkRSTAyu, 109=3 sAgaro vizleSa, 14-10=4 sAgao vizleSa. pratara 1 2 3 4 5 6 sAgaro 9 1 7 sAgare 10 11 12 13 14 bhAga. 3 | 9 | 3 | 9 | 3 | . bhAga. 4 : 3 2 1 0 ? chaThThIyA | 6 | 6 | 6 | 6 jaghanyAya 7 sAgaropama chae khataranuM mahAzukanA cAre khataranuM utkRSTAyu. 17-14=3 sAgao vizleSa, pAMcIyA | 5 | 5 5 5 5 | jaghanyAya 10 sAgaropama pAMce khataranuM sahastrAranA cAre khataranuM utkRSTAyu. 18-1=1 sAgacha vilepa, | pratara | 1 2 3 4 pratara sAgara 14 15 16 17 bhAga. | 3 2 1 cArIyA 4 | 4. 4 jaghanyAya 14 sAga, cAre khataranuM. sAgaro 17 17 17 18 bhAga. ( 1 2 3 | - cArIyA 4 : 4 jaghanyA17 sAgarepama cAre khataranuM Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Anata prANutanA cAra prataranuM utkRSTAyu. AraNa acutanA 4 prataranuM utkRSTAyu. 2-18=ra sAgao vilepa. rara-20=ra sAga. vizleSa. | matara pravara 1 2 3 4 - pratara sAgara 18 | 19. 19 me 20 sAgara | 20 | 21 21 bhAga. | 2 | 9 | 2 0 bhAga. | 2 | * | 2 | cArIyA 4 4 4 4 | cArIyA 4 | 4 | jaghanyAyu cAre prataranuM 18 sAgare jaghanyAyu cAre khataranuM ra0 sAgaro 9 raiveyakanA 9 prataranuM utkRSTAyu. anuttara vimAne 1 pratara. pratara 1 2 3 4 5 6 7 8 | pratara. sAparA 23 24 25 26 27 28 29 30 31 utkRSNAya ukRSTAyu sAgara. 33 sAgaro- 22 23 24 25 26 27 28 29 30 jaghanyAya jaghanyAya sAgareTa 31 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 vaimAnikanA kayA matare avatasaka vimAnamAM IMdra rahe che. kuppaksa atapayare, niya kapa-varDiMsayA trimANA, iMdra nivAsA tesiM, ciisa lAgapAlANu, 17. kaeNmpassa-devaleAkanA, chaMda-iMdrane. atapayare chellA pratare. nivAsA-nivAsa. niya5-peAtAnA devaleA |tesi'-temAM, tenI. kanA nAme. caNaddhisi-cAre dizAe. vasiyA-avata saka. vimANAo-vimAna lAgapAlANu leAkapAle ne. zabdArtha devalAkanA chellA pratare peAtAnA devalAkanA nAme avatasaka vimAnA che temAM IMdranA vAsa che. ane tenI cAre dizAe leAkapAleAne vAsa che. vivecana--saudhama ane IzAna devalAkanA 13mA pratare saudharmAvata saka ane IzAnAvata'saka vimAna che. sanakumAra ane mAhedranA 12mA pratare sanakumArAvatasaka ane mAhe drAvatasaka. evI rIte dareka devalAkanA TellA pratare peAtAnA devaleAkanA nAmanI sAthe avata saka zabda joDavA. paraMtu eTaluM vizeSa samajavuM ke Anata prANata devalAke eka IMdra che. tenA ceAthA prata prANatAvata...saka vimAna che. ane AraNu acyuta devalAke eka iMdra hAvAthI tenA ceAthA pratare acyutAvata...saka vimAna che. ane temAM iMdranA nivAsa che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 cAra leAkapAlanuM AyuSya. 18. sAma jamANuM satibhAga,paliya varUNassa dunti desUNA, vesamaNe dA paliyA, esa Dii lAgapAlANu, sAma jamANu-sAma ane dunti deNA-kAMIka ebra e (palle pama). yamanu . satibhAga trIjA bhAga sahita vesamaNe vaizramaNane viSe. dA paliyA-e patyeApama esa haI-A sthiti. lAgapAlANa-lekapAleAnI paliya-palyApama. varUNasa-varNanu zabdA--sAma ane yamanu AyuSya 1 palyeApama ane tenA trIjA bhAga sahita che. varUNunu AyuSya kAMIka ochA e patyeApama che. vaizramaNanu' AyuSya pakSepama che. A sthiti ( AyuSya ) leAkapAlAnI che. vivecana--sAma pUrva dizAnA, yama dakSiNa dizAne, varUNa pazcima dizAnA ane vaizramaNa ( kubera ) uttara dizAne lokapAla ( koTavALa ) che. saudhama leAkapAlAnuM kaeNvya :-ahI banelA akasmAt manAveAne sAma jANe che. dakSiNa dizAnA adhipati yama che. te rAgA ane maraNone jANe che. tethI karIne ja ahiM maraNa samaye amuka mANasane levAne mATe yama AvyA ema kahevAya che. varUNlR jalathI anelA manAvAne jANe che. ane vaizramaNu dhana sabaMdhI banAvAne jANe che. tathA jamInamAM Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TAyelAM mAlIka vinAnAM te dhanene tIrthakarAdikanA puNyathI temane ghera de mAraphate mukAve che. prazno 1. sauva ane imAna develekanI parigrahItA ane aparigRhItA devIonuM jaghanya ane utkRSTa AyuSya kahA. 2. nAgakumAra, tiSI ane IsAna IddhanI paTarANIe kahe. 3. prataranI vyAkhyA kaho tathA bAra, pAMca, cAra ane eka pratara kayA devalokanA che te kahe. 4. 8-12-20-28-36-ra-5ne 56mA prataranuM jaghanya ane utkRSTa AyuSya tathA te kayA devalokane keTalAmo pratara che te kahe. 5 62 pratarAmAMthI kayA kayA pratarAmAM Idro rahe che, te kaho. tathA cAra lokapAlenuM AyuSya kahe. 10 bhavanapati (bhavanapatinI 10 nikAya.) asurAnAga suvannA, viju aggIya dIvaudahI a, disi paNa thaNiyada viha, bhavaNavatesududu IMdA. 19. dasaviha-daza prakAre che te mu-teone viSe. zabdArtha--asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, vighukumAra, agnikumAra, dvIpakumAra, udaSikumAra, dizikumAra, pavanakumAra, ane svanitakumAra, e daza prakAre bhavanapati de che. teone viSe babbe iko che. vivecana-bhavanapati devenI daza jAte che ane teo kumAranI mAphaka kIDA karanArA hovAthI kumAra kahevAya che Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanapatinI 10 nikAyanA 20 iMdro. camare balI e dharaNe, bhUyANadeya veNudeve ya, to ya veNudAlI, harikate harissaha ceva. 20. agisihaagimANava, punna visiTaDhetaheva jalaka te, jalapahata amiagai,miyavAhaNa dAhiSNuttara 21. vilaMbe ya pasaMjaNa ghAsa,mahAsa esiniyara, jaMbuddIvuM chad, mere daMDa pahu kAu. 22 taro-te pachI anya koI paNa eka. ceva-nicce. jaMbuddIva-jaMbudvIpane. taha-temaja. chatta-chatra. dAhiNa-dakSiNa dizAmAM. | mesa-merU parvatane. uttara-uttara dizAmAM. | pahu-zaktimAna. samartha. esiM-eomAMne. | kAu-karavAne zabdArtha-dakSiNa ane uttara dizAmAM anukrame camareMdra ane balIdra, dharaNaMdra ane bhUtAnaMdra, te pachI veNudeveMdra ane veNudAlIMdra, harikAMteMdra ane harisahedra, nice che. agnizikheMdra ane agnimANa, puNendra ane viziOdra, temaja jalakAMdra, ane jalapraleMdra temaja amitagatIMdra ane amitavAhane velabeMka, ane prabhaMjanaMdra, ghareMdra ane mahApeMdra che. emAM kaI paNa eka jabUdvIpane chatra ane merU parvatane daMDa mAphaka karavAne zaktimAna che. vivecana-je zakti pheravI na hoya te zakti viSayI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 kahevAya temaja A iMdroe koipaNa vakhata AvI zakti phAravI nathI, pheravatA nathI ane phAravaze nahi, mATe zaktiviSayI kahevAya. camaranI camaraca'cA rAjadhAnIthI ja khUdvIpa sudhI asuradevA ane devIonAM vaikiyarUpA vaDe pUravAne je camareMdra zaktimAna che. tethI alIdra adhika zaktimAt che. nAgakumAra eka pheNuvaDe jamUdrIpane AcchAdana kare, suvarNa kumAra pAMkha vaDe DhAMke, vidyukumAra vijaLI vaDe prakAza kare, agnikumAra agninI javAlA vaDe khALe, dvIpakumAra eka hAtha vaDe sthApe, uSikumAra eka umInA jala vaDe bhare, dizikumAra paganI pAnI vaDe kapAve, vAyukumAra eka vAyunA zabda vaDe baherI kare ane stanitakumAra megha vaDe jaMbudrIpane AcchAdana kare eTalI te iMdrAnI zakti che. bhavanapatinA dakSiNa dizAnA iMdronAM bhavaneA. cautIsA cacattA, adbhutIsA ya catta paMcaNDa', yannA cattA kamasA, lakkhA bhavANu dAhiNao. 23. catIsA-cAtrIza. cattA-cAlIza. kamasA-anukrame. lakSmA-lAkha. bhavaNANu-bhavane. dAhiNuo-dakSiNa zreNinA. cacattA-cumAlIza. adbhutIsA-mADatrIza. catta-cAlIza. paMcaNDa -pAMcanAM. pannA-pacAya. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArtha--bhavanapatinI dakSiNa eNinA iMdronAM bhavane anukrame (camareMdranAM) trIsa lAkha, (dharaNaMdranAM) cuMmAlIza lAkha, (veNudeveMdranAM) ADatrIsa lAkha, (harikAMteMdra, agnizikheMdra, puNeka, jalaka , ane amitagatIdrae) pAMcanAM cAlIza lAkha, (velameMdranAM) pacAza lAkha ane (dranAM) cAlIza lAkha che. bhavanapatinA uttara dizAnA iMdronAM bhavane. cau cau lakha vihuNa, tAvaIyAceva uttara disAe, savi sattakeDI, bAvattari hanti laphakhA ya. 24. cau cau lakha-cAra cAra save vi-saghaLAM paNa. sata keDI-sAta koDa vihu-paNa nize. bAvari-bahetara. uNu-ochA. tAvaIyA-teTalA. hanti-thAya che. uttara dizAe-uttara dizAe lakhA-lAkha. zabdArtha-dakSiNa eNimAMthI paNa ni cAra cAra lAkha bhavane ochA karIe, te teTalAM bhavane nicce uttara dizAnAM thAya. saghaLA (baMne zreNinAM maLIne) paNa sAta kroDa ane boMtera lAkha bhavane thAya che. lAkha. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanapatinAM nAma. bhavana idro uttaranA Iko bhavane asurakumAra camareMdra 34 lAkha | balI dra 30 lAkha || 38 lAkha nAgakumAra dharaNeka 44 lAkha suvarNakumAra va,deveMdra vidyuta kumAra harikartikA 40 lAkha agnikumAra : agneizika 40 lAkha dIpakumAra | pUNedra | 40 lAkha udaSikumAra jalakataMka 40 lAkha dizikumAra amitagatI 40 lAkha vAyukumAra | velabeMdra 50 lAkha tanitakumAra ghedra 40 lAkha bhUtAnendra 40 lAkha veNudAlIdra 34 lAkha harisahedra | 36 lAkha agnimANa 36 lAkha viziTaeNka | jalaprabhedra | 36 lAkha amitavAhane. 36 lAkha prabhaMjane 46 lAkha 36 lAkha mahAghadra | 36 lAkha 4 koDa 6 lAkha 3 kroDa ane 66 lAkha Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanapatinAM bhavane kayAM AvyAM ane te bhavananuM pramANu. rayaNae hiThavari, jeNu sahasaM vimatu te bhAvaNa, jaMbuddIva samA taha, saMkha-masakhijaja vityArA, 25. rayaNAe-ratnaprabhAnI. jabuddIva samA-jaMbudvIpa hiTaTyuriM-heThe ane upara. samAna, jeyaNa- jana. saMkha-saMkhyAtA jana. sahassa-hajAra. asaMkhija-asaMkhyAtA vimunuM-mUkIne, jana. te bhavaNuM-te bhavane. vitthArA-vistAravALAM. zabdArtha-panaprabhA pRthvInI heThe ane upara eka hajAra jejana mUkIne te bhavane che nAnAmAM nAnAM jaMbudvIpa samAna temaja madhyama saMkhyAtA keDI jananAM ane utkRSTa asaMkhyAtA kaDAkoDI ejananA vistAravALAM che. vivecana-ranapabhA pRthvIne piMDa 1 lAkha ne 80 hajAra ejana che, temAMthI upara ane nIce 1 hajAra ejana mUkIne bAkInA 1 lAkhane 78 hajAra janamAM bhavana patinAM bhavane che. keTalAka AcAryo kahe che ke 90 hajAra jana nIce bhavane che. ane upara nIce eka hajAra yojana mUkIne sarva ThekANe AvAsa che ema kSetra lokaprakAzamAM kahyuM che. bhavanapati keTalIka vAra bhavana ane AvAsamAM rahe che. AvAso potAnA dehapramANu uMcA ane samarasa hoya che ane bhava samarasa hotAM nathI paNa laMbAI ane uMcAImAM vadhu pramANavALAM hoya che. asurakumAre ghaNuM Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne AvAsamAM hase che ane keIka vakhata bhavanamAM vase che. nAgakumArAdi ghaNuM karIne bhavanamAM ane koIka vakhata AvAsamAM vase che. 10 bhavanapatinAM cinho. cuDAmaNi phaNi gaDe, vaje taha kalasa sIha asteya, maya mayara mANe, asurAI muNasu ciMdhe. 26. cUDAmaNi-cUDAmaNi. mukuTa. meyara-magara. phaNi-sarpanI pheNa. vaddhamANe-sarAva saMpuTa. garUDe-garUDa. asurAIthuM-asura kumArAvajevajI. dikanAM. a -azva, ghoDe. suNasu-mAna, jANu. gaya-hAthI. ciMdhe-cinhone. zabdArthaasura kumArAdinAM cinha anukrame cUDAmaNi, sarpanI pheNa, garUDa, vaja, temaja kalaza, siMha, ghoDo, hAthI, magara ane sarAva saMpuTa tuM jANa. vivecana-asura kumArane mukuTane viSe cuDAmaNi (mukuTa)nuM cinha hoya che ane bAkInA 9 nikAyanA devene AbharaNamAM cinho hoya che. nAgakumArane sapanI pheNanuM cinha, suvarNakumArane garUDanuM cinha, vilakumArane vajanuM cinha, agnikumArane kalazanuM cinha, dvIpakumArane siMhanuM cinha, udadhikumArane ghoDAnuM cinha. dizikumArane hAthInuM cinha, pavana (vAyu) kumArane magaranuM cinha, ane svanita kumArane vaddhamAna (sarAvasa puTa) nuM cinha hoya che. te cinhathI A devatA amuka nikAyane che ema oLakhI zakAya che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 10 bhavanapatinA zarIrano varNa. asura kAlA nAgu-dahi,paMrAtaha suvannadisiNiyA, kaNagAbhavijajuzihidIva,arUNa vAupiyaMgunibhA.27 asurA-asurakumAra. sihi-agnikumAra. nAga-nAgakumAra. dIva-dvIpakumAra. udahi-udadhikumAra arUNu-rAtA, lAla. paMDurA-gorA, veta. vAu-vAyukumAra. kaNagAbha-sonAnA jevA. piyaMgunibhA-rAyaNanI jevI vijajI-vidyakumAra. | lIlI kAntivALA. zarudArtha--asurakumAra zarIre kALA raMganA che, nAgakumAra ane udadhi kumAra gaura (atyaMta ta) vaNe che. temaja suvarNakumAra, dizikumAra ane svanitakumAra sonAnA jevA (paLA) vaNe che. vidyukumAra, agnikumAra ane dvIpa kumAra lAla raMge che. vAyukumAra rAyaNanA vRkSanI jevI lIlI kAntivALA che. asurakumArAdinA vastrano raMga asurANuvattharatA,nAga-dahiviju dIva sihinIlA, disi caNiya suvajJANa,dhavalA vAuNa saMka-I. 28. asurANu-asura kumAranAM. | suvannANuM-suvarNa kumAranAM. va -vastra, dhavalA-dhoLAM. rattA-lAla, rAtAM. vAu-vAyu kumAranAM. sihi-agnikumAranAM. saMjharUI-saMdhyAnA raMga nIlA-lIlAM. sarakhAM. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 zabdArtha--asura kumAranAM vastra rAtA vaNe che nAgakumAra, udadhikumAra, vidukumAra, dvIpakumAra, ane agnikumAranAM vastra lIlA raMganAM che. dizikumAra, svanitakumAra ane suvarNakumAranAM vastra dheLA raMganAM che. vAyukumAranAM vastra saMdhyAnA raMga sarakhAM che. (ghaNuM karIne AvAM vonuM paheravuM teone priya hoya che) asurakumArAdikanA sAmAnika ane AtmarakSake. causakisaddi asura, cha sahassAI dharaNamAIzuM, sAmANiyA imesiM, cauguNa AyarakhA ya. ra9. cauThi -cosaTha. | sAmANiyA-sAmAnika saThi-sATha. deve [thI). asure-asurakumAranA be | ImesiM-ee (20 IMdro)nA. iMdronA. cauguNa-cAra guNa. chavacasahassAI-cha hajAra. AyarakhA-AtmarakSaka de, dharaNumAII-dharaNaMdraAdinA aMgarakSaka deve zabdArtha-asura kumAranA camareMdrane cesaTha hajAra sAmAnika de che ane balIMdrane sATha hajAra sAmAnika devo che. dharaNendra vigere (aDhAra iMdrione) darekane cha hajAra sAmAnika de che. eo (20 idro) nA sAmAnika devethI cAra guNa AtmarakSaka deva hoya che. vivecanasAmAnika eTale iMdranA sarakhI rUddhi ane kAntivALA ane AtmarakSaka eTale iMdronA zarIranI rakSA karanAra de. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanapatinAM cinaha sAmAnika | AmarakSaka zarIrano varNa vasUne varNa | dakSiNanA uttaranA dakSiNanA uttaranA 64 0 0 0 0 0 0 0 256 0 0 0 240 0 0 | 6 0 0 0 | 6 0 0 0 | 240 0 * 240 0 | lIlo kaLaza asurakumAra ! cUDAmaNi kALAM : to nAmakumAra sarpanIpheNa gaura (ta) | lIlo suvarNakumAra garUDa suvarNa jevA pALA ghoLe vidyuta kumAra vaja rAta agnikumAra rAto lIlo dvIpakumAra sIMha rAto udadhikumAra azva gaura lIlo dizikumAra hAthI suvarNa jevo che vAyukumAra | magara rAyaNanI jevo(lIlo) saMdhyA jevo svanitakumAra vardhamAna | suvarNa jevo che lIlo 232ooo 928ooo Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 prazno 1. suvarNakumAra, udadhikumAra ane vAyukamaranA IdronAM nAma, bhavanasaMkhyA, bhavananuM pramANa, ciha. zarIra ane vastrane varNa tathA sAmAnika ane AtmarakSaka devonI saMkhyA kahe. 2. bhavanapati deva kayAM rahe che te kahe. tathA Ava e kone kahe? | vyaMtaronAM nagaro keTalAM ane kyAM che. rayaNAe Dhama jayaNa,sahaste vihiMsayasaya vihaNe, vaMtariyANuM rammA, bhemA nAyarA asaMkhijA. 30. rayaNue-ratnaprabhAnA. | vaMtariyANuM-caMtAnAM. pakama joyaNu sahassa rammA-ramaNIka, manahara pahelA hajAra jejanamAMthI. hirphevari-heThe ane upara. mA-pRthvIkAya saMbaMdhI. saya saya vihUNe-sase navarA-nagare. jana ochA karyo chad. | akhijajA-asaMkhyAtAM. | zabdArtha -ratnaprabhAnA uparanA hajAra jejanamAMthI heThe ane upara se se jana ochA ye chate ATha janamAM vyaMtara devenAM ramaNIya pRthvIkAyanAM nagaro asaMkhyAta che. vivecana -manuSyakSetrathI asaMkhyAtA dvIpa ane samudra jaIe tyAM paNa asaMkhyAtAM vyaMtara devanAM nagare che bhavanapati ane vyaMtaranA IMdronA bhavaneno AkAra. bAhiM vaTTA aMta, urasa aho ya kaNiyAra, bhaNavaIzuM tavaMtarANa, iMda bhavAo nAyabrA.31. khU. pra. 3 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 bA hiM-bahArathI. bhavaNa vaIrNa bhavanaparinA. vaTTA-vATalAM, geLa taha-temaja. ate-aMdarathI, vaMtarANu-vyaMtarenA. cariMsA khuNAM ahe-nIce. Ida-iMdronAM. kANuAyArA karNikAna | bhavaNa-bhavane. AkAre. | nAyavA-jANavAM. zabdAthe-bhavanapati tathA vyatAnA iMdrio (deva) nA bhavane bAharathI gALa, aMdarathI e khuNAM ane nIce kamaLanI karNikAnA AkAre jANavAM, vyaMtaranA kALanuM vyatItapaNuM. tahiM devA vaMtariyA, vara taruNI gIya vAIya raNuM, nirca suhiyA pamuiyA, gayaM pi kAlaM nayANuti. 3ra. tahiM-te bhavane mAM. | nizca-niraMtara. devA vaMtariyA-aMtara deve. | sahiyA-sukhI. varataNuM-pradhAna devAMganA pamuchayA-harSita thayelA. onA gayaMpi kAla-gayelA kALane gIya vAIya-gIta ane | vAjIMtranA raNa-nAdavaDe. na thANaMti-jANatA nathI, zabdArthane bhavanamAM vyaMtara deve, pradhAna devAMganA enA gIta ane vAjiMtranA nAda vaDe niraMtara sukhI ane harSita thayelA, gayelA kALane paNa jANatA nathI. 5 . Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 vyaMtaranAM bhavanenuM pramANa ane tenA 8 bhedo. ne jaMbudIva bhAraha, videha sama gurU jahana majijhamagA, vaMtara puNa aduvihA, pisAya bhUyA tA jakhA. 33. rakhasa kinara jiMpurisA, mahAragA a6mAya gadhavyA, dAhikuttara bheyA, selasa tesiM ime iMdA. 34. te-te bhavane. puNa-vaLI. jabuddIva-jabUdvIpa. aThavihA-ATha prakAre. bhArata-bharatakSetra aThamA-AThamA. videha-mahAvideha. dAhiSNuttara-dakSiNa ane sama-sarakhAM, jevaDAM uttaranA guru-moTAM. bheyA-bhede karIne. jahanna-jaghanya, nAnAM. | selasa-seLa. makjhimamA-madhyama | tesiM-teonA. vaMtara-vyaMtara. | Ime Ida-A iMdro. zabdArtha-te bhavane maTAM bUdvIpa jevaDAM, nAnAM bharatakSetra jevaDAM ane madhyama mahAvideha kSetra jevaDAM che. vyaMtare vaLI ATha prakAre che. 1, pizAca, 2, bhUta, temaja 3. yakSa, 4. rAkSasa, 5 kinara, 6. rkipurUSa, 7. mahAraga ane AThamA gaMdharva. dakSiNa ane uttaranA bhede karIne teonA A seLa IMdro che. vivecana-vyaMtaranAM bhavane moTAmAM moTAM jaMbudvIpa jevaDAM eTale 1 lAkha jana vistAravALAM, nAnAmAM nAnAM bharatakSetra jevaDAM eTale para6 jana ane 6 kalAnA pramANa Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALAM tathA madhyama mahAvideha kSetra jevaDAM eTale 33684 jana ane 4 kalAnA pramANavALAM hoya che. vyaMtaranA 16 iMdronAM nAma. kAle ya mahAkAle, susava paDiva punnabhaya, taha ceva mANibhade, bhIme ya tathA mahAbhIme. 35. kinara kiMjyurise saMpurisA, mahApurisa tahaya akAye, mahAkAya gIyaraI, gIyajase duni dunni kamA. 36. surUva-sureMdra. aIkAye-atikAya paDirava-pratirUpe. gIyarai-gItarati. punnabha-pUrNabhadra. taha ceva-temaja ni. gIyajase-gItayaza. mANibhadde-mANibhadra. duni duni-babbe. sapurasA-sapuruSa. kamA-anukrame. zabdArtha-pizAcanA kAleMdra ane mahAkAleMdra bhUtanA surupeMdra ane pratirupeMdra temaja nice yakSanA pUrNabhadra ane mANibhadra, tathA rAkSasanA bhIma ane mahAbhIma, kinAranA kinara ane kiMpurUSa, kiMpurUnA puruSa ane mahApurUSa, tathA maheraganA atikAya ane mahAkAya, ane gaMdharvanA gItarati ane gItayaza. ema bae iMdra anukrame (dareka vyaMtara nikAyanA dakSiNa ane uttara dizAnA) che. dhvajAne viSe vyaMtara devanAM cihe. ciMdhe kalaMba sulase, vaDa khaTTage asaga caMpayae, nAge tuMbarU a jhae, kharphaMga vivajiyA rUkukhA. 37. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 ciMdha-cinha. nAge-nAgavRkSa. kalaMba-kadaMba. jhae-brajAmAM. khadRge-khaTvAMga. vivajijayA-varjita. caMparya-caMpaka. saphakhA-vRkSe. zabdArtha-pizAcAdikanI vajAne viSe anukrame kadaMbavRkSa, sulasavRkSa, vaDavRkSa, khaTvAMga (tApasanA upakaraNanuM cinha) azokavRkSa caMpakavRkSa, nAgavRkSa ane tuMbavRkSanuM cinha che, khAMgane vajIne bAkInAM vRkSa che vivecana -pilAyane kadaMbavRkSanuM cinha, bhUtane sulavRkSanuM cinha, yakSane vaDavRkSanuM khilDa, rAkSasane khavAMga (khapara) nuM cinha, kinarane azeka vRkSanuM cinha kipurUSane caMpakavRkSanuM cinha, maheragane nAgavRkSanuM cinha, ane gaMdharvane tuMbavRkSanuM cinha hoya che. A cinha vyaMtara devanI dhvajAne viSe jANavAM. | vyaMtara devanA zarIrane varNa. jakha pisAya mahoraga, gadhavA sAma kinarA nIlA, rasmasa kiM purisA viya, dhavalA bhUyA puNe kAlA. 38, jakukha-yakSa. vi-paNu. sAma-kAMIka kALA dhavalA-dheLA. nIlA-lIlA. | puNe-vaLI. zabdArtha yakSa pizAca, mahAraga ane gaMdharvanA zarIrane varNa kAMIka kaLe che. kine lIlA vaNe che rAkSasa ane kiMgurUSa dhoLA vaNe che. bhUta vaLI atyaMta kALA che. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39. vANavyaMtaranA 8 bheda ane temanuM sthAna. aNupatnI paNapatnI, isivAi bhUyavAie ceva, kadIya mahAkaMdI, kARsOM cetra page ya. iya padmama joyaNa sae, rayAe aae vatarA avare, temu huM sAlasiMdA, rucaga aheA dAhiNuttara. 4. -ATha (vANavya tara) ) vatarA avare-khIjA vyaMtara teSu-teone viSe. huM ahIyAM. sAlasa-seLa. caMdA iMdrA. yaMga-samabhUtalAnI, rUcakathI. isivAi--RSivAdI bhUyavAie-bhUtavAdI. kadIya-kadita. 3. mahAkaeN dI-mahAka dita. paya ge-pataMga. iya-A pramANe. pama-prathamanA, uparanA, joyasae-se jojanamAMthI rayaNAe-ratnaprabhAnA. ahA-nIce. dAhaNa-dakSiNa. uttara-uttara dizAe, zabdA--aNupannI, paNapannI, RSivAdI, nizce bhUtavAdI, dita. mahAka dita, kahaeNDa (kuSmANDa) ane nizce pataMga, ahIMyAM ratnaprabhAnA uparanA seA jojanamAMthI upara nIce za daza ojana mUkIne bAkInA 80 jonamAM AThe vANu vyaMtara devA che. teone viSe rUcathI daza ce,jana nIce dakSiNa ane uttara dizAe sALo iMdro A pramANe che, vANavyaMtaranA 16 IMdronA nAma. saniRsie sAmANe, dhAi vihAe isIya sIvAle, isara mahesare viya, havai suvacce visAle ya. 41. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 hAsa hAsara viya, see ya bhave tahA mahAse, payaMge payaMgavaI viya, sAlasa idANa nAmAI. 42. saMnihie-saMnihita | hAse-hAsya. sAmANe-samAna. hAsaraI-hAsyarati. dhAI-dhAtA. vi-paNa. vihA-vidhAtA. see-ta. IsI-pIM. bhave-heya. isIvAle-RSipAla. Isara-Izvara. mahAsee-mahAta. mahesara-mahezvara. payaMge-pataMga. havaI-che. payaMgavaI-pataMgapati. suvache suvatsa. IdANu-iMdronAM visAle-vizAla. nAmAI-nAme. zabdArtha - saMnihita iMdra ane sAmAna IMdra, dhAtA iMdra ane vidhAtA iMdra, trAvIMdra ane trASipAledra, Izvara IMdra ane mahezvara iMdra, suvatsa IMdra ane vizAla IMdra che. hAsya IMdra ane hAsyarati dri, zveta IMdra tathA mahAzveta iMdra, pataMga iMdra ane pagaMtapati iMdra.e (dakSiNa ane uttara dizAnA vANu vyaMtaranA) seLa IMdrAnA nAme che. vivecana-bhavanapatinA viza iMdra, vyaMtaranA seLa, vANa vyaMtaranA seLa, jo ke asaMkhyAta dvIpa ane samudramAM asaMkhyAta sUrya ane caMdro che te paNa jAtinI apekSAe caMdra ane sUrya e be ja jyotiSInA IMdra gaNue tathA vaimAnikamAM bAra devalokanA daza iMdra che kAraNa ke navamA ane dazamA devakane prANuta IMdra temaja agIyAramA ane bAramA devakane ayuta Idra che. kula maLIne 64 Idro che. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaMtara ane jataSI IMdronA sAmAnika ane AtmarakSaka devo. sAmANiyANu uro, sasalasIya AyarakhANuM, pattayaM sesiM , vaMtaravaIsasi ravINuM ca. 43, sAmANiyANa-sAmAnika. | sasiM -sarva. caure sahassa-4 hajAra. | vaMtaravaI-vyaMtara ane vANa selasa-sola (hajArI) | vyaMtara iMdra. AyaraphakhANuM-AtmarakSako. | sasi ravINuM-caMdra ane pattayaM-darekane. | sUryamAMnA. zabdArtha-sarva vyaMtara ane vANavyaMtaranA iMdra, caMdra ane sUryamAMnA dareka (IMdra)ne sAmAnika deve cAra hajAra ane AtmarakSaka deva seLa hajAra che. vyaMtaranA iMdra, cinha, varNa ane sAmAnikAdinuM yaMtra. _vaNa baMtara dakSiNeka utaredra | cinha zarIrane sAmAjika Atma rakSaka pizAca kAla ! mahAkAla kadaMbavRkSa sthAna 4hajAra 16 hajAra bhUta surUpa ! pratirUpa sulasala kAlA yakSa ! pUNabhadra mANibhadra ! vaDhavRkSa | zyAma rAkSasa bhIma | mahAbhIma khavAMga | dhoLA kinara Dinara | ki purUSa azokavRkSa lIlA kipurUSa sapurUSa : mahApurUSa caMpakavRkSa ke peLo mahoraga | atikAya mahAkAya | nAgavRkSa zyAma gaMdharva | gItarati gItayaza tuMbarUvakSa sthAna Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vANu vyaMtaranA iMdro, sAmAnika ane AtmarakSakanuM yaMtra. dakSiNe dra uttaredra sAmAnika. vANuvyaMtaranA aNupatnI sanihita sAmAna vidhAtA SipAla mahezvara vizAla hAsyarati mahAzveta pataMgapati pazupatnI dhAtA isivAdI riSa Izvara bhUtavAdI kadita xa suvatsa mahAkadita hAsya kAha Da zveta pataMga pataMga ra. 4 ra ,, "" AtmarakSaka 16 huMjAra "7 "" ,, "" "" ,, " prazno. 1. bhavanapati ane vyaMtarenAM bhavane keTalAM? kyAM AvyAM, tene AkAra tathA pramANu kahe. bhUta, ki nara ane mahAraganA IMdronAM nAma, cinha, zarIrane vaN sAmAnika ane AtmarakSaka kahe. 3. pazupatI, kadita ane kAMDanA IMdronAM nAme, sAmAnika ane AtmarakSaka kaheA. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara daza prakAranA devo. iMda sama tAtIsA, parisatiyA rakha legapAlA ya, aNiya paInA abhigA, kibisaM dasa bhavaNa mANa. 44. Ida-Idri. panna-prakIrNa, prajA. sama-sAmAnika. abhiyagA-cAkara, nokara. tAyatIsA-trAyatrizaka. kibisa-kilbiSika. parisatiyA-traNa parSadA. raphakha-AtmarakSaka. dasa-daza prakAranA de. lAgapAlA-lekipAla | bhavaNa mANI-bhavanapati aNiya-anika, sainya. | ane vaimAnikamAM. | zabdArtha-1. Idra, 2. sAmAnika (Idra sarakhA RddhivALA de.) 3. trAyaviMzaka (gurU sthAnIya-iMdrane salAha pUchavA yogya deva) 4. bAhya madhyama ane atyaMtara rU5 traNa parSadAnA de, 5. aMgarakSaka de, 6 lekapAla (keTavAla), 7. sainyanA deva, 8. prajAnA de, 9. nekara deve, ane 10. kilbiSika de. e daza prakAranA deve bhavanapati ane vaimAnikamAM hoya che. bAhya parSadA Indra pAse nitya AvanAra ane svabhAve uddhata che. madhyama parvadA keIka vakhata AvanAra kAMIka uddhata ane kAMIka zAnta che. A traNe parSadAnA deva-devIo sAthe Indra masalata karIne pachI ja laDAI karavAnuM vicAra jAhera kare che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta prakAranu sanya. gadhava nadR ya gaya, raha bhaDa aNiyANi sava iMdANuM, mANiyANa vasahA, mahisA ya ahAnivAsIzuM. 45. gaMdhava-gaMdharva, mRdaMga vagA sava dANa-sarva done. DanAranuM. mANiyANa-vaimAnika naTTa-nATaka karanAranuM. iMdrone. haya- azva, ghoDAnuM. vasahA-vRSabha, baladanuM. gaya-hAthInuM. mahisA-pADAnuM. raha-rathanuM. anivAsINuM-adho bhaDa-subhaTanuM nivAsIne (bhavanapati aNiyANa-sainya. | ane vyaMtara Indrane zabdArtha-1. mRdaMga vagADanAranuM, 2. nATaka karanAranuM, 3. ghoDAnuM, 4. hAthInuM, 5 rathanuM, 6. subhaTanuM sainya sarva iMdrone hoya ane vaimAnika (ane jotiSInA) Indrane sAtamuM vRSabhanuM ane anivAsI (bhavanapati ane vyaMtara Indro ne pADAnuM sainya hoya che. vivecana-A sAta sainyamAMthI prathamanAM be sainya upabhegane mATe ane bAkInAM pAMca sainya saMgrAmane mATe hoya che. dezamAM hAthI vigere hotA nathI, paraMtu nekara deve pitAnA svAmIne besavAne mATe tevA prakAranAM vaikiya rUpe vika che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iMdranA trAyanTiMzaka, parSada ane lokapAlAdikanI saMkhyA. tittIsa tAtIsA, parisatiyA legapAla cattAri, aNiANi satta sattaya, aNiyAvi sarvAidANa. 46. tittIsa-tetrIza. satta-sAta prakAranuM tAtIsA-trAyadgizaka satta-sAta. parisatiyA-traNa parSadA | aNiyAtiva-sanyanA lagapAlacattAri-cale adhipati. - pAla. aNiANi sainya. savya Ida-sarva Idro zabadAtha-tetrIza trAyaviMzaka deve, traNa parSadA, cAra lekapala ane sAta prakAranuM sainya che ane sAta sainyanA adhipati sarva Indra heya che. vyaMtara ane jyotiSImAM 8 prakAranA devo. navaraM vatara jeisa, iMdANa na hanti legapAlAo, tAyattIsa-bhihANu, tiyasAvi yatesiMnahatuti.47. navaraM-vizeSa tAyattIsa-trayaviMzaka vaMtara-vyaMtara. abhihANuM-nAmanA joIsa-tiSanA iMdANa-Indrone tiyasA vi-devatA paNa. na hanti-nathI tesiM-teone. legapAlAe-lekapale | hu nice zabdArtha-eTaluM vizeSa che ke vyaMtara ane - tiSInA Idrone lokapAle nathI ane teone (vyaMtara Indrone Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA SInA Indrane) trAyaviMzaka nAmanA deve paNa nicce nathI. vivecana--vyaMtara ane tiSImAM indrAdi ATha prakAranA deve heya che. te vyaMtara IMdro ane jotiSInA iko saudharma ane IzAna drinA tAbe hovAthI lokapAla ane trAyaviMzaka deve teone hetA nathI. jyotiSI devonuM sthAna. samabhUtakAo ahiM, dasUNa jayapusaehiM Arabba, uvaridasuttara joyaNa, sayaMmi citi jeIsiyA. 48. samabhUtalAosamabhUtalAthI uvari-upara. dasUNajoyaNa-daza ejana dasuttara-daza adhika. ochAthI. jayaNa saMyami-eka ahiM saohiM-AThaso. janamAM. janamAMthI. ciThati-rahe che. Arambha-AraMbhIne ' jeIsiyA-jyotiSI deva zabdArtha-samabhUtalAthI AraMbhIne AThaso janamAMthI daza jana ochA (sAtaso nevuM yena)thI upara eka adhika daza (eka daza) yejanamAM tiSI de rahe che. vivecana -merU parvatanA 4 upara ane 4 madhyabhAge nIce ema 8 rUcaka pradeza che tenuM nAma samabhUtalA. tenAthI upara 900 ejana ane 900 pejana maLI 1800 ejana pramANa tithyalaka che. te vistAramAM 1 rAjalaka pramANa che. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhUtalAthI jyotiSI devAnA vimAno keTalAM dUra che? tattha ravI dasa joyaNa, asAItaduvari saMsIya rikhesu, ahabharaNisAI uvari ahiM mUlo bhiMtare abhiI49. tatha-te upara bharaNi-bharaNa ravI sUrya. sAI-vAti dasa joyaNa-daza jene uvari upara asII eNsI. tadavAraM-tenI upara bahiM-bahAranA. sasI-caMdra. mUla-mUla. riphakhesu-nakSatramAM. abhiMtare-aMdaranA. aha-nIce. abhiI-abhijita. zabdArtha -te sAtase nevuM bhejana upara daza ejane sUrya, tenI upara eMsI cejane caMdra, tenI upara (cAra jine nakSatra che) nakSatramAM sauthI nIce bharaNi nakSatra cAle che, upara svAti nakSatra cAle che, bahAranA maMDale mULa nakSatra cAle che ane sauthI aMdaranA maMDale abhijit nakSatra cAle che. tAra ravI caMda riphakhA, buha sukkA jIva maMgala saNiyA, saga saya nau, dasa asiI, cau cau kamaso tiyA causa. 50. tAra-tArA. buha-budha. ravI-sUrya. sukA-zuka caMdra-caMdra. jIva-bRhaspati. riphakhA-nakSatra. maMgala-maMgala. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saNiyA-zanizcara. | cau-cAra. sara saya nauya-sAtase nevuM. kamase anukrame. dasa-dasa, asII-eMsI. tiyA-traNa jana cau-cAra. caumu-cAra grahane viSe. zabdAtha-790 jane tArA, tenI upara 10 cejane sUrya, tenI upara 80 pejane caMdra, tenI upara cAra pejane nakSatra, tenI upara cAre ye ane budha graha, tenI upara zuka, bRhaspati. maMgala ane zanizcara che. e cAra grahane viSe anukrame 3 ceAjana aMtara che (A mApa pramANa cejane jANavuM) samabhUlAthI jyotiSI vimAnanuM aMtara. 790 800 880 samabhUlAthI tArAthI 10 pejane sUryathI 80 0 caMdrathI 40 nakSatrathI 40 budhathI 3 yo. zukrathI 1 tho 884 888 budha 891 zukra 894 bRhaspati (guru) maMgaLa 897 gurUthI 30 maMgaLathI 3 po 90 zani Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 prazno 1. bhavanapati, vyaMtara, jyAtiSI ane vaimAnikamAM devAnA prakAra keTalA ane kayA kayA. 2. trAtri zaka leAkapAla ane padA keTalI ? 3. yAtiSI devAnAM vibhAga keTalA yeAjanamAM che tathA te vimAnenuM mAMDAmAMDe aMtara keTalu che ane samabhUtalAthI keTalA yAjana uce che te kahe. merU parvatathI keTale dUra cara jyAtiSInA vimAna ane alAkathI keTale dUra sthira jyAtiSInAM vimAna, ikkArama joyaNa saya, igavIsira sAhiyA kamase, meru alAgA-mAha, eisa cakra' carai DAI. 51. merU-meru paryaMtanI. alAga-aleAkanI. akhAha-akhAdhAe, aMtare. oNisa ca- jyeAtiSI cakra. caraI cAle che. ThAI-sthira rahe che. ikArasa saya-agIyAra se. joyaNa-ojana. isavIsa-ekaza ikArasa-agIyAra ahiyA-adhaka. kamasA-anukrame. zabdArtha -merU paryaMtanI akhAdhAe (dUra) agIAra se ekavIza yAjana ane alokanI amAdhAe agIAra se agIAra ceAjana anukrame jyAtiSI cakra cAle che ane sthira rahe che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaLanA, vivecana--manuSyakSetramAM merU parvatathI 1121 jana che. jotiSI cakra (tArA) cAle che tathA alokathI lokamAM 1111 jana mare tarapha AvIe tyAM svayaMbhUramaNa samudramAM rahelA chelA) jayetiSInAM vimAne sthira che. eTale alekathI 1111 yejana dUra nyU tiSInAM vimAne sthira che. jyotiSInAM vimAnane AkAra ane te keTalAM? addha kavidugArA, phalihamayA rampa isa-vibhANA, vaMtara nahi, saMkhija guNa Ime huti. para. addha kavi6-a koTha vaMtaravyaMtaronA. nayahite-garethI. AgArA-AkAravALAM saMkhijaja-saMkhyAta phalihamayA-sphaTikananAM guNu-guNuM. ramsa-ramaNIka, manehara. Ime-A (tiSInAM jesa-tiSInAM. vimAne.) vimANu-vimAne. hati-che. zabdArtha addha koDa phaLanA AkAravALAM, sphaTika ratnanAM, manahara A tiSI devanAM vimAne vyaMtaronA (asaMkhyAta) nagarathI saMkhyAta guNa che. vivecana-tiSInAM vimAne udaya ane astakALe tiryagra paribamaNuM karatAM ardha koTha kalAkAre dekhAtAM nathI paNa upara rahA chatAM gaLAkAra dekhAya che. tenuM kAraNa zuM? te vimAnanI pITha (taLIyuM-nIcane bhAga) ardha kATha Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 lAkAre che ane tenI upara caMdrAdika devAnA prAsAdo che. te pITha sahita prAsAda vatuM lAdika koIpaNa AkAre rahyA chatAM vATalAkAra dekhAya che kAraNake vastunA vAMke AkAra paNa dUrathI gALa kAra dekha ya che, te mATe dUrathI vimAna vATavuM dekhAya che. jyAtiSInAM vimAnA zenAM che ? tAi vimANAi puN, savAi hanti phAliha-mayA", dama-phAlita mayA puNa, latraNe je joisa vimANA. 53, tA"--te. vimANA"-vimAne. puNa-vaLI. sabhyA"-sa. haeNnti che. phAlihamayAI-sphaTika ratanAM. daga phAliha mayA-uka sphaTika ratnamaya lavaNe-lavaNu samudramAM. je. je. joIsa-jyAtiSI deveAnAM. vimANA-vimAne. zabdA--te sarva vimAnA vaLI sphaTika ratnanAM che. paraMtu lavaNu samudramAM je jyAtiSI devAnAM vimAneA che, te vaLI uttaka sphaTika rananAM che. vivecana--nadyAdi pravezamAga rUpa atyaMta nIceA bhUminA bhAga te gAtI kahevAya che. jamUdrIpa ane dhAtakIkhaDanI vedikAthI 95 hajAra yeAjana sunnI gAtItha che. te pachI lavaNu samudranI zikhA 10 hajAra yeAjana paheALI ane 16 hajAra ceAjana uMcI che, ane jyAtiSInAM vimAne Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uMcAM 900 jana sudhI zikhA mAMhe cAle che, paraMtu udaka sphaTika ratnanA prabhAvathI pANI phATIne mokaLuM thaI jAya che, tethI vimAnane pANImAMhe pharavAmAM bAdhA thatI nathI, tathA vimAnamAM pANI bharAtuM nathI, temaja vimAnanA tejanA prakAzane pANIthI atarAya thato nathI. cara jotiSInA vimAnanI laMbAI pahoLAI ane uMcAI jayaNi-gasaddhi bhAgA, chapanna ayAlagAuduiga-ddha; caMdAIvimANu-cAma, vithaDA addha-muccatta. 54. jeyaNa-jananA. caMdAIcaMdrAdikanA. Igasari-ekasaTha vimANa-vimAnanI lAgA-bhAgamAMthI. AyAma-laMbAI chapana-chapana. aDayAla-aDatAlIza vithaDA-vistAra, pahoLAI gAu 6 iMgaddhabe, eka, addha-a. ane ardha gAu. uccatta-uMcAI zabdArtha -caMdrAdikanA vimAnanI laMbAI ane pahaLAI anukrame (caMdranI) ekajananA ekasaTha bhAgamAMthI chappanna bhAga, (sUryanI) eka ejananA ekasaTha bhAgamAMthI aDatAlIza bhAga, (grahanI) be gAu, (nakSatranI) eka gAu, ane (tArAnI) ardha gAu che. (tiSInA vimAnanI) uMcAIte (laMbAI) thI ardha hoya che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 vivecana-manuSyakSetramAM caMdranA vimAnanI laMbAI pahebaI pRpha jana ane uMcAI 26 jana, sUryanA vimAnanI laMbAI pahoLAI 6 jana ane uMcAI 24 jana, grahanA vimAnanI laMbAI pahelAI 2 gAu ane uMcAI 1 gAu, nakSatranA vimAnanI laMbAI pahoLAI 1 gAu ane uMcAI che gAu, tathA utkRSTa sthitivALA tArAnA vimAnanI laMbAI pahelAI che gAu ane uMcAI 01 gAu hoya che. jaghanya sthitivALA tArAnA vimAnanI laMbAI pahoLAI 2aa gAu (500 dhanuSya) ane uMcAI 250 dhanuSyanI hoya che. manuSya kSetranuM pramANa ane sthira jyotiSInAM vimAnonI laMbAI pahoLAI ane uMcAI paNuyAla lakhajoyaNanara-khitaMtatyime sayA mirA, narakhittAu bahipuNa,addha-pamANADiA nircA.55. paNuyAla laphakha-45 lAkha narakhittAu-manuSyakSetranI. joyaNa-jananuM. bahiM-bAhera. narakhitta-manuSya kSetra. | puNa-vaLI. tatya-temAM. addhapamANu-ardha pramANa Ime-A. vALAM. sayA-hamezAM. DiA-sthira. mirA-bhamanArA, pharanArAM. ! nircA-nitya Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paha zadArtha-45 lAkha ejananuM manuSya kSetra che. temAM A jyotiSInAM vimAne haMmezAM bhamavAnA svabhAvavALAM che. manuSyakSetranI bahAra vaLI sthira tiSInAM vimAne (te cara tiSInAM vimAnethI) ardha pramANuvALAM niraMtara che. (jaghanyAyuvALA tArAnA vimAnanI laMbAI pahoLAI 250 dhanuSya ane uMcAI 125 dhanuSyanI hoya che) vivecana-manuSyakSetramAM 15 karmabhUmi 30 akarmabhUmi ane pa6 aMtadvIpamAM manuSyanAM janma maraNa thAya che. paraMtu samudra ane varSadhara parvatAdine viSe prAyaH janma thatuM nathI, paraMtu maraNa te saMharaNa thakI athavA vidyAlabdhithI tyAM gayelAonuM thAya che. manuSyakSetrane vIMTIne rahela suvarNamaya mAnuSettara parvata che. te 1721 jana uMce eTale beThelA siMhanI jema aMdaranA bhAgamAM uMce ane bahAranA bhAgamAM nIce che. pUrvabhavanuM vaira levAnI buddhithI kaI deva dAnava ke vidyAdhara garbhiNI strI ke manuSyane aDhI dvIpanI bahAra mUke, tepaNa maraNa tyAM thatuM nathI ane thaze paNa nahi, kAraNa ke te devAdikane athavA bIjA keI devAdikane evI buddhi thAya ke tene saMhArIne pAche manuSya kSetramAM lAvIne mUke. vaLI jaMghAcAraNa (tapasyAnA baLathI cAlanArA) rUcaka dvIpa sudhI ane vidyAcAraNa (vidyAnA baLathI cAlanArA) munie naMdIzvara dvIpa sudhI yAtrA mATe jAya che. paraMtu teonuM maraNa te manuSya kSetramAM ja thAya che. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 jaMghAcAraNa eka utpAta vaDe rUcakIpa sudhI jAya che. pAchA vaLatAM eka utpAta vaDe naMdIzvara ane khIja utpAtavaDe svasthAnamAM Ave che. eka utpAta vaDe pAMDuka vana upara caDhe che. pAchA vaLatAM eka utpAta vaDe naMdanavana ane bIjA utpAta vaDe svasthAne ja ghAcAraNa Ave che. vidyAcAraNu eka utpAta vaDe mAnuSyAttara, khInna utpAta vaDe nadIzvara yAtrA karIne, vaLatAM eka utpAta vaDe svasthAne Ave che. eka utpAta vaDe naMdanavana, bIjA utpAta vaDe pAMDukavana, pAchA vALatAM eka utpAta vaDe svasthAne vidyAcAraNa Ave che. jyAtiSI devAnI gati, Rddhi tathA tenA vimAnane vahana karanAra devAnAM vikuvela vekriya rUpA. sisa ravi gaDha nakhattA,tArAe hanti jahuttara sigdhA, vivarIyA u maai, vimANu-vahugA kameNe si56 sAlasasAlasa aDacau,dAsurasahassA puraaidAhie, pacchima uttara sIhA, hatthI vasahA haiyA kamasA, 57. sasi-caMdra. hunti che. ravi-sUrya. gaha-graha. jahettara-yathAttara, anukrame singhA utAvaLI gativALA, vivarIyA u-viparIta, vaLI. mahuddhia-RddhimAM. nakkhattA-nakSatra. tArAo-tArA. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 vimAsu vahagA-vimAnane ( pura-pUrvamAM. vahana karanArA. dAhiNa-dakSiNamAM. kameNu-anukame. pachima-pazcimamAM. esi-eonA. uttara-uttaramAM. selasa-seLa. sIhA-siMha. aDa-ATha. hathI-hAthI. ca9-cAra. vasahA-vRSabha, baLada. de-e. hayA-gheDAnA rUpe. sura sahassA-hajAra deve. | kasa-anukame. | zabdArtha-caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArAe anukrame utAvaLI gativALA che ane addhimAM vaLI viparIta che. anukrame enA vimAnane vahana karanArA seLahajAra, soLa hajAra, ATha hajAra, cAra hajAra ane be hajAra deve che. pUrvanAM siMhanA rUpe, dakSiNamAM hAthInA rUpe, pazcimamAM baLadanA rUpe ane uttaramAM ghoDAnA rUpe anukrame vahana kare che. vivecana-sarvathI maMdagativALA caMdra che, tethI sUryanI gati utAvaLI, tethI grahanI gati utAvaLI, tethI nakSatranI gati utAvaLI ane tethI tArAnI gati utAvaLI che. tathA grahamAM budhathI zuka utAvaLI gativALa, tethI maMgaLa utAvaLI gativALe, tethI bahaspati utAvaLI gativALe ane tethI zani UtAvaLI gativALe che. rUddhimAM tethI viparIta jANavA eTale sarvathI alparUddhivaMta tArA, teja nakSatra vadhAre rUddhivALAM, tethI graha vadhAre rUddhivALA, tethI sUrya vadhAre rUddhivALe, tethI caMdranI rUddhi sarve jyotiSI karatAM vadhAre che. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 tArA pAMca varNavALA che ane bIjA tiSI tapAvelA senAnA jevA (lAla) varNavALA jANavA. tiSI deve sArAM vastra, AbhUSaNo ane mukuTa vaDe zejita mastavALA che. caMdramAM ane caMdranA vimAnavAsI devene mukuTane viSe caMdrAkAre cinDa, sUrya ane sUryanA vimAnavAsI devene sUryakAre cinha, graha ane graha vimAnavAsI devene grahAkAre cinha, nakSatra ane nakSatra vimAnavAsI devene nakSatrAkAre cinha, tathA tArA ane tArAnA vimAnavAsI devane tArAkAre cinha mukuTanA agrabhAge hoya che. jaga svabhAve caMdrAdikanAM vimAna nirAlaMba AkAzane viSe pitAnI meLe cAle che, paNa Abhigika deve tevA prakAranA karmanA udayathI pitAnA paricita ke aparicita, samAna jAtIya ke hInajAti devamAM potAnI prabhutA vadhAravAne arthe ane huM A prasiddha nAyakane sammata chuM, e pramANe samRddhi dekhADavAne arthe vimAnanI nIce rahIne pUrvamAM siMhanA rUpe, dakSiNamAM hAthInA rUpe, pazcimamAM vRSabhanA rUpe ane uttaramAM ghoDAnA rUpe atyaMta harSathI vahana kare che. jema keImadonmatta strIne ghaNuM ghareNAM paheravAthI bhAra lAgatuM nathI, tema te Abhigika devene vimAna vahetAM bhAra lAgatuM nathI. jotiSInAM vimAnane vahana karanAra deva dareka dizAe ethe bhAge hoya che. prazno. 1. merU parvata ane alakathI jotiSI vimAnanuM aMtara keTaluM? tene AkAra ane saMkhyA kahe. 2. udaka Timaya jyotiSInAM vimAne kayAM heya che ? ane tyAM tevA prakAranAM hovAnuM kAraNa zuM? Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 che. cara ane sthira jotiSInA vimAnanI laMbAI pahoLAI ane uMcAI kaho. 4. caMdra ane grahanI gati ane rUddhi konAthI vadhAre che tathA tene vimAnane vahana karanAra deve dareka dizAmAM keTalA ane kevA rUpe vahana kare che? tathA tenuM cinDa ane vaNuM kahe. jyotiSInA vimAnanI laMbAI, pahoLAI, uMcAI ane vimAna vahana karanAra devo. manuSya kSetranI aMdaranA. manuSya kSetranI bahAranA, nAma. laMbAI pahoLAI | uMcAI mana laMbAI pahoLAI uMcAI vAhaka | H sarya.|| jata 2 yojanA 16000 ke.jana yojana ra yojana jana 2 yojanA pharajana 1 gAu be gAu 2 gAu 1 gAu 1 gAu e gAu be gAu be gAu tArI be gAu | gAu 0 1 gAu 250 dhanuSya eka caMdranuM sainya. gaha addAsI nakhatta, aDavIsa tAra keDikeDIyuM, chAsaThu sahassa navasaya,5Nahattari ega sasisinaM 58. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gahana graha. sa66 hajAra asI-adhyAsI. nava saya-navasa. nakhatta-nakSatra. paNahattari-paMcetera. aThavIsa-aThyAvIza. tAra-tArA. eka sasi-eka caMdramAnuM kehi keDINuM-koDAkoDI. | sinaM-sainya. parivAra. zabdArtha -aThayAsI braha, aThyAvIza nakSatra ane chAsaTha hajAra navase paMcotera kaDAkoDI tArA (e sarva) eka cadramAnuM sainya che. vivecana--tiSImAM be IMdra che. caMdra ane sUrya. caMdranuM sainya sUryane upabhegamAM Ave che mATe tene juduM sainya na hoya. manuSyakSetramAM tArAnA vimAnanI saMkhyAno samAveza. keDA keDI sanaM-taraM tu mannati khitta-thAvatayA, keI ane usma-haMgula-mANeNa tArANuM. 59. kaDAkaDI-keDAkoDIne. | kaI-keTalAka sanataraM-anya saMjJA ane-bIjA. mannati-mAne che. usehaMgula-utsadhAMgulanA khitta vatayA-kSetranA mANeNa-pramANa vaDe. thoDApaNuthI. tAraNuM-tArAonuM zabdArtha -kSetranA thADApaNAthI koDa keDIne anya tu-vaLI. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahe saMjJA (koDa) tarIke AcAryAM mAne che. khIjA keTalAka AcAyeda tArAonA vimAnanuM mAna utsedhAMgulanA pramANu vaDe kahe che. vivecana---manuSyakSetra pIstAlIza lAkha ttejana che ane temAM 132 caMdramAMthI darekane 66975 koDAkoDI tArA che te ATalA kSetramAM pramANAMgule badhA tArAnAM vimAnA zI rIte samAI zake? jema keADI eTale vIza. evI rIte koDAkoDI eTale kroDa. e saMjJA pUrvAcArye[mAM prasiddha che. tethI eka caMdranA parivAra 66975 kroDa tArA. e rIte gaNavAthI pramANu ce|janavALA 45 lAkha yojana manuSya kSetramAM tArAnAM vimAnA samAI zake. bIjo mata evA che ke tArAnA vimAnAnuM pramANa utsedhAMgulathI gaNavu' ane tArAe 66975 kroDAkoDa samajavA tathA manuSya kSetranuM pramANa pramANAMgulathI gaNavu, 400 utsedhAMzule 1 pramANAMgula thAya, e rIte gaNatAM manuSya kSetramAM tArAnAM vimAnA samAI zake. rAhunA vimAnanuM varNana. kiNDaM rAhu vimANu, nicca cadeNuhAI avirahiyaM, caragula-mapatta, hiA caMdasa ta carai. 60 car'gula-cAra AMgaLa. azpatta-aprApta, dUra. hiya-heThaLa, nIce. caMdasa-caMdranI. ta-te. (rAhunuM vimAna) caraI-cAle che. kiha -kALuM'. rAhu vimANu -rAhunuM vimAna nicca-niraMtara. ca'deNa-caMdranA vimAnathI. hAI che. avirahiya'-AMtarA raddhita Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 zabdA rAhunuM vimAna kALu che. nira Mtara caMdranA vimAnathI AMtarA (cheTA) rahita che. te rAhunuM vimAna caMdranI nIce cAra AMgaLa dUra cAle che. vivecana--rAhu e prakAre che. nitya rAhu ane pa rAhuM. temAM pa ra'hu pUrNimAe athavA amAvAsyAe kadAcit akasmAt AvIne jaghanyathI cha mAse caMdramA ane sUryane grahaNa kare che, eTale peAtAnA vimAne karIne temanA vimAnane Avare che. utkRSTathI caMdrane 42 mahine ane sUryane 48 varSe caDuNa kare che. rAhunI mAphaka ketugraDa paNa kAI vakhata graha kare che. nitya rAhunuM vimAna vaLe kAluM che. ane jagatsvabhAve caMdramAnA vimAnanI nIce 4 AMgaLa cheTu cAle che. caMdramAnA maMDalanA 15 bhAga karIe temAMthI ekeka bhAgane ajavAlA pakSane viSe rAhunu vimAna khullA kare che. ane aMdhArA pakSane viSe Avare che. tevAre caMdra maDalanI vRddhi hAninA bhAsa thAya che. prazna-caMdranuM vimAna p yAjana pramANa hovAthI tene nA yAjana pramANanuM rAhugrahanuM vimAna kevI rIte DhAMkI zake ? grahanAM vimAnA nA yeAjananAM ghaNu karIne hAya che paNa rAhunuM vimAna (1 yeAjana pramANu)meTAM che, tethI DhAMkI zake che. athavA rAhunuM vimAna nAnu chatAM kALuM hAvAthI DhAMkI zake che. jema masInA eka TIpAthI TikanA badhA bhAga kALA dekhAya che, tema rAhunA kALA vimAnane lIdhe caMdramAnuM vimAna kALuM dekhAya che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatanA vyAghAte tArAnA vimAnanuM utkRSTa aMtara. tArassa ya tArasa ya, jaMbuddIvaMmi aMtare gurya, bArasa joyaNu sahassA, duni sayA ceva bAyAlA. 61. tArarU-eka tArAthI. | joya-jana. tArassa-bIjA tArAnuM. sahassA-hajAra. jaMbuddIvAmi-jaMbudvIpamAM duni sayA-base. aMtara-aMtara. ceva-ni. gurya-utkRSTa. bArasa-bAra. bAyAlA-beMtAlIza. zabdArtha-jaMbUdvIpamAM eka tArAthI bIjA tArAnuM utkRSTa aMtara bAra hajAra baseM ne beMtAlIza jana nice che. vivecana--merUparvatane vistAra samabhUtala pAse 10 hajAra ye jana che, tenI baMne bAjue 1121 ejana che. tArAnAM vimAne upara cAle che eTale tArAthI merUnuM aMtara 1121 jana, merUne vistAra 10 hajAra jana ane merUthI tArAnuM aMtara 1121jana.etraNe(1121+10000+1121) saMkhyA ekaThI karIe te jaMbudvIpamAM merUparvatanI vyAghAta eka tArAthI bIjA tArAnuM utkRSTa aMtara 12242 jana thAya. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merUnI vyAdhAte tArAnA vimAnanuM utkRSTa aMtara. tArAnuM vimAna 1121 yA. dUra tArAnuMvimAna . ra 1121 merU 10000 1121 tArAnu vimAna 111 yA. dUra tArAnuM vimAna jyAtiSInAM vimAnAne parvatanA vyAdhAte jadhanya aMtara ane nirvyAdhAte utkRSTa ane jayanya aMtara, nisardA ya nIlava MtA,cattAri saya ucca pAMca saya kUDA, ad uvari vikkhA, carati ubhaya-| mAhAe. 62. chAvaDhDhA dunti sayA, jahanna-meya tu heAI vAlAe, nivAdhAe guru lahu, de gAu ya dhaNu sayA paMca. 63 nisaDhA-niSadha. pa'casaya-pAMcase (yojana) nIlavatA-nIlavaMta, cattArisaya-cArase (yAjana) ucca-ucA. kuDA-kUTa, zikhara. abdu-a. uvari-upara. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tu vaLI. riphakhA-nakSatre. carati-cale che. he I-hoya che, thAya che. ubhaya-baMne bAjue. vAghAe-vyAghAte. aTha-ATha (jana) nivAghAe-nivyaghAte. abAhAe-dUra che. gu-utkRSTa. chavaThA-chAsaTha. lahu-jaghanya. duni sayA-baseM degAu-be gAu. jahanna-jaghanya. dhaNu-dhanuSya. ecaM-A, e. sayA paMca-pAMcaso zabdArtha-niSadha ane nIlavaMta parvata cArase jana uMcA che ane tenI upara kUTa pAMcase yeAjana ucAM ane mULamAM vistAre che. tenuM ardha (aDhIse jana) upara vistAra che. te (zikhara) nI baMne bAjue nakSatra ATha jana dUra cAle che eTale base ne chAsaTha jana e jaghanya aMtara vyAghAte (parvata vacamAM AvavAthI) thAya che. nivyaghAte (parvatAdinA aMtara vinA) utkRSTa aMtara be gAu ane jaghanya aMtara pAMcase dhanuSya hoya che vivecana--niSadha ane nIlavaMta parvata cAra ejana uMcA che ane tenA upara 9-9 kUTo pAMcazo ejana uMcAM che eTale nava jana thayA. te kUTo mULamAM 500 jana vistAre, madhyamAM 375 jana vistAro ane upara 250 jana vistAre che. te kUTanA uparanA bhAganI baMne bAjue nakSatra ane tArAnAM vimAne 8 ejana dUra cAle Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 . che. eTale nakSatrathI 8 ceAjana dUra niSadhanuM zikhara, niSadhanA zikhara uparanA vistAra 250 yAjana ane zikharathI nakSatranuM aMtara 8 yeAjana ema traNe sa MkhyA (8+25018) maLIne 266 ceAjana eka nakSatrathI khIjA natrane jAnya aMtara parvatanI vyAghAte hAya che. manuSya kSetramAM tArAnu tArAnuM > >ltb] 0 tArAnA tArAnAM vimAne phUTa vimAnA 8 - tArAnu vyAdhAte nirmAMdyAae niSadha parvatanI vyAdhAte tArAnA vimAnanu jaghanya aMtara. 250 yAjana [parALa 2 Pikb] * utkRSTa aMtara 2242 yAjana 2 gAu caiAjana cheTuM phUTa 250 yAjana paheLA tArAnAM vimAne phUTa 2xlkb] deg yAjana cheTuM 250 dha-nya aMtara 26 yejana 500 dhanuSya yAjana paheALA tArAnAM vimAne 2 xle) c yeAjana cheTuM AvI rIte niSadha paryaMta upara 9 zikhare che tyAM e tArAnA vimAnanI vacce phUTa AvavAthI 8+250+8=266 ceAjana vyAghAte jaghanya aMtara thAya ema samajavu. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cira jyotiSamAM (caMdra ane sUrya) nA vimAnonuM paraspara aMtara. mANasa-nagAo bAhiM, caMdA sUrassasura caMdasa, yaNa sahassa pannAsa, guNagA aMtare di6. 64 mANasanagAo-mAna- caMdasya-caMdrane. stara parvatanI. joyaNa-jananuM. bAhiM-bahAra. sahalsa panAma-50 hajAra caMdA-caMdrathI. apUNagA-anyUna, saMpUrNa. sUrasa-sUryane. aMtaraM-aMtara, dUra. sUra-sUryathI. diThuM-joyuM che. zabdArtha-mAnuSettara parvatanI bahAra caMdrathI sUryane ane sUryathI caMdrane saMpUrNa pacAza hAra ejananuM aMtara (tIrthakaro ane gaNadharo vigere e) joyuM che vivecana-manuSyakSetranI aMdara samagreNie rahelA caMdra ane sUnuM aMtaruM niyata nathI paraMtu aDhI dvIpanI bahAranA caMdra ane sUrya ghaMTAkAranI mAphaka (sthira) rahelA che ane paraspara caMdrathI sUryane ane sUryathI caMdrane 50 hajAra jananuM aMtara hoya che. sthira caMdrathI caMdranA ane sUryathI sUryanA vimAnanuM paraspara aMtara. sasi sasiraviravi sAhiya,jeyaNalakheNa aMtare hAI ravi aMtariyA sasiNA,sasi aMtariyAviditA. 65. bu. pra. 5 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAI-hAya che. riva sUryanA. aMtariyA-AMtare. sasiNA-caMdramA sasi-caMdramAna, aMtariyA-AMtare. vi-sUrya. dittA-dedIpyamAna, tejavALA zabdArtha -(eka) caMdramAthI (bIjA)caMdramAne ane (eka) sUryathI (bIjA) sU`ne anukrame eka lAkha ce janathI, adhika (p yA. ane 26 0) atara che. (je) sUryaMnA AMtare caMdramA ane (be) caMdramAnA atare sUrya tejavALA che. sasi caMdramAthI. sasi-cadramAne. ravi-sUrya'thI. ravi-sUrya ne. sAhiya-adhika, joyaNuM lakheNu ye janathI. a'tara-aMta'. vivecana--aDhI dvIpanI khaDDAra eka caMdramathI khIjA caMdramAne 1 lAkha yAjana ane eka ceAjananA 61 bhAga karIe temAMthI 24 bhAganuM (sUryanuM vimAna madhyamAM hAvAthI) aMtara thAya che. eka sUryathI khIjA sUryane 1 lAkha ceAjana ane eka yeAjananA 61 bhAga karIe temAMthI 28 bhAganuM (ca MdranuM vimAna madhyamAM hovAthI) aMtara thAya che caMdrathI sUnuM aMtara -lAkha 50000. sUryathI caMdranuM aMtara 50000 sUnuM vimAna caMdranuM vimAna sUryathI caMdranuM caMdrathI caMdranuM aMtara aMtara 50000 caMdrathI sUryAMnuM aMtara 50000 100000 sUryAMthI sUnuM aMtara 100000 6 2 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 sthira caMdra sUryanI oLakhANa. bahiyA umaNusuttara,caMdA sUrA avA-ujajoyA; caMdA abhiI-juttA, sUrA puNu hati pussehi. 66. bahiyA-bahAra. caMdA-caMdramA. mANasunnara-mAnuSe - abhiI-abhijitu nakSatravaDe ttaranI jurA-yukta. caMdA caMdrA. sUra-sUrya. sUra-sUrya. avaAi -avasthita, puNa-vaLI. nizcala. hakti che. ujajoyA-udyota karanArA. { "sehi- puSya nakSatra vaDe. zabdArtha-mAnuSettara parvatanI bahAra caMdramA ane sUrya nizcala (sthira) ane udyota karanArA che. caMdramA abhijit nakSatra vaDe yukta che ane sUrya vaLI puSya nakSatra vaDe yukta che. vivecana-mAnuSettara parvatanI bahAra caMdra atyaMta zItaLatA karatA nathI ane sUrya atyaMta tApa karatA nathI, paNa bane udyota (prakAza) kare che. prazno, 1 eka caMdrano parivAra keTale? ane manuSya kSetramAM ATalA badhA tArA kaI rIte samAI zake tenuM samAdhAna karo. 2. rAhanA vimAnanuM varNana kare. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. manuSya kSetramAM vyAdhAte tArAnA vimAnanuM utkRSTa ane jaghanya aMtara keTaluM ? ane zI rIte ? tathA divyadhAte tAranA vimAnanuM utkRSTa ane jaghanya aMtara kaho. 4. sthira jyotiSImAM caMdrathI caMdrane ane sUryathI caMdrane aMtara keTaluM cara ane thira jotiSInA caMdra sUryamAM zuM phera? te kahe. dvIpa samudro keTalA, kevaDA ane kevA AkAranA. uddhAra sAgara duge, sa8 samaehiM tulla dIvadahi, duguNa duguNa pavitthara, valayAgArA paDhama vaje. 67 uddhAra sAgara-uddhAra sAga- duguNa duguNa-bamaNuM ropamanA. bamaNA. dube aDade-aDhI. pavitthara-vistAravALA. valayAgArA-valayanA AkArasamae hiM-samayanI. vALA. kula-tulya, sarakhA. paDhama-prathamane, pahelAne. dIvudahi-pa ane samudra | vaja-mUkIne, choDIne. zabdArtha aDhI uddhAra sAgaropamanA samayanI tulya dviIpa ane samudra bamaNuM bamaNA vistAravALA che. pahelA jaMbudvIpane mUkIne bAkInA sarve (samudra ane dvIpa) valaya (cUDI) nA AkAravALA che. vivecana-jaMbudvIpa pramANAMgule karIne 1 lAkha jana vistAre chelavaNu samudra be lAkha, dhAtakIkhaMDa 4 lAkha, kAledadhi 8 lAkha, puSkasvara dvIpa 16 lAkha ane puSkarAra samudra 32 lAkha jana vistAre che. evI rIte Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svayaMbhUramaNa samudra sudhI bamaNu bamaNuM vistAre dvIpa ane samudro che. pahelo dvipa ane chelle samudra kayo? paDhame joyaNa lakhaM, vaTTo te veDhiu DiA saMsA, paDhamo jaMbuddI, sayaMbhUramodahI carama. 68. paDho -pahele saMsA-bAkInA. yaNa lakhaM-lAkha jana paDhapahelo. va-goLAkAra. jaMbudI-jaMbudvIpa taMte (jaMbudvIpa)ne. sayaMbhUramaNa-svayaMbhUramaNa veDhiu-vIMTane. udahI-samudra. ThiA rahelA che. carama-chelle. zabdArtha-pahele jaMbudvIpa lAkha janane gaLAkAra (pUDA sarakhe) che. tene vIMTIne bAkInA samudra ane dvIpe rahelA che. pahele jabUdvIpa che ane chelle svayaMbhUramaNa samudra che. dvIpanAM name. jaMbudhAyaIpukhara,vAsaNavara khIra ghaya kheya naMdIsara, aruNa-rUNuvAya kuMDala,saMkhayaga bhayaga kusakucA. 69 jabu-jabUdvIpa. khIra-kSIravara. dhAyaI-dhAtakI khaMDa. puphakhara-puSkaravara. ghaya-vRtavara. vAsaNuMvara-vAruNuvara. khoya-Ivara Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ us naMdIsarA-naMdIzvara. yaga-sUcaka. aruNa-aruNuM. bhuyaga-bhujaMga. araNavAya-apa pAta. kuMDala-kuMDala. kasa-kusa. saMkha-saMkha, kuca-ca. zabdArtha- jaMbudvipa, 2 dhAtakIkhaMDa, 3 puSkaravAra dvIpa, 4 vArUNIvara dvIpa, pakSIravara dvIpa, 6 dhRtavara dvIpa, 7 Ivara dvIpa, 8 nadIzvara dvIpa, 9 aruNa dvIpa, aruNapapAta eTale aruNathI mAMDIne samIpe vara ane avabhAsa zabdanuM paDavuM che jemAM evA dvIpa jemake-10 aruNa vara, 11 aruNuvarAvabhAsa. 12 kaMDala dvIpa, 13 kuMDalavara ane 14 kuMDalavarAvAsa. 15 saMkha dvIpa, 16 saMkhavara ane 17 saMkhavarAvAsa. 18 phucaka dvIpa, 19 Tucakavara ane 20 cakavarAvabhAsa. 21 bhujaMga dvIpa, 22 bhujaMgara ane 23 bhujaMgavarAvAsa. 24 kusa dvIpa 25 kusavara ane 26 kusavAvabhAsa. 27 krauMca dvIpa, 28 kauMcavara ane 29 koMcavarAvabhAsa. samudronAM nAmo. paDhame lavaNo jalahI, bIe kAlaya puphakharAIsa, dIvesu huti jalahI, dIva-samANahiM nAmehiM. 70 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paheme-pahele. divesu-dvIpane viSe. lavaNe jalahI-lavaNa samudra. hati -che. bIe-bIje. jalahI-samudro. kAlaya-kAledadhi. dIvasamANe hiMdvIpanAsamAna pukharAIsu-puSkaravara Adi.' nAmehi-nAma vaDe. zabdArtha-pahele lavaNa samudra che, bIje kAledadhi che, ane puSkararara Adi dvIpane viSe dviIpanA samAna nAmavALA samudro che. vivecana-jabUdvIpamAM ghaNuM jAMbUnAM vane ane jAMbUnA khaMDe nitya kulavALAM ane zebhAvALAM che. eka jAtanAM vRkSone samuha te vana ane judI judI jAtanAM vRkSone samuha te vana khaMDa, uttara kurukSetramAM jaMbudvIpanA adhipati anAdara devanA sthAnabhUta jaMbU vRkSa che, tethI jaMbudvIpa tarIke oLakhAya che. A dvIpa ane samudronAM nAme zAzvatAM che. lavaNuM eTale khAruM pANI che jemAM te mATe lavaNa samudra. tene adhipati susthitadeva che. ghaNuM dhAvaDInAM vRkSa hevAthI tathA pUrva ane pAzcama dhAtakI khaMDamAM dhAtakI ane mahAdhAtakI vRkSo anukrame sudarzana ane priya darzana devanAM che mATe dhAtakI khaMDa. kALuM pANI hevAthI tathA kAla ane mahAkAla adhipati hovAthI kAle dadhi. puSkara kamala. svaccha jala ane ghaNuM kamaLanAM vane hevAthI tathA padma ane puMDarika adhipati hovAthI puSkaravAra dviIpa. svaccha ane pathya jala hevAthI pukaravara samudra. pradhAna Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 madirA sarakhuM vAvamAM pANI hovAthI tathA varUNa ane varUNaprabha adhipati hovAthI vArUNIvara dvIpa. pradhAna vArI sarakhuM pANI hevAthI vArUNIvara samudra. sAkaramizrita kSIra (dUdha) sarakhuM vAvamAM pANI hovAthI kSIravara dvIpa ane dUdhanA jevuM pANI levAthI kSIravara samudra. vRtanA jevuM vAmAM pANI hovAthI vRtavara dvIpa. gAyanA ghI jevuM pANI hovAthI dhRtavara samudra. da=Ilsara. zeraDIne rasa jevuM vAvamAM paNuM hovAthI kuMvara dvIpa. traNa bhAga zeraDIne rasa tathA eka bha ga taja elacI marI ane kezara sAthe mizrita kareluM pANI hovAthI Iznavara samudra. naMdIzvara dvIpanI cAre dizAe aMjana ratnamaya cAra aMjanagiri che. te dareka aMjanagirinI cAre dizAe 4-4 vA hovAthI 16 vAvenA madhya bhAge sphaTika ranamaya 16 dadhimukha parvata che. 16 vAvonA 16 AMtarAne viSe be be ratikara parvata hovAthI 32 ratikara parvata che. e dareka (4+6+32) parvata upara eka eka caitya hovAthI bAvana catya thAya che. tene viSe deve jinezvaranA kalyANa ane 6 aIemAM aSTAblikA mahotsava kare che. evA prakAranI samRddhivALe hevAthI naMdIzvara dvIpa. naMdIzvara dvIpane lAgyuM che pANI jenuM te naMdIzvara samudramAM sarva vajanamaya parvatAdinI prabhA vaDe lAla thavAthI arUNa dvIpa. tathA arUNa samudranA adhipati subhadra ane sumane bhadra devanA AbharaNanI prabhA vaDe kAMIka rAtuM pANI thavAthI arUNa samudra, AvI rIte dareka dvIpa ane samudra yathArtha nAmavALA che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dareka dvIpa ane samudranA adhipati deve vyaMtara hevAthI temanuM AyuSya 1 palyopamanuM heya che. keTalAka dvIpa samudranAM nAmo kevAM kevAM che te jaNAve che. AbharaNa vattha gaMdhe,upalatilae ya pauma nihiraNe, vAhara daha naIo, vijayA vakhAra kapidA. 71. kura maMdara AvAsA, kUDA nakhatta caMda mUrA ya, anevi evamAi, pasaF-vabhUNa je nAmA. 7ra. AbharaNa-AbhUSaNa. Ida-Idro, vastha-gaMdha. kuru-devakuru uttarakuru. gadhe-gaMdha. maMdara-meru parvata. u5la-caMdravikAsI kamala. AvAsA-bhavana. tilae-tilaka vRkSa phaDA-zikhara. pauma-sUrva vikAsI kamala. nakhatta-nakSatra. nihi-nidhi. caMdu-caMdramA. rayaNe-ratna. surA-sUrya vAsahara varSadhara parvata. anevi-bIjAM paNa. kaha-, sarovara. evabhAIe vigere. naIo-nadIe. pasantha-prazata, zreSTha. vijayA-vijayA. vadhUNa-vastuonAM. vakhAra-vakSaskAra parvata. ka5-11 devaka. | nAnA-nAme zabdArtha-AbhUSaNa, vastra, gaMdha, caMdra vikAsI kamala, tilakAdi vRkSa, sUrya vikAsI kamala, navanidhi, ratna, varSadhara Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 pata, draDhu, nadIo, vijyeA, vakSaskAra paMta, bAra devalAka, IMdrA devakuru-uttarakuru, meru paryaMta, bhavana, zikharA, nakSatrA, caMdramA ane sUrya e vigere zreSTha vastuonAM bIjA paNa je nAmeA che. (te nAmavALa! dvIpa samudro che.) vivecana--hAra, adha hAra, ratnAvalI vigere AbharaNunAM je nAmeA che te nAme dvIpa samudro che, evI rIte kauzeyAdi ( rezamI vastrAdi )nA nAme, kaSTapuTAdi gaMdhanA nAme, nIle pala vigere ca'dra vikANI kamalane nAme, vRta tilakADhi vRkSeAnA nAme eTale khIjA' paNa sArAM vRkSeAnA nAme, padma puMDarikAdi sUrya vikAsI kamalanA nAme, mahApadmAdi navanidhinA nAme kaMketanAdi ratanA nAme athavA vAsudeva ane cakravatinAM ratnAnA nAme, DimatratAdi vadhara patAne nAme, padmAdri drahAne nAme, ga gAdi nadIenA nAme, kacchAdi viaAnA nAme, citrADhi vakSaskAra patAne nAme, saudharmAdri devalekanA nAme, zakrAdi iMdrone nAme devakuru uttarakurunA nAme, merU (sumerU ) paryaMtanA nAme, iMdronA AvAsane nAme, Dimavata Adi zikhareAnA nAme, kRtikAskri nakSatrAnA nAme caMdra ane sUryanAM je nAmeA che te nAme, evI rIte bIjI paNa thrusa vastuonA je nAmeA che. tannAmA dIvudahI, tipaDAyAyAra hunti aruNAi, ja khU-lavaNAiyA, patteya' te asakhA. tANuM-tima saravarA-vabhAsa jalahI paraMtu idhriA, daiva nAge jakhe, bhUe ya sayabhUmaNe ya. 73. 74. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 tannAmAte nAmavALA. aMtima-chello. dIvadahI-dvIpa ane samudro. | saravarAvabhAsa-sUryavarAvabhAsa tipaDoyAyAra-tripatyavatAra. jalahI-samudra. hanti-thAya che. paraMtu AgaLate. aruNA-arUNAdi. IkkikkA-eka eka nAmavALA. jabU-jaMbudvIpa, deva-deva. lavaNayA-lavaNa samudra vigere. nAge-nAga. pattaya-dareka. jakhe-yakSa. asaMkhijajA-asaMkhyAtA. bhU -bhUta. tANu-temane. yaMbhUramaNe ravayaMbhUramaNa. zabdArtha-te nAmavALA dvIpa ane samudro che. tripratyavatAra aruNa Adi dvIpathI thAya che. jaMbudvIpa ane lavaNe samudra vigere dareka (te dvIpa ane samudro) asaMkhyAtA che, temAne chelle sUvarAvabhAsa samudra che. te pachI AgaLa te deva, nAga, yakSa, bhUta ane svayaMbhUramaNa e (pAMca) eka eka nAmavALA che. (teone tripratyakatAra thatuM nathI.) vivecana-arUNathI mAMDIne kaca sudhI vipratyavatAra kahyo temaja AbharaNudimAM tripatyavatAra dekhADe che, jemake hAra dvIpa, hAra samudra, hArAra dvIpa, hAravara samudra, hAvarAvabhAsa dvIpa, hAravarAvabhAsa samudra, evI rIte sUryavarAvamAsa samudra sudhI tripatyavatAra kahe. jaMbudvIpa ane lavaNa samudra vigere dvIpa samuddho dareka Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 asaMkhyAtA che. temAMne chelle sUryavarAvabhAsa samudra che, te pachI devAdi pAMca dvIpa ane samudro ekekA nAmavALA che, eTale temane tripratyAvatAra thatuM nathI, temaja te dareka asaMkhyAtA paNa nathI. jemake deva dvIpa, deva samudra, nAga dvIpa, nAga samudra, yasa dviIpa, yakSa samudra, bhUta dvIpa, bhUta samudra, svayaMbhUramaNa dvIpa ane svayaMbhUramaNa samudra tathA sarve dvIpa samudro vijayAdi ja daravAjAvALA ane vaja ranamaya jagatI vaDe vIMTAelA che. te jagatI 8 jana uMcI, mUlamAM 12 pejana pahoLI ane upara 4 jana pahoLI che. tenA upara madhya bhAge 2 gAu uMcI ane pa00 dhanuSya pahoLI padmavedika che. tenI baMne bAjue dezana (aDhIse dhanuSya ochAM evAM) be jana pramANa vanakhaMDa che. samudronAM pANI ane matsyanuM pramANu. vANIvara khoravaro ghayavara lavaNe yahuti bhinnarasA, kAlaya pukhara-dahi, sayaMbhUramaNe ya udagArasA. 7pa. khurasasesa jalahI,lavaNe kAleecarimibahumacchA, paNa saga dasa jeyaNa saya, taNukamA thAva sesesu. 76. vAraNuMvara-vArUNIvara. | bhinnarasA-judA svAdavALAM. khIra -kSIravara. koleya kAleda, kAle dadhi. ghayavara-vRtavara pukhadahi-puSkaravAra lavaNe ya-ane lavaNa. samudra. hati-che. sayaMbhUramaNa-svayaMbhUramaNa Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 udagarasA-pANI jevAM svAdavALAM. Innurasa-zeraDInAM rasa jevAM sesajalahI-khAkInA samudronAM laNe-lavaNa samudra. kAlAe-kAle diSa. carama-chellAM bahumacchA-ghaNAM mAchala paNa saya-pAMcaze. saga saya-sAtase. dasasaya-daza sA. joyaNu-ceAjananA. taNu -zarIravALa. kamA-anukrame. thAva-gheDAM, sasesu-kha kI-(samudro)mAM. (svayaMbhUramaNa)mAM zabdA --vAruNIvara, kSIravara, dyUtavara ane lavaNu samudra e cAra samudranAM pANI bhinna svAdavALAM che. kAleAdidha, puSkaratrara samudra ane svayaMbhUramaNa e traNanAM pANI varasAdanA pANI jevAM svAdavALAM che. bAkInA samudronAM pANI zeraDInA rasa jemAM svAdavALAM che. lavaNu samudra, kAleAdhi ane svayaMbhUramaNa samudramAM ghaNAM mAchalAM che ane anukrame pAMcase, sAtasA ane hajAra ceAjana pramANu zarIravALAM che bAkInA samudromAM thADA mAchalAM che. vivecana-vAruNIvara samudranuM pANI madirAthI susvAdiSTa, kSIravara samudranuM pANI traNa bhAga gAyanuM dUdha ane eka bhAga sAkara sAthe mizrita jANavu', kRtavara samudranuM pANI gAyanA ghI karatAM atyaMta svAdiSTa, lavaNu samudranuM pANI khArUM. e cAra samudranAM pANI peAtAnA nAmanA jevA guNavALAM che. kAle dadhi, puSkaravara ane svayaMbhUramaNu samudra e traNanAM pANI varasAdanA pANI jevAM che. khAkInA naMdIzvara Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudrathI mAMDIne bhUta samudra sudhInA sava samudranAM pANI traNa bhAga zeraDInA rasa ane 1 bhAga taja marI elacI ane kezara e cAra cIjonI sAthe mizrita jANuvu. lavaNu samudramAM 500 ceAjana pramANu, kAleAdadhimAM 700 yeAjana pramANa ane svaya MbhUramaNa samudramAM 1000 yAjana pramANa zarIravALA matsya hoya che. temaja temanI kulakoTI ( judI judI jAtA) 7 lAkha lavaNu samudramAM, 9 lAkha kula koTI kAleAdhimAM ane 12aa lAkha kula TI svayaMbhUramaNu samudramAM hAya che. samudranAM nAma vArUNIvara kSIravara 7 dhRtavara lavaNa samudra kAle daSi puSkaravara er vaya bhUrapaNu bAkInA samudro jaLa madirA jevu dUdha jevu gAyanA ghI jevu khArU varasAdanA pANI jevu varasAdanA pANI jevuM varasAdanA pANI jevuM zeraDInA rasa jevu matsyanuM pramANu vividha pramANa vividha pramANa vividha pramANa 500 yAjana 700 yAjana vividha pramANa 1 hajAra yeAjana vividha pramANa dvIpa ane samudra uparanA cadra sUryanI gaNatrI. dA sisa de ravi paDhame, duguNA lavaNumi dhAyaI sa De, ArasasasikhArasaravi,tapabhinidisasiraviNA, 77. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSe tiguNA putrijyA , asaMtarA-NutaraMmi khitRmi, kAloe bAyAlA, bisattarI pukharaddhami. 78. do sasi-becaMdra. nidiTha-kahyA che. de ravi-be sUI. sasiraviNacaMdra ane sUryo. pame-pahelAM jaMbudvIpane tiguNa-traNa guNA. purivala jayA-pUrvane yukta guNAbamaNA. aNutarANutaraMmi-pachI lavaNemi-lavaNa samudrane pachInAM. viSe. khittami-kSetramAM dhAyaIsaMDe-dhAtakI khaMDane kalae-kAledadhine, viSe. bAyAlA-beMtAlIza. bArasa saMsi-bAra caMdra bisatI-bahetara bArasa ravi-bAra sUrya. | pukharaddhami-addhapuSkaravAra ta5bhiIyAMthI mAMDIne. e dvIpane viSe zabdArtha-pahelA jaMbudvIpane viSe be caMdra ane be sUrya che. lavaNa samudrane viSe bamaNuM eTale cAra caMdra ane cAra sUrya che. dhAtakIkhaMDane viSe bAra caMdra ane bAra sUrya che. tyAMthI mAMDIne pachI pachInA kSetramAM traNa guNa ane pUrvanA yukta karavAthI caMdra ane sUryo kahyA che. jemake -kAvedadhine viSe beMtAlIza ane ardha puSkaravAra dvIpane piSe bahetara caMdra ane sUrya che. vivecana-dhAtakI khaMDamAM 12 caMdra ane 12 sUryo che tene 3 guNA karatAM 1287=36 tenI sAthe pUrvanA jaMbudvIpanA Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be ane lavaNuM samudranA 4 ema 6 umeratAM 36+= caMdra tathA sUryo kAledadhimAM thAya che te 42 caMdra sUryane 3 guNa karatAM 42*3=126 tathA zrvanA jabUdvIpanA be, lavaNa samudranA cAra ane dhAtakI khaMDanA 12 maLI 18 caMdra sUryo umeratAM 126+18=144 puSkaravara dvIpana thAya, paNa ardha puSkaravara dvIpanA tenAthI aDadhA eTale 7ra thAya che, sarva dvIpa ane samudranA caMdra sUryo jAvAne mATe A rIti che. aDhI dvIpanI aMdara caMdra ane sUrya samazreNie rahelA che, paNa tenA AMtarAnuM pramANa aniyata che. tathA aDhI dvIpanI bahAranA caMdrathI sUryanA AMtarAnuM pramANa 50 hajAra jana che paNa teo sama zreNi ke vartula (goLa) paMktimAM rahyA che evuM caMdraprAptimAM jaNAvyuM nathI. aDhIdvIpa ane be samudranA caMdrAdikanI saMkhyA. dvIpa samudra caMdra | sUrya graha nakSatra tArAnI koThAkaDI jabuddhIre 2 | 2 1, 33 95 0 lavaNasamudra 4 2 67,900 dhAtakIkhaDe 12 8, 3,78 0 kAlodadhi 42 42 1176 28,12,950 puSkaravA 72 | 72 6336 2016 48,22,200 56 - 1956 3 36 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyalokamAM caMdra ane sUryanI paMktinI saMkhyA. de sasi de ravipatI, egatariyA chasaki saMkhayA, meruM payAhitA, mANasa-khitta pariaDati. 39. do sarasa-be caMdranI. | chasadi saMkhAyA-chAsaThanI de ravi-be sUryanI. saMkhyAvALI. mesa-meru parvatane. patI-paMkti. pAhiNatA-pradakSiNA detI. egatariyA-eka ekane mANasakhatta-manuSyakSetramAM AMtare. pariaDaMti-bhame che. zabdArtha- chAsaThanI saMkhyAvALI be caMdra ane be sUryanI paMkti eka ekane AMtare, meru parvatane pradakSiNa detI manuSya kSetrane viSe bhramaNa kare che. vivecana-jaMbudvIpanA meranI dakSiNa dizAe eka caMdra ane uttara dizAe eka caMdra cAra care che (goLAkAra phare che, te ja rIte lavaNa samudranI eka dizAmAM be caMdra, dhAtakI khaMDamAM 6 caMdra, kAledadhimAM 21 caMdra ane ardha puSkaravAra dvIpamAM 36 caMdro cAle che. 12+6+21+36 66 caMdronI eka paMkti dakSiNa dizAthI cAle che ane 66 caMdronI bIjI paMkti uttara dizAthI cAle che te baMne paMktine AMtare pUrva dizAmAM 66 sUryanI eka paMkti ane pazcima dizAmAM 66 sUryanI bIjI paMkti che. samazreNie rahelI A caMdra ane sUryanI babbe bu. pra. 6 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa paMktio jaMbudvIpanA merU parvatane pradakSiNA detI goLAkAra bhramaNa kare che. baMne paMktinA chAsaTha chAsaTha caMdro maLIne 132 caMdro ane sUrya aDhI dvIpamAM heya che. manuSyakSetramAM prahAdikanI paMktinI saMkhyA. evaM gahANe vihu, navaraM dhuva pAsavatti tArA, taM ciya payAhiSNutA, taLeva sayA parimiti. 80 evaM-evI rIte. tArA-tArA. gahAi virahAdikanI taM-tene ciya-nicce ja hu-ni . pAhiNutA-pradikSaNA detA. navaraM-eTaluM vizeSa tavaiva-tyAMja. dhuva-dhava tArAnI. | sayA-haMmezAM. pAsavANe-pAse vartatA. | paribhamaMti-bhame che. zabdArtha_evI rIte grahAdinI paNa nicce paMktio che paNa eTaluM vizeSa che ke dhruva tArAnI pAse vartatA (saptaSi Adi) tArAo te dhruvatArAne ja pradakSiNA detA tyAMja hamezAM bhame che. vivecana--eka caMdra ke sUryanI pAchaLa 88 graha rUpa eka paMkti ane 28 nakSatra rUpa eka paMkti heAya che. ane aDhI dvIpamAM ekekI dizAe chAsaTha caMdra athavA sUrya hoya che, mATe chAsaTha grahonI paMktio ane chAsaTha nakSatranI paMktio paNa merU parvatane pradakSiNa de che. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaMbudvIpamAM cAre dizAe 4 dhruva tArA sthira hoya che. ane tenI pAse rahelA cha RSine tArA vigere dhruvatArAne ja pradakSiNA de che paNa merU parvatane pradakSiNA detA nathI. prazno 1. dU5 ane samudro keTalA, kevaDA ane kevA AkAranA che. tathA pAMcamA, AThamA, vIsamA ane pacIzamA dvIpanAM nAma kahe. 2. dvIpa ane samudranA nAme kevA prakAranAM che? tathA te samudranAM pANI kevAM che? ane temAMnA matyanuM pramANu kaho. 3. puSkaravara dvIpa upara pAMce tiSInAM vimAne keTalI che tenI gaNatrInI rIta kahe. 1. merU parvata ane dhruvanA tArane konA vimAne pradakSiNA de che te kahe caMdra ane sUryanAM mAMDalAM ane temanuM cAra kSetra. nirasa culasI I sayaM, ha-sasi-ravi maMDalAI takakhitta, jeyaNa paNu-saya dasahiya,bhAgA aDyAla i.sa. 81. pattarasa-paMnara. | joyaNagUjana. yulasI sayaM-ekase corAsI paNasaya-pAMcase. Iha-ahIMyAM, AmAM. dasahiya-adhika daza. sasi ravi maMDalAI-caMdra | bhAgA-bhAga. ane sUryanAM mAMDalAM. aDayAla-aDatAlIza. takrikhara-tenuM kSetra. IgasAekasaTha bhAgamAMthI, Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArtha-A (jaMbudvIpa) mAM caMdra ane sUryanAM mAMDalAM anukrame paMnara ane eka corAsI che. te (maMDala) nuM kSetra pAMcaso daza je jana ane eka ejananA ekasaTha bhAgamAMthI aDatAlIsa bhAga che. vivecana-eka sUrya dakSiNa dizAthI cAlI uttara dizAe Ave, tyAre ahorAtrimAM addha maMDaLa kSetra ullaMgha, tevIja rIte bIje sUrya uttara dizAthI cAlI dakSiNa dizAmAM Ave, tyAre aharAtrimAM addha maMDala kSetra udghaghe. baMne maLIne eka maMDaLa thAya. | caMdra ane sUryanA maMDalanuM aMtara. tIsi-gasa caura, Iga Igasadumsa satta bhaIyassa, paNatIsaMcadujeyaNa, sasi-raviNe maMDalaM-tarayaM 82. tIsa-trIza bhAga. paNutIsaM-pAMtrIsa. Igasa-ekasaThamAMthI. ca-ane ura-cAra bhAga. Iga-eka. du joyaNa-be jajana. IgasaThassa-eksaThIyA bhA. | sasi raviNacaMdra ane ganA. sUryanAM, satta bhaIyassa-sAta bhAga | maMDala-mAMDalAnuM. gamAMthI. aMtarayaM-AMtarUM. zabdArtha-caMdra ane sUryanA mAMDalanuM aMtara anukrame pAMtrIsa jajana, eka jajananA ekasaThIyA trIsa bhAga ane ekasakIyA eka bhAganA sAta bhAgamAMthI cAra bhAga (35 je. $ ) ane be yojana che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecana-sUryanAM 184 mAMDalA che, tene 183 AMtarA thAya che, te dareka AMtarAnuM pramANu be jana che. tethI 183 ne be guNa karatAM 366 jana AMtarAnA thAya, ane sUryanA vimAnanI pahoLAI jana che. tene 184 mAMDale guNIe, te 8 jana, tenA 1446 ejana thAya, te AMtarAnA 366 janamAM umerIe, te 510 jana sUryane vicAravAnuM kSetra pitAnA vimAna sahita thAya che. caMdranA 15 mAMDalAM che, tenA 14 AMtarA thAya che, te dareka aMtarAnuM pramANa 35 jana ane esaThIyA 1 bhAganA sAta bhAga karIe tevA 4 bhAga che. tethI tene 14 AMtarAe guNavA ane caMdranA vimAnanI pahoLAI para yo. che, tene 15 mAMDale guNavA, te pachI te baMnene saravALe karIe to 51 jana caMdrane vicAravAnuM kSetra pitAnA vimAna sahita thAya. 183 48 xily 61,8832(144 366 irry yojana 284 48 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAjana 35 x4 140 354 490 7-1 13-47 51-4 *|** 6 1)428(7 427 1 e lavaNe-lavaNa samudramAM paga'-pAMca. nisaddhami-niSadha paryaMta upara. hAi che. ca'dasa-caMdranAM. maDela aMtara mANuM-mAMDalAnA AMtarAnuM pramANu. to xiy 7)5(8 pa 70 56 x15 280 56x 61)840(13 6 1 yAjana caMdra sUryanAM keTalAM mAMDalAM jamUdrIpamAM ane keTalAM lavaNa samudramAM che ? te kahe che. maDala dasamAM lavaNe, paga nisaDhami hAI cadassa, maDala-aMtara-mANuM, jANu pamANu purA kahiya. 83. pasaEI nisaDhami ya, dundriya khADA durjAyaNa-tariyA; iguNavIsa tu sayaM, sUrassa ya maDalA lavaNe. 84 maDala isaga'-zveza mAMDalAM. 230 183 wl jANuM-tuM jANuM. pamANu vimAnanuM pramANa, purA-pahelAM. kahiya -kaheluM. paNa saTTI-pAMsaTha, nisaddha mi-niSadha pava ta upara. dugni-e maDalAM.. mAhA-mahAra, bAhA upara. dujoyaNu-e jojananA. aMtariyA-AMtare. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IguNavIsa'-ogaNIza. tu-vaLI. saya-jheka se. 87 sarasa-sUya nAM. maDalA-mAMDalAM. lavaSe-lavaNa samudramAM. zabdA--caMdranAM daza mAMDalAM lavaNuM samudramAM ane pAMca mAMDalAM niSadha parvata upara che. mAMDalAnA AMtarAnu pramANa (35 yA. --4) ane vimAnanuM pramANa (5 cA.) pahelAM kaheluM tuM jANa. sUryanAM khabbe ojananA AMtare pAMsaTha mAMDalAM niSadha parvata upara, temAMthI e mAMDalAM ( harivaSa kSetranI) mADA upara che ane vaLI ekasA ogaNIza mAMDalAM vaNu samudramAM che. ( lavaNa samudramAM ane jakhUTvIpamAM cadra sUryane pharavAnu kSetra. sasi-raviNAlavaNuM miya,joyaNasayatinnitIsa ahiyAiM; asIyaM tu jJeyaGga sayaM, jabuddIva`mi pavisanti, 85, si raviNo-cadra ane | asIya-esI, sUrya nuM. lavaNumi-lava samudramAM. joyaNa -jojana. saya timni-traNase. tIsa ahiyA"--trIzathI adhika tu-paNa joyaNu-jojana sudhI. saya -ekaseA. jabuddIya'mi-jaMbRhrIpamAM, pavisanti-praveza kare che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArtha - caMdra ane sUryanuM pharavAnuM kSetra lavaNa samudramAM traNa trIza jejathI adhika : jana che. paNa (pAchA pharatAM) jabUdvIpamAM ekase eMsI jana sudhI praveza vivecana-jaMbudvIpanA caMdra ane sUryanuM chelluM maMDala lavaNa samudramAM 330 pejane che ane sarva atyaMtara maMDala jaMbudvIpanI gatIthI 180 yojana dUra niSadha parvata upara che. nakSatra ane tArA pitApitAnA maMDaLamAM ja phare che, grahe aniyamita cAle che. eTale kaI vakhata savaLA ke avaLA geLa phare che. dvIpa samudramAM graha nakSatra ane tArAnI saMkhyA jANavAne upAya. gaharikha tAra saMbaM, jathecchasi nAu mudahidIvA, tasyasihi ega-sasiNe,guNa saMbaMI savvaguM 86. graha-graha. vA-athavA, ke riphakha-nakSatra. tarasasihi-te (dvIpa ke tAra-tArAnI saMbaM-saMkhyAne samudranA) caMdronI sAthe. ega sasiNa-eka caMdranI jastha-jene viSe. Icchasi-tuM Iche. guNa-guNatAM, guNe. nAuM-jANavAne saMkha-saMkhyAne. udahi- samudra. he-thAya che. dIva-dvIpamAM. savarga-sarva saMkhyA. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 zabdA--je dvIpa ke samudramAM graha nakSatra ane tArAnI saMkhyAne jANavA mATe tuM Icche, teA te dvIpa ke samudranA caMdrAnI sAthe eka caMdranI saMkhyAe ( parivAre ) guNutAM sa ( graha, nakSatra ane tArAnI) sa`khyA thAya che. vivecana--jemake :-lavaNu samudramAM 4 caMdramA che ane eka caMdramAne parivAra 88 graha, 28 nakSatra ane 66975 koDAkoDI tArA che. tethI te cakrone teTalAe zruNatAM graha nakSatra ane tArAnI saMkhyA te samudramAM Ave. evI rIte satra samajavu. 4 x8 352 he 1. 2. 4 x26 4 x66975 kaDAkADo 2,67,900 kaDAkADI tArA, 112 nakSatrA prazno sthira caMdra ane sUryanuM svarUpa kaheA. jaMbudrIpa ane lavaNa samudramAM caMdra munAM mAMDalAM keTalAM? tevu kSetra keTaluM? ane mAMDalAtA AMtarAnuM pramANa keTaluM? dIpa ane samudramAM graha nakSatra ane tArAnI saMkhyA jANavAnI zI rIti che? te kahe. vaimAnika devalAkanAM vimAnA. 87. chattIsa-fAvIsA, khArasa a ca vimANu lakSAi, pannAsa catta cha sahassa, kameNu sehammAImu. dususayaca dusa saya*tiga, migArasakriya saya'tige aai, mAjhe sattuttara*saya,muri tige saya-muvara paMca, 88, Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ battIsa-batrIsa. saya ca9-cAra se. aThThAvIsA-aThayAvIza. dasu-be devakamAM. bArasa-bAra. saya tigaM-traNase. aDa-A. igArasahiyaM sayaM-eka cau-cAra se agIyAra. vimANa-vimAna tize hiTaThA-heThalI trikane lakhAI-lAkha. viSe. pannAsa-pacAza. majhe-mayanI trikane catta-cAlIsa. viSe. sanuttara sayaM-eka sAta. sahassa-hajAra. uri tige-uparanI kameNu-anukrame. trikane viSe. hampAIsa-dharmAdikane | sayaM-eka so. viSe. uvari-upara. dumu-be devalokamAM. paMca-pAMca. zabdArtha-saudharmAdika (8 devaleka)ne viSe anukrame batrIza lAkha, aThayAvIza lAkha, bAra lAkha, ATha lAkha, cAra lAkha pacAza hajhara, cAlIza hajAra, cha hajAra vimAne che. te pachI be devalokamAM cAraso, be devalekamAM traNa, heDalI trikane viSe ekase agIyAra, madhyanI trikane viSe eka sAta ane uparanI trikane viSe ekase ane upara pAMca vimAno che Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecana-saudharma devaleke 32 lAkha, IzAna devaleke 28 lAkha, sanakumAre 12 lAkha, mAhedra 8 lAkha, brahma devaleke cAra lAkha, lAMtake 50 hajAra, mahAzuke 40 hajAra, sahastrAre 6 hajAra, Anata prANuta e be devalekanAM maLI cAra sa, AraNa ayuta e be devalekanAM maLI traNa, pahelI (heDalI) traNa greveyakanAM eka agIyAra, vacalI traNa raiveyakanAM eka sAta, uparalI traNa greveyakanAM ekase, ane upara pAMca anuttaranAM pAMca vimAne che. urvalokamAM vimAnonI saMkhyA tathA madhyamAM IMdraka vimAnanI saMkhyA. culasIIlakha sattANavaI sahassA vimA tevIsuM, sagna murTa legaMmi, iMdayA bisaddi payare su. 89. culasII lakha-ArAzI | sahavarga-sarva saMkhyA lAkha ulagaMmi-uddha lekamAM. sattAvaI sahassA- 97 IdayA-iMdrika vimAna. hajAra. vimANa-vimAnanI. bisaThi-bAsaTha. tevI saM-tevIza. payare su-pratarane viSe, zabdAthe-corAzI lAkha sattANuM hajAra ne vevIza vimAnanI sarva saMkhyA ulakamAM che. bAsaTha pratarane viSe. bAsaTha iMdraka vimAna che. vivecana--iMdraka vimAna paMkti ane prataranA madhya bhAgamAM hoya che. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prata pratare dareka dizAmAM paMktigata vimAnanI saMkhyA. cau disi cau paMtIo,bAsaTika vimANiyA paDhamapayare, uvari ikti hINa, aNutare jAva Ikkik 90. caudiri-cAre dizAe. | uvari-upara cau paMtIe-cAra IkkihINuM-eka eka pakitao. chuM. bAsaTha-bAsaTha. vibhANiyA-vimAnanI. aNuttare-anuttarane viSe. padama payare-pahelA prata- | jAva-thAvat rane viSe. ikki -ekeka zabdArtha-pahelA pratarane viSe cAre dizAe cAra paMktie bAsaTha vimAnanI che, uparanA pratarane viSe eka eka ochuM vimAna che. yAvatu anuttarane viSe ekeka vimAna cAre dizAmAM che. vivecana-pahelA prataranA madhya bhAge uThu nAmanA iMdraka vimAnanI cAre dizAe bAsaTha bAsaTha vimAnanI cAra paMktio che. uparanA dareka prataramAM ekeka ochA vimAnanI paMkti che. jemake bIjA pratare 61 vimAnanI paMkti, ema pratare pratire paMktimAMthI ekeka vimAna ghaTADatAM sarvArtha siddha nAmanA bAsaThamA prataranI cAre dizAe ekeka vimAnanI paMkti devadvIpa upara che. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 paMkitane viSe tripuNAM Adi vimAnAnA krama. iMdaya vaTTA patImu, teA kamaseA tasa carasA vaTTa', vivihA puppavakinnA, tayaMtare muttu pukhvadasi. 91 dhRdaya-iMdraka vimAna. vaTTA-vATalAM. geLa. patIsu-pakitaone viSe, tA-te pachI. kamaseA-anukrame tasa-tripuNAM. cara JA-cAkhuNAM. vaTTA-vATalAM vivihA-judA judA. puvakinnA-puSpAvakINuM, taya tare--tenA AMtarAmAM. suttu-mUkIne. puttradisi -pUrva dizAne. zabdA--paMktione viSe iMdraka vimAna geALa che. te pachI anukrame tripuNAM cAkhuNAM ane vATalAM vimAna che. te ( paMkti )nA AMtarAmAM pUrva dizAne mUkIne khAkInI (traNa) dizAmAM judRA judA AkAravALAM puSpAvakI vimAne hAya che. vivecana--dareka paMktionA madhya bhAge IMdraka vimAna goLa hoya che, pachI anukrame trikhuNuM cAkhuNa' ane vATala vimAna jyAM sudhI paMktigata vimAnAnI sakhyA hoya, tyAM sudhI vAraMvAra kahevu. puSpanI mAphaka chUTAM chUTAM vikharAelAM te puSpAvakI vimAna na dAvata svastika vigere AkAravALAM hAya che. te puSpAvakISNu vimAne te paMktigata vimAneAnA AMtarAmAM pUrva dizA mUkIne khAkInI traNa dizAe ane vidizAomAM paNa hAya che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhyanA iMdraka vimAnanI cAre dizAmAM traNa traNa vimAna batAvelAM che, paNa dareka dizAe bAsaTha bAsaTha vimAna samajavA. uttara goLa 0 1 | 2i. A AD. O che. 2. tri. pahelA prataranA IMdrakavimAnanI cAre dizAe paMktigata 62 vimAne kayA kayA sthAnake che? te kahe che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 91. ega deve-dIve, dule 5 nAgAdahIsu khAdhaA, cattAra jakba-dIva, bhUya-samuddesu asva. sAlasa saya bhUramaNe, dIvesu paThiyA ya surabhavaNA, IMgatIsa ca vimANA, sayabharamaNe samudde ca. 93. asva-khADe ja (vimAna ) seAlasa-seALa (vimAna.) saya sUramaNe-svaya bhUramaNu. dIvesu-dvIpa upara. paiDDiyA-rahevAM che. surabhatraNA-deva vimAne. igatIsa'-ekatrIza. vimANA-vimAne. saya bharamaNe-svayaMbhUramaNa samudde-samudra upara. zabdA--eka vimAna deva dvIpa upara, be vimAna nAga samudra upara jANuvAM. cAra vimAna yakSa dvIpa upara, AThe ja vamAnabhUta samudra upara, seALa vimAna svayaMbhUramaNu dvIpa upara ane ekatrIza devavimAna svayaMbhUramaNu samudra upara rahelAM che. ega-eka (vimAna.) deve dIve-deva dvIpa upara dhruve-e ( vimAna. ) nAgAdahIsu- upara. -nAga samudra mAdhave jANavAM. cattAri-cAra (vimAna) jakhadIve-yakSa dvIpa upara. bhraya samuddesu-bhUta samudra u para. vivecana--upara kahelAM AvalikA (paMkti)gata vimAne sava (1+2+4+8+16+31) meLavatAM 62 thaya che te vimAnA x anukrame trikhuNu* cekhuNuM ane vATaluM vimAna che, e rIte 62 vimAnA sudhI kahevuM. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama prataranA uDunAmanA iMdraka vimAnanI cAre dizAe che, te pachI uparanA dareka prataranA cheDethI paMktigata vimAna ghaTADIe te bAsaThamA pratare IMdraka vimAnanI cAre dizAe deva dvIpa upara ekeka vikhaNuM vimAna Ave. vATalAM vimAna valayAka re, vikhaNAM vimAna siMgheDAnA AkAre ane cekhuNa vimAna nATakanA akhADAnA AkAre hoya che. uparanA dareka mataromAM vATalAdi vimAnanI samazreNi dekhADe che. va vakRsuvari, saMsaM saM sasta uvarimaM hoI, cause causa, urdu tu vimANa seDhIo. 94 vaheM-vATaluM vimAna. caurase-khuNA upara. vaksa -vATalAnI. cariMsaM-cekhuNuM. uvariM-upara. uDha-urva, upara. tasaM- tribhuzuM. tu-vaLI. saMsamsa-trikhUNAnI. uvaripaM-upara. vimA-vimAnanI. I-hoya che. seTIo-zreNio,paktio, zabdArthavATalA vimAnanI upara vATaluM vimAna heya che. tripuNA vimAnanI upara trikhUNuM vimAna hoya che. khuNuM upara cekhaNuM vimAna hoya che. ema upara vaLI vimAnanI paMktio che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ urdhvaloke eka dizAmAM zreNigatavimAnonI sthApanA. 4 0 chaThThA prataranuM Ika vimAna. _ 0 pAMcamAM " - " 0 0 4 0 thA , i 4 0 ] 4 ) la ka >> ke 1 1 0 0 0 0 bIjA i >> 0 2 1 0 0 1 0 pahelA che ke pahele pratara eka dizAnI eNinA vimAne 62 che, paNa samajavA mATe iMdraka vimAna pachI cha vimAnanI sthApanA karI che. vATalAdika vimAnanAM dvAra. sarve va-vimANA, ega-duvArA havAti nAyavA, tiniyataMsa vimANe, cattAriyahuti caura se. 95. taMsa vimANe-vikhuNa vaTTavimANuvATalAM vimAne | vimAnane viSe. 0 ega duvArA-eka dvAravALAM. cAri-cAra bAraNuM. havanita-heya che. nAyakavA-jANavAM. hanti-Aya che. tini-traNa bAraNuM. caurase-ce khuNAne viSe. zabdArtha-sarve vATalAM vimAne eka bAraNAvALAM hoya che. ema jANavuM. tripuNA vimAnane viSe traNa bAraNuM ane khuNa vimAnane viSe cAra bAraNAM hoya che. sanvesarve. bu. pra. 7 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 kayA vimAnAne gaDha ane kayA vimAnAne vedikA hAya, te kahe che. pAgAra parikakhittA vaTTavimANA havanti savaivi, carasa vimANANuM, caudisi veyA DhAI, pAgAra-prAkAra, gaDha, kA: vaDe. parikakhittA-i: TAyelA. vajravisANA-vATalAM vimAnA havanti-hAya che. savva vi-save, paNa. 96 cara'sa-ceAkhuNA, visANANu -vimAneAnI caudisi -cAre dizAe. veIyA-vephrikA, sAdo koTa. hAI jAya che. zabdA--save vATalAM vimAnA gaDha (kAMgarAvALA kaTa) vaDe vITAelAM DAya che. paNa cAkhuNA vimAnAnI cAre dizAe vedikA ( sAdo koTa athavA kAMgarAM vinAnA koTa) DAya che. eka daravAjA vALA geALa vimAnanI pharatA gaDha. daravAje geALa vimAna Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra daravAjA vALA khaMDA vimAnanI pharatI vedikA vedikA daravAje vedikA daravAje khaMDa vimAna karavAne vedikA daravAje vedika tripuNu vimAne kaI bAju gaDha ane kaI bAjue vedikA hoya te kahe che. janne vaTTa vibhANu, to taMsamsa veI hAI pagAre bedha, avarosesuM tu pAsetu. jo-je dizAe. | pAgAre-gaDha. vaTTavibhANa-vATaluM vimAna. badho-jAve. taro-te dizAe, tasamsa-trinuNa vimAnane. avase sesuMbAkInI. veiyA-vedikA. tu-vaLI. hAI-hoya che. | pAse su-bAjune viSe 7. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zabdA--je dizAe vATaluM vimAna hAya che, te dizAe tripuNA vimAnane vaizvikA haiAya che. bAkInI bAjune viSe vaLI gaDha jANavA. vivecana--trikhuNIyA vimAnanI je dizAe vATaluM vimAna hAya che te dizAe kAMgarAM vinAnA koTa De.ya che. ane bAkInI mane mAjIe kAMgarAvALA koTa, hAya che prazno ulAkamAM vimAnAnI saMkhyA tathA iMdraka vimAnA keTalAM? puSpAvakINu vimAnAnA AkAra ane te kayAM hAya ? te kahA. pahelA teramA ane pacIzamA prataranAM paMktigata vimAnA kayA dvIpa ane samudra upara keTalAM AnyAM che? te kaheA. 3. geALa trikhuNA ane cAkhuNA vimAnane daravAjA keTalA ? gaDha ane vedika kAne kahe ? tathA tribuNA vimAnanI traNe mAjIe zu hAya ? te kaheA. traNa daravAjAvALA trikhuNIyA vimAnanI samajaNa. e bAju kAMgarAvA kreTa. 1. 2, bolb23 daravAne K daravAjo eka bAju vedikA. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 yojana. paMkitagata vimAno tathA puSpAvakIrNa vimAnenuM aMtara. Avaliya-vimaNipaNuM, aMtaraniyamase asaMkhije, saMkhija-masakhijaja,bhaNipuSkAvakinnANuM. 98. Avaliya-paMkitagata. | sakhi-saMkhyAta. rimANuNa-vimAnanuM. asaMkha-asaMkhyAta. aMtara-AMtarUM. niyama-nizcayathI. bhaNiya-kahyuM che. asaMkhija-asaMkhyAta. | dhuphAvakinnANuM-puSpAvakINa vimAnanuM. zabdArthapaMktigata vimAnenuM AMtaruM nizcayathI asaMkhyAta vaijana che ane puSpAvakIrNa vimAnanuM AMtarUM saMkhyAtA athavA asaMkhyAtA jananuM kahevuM che. vivecana-pUrva dizi mUkIne bAkInI traNa dizAmAM ane vidizAmAM puSpAvakIrNa vimAna che temanuM paraspara aMtara keTalAeka vimAnamAM saMkhyAtA jananuM ane keTalAeka vimAnamAM asaMkhyAtA jananuM che. vimAnonuM ramaNIkapaNuM. accata-surahi gaMdhA, phAse navANIya-mauya suhaphAsA, nimyujoyA rammA, sayaM pahA te virAyaMti. 9, Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 arcata-atyaMta. nizca-niya. surahigaMdhA-sugaMdhavALAM. ujajoyA-udyatavALAM. esparzamAM. rammA-ramaNIka, manehara. navaNIya-mAkhaNanI jema. sayaMpahA-pitAnI prabhAthI, mauya-kamaLa. suhaphasA-sukhakArI spa te-te vimAne. zaMvALAM, virAti-bhe che. zabdArtha--atyaMta sugaMdhavALAM, sparzamAM mAkhaNanI jema kamaLa ane sukhakArI sparzavALAM, niraMtara udyotavALAM ramaNIka te vimAne pitAnI prabhAthI zobhe che. kyA iMdranAM kaI dizAnAM paMktigata vimAne. je dakipaNe IdA, dAhiNao AvalI mugeyalvA, je puNa uttara aMdA, uttara AvalI mutesiM.100. je-je. dakhiNeNa-dakSiNa dizAe.. puNa-vaLI. IdA-iko. uttaraIda-utara dizAnA iMdro. uttara-uttara dizAnAM. dAhiNuo-dakSiNa dizAnI. AvalI-AvalI paMkita. AvelI AvalikAgatavimAne muNeyabrA-jANavAM. tesiM-teonAM. zabdArtha-je dakSiNa dizAe idro (saudharma ane sanakumAra che. teonAM dakSiNa dizAnI AvalikAgata vimAne Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 jANavA je vaLI uttara dizAnA iMdro (IzAna ane mAheMdra) che. teonA uttara dizAmAM AvalikAgata vimAne jANavAM. puNa pa7imaNa ya, sAmanA AvalI mugeyavyA, je puNava6 vimANa, majhillA dAhiNalANuM. 101, puveNu-pUrva dizAnAM. | je-je. pachieNa-pazcima dizAnAM. | puNa-vaLI. sAmannA-sAmAnyathI | vaTTavimANuM-vATalAM vimAne AvalI-paMktigata vimAne. | majhilA-madhyanAM. muNeyavhA-mAnavA, jANavAM. | dAhiNullANuM-dakSiNavALAnAM. zabdArtha-pUrva ane pazcima dizAmAM AvalikAgata vimAne sAmAnyathI (baMnenAM) jANavAM. je vaLI madhyamAM vATalAM vimAne che. te dakSiNa dizAnA iMdronAM jANavAM. vivecana-pUrva ane pazcima dizAmAM AvalikAgata (vikhuNA ane khuNAM) vimAne saudharma ane IzAna IdranAM sarakhAM jANavAM. ane je vaLI pUrva ane pazcima dizAnAM avalikAgata vATalAM vimAne che. te dakSiNa dizAnA iMdra (saudharma ke sanakumAra) nAM jANavAM. puNa pa7ime ya, je vA te vi dAhiNillamsa, kaMsa cariMsagA puNa, sAmanA huti duhaM pi. 12. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 puNa-pUrva dizAmAM. | saMsa-trikhuNAM. pacchimeNa-pazcima dizAmAM. | cauraMsagA-cekhuNAM. jevaTTA-je vATalAM. puNa-vaLI. te vi-te paNa. sAmannA-sAmAnyathI. dAhiNilassa-dakSiNa | huti-heya che. dizAnA. duhaMpi-baMne (idro)nAM paNa, zabdArthapUrva ane pazcima dizAmAM je vATalAM vimAne che te paNa dakSiNa dizAnA iMdranAM jANavAM. vikhuNAM ane khuNa vimAne vaLI sAmAnyathI (ardha ardha) ane dizAnA iMdronAM paNa hoya che. dareka devaloka zreNinAM vimAnanI saMkhyA jANavAne upAya. paDhamaMtima patharAvali,vimANamuha bhUmitarUmAsaddha, para guNa-midR kape, sazvagaeN puphakiniyare, 103, aha-a. aMtima-chellA. payara guNuM-matare guNatAM. parAvali-prataranAM paMkitagata Ika kape-vAMchita deva ke. vimANa-vimAne. savagaM-sarva saMkhyA. muha-mukha, bhUmi-bhUmi. purUkina-puSpAvakIrNa. tasamAsa-tene saravALo karIne | Iyara-bAkInAM. paDhama-pahelAM. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 zabdArtha-pahelA ane chellA prataranAM paMktigata vimAnane anukrame mukha ane bhUmi kahIe, tene saravALo karIne ardha karIe, pachI vAMchita devalekanA pratare guNatAM sarva (paMkitagata vimAnanI) saMkhyA ave, ane bAkInAM pupAvakIrNa vimAne jANavAM. vivecana -jemake saudharma ane IzAnanA pahelA prataranI e keka dizAe da2 vimAnanI paMkita che, te cAra dizAnAM 6284 248 vimAne thAya, tenI sAthe madhyabhAganuM eka iMdraka vimAna meLavatAM 249 vimAne thAya te mukha kahevAya. tathA tenA teramA prataranI ekeka dizAe 50 vimAnanI paMkita che te cAra dizAnAM 5084=100 vimAne thAya, tenI sAthe madhyabhAganuM eka IMdraka vimAna meLavatAM ra01 vimAne thAya tene bhUmi kahIe. te mukha vimAna 149 ane bhUmi vimAna 201 ne saravALo karIe te 450 vimAne thAya, tenuM ardha karatAM 225 vimAne thAya, te be devakanAM maLIne tera pratara che tethI 225ne tere guNatAM 2925 AvalikAgata vimAna thAya tathA sAdharmendranAM 32 lAkha ane IzAneMdranAM 28 lAkha maLI 60 lAkha vimAne che, temAMthI ra925 zreNinAM vimAne bAda karatAM bAkI rahela 59,97,075 puSpAvakIrNa vimAna jANavAM. prazno pakitagata vinAne ane puchapAvakIrNa vimAnanuM aMtara keTaluM ? saudharmedranAM vATalAM vimAnane kaI dizAnAM heya tathA trikhuNa ane cokhuNe vimAnamAM adha bhAga kaI dizAmAM che te kaho. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ulAkanA dareka devalAke zreNigata vimAnanI saMkhyA lAvavA mATe upAya. puSpAvIzuM nAma saudhama IzAna sanatkumAra-mAhedra brahma devaleAka lAMtaka mahAzukra sarvasAra Anata, prANata. AraNa, azruta. pahelI trika bIjI trika trIjI trika anuttara. pahelA pra *Kls/ mukha bhUmi| samAsa a" pratara zreNInAM vimAna 3127 125 19 26 23 105 93 2219 29 20 249 21 {xl'=225x142935 49 38 197 157 38xol!=19paxiR=2100 37 32, 149 129 279xll=13x = 834 23 xl=11x5= 585 198xgA= 9x = 396 i}xl= 834 2= 332 61 134xll=_tox_Y== 268 67 18 15 193 14 1 57 4 1024l= 5ix Y= 204 10. xi 3 9zX*[l= 37x = 111 31 10xzA= 21x = 194 9 Rxl= 1:x = 3. ra 7 1 29 4 2 19 * | = ma 1970 1997900 39936 *915 39 6 04 5668 132 96 nathI 32 1 nathI sava 60 lAkha 20 lAkha 4 lAkha 50 2 4 umbara 6 hajAra 400 300 111 307 100 5 106 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 devalokanA dareka prataranAM paMkitagata vATalAdika vimAnanI saMkhyA karavAno upAya. Igadisini vibhANA, tivibhattA taMrAcariMsA vaTTA te sesu sesa-mega, biva sesa dugasa dakirka, 104. tasesu carisesu ya, te rAzi tigapi caguNuM kAuM, vakresu daMdayaM khiva, payara dhaNuM mIliyaM kape. 105. igadisieka dizAnAM. | saMse su-vikhuNAmAM paMti vimANu-paMkitagata | caurasesu-cekhuNAmAM. vimAnene. te-te pachI. ti vibharA-traNe bhAgatAM. rAsitagaMpi-traNe rAzine. saMsa-tripu. paNa. cariMsA-cAmuNuM cauguNuM-cAraguNA. vaTTA-vATalAM. kAu-karIne. taMsemu-vikhuNAmAM. vasu-vATalAmAM. sesa-bAkI rahela. idaya-iMdraka vimAnane. egaM-ekane. khiva-nAkhIe. khiva-nAMkhe. payara-prataranAM. sesa dasa-bAkI rahela dhaNuM vimAnanI saMkhyA. emAMnA. miliya-meLavatAM. irki -ekekane. kape-devakane viSe. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zabdA--eka dizAnAM paMktigata vimAnAne traNe bhAgatAM tripuNAM cAkhuNAM ane vATalAM vimAna Ave, bAkI rahela ekane trikhuNAmAM nAMkhA ane bAkI rahela bemAMnA ekekane trikhuNAM ane cAkhuNAmAM nAkheA. te pachI traNe rAzine paNa cAraguNA karIne vATalA vimAnamAM IMdraka vimAnane nAMkhIne ( traNa rAzine) meLavatAM devalAkane viSe prataranAM (AvalikA gata) vimAnAnI saMkhyA thAya. vivecana--jemake:-saudharma ane IzAna devalAkanA pahelA pratare eka dizAe 62 vimAna che tene traNe lAgIe te 20 trikhuNAM 20 cAkhuNAM ane 20 vATatAM vimAna Ave, AkI e vadhe temAMthI eka trikhuNAmAM ane eka ceAkhuNAmAM nAkhatAM 21 tripuNAM 21 cAkhuNAM ane 20 vATalAM vimAna thAya. tene cAre guNatAM 84 tripuchyu, 84 cAkhuzuAM, ane 80 vATalAM. te vATalAM vimAnamAM 1 iMdraka vimAna nAkhatAM 81 vATalAM vimAna thAya che. khIjA pratare eka dizAe 6 vimAna tene traNe bhAgatAM 20 tripuNAM 20 cAkhuNAM ane 20 vATalAM Ave, bAkI 1 vadhe te trikhuNAmAM nAMkhatAM 21 trikhuNAM, 20 ce khuNAM ane 20 vATalAM vimAna thAya. te traNe rAzine cAre guNatAM 84 tripuNAM, 80 cAkhuNAM ane 80 vATalAM, te vATalAM vimAnAmAM 1 iMdraka vimAna nAkhatAM 81 vATalAM. evI rIte sarva pratare!ne viSe tripunnuAM cAkhuAM ane vATalAM vimAnAnI saMkhyA vicAravI. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devakanA dareka prataranAM paMktigata vimAnanI saMkhyA. devaloka pratara tribuNa khuNa goLa kula saMkhyA 248 244 2 0 --- je ja je je je ja 196 192 brahmadevalokanA pratara 6 sanakumAra ane mahedranA pratara. 12 saudharma ane IzAna devakanA pratara 13) 775 22. 180 176 17ra 168 164 160 156 upara 148 AADa. 140 136 13ra, 128 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreyaka AraNa- | Anata ayuta AtrI trika bIjatrikapihelItrika_ prANuta sahastrAra | mahA zukra | lAMtaka devaka - - - 87 - K U ' -- ba 0 - K 0 - 1 ( ' ' K K << A A A da = = = = 2 - PP S S S cha cha rA a Hii ! mo - 0 2 2 2 - - - - devakI pratara | vikhaNAM cokhuNa gALa | kula saMkhyA ! 10 6. 0 o 104 108 112 116 12 0 124 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 saudharmendranAM vATalAM tripuNa ane cokhuNAM vimAnanI saMkhyA. satta-saya sattAvIsA, cattAri-sayA yahuti caunauyA, cAri ya chAsIyA, sohamma hati vaTTAi. 106. sattasaya-sAtase. | chAsIyA-chayAsI. sattAvIsA-satyAvIza. sehammu-saudharma devakane cittAri sayAcAra. viSe. hani-hoya che. caunauyA-rANuM. hanti-heya che. cAri-cAra se. vaTAI-vATalAM Adi. zabdArtha-saudharma devakane viSe vATalAM Adi anukrame sAta satyAvIza (vATalAM) cAra corANuM (tripuNa) ane cAra gyAsI (cakhuNuM) paMktigata vimAne che. IzAneMdranAM vATalAM tripuNuM ane cokhuNAM vimAnonI saMkhyA. emeva ca IsANe, navaraM vaTTANu hoI nANAM, de saMya atIsA, sesA jaha ceva sohamma. 10 7, emeva-e pramANe ja. de saya-basa. isAthe-IzAna deva ke. aThatIsA-ADatrIza. navaraM-eTaluM vizeSa. esA-bAkInAM. vaTANa-vATalAMnuM. jaha-jema hAI-che. ceva-nize. nANunna-bhinnapaNuM. hame-saudharma devalokamAM. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zabdA--e pramANe ja (saudhama devaleAkanI mAka) IzAna devaleAkamAM paMktigata vinAnA che. eTaluM vizeSa che ke vATalAM vimAnAnuM dApaNuM che, kAraNa kevATalAM vimAnA khasane ADatrIza che. khAkInAM ( trikhuNAM 494 ane ceAkhuNAM 486) ema caudhama' devalAkamAM che, tema nizce che. dhruvale kanAM trikhuNAM Adi vimAnAnI sa MkhyA jANavAnuM yaMtra zreNi ce. devale kAM khuNAM khuNAM vATalAnAMti puSpAvakaNu tri kula vimAna mAre saudhama zAna sanakumAra mAhe brahma devalAka lAMtaka mahAzu sahasrAra Anata, prAta AraN, acyuta pahetI 3 traiveyaka bIjI 3 traiveyaka trIjI 3 traiveyaka 6 486 720170 3198293 3200000 44 486 2381218 29882 2800000 356 348 para2116/1198774 1200000 356 348 170 874 799126 8.0000 399366 28 276 274 834 800000 tokutoii 50000 39604 40000 56 68 6000 132 400 200 1925-193 585 136 132 128 39 11_i8 108 332 92 kara 4 28 1 88 88 268 6 8 64 204 36 35 111 2 23 75 12 11 39 i 5 9. na 32 61 nathI 300 111 1.7 100 5 anuttara e triAdinI 2688ra60425827874 8489 49 8497023 kula saMkhyA 1 brahmadevale ane AraNu acyutanI mukha, bhUmi, puSpAva kaNu ane kula vimAnA keTalAM? tathA temanA dareka prataranAM trikhuNAM cokhkhuNAM ane geALa paMktigata vimAnAnI saMkhyA kahe. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 1. tamaskAranuM svarUpa. A jaMbUdvIpathI titi asaMkhyAtA dvIpa samudra oLagIe te vAre arUcvara dvIpa Ave. te dvIpanI vedi kAnA cheDAthI 42 hajAra ceAjana aNura samudramAM jaie, tyAM pANInA uparanA talIyAthI ce aplAyamaya mahA aMdhakArarUpa tamaskAya nIkaLyA che 1721 ceAjana sudhI bhIta sarakhA thaIne, tIe~ vistAra pAmatA saudhama IzAna sanatkumAra ane mAhe e cAra devaleAkane AvarI, 'cA brahma devaleAke STi nAmanA trIjA pratare jaI rahyo che. A tamaskAya nIce sarakhI bhItarUpa vartula AkArapaNe, madhyamAM zarAvalAnA AkAre ane upara kukaDAnA pAMjarAnA AkAre che te nIce sakhyAtA yAjana uMcA ane vistAre che, te pachI vistAramAM asaMkhyAtA yeAjana pramANa che. ahIthI asaMkhyAtame samudre tamaskAya utpanna thavAthI te tamaskAyanI paridhi asaMkhyAta yAjananI jANavI. Agamane jANanAra gItArthA tamaskAyanA mahattvane A pramANe kahe che. koIka mahaddhika deva traNa capaTI vagADIe, teTalA vakhatamAM jamUdvIpane ekavIza vAra pradakSiNA karIne Ave, teja deva teja gativaDe cha mAsa sudhI tamaskAyanA saMkhyAtA ceAjananA vistArane ulla Mghe, paraMtu upara rahela asakhyAtA ceAjananA vistArane ullaMghe nahi. 1 baLavAna devanA bhayathI nAsatA devane satAvA mATe A aMdhakAravALI jagyA atyaMta anukula che, kAraNa ke devatA avadha ke vibhaga jJAnathI zeAdhavAne mATe upayAga mUke teTalAmAM te bhaya pAmela devatA bIje nAsI jAya. mR. x. 8 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 bAhera ane aMdaranI kRSNarAjI ane lokAntikanuM svarUpa puvA-varA cha saMsA, taMsA puNa dAhiyttarA bakjha, abhitara cauresA savA-vi ya karAio.108, yuvAvarA-pUrva ane bajhabAharanI, bahAranI. pazcimanI. abhintara-aMdaranI. chala sA-cha khuNavALI. saMsA-traNa khuNAvALI. carasA cAra khuNavALI. puNa-vaLI. dAhaSNuttara-dakSiNa ane savAri-sarva paNa. uttaranI. kaharAIo-kRSNarAjIe. zabdArtha-pUrva ane pazcima dizAnI bahAranI kRSNarAjI cha khuNAvALI che. dakSiNa ane uttara dizAnI bAranI kRSNarAja vaLI traNa khuNavALI che. ane aMdaranI sarve paNa kRSNarAjI cAra khuNAvALI che. vivecana -pAMcamA devalokanA trIjA ripTa pratarane viSe rikTa nAmanA vimAnanI cAre dizAe sazcitta acitta pRthvImaya be be kRSNarAja che. temAM pUrva ane pazcimanI be be kRSNarAjI dakSiNa uttara dizAe lAMbI che. tathA uttara ane dakSiNa dizAnI be be kRSNarAjI pUrva pazcima dizAe lAMbI che. pUrva dizAnI atyaMtara kRSNarAjI dakSiNa dizAnI bahenI kRSNarAjIne sparze, dakSiNa dizAnI atyaMtara kRSNarAja pazcima dizAnI bAharanI kRSNarAjIne spaze, Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 pazcima dizAnI atyaMtara kRSNarAja uttara dizAnI bAheranI kRSNarAjIne spaze, uttara dizAnI atyaMtara kRSNarAjI pUrva dizAnI baheranI kRSNarAjIne sparze, e rIte nATakanA akhADAnA AkAre cAre dizAnI ATha kRSNarAjI che. e AThe kRSNarAjI vistAramAM saMkhyAtA jana tathA laMbAI ane paridhimAM asaMkhyAtA hajAra yojana che. e AThe kRSNarAjInA ATha AMtarAne viSe 1. arci, 2. aciMmAlI, 3. vairecana, 4. prazaMkara, 5. caMdrAbha, 6. sUryAbha, 7 zukAbha, 8. supratiSThAbha nAme 8 vimAne izAna khuNAthI anukrame che, ane navamuM viSTa nAme vimAna kRSNarAjInA madhyabhAge che. te vimAnomAM lokAtika de rahe che temanuM AyuSya 8 sAgarepama che. brahma devakanA samIpe vase tene kAntika kahIe athavA navamA riSTa vimAnanA deve ekavatArI ja hovAthI leka eTale saMsAra, tenA aMte thayA mATe lakAntika. bAkInA 8 vimAnanA deva ekAMte ekAvatArI na hoya. e nave vimAnamAM anukrame rahenArA lokAnika denAM nAma. 1 sArasvata, 2 Aditya, 3 valDi, 4 varUNa, 5 gaIdya. 6 tuSita, 7 avyAbAdha, 8 Agneya, (marUta) ane 9 riSTa, te devene parivAra-sArasvata ane AdityanA sAta deve ane sAtaso dene parivAra, vani ane varUNunA 14 de ane 14 hajAra devene parivAra gateya ane tuSitanA sAta deve ane 7 hajAra devane parivAra. avyAbAla marUta ane riSTanA 9 de ane navaso devene parivAra che.' 1 samaskAya ane kRSNarAjInuM vizeSa svarUpa AgamothI jANI levuM. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaimAnikanA 10 dronA sAmAnika ane AtmarakSaka. culasI asiI bAvattari,sattari saThIya panna cattAlA. tula sura tIsa vIsA, dasa sahassa Ayarakha cauguNiyA. 109. sulasI-84 hajAra. tula sura-sAmAnika de. asiI- 0 hajAra. tIsa-30 hajAra. bAvattari-2 hajAra, vIsA-20 hajAra. sari-70 hajAra dasa sahassa-10 hajAra, saThI-60 hajAra. panna-50 hajAra. Ayarakha-AtmarakSaka. cattAlA-40 hajAra, cauguNiyA-cAraguNa. zabdArtha-saudharmanA sAmAnika deve 84 hajAra, IzAnanA 80 hajAra, sanakumAranA 72 hajAra, mAhedranA 70 hajAra, brahma devalokanA 60 hajAra, lAMtakanA 50 hajAra, mahAzukanA 40 hajAra, sahassAranA 30 hajAra, prANutanA 20 hajAra ane acutanA 10 hajAra che. te sAmAnika dethI temanA AtmarakSaka deve cAra guNa che. vivecana-jemake saudharmedranA sAmAnika deva 84 hajAra tene cAre guNIe eTale 3 lAkha 36 hajAra AtmarakSaka de che. evI rIte dareka vaimAnika IMdronA AtmarakSaka jANavA. prazna 1 tamaskAya, kRSNarAjI ane kAntikanuM svarUpa kahe. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 AiTha kRSNarAjInI sthApanA. uttara vAyavya bAhya O8 anaMtara atyaMtara $ mAla atyaMtara atyaMtara bAhya naRtya dakSiNa saudharmAdi bAra devalokanA devonAM cinho. ya miya mahise, varAha sIhA ya chagala sAlurA, haya gaya bhuyaMga khammI, vasahA viDimAI ciMdhAi.110. ka Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kape su-12 devalekamAM. miya-mRga. mahisa-pADo. varAha-bhuMDa. sIhA-siMha. chagala-bakare, bekaDe. sAlurA-deDake. | haya-ghoDo. gaya-hAthI. bhuyaMga-sarSa. khammI-guMDe. vasatA-baLada. viDimAI-mRga vizeSa. ciMdhAI-cinho. zabdAtha-devalekanAM (anukrame.) cinha 1. mRga, 2. pADe, 3. bhuMDa, 4. siMha, 5. bakare, 6. deDake, 7. gheDa, 8. hAthI, 9. sarSa, 10. geDa, 11. baLada, ane 12. mRgavizeSa che. vivecana-12 devalekamAMhenA saudharma devakanA devene mRganuM cinha, IzAna devakanA devene pADanuM cinha, sanakumAra devalokanA dene bhuMDanuM, maheMdra deva lekanA dene siMhanuM, brahma devalokanA devene bekakAnuM, lAMtaka devalekanAM devene deDakAnuM, mahAzukadevakanA devene ghoDAnuM, sahastrAra devakanA devene hAthInuM, Anata devalokanA devene sarpanuM, prANata devalokanA devene DAnuM, AraNa devalokanA devene baLadanuM ane azruta devazlokanA devene mRga vizeSanuM cinha hoya che. A cinha nA mugaTamAM hoya che. A cinDathI A devatA amuka devalAkane che ema oLakhAya che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 uSyalokanAM vimAna kone AdhAre rahyAM che? te kahe che. dunuM tisu tisu kapesu. ghaNudahi ghavAya tadubhayaM ca kamA, sura-bharaNapANe, AgAsa paITrikyA uvari. 111. su-be (devaleka)nAM. tadabharyA-te baMne. timu-traNa (devaka)nAM. kamA-anukame. tisu-traNa sura bhavaNu paThANuM-vikape su-devakanAM. mAnene AdhAra, AgAsa-AkAzanA. ghaNudahi-ghadadhi. paITizyA-hyAM che. ghaNuvAya-dhanavAta uvari-uparanAM zabdArtha-be (saudharma ane IzAna) devalekanAM vimAnene AdhAra ghanedadhi che. traNa (sanakumAra, mAheMdra ane brahma) devalekanAM vimAnane AdhAra ghanavAta che. traNa (laMtaka, mahAzuka ane sahastrAra) devalokanAM vimAnane AdhAra anukrame te baMne (ghanedadhi ane ghanavAta che) uparanAM vimAne AkAzanA AdhAre rahyAM che. vivecana-saudharma ane IzAna devalekanAM vimAne ghanedadhine AdhAre rahelAM che. ghanedadhi eTale jAmeluM pANI, te svabhAve hAle cAle nahi, temaja tene AdhAre rahelAM vimAne paNa nAza pAme nahi. sanakumAra, mAheMdra ane brahma devakanAM vimAne ghanavAta (jAmelA vAyu)AdhAre rahelAM che. lAMtaka mahAzuka ane sahastrAra devakanAM vimAne Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ghaneAdhi ane ghanavAtane AdhAre rahelAM che. uparanAM AnatAdi devalAkanAM vimAnA AkAzane AdhAre rahelAM che. vaimAnika devalAke pRthvInA piMDa ane vimAnanI uMcAI, 112. sattAvIsa sayAi, puvi-piDe! vimANa-uccatta; paMca sayA kappa duge, paDhame tatto ya inkri hAyaI puDhavIsu sayaM, vaI bhavasu 6 6 6 kalpesu, cauge navage paNage, taheva jA-zuttaratu bhave. IgavIsa sayA puDhavI, vimANu-mikkAraseva ya sayA", attIsa joyaNa sayA, miliyA sazvattha nAyavA. 114. sattAvIsa sayA"-satyAbhavaNesu-vimAneAmAM. 13. vIza sA. puDhavI piDA-pRthvInA pi'Da vimANu-vimAnanuM,vimAnanI. | uccatta-capaNuM, uMcAi. paca sayA-pAMcase kalpa duge-e devalAkane viSe padmame-pahelAM. tatto-te pachI. iki' saya ekeka sA. hAyai-hIna thAya che. puDhavIsu-pRthvI pa'DamAMthI, vaThThai-vadhe che. 6 6 du pesa-e e e devalAkane viSe. cage-cAra devaleAkane viSe navage--nava caiveyakane viSe. paNage-pAMca. taheva-temaja. jA-yAvat. aNuttaresu-anuttarane viSe. bhave-thAya. igavIsasayA-ekvIza sA. puDhavI-pRthvI piMDa, Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 vimANuM-vimAna. jeyaNa-jana. IkkAraseva sayAI-agI | miliyA-meLavatAM yAra se. | saravastha-sarva ThekANe. battIsa sayA-batrIza. | nAyabrA-jANavA. zabdArtha-pahelAM be devalokamAM pRthvIpiMDa 2800 jana ane vimAnanI uMcAI 500 ejana che. te pachI pRthvI piMDamAMthI ekeka se jana hIna thAya che ane vimAnamAM ekeka so jana vadhe che, be devaloka, be devaleke, be devaleke, cAra devaleke, nava graMyake temaja yAvat anuttara sudhI karatAM 2100 ejana pRthvI piMDa ane vimAnanI uMcAI 1100 ejana thAya che. sarva ThekANe meLavatAM 3200 ejana jANavA. vivecana-pahelA be (saudharma ane IzAna) devalokamAM pRthvI piMDa satyAvIza se jana ane vimAnanI uMcAI pacase jana che. te pachI pRthvI piMDamAMthI ekeka se jana vadhe che. jemake be (sanata kumAra ane mAheMdra) devake pRthvIpiMDa 2600 ejana ane vimAnanI uMcAI 600 ejana, be (brahmaloka ane lAMtaka) devaloke pRthvIpiMDa 2500 ejana ane vimAnanI uMcAI 700 ejana, be (mahAzukra ane sahusAra) leke pRthvI piMDa 2400 ejana ane vimAnanI uMcAI 800 ejana, AnatAdi cAra devaleke pRthvIpiMDa 2300 ejana ane vimAnanI uMcAI 900 ejana, nava vaiveyake pRthvIpiMDa 2200 ejana ane Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 vimAnanI uMcAI 1000 ejana ane pAMca anuttarane viSe pRthvIpiMDa 2100 peja ane vimAnanI UMcAI 1100 jana thAya che. sarva ThekANe pRthvIpiMDa ane vimAnanI uMcAI ekaThI karatAM 3200 jana jANavA. sadharma devaloka karatAM IzAna devakanAM vimAnanI uMcAI 1 hAtha vadhu jANavI. eTale 500 ejana ne 1 hAtha. tevI ja rIte mAheMdranA vimAnanI uMcAI 600 pejanane 1 hAtha jANavI tathA IzAna ane mahendra devalekanAM pRthvIpiMDamAMthI eka hAtha eDo kare. devonAM vimAna ane bhavanono varNa. paNa cau ti du vana vimANa, sadhaya dusu isu ya ja sahassAre, uvarisiyabhavaNavaMtarAIsiyANuM vivihavanA.11pa. paNu-pAMca. jA sahassAre-sahastrAra sudhI. cau-cAra. uvari-uparanA devaleke. ti-traNa. siya-zveta. bhava-bhavana, bhavanapati. vana-varNavALAM. vaMtara-vyaMtara. vimA-vimAne. joIsiyANuM-tiSInAM. sadhaya-vajA sahita. viviha-judA judA. su su-babe devalokamAM. | vanA-varNavALa, du-be. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 zabdArtha-sahastrAra devaleka sudhI babbe velekamAM dhvajA sahita vimAne anukrame pAMca. cAra, traNa ane be varNavALAM che. uparanAM devalokanAM vimAna gheLA varNavALAM che. bhavanapati vyaMtara ane tiSI devenAM vimAne judA judA varNavALAM che. vivecana-saudharma ane IzAna devalokanAM vimAna dhvajA sahita kALa-lIlo-rAte-pILo ne dhULa e pAMca varNanAM, sanata kumAra ane maheMdranAM vimAna kALe vajIne 4 varNanAM, brahma ane lAMtakanAM vimAne kALe ane lIlo ane rAte vaIne be varNanAM, anatAdika devaloka, 9 greveyaka ane 5 anuttara nAM vimAna dhaLa varNana che. je vimAnane varNa heya teja dhvajAne varNa sarvatra jANu. bhavanapatinAM bhavana, vyaMtaranAM nagara tathA tiSInAM vimAna vividha prakAranA varNavALAM che. eTale keIka vimAna kALA varNanuM, kaIka lIlA varNanuM, keIka rAtA varNanuM, keIka pILA varNanuM ane keIka ghelA varNanuM jANavuM. 1. IzAna lAMtaka prANata ane ayyata IMdranA sAmAnika, AtmarakSaka, ciha, vimAnane AdhAra, pRthvIpiMDa, vimAnanI UMcAI ane vimAnane varNa kahe. saudharmAdikanAM vimAnanuM lAMbANuM, pahoLapaNuM, vimAnanI mAMhenI paridhi ane bAharanI parigha mApavAnI rIti. raviNa udaya-vyaMtara, unavaI sahassa paNa chavIsA, bAyAla saThi bhAgA, kaDa-saMkati diyoMmi. 116, Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devakanA | sAmAnika AtmarakSaka | cinha | AdhAra pRthvIpiMDa yojanA vimAnanI uMcAI yojanA vimAnane varNa mRga ghanedadhi 270 0 500 80 336 320. 288 HiDela bhaMDa dhanavAta *' 0 * 0 bakare 2 saudharma | 84 hajAra dazAna sanatakumAra mAhedra brahma latika mahAzukra sahastrAra Anata-prAkRta 20 AraNa-acuta 10 5 20 0 0 124 deDake ghanedadhi-ghanavAta ghoDo hAthI sarSa, geDe AkAza baLada mRga vizeSa 900 dhoLo 2 2064 hAra). x X x praveyaka-9 anuttara-5 22 00 2100 10 0 0. 1100 x X x kula ra00 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 eya mi puNo guNie,ti pAMcasaga navaya hAI kamamANu, tiguNa mi cadA lakhkhA,tesIi sahassa pAMca sayA 117, asIi cha sis bhAgA, joyaNa cau lakSa basattara sahassA; chacca sayA tettIsA,tIsa kalA pAMca guNiya'mi. 118, raviNA-sUryanA. udayattha-udaya ane astanu aMtara-maMtara. canaI sahassa-94 hajAra. paNasaya-5 casA. chavIsA-vIsa. mAyAla-e tAlIza, saTThibhAgA-sAeTha bhAga mAMthI, kakkaDa sakati sa`krA tinA. diyaha mi-pahelA divase. eya mie aMtarane. puNo-vaLI. guNie guNe chate, guNutA. ti paMca saga nava ca-traNa pAMca, sAta ane nave. hAi thAya che. kama-paganuM. mANuM-mAna. ti guNami-traNe guNe chate. do lakhA-be lAkha, tesAi sahasatyAsI hajAra.. paca sayA-pAMcase, asIi-e sI. cha-cha bhAga. sadbhibhAgA-sAeTha bhAgamAMthI joyaNa-ceAjananA. carU lakha-cAra lAkha. khisattari sahassA-chara hajAra. chacca sayA-ise. tettIsA-tetrIza tIsa lA-trIza kalA(30bhAga) paca-pAce. gu Naya'mi-guNete, guNutA. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zabdArtha-ka saMkAntinA pahelA divase sUryanA udaya ane astanuM aMtara rANuM hajAra pAMcase chavIsa ejana ane eka ejananA sATha bhAgamAMthI beMtAlIza bhAga che. (945ra6 3 0) e aMtarane vaLI traNa pAMca sAta ane nave guNatAM devanA paganuM (eka paga upADI bIje mUke tenuM) mAna thAya traNe guNatAM be lAkha tyAsI hajAra pAMcaso eMsI ane eka jananA sATha bhAgamAMthI cha bhAga. (2835800) pAMce guNatAM cAra lAkha boMtera hajAra chase tetrIza pejana ane (upara) eka ejananA sATha bhAgamAMthI trIza bhAga. (4726332 0) vivecana-(aSADa mAsamAM) karka saMkrAtinA prathama divase sUrya udaya pAme tyAMthI 94para64 jana che. asta thAya (eTaluM sUryanuM tApekSetra). te (tApakSetra)thI ardha (4726332 jana) kSetramAM rahela vastune jabUdvIpanA manuSya jue che. satta guNe cha lakhA, IgaThi sahassa cha saMya chAsIyA, caupanna kalA tala nava guNaMmi alakha sA.119, sattasayA cattAlA, avarasa kalAIye kamA caure, caMDA cavalA jayaNa, vegA ya tahI gaIcaura. 120. sattaguNe-sAte guNatAM. | chAsIyA-kyAsI. cha lakhA-cha lAkha, | caupana kalA-54 kalA. iMgaThisahassa-61 hajAra, | taha-tathA. che saya-cho. nava guNumi-nave guNatAM. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 aDalaphakha-ATha lAkha. | caro-cAra prakAre. sadbhAo-ardha lAkha sahita. caDA-caMDA, satta sayA-sAtase. calA-capalA cAlA-cAlIza. jayaNA-vevanA. aThArasa kalA-aDhAra kalA vegA-vegA. Ica-e pramANe. tahA-tathA. kamA-anukrame gati.. | gaI caura-cAra gati. zabdArtha-sAte guNatAM cha lAkha ekasaTha hajAra chase chayAsI temaja cepana kalA (6,61,6864 ) nave guNatAM sADA ATha lAkha sAtase cAlIsa ane aDhAra kalA. (8, 10,74060) e pramANe cAlavAnI gati anukrame cAra prakAre che. (tenAM nAma) caMDA, capalA, yavanA, ane vegA. tathA e cAra gatio anukrame zIdhra zIdhratara jANavI. vimAnanuM pramANa mApavA mATe kalpanA karelI devenI gati. karka sa kriAMtinA prathama 94, 5ra kara jana | sUryanA udaya divase astanuM aMtara. caMDAgativALA ra 83,580 yojanathI vimAnanI pahadAnuM pagaluM LAI mapAya capalAgativALA " 4,72,633 " laMbAI mapAya yavanAgativALA " di6 " atyaMtara vegI gativALA " pa0,046 " | " bAhya >> >> : o le=lu o paridhi , Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 Iltha ya gaI cautyiM, jayaNayariM nAma kaI mannati, ehiM kamaeNhi-mimAhiM, gaIhiMcaure surA kamase.121. vikakhaMbha AyAma, parihiM adbhuitaraMca bAhiriyaM, jugavaM miNuti chammAsa, jAvana tahAvi te pAraM. 122. Itha-ahIMyAM. parihaM-paridhine. gaI caurthAi-cethI gatine. abhiMtaraM-aMdaranI. jayayariM-javanatarI. bAhiriyaM-bahAranI. kaI-keTalAka. jugavaM-ekI vakhate. mannati-mAne che. miNuti-mApe. ehiM kameliM-e kama rUpa. chabhyAsa-cha mAsa. ImAhiMgaUhiM-A gati vaDe. | jAva-sudhI. caure surA-cAra de. na-na pAme. kama-anukame. tahAvi-te paNa, vikhaMbhaM-pahoLAI te-te deve. AyAma-laMbAI. pAraMpArane zabdArtha--ahIMyAM keTalAka AcAryo jethI gati (vegAne javanatarI mAne che. e kama (pagalAMrUpa A gati vaDe cAra vaimAnika de anukrame pahoLAI, laMbAI, aMdaranI paridhi ane bahAranI paridhine ekI vakhate cha mAsa sudhI mApe, te paNa te deve vimAnane pAra na pAme. vivecana--cathI vegAgatinuM bIjuM nAma javanatarI che e pramANe keTalAka AcAryo mAne che. A pagalAMvALI cAra gatiomAMthI caMDAgati vaDe eka deva vimAnanI pahoLAIne, capalA gati vaDe bIje deva vimAnanI laMbAIne, Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 javanAgati vaDe trIjo deva vimAnanI aMdaranI piriSane ane vegAgati vaDe ceAthe deva vimAnanI bahAranI paridhine ekI vakhate cha mAsa sudhI mApe, te paNa te vaimAnika devA keTalAMka vimAnAnA pAra na pAme. kAraNa ke cAdi gati vaDe saMkhyAtA ce|janavALA vimAnane pAra pamAya, paNa asa'khyAtA ceAjanavALA vimAnanA pAra na pamAya. pAvati vimANA, kesi pi advava tiguNyAie, krama cage patteya, caMDAI gaI u joIjA. 123. tiguNe kapa cage, pAMca guNeNa tu anu muNijA, getri satta guNe, nava guNe-ghuttara cakke. 124. pAva'ti-pAra pAme. ti guNeNa-traNe guNavAthI. vimANANu -vimAnAnA. kesi'-keTalAMka. piDu-paNa nizce kalpa uge-4 devavekanAM aheva-athavA, tiguNyA e-traNa guNA Adi vaDe. kama-pagalAM rUpa, anukrame. cauge-cAra. patteya'-dareka. caDAI gati-caMDAdi gatine. joIjjA--joDatAM. bu. ma. 9 paMca guNeNuM tu-pAMce guNavAthI vaLI. asu-ATha (devaleAka)nAM. suSNui jAjANavuM. gevio caiveyakanAM sata guNeNa - sAta guNavAthI. nava guNe-nave guNavAthI. aNuttara ca--4 anu ttaranAM. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zabdArtha--athavA cAra pagalAM rUpa caMDAdi dareka gati traNa guNa Adi vaDe jatAM keTalAMka vimAnane paNa nicce pAra pAme. traNe suvAthI cAra devakanAM, vaLI pAMce guNavAthI ATha devalokanAM, sAte guNavAthI 9 zreyakanAM ane nave guNavAthI 4 anuttaranAM vimAnane pAra pAme. ema jANavuM. vivecana--caMDAdi cAre gatine traNe guNatAM cAra devalokanAM vimAnanI pahoLAI laMbAI atyaMtara paridhi, ane bAhya paridhine pAra pAme. evI rIte caMDAdi cAre gatine pAMce guNatAM brahmadevalathI azruta devaloka sudhInA keTalAMka vimAnane pAra pAme ane caMpAdi cAre gatine sAte guNatAM 9 kaiveyakanAM vimAnane pAra pAme ane caMDAdi cAre gatine nave guNatAM sarvArtha siddha vajIne 4 anuttara vimAnene pAra pAme. A kama (pagalAM) rUpa caMDAdi gati vaDe cha mAsa sudhI niraMtara cAlatA ke keTalAMka vimAnene pAra na paNa pAme. devenI ATalI ja gati che ema na samajavuM, kAraNake saudharmAdi devakamAMthI deve jinezvaranA kalyANakomAM teja divase teja samaye manuSyakSetra ayaMta dUra hovA chatAM paNa Ave che, tenuM kAraNa e che ke devatAo bhava svabhAvathI acitya zaktivALA hovAthI zIdhra gativALA hoya che. jema palyopamanuM pramANu kalpita che tema A kalpita gatinuM pramANa paNa bALa jIvene samajAvavA mATe dekhADayuM che. 1 sUryanuM tApakSetra keTaluM? caMdi cAra gatinuM varNana kare. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 pahelA ane chellA iMdraka vimAnanI laMbAI pahoLAI paDhama payarami paDhame, kape uDu nAma hRdaya vimANuM, paNuyAla lakha jayaNa, lakhaM savvari savva. 125. paDhama payarami-pahelo ! paNuyAla lakha-45 lAkha. pratarane viSe. | joyaNa-jana. paDhama kape-pahelA devalokanA. lakakhaM-1 lAkha. uhu nAma-uDa nAmanuM. savvavari-sarvanI upara, Idaya vimAsuM-Idraka vimAna. sava-sarvArtha siddha. zabdArtha-pahelA devakanA pahelA pratarane viSe uDu nAmanuM iMdraka vimAna pIstAlIza lAkha jananuM (lAMbuM paheluM) che ane sarvenI upara sarvArtha siddha vimAna eka lAkha jananuM che. 62 prataranA madhyabhAge 62 IMdraka vimAnonAM nAme. saudharma IzAna devakanA 13 prataranAM iMdraka vimAnonAM nAme uDu caMdarayaya vagu, variya vaNe tatra ANaMda, aMbhe kaMcaNa Ira, caMda arUNa je varuNa ya. 126. uDu caMda-uDu, caMdra, baMbhe kaMcaNa-brahma, kAMcana. rayaNa viSNu-rajata, vazuM. rUbare rUcira. variya varUNe-vIrya varUNa. caMda aruNe- caMdra, arUNu. tahevA Ade-temaja AnaMda. varUNe-varUNa zabdArtha-1, uDu, 2. caMdra, 3. rajata, 4. vahyuM, 5. vIrya, 6. varuNa, temaja 7. AnaMda, 8. brahma, 9, kAMcana, Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 10. rucira, 11. caMdra, 12. aruNa ane 13. varuNa (e tera iMdraka vimAne pahelA bIjA devalekanAM che.) sanakumAra mahendra devalokanA bAra prataranAM IMdraka vimAnonAM nAme. rUliya ga ire, aMke phalihe taheva tavaNije; mehe agdha halide naliNe taha lahiyakhe ya. 127 veliya-vaidurya. mehe-megha. sahaga-rUcaka. azva-arthe. rai-rUcira. halide-hAli. aMke aMka nali-nalina, kaliha-phaTika. taha-tathA. taheva-temaja lohiyaphae-lohitAkSa. tavaNije-tapanIya. | ya-ane zabdArtha-1. vaidurya, 2. rucaka, 3 rucira, 4. aMka, pa sphaTika, temaja 6 tapanIya, 7 me, 8. artha, 9. hAlidra, 10. nalina tathA 11. lehitAkSa ane brahma devalokanAM 6 ane lAMtaka devalokanAM 5 IMdraka vimAnonAM nAme. vaIre aMjaNa varamAla, ri6 deve ya sema maMgalae, balabhadde cakka gayA, sovasthiya saMdiyAvatta. 128, Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 vare-vA, maMgalae-maMgaLa. AMjaNa-aMjana. balabhadde-balabhadra. varamAla-varamAla. caka-caka. rika-riSTa. gayA-gadA. deva-deva. sAvalviya-rastika. sema-soma. suMdiyAva-naMdAvarta. zabdArtha-12. vaja. A bAra IMdraka vimAna sanakumAra ane maheMdra devake che. 1 aMjana, 2 varamAla, 3riSTa, 4 deva, 5 sema ane 6 maMgaLa e cha iMdraka vimAna brahma deTaleke che. 1. balabhadra, 2, cakra, 3. gadA, 4 svaritaka ane 5 naMdAvarta. e pAMca iMdraka vimAne lAMtaka devake che. sAtamA devalokanAM 4 ane AThamA devalokanAM 4 IMdraka vimAnanAM nAmo. AzaMkare ya giddhI, keu gale ya hoI bedhave, khaMbhe khaMbhahie puNa, khaMbhuttara vaMtae ceva. 129 Abhakare-Abha kara. aMbhe-brahma. giddhI-gRddhi. baMmahiye-brahmahita keza-ketu. puNa- vaLI. garUle-garuDa. baMbhuttara-braznottara. bodhave-jANavAM. laMtae-lAMtaka. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zabdArtha-1 AzaMkara, 2. gRddhi, 3. ketu ane 4. garUDa e cAra iMdraka vimAne mahAzuka devake che. 1 brahma, 2 brahmahita, vaLI 3. brahmottara ane nice 4 lAMtaka. e ja iMdraka vimAne sahastrAra devake jANavAM. Anata prANuta devalokanAM 4 ane AraNa acuta devalokanAM 4 iMdrika vimAnanAM nAme. mahasuka sahassAra, ANuya taha pANae ya bedhave, puSphi-laMkAra AraNa, tahAviya agrue ceva. 130. mahasuka-mahAzuka. pu-puSa. sahassAre-sahastrAra. alaMkAra-alaMkAra. ANuya-Anata. AraNa-AraNuM. taha-tathA. aSNue-acuta. pANae-prANata. ceva-cei. zabdAtha-1. mahAzuka, 2. sahasAra, 3. Anata 4. prANata. e cAra iMdraka vimAne Anata prAkRta devaleke jANavAM. 1 puSa, 2. alaMkAra, 3. AraNa temaja ni 4. ayuta. e cAra IMdraka vimAna AraNa ane amyuta devaleke jANavAM. 9 greveyaka ane anuttaranAM IMdraka vimAnanAM nAmo. sudaMsaNa supaDibalve, marame ceva hAI paDhama tige, to ya savabha, visAlae sumaNe ceva. 131. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSe. 135 somaNase pIIka, Aicce ceva hAI taIya tige, sabrasiddhi nAme, IdayA eva bAsaThThI. 132 sudAsaNa-sudarzana semasaNa-manasa. supaDibAMdhe-supratibaddha. | pIIkare-prItikara. maNerame-manorama. A I -Aditya. ceya heI-ane nice che. taIye tige-trIjI trikane paDhama tige-pahelI trikane viSe. savaThasiddhi-sarvArtha siddha. tatto-te pachI. nAme-nAme. savabhade-sarvate bhadra. IdayA-IMdraka vimAna. visAlae-vizAla. eva-e pramANe. sumaNe-sumana. | bAsaThI-bAsaTha. zabdArtha-1. sudarzana, 2. supratibaddha, ane nicce mane rama. (e traNa iMdraka vimAna greveyakanI) pahelI trikane viSe che te pachI 4. savate bhadra, 5 vizAla ane nice 6. sumana (e traNa) bIjI trikane viSe che. 7. samanasa, 8 prItikara ane nicce 9. Aditya trIjI trikane viSe che. 1 sarvArtha siddha nAme iMdraka vimAna e pramANe bAsaTha iMdraka vimAne che. 45 lAkha jana ane 1 lAkha jananuM zuM zuM che? te kahe che. paNuyAlIsa lakhA, sImaMta mANasa uDu siva ca apaNe savaTa, jabUdI ImaM lakhuM. 133. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 paNacAlIsa'-pIstAlIza. lakhA-lAkha. sImaMtaya-sIma taka. mANusa'-manuSya kSetra. uDDa-uDu vimAna. siva-siddha zilA. lakha-lAkha. zabdA---- ratnaprabhAnA pahelA prataranA) sIma taka narakAvAsa, manuSya kSetra, uDu vimAna ane siddha zilA e (cAra) pIstAlIsa lAkha jojananA vistAre che. (sAtamI narakanA) apratiSThAna narakAvAsa. sarvArtha siddha vimAna ane jabudvIpa e traNe) lAkha ejananA vistAre che. ca-ane. bhAgA saga-sAta bhAga. saga puDhavIsu-sAta pRthvImAM. rajju-rAjaleAka. ikika-ekeka, sAhasme--saudhama . apayANA-apratiSThAna. savvas-sarvAtha siddha. ja khudIvA-jamRdvIpa, Isa-e traNa. 14 rAjalokanI gaNatrI. aha bhAgA saga puDhavIsu,rajju kki taheva sAhastre, mAhiMda lata sahassAra,accuagevi lAgate.134, aha-nIce, adhelAkanAM, mAhi da-mAhedra. lata-lAMtaka. sahesA-sahasrAra. azruaazruta. gevijja traiveyaka. lAgate-lekanA aMta sudhI. zabdA apeAlekanA sAta bhAga sAta pRthvIne viSe ekeka rAjaaAka pramANu che, temaja saudhama, mAhedra, lAMtaka, sahasrAra, acyuta, caiveyaka ane leAkAnta sudhI sAta rAjaleAka ('uddhalAke) che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 vivecana-merUparvatanA madhya bhAge gestanAkAre 4 upara ane 4 nIce ema 8 rUcaka pradeza che. tyAMthI sAta rAjaka upara ualeka ane sAta rAjalaka nIce adhelaka maLI 14 rAjalaka ucapaNe lokAkAza che. ratnaprabhAnA uparanA talAthI zarkaraprabhAnA uparanA talA sudhI asaMkhyAta jana pramANa 1 rAjaleka che, tenI aMdara ratnaprabhA pRthvI, ghanedadhi, ghanavAta, tanavAta ane AkAza che. evI rIte sAte naraka pRthvIoe karIne adholeka 7 rAjalaka pramANa uMcapaNe thAya che rana prabhAnA uparanA talA (samabhUtalA)thI mAMDIne saudharma devakanA teramA prataranA vimAnanI dhvajAnA aMta sudhI eka rAjalaka, mAheMdranA bAramA prataranA vimAnanA aMta sudhI bIje rAjaleka, lAMtakanA pAMcamA prataranA vimAnanA aMta sudhI trIje rAjaka, sahastrAranA cethA pataranA vimAnanA aMta sudhI cethA rAjalaka, azrutanA chelA prataranA vimAnanA aMta sudhI pAMcame rAjaka, raiveyakanA navamA prataranA vimAnanA aMta sudhI cha rAjaka ane kAna sudhI sAtama rAjalaka thAya che.' kayA jIvo keTalA rAjaloka spaze, tathA 14 rAja lokanI sthApanA. sanmatta caraNa sahiyA, savaMgakuse niravabhesa, sattaya caudasa bhAe, paMca ya suya desa viraIe.135. 1 caudarAjanI gaNatrImAM keTalAka AcAryone judo paNa mata che. juo paMcasaMgraha dvAra-2 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 sanmatta caraNa-samyakatva | satta-sAta. ane cAritra. caudasa-caudIyA sahiyA-sahita. bhAe-bhAga. savaM le-sarva rAjalokane | paMca-pAMca bhAga. phUse-spaze. suya-zratajJAnI. niravase saM-samasta | desa virae dezavirati, zabdArtha-samyakatva cAritra sahita (kevaLa jJAnI) samasta sarva (14) rAjalokane (kevaLI samuddaghAte) spaze. samyakatva cAritra sahita zrutajJAnI caukIyA sAta bhAga (7 rAjaka) spaze, ane samyakatva sahita dezavirati caudIyA pAMca bhAga (5 rAjaka) spaze. vivecana-kevaLa bhagavAna kevaLI samudyata kare, te vakhate pitAne ekeka Atmapradeza ekeka AkAza pradezane viSe sthApana kare, kAraNa ke dharmAstikAya, adharmAstikAya, lokAkAza ane eka jIva e cArenA pradeza sarakhA che. samyakUva cAritra sahita zrutajJAnI karIne je vAre anuttara vimAne Ilika gatie upaje, te vAre sAta rAjalaka spaze, tathA pUrve narAyu bAMdhyuM hoya, ane te pachI samyagudaSTi kRtajJAnI cAritra sahita thaye hoya, te marIne chaThThI nArakImAM ilikA gatie upaje, te vAre pAMca rAjaleka sparze, kAraNa ke caudazaja lekane madhyabhAga, ratnaprabhAnI nIce asaMkhyAta keDI yeAjana gayA pachI ja thAya che. eTale chaThThI nakapRthvI mahi paNuM asaMkhyAta keDI jana jaIe, tyAre pAMca Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 rAjaleAka thAya che. dezivarati adyuta devaleAke ilikA gatie ( AgaLanA sthAnakane pAmIne pachInA bhAga mUke tema ) upaje, te pAMca rAjaleka spaze. 14 rAjaleAkanI vyavasthA-merUnA madhyabhAge trasanADI 1 rAjaleAka paheHLI ane 14 rAjaleAka uMcI che, temAM trasa jIvA utpanna thAya che rUcaka (samabhUtA )nI nIce cha rAjyAka kAMIka adhika che ane uparanA cha rAjaleAka kAMIka eche che, sAtamI naraka pRthvI tale (page) niUi vistAra cha rAjaleAkathI kAMIka e, madhyabhAge (nAbhinA sthAne ) 1 rAjaleAka, brahmadevalAke (keNInA sthAne) pAMca rAjaleAka ane upara ( mastake ) 1 rAjaleka pramANu tioti vistAra che. eTale 14 rAjaleAkane AkAra keDe hAtha daI ne tathA paga paheALA karIne UbhelA, vaDheNu vaaAvatA manuSyanA AkAre che. devAnI avagAhanA (zarIranI uMcAI ! bhavaNa vaNu joi sAhummI-sAthe sattahatya taNu-mANuM; 66 6 cau gevi-bhuttara hANi i bhavaNa-bhavanapati. 136 6 6 6-be be be devale ke, cake-cAra (devale ke). gavija-veyake. aNuttare-anuttarane viSe, hArpaNa-hAni iklipsa - eka eka hAthanI vaNa-vyaMtara. joiyetiSI. sAhassa-saudhama . IsANe-IzAna devAnA. satta hattha-sAta hAtha. taNu mANu - zarIranuM pramANu. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 zabdArtha--bhavanapati vyaMtara tiSI saudharma ane IzAna denA zarIranuM pramANa sAta hAtha che. (te pachI anukrame) be be be devaleke, cAra devale ke, raiveyake ane attarane viSe eka eka hAthanI hAni karavI. vivecana-bhavanapati vyaMtara vANavyaMtara jotiSI saudharma ane IzAna devenA zarIranI uMcAI 7 hAtha, sanakumAra ane mAheMdra devenI 6. hAtha, brahma ane lAMtaka devonI pa hAtha, mahAzukra ane sahastrAra devonI 4 hAtha, Anata prANuta AraNa ane acuta devenI 3 hAtha; 9 raiveyakanA devenI 2 hAtha ane anuttara vimAnavAsI devenI 1 hAtha zarIranI uMcAI che. e rIte sAmAnyapaNe denA zarIranuM mAne kahyuM. sanaskumArAdi devane viSe sthiti tathA ekeka sAga ropamanI vRddhie zarIranuM pramANu. kapa dura dudu du cauge, navage paNage ya jiThakiI ayarA, do satta cauda-rasa, bAvasigatIsa tittIsA. 137. ka5 duga-be devalekanI. jikaThiI-utkRSTa sthiti. dudu da-be be be devaloke. ayarA-sAgarepama. cauge-cAra devaleke. de-be. navage-nava veke. satta-sAta. paNuge-pAMca anuttarane viSe. | cauda-cauda. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adRArasa-aDhAra. bAvIsa-mAvIza. 141 igatIsa-ekatrIza. tittIsA-tetrIza. zabdA e devalAkanI utkRSTa sthiti 2 sAgara pama, e devalAke 7 sAgarA, e devalAke 14 sAgara|0, be devalAke 18 sAgarA0, 4 devalAke 22 sAgara|0, 9 praveyake 31 sAgara|0 ane pAMca anuttarane viSe 33 sAgarA. che, vivecana--jo ke IzAna devalAkanA deveAnI 2 sAgarA pamathI adhika sthiti che. temaja mAhedra devaleAkanA devAnI 7 sAgaropamathI adhika sthiti che. te adhika sthiti A sAgaropama upara zarIranuM pramANa kADhavAmAM upayeAgI na hAvAthI gaNavI nahi. ikArasagA-11 bhAga. pADie-pADIe. sesA-khAkI rahelA. vivare tANa kuNe, IkkArasagA u pADie sesA, hatthiArasa bhAgA, ayare ayare samahiyaMmi. 138, caya puLva sarIrAe, kameNu iguttarAi vuDDIe, eva Ii visesA, saNu kumArAI taLu-mANu, 139, vivare-khAda, vizleSa. tANu-te sthitineA. Ika-eka. uNe-Ache. hatha-hAthanA. ikkArasa bhAgA-agIyArIyA bhAge. ayare ayare-sAgare pama sAgarApama. samahiya mi-vadhAre chate. caya-AchI kara. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra puva sarIrAo-pUrvanA | DisthitinA. - zarIramAMthI. kemeNu-anukame. visasA-vizvaleSathI. IguttarAI-ekeka bhAganI sarNakumArAI-sanakumAra vaDhIe-vRddhine, dinA, eva-e pramANe. taNumANuM-zarIranuM pramANa zabdArtha -te sthitine vizleSa karIe (mATI sthitimAMthI nAnI sthiti bAda karIe) temAMthI 1 ocho karIne agIyArIyA bhAga pADIe, te bAkI rahelA 1 hAthanA agIyArIA bhAge jANavA. sAgaropama vadhAre chate pUrve kahelA zarIranA pramANamAMthI anukame ekeka bhAganI vRddhine tuM echI kara. e pramANe sthitinA vizleSathI sanakumArAdi devanA zarIranuM pramANa thAya. vivecana-jemake -Sarma ane IzAna devenuM zarIra sAta hAthanuM ane AyuSya 2 sAgaropamanuM che, tathA sanatkAra ane mAhedranuM zarIra 6 hAthanuM ane AyuSya 7 sAgaropamanuM che, mATe moTI sthiti cha sAgarepamamAMthI nAnI sthiti 2 sAgaropama bAda karatAM pAMca vadhe, temAMthI 1 eche karIe te cAra bAkI rahe. saudharma ane IzAna devenuM 7 hAtha zarIra che, temAMthI cha hAtha pUra rAkhIe, ane sAtamA hAthanA agIAra bhAga karIe. temAMthI 4 bhAga rAkhIe, ane bAkI rahelA 7 bhAga paDatA mUkIe pachI ekeka sAgarepamanI vRddhi karavI ane bhAgamAMthI Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 ekeka bhAga ghaTADave eTale sanakumAra ane maheMdra devalekanA 3 sAgaropama AyuSyavALA devenuM zarIra 6 hAtha ne agIyArIyA 4 bhAga, cAra sAgaropama AyuSyavALA devenuM zarIra da hAthane agIyArIyA 3 bhAga, pAMca sAgarepama AyuSyavALA devanuM zarIra 6 hAthane agIyArIyA 2 bhAga, cha sAgaropama AyuSyavALA devenuM zarIra 6 hAtha ne agIArI 1 bhAga ane 7 sAgaropama AyuSyavALA devenuM zarIra da hAtha pUrNa jANavuM. prazno 1. nIcenAM IMdraka vimAno kyA devakanA keTalAmA prataranAM che te kahe. caMdra, cira, nalina, soma, balabhadra, garUDa, lAMtaka, sahasAra, alaMkAra, sumana ane Aditya. 45 lAkha jana ane eka lAkha jananuM zuM zuM che? dhUmaprabhAnA uparanA talA sudhI ane azrutanA cothA prataranA vimAnanA aMta sudhI keTalA rAjalaka thAya? 3. kyA jIvo cauda, sAta ane pAMca rAjaka . 14 rAja lakanuM svarUpa kahe. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dareka sAgaropame vaimAnika devAnA zarIranuM pramANu, sAgara|0 sAgarA hAtha agIyArIyA bhAga ra 3 4 p 6 7 8 9 1. 11 12 13 14 15 16 17 hAtha 9 4 4 4 agIyArIyA bhAga 3 1 144 dhAraNijatra-dhAraNa karavA ceAgya. esA- A uttara vaivi-uttara vaikriya. oyaNA-jojana. ke 19 20 21 22 ja ja ja 23 Ku 24 J 25 26 ar 9 V 27 28 29 3 31 32 33 4 30 ) 3 3 " ja ra 1 . 3 2 1 i viSuvela vekriya zarIranuM utkRSTa pramANa. bhava dhAraNijja esA, uttara veutri joyaNA lakSya, getrija-bhuttaresu, uttara vaikaviyA nalthi. bhava-bhavane viSe. 140. . lakkha-lAkha. gevijja-traiveyaka. aNuttaramu-anuttaramAM. uttara vaivliyA-uttara vekriya zarIra, nalthi-nathI. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 zabdA- --A bhavadhAraNIya zarIranuM pramANu kahyuM ane uttara vaikriya zarIra (devAnu) lAkha jojana hAya che. grevayaka ane anuttarane viSe uttara vaikriya zarIra nathI. vivecana--devatA peAtAnA bhavamAM jIve, tyAM sudhI je zarIra dhAraNa kare te bhavadhAraNIya zarIra kahevAya ane kAMIka kArya karavA mATe anya zarIra viSuve te uttara vaikriya zarIra pe:tAnI zaktinA anusAre utseSa ceAjane, Atma sejane athavA pramANu ceAjane 1 lAkha ceAjana pramANa vadhumAM vadhu thAya che. traiveyaka ane anuttaravAsI devAne uttara vaikriya zarIra karavAnI zakti hAvA chatAM paNa kAnA abhAve tee uttara vaikriya zarIra karatA nathI. mULa vaikriya ane vikuvela vaikriya zarIranu jadhanya pramANu. sAhAviya veunviya, taNu jahannA kameNu pAra bhe, agula asa MkhabhAgA, aMgula sakhijja bhAgAya,141. sAhAviya-svAbhAvika. a'gula-aMzulanA. vaiviya-uttara vaikriya. asa khabhAge -asakhyA taNu-zarIra. jahannA-jaghanyathI. tameA bhAga, meNu-anukrame. a'gula-AMgaLanA. sakhi pArale-ArabhatI vakhate. bhAgA-saMkhyA tameA bhAga. zabdA--mAra bhatI vakhate svAbhAvika vaikriya zarIra ane uttara vaikriya zarIra jaghanyathI anukrame aMgulane asaMkhyAtamA bhAga ane aMgulanA sakhyAtamA bhAga hAya che. bu. ma. 10 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 vivecana-bhavadhAraNIya zarIra karavA mAMDe tyAre te zarIra gulanA asaMkhyAtamA bhAganuM hAya che ane uttara vaikriya zarIra karavA mAMDe te vakhate te zarIra aMgulanA saMkhyAtamA bhAganuM hAya che. devagatine viSe utkRSTathI upapAta virahakAla ane cyavana virahakAla. sAmaneNa caviSa, suresu bArasa muhutta uzkeAsA, utravAya virahakAlA, ahu bhatraNAIsu pajJeya. 142. sAmaneNu -sAmAnyathI. caviha-cAre prakAranAM. suresu-devAne viSe. Arasa muhUtta-12 muhUrta. ukkosA -utkRSTathI. vAya-upapAta. viraha kAlA-viraha kA. aha-have. bhagAIsa-bhavanapati Adikane viSe. pattaya -darekanA. zabdA --sAmAnyathI cAre prakAranA devAne viSe 12 muhUta utkRSTathI upapAta viraha (atara) kAla che. have bhavanapati Adi devAne viSe darekanA upapAta virahuM knDIzuM. vivecana--eka devatA utpanna thayA pachI khInne daiva utkRSTathI khAra muhUrtanu aMtara paDayA pachI upaje. gaja tiryaMca ane manuSya tathA deva ane nArakInA utkRSTathI upapAta viraha kAla 12 muhUta nA, samUcchi ma manuSyaneA 24 muhUtanA, vikale driya ane asaMjJI tiya canA aMtarmuhUta nA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 hoya che. tathA ekeMdriyane upapAta virahakAla nathI, kAraNa ke teo niraMtara upaje che. navanapatyAdidevone viSe utkRSTathI upapAtavirahakAla. bhavaNa vaNajoI sehammI,-sANesu muhutta cauvIsa, te navadiNa vIsa muhu, bArasa diNa dasa muhurAya. 143. bAvIsa sa diyahA, paNayAla asIIdiNa sayaM tatto, saMkhijAdusu mAsA,dusuvAsAtisutigesu kamA.144, vAsANa sayA sahassA, lakhata causa vijayamAIsa, paliyA asaMkhya bhAgo, sava saMkhabhAge ya. 145. bhAvaNa-bhavanapati. asII diNaeMsI divasa. vaNa-vyaMtara. sayaM-se divasa. joI-jotiSI. taro-te pachI. sehammu-saudharma. saMkhijA-saMkhyAtA. sANesa-IzAnane viSe. dasu-be devaleka (9-1)ne muhura cauvIsaM-24 muhUrta. viSe. te-te pachI. mAsA-mAsa. nava diNa-nava divasa. dasa-be devaloka (11-12) vIsa muhurvIza muhUrta. * ne viSe. bArasadiNa-bAra divasa. vAsA-varSa. dasa muttA ya-ane daza tisu tigesu-traNa traNa muhUrta. caiveyakane viSe bAvIsa sa-sADI bAvIza. kamA-anukrame. diyahA-divasa. vAsANuM varSa. paNuyAla-pIstAlIza. sayA-seMkaDe. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 sahassA-hajAra. paliyA-pabhepamane. lakha-lAkha. asaMkhabhAge-asaMkhyAtataha-temaja. me bhAga. causu-cAra. sa -sarvArtha siddhane viSe. vijayamAIsa-vijyAdine saMkhabhAge-saMkhyAtame bhAga viSe. ya-ane. zabdArtha--bhavanapati vyaMtara tiSI saudharma ane IzAnane viSe upapAta virahAkAla 24 muhUrta, te pachI sanakumArane viSe 9 divasa ane ra0 muhUrta, maheMdrane viSe 12 divasa ane 10 murta, brahma devaleke sADI bAvIsa divasa, lAMtake 45 divasa, mahAzake 80 divasa, sahastrAre so divasa, te pachI be devaleke (Anata ane prANate) saMkhyAtA mAsa (varSa pUrNa na thAya tyAM sudhI), be devaleke (AraNa ane amyuke) saMkhyAtA varSa (se varSa purA na thAya tyAM sudhI), traNa traNa jaiveyakane viSe anukrame saMkhyAtA se varSa (hajAra varSa pUrNa na thAya tyAM sudhI), saMkhyAtAM hajAra varSa (lAkha varSa pUrNa na thAya tyAM sudhI), saMkhyAtAM lAkha varSa (koDa varSa pUrAM na thAya tyAM sudhI), tathA 4 vijayAdikane viSe patyepamane asaMkhyAtame bhAga ane sarvArtha sidhdhane viSe palyopamane saMkhyAtame bhAga che. jaghanya upapAta virahakAla ane cyavana virahakAla tathA upapAta ane vana saMkhyA. salaeNsiMpi jahanne, samao emeva cavaNa viraho vi, IgadutisaMkha-masaMkhAIga samaehuniyacavaMti.146. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ santhesipi- sa (deve) nA paNa. jahannA-jaghanya. samae - !-samaya. emeva-e pramANe. cavaNa-cyavana. viraheA vi-viraha paNu. 149 ti-eka be traNa. sakha-masakhA-saMkhyAtA. ane asa`khkha!tA. iMga du IMga samae-eka samaye. hanti-utpanna thAya che. cayanti-mare che zabdA--sarva devAnA paNa jaghanyathI upapAta vira hakAla samaya hAya che; e pramANe cyavana viraha paNa jANavA. eka samaye devA eka be traNa saMkhyAtA ane asaMkhyAtA utpanna thAya che ane mare che. vivecana--bhavanapatithI mAMDIne sarvArtha siddha sutrInA devAno jaghanya upapAta virahakAla 1 samaya che. sava napati vigene devAno jaghanya cyavana virahakAla paNa upapAta virahakAla pramANe 1 samaya jANavA. bhavanapatithI mAMDIne sahasrAra sudhInA devAmAM jadhanyathI eka be traNa upaje ane mare, tathA utkRSTathI saMkhyAtA ke asa khyAtA upaje ane mare, kAraNa ke asa`khatA tiya cA marIne sahasrAra devaleAka sudhI utpanna thAya che. AnatAdi devAmAM manuSyA ja utpanna thAya che. ane manuSyA saMkhyAtA hAvAthI tyAM mAnatAdvi devezamAM saMkhyAtAja upaje tathA te devA paNa manuSyAmAMja upaje mATe sa MkhyAtAja vyave (mare). 1. 5-10-1pa-20-25 ane 32 sAgaropama AyuSyavALA devAnA zarIranuM pramANa kahe|. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 denA upapAta viraha ane vana viraha kALanuM yaMtra. nAma utkRSTa nAmaM utkRSTa jaghanya bhAnapati ra4 muhUrta sahastrAra | 100 divasa vyaMtara Anata sakhyAtA mAsa (1 varSanI a dara, jyotiSI prANata saMkhyAtA mAsa (AnatathI vadhAre) saudharma AraNa saMkhyAnA varSa so varSanI aMdara IzAna acuta saMkhyAtA varSa | (AraNathI vadhAre) darekane upAta ane vana viraha kALa 1 samaya sanakumAra darekane upapAta ane vana viraha kALa te samaya pahelI trika saMkhyAtA se varSa | (hajAranI aMdara) mAhedra. 1radina1 mu. saMkhyAnA hajAra varSaT (lAkhanI aMdara) brahmadevaloka 22aa divasa) saMkhyAtA lAkha varSa trIjI trika (koDanI aMdara) | lAMtaka | divasa sUkSma addhA pApa vijayAdi kAmane asaMkhyAtame - bhAga sUkSma addhA popanuM sarvArtha siddha mane asaMkhyAta bhAga mahAzukra 80 divasa Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 devatAnI Agati. nara pAMcikriya tiriyA-bhupattI surabhave pajattANu, ajhavasAya visesA, tesi gai tAratam tu. 147. ajhavasAya-adhyavasAya. visesA-vizeSathI. nara-manuSya. pacidiya-paMcendriya. tariyANa-tiya cAnI. upatI-utpatti. sura bhave-devatAnA bhavamAM. pajjattANu -paryAptA. tesi-teonI. gai-gatimAM. tAratam-taratamapaNuM, tu-vaLI, pazu. zabdA --paryAmA pa Mce Mdriya manuSya ane tiya cAnI utpatti devatAnA bhavamAM thAya che. paNa adhyatrasAya vizeSathI tenI gatimAM taratamapaNuM hAya che, ( eTale eka deva meTI RddhivaMta ane bIjo alpa RddhivaMta thAya che.) vivecanadevatA, nArakI, ekendriya, vikale driya, aparyAptA tiya ca ane aparyAptA manuSyA, devagatimAM na upaje. adhyavasAya eTale mananA vyApAra te traNa prakAre che, azuddha, zuddha ane atyaMta zuddha. azuddha adhyavasAyathI narakAdi gatinA aMdha thAya che, atyaMta zuddha adhyavasAyathI meAkSanI prApti thAya che ane zuddha adhyavasAyathI devagatinA baMdha thAya che. temAM paNa tIvra tIvratara tIvratama adhyavasAyane vIdhe eka mATI RddhivALAmAM ane eka alpaRddhivALAmAM tathA eka meTA AyuSyavALA ane eka echA AyuSyavALA devamAM utpanna thAya che. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 kayA javA devagatija pAme. nara tiri asa`kha jIvI, sabve niyameNu jati devesu, niya Auya sama hINA-uesu isANa atesu.148. naratiri-manuSya ane tiya cA. devesu-deve mAM. niya Aya-peAtAnA AyuSyanA. asa`khajIvI asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA santhe save. niyameNu-nizce. jati-utpanna thAya che. zabdA--asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA sarve manuSya ane tiya cA (yugalikA) nizce peAtAnA AyuSya sarakhA athavA ochA AyuSyavALA IzAna sudhInA devAmAM utpanna thAya che. sama-sarakhA hiNAesuAchA - suSyavALA. iMsANa atesu-izAna sudhInA. vivecana--palye pamanA asaMkhyAtamA bhAganA AyuSyavALA tiya ca paMcendriya pakSI, aMtadvIpanA tiya ca (catuSpada) ane manuSyA, bhavanapati ane vyaMtaramAM potAnA sarakhA ke AchA AyuSya utpanna thAya che, paraMtu jyAtiSI Adi devAmAM utpanna thatA nathI;kAraNa ke jyAtiSI devAnuM tA jadhanyathI AyuSya pakSe pamanA AThamA bhAga che. bIjA yugaliko peAtAnA sarakhA athavA ochA AyuSya IzAna sudhInA devAmAM utpana thAya che, paraMtu sanakumArAdi devAmAM upajatA nathI; kAraNa ke yugalikAnuM utkRSTa AyuSya 3 palyApama che ane sanakumAranuM Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 jaghanya AyuSya paNa 2 sAgarepama che, mATe pitAnA AyuSyathI adhika AyuSyavALA devemAM yugaliko marIne upajatA nathI. mUrNima tiryaMca marIne bhavanapati ane vyaMtaramAM keTalA AyuSya upaje. aMtisamucchima tiriyA,bharaNa-vaNasuna joImAIsu, ja tesiM uvavAo, paliyA-saMkhesa Ausa. 149. jati-jAya che. utpanna | ja-je mATe, je kAraNathI. thAya che. tesiM-teonI samucchima tiriyA-samU | uvavAo-utpatti. cchima tiryaMce. paliyA saMbaMsa-palyobhavaNa vaNesa-bhavanapati ane vyaMtaromAM. 5manA asaMkhyAtamA na-na utpanna thAya. jemAI su-jyotiSI AdimAM. | Ausu-AyuSyavALAne viSe. zabdArtha-samUrNimA tiryae bhavanapati ane vyaMtaramAM utpanna thAya che, paNa jotiSI Adi (deva) mAM utpanna thatA nathI. je kAraNathI teonI utpatti palyopamanA asaMkhyAtamA bhAganA AyuSyavALAmAM thAya che. vivecana-samUrchAima tiryane mana nathI, te paNa teo saMjJAvizeSa rUpa adhyavasAye karIne bhavanapati ane vyaMtara devemAM utpanna thAya che. paNa jyotiSI Adi devemAM upajatA nathI. kAraNa ke jyotiSI devenuM jaghanya bhAganA, Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 AyuSya patyeApamanA AThamA bhAga che, eTale patyeApamanA asaMkhyAtamA bhAga karatAM ghaNuM ja vadhAre che, mATe temAM samUmi tiya cA upajatA nathI. jIva kayA kAraNAthI bhavanapatimAM upaje. bAlatane paRsimaddA, uDAsA taveNu gAraviyA, vereNu ya paDiaddA, mari" asuresa jAyaMti. 150. mAlatave-majJAna tapamAM, parimalTrA-Asakta. DarAsA-utkRSTa rASavALA taveNu-tapavaDe. gAraviyA-ahuMkAra karanArA. vereNu-vairamAM. paDibaddA-Asakta. ri-marIne. amuresu-asurakumArAmAM. jAya ti-jAya che. zabdA --1. ajJAna tapamAM Asakta, 1. utkRSTa rASavALA, 3. tape karIne ahaMkAra karanArA, 4. vaira levAmAM Asakta (jIva) marIne asurakumAra kimAM utpanna thAya che. vivecana--arihaMta bhagavAnanI AjJA rahita, tattvajJAne zUnya te bAla eTale mithyAtvI, tenuM je paMcAgni pramukha tapa te ghaNA jIvonu' ghAtakArI che tevA tapane viSe (kamaThanI jema) Asakta, tapasvI thayA thakA utkRSTa rASane dharanArA, tapasyA karIne agni kumAramAM utpanna thaIne dvArakA nagarI khAnI hatI. tema koIka jIvanI sAthe vera levAmAM Asakta jIvA marIne asurakumArA (bhavanapatinI 10 nikAyA) mAM utpanna thAya che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 kayA kAraNothI chava vyaMtaramAM upaje. rajajugaha-visa bhakhaNa-jala-jalaNa-pasa-taha- chuha-duo, girisira paDaumuA,suhabhAvAhutivaMtariyA.151. rajagaha-deraDAne phase | dahao-dukhathI. khAvAthI. gerisara-parvatanA agra visa bhakakhaNa-viSanuM bhakSaNa bhAga (zikhara) uparathI. karavAthI. jala jalaNa pavesa-pANI paThaNuu-paDavAthI. ane agnimAM praveza muA-marelA. karavAthI. suhabhAvA-zubha bhAvathI. taha-tRSAthI. hati-thAya che. chuha-bhUkhathI. vaMtariyA-baMtara. zabdArtha-1. deraDAne phase khAvAthI marelA, 2. viSanA bhakSaNathI marelA, 3. pANI ane 4. agnimAM praveza karavAthI marelA, 5, tRSA (tarasa) ane da. bhUkhathI marelAM, 7, virahAgninA duHkhathI marelA 8. parvatanA zikhara uparathI paDavAthI marelA, maMda zubha bhAvathI (zUlapANi yakSa vigerenI jema) vyaMtara (devemAM utpanna) thAya che. prazno 1. vaimAnika devanuM janya ane utkRSTathI mUla ane uttara kriya zarIranuM pramANa keTaluM ? tathA temane upapAta ane cyavana virahAkALa temaja upapAta ane yavana saMkhyA kahe. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 devomAM ochI vadhatI Rddhi thavAnuM kAraNa zuM? kayA jIvo nicce devagatimAMja upaje. samUrNima tiryaMco marIne devagatimAM kyAM ane keTalA AyuSya upaje, kayA kAraNothI jIva bhavanapati ane vyaMtaramAM upaje kyA jIvo utkRSTathI kayA devaloka sudhI jAya. tAvasa jA jeIsiyA, caraga parivrAya baMbhalogo jA, jA sahassAra paMciMdi, tiriya jA agruo sa.15ra. tAvasa-nApase. jA sahassAre-sahastrAra jAvAvat, sudhI. sudhI. joIsIyA-tiSI. paMciMdi tiriyA-pacaMdriya caraga-caraka. tiryaca. parivAya-parivrAjaka baMbhaloge jA-brahma devaleka | jA agruo-ayuta sudhI. sudhI. saddhA-zrAvako. zabdArtha-(utkRSTathI) tApasa tiSI sudhI, caraka ane parivrAjaka brahma devaloka sudhI, paMceMdriya tiryaMca sahastrAra devaleka sudhI ane zrAvake azruta devaleka sudhI utpanna thAya che vivecana - kaMdamUla ane phalane AhAra karanArA vanavAsI tApase pitAnA dharmamAM kahelI kriyApaNe varta nArA marIne bhavanapatithI mAMDIne tiSI sudhInA devAmAM utpanna thAya che. cAra pAMcanuM ToLuM bheLuM thaIne bhikSA mAge te caraka ane kapila matane anusaranArA tridaMDIyA marIne Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 bhavanapatithI mAMDIne brahma devaveka sudhI utpanna thAya che. samyakatva dezavirati sahita paryApta paMcediya tiryaMca sahajAra devaloka sudhI tathA dezavirati zrAvako ane gozALAnA matane anusaranArA AjIvikA mithyASTio marIne utkRSTathI bAramA devaleka sudhI utpanna thAya che. mithyASTinuM lakSaNa. jailiMga miccha diDI, gevijaja jAvaja ti uzkesa, pAyamavi asahaMte, sunnatyaM micchadiDIo. 153. jailiMga-yatine vezavALo. | payamavipadanI paNa miccha didrI-mithyASTi. | asahate-azraddhA karate gelijjA-zaiveyaka. jAva-sudhI. sunnatyaM-sUtra ane artha saMbaMdhI jati-utpanna thAya che. ukkosaM-utkRSTathI. micchadiThThIo-mithyASTi. zabdArtha-patinA vaSavALuM mithyASTi utkRSTathI raiveyaka sudhI utpanna thAya che. sUtra ane artha saMbaMdhI padanI paNa azraddhA karanAre miThAdaSTi che. vivecana-sAdhunI daza prakAranI cakavAla sAmAcArInA prabhAve aMgAramaEkAcAryanI jema sAdhune veza dhAraNa karanAra mithyAdaSTi utkRSTathI navamA saiveyaka sudhI upaje che. mithyA daSTi be bhede che. dezathI ane sarvathI. dvAdazAMgI sUtramAMthI eka pada ke akSaranI azraddhA rAkhe ane jene bIjuM badhuM rUce, 1 8 " Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 te dezathI mithyAtvI tathA dvAdazAMgI sUtra ane tenA artha upara sarvathA azraddhA rAkhe te sarvathI mithyAtvI kahevAya. konuM konuM raceluM sUtra kahevAya. sutta gaNahara-raIyaM, taheva pattaya buddha-raiyaM ca, suya kevalaNa raiyaM, abhinna-dasa-purivaNA raIye. 154. sunaM-sUtra. suya kevali-buta kevaLI gaNahara raIa-gaNadharanuM e (14 pUrvadha). raceluM. rayaM-raceluM. taheva-temaja abhina-saMpUrNa. payabuddha-pratyeka buddhanuM | dasapurivaNu-dazapUvae. raiya-raceluM. raiyaM raceluM. | zabdArtha-gaNadhara mahArAjanuM raceluM. temaja pratyeka buddhanuM raceluM, zuta kevalInuM (cauda pUvInuM) raceluM ane saMpUrNa dazapUvanuM raceluM te sUtra kahevAya che. vivecana-1. sudharmA svAmI pramukha gaNadharanAM racelAM AcArAMgAdi te sUtra, tathA 2. nemirAjA pramukha pratyeka buddhanAM kacelAM nemi pravajyAdika te sUtra, 3. cauda pUrvadhara (zruta kevalI) zayyabhavasUri pramukhanAM racelAM daza vaikAlikAdika te sUtra ane 4. saMpUrNa daza pUrvadharanA racelAM te sUtra kahevAya. chadmastha sAdhuonI utkRSTathI utpatti ane temanA zrAvakonI jaghanyathI utpatti kayA devalAka sudhI. chaumaF saMjayANuM, uvavA ukesa savva, tesiM saTTANuM pi ya, jahannao hAI sahamma. 155, Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 cha3mastha-chadmastha. tesiMteonA, teonI. saMjayANuM-sAdhuonI. sANaMpi zrAvakenI paNa. uvavA-uSatti. jahannAe jaghanyathI. ukkosao-utkRthI. hAI-hoya che. sava-savartha siddhane viSe | sehammu-saudharmane viSe. zabdArtha-chadmastha saMyati (sAdhuo)nI utpatti utkRSTathI sarvArtha siddha vimAnamAM hoya che ane teo (chastha sAdhu) ane zrAvakenI paNa upatti jaghanyathI saudharma devalekane viSe hoya che. vivecana--utkRSTathI chadmastha sAdhu sarvArtha siddhamAMja jAya ane sAdhu karma rahita thaIne mekSe paNa jAya. saudharma devalokamAM utpanna thayela sAdhunI jaghanya sthiti palyopama pRthakatva ane zrAvakanI jaghanya sthiti palepamanI jANavI. cauda pUrvI ane tApasanI jadhanyathI utpatti kayA devo sudhI hoya? te kahe che. laMtami cauda punivarsI, tAvasAINa vaMtare su tahA, esiMuvavAya vihi,niya kiriyaThiyANa sovi.158. laMtaMmi-latakamAM. esiM-eonI. cauda purivarsa-cauda uvavAya vihiM-upajavAnI pUvanI. vidhi. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 tAvasAINa-tApasonI. nikiriya-pitAnI kriyAmAM vaMtare su-vyaMtaramAM. | ThiyANa-rahelAone. tahA-tathA. | sari -sarva paNa. | zabdArtha_caudapUrvenI (jaghanyathI utpati) lAMtaka devaloka tathA tApanI (jaghanyathI utpatti) vyaMtaramAM hoya che, eonI sarva paNa upajavAnI vidhi potapotAnI kriyAmAM rita (patapitAnA AgamamAM kahelI kriyAmAM rakta) thayelAone jANavI. vivecana-caudapUrva pramAdathI nigadamAM paNa jAya. te bhaNeluM bhUlI janArA jANavA. prajJApanA sUtramAM kahyuM che ke tApase jaghanyathI bhavanapatimAM upaje, kAraNa ke te devenI paNa jaghanya sthiti vyaMtaranI mAphaka daza hajAra varSanI che. prazno. 1. kayA jIvo marIne utkRSTa ane jaghanyathI kayA devaka sudhI upaje. 3. mithyAdaSTinuM lakSaNa kahe ane tenuM raceluM sUtra kahevAya 6 saMghayaNanuM svarUpa. vajarisaha nArAyaM, paDhamaM bIyaM ca risaha nArAya, nArAya-madda nArAya, kIliyA tahayA che. 157. ee cha saMdhayaNa, riso paTTo ya kIliyA vaje, ubhao maDa baMdha,nArAo hoI vijo. 158. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zadAtha-paheluM vaja trASabha nArAya, bIjuM kaSabha nArAja, 3. nArAca, 4. ardhanArA, 5. kalika temaja 6. chevaTahuM e 6 saMghayaNa che. rASabha eTale pATe, vajI eTale khIlI, baMne bAjue markaTabaMdha te nArIca che ema jANavuM. vivecana-zarIranA hADakAne daDha daDhatara baMdha te saMghayaNa. be pAsA markaTabaMdha te upara pATo ane te traNe hADakAne bhede tevI hADakAnI khIlI hoya te hADakAne daDhabaMdha te vrajaSabhanArAca, markaTabaMdha ane pATo hoya te RSabhanArAca, be pAsA markaTabaMdha te nArAca, eka pAse markaTabaMdha ane bIje pAse khIlI hoya te ardhanArA, be hADakAnI vacce khIlIne baMdha te kIlikA ane mahemAhe hADakAM aDIne rahelAM hoya te chevaTuM, tenuM bIjuM nAma sevArtA saMghayaNa che, kAraNa ke te saMghayaNa sneha manAdi sevAnI apekSA rAkhe che. kyA kayA jIvane keTalAM saMghayaNa hoya? te kahe che. cha gammatirinANuM, samucchima paNidi vigala cheva; sura neraiyA egidiyA ya save asaMghayaNa. 159. cha-cha saMghayaNa. vigala-vileMdriyane. marAbha-gaja, cheva6-chevaTayuM. tiri nArANa-tiryaMca ane sara nerayA-devatA nArakI. ebiMdiyA -ane epriya samucchima paNidi- | sa -sa. samUrchAima paMceMdriya. asaMghayaNu-saMghayaNa rahita. bu. pra. 11 manuSyane. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArtha-garbhaja tiryaMca ane manuSyane 6 saMghapaNa hoya che. samUrchAima paMceMdriya (tiryaMca ane manuSya) (tathA) vikaTriyane chevaTuM saMghayaNa heya che. sarve devatA nArakI ane eneMdriya saMghayaNa rahita heya che. vivecana-karma prakRtimAM samUrzima tiryaMcane jIe saMghayaNa kahyAM che. saMghayaNa-zaktivizeSa. e arthathI te devatAmAM cakavati karatAM paNa ghaNI ja zakti che, mATe devatAmAM vajajhaSabhanArAya saMghayaNa kahIe ane ekendriyamAM thoDI zakti che mATe chevaTuM saMghayaNa kahIe. paNa asthi (hADakAM) rUpa saMghayaNa teone hotuM nathI. kayA saMghayaNathI marIne utkRSTathI kayA devaloka sudhI gati hoya, te kahe che. chevaoNuM ugammaI cauro jA kapa kIliyAIsa causu du du ka vRddhI, paDhameNuM jAva siddhI vi. 160. chevaheNuM-cheva vaDe causu-cAra saMghayaNane viSe. u-vaLI. 66 ka5-babbe devakanI. gammaI-javAya che. guDhI-vRddhi. cau-cAra. paDhameNuM-pahelA saMghayaNa vaDe. jA ka5-devaleka sudhI. | jAva siddhI vimekSa sudhI kIliyAsu-kIlikAdi. paNa. zabdArtha - cheva saMghayaNa vaDe vaLI 4 devaleka sudhI Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 javAya che. kalikAdika cAra saMghayaNane viSe babbe devalokanI vRddhi karavI. pahelA saMghayaNavaDe mekSa sudhI paNa javAya che. vivecana - chevA saMghayaNa vaDe adhyavasAya vizeSathI marIne bhavanapatithI mAMDIne vaimAnikamAMnA cethA maheMdra devaleka sudhI jAya, kIlikA saMghayaNe karIne brahma ane lAMtaka devaka sudhI jAya, ardhanArAca saMghayaNe karIne mahAzuka ane sahastrAra devaloka sudhI jAya, nArAca saMghayaNe karIne Anata prANutA devaka sudhI jAya, rUSabhanArAca saMghayaNe karIne AraNa ane amRta devaloka sudhI jAya ane vajArUSabhanArAca saMghayaNe karIne sarvatra bhavanapati vyaMtara jyotiSI bAradevaka nava vaiveyaka ane pAMca anuttara yAvat mokSa sudhI utkRSTa zubha adhyavasAye karIne jAya. 6 saMsthAnanuM svarUpa ane kyA jIvone keTalAM saMsthAna hoya, te kahe che. samayaurase nageha, sAI vAmaNu ya khujaja huMDe ya; jIvANa cha saMDANA, savatha sulakhaNuM paDhama. 16. nAhIe uvari bIyaMtaIya-mahapiduM uyara urava jaM; sira gIva pANi pAe, sulakhaNuM saMcauatu. 16ra. vivarIya paMcamAM, savvastha alakhaNuM bhave che; gabhayanara tiriya chahA, surA samAhuMDayA sesA, 163, Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samara se-samacaturasa, naggAha-nyagrAya. sAi-sAdi. vAmaNa-vAmana. muja-kubje. huDe-TuMDaka. jIvANa-jIve ne. cha saDANA-6 saMsthAna. sannao-sa ThekANe, sula khaNu-sArA lakSaNuvALu. padmama'-pahelu'. nAhIe-nAbhinI. uri-uparanuM. 164 sira gI-mastaka, DAka. pANi pAe-hAtha, paga sulakkhaNa -sulakSaNavALu ta' cauttha'tu-te vaLI ceAthuM. vivarIya'-viparIta. pa'camaga'-pAMcamu, savattha-sarva ThekANe. alakkhaNa -alakSaNavALu. bhave hAya. chaTTha'-chUTyuM, gabhaya-garbha ja. naratiriya-manuSya ane tiya cane. hA cha prakAranAM saMsthAna. maya -khIjuM. taiya -trIjuM, ahA-nIcenu. piTTi-pITha. uyara-udara, peTa, ura vajra-chAtI vane. zaThThA samacaturasa, nyagreodha, sAdi, vAmana, kubja ane huDaka e cha saMsthAna ( zarIranI AkRti )jIvAne hAya che. sarva ThekANe sArA lakSaNavALuM pahelu' (samacaturastra) surA-devatA. samA-samacaturasa sasthAna vALA. huMDayA-Duka saMsthAnavALA, sesA-mAkInA. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthAna che. nAbhinI uparanuM sArA lakSaNavA te bIjuM(nyadha.) trIjuM (sAdi) te nAbhinI nIcenuM aMga sArA lakSaNavALuM. pITha peTa ane chAtI vaIne mastaka Daka hAtha ane paga sArA lakSaNavALA hoya te vaLI cothuM (vAmana), pAMcamuM. (kuja) te tethI viparIta (pITha peTa ane chAtI sArA lakSaNavALI hoya ane mastaka Doka hAtha ane paga kharAba lakSaNavALA hAya), sarva avaye azubha lakSaNavALA hoya te chaThuM (huMDa) saMsthAna che. garbhaja manuSya ane tiryaMcane cha saMsthAna hoya che. devatA samacaturasa saMsthAnavALA ane bAkInA (ekedriya, vikalaeNyi, asaMsI manuSya ane tiryaMca tathA nArakI) huMDaka saMsthAnavALA hoya che. vivecanakarma prakRtimAM asaMjJI tiryaMcane jIe saMsthAna kahyAM che. ekendriyamAM huMDaka, temAMthI pRthvIkAyanuM saMsthAna masUranI dAle ane caMdramAnA AkAre, apakAyanuM pANInA parapoTA jevuM, teukAyanuM soyanA agrabhAga jevuM, vAyukAyanuM vajA jevuM ane vanaspatikAyanuM judAM judA prakAranuM saMsthAna hoya che. vAyukAya vekiya zarIra kare te paNa davAnA saMsthAne kare che. tiryaca, manuSya, ane bAramA devaleka sudhInA devatAnuM uttara vaikiya zarIra judA judA prakAranuM hoya che. devatAnuM mULa zarIra samacaturansa saMsthAne hoya che. nArakInuM mUla ane uttara vaikiya zarIra huDaka saMsthAne hoya che. devatAnI gati. jati surA saMpAuya, bhayapajattamaNuya tiriesa; pajajasa ca bAyara, bhU-daga-paryaga-vaNesa. 164. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatvavi sarNakumAraM, pabhiIegiMdiesu ne aMti ANaya pamuhA cavivuM, maNuesa cevagacchanti 165. jati-jAya che, upaje che. | joyaga vaNe su-pratyeka surA-devatA. vanaspati kAyamAM. saMkhAu-saMkhyAtA AyuSya tathavi-temAM paNa. sarNakumAraM-sanakumAra. vALA. pabhaIvigere, AraMbhIne. gabhaya-garbhaja. egidie su-ekendriyamAM. 5jajanaparyAptA. ne jati-upajatA nathI. maNue tirie su-mana Arya pamuhA-Anata khya ane tiryaMcAmAM. vigere de. pajajaoNsu-paryAptA. cavivuM cavine, marIne. bAyara-bAdara. maNue su-manuSyane viSe. bhU-pRthvIkAya. ceva-nirca, ja. daga-apakAya. gacchanita-jAya che, upaje che. zabdArtha-saMkhyAtA (varSanA) AyuSyavALA garbhaja paryApta manuSya ane tiryamAM (tathA) paryApta bAdara pRthvI kAya, apakAya ane pratyeka vanaspatikAyamAM (IzAna sudhInA) devatA upaje che. temAM paNa sanakumAra vigere (sahastrAra sudhInA) devo ekeTriyamAM upajatA nathI Anata vigere deve marIne manuSyamAM ja upaje che. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 vivecana-sUkSma ekendriya, teukAya, vAyukAya, aparyApta pRthvI apa ane pratyeka vanaspatikAya, vikalendriya, devatA, nArakI, samarcyuima tiryaMca ane manuSya tathA yugalikAmAM devatA upajatA nathI. sanakumArathI mAMDIne sahastrAra sudhInA deve saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA garbhaja paryApta tiryaMca ane manuSyamAMja upaje che, AnatathI mAMDIne anuttara vimAna sudhInA deve saM khyAtA varSanA AyuSyavALA garbhaja paryApta manuSyamAM ja upaje che, paraMtu bIje ThekANe ekediyAdikamAM) upajatA nathI. devone devIonI sAthe je rIte saMbhoga che athavA sarvathA nathI, te prakAra kahe che. de kapa kAyasevI, do do do pharisa rUva dehiM; caura maNeNu-varimA, apaviyArA aNutasuhA.166. de kampa-be devaloka sudhInA ! rUva-rUpa. de. sadehiM-zabda vaDe. kAyasevI-kAyasevI. cau-cAra (AnatAdi). maNeNu-mana vaDe. de de de-be be be devalokanA uvarimA-uparanA devo. apaviyArA-alpavikArI pharisa-parza. aNutasuhA-anaMtasukhavALA zabdArtha be devaleka (caudharma ne IzAna) sudhInA de kAyAvaDe maithuna sevanArA che. (te pachInA) be devaka de. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 (sanakumAra ane mAhedra)nA devA spa sevI, (te pachI) e devaleka (brahma ane lAMtaka)nA dhruve rUpasevI, (te pachI) e devalAka (mahAzukra ane sahasrAra)nA devA zabda sevI, cAra devaleka (Anatadi)nA devA mana vaDe ane uparanA devA alpavikArI ane anaMta sukhavALA hAya che. vivecana--bhavanapati, vyaMtara, jyutiSI, saudhama ane zAna devalokanA devA manuSyanI peThe kAmabhAga kare. kAyasevA vinA devAMganA paNa tRpti na pAme. devatAne manuSyanI peThe vIya hAya che, paNa kezAdi hAtAM nathI. sanakumAra ane mADedra devalAkanA devA peAtAne bhAga ceAgya aNuhItA devAMganAnI kAyAnA avayave (stana bhUjA vigere) ne sparza karavAthI saMbhAga sukha anubhave. brahma ane lAMtaka devalAkanA devA devAMganAnuM rUpa dekhIne kAmasukha anubhave. mahAzukra ane sahasrAra devaleAkanA devA devAMganAnAM gIta hAsya gilAsa bhASaNu ane jhAMjhara vigerenA zabda sAMbhaLI kAmasukha anubhave. mAnatAdi 4 daivaleAkanA devA peAtAne sthAnake rahelA peAtAne ramavA ceAgya devIne manamAM ciMtave, te vakhate te devI peAtAnA sthAnake besI, zRMgAra karI, khurI kAceSTAne manamAM dharI, bhAgane mATe sAvadhAna thAya, tethI te deva mana saMkalpe karI pUrNa sukha pAme. kAyasevInI jema sparzAdi sevI devanAM vIya pudgalA devAMganAnA zarIramAM deva zaktithI saMcare, tethI devAMganAne sukha upaje, paraMtu devanA vaiyi pudgalAthI garbha upaje nahiM. cakravartinA vaikriya Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 pudgalAthI gabha upaje, kAraNa ke tenuM mUtra zarIra audArika che, tethI te cakragati vaikriya . zukra pudgalAne audArikapaNe pariNamAtre tethI te gabha upaje. upara uparanA devene anaMtaguNu sukha jANavu', jemake kAyasevI karatAM spasevIne anaMtaguNu sukha jANyu. traiveyaka ane anuttara vimAnavAsI deve viSaya sevA rahita che, tA teo brahmacArI kema na kahevAya ? aviratinA udayathI teone cAritranA pariNAmaneA abhAva hAvAthI tae brahmacArI na kahevAya. zakrAdi deve sudharmA sabhAmAM mANuvaka caityanA DAkhaDAmAM rahelI jinezvara bhagavAnanI dADhAnI AzAtanAnA bhayathI tyAM devInI sAthe sAMbhAga na kare, vaLI saudhama ane IzAna devalenAM vimAnAnI takarArane lIdhe paraspara zastrAdi vaDe laDAI thavAthI IMdrAdikanA zarIre lAgelA ghA vigerenI pIDA paNa e dADhAnA nhavaNanuM jaLa chAMTavAthI zAMta thAya che, eTaluM ja nahi paNa temanA kroSa paNa zAMta thAya che. vItarAganu sukha ja ca kAmamuhu lAe, ja ca divya mahAsuRs"; vIyarAya-suhassa ya, Na tabhAga pi nagdhai. ja' kAmamuha-je kAmasukha. lAe-lokane viSe. ja diva-je deva saba'dhI. mahAsuha -mahAsukha. vIyarAya-vItarAganA 167. suhassa-sukhanA. aNu ta bhAga pi-ana tamA bhAgane paNa. nagdhaI-(nA te) ce.gya thatuM nathI. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 zabdArtha-lekane viSe je kAmasukha che ane je deva saMbaMdhI mahAna sukha che, te sukha vItarAganA sukhanA anaMtamAM bhAgane paNa yogya thatuM (pAmatuM) nathI. devIonI utpatti tathA devI ane devanuM gamanAgamana. uvavAo devINuM, kapa durgA jA para sassArA; gamaNAgamaNuM nandI, amyuya para surANupi, 168. uvavAo-utpatti. sahassArA-sahastrAra. devINuM-devIonI. gamaNagamaNu-gamanAgamana. kampaduga-be devaloka nasthI-nathI. jAyAvat, sudhI. aSNuya-ayutathI. parae-parata, AgaLa. | surApa-devonuM paNa, | zabdArtha-devIonI utpatti be leka sudhI heya che ane AgaLa sahastrAra devaleka sudhI aparigRhitA devIenuM) gamanAgamana hoya che. acutathI AgaLa devAnuM paNa gamanAgamana nathI. vivecana-devIothI utpatti bhavanapati vyaMtara jyotiSI saudharma ane IzAna devalokamAM hoya che, paraMtu devIe uparanA devalokamAM upajatI nathI. saudharma ane izAna devalokamAM utpanna thayelI aparigRhitA devIonuM gamanAgamana sahastrAra devaloka sudhInA denA bhAgane mATe thAya che. tethI uparanA devaloke devIonuM gamanAgamana nathI. AnatAdi Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 devaloka ceAgya devIne kAyasevAnI vAMchA upaje, tA te peAtAnI icchA mujaba manuSya, saudharma athavA IzAna devalokanA devanI sAthe kAyasevA kare. kadAcit khAramA devalokanA deva mana sevI manuSya lokamAM AvI manuSyanI strI sAthe kAyasevA kare, te te deva marIne teja strIne peTe upajavAnA hAya, tyAre ja ene evI kubuddhi upaje. ayyata devaloka thakI upara devAnuM gamanAgamana nathI, kAraNa ke nIcenA devAne upara (caiveyakAdikamAM) javAnI zakti nathI ane uparanA devAne ahI AvavAnuM prayAjana nathI. jinezvaranA janmAdi kalyANukAmAM paNa tyAM beThA thakA traiveyakADhi devA namaskArAdi bhakti sAcave che, tathA sa Mdeha utpanna thAya, teA te deve! tyAMthI ja tIrthaMkara bhagavAnane manAva NAe prazna pUche ane tIrthaMkara bhagavAn kevaLajJAnathI temanA prazna jANI maneAvaga NAe uttara Ape, eTale te devA tItha kare aneAva NAthI ApelA uttarane avadhijJAnathI jANI peAtAnA sa Mdeha dUra kare. kilhISiyAnu AyuSya ane utpatti sthAnaka, ti paliya ti sAra tesa,sArA kappaduga taya la ta ahA, kiSNisiya na hanti uvari,azrcayaparae-bigAi, tipaliya-3 patyeApama. tisAra-3 sAgaropama. terasa sArA-13 sAgaropama kapaga-be devalokanI taiya-trIna (devaloka)nI. lata-lAMtanI. ahA-nace. kimmisiya-philmISiyA, Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na hati-upajatA nathI. | parao-AgaLa, upara. uvAraM-upara. abhiogAI-abhigiazcaya-agrutathI. kAdi. zabdArtha -3 palyopama, 3 sAgarepama ane 13 sAgaropama AyuSyavALA kibISiyA (anukrame pahelA) be devaloka nI nIce, jIjA devalokanI nIce ane lataka devalokanI nIce upaje che. kibISiyA uparanA devaleke upajatA nathI. ayuta thakI AgaLa abhigikAdi deva nathI. vivecana -azubha karmanA udaye karI devatAmAM caMDAla sarakhA de te kibISiyA kahevAya che traNa palyopamanA AyuSyavALA pahelA kibISiyA saudharma ane IzAna devalokanI nIce utpanna thAya che. traNa sAgaropama AyuSyavALA bIjA kibIpiyA sanakumAra devalokanI nIce utpanna thAya che ane tera sAgaropama AyuSyavALA trIjA biliyA lAMtaka devenI nIce utpanna thAya che. kilabISiyA de uparanA devalekamAM upajatA nathI. abuta devakathI upara (veyaka ane anuttara vimAna)mAM abhigikAdi deve upajatA nathI. temAM Adi zabadathI gAthA 44 mAM kahela sAmAnikAdi 9 prakAranA deve samajavA, kAraNa ke 9 veyaka ane 5 anuttara vimAnavAsI deva sarve ahamiMdra che. saudharmamAM aparigRhitA devInAM vimAna, AyuSya ane te devI kayA devone upabhoga yogya che. te kahe che. aparigraha devINe, vimANa lakhAcha hRti sohame; paliyAI samayAhiyaThiI jAsiM jAva dasa paliyA. 170. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 tAe saNa'kumArA, cheva vadRnti paliya dasagehi, jA khaMbha sukra Aya, AraNu devANu pakSasA. 191, apariggaha devINa - parigRhItA devInAM vimANu-vimAna. cha lakakhA 6 lAkha. hunti-che, hAya che. sAhacce-saudharma devale kamAM paliyAI-pakSe pamAkithI. samayAhiya-sa -samaya adhika. Dii-sthiti. jAsi-je devIonI. jAva dasa paliyA-10 palye:pama sudhI. tAo-te devIe. sahu kumAraNu-sanakumA2 devone. eva'-e pramANe, evI rIte.. vaDunti-vadhe che, vadhAratAM. paliya dasagehi'-10 pakSe pama. jA--yAvata, sudhI khaMbha-brahma. sukra-mahAzuka. Aya-Anata. AraNa devANu-AraNu devAne. pannAsA-50 palye pama sudhI. zabdA--aparigRhitA devInAM 6 lAkha vimAna saudhama devaleAkamAM che. palyApamathI mAMDIne samaya adhika yAvat 10 palyeApama sudhI je devIonI sthiti che, te devIe sanakumArane upabhAga cAgya jANavI. evI rIte 10-10 palyApama vadhe che. (vadhAratAM anukrame) brahma, mahAzukra, Anata ane AraNa dezane yAvat 50 5kSepama sudhI upabhAga cAgya devIe hAya che, vivecana--saudhama : devaleAkane viSe 1 pakSepama Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 AyuSyavALI aparigRhitA devI saudharma devene upabhega yogya javI te (50)thI eka betraNa saMkhyAtA asaMkhyAtA samaya adhika yAvat 10 palyopama sudhInA AyuSyavALI devI sanakumAra devene upabhega egya jANavI. uparanA de tevA prakAranA svabhAvathI te devIone IcchatA nathI. evI rIte 10 palyopamathI adhika ane 20 palyopama sudhInA AyuSyavALI devI te brahma devakane upabhaga jANavI; tathA 20 pAmathI adhika ane 30 papama sudhInA AyuSyavALI devI te mahAzuka dene upaga yegya jANavI, tathA 30 palyopamathI adhika ane 4 palyopama sudhInA AyuSyavALI devI te Anata devene upabhoga yogya jANavI, tathA 40 pAmathI adhika ane 50 55ma sudhInA AyuSyavALI devI te AraNa devakanA devane upaga cagya jANavI. prazno 1. saMghayaNa ane saMsthAnane artha kaho. kayA jItene keTalAM saMghayaNa ane saMsthAna hoya tathA kyA saMghayaNathI marIne kyA devaleka sudhImAM upaje. vyaMtara, mAhedra ane prANuta devanI gati kahe. izAnamAM aparigRhitA devInAM vimAna, AyuSya ane te devI kyA devone upabhegA yogya. isANe caulakakhA, sAhitya paliyAI samaya ahiya kiI; jA pannara paliya jAsiM, tAo mAhiMda devANuM. 172. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 eeNa kaNabhave, samayAhiya paliya dasaga vaDhIe; laMta sahassAra pANaya, amyuya devANa paNapannA. 173. IsANe-IzAna devaleke. | mAhiMda devANuM-mAhedradevAne cau lakhA-4 lAkha. eeNa kameNu-e kama vaDe. sAhitya paliyAI-sAdhika | bhave-thAya. palyopamAdi. samayAhiya-samaya adhika. samaya ahiyaki-samaya paliya dasaga vaDhIe-10 adhika sthiti. 55manI vRddhi vaDe. jAyAvat laMta-lAMtaka. panara paliya-15 sahassAra-sahastrAra. papama sudhI. pANaya-prANata. jAsiM-jeonI. aSNuya devANu-ayuta dene. tAo-te. paNupanA-paMcAvana palyA. zabdArtha -IzAnane viSe 4 lAkha aparigrahItA devIonAM vimAne che. sAdhika palyopamathI (AyuSyALI devIe te IzAna dene upabhoga yevya che. te) thI samaya adhika yAvata 15 palyopama sudhInI je (devI)onI sthiti che, te maheMdra devane upabhoga yogya che. e kama vaDe samaya adhika yAvat 10-10 palyopamanI vRddhi vaDe lAMtaka, sahasAra prANuta ane azruta dene upaga yogya hoya che, (chevaTe) 55 palyopamanI aparigRhitA devIo amruta dene upaga yogya hoya che. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 vivecana-IzAna devake palyopamanA asaMkhyAtamA bhAgathI adhika 1 papama AyuSyavALI aparigRhItA devI te IzAna devene upabhaga jANavI, tethI eka be traNa saMkhyAtA asaMkhyAtA samaya adhika yAvat 15 palyopama sudhInA AyuSyavALI devI mAheMdra devalekanA devone upaga yogya jANavI. 15 palyopamathI adhika ane 25 papama sudhInA AyuSyavALI devI lAMtaka devene upalega jAgavI, 25 palyopamathI adhika ane 35 palyopama sudhInA AyuSyavALI devI sahasAra dene upabhega egya jANavI. 35 palyopamathI adhika ane 45 palyopama sudhInA AyuSyavALI devI prANata devone upabhega gya jANavI. 45 palyopamathI adhika ane papa papama sudhInA AyuSyALI devI acuta dene upabhega gya jANavI. 6 lezyAmAMthI kayA devone keTalI vezyA hoya, tathA vimAnika devonA zarIrano varNa. kiNahA nIlA kAU,teU pahA ya sukkalessAo bhavaNa vaNapaDhama caUlesa, joIsa kadune teU. 174. kapa tiya paha lesA, kaMtAIs suphlesa huti surA; kaNagAbha umakesara,vanA dusuti suuvaridhavalA.175, Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 kiNahA-kRSNa. te-tejalezyA. nIlA-nIla. kapatiya-traNa devaleke. kAu-kApata. pahalesA-paghalezyA. tela-teje. laMtAIsulAtakAdine viSe. palhI-padma. sulesa-zukala lesthAvALA. sukra-zukala. hati -heya che. lessAo-lezyA. surA-de. lavaNa-bhavanapati. kaNagabha-kanaka (senA) je. pauma kesara-padmanAkesarA jevA. vaNa- vyaMtarane. vantA-varNavALA. paDhama-prathamanI. kusu-be devaloke. caulesa-4 leDyA. tisu-traNa devaloke. jeisa-tiSI. uvari-uparanA devaloke. kampage-be devaleke. | dhavalA-LA. zabdArtha-kRNa nIla kApata tene padma ane zukala lezyA che, (temAMthI) prathamanI 4 lezyA bhavanapati ane vyaMtarane hoya che. tiSI ane be devaloka (saudharma ane IzAna devalokanA deve)ne viSe te lezyA, traNa devaloka (sanakumAra, maheMdra ane brahma devakanA de) ne viSe padma lezyA ane lAMtakAdi devalekane viSe zukala lephsAvALA deve hoya che. be devalokane viSe (denA zarIrane varNa) senA je (rAta) che. traNa devakane viSe (sanakumAra mAheMdra ane brahma devalekane viSe) padmanI kesarA jevA (gIra) ane uparanA (devaloke) deve gheLA varNavALA hoya che. bu. pra. 12 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhama ane IzAnamAM aparigrahItA devIonAM vimAnanI saMkhyA, AyuSya ane kyA devone kevI rIte bhAgya tathA vaimAnika dene lethA ane zarIrano varNa, keTalA AyuSyavALI kayA devane bhAgya | kevI rIte? kyArA | mAna devIonI utpatti 6 lAkha kAvAthI tene ) sparzathI aparigRhItA devIonuM gamanAgamana devAnuM gamanAgamana bAra devaleka sudhI rUpathI 1 popama, 1 popamathI adhika 1 palyopama thI 10 pa0 (1 poadhikathI 15 palyA 10 para adhikathI 20 po. 15 59o adhikathI 25 paceTa | 20 palyo, 30 pa0 25 50 35 50 30 palyo 40 50 35 50 45 50 40 500 50 50 45 50 55 pas. saudharma IzAna sanakumAra mAhedra brahmadevaloka lAMtaka mahAzukra sahastrA Anata prANata 178 zabdathI manathI AraNe amRta apravIcAra 9 grevayaka 5 anuttara 2) Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecana-chava karma sAthe jenA vaDe AzleSa pAme te vezyA. tenA be bheda 1. dravya lezyA ane 2. bhAva vezyA. AtmAnA zubhAzubha pariNAma te bhAvezyA, ane tenuM kAraNa kALAM lIlAM ItyAdi pudgale te dravya lesyA. paramAdhAmIne kRSNa lezyA ja heya, bhavanapatithI mAMDIne greveyaka sudhInA devene bhAvathI e lezyA hoya ane pAMca anuttaranA deva bhAvathI zukala lezyAvALA ane prAyaH vizuddha dravya lezyAvALA hoya che. prazno 1. devIonI utpatti ane gamanAgamana kayA devaloka sudhI heya? saudharma, mAhedra, mahAzukra ane ayyata devane keTalA AyuSyavALI devI kevI rIte upabhoga megya hoya tathA te devone vezyA ane zarIrano varNa kaho. 2 bIjA kilTISiyAnuM AyuSya ane utpattinA sthAna kahe. jaghanya AyuSyavALA devane AhAra tathA zvAsozvA sanuM svarUpa. dasavAsa sahassAI, jana-mAuMdharati je devA tesiM cautthAhAre, sattahiM thohiM UsAsa. 176. dasavAsa sahassAI-10 | tesiM-teone. hajAra varSanuM. cautthAhAre-cetha bhakta jahana-jaghanya. Au-AyuSyane. AhAra. dharaMti-dhAraNa kare che. sattAhi dehiM-sAta stoke je devA-je de. UsA-zvAsozvAsa. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 zabdArtha-10 hajAra varSanA jaghanya AyuSyane je de dhAraNa kare che, te devene cethabhakta (AMtare divase) AhAranI IcchA thAya ane 7 stake zvAsozvAsa thAya. vivecana--bhavanapati ane vyaMtara devAmAM je deve 10 hajAra varSanA AyudhvALA hoya, te devene eka ahe rAtrine AMtare AhAranI IcchA upaje. te IcchA upajyA pachI sarva iMdrione AlhAdakArI maneNa pudgale karIne te deva vRddhi pAme. 7 heka gaye chate zvAse zvAsa le. (7 stakane AMtare uzvAsa levAnuM pravarte che.) teTalA kALanA vacamAM nizcala rahe. muhurta ane ahorAtrinA zvAsozvAsa keTalA? tathA sAgaropama AyuSyavALA devone zvAsozvAsa ane AhAranuM svarUpa. Ahi vAhi vimuksa, nisAsUssAsa egage; pANu satta Imo , sovisara guNa la. 177. lavasattaharIe, haiI muhu Imi UsAsA sagatIsa saMya tihunnara, tIsa guNa te ahorarU. 178. lakakha terasa sahasA, nauyasayaM ayara saMkhayA deve; pakhehiM UsAse, vAsa sahastehiM AhAre. 179. Ahi-Adhi. vimukkassa-mukta (manuSya) vAhi-vyAdhi. ne, rahitane Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 nIsAsassAsa-zvAsozvAsa. | sagatIsasayatihattara-3774 egage-eka. tIsaguNa-30 guNa karatAM. pANa-prANa. te-te zvAsozvAsa. satta-sAta prANe. ahera-rAtri divasamAM. Ima-A. lakakhaMterasasahasA-1 lAkha the -staka. 13 hajAra. vi-te (staka) paNa. naUyasaryA-ekase nevuM. sattaguNa-sAtaguNa karatAM. ayarasaMkhayA- sAgaropamanI lava-lava. saMkhyAvALA. lavasattaharUrIe-77 lave. | deve-devane viSe. he I-thAya. paphakhehiM-pakhavADIe. muhuro-muhUrta. UsAsa-zvAse zvAsa. Imami-A (muhUrta)ne viSe. vAsasahasehiM-hajAra varSe. UsAsA-zvAse zvAsa. AhAre-AhAra. zabdArtha-Adhi (mananI pIDA) ane vyAdhi (zarIranI pIDA) vaDe vizeSe karIne (ciMtA ene zramathI) rahita evA manuSyane eka zvAsozvAsane prANa. sAta prANe vaDe A 1 oNka. te stAka paNa sAta guNa karatAM 1 lava thAya, 77 lave 1 muhUrta thAya. A muhUrtane viSe 3773 zvAsozvAsa thAya. tene 30 guNa karatAM eka aherAtrine viSe 1 lAkha 13 hajAra ekase nevuM zvAsozvAsa thAya. sAgaropamanI saMkhyAvALA devane viSe pakhavADIe zvAsozvAsa ane hajAra varSe AhAranI IcchA thAya. vivecana-je devenuM jeTalA sAgaropama AyuSya Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 hoya, te devane teTalA pakhavADiye zvAsozvAsa ane teTalA hajAra varSe AhAranI IcchA upaje. jemake sarvArthasiddha vimAnanA devanuM 33 sAgaropama AyuSya che. te te devane 33 pakhavADIe zvAsozvAsa ane 33 hajAra varSe AhAranI IcchA upaje. kALanA pramANanuM keSTaka. 7 prANa = 1 staka 7 oNke = 1 lava. 77 la = 1 muhUrta = 3773 zvAsozvAsa. 30 muhUrta = 1 divasa = 1,13,190 zvAsozvAsa. 30 divase = 1 mAsa 12 mAse = 1 varasa. 84 lAkha varSe= 1 pUrvAga 84 lAkha pUrvAge= 1 pUrva jaghanya AyuSyathI adhika ane sAgaropamathI nyUna AyuSyavALA devone AhAra ane zvAsozvAsanuM svarUpa. dasavAsa sahassavari, samayAI jAva sAgara UbhuM; divasa muhurU puhurA, AhAsAsa sesANuM. 180. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasavAsasahassa-10 hajAra ! divasa-divasa. varSanI. muhura-muhUrta. uvari-upara. puhurA-pRtha. samayAI-samayAdikathI. AhAra-AhAra. jAva sAgara-sAgaropama sudhI | UsAsa-zvAsozvAsa. UNuM-nyUna. kAMIka ochA | sesANuM-bAkIne devone. zabdArtha-10 hajAra varSanI upara samayAdikathI mAMDIne kAMIpha ochA sAgaropama sudhInA bAkInA devene divasa pRthaka AhAra ane muhUrta pRtha zvAsozvAsa thAya che. vivecana-je devatAnuM 10 hajAra varSanI upara samaya, AvalI. muhUrta, divasa, pakSa, mAsa, saMvatsara, pAMca varSa pramANu yuga, papama evI rIte yAvat sAgaropamathI kAMIka eAchuM AyuSya hAya, te devane divasa pRthak (2 thI 9 divase) AhAranI IcchA thAya ane muhUrta pRtha (2 thI 9 muhUrta) zvAsozvAsa thAya. evI rIte AyuSyanI vRddhie AhAra ane zvAsavAsamAM anukrame divasa ane muhurta tyAM sudhI vadhAravA ke 1 sAgaropama AyuSyavALA devane pakSe zvAsozvAsa ane 1 hajAra varSe AhAranI icchA thAya. prazno 1. jaghanya ane utkRSTa AyuSyavALA bhavanapati, tithI, lAMtaka AraNa ane jayanta devone AhAra ane zvAsozvAsanuM pramANe kahe. zvAsozvAsanI vyAkhyA kahe tathA muhUrta ane divasanA zvAsozvAsa keTalA ? Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 devone AyuSya upara AhAra ane ucchavAsanA pramANanuM yaMtra devonAM nAma. | AyuSya | AhAra zvAsozvAsa bhavanapati | 10 hajAra varSa ahorAtrIe sto. vya tara bhavanapatithI izAna | 10 hajAra varSathI gurathI divase rathI mu sudhInA devo | adhikanyUna sAgare pama sudhI- 1 asurakumAra tathA / 1 sAgarApa , 1 hajAra . saudharma, IzAna ) saudharma, 2 IzAna sanakumAra,4, mahendra 5 brahmadevaloka lataka mahAzukra sahastrAra Ata prANata AraNa amRta sudarzana supratibuddha manarama sarva bhadra suvicAla sumana kaumanasa prItikara Atriya anutanA Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 AhAranA 3 bheda. sarareNa yAhAro, tayAi phAsaNa lema AhAre; pakhevAhAre paNa, kAvalio hoi nAya. 181. sarareNu-kAzmaNa zarIra vaDe. | pakhavAhAre-prakSepAhAra. yAhAre-jAhAra. | puNa-vaLI. tayAI-vacAnA kAvalio-kaLIyA saMbaMdhI. phAseNa-5 vaDe. heIche. lema AhAra-lAmAhAra. | nAyo -jANa. zabdArtha--taijasa kAmaNa zarIra vaDe je AhAra levAya te jAhAra tathA tvacA (spaze diya)nA sparza vaDe je AhAra levAya te mAhAra, prakSepAhAra te vaLI keLIyA saMbaMdhI che ema jANave. - vivecana-vigraha gati athavA avigraha (4) gativALe jIva, utpattinA prathama samaye taijasa kArmaNa zarIra vaDe je audArikAdi zarIra egya pudgale grahaNa kare ane te pachI bIjA samayathI mAMDIne kAmaNa sAthe audArika (dArika mizra) kAya mege AhAra kare, te jyAM sudhI zarIra paryApti pUrNa na thAya, tyAM sudhI sarva jAhAra jANa. tathA zarIre tela copaDavAthI cIkAza thAya, ane unALAmAM pANI chAMTavAthI tRSA maTe te mAhAra jANu. temaja mukhane viSe keLIyA nAMkhavA vaDe thayela AhAra te prakSepAhAra jANa. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 traNe AhAra kayA jIvone kaI avasthAne viSe hoya? AyAhArA save, apajatta jatta lema AhArI; sura nirayainiMdiviNa,sesA bhavatthA sapakhavA.182 yAhArA jAhArI nira-nArakI. save-sarva. iniMdi-ekeMdriya. apajajanA-aparyAptA. viNuM-vinA. pajata-paryAptA. sesA-bAkInA. loma AhAra-lomAhArI. bhavasthA-bhavastha, saMsArI. sura-devatA. sapaphakhevA-prakSepAhAra sahita. | zabdArtha sarva aparyApta che e jAhArI hoya che ane paryApta che jemAhArI hoya che. devatA, nArakI ane eneMdriya vinA bAkInA saMsArI ja prakSepAhAra sahita hoya che.. vivecanazarIra paryAmie aparyApta (jyAM sudhI zarIra paryAmi pUrNa na karI hoya tyAM sudhInA) sarve ekedriyathI mAMDIne paMceMdriya sudhInA jIvane jAhArI jANavA. zarIra paryAptithI mAMDIne jIva aMga pratyaMge karI cAre taraphathI pudgalene mAhArathI grahaNa kare che. devatA, nArakI ane ekedriya vinA zeSa bhavastha (bAkInA saMsArI) jIva (vikapriya tiryaMca ne manuSya) kavalAhArI hoya che. te ja asaMkhyAta pradezamAM rahelAM, anaMta paramANuvALAM, azubha varNAdivALAM, chae dizAomAMthI, pitAnA Atma pradezanI lagolaga rahelAM pugalanA asaMkhyAtamA bhAgane Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 prakSepa (kaLIyA vaDe) AhAra kare che ane tenA anaMtamA bhAgane ApavAda le che. devatA nArakI ane ekeMdriya ane kavalahAra heta nathI, paraMtu zarIra payaMti pUrNa thayA pachI te ja mAhArI hoya che. devatAne mana kalpita zubha pugala sarva kAyAe AhArapaNe pariName che. nArakIne azubha pudga AhArapaNe pariName che. te devatA ane nArakInAM AhAra karAyelAM pudgalene vizuddha avadhijJAnI evA pAMca anuttaravAsI deve dekhe tathA jANe, paraMtu nArakIthI mAMDIne raiveyaka sudhInA devatA avadhijJAnathI te AhAra karAyelAM pugalo na dekhe. vaLI bIjI rIte 3 prakAranA AhAra kahe che. sacittA-citto-bhaya, rUvo AhAra sazva tiriyANuM sava-nANuM catahA, sura-neraiyANa accitto.183. sacitta-sacitta, jIvavALa. | vanarANuM-sarva manuSyane. acitta-acitta, nirjIva. ubhayarU-sacittAcitta tahA-temaja, tathA. (mizra) rU5. sura neraIcchANa-devatA ane AhAra-AhAra. nArakIe ne. savatiriyANuM sarvatiryaMca | acitto-atti. zabdArtha-sarva tiryaMca ane sarva manuSyane sacitta, acitta ane mizra rUpa AhAra hoya che tathA devatA ane nArakIone acitta AhAra hoya che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhegANabhegA, sasiM hAi lema AhAre nirayANuM amaNano, pariNamasurANa samaNunsa.184. AbhegA-jANatAM. niyANuM-nArIone. abhegA-ajANatAM. amaNune-amaneza, azubha. sasiM -sarvane. pariNamaI-pariName che. heI-hoya che. surANa-dene. lamaAhAra-lomAhAra. | samaNunna-samanez. zabdArtha-sarva (aparyAptA ane e driya jI)ne ajANatAM AhAra pariName che. (tathA) paryAptA jIvene jANatAM ane ajANatAM mAhAra hoya che nArakIone amanez (manane azubha lAge tema) AhAra pariName che; ane devene samajJa (AhAra lIdhA pachI manane tRpti [satiSa] thAya tema) pariName che. vivecana-dArika zarIrI manuSya ane tiryaMca gativALA tathA nArakI manebhakSI (mananI ISTa aNuone meLavIne khAnArA) nathI, paNa devatA manathI ISTa aNuone meLavIne khAnArA che. vikalaiMdriya nArakI, tiryaMca ane manuSya (yugaliyA) ne AhArane viSe kAlanuM pramANu. taha vigala nArayANuM, aMtamuhurA sa hoI ukkose; paMciMdiranuM, sAhavio chaTha amao.185. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 taha-tathA, temaja. kose-utkRSTathI. vigala nArayANuM-vikapriya | pacidi-paMcaeNkriya. ane nArakIone. tirinArANuM-tiryaMca ane aMtamuhurA-aMtarmuhUrta | manuSyone. pachI. sAhAvie-svAbhAvika sa-te AhAra. cha-chaThTha. hAI-hoya che. admA -aTTama pachI. zabdArtha-vileMdriya ane nArakIone te AhAra utkRSTathI aMtarmuhUrta pachI hoya che, tathA paMceMdriya (yugaliyA) tiryaMca ane manuSyane (anukrame) svAbhAvika chaThTha ane aThThama pachI heya che. vivecana--vikaleMdriya ane nArakI jIvane ekavAra AhAra lIdhA pachI utkRSTathI asaMkhyAtA samayanA aMtamuhUrta pachI AhAranI abhilASA upaje. ekedriya jIvone AhAranI IcchA niraMtara upaje. paMceMdriya tiryaMcane regAdikanA abhAve svAbhAvika AhAranI abhilASA be aharAtrine AMtare ane manuSyane traNa aherAtrine AMtare upaje, te IcchA devakurU, uttarakurU tathA bhArata ane airAvata kSetranA suSama suSama ArAmAM 3 palyopama AyuSyavALA yugalika tiryaMca manuSyane jANavI. tapa AcaranAra manuSyane rUSabhadevanA zAsanamAM 1 varSa sudhI ane mahAvIra svAmInA zAsanamAM 6 mAsa sudhI utkRSTathI AhAranI abhilASA na thAya. nArakIone niraMtara zvAsozvAsa hoya che. ekendriya Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 vile priya, tiya ca ane manuSyane zvAsozvAsanuM pramANa aniyamita hoya che. kayA che aNuhArI ne kayA jIvo AhArI? te kahe che. vigraha gaI- mAvanA, kevaliNo samukyA ajagI ya; siddhA ya aNahAra, sesA AhAranA jIvA. 186. vigahagaI-vigraha gatine. siddhAya-ane siddha paramAtmA AvannA-pAmelA. aNahArA-aNuhArI. kevaliNe samuhayA-kevalI | sesA-bAkInA. samughAtavALA. AhAragA-AhArI. ajogI-agI. | jIvA-jI. zabdArtha-1 vigraha gatine pAmelA, 2 kevalI samudraghAtavALA, 3. agI guNaThANavALA ane 4. siddhanA che aNuhArI che. bAkInA cha AhArI che vivecana-samaNi mUkIne vizreNie upaje, te vigraha gatine pAmelA jIva utkRSTathI 3 samaya sudhI aNu hArI hoya che. ATha samaya pramANa kevaLI samudughAtanA trIjA cethA ane pAMcamAM samaye kArpaNa kAryane vartatAM jIva aNahArI hoya che. aMtamuhUrta pramANu agI guNaThANAvALA jI zailezI karaNe aNuhArI hoya che. ane siddhanA jI sAdi anaMta kAla sudhI mesamAM aNuhArI jANavA. te sivAya bAkInA saMsArI ja AhArI jANavA. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - viSTA vaDe 19 devanuM svarUpa kesaThi masa naha rema, ahi vasa camma mutta purisehiM; rakSiA nimmala dehA, sugaMdha nIsAsa gaya levA. 187. kesa-keza. mutta purisehiM-mUtra ane aTha-hADakAM. maMsa-mAMsa. rahiyA-rahita naha-nakha. nimmaladehA-nirmaLa deharAma-rUMvATAM, rema. vALA. hira-lehI. sugaMdha nIsAsasugaMdhI dhAsozvAsavALA. vasa-vasA, carabI. gaya levA-(raja ane parase cammu-cAmaDI, vAdi) lepa rahita. zabdArtha-1. keza, 2. hADakAM, 3. mAMsa, 4. nakha, 5. rema, 6. lohI, 7. carabI, 8. cAmaDI, 9. mUtra ane 10. viSNathI rahita, 11. nirmaLa dehavALA, 12. sugaMdhI zvAsozvAsavALA tathA 13. (raja ane parasevAdi) lepa rahita deve hoya che. vivecana-devanA mULa zarIrane viSe kezAdi letAM nathI, paNa uttara vaikriya zarIramAM te teo temanI IcchAnusAra kezAdika kare che. aMtamuharaNuM ciya,pajattA taruNu purisa saMkAsA; savaMga bhUsaNadharA, ajarA niyA samA devA. 188 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19ra aMtamuhurNa-aMtarmuhUrta | bhUsaNadharA-AbhUSaNa dhAraNa vaDe karanArA. ciya-nize. ajarA-ghaDa5Na rahita. pattA-paryAptA niyA-roga rahita. taraNa purisa-taruNa purUSa. | samA-samacaturastra saMsthAnasaMkAsA-sarakhA. vALA. savaMga-sarva aMgane viSe. | devA-de. zabdArtha--aMtarmuhUrta vaDenice paryAptA, tarUNa purUSa sarakhA, sarva aMgane viSe AbhUSaNe dhAraNa karanArA, ghaDapaNa rahita, rogarahita ane samacaturasa saMsthAnavALA deve hiya che. vIvecana-kalpAtIta vinAnA dareka devalekamAM pAMca sabhAo hoya che. temAMthI 1. upapAta sabhAmAM devaduSya vaDe DhaMkAelI zayyAmAM deva upaje, 2. abhiSeka sabhAmAM snAna kare, 3. alaMkAra sabhAmAM AbhUSaNa pahere, 4. vyavasAya sabhAmAM dhArmika pustaka vAMce, utpatti vakhate koIka iMdra mithyASTi paNa hoya, paraMtu vyavasAya sabhAmAM dhArmika pustaka vAMcavAno temane AcAra hovAthI te IMdra avazya tyAM samyakatva pAme ja. jemake -IzAna devalokamAM mithyAdaSTi tAmalI tApasa IMdrapaNe utpanna thaIne pachIthI vyavasAya sabhAmAM dhArmika pustaka vAMcatAM samyakatva pAmyA. tyAra pachI 5. sudharmA sabhAmAM siddhAyatanane viSe jina biMbane pUje. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNimisa nayaNa maNa, kajaja sAhaNa pupha dAma abhilANA, cariMguleNa bhUmiM, na chivati surA jiNAbiti.189 aNimisa nayaNuM-nimeSa | cariMguleNa-cAra AMgaLI vaDe rahita netravALA. bhUmi-pRthvIne, bhUmine. maNu kajaja sAhaNa-mane | na chinti-aDatA nathI. karI kAryane sAdhanArA. surA-deva puSka dAma-kulanI mALA. | aMti-kahe che. amilANa-na karamAya evAM. | jiNuM-jInezvare. zabdArthanimeSa rahita netravALA, (AMkha ughADe ane mIMce nahi tevA) mane karI kAryane sAdhanArA, (lAMbI) phUlanI mALA na karamAya evA deva bhUmine cAra AMgaLa vaDe aDatA nathI. (bhUmithI 4 AMgaLa upara cAle che.) ema jinezvare kahe che. kayA kAraNathI devatA manuSyalokamAM Ave. paMcasu killAhesu, ceva maharisitavANubhAvAo, jammatara nehaNa ya, Agachani surA Ihiye. 19. paMcamu-pAMca. tavANubhAvAo-tapanA ji kalAsu-jinezva prabhAvathI. ranA kalyANakane viSe. | jammatara-janmAktaranA, ceva-ni. anya janmanA. maharisi-moTA RSinA. | neheNa-snehathI. bu. pra. 13 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 ca-ane dveSathI. surA-devatAo, deve. Agachati-Ave che. IhayaM-ahIM. zabdArtha-1. jinezvaranA pAMca kalyANakane viSe, 2. meTA SinA tapanA prabhAvathI, 3. janmAntara (pUrva bhava)ne nehathI ane 4. SathI devatAo ahIM (manuSya kSetramAM) nizca Ave che. vivecana-tIrthakaranA puNya prabhAvathI temanA garbha, janma, dIkSA, kevalajJAna ane meza e pAMca kalyANakane viSe deve Ave che. meTA rUSinA tapanA prabhAvathI deve Ave che. zAlibhadranA pitAnI jema pUrvabhavanA snehathI ane ca zabdathI dveSathI saMgama devatAnI jema ahIM (manuSya kSetramAM) deve Ave che. kayA kAraNathI devatA manuSya lokamAM na Ave. saMti divya-pamA, visaya-pasattA-samatta-karavA; aNahINamagyakajajA, narabhava-masuhanaiti surA.191. saMkati-saMkrAnta thAya, maLe. | aNahINu maya kajajAdivaSemA-divya prema. | nathI AvIne manuSya gya kArya jemane evA. visaya pasattA-viSayamAM narabhava-manuSyabhava pratye. Asakta. asuha-azubha. asamatta ttavAnathI | na iti-AvatA nathI. samApta karyuM kArya jemaNe | surA-devatAo. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 zabdArtha-va ane devInA) divya prema paraspara maLe. (pAMca iniA 23) viSayomAM Asakta, nathI samApta karyuM (saMbaMdhI) kArya te jemaNe, nathI AdhIna manuSyane egya rya te jemane evA devatAo azubha evA manuSya 1 pratye AvatA nathI. viveca-utpatti thayA pachI devIne prema deva upara ane devane na devI upara thAya. rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabdanaviSayane viSe atyaMta Asakta evA, tathA majajana, nA, prekSaNaka, vanavihAra vigere deva saMbaMdhI kArya jemaNe samana karyuM nathI evA, ane manuSya saMbaMdhI jemane kaI kAma kananuM bAkI nathI evA, deve azubha gaMdhavALA manuSya pratye AvatA nathI. manuSya loko durgadha keTalA jana sudhI uce uchaLe? cattAri paMjoyaNu, sayAI gaMdhe ya maNaya legasTa, urdU vacce jeNuM, na hu devA teNa Avati. 12. cAri-cA (se). uDha-uMce. paMca-pAMca lo. vaccaI jAya che. joyaNajA. jeNuM-je kAraNathI, sayAI-se. hu-nizca. gadhe-gaMdha. devA-de. maNuya logassa-manuSya. teNu-te kAraNathI. lekanI. | na Avanti-AvatA nathI. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 zabdA--je kAraNathI manuSya leAkanI gaMdha cArasa athavA pAMcase yAjana uMce jAya che, te kAraNathI nizce devA AvatA nathI. vivecana--manuSyanA mRta kalevara, mUtra ane maLanI du dha 9 ceAjana sudhI uMce mULagAM pudgalenI jAya che. ane dhrANeMdriyanA viSaya paNa teTalA ja ceAnanA che te pachI te ga dhavALA pudgale khIjA pudgalene aDavAthI tene dugA~ - dhita kare che, ema para'parAe 400 ceAjana sudhI dugaMdhI avasarpiNInA pahelA bIjA ane trIjA ArAmAM kalpavRkSathI meLavelA AhAra karanArA yugaliyA DhAya tyAre uchaLe che. ane ceAthA pAMcamA ane chaThThA ArAmAM dhAnyAkinA AhAra hAvAthI 500 yAjana sudhI dudhI uMcI uchaLe che; athavA jyAre manuSya ane tiya cAnAM mRta kalavA ghaNAM hoya tyAre 500 ceAjana sudhI ane mRta kalevaro AchAM hAra tyAre 400 cAjana sudhI uMce dudha uchaLe che. vaimAnikadevA avadhijJAnathI utkRSTa keTaluM kSetra dekhe? te kahe che. DhAkalpa paDhama puDhaviM, de| dA de khIya tANaM cautthi, cau uvirama AhIe, pAsanti paMcama* jhuDhaviM. 193. dA do do e e devaleAkanA. dA kalpa-e devaleAkanA. paDhama yuddhavi'-pahelI pRthvI ya--khIja sudhI. tamayaga-tra. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 sudhI. cauthiM-cethI. pAsati-juve che. cau-cA paMcamaM pAMcamI. urima-uparanA. puDhaviM-pRthvIne, pRthvI ehIe-avadhijJAnathI. zabdArtha-be devaleka (saudharma ane IzAna) nA deve pahelI pRthvI sudhI, te pachI be devaloka (sanakumAra ane maheMdra) nA deve bIjI pRthvI sudhI. te pachI be (brahma ane lAtaka) devalokanA deva trIjI naraka pRthvI sudhI, te pachI be (mahAzuka ane sahastrAra) devalokanA deve cothI naraka pRthvI sudhI, uparanA cAra (Anata prANata AraNa ane acuta) devalokanA deve pAMcamI naraka pRthvI sudhI avadhijJAnathI juve che. vivecana-saudharma ane IzAna IMdra tathA tenA sAmAnikAdi ukRSTAyuvALA deva ratnaprabhA pRthvInA nIcenA bhAga sudhI dekhe, temAM eTaluM vizeSa che ke upara uparanA devakanA deve avadhijJAnathI atyaMta vizuddha ane bahu paryAyavALI te pRthvIne juve che. jemake -Anata karatAM prANuta deve atyaMta vizuddha rIte ane adhika pRthvIne avadhijJAnathI dekhe che. raiveyaka ane anuttara devonuM avadhijJAna. chaThi che gevijajA, sattaramIyare aNuttara surA u, kiMcaNa leganAli, asaMkha dIvudavi tiriyaM tu. 194. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 chaThi -chaThThI. leganAliM-trasanADIne. cha gevijA-cha raiveyaka. | asaMkha-asaMkhyAta. sattaramI-sAtamI. dIvudahi-dvIpa samudro. I-bAkInI 3 raiveyaka. tiriyaM-tioM. aNura surA-anuttara devo. kiMcUkAIka ochI. | tu-te. zabdArtha-cha greveyakanA de chaThThI naraka pRthvI sudhI, bAkInI 3 raiveyakanA deve sAtamI naraka pRthvI sudhI, ane anuttara (vimAnanA) deve kAMIka ochI trasanADIne (avadhi jJAnathI) juve. ane tirNa asaMkhyAtA dvIpa samudro juve. vivecana-vaimAnika deva UMce pitAnA vimAnanI cUlikAnI dhvajA sudhI juve che. ane anuttara vimAnanA deva kAMIka ochI 14 rAjalaka pramANu UMcI trasanADIne juve che. jaghanyathI avadhijJAna utpatti vakhate aMgulane asaM. khyAta bhAga vaimAnika devane heya che. te pUrvabhava (manuSya ane tiryaMcanA bhava) nA avadhijJAna sahita avatare, tene heya che. te pachI devabhava saMbaMdhI avavijJAna utpanna thAya che. bhavana patyAdi devanuM avadhijJAna. bahucarAM urimagA, urdU savimA yuliya dhayAI, UNaddha sAgare saMkha,jeyaNA tapUra-masaMkhA. 15. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 bahucaraga-atyaMta ghaNuM. | addha sAgare-addha sAga urimagA-uparanA de.. ropamathI. u8-urdhva bhAge, uce. | saMkha-saMkhyAtA. savimANa-pitAnA vimAnanI yaNuM-jana. cUliyA-cUlikAnI. ta5raM-tethI vadhu (AyudhayAI vajA sudhI. vyavALA) UNa-ochA. asaMkhA-asaMkhyAtA. zabdArtha -uparanA deve tichuM atyaMta ghaNuM juve. uce pitAnA vimAnanI cUlikAnI dhvajA sudhI juve. addha sAgarepamathI ochA AyuSyavALA deva saMkhyAtA ejana dekhe ane tethI vadhu AyuSyavALA asaMkhyAtA jana dekhe. vivecana-10 hajAra varSanA AyuSyavALA bhavanapati ane vyaMtara jaghanyathI 25 jana avadhithI dekhe. asura kumAra vajIne 9 nikAyanA devo ane vyaMtare utkRSTathI saMkhyAta jana sudhI avadhithI dekhe, jotiSI devo jaghanya ane utkRSTathI saMkhyAtA jana sudhI dekhe, kAraNa ke ardha sAgaropamathI ochA AyuSyavALA saMkhyAta ejana dekhe, temAM nAgAdi 9 nuM AyuSya dezona be pApama vyaMtaranuM AyuSya 1 palyopama ane jyotiSInuM utkRSTa AyuSya lAkha varSa adhika palyopama hevAthI saMkhyAtAja jana dekhe, asurakumAranuM AyuSya sAgaropama adhika hovAthI utkRSTathI asaMkhyAtA jana sudhI uce avadhijJAnathI dekhe. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 avadhijJAnanuM jadhanya viSaya kSetra tathA nArakI ane deveAne avidhajJAnanA AkAra. paNavIsa joyaNa lahu, nAraya bhatraNa vaNa joi kappANuM, gevijrajabhuttarANa ya, jahasakha AhiM AgArA. 196. tAgAre parlaMga, paDahaMga jari muhaMMga puppha jave, tiriyamaNuesuhi,nANuvihasa DiebhaNie.197, paNavIsa-pacIsa. AgAre AkAre. pala mapAlAnA, joyaNa-ceAjana sudhI. lahu-jaghanyathI. nAya-nArakI. bhavaNa-bhavanapati. vaNa-vya tara joI jyAtiSI. kapANu-12 devale kanA. gevi--Avecaka. aNuttarANa-anuttara devAnA. jahaMsa'kha'-anukrame. Ahi-avadhi jJAnane. paDehaga-DhAlanA. jalari- jhAlaranA suha ga-mRdaMganA. pu-puSpa bharelI chAbaDInA. jave-gala kacukanA. AgArA-AkAra. tapa-trApAnA. tiriya maNuesu-tiya ca ane manuSyane viSe. -x AhI--avidha(ne AkAra.) nANAviha-judA judA prakAranA sA - saMsthAnathIsa sthita bhANuo-kahyuM che, kahyo che. zabdA--bhavanapati ane vyaMtara jaghanyathI 25 ceAjana sudhI dekhe nArakI, bhavanapati, vyaMtara, jyAtiSI, 12 devalAka, traiveyaka ane anuttara dhruvenA adhijJAnanA AkAra Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2o1 anukrame trApAnA AkAre, pAlAnA AkAre DhelanA AkAre, jhAlaranA AkAre, mRdaMganA AkAre. pupe bharelI chAbaDI (caMgerI)nA AkAra ane galakaMcukanA AkAre che. tiryaMca ane manuSyane viSe avadhijJAna judA judA prakAranA saMsthAna (AkAra)thI saMsthita che. ema kahyuM che. - vivecana-nArakIne avadhijJAna trApAne AkAre hoya che, trApo lAMbo ane trikhu hoya che. bhavanapatinuM avadhijJAna pAlane AkAre hoya che. dhAnya bharavAne pAle te UMce sudhI lAMbe, upara kAMIka sAMkaDo ane nIce paLe hoya che. vyaMtaranuM avadhijJAna DhelanA AkAre hoya che. Dhela upara nIce sama pramANavALe, lAMbe ane geLa hoya che. jotiSI devenuM avadhijJAna jhAlara nAmanA vAjiMtranA AkAre hoya che. te jhAlara cAmaDAvaDe maDhelI, vistIrNa valayAkAre hoya che. 12 devakanA devenuM avadhijJAna mRdaMga nAmanA vAjiMtranA AkAre hoya che. ne mRdaMga nIce vistAravALuM ane upara kAMIka pAtaLuM geLAkAre hoya che. raiveyakanA devenuM avadhijJAna caMgerI (pupe bharelI chAbaDI) nA AkAre hoya che ane anuttara vimAnavAsI devenuM avadhijJAna galakaMcuka (gaLethI paherAte ane nIce sudhI lAMbA pharAka ke tUraka pahiraNa)nA AkAre hoya che. kayA jIvo avadhijJAnathI kaI dizA tarapha vadhu juve. urdU bhAvaNa vaNANuM, bahuge mANiyANa ho ehI, nArayajesatiriyaM, naratiriyANuM aNagavihe.198. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ros u-uMcuM. nAraya-nAkI. bhavaNa-bhavanapati. isa-tiSIne. vaNuNuM-vyaMtarane. tiriyaMti chuM. bahuge-vadhAre. mANiyANa-vaimAnikane. naratiriyANuM-manuSya ane ahe-nIce. tiyaM ne. ehI-avadhijJAna. aegavihe-aneka prakAre. zabdArtha--bhavanapati ane vyaMtarane uMcuM avadhijJAna vadhAre hoya ane vaimAnikane nIce avadhijJAna vadhAre hoya che. nArakI ane jotiSIne tirNa avadhijJAna vadhAre hoya che. manuSya ane tiryane avadhijJAna aneka prakAre heya che. vivecana-bhavanapati ane vyaMtarane avadhijJAna uMcu vadhAre heya, viSNu tathA nIcu thoDuM hoya che vaimAnikane nIcuM avadhijJAna ghaNuM hoya, tiU tathA uMcuM thoDuM hoya che, nArakI ane tiSIne tiththu avadhijJAna vadhAre hoya, uMcuM tathA nIcuM devuM hoya che. manuSya ane tiryaMcane avadhijJAna aneka prakAra hoya che, eTale koIne uMcuM ghaNuM hoya, keIne nIcuM ghaNuM hoya, keIne tirlDa ghaNuM hoya che. A avadhijJAnamAMthI jeone kSetrathI lekanA saMkhyAtamA bhAganuM ane kALathI popamanA saMkhyAtamA bhAganuM avadhijJAna hoya che, teo kevaLI bhagavAnanA mane dravyane jANe che. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavana patyAdi devonA bhavanapratyayika avadhijJAnanA kSetrAdinuM yaMtra. jadhanya AkAra pAlAne sayAtA ja saMkhyAnA yojana | sudhInA dIpa ane saMkhyAtA. yoja nAM jhAlara mAhe nAma | utkRSTathI utkRSTathI | utkRSTathI urva avadhi adhe avadhi | tichuM avadhi asurakumAra saudharma sudhI. trIjI nArakI sudhI saMkhyA asanAgakumArAdi saMkhyAtA jana khAta jana vaMtara | vANavyaMtarI jotiSI | saudharma ratnaprabhAnA savI asaMkhyAtA yojanA IzAna nIcenA bhAga sudhI sinakumAra zarkarA prabhAnA bIjA devalokathI sarva nIcenA | adhika bhAga sudhI | trIjA , brahma devo. vAlukA prabhAnA thA , sava nIcenA | pAMcamA bhAga sudhI mahAzukra paMka prabhAnA sahastrAra / sarva nIcenA sAtamA , bhAga sudhI Ata dhUma prabhAnA AThamAM prANata sarva nIcenA | navamAM , bhAga sudhI AraNa upara pramANe dazamAM azruta 6 zreyaka tamaprabhA sudhI bAramA 7 thI 9 tamastamaprabhA | chaThThA saiveyaka karatAM sudhI | adhika 5 anuttara | kAMIka nyUna | leka gAlinA | svayaMbhUramaNa samudra. lekanAlikA aMta sudhI | sudhI lAMka S | 1 jana sudhI ki. svavimAnanI dhvajA sudhI asaMkhyAtA agIAramAM pUpe bharelI chAbaDI yaka galakaMcuka Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2ja sAte narakapRthvInA nArakInuM utkRSTa ane jadhanya _AyuSyanuM pramANu. devANuM bhaNiya, kiMI pamuhaM nArayANa gucchAmi, Igatinnisatta dasa sattara, ayara bAvIsa tittIsA.19. satta ya puDhavIsu Dii, jiTho-varibhAI hi6 puDhavIe, hAI kameNa kaNi, dasavAsa sahassa paDhamAe. 200 Iya-e pramANe. tittIsA-tetrIza. devANu-devenI. satta-sAte bhaNiyaM-kahya. pukavIsu-pRthvIone viSe. kiI pamuhaM sthiti vagere. | kiI ji-utkRSTa sthiti. nArayANa-nArakIonAM. uvarimAI-uparanI pRthvInIvRchAmi-kahIza. hidra puDhavIe-heThaLa (nIce) Iga-eka. nI pRthvInI. he I-hoya che. satta-sAta. kameNu-anukrame. dasa-daze, kaNi-jaghanya sthiti) sattara-sattara, dasavAsa sahassa-10 hajAra ayara-sAgaropama. varSa. bAvIsa-bAvIza. paDhamAe-pahelAnI. zabdArtha -e pramANe devanI sthiti pramukha (vigere) 9 dvArA kahyAM. (ha) nArakIonAM kahIzuM. 1-3-7-10-17 22 ane 33 sAgarepama utkRSTa riyati sAte naraka pRthvI ene viSe anukrame che. uparanI puthvInI utkRSTa sthiti te nIcenI pRthvInI anukrame jaghanya sthiti hoya che. pahelAnI (pahelA prazno jaghanya sthiti 10 hajAra varSanI che. tini-traNa. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 utkRSTAyu. jadhAyu. 1 sAga25ma. 10 hajAra varSa 1 sAgaropama nArakanuM - naraka pRthvI ratnaprabhA. zarAmabhA. vAlukAprabhA. paMkaprabhA. dhrumapramA. tama:prabhA tamasta :prabhA 3 ) 17 10 , 17 ,, 22 , ratnaprabhAnA 13 prataranA nArakInuM utkRSTa ane jaghanya AyuSya. navaI samasahasa lakakhA,puvANuM keDI ayara dasa bhAga, ikki bhAga vaDhI, jA ayara terase payare. ra01. iajiTu jahannA puNadasa vAsasahassa lakha payara duge, semesu uvari jila, aho kaNi upaI puDhaviM.202. nava sama sahasa-90 ha | ayaraM-1 sAgaropama. jAra varSa. terase payare-terame pratare. navAI laphakhA-90 lAkha. Ia-e pramANe puvANuM keDI-pUrva koDa. jiTa-utkRSTa sthiti ayara-1 sAgarepamane. jahannA-jaghanya sthiti. dasabhAga-dazamo bhAga. puNa-vaLI. Ikrikre-ekeka. dasavAsasahassa-10hajAra varSa.. bhAga vuDhI-bhAganI vRddhi. ! dasavAsa lakha-10 lAkha ja-yAva. varSa. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 payara duge-be prataranI. 1 aho-nIcenA prataranI. semesubAkInA pratane viSe kaTikA-jaghanya sthiti. uvari-uparanA prataranI. u-vaLI. ji-utkRSTa sthiti. | papuDhaviMdareka pRthvI pratye. zabdArtha-90 hajAra varSa, 90 lAkha varSa, pUrva koDa, 1 sAgaropamane dazame bhAga. (eka sAgaropamanA 10 bhAgamAMthI eka bhAga pachI) ekeka bhAganI vRddhi (karatAM) yAvatu terame pratare (10 bhAge) 1 sAgarepama thAya. e pramANe utkRSTa sthiti kahI. jaghanya sthiti vaLI (pahelA) be prataranI anukrame 10 hajAra varSa ane 10 lAkha varSa che bAkInA pratane viSe uparanA prataranI utkRSTa sthiti te vaLI nIcenA prataranI jaghanya sthiti dareka pRthvI pratye jANavI. ratnaprabhAnA dareka pratare utkRSTa ane jaghanya Ayu. utkRSTa sthiti jaghanya sthiti 90 hajAra varSa 10 hajAra varSa 90 lAkha varSa 10 lAkha varSa 1 pUrvadoDa va | 90 lAkha varSa 1 sAgara pUrva krioDa varSa ja sAga, 1 sAga sAgarA sAgao 14 sAga sAga sAga sAga sAgasAga, sAga sAgarA bhAga 1 sAga sAga pratara sAga sAgarA sAga DOIRO1016Mocowol.uol Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 zarAprabhA Adi naraka pRthvIne viSe utkRSTha sthiti jANavAne mATe karaNa kahe che. ura khai Dii visese, saga payara vidyuttu iccha saguNio, uvarima khaI Dii sahiM, icchiya payara'mi ukkosA. 203. saMguNio-guNavAthI, guNIne. varima khai-uparanI pRthvInI. hiMda sahio-sthitisahita, icchiya payara'mi-icchita pratarane viSe. ukkosA-utkRSTa sthiti. zabdA --uparanI pRthvInI sthitine vizleSa (bAdabAkI) karI, peAtAnA prataranI sAthe vaheMcIne (bhAgIne), IcchelA prataranI sAthe guNIne, uparanI pRthvInI sthiti sahita karatAM Icchita pratarane viSe utkRSTa sthiti Ave. uvare khiI-uparanI pRthvInI. ThaMI visesA sthitinA vizleSa. sagapayara-peAtAnA prataranI sAthe. vihannu-vaDe'cIne. bhAgIne. iccha-Icchita pratara sAthe. vivecana--zarAprabhAne viSe utkRSTa sthiti 3 sAgarApama che ane ratnaprabhAnI utkRSTa sthiti 1 sAgaropama che, tenA vizleSa ( meATI rakamamAMthI nAnI rakama khAdya ) karatAM 2 sAgaropama rahe, tene zarkarAprabhAnA 11 pratare Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 bhAgatAM 1 sAgaropamanA agIyArIyA be bhAga Ave, te be bhAgane vAMchita pahelA prataranI sAthe guNatAM agIyArIyA be bhAga ja Ave. tene uparanI pRthvI ratnaprabhAnI utkRSTa sthiti 1 sAgaropama sahita karatAM 1 sAgaropama ne agIyArIA be bhAga pahelA prataranI utkRSTa sthiti jANavI. e rIte dareka pratare bababe bhAga vadhAratAM tathA agIyAra bhAge sAgarepama karatAM zarkaraprabhAnA 11mA pratare 3 sAgaropama utkRSTAyu thAya. tathA dareka pRthvInA chelA prataranI utkRSTa sthiti te tenI pachInI pRthvInA prathama prataranI jaghanya sthiti jANavI. prazno 1, AhAra keTalA prakAranA che ane kyA? kayA jIne ye AhAra hoya tathA utkRSTathI kavalAhAra kayA ne keTalA kAla pachI hAya tathA kayA jIvo aNuhArI hoya te darzAvo. 2. denA zarIranuM svarUpa kahe, deve manuSya lokamAM kayA kAraNathI Ave athavA na Ave. 3. bhavanapati tiSI acuta raiveyaka ane anuttara devenuM utkRSTathI uddha adhe ane ti avadhi tathA jaghanyathI avadhikSetra ane tene AkAra kahe. 4, ratnaprabhA vAlukAprabhA ane tame prabhAnA dareka prataranuM utkRSTa ane jaghanya AyuSya kaho. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarkarA prabhA 3-1=2 vidveSa utkRSTAyu jadhAyu 11mAMthI | sA. bhAga paMkaprabhA 10-=3 vikSepa utkRSTAyuM jaghanyAyu || 7 mathiI 7 mAMthI pratara sAva : 11mAyA. sA | bhAga ~ (c) ~ ja ~ che A _ < 6 o 9 - - : o + + { | Jo pratara dhUmaprabhA 11-10=0 vikSepana pIca 5 pratare bhAgatAM 4-1 sA. . che utkaTAyuM | jaghanyAya sA | mAyA... | 5 mAMthI vAlukAprabhA 7-3=4 vizeSa - bhAga 1 bhAga | 1 || jInyAyu utakRSTAyuM 11' : 10 9 mAMthI 2 4 9 mAMthI 12 11. | | 14 || bhAga 1 ! bhAga 1 12 15. 5 17 . 15 tama:prabhA 22-1=5 vizleSane traNa pratare bhAgatAM rax:=; 13 sAru utkRSTAyu | jaghanyAya 3 mAMthI | bhAga - | ) 0 0 - - 6 ba ja - - pratara 3 mAMthI bhAga sAru - - 17 5 1 18 | 22. tamatamaH prabhA .] utkRSTAyu | jaghanyAyuM 1 | 33 22 apratiSThAnanuM jaghanyAyuM nathI khU. pra. 14 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 10 prakAranI kSetra vedanA. baMdhaNa gaIsaMDANa, bheyA vannA ya gaMdha resa phAsA, agurulahu saddasahA,asuhA viya puggalA nirae.ra04. baMdhaNu-AhArAdi pudgalenuM | phAsA-sparza. baMdhana. agurulahu aguruladhu. gaI-gati. sadda-zabda. saThANA-saMrathAna. dasahA-daza prakAranAM. bheyA-bheda. amuhA-azubha. vA-varNa. vi-paNuM. gaMdha-gaMdha pugalA-pudgale. rasa-rasa. nirae-narakamAM. zabdArtha-1. AhAradi pudgalanuM baMdhana. 2. gati, 3. saMsthAna (huMDaka), 4. bheda, 5. (azubha) varNa, 6. gaMdha, 7. rasa, 8, sparza, 9. agurulaghu, ane 10, zabda. e daza prakAranAM azubha pudgale paNa narakamAM che. vivecana--dareka samaye nArakIone AhAradika pudgatenuM baMdhana pradIpta thayelA agni karatAM paNa atyaMta bhayaMkara hoya che. nArakIonI cAlavAnI gati uMTa ane gadheDAM jevI azubha hoya che; tapAvelA leha sarakhI dharatI upara paga mUkavAthI je vedanA thAya, tenA karatAM atyaMta duHkha nArakInA jIvone cAlatAM thAya che. nArakanuM saMsthAna pAMkha cherAyelA pakSInI jema atyaMta jaghanya huMDaka hoya che. bhIMta Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 Adi pudgalathI nArakInA zarIranA pudgalenuM juduM thavuM te zastranI dhAra karatAM paNa atyaMta pIDAkArI che. dvAra ane jAlIyAM vinAnA narakAvAsAne varNa aMdhakAravALo bhayaMkara ane malina che, vaLI A narakAvAsAne taLIyAne bhAga zleSma viSTA mUtra ane kaphAdi daDe levAyelAnI jevo che, tathA mAMsa. keza, nakha, hADakAM, dAMta ane carma vaDe AcchAdana karAyelI mazAna bhUminA jevo che. saDI gayelAM bilADA vigerenAM mRta kalevaronI gaMdha karatAM atyaMta azubha gaMdha tyAMnI pRthvImAM hoya che. lImaDA ane ghASAtakInA rasa karatAM atyaMta kaDavo rasa tyAM hoya che. agni ane viMchI AdinA sparza karatA atyaMta bhayaMkara sparza tyAM hoya che. agurulaghu pariNAma paNa atyaMta pIDA karanAre che. pIDAthI AkAnta thayelA teonA duHkhane kAraNarUpa vilApane zabda paNa sAMbhaLavAthI karUNA upaje tevo che. e daza prakAranA azubha pudgale naraka pRthvImAM hoya che. bIjI rIte 10 prakAranI kSetra vedanA. narayA dasavila veyaNa, sI UsiNa khuha pivAsa kaMhiM, paravarksa jara dAhaM, bhaya sogaM ceva veyaMti. 25. narayA-nArakI. khuha-sudhA. bhUkha. dasaviDa-daza prakAranI. pivAsa-tRSA, tarasa. yaNa-vedanAvALA, kaMhiM-kharaja. sI-zIta. paravaTsa-paravazapaNuM. UsiNa-uSNa. jara-javara, tAva. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAhaTTAha. bhaya-bhaya. sAga'-zAka. 12 ceva-nizce vaiyativede che. zabdA--nArakI 10 prakAranI (kSetra) vedanAvALA hAya che. 1 zIta, 2 uSNu, 3 kSudhA, 4 tRSA, 5 kharaja, 6 paravazapaNuM, 7 tAva, 8 dAha, 9 bhaya ane 10 zAka nizce nArakInA jIvo vede che. (bhAgave che. ) vivecana--peSa mAsamAM rAtrie hIma paDatA hAya, vAyu vAtA hAya, tyAre vastra vinAnA manuSyane himAlaya paryaMta upara je duHkha thAya, te karatAM anaMta guNu duHkha te nArakIne zIta vedanAnu hAya che. te zIta vedanAvALI naraka thakI upADIne nArakIone pUrvokta manuSyanA sthAne rAkhavAmAM Ave, te te nArakI anupama sukha bhAgavatA nidrAne pAme. grISma rUtumAM madhyA samaye megha rahita sUrya mAthA upara tapatA hAya tathA cAra dizAe cAra agninI jvAlA saLagatI hoya evI rIte paMcAgnithI yukta, pittanA prakApavALA, chatra rahita manuSyane je vedanA thAya, tethI anata guNu dukha nArakIne uSNa vedanAnuM hoya che, te nArakIne upADIne ahIM maLatA kheranA aMgArAmAM koI mUke, te te nArakI sukhethI nidrA le. aDhIdvIpanAM dhAnya khAya te pazu nArakInI bhUkha zame nahi. badhI nadI, samudra ane saravaranAM pANI pIe, teA paNa nArakInuM gaLuM tAlu ane hATha tA sukAtAM ja rahe. charI vaDe khatAM paNa nArakInA zarIre Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 khasanI khaMjavALa maTe nahi. nArakInA je sadA paravaza hoya che. ahIMnA tAvavALA manuSya karatAM anaMta guNa tAva hamezAM nArakInA zarIra hoya che. aMdarathI baLI jAya te dAha paNa nArakIne hoya che. nArakInA jIvene paramAdhAmI ke anya nArakI taraphathI vadhu bhaya hoya che, kAraNa ke teo avadhijJAna ke vibhagannAnathI urva adhe ke tiryam dizAthI AvatA duHkhane agAuthI ja jANe che. tethI bhayathI sadA vivala ja hoya che ane tene lIdhe ja teo zekavALA hoya che. ema bIjI rIte paNa 10 prakAre kSetravedanA kahI. prathamanI traNa pRthvIne narakAvAsAnI bhUmi zIta ane bAkInI bhUmi uSNa che. paMkapramAne viSe ghaNuM narakAvAsA uSNu ane thoDA zIta che. dhUmaprabhAne viSe ghaNA narakAvAsA zIta ane thoDA uSNa che. chaThThI ane sAtamI pRthvImAM narakAvAsAnI bhUmi uSNu ane bAkInI bhUmi zIta che. nArakInA be bheda-samyagadaSTi ane mithyAdaSTi. temAM samyagdaSTi nArakI pUrvakRta karmane saMbhALIne anya thakI utpanna thayela duHkha samyak prakAre sahana kare ane mithyAdaSTi nArakI eka ke saMkhyAtAM sarakhAM saMbaddha sugaranAM vaikiya rUpe grahaNa karIne athavA svAbhAvika pRthvI saMbaMdhI hathiAre grahaNa karIne parasapara laDe che. 3 vedanAmAMthI kaI vedanA keTalI naraka sudhI hoya. sattasukhittaja viyaNa, annannayAvi paharaNehi viNA, paharaNakyAvi paMcasu,tisu paramAhasmiya kakSAvi.26 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 sattasu-sAte naraka pRthvImAM. paNa khittaja viyaNa-kSetravedanA. paMcasu-pAMca naraka pRthvIne annanna kayAvi-anya viSe. kRta paNa. tisu-traNa naraka pRthvIne viSe. paharaNehi-praharaNa, zastra. ! paramAhasmiya-paramAdhAmI viNa-vinA. vaDe. paharaNa kyAvi-praharaNa kRta kayAva-karAela paNa. zabdArtha-sAte naraka pRthvImAM kSetra vedanA ane praharaNa vinA a nyakRta (parapara cha vaDe karAyela) vedanA paNa hoya che, pAMca naraka pRthvIne viSe praharaNa kRta vedanA paNa hoya che, ane traNa naraka pRthvIne viSe paramA dhAmI vaDe karAyela vedanA paNa hoya che. vivecana-chaThThI ane sAtamI narakamAM nArakI ja vaikiya rUpe vikuvIne eka bIjAnAM zarIramAM praveza karIne vedanA udIre che. nArakI ja AlA khalA jevA AkAra) mAM utpanna thAya che. te temanI ni jANavI. tyAM utpanna thayA pachI atarmuhUta Alo nAno ane zarIra moTuM thavAthI samAya nahi. tethI nIce paDe, ke tarataja paramAdhAmI tyAM AvIne pUrvakRta karmane anusare duHkha Ape. jemake -madha pInArane unuM sIsuM pAya, parastrI laMpaTIne agnimaya leDhAnI putaLInuM aliMgana karAve, phUTa zImalAnA vRkSa upara besADe. leDhAnA ghaNe karI ghAta kare, vAMsalAthI chede ghA upara khAra nAkhe, unA telamAM nAkhe, bhAlAthI zarIra pare, bhaThThImAM Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeke, ghANImAM pIle, karavatathI vahere, pakSI siMha sarpanAM rUpa vikvane pIDA upajAve, vaitaraNI nadImAM jhaboLe, asipatra vana ane tapta retImAM doDAve, vAma kuMbhamAM tIvra tApe pacatAM nArakI 500 ejana uMcA uchale, tyAMthI nIce paDatAM AkAzamAM pakSIo ane nIce vAgha vigerenAM rUpe vikuvIne pIDA upajAve. te nArakIone laDatA dekhIne paramAdhAmI khuzI thAya, aTTaTTa hAsya kare, temanA upara vastra nAMkhe ane traNavAra pagalAMnuM AsphAlana kare. nArakIone paraspara laDatA jevA mAM jevI prIti paramAdhAmIone hoya che. tevI prIti teone atyaMta ramya vastunA jovAmAM hatI nathI. e paramAdhAmIpaNuM paMcAgni pramukha kaSTa kiyAthI prApta thAya che. paramAdhAmI haMmezAM bhavya ja hoya, te paNa marIne jaMgaLIo matsya thAya, tenA dehamAM evAM ratna hoya che ke te ratnane joIne bIjA jalacara che bhaya pAmIne nAsI jAya, te ratnane levAnI khAtara mAchImAre tene mAMsanI lAlacathI leDhAnI ghaMTImAM sapaDAvI chamAsa sudhI pale tyAre te marI jAya, mATe bIjAne pIDA karavAthI pitAne duHkha bhogavavuM paDe, ema samajIne kaI jIvane duHkha devuM nahi. sAte naraka pRthvInA getra. yaNaha sakkarapaha, vAluyapaha paMkapaha dhUmapahA tamapahA tamatamapahA, kameNu puDhavINa gattAi. 207. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhA, rayaNa paha-ratnaprabhA. tamatamapahA-tamastamaH sakkarapaha-zarkarA prabhA. vAlayapaha-vAlukAprabhA. kameNu-anukrame. 55ha-paMkaprabhA dhUmapahA-dhUmapramA. puDhavINa-pRthvInAM. tamapahA-tamaHprabhA. zettAI-gotra. zabdArtha-1. ratnaprabhA, 2. zarkarA prabhA, 3. vAlukAprabhA, 4 paMkaprabhA, 5. dhUmaprabhA, 6. tama prabhA ane 7. tamastamaprabhA e anukrame sAte pRthvInAM gotra (guNa uparathI banelAM nAmo) che. vivecana-ratnaprabhAnA traNa kAMDa (bhAga) che, pahele kharakAMDa 16 hajAra ejanane, temAM ratna ghaNuM hoya che. bIje paMka bahula kAMDa 84 hajAra ejanane, temAM kAdava ghaNe hoya che. trIje jala bahala kAMDa 80 hajAra janane, temAM pANI ghaNuM hoya che. bAkInI chae pRthvI pRthvIkAyamaya che, zarkarA prabhAmAM kAMkarA ghaNuM hoya; vAlukA prabhAmAM retI ghaNI hoya, paMkaprabhAmAM kAdava ghaNe hoya, dhUmaprabhAmAM dhUmADe ghaNe hoya, tamaH prabhAmAM aMdhakAra ghaNe hoya ane tamastama prabhAmAM atyaMta ghaNe aMdhakAra hoya che, sAte narakanAM nAma tathA AkAra. ghammA vaMsA selA, aMjaNa ri6 maghA ya mAdhavaI, nAmehiM puDhavIo, chattAIchatta saMThANa. 208, Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 ghammA-gharmA. mAghavaI-mAghavatI. vaMsA-vaMza. nAmehiM-nAma vaDe. selA-zailA. puDhavIe-pRthvIo. aMja-aMjanA. chattAichatta-chatrAtichatra. ri-riSTA. saMThANu-saMsthAna (AkAra) maghA-maghA. vALI. zabdArtha-1. ghamAM 2. vaMzA, 3. zailA, 4. aMjanA, 5. riSTA, 6. maghA ane 7 mAghavatI nAma vaDe pRthvIe chatrAtichatra (uMdhA rAkhela chatranI nIce moTA moTA chatravALA) AkAravALI che. vivecana -nIcenI dareka pRthvIo uMdhA rAkhela chatranA Akare ane nIce nIce vistAramAM meTI meTI che. jemakeH vistAramAM sauthI nAnI gharmA, tenI nIce vaMzA vistAramAM moTI che. ema sarvatra samajavuM. sAte naraka pRthvIne piMDa tathA teno AdhAra. asIya battIsa aDavIsa vIsA arasela aDasahasA, lakhuvari puDhavipiDe,ghaNudahighaNavAyatapvAyA.209 asIya-bheMsI. sahasA-hajAra. battIsa-batrIza. lakhuvAra-lAkha upara. aDavIsa-aThayAvIza. vIsA-vIza. puDhavipiDe-pRthvInepiMDa. aDhAra-aDhAra. ghaNudahighane daSi. sela-sela. ghaNavAya-ghanavAta. aDa-ATha. taNuvAyo-tanavAta. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 zabdA --(sAte) naraka pRthvInA piMDa anukrame pahelAnA 1 lAkha 80 hajAra, khIjInA 1 lAkha 32 hajAra, trIjIne 1 lAkha 28 hajAra, ceAthInA 1 lAkha 20 hajAra, pAMcamInA 1 lAkha 18 hajAra, chaThThInA 1 lAkha 19 hajAra, ane sAtamIne 1 lAkha 8 hajAra che. ane te (dareka)nI nIce ghanAdiSa ghanavAta tanavAta ane gayaNuM ca paThThANu, vIsa sahassAi ghaNudahI piDA, ghataNu vAyAgAsA, asaMkha joyaNa jIyA piDA.210, gayaNa-AkAza. paiThThANuM raheluM che. vIsa sahassAI-20hujAra. ghaNudahi-ghane dadhinA. piDA-piDa, jaththA. ghaNa-tranavAta. tajIvAya-tanavAta. AgAsA-AkAzanA. asa`kha-asaMkhyAtA. joyaNa jIyA-ceAjana vaDeyukta. zabdA -AkAza rahelu che. ( madhyabhAge )dhanAdadhinA piMDa 20 hajAra ceAjananeA che' ghanavAta tanavAta ane AkAzane piMDa asaMkhyAtA yeAjana vaDe yukta che. vivecana--dareka naraka pRthvInI jADAInA madhya bhAga nIce ghaneAdhinI jADAI 20 hajAra yeAjananI che. tenI nIce ghanavAta asaMkhyAta ceAjana, tenI nIce tanavAta asa khyAta ceAjana ane tenI nIce AkAza asakhyAta ceAjana madhya bhAge che, te pachI ghanadhi Adi traNe valA ghaTIne cheDe keTalA yeAjana vistAre hoya? te kahe che. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 219 prazno 1. baMne rIte 10 prakAranI kSetra vedanAnuM vivecana kare. 2. 3 prakAranI vedanAmAMthI kaI vedanA keTalI naraka sudhI heya ? nArakIone ye kayA kAraNothI hoya? 3. pahelI, trIjI ane chaThThI narakanAM nAma, gotra, AkAra, pRthvIpiMDa ane madhya bhAge AdhAra 35 ghanodadhi Adi valayonI jADAI kahe. pR vInAM narakanAM nAma. pRthvI piMDa ghane dadhi dhanavAta. tavAta. AkAza. nAma. ratnaprabhA. ghama. 1,80 000 zarkarA prabhA || vaMzA. | 1,32,000 vAlukAprabhA zailA. I 1,28,0 paMkaprabhA | a janA. madhya bhAge vIsa hajAra yojana madhya bhAge asaMkhyAtA ejana madhya bhAge asaMkhyAtA yojana madhya bhAge asaMkhyAtA yojana dhrumaprabhA | riTA. | 1, 18, 0 0 tama:prabhA | madhA, 1,16,000 anaMta jana tamastama:- | mAghAtI 1,08,000 prabhA ! naraka pRthvInA cheDe cAre dizAe ghanodadhi Adi 3 valayane vistAra. nakusaMti elega, caudisaMpi puDhavIya valaya saMgaThiyA, rayAe valayANuM, chaddha paMcama joyaNuM sa. 211. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikkhabhA ghaNuudahI, dhaNu taNuvAyANa hAi jahusaMkha', satibhAga gAUya,gAUyaMca tahu gAya tibhAgeA.212. pama mahIvalaesa, khivijja eya kameNa bIyAe, krutica pAMca cha guNa,naiyAisunAMpikhivakamaseA.213. na kusati-sparzatI nathI. satibhAga gAUya-trIjA bhAga sahita eka gAu. alAga -aleAkane. cadisapi-cAre dizAe (13 gAu) paNa. puDhavI-pRthvIe. valaya-valayeA vaDe. saMgahiyA-viTAelI. rayaNAe-ratnaprabhAnA. valayANuM-valayAne. cha-cha (yAjana). ad paMcama-pAMcamuM aDadhu (45). joyaNu-ceAjana. sadgu-doDha (ceAjana). vikha bhA-vistAra. ghaNu dahI-dhaneAdhi. ghaNataNu vAyANa-ghanavAta. ane tanavAtanA. 10 hAi che. jahasa kha'-anukrame, gANaya-1 gAu. taha-temaja. tathA. gAu-1 gAunA. tibhAgA-trIjo bhAga. paDhamamahI-pahelI pRthvInA, valaesa -valaye mAM. khivija4-nAMkhIe,umerIe. eya-e pramANe. kameNu-anukrame. khIyAe-mIjIne viSe. du ti ca pAMca chaguNae traNa cAra pAMca ane cha guNA. taIyAsu-trIjI Adine viSe. tapi-tene paNa. khatra-nAMkhA, nAkhavA. kamasA-anukrame. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 zabdArtha (dhanedadhi ghanavAta ane tanavAtanA) vala vaDe viMTAelI (sAta) pRthvIo cAre dizAe paNa alakane sparzatI nathI, ratnaprabhAnA ghanedadhi ghanavAta ane tanavAtanA valayane vistAra cheDe) anukrame cha ejana, sADAcAra ejana ane deDha jana che, pahelI pRthvInA (traNe) valamAM anukrame 1 gAu ane eka gAune trIjo bhAga (13 gAu), 1 gAu, tathA eka gAune trIjo bhAga (! gAu)nAMkhIe (umerIe.) e pramANe anukame bIjI pRthvIne viSe (valanuM pramANa Ave), te (nAMkhavA yogya bhAga) ne paNa bamaNuM, traNagaNe, cAragaNe, pAMcagaNe ane cha guNo karIne anukrame trIjI Adi (pRthvIe)ne viSe nAMkhave. majheciya puDhavIahe,ghaNudahipamuhANupiMDa parimANuM, bhaNiye teo kameNuM, hAyaIjA valaya parimANuM. 214. majo-madhya bhAge. bhaNiya-kahyuM che. ciya-nize. tao-pachI. paDhavI-pRthvInI. kemeNuM-anukrame. ahe-nIce. hAI-ghaTe che. ghaNudahi-ghane dadhi. jA-cAvat, sudhI. pamuhANa-pramukhanA, vigerenA. piMDa parimANuM-piMDanuM valaya-valayanuM. pramANu. | parimANuM-pramANa Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 zabdArtha-pRthvInI nIce nizca madhyabhAge ghanedadhi vigerenA piMDanuM pramANu kahyuM che, te pachI anukrame thAvat valayanuM pramANa cheDA sudhI) ghaTe che ra16. dareka naraka pRthvInA narakAvAsA. tIsa paNavIsa panarasa dasa tini paNue lakhAI, paMca yanarayA kamase, culasI lakhAI sattasu vi.215. tIsa-trIsa lAkha. paMca-pAMca. paNavIsa-pacIza lAkha. narayA-narakAvAsA. pattarasa-paMnara lAkha. kama-anukrame. dasa-daza lAkha. culasI-corAzI. tini-traNa lAkha. lakhAI-lAkha. paNa (paNa+u)-pAMca | ochA. sattasu-sAtene viSe. ega laphakhAI eka lAkha. | vi-paNa. zabdArtha-(pahelI naraka pRthvInA) 30 lAkha, (bIjA) 25 lAkha, (trIjInA) 15 lAkha, (cethInA) 60 lAkha, (pAMcamInA) 3 lAkha, (chaThThInA) paMca ochA eka lAkha ane (sAtamInA) pAMca narakAvAsA anukrame che. paNa sAte pRthvIne viSe (sarva maLIne) 84 lAkha narakAvAsA thAya che. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 vivacana - narakAvAsA eTale nArakI jIvAne utpanna thavAnAM sthAne. dareka pRthvInA matare. terirasa nava saga, paNa tirniMga payara sagviguNavattA, sImaMtAI appa-hANutA iMdayA majhe. 216. sabhya-sa. tera-tera. ikArasa-agI Ara. nava-nava. saga-sAta. paNa-pAMca. tinni-traNa. iMga-eka. payara-pratara. iguNavannA-ogaNapacAsa, sImaMtAi-sIma taka AdithI. apaThANu tA-apratiSThAna suSI. thaiyA-iMdraka narakAvAsA sajja-madhyabhAgane viSe. zabdA --( pahelInA ) tera, (bIjInA) agIyAra, ( trIjInA ) nava, ( ceAthInA ) sAta, ( pAMcamInA ) pAMca, ( chaThThInA ) traNa, ane ( sAtamInA ) eka pratara che. sa maLIne ogaNapacAza pratara che. te ( pratara ) nA madhya bhAgane viSe sImaMtakathI mAMDIne apratiSThAna sudhI ( 49 ) iMdraka narakAvAsA che. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224. naraka pRthvInI cAre dizAe cheDe ghanodadhi Adi traNe valayane vistAra. naraka pRthvI dhanadhi, ghanavAta tanavAta narakamRthavI pIalAka vAsamAM pratara ratnaprabhA zarAmabhA vAlukAprabhA dhUmaprabhA * gAu yojana gAya gAu lo | 2 |lAkha 3 | 1rA3ra 5 lAkha 1315 lAkha paMkaprabhA 14 10 lAkha | 14 3 lAkha paNa pA! 13 15 995 tamatama prabhA ! 8 | 9 | | | \ | | | IMdrakanArakAvAsAkI nIkaLelI zreNIonevinarakAvAsA. tehitadisividisi,viNignayAaDaniya AvalIyA, paDhame payare disi guNa-vana vidisAsu aDyAlA.217, bIyAsu payasu, iga Ima hINA u hanti patIo, jA saptamI mahI payare,disi Ikrio vidisinaWi.218. tama:prabhA Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tehitA-te iMdraka narakAvAsAe thakI. disi-dizA. vidisi vidizA pratye. viSNuiggayA-nIkaLI che. as niraya-a'Tha narakA vAsAnI. AvaliyA-paktie. padmame payare pahelA pratarane viSe. disi-dizAmAM guNuvanna-gaNapaca sa. vidisAsu-vidizAmAM. aDayAlA-aDatAlIza. ya bIyAisu-khIjA Adi payaresu-pratAne viSe. IMga IMga hINA-ekeka ochI. hanti-che. patIo-paMkti e. jA-yAvat sattamI mahI-sAtamI pRthvInA. payare-pratarane viSe. disi-dizAmAM ikrio-ekeka. vidisa-vidizAmAM. nanthinathI. zabdA--te iMdraka narakAvAsAe thakI dizA ane vidizA pratye ATha narakAvAsAnI paMktie nIkaLI che. pahelA pratarane viSe dizAmAM AgaNupacAza ane vidizAmAM aDatAlIzanI pa'kti che. khIjA dri pratAne viSe eka eka ochI ( narakAvAsAnI ) pa ktie che yAvat sAtamI pRthvInA pratane viSe dizAmAM ekeka ( narakAvAsA ) che ane vidizAmAM ( narakAvAsA ) nathI. rR. ma. 15 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 dareka matare dizi vidizinI zreNinA maLelA sa narakAvAsAnI saMkhyA jANavAnA upAya. iTnapayaraMga disi,sa'kha aDaguNA caviNA sa/gasa khA; jahuM sImaMtaya payare, eguNanakayA sayA tinni. 219, apayasANe pAMca 9, paDhamA muha-matimAM havai bhUmI; muhabhUmI samAsaskrU, payaraguNa hAi savadhaNa, 220, iTrao payara-vAMcchita prataranI apayasANe-apratiSThAnane iMgadisa-eka dizAnI, sa'kha'-sa`khyAne. viSe, aDaguNA-AThaguNA karI. cau viNA-cAra vinA. saIgasakhA-eka sakhyA sahita. jahu-ema. sIma taya-sIma taka. payare--pratarane viSe. eguNanayA-nejyA sI sayA titri-traNase. paMca -pAMca vaLI. padmamA pahele suha-mukha. atimA-chelle. havaI che. bhUmi-bhUmi. muha bhUmi samAsa-mukha ane bhUminA saravALA karI. ad-a. payaraguNa-pratare guNutAM. hAithAya che. sannadhaNu-sa sakhyA. zabdA--vAMchita prataranI eka dizA (nA Avali kAgata narakAvAsA)nI saMkhyAne ATha guNA karI. (temAMthI cAra ochA karI. eka ( iMdraka narakAvAsAnI ) saMkhyA sahita karIe, jema sImaMtaka pratarane viSe traNaso byAsI Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 thAya. apratiSThAnane viSe pAMca vaLI narakAvAsA che. pahelA prataranA AvalikAgata narakAvAsA te mukha ane chellA prataranA AvalikAgata nArakAvAsA te bhUmi kahevAya. mukha ane bhUmine saravALe karI, tenuM ardha karI, pratara sAthe guNatAM sarva (AvalikAgata nArakAvAsAnI) saMkhyA thAya che. vivecana-jemake ratnaprabhAnA pahelA pratara sImaMtakanI eka dizAnA narakAvAsAnI saMkhyA 49 che. tene ATha guNa karIe. eTale traNasane bANuM thAya, temAMthI cAra ochA karatAM traNa aThayAsI thAya, temAM eka iMdraka narakAvAsa umeratAM traNase nevyAsI AvalikAgata narakAvAsA thAya. ema dareka pratare AvalikAgata narakAvAsA gaNatAM chellA prataranI eka dizAnA narakAvAsAnI saMkhyA eka che, tene ADe guNatAM ATha thAya, temAMthI cAra ochA karatAM cAra rahe. temAM eka iMdraka narakAvAsa umeratAM pAMca thAya prathama prataranA AvalikAgata narakAvAsA 38ne mukha kahIe ane chellA prataranA AvalikAgata nArakAvAsA pa ne bhUmi kahIe, te bane (385+394)no saravALe karI tenuM ardha 197 thAya, tene 49 pratara sAthe guNatAM 96pa3 AvalikAgata narakAvAsA thAya ane kula 84 lAkha narakAvAsAmAMthI avalikAgata 653 narakAvAsA bAda karatAM 83, 90, 347 pupAvakIrNa nArakAvAsA jANavA. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratara. 1 ra 3 5 7 1 i 12 1 3 pahelI pRthvInA tere prataranI dizi viiizanA paMkita gata tripuNAdi drika sahita narakAvAsAnuM yaMtra. prataranAM nAma. sImaMtaka rUka bhrAnta ubhrAnta sadhAnta asabhrAnta vibhrAnta tata zIta Pl6 akrAnta vikrAnta rAka dizAmAM tale ]+13]}}} thank ling J+Ind3JJ!!$3J ilai] lile 1 viSNu olle Jolle ic flake 1+Ji>( kula Tafak lesle Jolle karU 2 38 49 1716 1648 16 12 16 903332 322 132 128128 1 4816 16 1624-16 16 1595 32 32 332 4 38 128 128124 1 4 37, 128|-1241200 3 4736 16 146 16 12 159332 31 20 46 16 1515 4515151591 31 30300 4 364 124 120 120 4515151544151515890303029| 4 356, 120-2011 44 1525144315141487302928 40 348 120 431514 1442 14 14 148529 2828 46 340 116 42 14 18 1946 14141487ra82827 4 332, 112 4 14 14 1340 14, 17 138128272664 323 40 1433 1339 13,13,13,79 272626, 42 31} i08 39 13 13 1 3 38 17 13 13,77ra6 26 25 4 308 38 13 13 12 3717 12 1275262524 4 3000 104 3713 12 12:36 12 12 112 104 116 112 112 112, 3 1 1 1 112108 3 1 108 104 109104 3 304 100 100 96 3 2 .524.4 4 292 100| 96 96 1 kula R 389 3810 37 365 357 349 341 2340 325 317 309 301 293 218 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI pRthvInA nArakAvAsAnuM yaMtra. pratara.. nAma. dizAbA. trikhUNa'. cAmuNa. vidizA mAM. goLa. trikhaM'. ce muNa. vidizAnAM. dizA ge La. draka. khuNa. ki. geLa. Ika vinA. *lnk.! trikhuNA. - cokhuNA. 2 __ - oNnika stanaka manaka | vitaka ra29 5. ghaTTa 6. saMgha 4 284 96 96 92 1 285 para 12 11ra1 . ra4ra karI 26 96 92 8.27 342 13 1111 ra rararara : ra6892 88 88 1 269 311 12 111 65 222221 4 2688 88 8 1 24 211111111 10. rararara | 4 25288 8480 1 253 3 i 1 1.120to 2010 21202 2 2404 80 8 1 245 10 102 10 | pada - 2010 236/80 8 1 237 ra9.10 928 9 57 - 18 8 22762 1 29 ra89 9 9 9 9 55 19 18 18 41 2206 2 2 1 22 ||raNa 9 9 926) 8 9 8 53 18 18 17 4 21rara72 6 -[ 1 2 3 ra 8 9 85 8 8 8 51 h8 1717' na 2002 6 86 / 205 9 4 apaji 9 lela lelAvata hI ghAlelaka Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matara. 4 tama pita tapana tApana nidAgha nAma. prajavalita ujjavalita saMjvalita sa pravalita Ara tAra mAra jA sAtama khADakhaDa khaDakhaDa trIjI ane ceAthI pRthvInA narakAvAsAnuM yaMtra. $ !*3j 22 21 9 8 24: 8 8| 3 8 8 | U 19: viSNunAM. i 1 ga ~D 17 6 i 6 15 1 12 11 10| lionle ''olle 77 7 9 to 5 1 5 5 1 4 ' 4 4 3 . dizAmAM| vikhuNA cAkhuNA. 804 20 8ra7 8 8 72 8 7 cha 7ra1 : 7 7 20 7 7 { } 19 7 } 18 | 6 [ ! 5163 6 5 pama ma ma 14 5 5 413 492 nile B ma 44 1 dizA | 4.11 4 4 3 310 4 3 39 |!*11*3]p] 4 49|2716 4716 16 15 4 16 1534 4 431514 14 4114 14 13 39 14 1312 4 37 1312 12 16| 4 196,6806464 15 197 4 188646460 1 189| 18066056 1 18 172 60 56 56 1646 6 pa6 para 156,56 para 48 1487524848 1 149| 1 17 15 16 pa 1 157 14 } * | * - 3512 12 155 3 121 10 4 4*454844 1 141 4 12484440 1 133 . 'alle pdfe --] +93 ing_ *lfelg cekhuNA. trikhuNA grate olle 2010 9 | 25 9 2 IMdraka. 31. 31 11 1 * 1 | 4 124444040 1 125 20101 94 116804036 1 117 108 40 30 320 1 19 4 4 23 8 8 1 4 210 8 3 19 7 6 | 4 | 4 100 36 3232, 1 101 92032 3228 1 93 84 228249 1 85 76282 8 240 1 77 230 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamI chaThThI ane sAtamI pRthvIne narakAvAsanuM yaMtra. pratara nAma 1 dizAmAM trikhuzI cAkhuNI ka khuNA tribuNI 1 vidizAmAM ple dizA . vidizAmAM trikhUNA cekhuNA guNAMka drika vinA kula lok] rokhaNI gALa - | khAta 3 3 3 3 to 2 Hq P tamaka che - 6 Usa eka 8ra424 3 3 2 7 3 | 6 5 ke jo ra42014 | 61 | 5 4 4parara-1 1 1 pa3 2 2 2 1 2 2 1 11 | 4 4 3 416 16 12 1. 5 2 2 1 2 2 1 1 8 [3 2 = 16 12 1| 19 231 - aMdha 2 timizra | hIma vAIla || 2 1 1 3 1 1 | 3 1 1 1 2 1 1 2 1 1 6 1 1 - cha | 3 2 2 5 | 2 2 1 3 | 2 1 1 282 8 8 1 29 0 8 8 1 1 21 12 8 4 0 1 13 o lalaka apratiSThAna 7. 0 0 0 0 0. * * * * * 5 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 1 | 0 6 8 - 0 - niraka pRthvI - - = = = R | 1 dizAmAM * * * - 6 6 = 1 vidizAmAM - 9 1 2 3 4 | pahale prata * 4 : : 6 | dizAmAM * - - : vidizAmAM ha ha ka & | chelle pratare mukha 125 77 282 19 133 33| 285 2.5 389 293 682. sAte pRthvInA paMktigata narakAvAsAnI gaNatrInuM yaMtra samAsa 9 ardha che. 245 53 keka h guNyAMka 265 h786 hke 4433 paMktigata narakAvAsA ra3ra Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 233 sAte pRthvInA AvalikAgata nArakAvAsA ane puchapAvakaNa narakAvAsA. channaI saMya tinnA, sattasu puravIsu AvalI nirayA; sesatiyAsI lakakhA,tisaya siyAlAnava sahasA.221. channaI saya-chanuM. sesa-bAkInA. tivannA-tapana. tiyAsI lakakhA-tyAsI sAsu puDhavImu-sAte lAkha. pRthvIne viSe. ti saya-traNaso. AvalI-AvalikAgata siyAlA-suDatAlIza. nirayA-narakAvAsA. navaI sahasA-nevuM hajAra, zabdArtha-sAte pRthvIne viSe (maLIne)AvalikAgata narakAvAsA cha-- se ne tepana che ane bAkInA (pupAvakaNa) narakAvAsA tyAsI lAkha nevuM hajAra traNaso suDatAlIza (83, 90, 347) che. vivecana-badhA IMdraka narakAvAsA goLa che. te pachI cAra dizA ane vidizAmAM rahelA AvalikAgata narakAvAsA anukrame vikhuNA, cekhuNA ane vATalA che. ema AvalikAnA cheDA sudhI kahevuM, puSpAvakIrNa nArakAvAsA judA judA AkAre che. te badhA narakAvAsA mAMhethI geLa, baherathI cokhA ane nIce asrAnI dhAra jevA che, ke jenA upara page cAlavAthI atyaMta vedanA thAya. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naraka pRthvI ratna prabhA zarkarA prabhA vAlukA prabhA paka prabhA dhUma prabhA tamaH prabhA tamastamaHprabhA sAte narakanA narakAvAsAnI kula saMkhyAnuM yaMtra. pina gALa. trakhuNAM. cAkhuNAM puSpA. gata. 1453 15080 1472 4433 29,95,5677 30,00,000 87 924 896] 24,97,305 25,00,000 477 parA 14,98,515 15,00,000 parA 9,99,293 10,00,00 7 2,99,735 3,00, 0 0 0 99,932 223 UG 15 1 31215 107 281 phA 492 232 269 1485 (7 707 88 265 63 kula narakAvAsA. 3332- 32000 9653 83,90,34) 99,995 5 84,00,0 0 0 234 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra35 narakAvAsAnuM uMcapaNuM pahoLapaNuM ane lAMbANuM ' kahe che. tisahasuccA sarve, saMkhamasaMkhijaja vithaDAyAmA; paNuyAla lakhasImaMtae ya lakhuM apaThANe.rarara. ti sahassa-traNa hajAra. | paTTAla lakakha-pIstAucA uMcA. save-sarve. lIza lAkha saMbaM-saMkhyAtA. sImaMta- sImaMtaka. asaMkhijaja-asaMkhyAtA. vithaDAyAmA-pahoLAI | lakhaM-1 lAkha janane ane laMbAIvALA. | aparANe-apratiSThAna. zabdArtha -sarve narakAvAsA traNa hajAra ejana uMcA ane saMkhyAtA ke asaMkhyAtA jana pahoLAI ane laMbAIvALA che. sImaMtaka (iMdraka narakAvAso) 45 lAkha janane ane apratiSThAna (IMdraka narakAvAsa) 1 lAkha ye kanane lAMbe paheLe che. vivecana-dareka narakAvAsAnI pITha (nIceno bhAga,) madhya bhAga ane skUpikA (zikhara) e traNe ekeka hajAra jana pramANa hovAthI sarve narakAvAsA 3 hajAra ejana uMcA che; tathA apratiSThAna narakAvAsAnI pUrva dizAmAM kAla, pazcima dizAmAM mahAkAla, dakSiNa dizAmAM rocaka ane uttara dizAmAM mahAreraka e cAre narakAvAsAnI laMbAI paheLAI ane paridhi asaMkhyAtA kaDAkoDI. jananI jANavI. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 sAte naraka pRthvIne viSe narakAvAsA rahita kSetra. chasu hiAvari joyaNa,sahassa vanna sarvAM carimAe; puDhavIe naraya rahiya, narayA sesami savvANu. 223. su-cha pRthvIne viSe. hiTTori-heThe ane upara. joyaNa-cAjana. sahasa-eka hajAra. Avana sahe-sADI mAna hAra. nayA-narakAvAsA. sesami--bAkInA (kSetra carimAe-chellI (sAtamI) vibhAga) ne viSe. ne viSe. savvAsu-sa` pRthvIemAM. zabdA--cha pRthvIne viSe heThe ane upara eka hajAra ceAjana ane chellI (sAtamI) pRthvIne viSe sADI bAvana hajAra yeAjana narakAvAsa rahita (kSetra) che, bAkInA (kSetra vibhAga)ne viSe sa pRthvIomAM narakAvAsA che. naraka pRthvInA dareka prataranuM aMtara. bisahassApuDhavI, tisahasaguNiaihi niyaya payarehi ; UNA bhrUNa niya payara, bhADyA patthaDataraya 24. bisahasyUNA-be hajAra UNA-AchA, rubhrUNa-eka rUpa ochA. niya payara-peAtAnA pratara ochI. vaDe. puddhayIe-pRthvIne viSe. naraya rahiya -narakAvAsa rahita. puDhavI pRthvI. tisahasa-traNa hajAra vaDe. guNiaihi -guNAelA. niyaya payarahi-peAtAnA pratarAnA. bhAiyA-lAgavAthI. pattharDa taraya -prataranu AMtar Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 zabdArtha-be hajAra jana ochI pRthvI karAya che, temAMthI traNa hajAra vaDe guNAelA pitAnA pratAnA ochA karavA eka rUpa eAchA pitAnA pratara vaDe bhAgavAthI prataranuM AMtarUM Ave. vivecana-cha naraka pRthvInA piMDamAMthI upara ane nIcethI ekeka hajAra jana ochA karavA ane sAtamI naraka pRthvInA piMDamAMthI upara ane nIcethI sADI bAvana hajAra yeAjana ochA karavA. pachI je pRthvIe jeTalA pratara heya, tene traNa hajAre guNane. te (pRthvI piMDa) mAMthI ochA karavA. te vAra pachI te bAkI rahela pRthvI piMDane eka ochA potAnA pratara vaDe bhAgavA eTale eka pratarathI bIjA prataranuM mAMhamAMhe AMtarU Ave. jemake : ratnaprabhA-pRthvIne piMDa 1 lAkha 80 hajAra ja nane che, temAMthI be hajAra jana ochA karatAM 1 lAkha 78 hajAra yojana rahe. ratanaprabhAnA tera pratara che, te dareka pravara 3 hajAra jana uce che, tethI 13 pratarane 3 hajAre guNatAM 39 hajAra jana thAya. te 1 lAkha 78 hajAramAMthI ochA karIe. te 1 lAkha 39 hajAra ejana rahe tene tera prataranI vacamAM 12 AMtara hovAthI bAre bhAgatAM 11583; yejana Ave; teTalA jananuM aMtara ratanaprabhAnA dareka pratare jANavuM. zarkarA prabhA-pRthvIne piMDa 1 lAkha 32 hajAra janane che. temAMthI be hajAra yeAjana ochA karatAM Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 1 lAkha 30 hajAra jana rahe. zarAmabhAnA 11 pratara che, te dareka pratara 3 hajAra jana uMce che, tethI 11 pratarane 3 hajAre guNatAM 33 hajAra yojana thAya. te 1 lAkha 30 hajAra ejanamAMthI ochA karIe, te 97 hajAra jana rahe, tene 11 prataranI vacamAM 10 AMtara hovAthI daze bhAgatAM 9700 ejana Ave, teTaluM aMtara zarkarA prabhAnA dareka pratare jANavuM. vAlukAprabhA-pRthvIne piMDa 1 lAkha 29 hajAra janana che, temAMthI be hajAra jana ochA karatAM 1 lAkha 26 hajAra yojana rahe. vAlukA prabhAnA 9 pratara che, te dareka pratara 3 hajAra yojana uMco che, tethI 9 pratarane 3 hajAre guNatAM ra7 hajAra jana thAya. te 1 lAkha 26 hajAra ejanamAMthI ochA karIe, te 99 hajAra jana rahe; tene nava prataranI vacamAM 8 AMtarA hevAthI AThe bhAgatAM 12375 pejana Ave, teTaluM aMtara vAlukA prabhAnA dareka pratare jANavuM. paMkaprabhApRthvIne piMDa 1 lAkha 20 hajAra janane che. temAMthI be hajAra jana ochA karatAM 1 lAkha 18 hajAra yejana rahe. paMkaprabhAnA 7 pratara che, te dareka pratara 3 hajAra jana uMce che. tethI 7 pratarane 3 hajAre guNatAM 21 hajAra jana thAya. te eka lAkha 18 hajAra ejanamAMthI ochA karIe. te 97 hajAra jana rahe. tene sAta prataranI vacamAM 6 AMtarA hovAthI Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 239 chae bhAgatAM 16163 ejana Ave, teTaluM paMkaprabhAnA dareka pratare aMtara jANavuM dhUmaprabhA-pRthvIne piMDa 1 lAkha 18 hajAra janane che, temAMthI be cAra jana ochA karatAM eka lAkha 16 hajAra jana rahe. dhUmaprabhAnA 5 pratara che, te dareka pratara 3 hajAra jana uMce che, tethI pAMca pratarane 3 hajAre guNatAM 15 hajAra jana thAya. te 1 lAkha 16 hajAra yejanamAMthI ochA karIe, to 1 lAkhane 1 hajAra ejana rahe; tene pAMca prataranI vacamAM 4 AMtarA havAthI cAre bhAMgatAM 2550 ejana Ave, teTaluM dhUma prabhAnA dareka pratare aMtara jANavuM. tama prabhA-pRthvIne piMDa 1 lAkha 16 hajAra jabane che, temAMthI be hajAra jana ochA karatAM 1 lAkha 14 hajAra yojana rahe. tama prabhAnA 3 pratara che. te dareka pratara 3 hajAra jana uMce che, tethI 3 pratarane 3 hajAre guNatAM 9 hajAra yojana thAya, te 1 lAkha 14 hajAra janamAMthI ochA karIe, te 1 lAkhane 5 hajAra jana rahe tene traNa prataranI vacamAM be mAMtarA hevAthI bee bhAgatAM para500 yejana Ave. teTaluM tama prabhAnA dareka pratare aMtara - tamatama prabhApRthvIne piMDa 1 lAkha 8 hajAra janane che, temAMthI upara nIce para500 jana ochA karatAM 3 hajAra ejana rahe. tamastama prabhAne 1 pratara che. mATe tenI uMcAI traNa hajAra ejananI jANavI. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 R 3 r 4 } . nAma ratnaprabhA zakarAprabhA vAlukAprabhA pakaprabhA dhUmaprabhA tamaHprabhA naraka pRthvInA piDanA AMtarAnI gaNatrInu yaMtra upara nIcenI pRthvIpiMDa, pRthvInA yAjana 18000 132007 128 0 0 0 120000 118000 2007 2000 2000 200 200 116 0 0 0 tamatamaHprabhA 18000 10{ 200 prataHguNita . zeSa yAjata. narakAvAsanA yeAjana pRthvI AMtarAnI 178 0 0 0 13000 7 126000 118000 1100 134000 30. 39000 139000 12 115833 yA. 97000 1 | 9700 yA 99000 / 12375 yA 33000 27000. dareka pRthvInA vrataranA AMtarAnuM pramANa 23000 97000 | 161663 yA 15000 10 3 9000 4 25250 yA 9097 /15000 2 parapa00 thayA cha 3000 . 20 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 ratnaprabhA pRthvIpiMDanI gaNatrInuM yaMtra. dakSiNa eNi. samabhUtalAnI nIce. uttara zreNi. zUnyapiMDa | rUcathI | 10 ejana nIce | zUnya pRthvI piMDa 8 pataMga | pataMga 15 10 ejanamAM pataMga patIMdra 16 7 kalaMDa | ta 13 10 mahA teMdra 14 6 mahAkadita hAsya 11 10 hAsya ratI 12 ] 5 kadita | suvatsa 9 10 vizAla Idra 10 4 bhUtavAdI Izvara Idra che. 10 mahezvara Iddha 8 ! 3 sivAdI vIMdra pa. rUSi pAledra ! 2 pazupannI dhAtA indra = 10 vidhAtA IMdra ! 1 aNupanI saMnihita 1 1 sAmAnaMdra 2 | zapiMDa abhAge 10 " pRthvIpiMDa samabhUtalAthI 1000 8 gaMdharva gItaratApa 100 ejanamAM gItayA~dra 16 maheraga atikAya. 1 100 mahAkAyeMdra 14 6 puirUSa purUdra 1 100 mahApurUdra 12 5 kinara | kinareMdra la 100 jiMpurUdra 10 * rAkSasa | bhImeMdra 100 mahA bhImeM 8 3 yakSa pUrNabhadra 5 100 | mANibhadraMka 6 2 bhUta | supeMdra 3 100 pratirUpedra 1 pizAca| kAleMdra 1 100 mahA kAleMdra 2 zunyapiMDa. | adhebhAge | 100 " pRththApiMDa samabhUtalAthI 100 bu. pra. 16 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rajara dakSiNa eNi | samabhUtakAnI nIce | uttara zreNi prathama pratara mAna | 3000 ejana | narakAvAsAnI uMcAI pratara aMtara mAna [ 115833 , nya aMtara dvitIya pratara bhAna | 3000 che narakAvAsAnI uMcAI aMtare ghoSedra. 19 115833 , mahA gharSa 20 tRtIya prataramAna | 3000 che narakAvAsAnI uMcAI aMtare velabeMdra 16 11583 , prabhaMjanaMdra 18 caturtha praharamAna | 3000 , narakAvAsAnI uMcAI aMtare amitagatIMdra 15 11583 amita vAhanaMdra 16 paMcama prataramAna | 3000 narakAvAsAnI uMcAI aMtare jalaka teMdra 13 115833 , jalaprabhedra 14. SaSTama prataramAna | 3010 narakAvAsAnI uMcAI aMtare pUNedra 11 1 viziheMdra 12 saptama prataramAna | narakAvAsAnI uMcAI aMtare agnizikheMdra 9 11583 agrimANa8 10 aSTama prataramAna | 3000 nakAvAsAnI uMcAI aMtare harika taMdra 7 115833 harisahedra - navama prataramAna | 3000 narakAvAsAnI uMcAI aMtare veNudeveMdra 5 115833 veNudAlI 6 dazama prataramAna | 30 0 0 narakAvAsAnI uMcAI aMtare dharaNaMdra 3 115833 bhUtAnaMdra 4 ekAdaza prataramAna | 3000 narakAvAsAnI uMcAI aMtare camareMdra 1 115833 , balI 2 dvAdaza prataramAna 300 0 narakAvAsAnI uMcAI zUnya aMtara 115833 che zUnya aMtara trayodaza prataramAna 30 0 0 >> narakAvAsAnI uMcAI abhAge pRthvIpiMDa 1 0 0 0 nArakI rahita kSetra 3 0 0 ratna prabhA pRthvIpiMDa 1 lAkha 80 hajAra | samabhUtalAthI nIce Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sAte narakapRthvInevizenArakIonAzarIranuM utkRSTapramANa. pauNa6 dhaNuka aMgula, rAyaNue dehamANu-mukkasaM; esAsu duguNa duguNuM,paNadhaNu saya jAva caramAe.225. pauNu dhaNu-pioNA ATha | sesAsu-bAkInI pRthvIone dhanuSa. viSe. cha aMgula-cha AMgaLa. guNaguNuM-bamaNuM bamaNuM rayaNue-ratnaprabhAnA. paNadhaNasaya-pAMca dhanuSa dehamANu-dehanuM pramANa jAva-cAvatuM. ukkosaM-utkRSTa. caramAe-belIne viSe. zabdArtha-poNA ATha dhanuSane cha AMgaLa ratnaprabhAnA (nArakInA) dehanuM pramANu utkRSTa che. bAkInI pRthvIone viSe bamaNuM bamaNuM zarIra jANavuM, yAvat chellI pRthvIne viSe 500 dhanuSa dehanuM pramANa thAya. vivecana-ratnaprabhAnuM nA dhanuSane 6 AMgaLa, zarkaraprabhAnuM 1pA dhanuSa ne 12 AMgaLa, vAlukAprabhAnuM 31 dhanuSa, paMkaprabhAnuM 62aaaa dhanuSa, dhUmaprabhAnuM 125 dhanuSa, tamaH prabhAnuM 250 dhanuSa ane tamastamaH prabhAnuM 500 dhanuSa utkRSTa dehamAna che. 24 AMgaLane 1 hAtha ane 4 hAthane 1 dhanuSa thAya. ratnaprabhAnatere prataranA nArakInuM utkRSTa zarIranuM pramANu. rayaNAe paDhama payare, haFtiya dehamANu-maNupayaraM; chappanaMgulasa, vuDDI jA terase punaM. ra6. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rayaNAe-ratnaprabhAnA. chappanaMgulasaddhA-sADI paDhama pahere-pahelA prata 1 AMgaLanI rane viSe. vuDaDhI-vRddhi. hasthatimaM-traNa hAtha. jA-cAvatu. dehamANu-dehanuM pramANa. | terase-teramA pratarane viSe. aNupayara-dareka pratare. puna-pUrNa. | zabdArtha rAnaprabhAnA pahelA pratarane viSe traNa hAtha dehanuM pramANa che. (te pachI) sADI chappana AMgaLanI vRddhi dareka pratare karavI. yAvat teramA pratarane viSe pUrva (chA dhanuSane 6 AMgaLa) prAmaNa Ave. vivecana 56 AMgaLa eTale 2 hAthe ne 8 AMgaLanI vRddhi dareka pratare karavI. ratnaprabhAnA tere prataranA nArakInuM utkRSTa dehamAna. cAra hAthane eka dhanuSa mATe 31 hAthane cAre bhAgatAM chA dhanuSa Ave, tethI ratnaprabhAnA teramA prataranA nArakAnuM utkRSTa dehamAna kA dhanuSane 6 AMgaLa thAya. prazno 1. sAte naraka pRthvInA pahelA chellA ane madhyanA prataronAM nAma,te pratarAnA paMktigata trikhUNuM khuNA ane goLa drika sahita narakAvAsA kahe. pratara AMgaLa dareka pratare 2 hAthane 8 AMgaLa. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarkarAmabhA vigerenA dareka pratare utkRSTa zarIranuM pramANu. je deha pamANa uvarimAe, puDhavII aMtime payare; vaMciya hiTiThama puDhavI, paDhama pacaraMmi badhaa. 227. saMcaguNaga so payara, bhAyaM bIyAI payara vurphi bhave; tikara ti aMgula karasatta, aMgulA sa iguNavIse 228, paNa dhaNu aMgula vIsa, panarasadhaNudunnei hatha sarNaya; bAsaddhi dhaNu paNa puDhavIpayara vu iImA. 229 ti kara-traNa hAtha deha pramANu-deha pramANu. ti aMgula-traNa AMgaLa. uvarimAe-uparanI. kara satta-sAta hAtha. purI-pRthvInA aMgulA-AMgaLa. aMtime payare- chelA pratare. saddhi guNavIsa-sADI taMciya-te nice. egaNeza. hima puDhavI-nIcenI paNa dhaNu-pAMca dhanuSa. pRthvInA. aMgula vIsa-vIza AMgaLa paDhama payarami-pahelA panarasa dhaNu-panara dhanuSa. pratarane viSe. dunnei hatha saDhA-aDhI bodhavaM-jANavuM. laMca-ane te mAna. bAsadhiyuha sa-sADI eguNaga-eka ochA. bAsaTha dhanuSa. saga payara-pitAnA pratara vaDe. paNa-pAMce. bhayaM-bhagAya che. puDhavI-pRthvInA. bIyAI-bIjI AdinA. | payara-pratarane viSe. payara vRCi-kataramAM vRddhi. | vRddhi -vRddhi. bha thAya. ImA-A hAya, Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdA--je deha pramANa uparanI pRthvInA chellA pratare hAya, teja nizce nIcenI pRthvInA pahelA pratarane viSe jANyuM, ane te mAna eka AchA peAtAnA pratara vaDe bhagAya che, teTalI vRddhi khIjI AdinA prataramAM thAya che. ( zarkarA prabhAnA dareka pratare) 3 hAtha ne 3 AMgaLa; ( vAlukA prabhAnA dareka pratare) 7 hAtha ne 19aa AgaLa; ( paMka prabhAnA dareka pratare) 5 dhanuSa ne 20 AMgaLa; ( dhUma prabhAnA dareka pratare) 15 dhanuSa ne rA hAtha ane (tama:prabhAnA dareka pratare) 62aa dhanuSa. ema pAMce pRthvInA pratAne viSe A vRddhi thAya che. vivecana--zarA prabhAnA pahelA pratare uparanI ( ratnaprabhA ) pRthvInA chellA pratara jeTalu eTale chA dhanuSa ne 6 AgaLa dehamAna che. te chaNA dhanuSanA hAtha karavA mATe cAre guNIe eTale 31 hAtha ne 6 AMgaLa. tenA AMgaLa karavA mATe cAvIze guNutAM 744 AMgaLa thAya, temAM cha AMgaLa meLavatAM 750 AMgaLa thAya, tene zarkarAprabhAnA 11 pratara che, temAMthI eka AcheA karI deze bhAgatAM 75 AMgaLa eTale 3 hAtha ne 3 AMgaLa athavA nA dhanuSa ne 3 AMgaLa Ave, teTalI vRddhi zarkarA prabhAnA dareka pratare karavI. vAlukA-prabhAnA pahelA pratare (zaka rA prabhAnA chellA pratara jeTaluM) 1pA dhanuSa ne 12 AMgaLa dehamAna che. te 1pappA dhanuSane cAre guNatAM 62 hAtha thAya, tene cAvIze zuSutAM 1488 AMgaLa, temAM 12 AMgaLa umerIe, te Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27. 1500 AMgaLa thAya; tene vAlukA prabhAnA 9 prataramAMthI eka ocho karI ADe bhAgatAM 187LA AMgaLa eTale 7 hAtha ne 1lA AgaLa athavA 15 dhanuSa ne 1 AMgaLa thAya, teTalI vRddhi vAlukA prabhAnA dareka pratare karavI. paMka-prabhAnA pahelA pratare (vAlukA prabhAnA chellA pratara jeTaluM) 3 dhanuSa dehamAna che. tene cAre guNatAM 125 hAtha thAya, tene covIze guNatAM 3000 AMgaLa thAya; tene paMprabhAnA 7 prataramAMthI eka ocho karI che e bhAgatAM 500 AgaLa eTale 20 hAtha ne 20 AMgaLa athavA 5 dhanuSane 20 AMgaLa thAya, teTalI vRddhi paMkaprabhAnA dareka pratare karavI. dhUma-prabhAnA pahelA pratare (paMka prabhAnA chellA pratara jeTaluM) 6rA dhanuSa dehamAna che tene cAre guNatAM 250 hAtha thAya, tene dhUma prabhAnA 5 prataramAMthI eka eche karI cAre bhAgatAM darA hAtha eTale 15 dhanuSa ne nA hAtha thAya. teTalI vRddhi dhrumaprabhAnA dareka pratare karavI. tamaH prabhAnA pahelA pratare (dhUmaprabhAnA chellA pratara jeTaluM) 125 dhanuSa dehamAna che. tene tama:prabhAnA 3 prataramAMthI eka eche karI bee bhAgatAM darA dhanuSa thAya, teTalI vRddhi tamaHprabhAnA dareka pratare jANavI. prazno. 2. rAmabhA paMkaprabhA ane dhUmaprabhA e traNe narapRthvIo konA konA AdhAre rahelI che, te AdhArenuM pramANa adhe ane tichuM che. keTaluM che? te vigatavAra kahe. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 zarkarAmabhAnA dareka prata | paMka prabhAnA dareka pratare nArakInuM utkRSTa dehamAna. | | nArakInuM utkRSTa dehamAna 6. dhanuSa | AgaLa vRddhi $ ! dhanuSa | AMgaLa vRddhi | 0 31 = chA 8 lA dha 9 10 36. 4nA 4 // 51 56 62. 5 dhanuSane 20 AMgaLa 8 dareka pratare che dhanuSane 3 AMgaLa. rU 10nA 1iaa. 12 135 14 14 1paNa 6 dhUma prabhAnA dareka pratare nArakInuM utkRSTa dehamAna. vAlukA prabhAnA dareka pratare nArakInuM utkRSTa dehamAna. 1 | 62aa | hAtha 78 pAhAtha 93!! hAtha 4 109 I* hAtha 5 / 125 (c) hAtha upAdhanuSane hAtha - che 15 17ll 19aaaa 21 23 ja ka dareka pratare te dhanuSane 19 AMgaLa tama:prabhAnA dareka pratare nArakanuM utkRSTa dehamAna. 125 dhanuSa 18nA dhanuSa 250 dhanuSa tamaratamaH prabhAnA eka pratare nArakInuM utkRSTa dehamAna. , 500 dhanuSa nathI. Ifrlles 2chA rA 3i Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 nArakInA uttara dvikriya zarIranuM jaghanya ane utkRSTa pramANu tathA mUla zarIranuM jaghanya pramANu. ie sAhAviya deho, uttara veuvio ya taddaguNe; duvihevi jahanna kamA, aMgula asaMkha saMkhaMso.ra30. I-e pramANe. | vi-paNa. sAhAviya-svAbhAvika (mULa). | jahanna-jaghanyathI. dehe-deha. kamA-anukame. uttara veuvao-uttara aMgula-AMgaLane. vaikiya. | asaMkha-asaMkhyAta. taduguNe-tethI bamaNuM. saMkha-saMkhyAta. duvihebane prakAranuM. aMte-bhAga. | zabdArtha e pramANe svAbhAvika (bhavadhAraNIya) dehanuM pramANa karyuM ane uttara vaikiya te (svAbhAvika zarIra) thI bamaNuM hoya che. baMne prakAranuM (svAbhAvika ane uttara vaikriya) zarIra paNa anukrame jaghanyathI aMgulane asaMkhyAtame bhAga ane aMgune saMkhyAmAM bhAga hoya che. sAte nArakIno utkRSTa ane jaghanya upapAta viraha ane avanavirahakAla,upapAta ane vyavanasaMkhyAtathAAgati. sattasucavIsa muhu, saga pannara diNagaducau chamAsA: uvavAya cavaNa viraha, eNe bArasa muhura guru. 231. lahuo duhAvi samao saMkhA puNasura samA muPyavA; saMkhAupajatta paNiditiri narAjati naraesa 232 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ththavALA, 50 sattasu-sAte pRthvIne viSe. laheo-jaghanya virahakAla. cakavIsa mu-24 muhUrta. duhovi baMne prakAre paNa. saga-7 divasa, sama-samaya. saMkhA-saMkhyA. panara diNa-15 divasa. puNa-vaLI. iga-eka mAsa. sura samA-devanI sarakhI. da-be mAsa. muNeyavA-jANavI. cau-cAra mAsa, saMkhAu-saMkhyAtA AyuchamAsA-cha mAsa, uvavAya-upapAta (janma). 5jajana-paryAptA. cavaNu-vana (maraNa). pasiMdi-paMceMdriya. viraha-viraha. tiri-tiryaca. he-sAmAnyathI. narA-manuSya. bArasa muhatta-12 muhUrta. | jati-jAya che, upaje che. guru-utkRSTa. | | narasu-narakamAM. zabdArtha-sAte pRthvIne viSe anukane utkRSTa upapAta viraha ane vana viraha (kAla) 24 muhUrta, 7 divasa, 15 divasa, 1 mAsa, 2 mAsa, 4 mAsa ane 6 mAsa che. sAmAnyathI (sAte narakane bhege) utkRSTa uSapAta ane vana virahakAla bAra muhUrta che. jaghanya virahakALa baMne prakAre paNa (sAte narakane bhege ane darekane judo) 1 samaya che. (upapAta ane yavana) saMkhyA vaLI devanI sarakhI jANavI. saMkhyAnA AyuSyavALa paryApta pacaMdriya tiryaMca ane manuSya narakamAM upaje che. vivecana-sAte narakane viSe nArakI prAyaH niraMtara upaje che ane eve che. paraMtu kayAreka viraha paDe, te jAnyathI sAte narakane bhege viraha kAla 1 samaya che. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 eTale 1 samaya gayA pachI sAtamAMthI koI pazu narakamAM avasya nArakI upaje ke cyave; tathA dareka narakane viSe jaghanya vira*kAla 1 samaya che. utkRSTa virahukALa sAte narakane viSe bhege| sAmAnyathI 12 muhUta che, eTale 12 muhUrta sudhI keIpaNu jIva sAte narakamAM upaje ke vyave nahi, te vAra pachI upaje ke cave, temAM paNa eTalu vizeSa che ke khAra muhUta sudhI utpatti ane maraNu sarakhu thAya, eTale 24 muhUta sudhI naraka pRthvImAM jIvAnI vadhaghaTa thatI nathI. nArakIonI upapAta ane cyavana saMkhyA. devAnI jema 1 samaye eka, be, traNathI mAMDIne saMkhyAtA ke asaMkhyAtA jIveAnI jANavI, nArakInI Agati (ga`ja) sakhyAtA AyuSyavALAM paryAmA paMce driya tiya ca ane manuSyAmAMtho jANavI. kayA kAraNeAthI jIva narakAyu khAMdhe. micchAsi mahAraMbha, pariggaho tiSvakAha nissIle; narayAuM nibaMdhai, pAvamai rU pariNAmeA. 233, siriMDi-mithyASTi, narayAu aM-narakAyune nibaMdhai-bAMdhe che. mahArabha-mahAra'bhI, pariggahA-parigrahI. tintra kAha-tIkASI, nissIleA-zIla rahita. pAvamai-pApanI mativALe, 36 pariNAme-raudra pari NAmI (jIva) zabdA--1; mithyAdRSTi, 2. mahArabhI, 3. parigrahI, 4 tIvra krAdhI, 5 zIla rahita, 6, pApanI mativALe ane 7. raudra pariNAmI ( jIva ) narakAyune bAMdhe che. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArta naraka pRthvInA nArakInuM zarIra, virahakAla, upapAta sakhyA. cyavana saMkhyA ane gatyAgatinuM yaMtra. uttara kriya zarIranuM utkRSTa zarIrano. mUla mAna. mUla zarIranuM huM naraka pRthvI utkRSTa mAna uttara vaikrika zarIranuM dhanuSa AMgaLa dhanuSa AMgaLAna jadhanya mAna. dhUmaprabhA. tamaHprabhA ratnaprabhA. zarAprabhA. 1pappA 12 315 vAlukAprabhA. 31 / pa'kaprabhA, karA 1rapa aad 250 6 pA 12 tamatama:prabhA57 7 125 dA 7 250 * . 500 1000 - . . fle-le Face Phb]P ?!e *le1d_lepl.Be 1-Febr_pab pD.ele *led Tepla.R utkRSTa viraha kAla judA 24 muphta 7 divasa 15 divasa 1 mAsa 2 mAsa 4 mAsa 6 mAsa jadhanya viraha kAla bhe !! judA bhegA sAte narakane bhege 12 mu. samaya 36 22 " " sAte narakane bhegA 3 samaya. upapAta sa khyA cyavana sakhyA Ple saMkhyAtA ke asa khyAtA [ple nuM iPin a _1R]kh_lolbkalela leak the e h] h].g.h R]h_lolbele_plane oble hope Le hP] ].e.h Plea oble spara Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 kyA jIvA utkRSTathI marIne keTalI naraka sudhI jAya. asanni sarisiva pakSI,sIha uragityi janti jA choTuM, kamasA ukkoseNuM, sattama puDhavi maNuya macchA. 234. asani -asa nI sarisiva-bhuja parisapa pakSI-pakSI. sIha-siMha. uraga-uraH parisarpa, ityi-strI. jati-jAya che, upaje che. jA chasi-DI sudhI. kamasA-anukrame. ukkoseNu -utkRSTathI. sattama puvi'-sAtamI pRthvI sudhI. maya-manuSya. macchA-masya. zabdA--asarI ( paryAptA ticA), garbhaja bhuja parisa, pakSI, sIMhuM, sarpa ane strI anukrame chaThThI naraka pRthvI sudhI tathA manuSya ane matsya sAtamI naraka pRthvI sudhI utkRSTathI utpanna thAya che. vivecana--asa'nI aparyAmA manuSya ane tiya ca narakAyu khAMdhe nahi. te mATe asaMjJI paryApto tiya ca e narakAsu khAMdhe, te pahelI narakamAM jaghanyathI 10 hajAra varSa ane utkRSTathI pakSeApamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA AyuSye upaje, temane aparyAptA avasthAmAM nArakInA bhava saMbaMdhI avadhi ke vibhaMga jJAna hatuM nathI, paNa paryAptA avasthAmAM te jJAna upaje che. gaja bhuja parisapa (caMdanA, nALIyA vigere) khIjI naraka sudhI, Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garbhaja pazI (gIdha sIMcANa vigere) trIjI naraka sudhI, garbhaja catuSada (siMha, bilADA, vAgha vigere) cothI naraka sudhI, garbhaja uraH parisarpa (sarpa ajagara vigere) pAMcamI naraka sudhI, strI vedI ( strI ratnAdi) chaThThI naraka sudhI, garbhaja manuSya ane matsya utkRSTathI sAtamI naraka sadhI atyaMta raudra (hiMsAdi) adhyavasAyathI upaje che. ane jaghanyanI te upara kahelA sarve ratnaprabhAnA pahelA pratare upaje. keTalAka tiryanI prAya: Agati ane gati. vAlA dADhI pakhI, jalayara narayAgayA u akrA; jaMti puNe narasu, bAhulleNuMna uNa niyamo. ra35. vAlA-vyAla, sarpa. jati-jAya che, upaje che. dADhI-dADhIvALA. puNe-vaLI. pakhI-pakSI. narasu-narakamAM. jalayara-jalacara. bAhulleNu-ghaNuM karIne. narayAgayAu-narakamAMthI. na-nathI. AvelA. uNa-vaLI apharA-ati krUra. niyama-niyama. zabdArtha-1. ati krUra ( adhyavasAyavALA ) sarpa. 2. dADhIvALA (sihAdi), 3. pakSI ane 4. jalacara narakamAMthI AvelA ane (marIne) vaLI ghaNuM karIne narakamAM upaje che. paNa vaLI upaje, (e) niyama nathI, Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 kAraNa ke koIka jIva narakamAMthI nIkaLI manuSya bhava, samyakatvAdi pAmI vajA rUSabha nArAca saMghayaNe mokSe paNa jAya.) kyA saMghayaNavALo marIne keTalI naraka sudhI jAya. tayA nArakIne vezyA keTalI hoya? de paDhama puDhavi gamaNuM chevakIliyAI saMghayaNe ikika puDhavi , AItilessAu narasuM. 236. -e. | saMghaya-saMghayaNa chate. paDhama puThavI-pahelI | ikika-ekekI. sudhI. puDhavI -pRthvInI vRddhi. gamaNuM-gamana kare, jAya. | AI-AdinI, prathamanI. chevaTe-chevaDuM saMdhayaNa chate ti lessAu-traNa vezyAo. kIliyAI-kIlikAdi. | narae mu-narakamAM. zabdArtha_evaDuM saMghayaNa chate pahelI be naraka pRthvI sudhI marIne jAya. kalikAdi saMghayaNa chate ekekI pRthvInI vRddhi karavI. narakamAM prathamanI traNa vezyAo heya che. vivecana-chevakU saMghayaNavALe marIne saMkiSTa adhyavasAye karIne bIjI naraka pRthvI sudhI jAya. kAlikA saMghayaNe trIjI naraka pRthvI sudhI, ardhanArA cethI naraka pRthvI sudhI, nArAce pAMcamI naraka pRthvI sudhI, Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 pRthvI sudhI sAtamI naraka rUSabha ane vA pRthvI sudhI jAya. rUSabhanArAce chaThThI naraka nArAce marIne utkRSTathI jaghanyathI tA chae. ghayaNuthI pratara sudhI ane tenI vacamAM je upaje te madhyama gati jANavI. ratnaprabhAnA prathama ratnaprabhAdi pRthvInA nArakIne viSe lezyA. dusu kAU tayAe, kAu nIlAya nIla 5kAe; dhUmAe nIla kiNDA, dusa kiNNA hanti lessAA.237, su-e narakane viSe. kANa-kApAta. taIyAe-trIjIne viSe. kANa nIlA ya-kApAta ane nIla. nIla-nIla. 5kAe-5kaprabhAne viSe. dhRmAe-dhUmaprabhAne viSe. nIlakijhhA-nIla ane kRSNa kusu-e pRthvIne viSe. dA-kRSNa. hunti-che, hAya che. lessAo-vezyA. zabdArtha - e naraka pRthvIne viSe kApAta lephsA, trIjIne viSe kApAta ane nIla, paMka prabhAne viSe nIla dhUma prabhAne dveiSe nIla ane kRSNa vezyA, e pRthvIne viSe kRSNa lezyA haiAya che. vivecana--pahelI e narake kApAta lesyA hAya che. temAM eTaluM vizeSa ke ratnapramA karatA zAprabhAmAM atyaMta malIna kApAta vaizyA jANavI, trIjI narakanA Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 prathama pratarane viSe patyeApamanA asa khyAtamA bhAga adhika traNa sAgaropama sudhInA AyuSyavALA nArakIne kApeAta lezyA, ane tethI uparAMta AyuSyavALAne nIla lesyA; paka prazAe nIla vaizyA ja hoya; dhUma prabhAnA prathama pratarane viSe patyeApamanA asa`khyAtamA bhAga adhika 10 sAgaropama sudhInA AyuSyavALA nArakIne viSe nIla vaizyA ane tethI uparAMta AyuSyavALAne kRSNa lezyA, chaThThI ane sAtamI narakane viSe kRSNa vaisyA ekalI ja hAya, paNa chaThThI karatAM sAtamI narake atyaMta malIna kRSNe vaizyA jANavI. dravya ane bhAva lezyAnuM svarUpa ane te leyA cAre gatimAM kevI rIte heAya. sura nArayANa tAo, dantra lesA avisA bhiyA; bhAva parAvattIe, esi hunti challesA. 238. sure nArayANu-devatA ane nArakIne. tAAte. dhruvalesA-dravya lephsA. avasiA-avasthita. bhaNiyA-kahI che. bhAva parAvattIe-bhAvanI parAvati vaDe. puNa-vaLI. esi-eone. hanti-hAya che. chellesA-cha lephsA. zabdA--devatA ane nArakIne te dravya lephsA avasthita ( te deva nArakInA bhavamAM jIve tyAM sudhI rahe mu. ma. 17 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 tevI) kahI che. bhAvanI parAvati ( adhyavasAyanI pheraphArI ) vaDe vaLI eene cha lezyA hAya che. vivecana--saudharmAdri devane teo vigere traNa vezyA ane nArakIone kRSNAdi traNa lezyA kahI, te vezyA dravya avasthita jANavAM, paNa asurA jAjA. ItyAdi zarIranA bAhya varNa rUpe na jANavAM. dravya kSetra ane kAlAdi sAmagrI pAmIne bhAvanI parAvita e (adhyavasAya khaDhalAvAthI) e ( devatA ane nArakI ) ne viSe cha e lezyA hAya che. tiya ca ane manuSyane bhavAMtare (devatA ane nArakInA bhavamAM UpajatAM) athavA zeSa kALe mULagI lesyAnA tyAge ane navI lephsAnA saMcAge navI lesyA thAya. jema dhALuM vastra machArdikanA saMcAge pAtAnuM mULazveta svarUpane gumAve ane tarUpa ( rakatAdi va rUpa) paNe pariName, tathA lesyAnA kALa utkRSTathI aMtarmuhUta sudhI tene hAya che. devatA ane nArakIne mULagI lezyA navI lesyAnA sacege pragaTapaNe athavA apragaTapaNe tene AkAra mAtra pAme, paNa tapa paNe na thAya. jemakeH--Tika te jAsudanA kula saMge pragaTa tenuM pratibiMba pAme ane nIlamaNi kALA dore pAvIe. te te nIlamaNi apragaTapaNe kALA dvArAnA raMga jevA AkAra mAtrane pAme. paNu ane dRSTAMtamAM tadnarUpa paNe na thAya. tevIja rIte kRSNAdi vezyAnA kUbyA te Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 nilAdi vezyAnA dravyanA samUhane pAmIne, keIka vakhata pragaTa tenA pratibiMbane pAme ane keIka vakhata apragaTa tenA AkAra mAtrane pAme. paraMtu kRSNadi lezyAnA varNAdi pariNAma pAmIne nIlAdi lezyAnA dravya rUpe na thAya. sAtamI nArakIne sadA avasthita kRSNa lehyA che. te jyAre tene lehyAdi dravya saMga pAmIne tenA pratibiMba ke tadAkAra mAtrane pAme, te vAre te jIvane zubha pariNAma upajavAthI samyakatvanI prApti thAya. evI rIte saMgama devatAne avasthita teje vezyA kahevI ane AkAra mAtrathI kRSNa lezyA thavAthI vIra prabhune upasarga karavApaNuM thayuM che ema jANavuM. kRSNAdi traNa lesyAne varNa gaMdha rasa ane sparza azubha jANa tathA teje Adi traNa vezyAne varNAdika zubha jANavA. sAtamI narakane nArakI utkRSTa AyuSya jogavIne masyaja thAya ane jaghanya ke madhyama AyuSya bhegAvIne garbhaja paryAptA tiryaMcamAM avatare. jemake -kamaThane jIva sAtamI narakamAM madhyama AyuSya bhogavI marIne siMha thayuM hatuM, nArakInI gati ane AgAmI bhavamAM vadhumAM vadhu prApti. nirauzvA gabhaya, pajatta saMkhAu laddhi eesi, cakki hari juala arihA. jiNa jaI disi sama puhavi kamA.ra39 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirauvaTTA-narakamAMthI | hari juala-vAsudevanuMyuga nIkaLelA. arihA-arihaMta. gabhaya-garbhaja ji-jina. sAmAnya 5jA-paryAptA. kevI . saMkhAu-saMkhyAtA jaI-yati, sAdhu. AyuSyavALA. disi-deza virati. laddhi-laddhi, lAbha, prApti. sanma-samyakatvI. eesiM--ene. havipRthvInA. caki-cakravarti. kamA-anukamathI, kramathI. zabdArtha -narakamAMthI nikaLelA [ jIve AgAmI bhavamAM ] garbha ja paryAptA saMkhyAtA AyuSyavALA (manuSya ane tiryaMca) thAya, eone [ AgAmI manuSyanA bhavamAM ] 1. cakavarti, 2. vAsudevanuM sugala (vAsudeva ane baladeva), 3. arihaMta, 4. sAmAnya kevaLI, 5. yati, 6. dezavirati, ane 7. samyakatvanI prApti (ratnaprabhAdi, pRthvInA anukramathI thAya che. vivecana-narakamAMthI nIkaLelA jIve AgAmI bhavamAM garbhaja paryAptA saMkhyAtA AyuSyavALA manuSya ane tiryA camAM upaje paraMtu aparyAptA, samUrchAima ke yugaliyA manuSya ane tiryaMcamAM tathA deva ane nArakImAM na upaje. pahelI narakamAMthI nIkaLelA jIve cakavati thaI zake. paNa thAya, e niyama nathI. A pramANe bIjI Adi pRthvImAM samajavuM. bIjI naraka pRthvI sudhInA nIkaLelA jI anaMtara manuSya bhavamAM Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsudeva ke baLadeva thaI zake. zreNikAdikanI jema jeNe pUrve narakAyu bAMdhIne, pachIthI darzana vizuddhi vigere kAraNathI tIrthakara nAma karmane baMdha karyo hoya, tevA che trIjI naraka sudhI utpanna thAya che, ane tyAMthI nIkaLIne anaMtara manuSyanA bhavamAM tIrthaMkara thaI zake, cothI naraka pRthvI sudhInA nIkaLelA ja anaMtara manuSya bharamAM jina [ sAmAnya kevalI] thaI zake. pAMcamI naraka pRthvI sudhInA nIkaLelA jIvo anaMtara manuSya bhavamAM sarva virati sAdhu thaI zake. chaThThI naraka pRthvI sunA nIkaLelA manuSya ane tiryaMca pacedriyanA bhavamAM deza viratipaNuM pAmI zake ane sAtamI pRthvImAMthI nIkaLelA ja anaMtara tiryaMcanA bhavamAM samyakatva pAmI zake. paNa deza virati Adi upara kahela lAbha na pAme ema sarvatra jANavuM. sAte nArakInuM utkRSTa ane jAnyathI avadhi kSetra. rayaNAe ohi gAuA, cattAriachuTakagurUlahukameNa, paI puDhavi gAuddha, hAyaIjA sattami bagaddha. 240 rayaNAe-ratnaprabhAne viSe. | pAIpuDhavI-dareka pRthvI pratye. hi-avadhijJAna. gAutha -ardhagAu. gAuagAu. hAI-ghaTe che. cattAri-cAra. araTha-sADAtraNa jAnyAvat guru-utkRSTa. sattami-sAtamIne viSe. lahu-jaghanya. Iga-eka gAuM. kameNu-anukrame. addhaardha gAu. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 zabdA --ratnaprabhAne viSe utkRSTa ane jaghanya avadhijJAna anukrame 4 gAu ane gA gAu che. dareka pRthvI pratye a gAu ghaTe che. yAvata sAtamI (pRthvI) ne viSe utkRSTa (avidha jJAna) 1 gAu ane jaghanya (avadhi jJAna) adha gAu hAya che. C vivecana--sAtamI narakamAM utkRSTa avadhi jJAna 1 gAu che. te sAtamI narakamAM utpanna thayela brahmadatta cakravatI hA kutI, ema pAkAre che. ane chaThThI narakamAM utpanna thayela brahmadattanI zrI kumatI 'hA (iti khede) brahmadatta' ema pAkAre che, te kevI rIte peAtAnA bhartArane jANe! jAti smaraNa jJAnathI jANe, paNa aviSe jJAnathI jANe nahi. prazno 1. bIjI cethI ane chaThThI naraka pRthvInI mukha, bhUni gALa, trikhuNA, cAkhuNA, paktigata ane kula narakAvAsAnI saMkhyA tathA prataranA AMtarAnuM pramANu rIti sAthe kaheA. 26-12-18-24-30-36-4ra te 48 mA prataranA nArakanu utkRSTa dehamAna kahe; tathA trIjI ane pAMcamI pRthvInA dareka pratare dehamAM keTalI vRddhi karavI te rIti sAthe kahe 3. za`rAprabhA pakaprabhA ane tamaHprabhAnA nArInuM mULa ane uttara vaikriya zarIranuM jadhanya ane utkRSTa mAna, virahakAla, upapAta ane cyavana sa MkhyA tathA gati Agati kahe. 4. jalacara catuSpada khecara ura:parisarpa ane bhujaparisa kayA kayA sadhayaNavALA utkRSTa azubha adhyavasAyathI marIne kaI kai narakamAM upaje tathA tyAM tene lesyA kaI hoya ? temaja urdhva adhA ane ti" avadhi keTaluM ? ane AgAmI bhavamAM gati ane labdhi kaheA. narakAdhikAraH samAptaH Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ra 3 4 5 . 7 naraka pRthvI ratna prabhA zarkarA prabhA vAlukA prabhA paka prabhA dhUma prabhA tamaH prabhA tamatama:prabhA nArakIne lezyA, avavidha kSetra, gati ane labdhi. tiththu. avadhikSetra adhikSetra jadhanya utsRSTa uMce |nIce lephsA kApeAta 36 kApAta, nIla nIla nIla, kRSNa kRSNa .. 4 gAu 3mA 3 rA ra 15 1 " 36 " >> ,, , 35 gAu | theADuM | the. 3 rA - 2. 1 "" rA : tA . "" .. '' " " .. . .. " "" 54 ,, "} "" .. gati ke, hb] People lobtaine plea 1]hhodle tiya ca labdhi. cakrI vAsudeva baLadeva arihaMta kevalI ti dezavirati samyakta 243 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyanuM AyuSya ane avagAhanA dvAra. gambha nara ti paliyAU, ti gAu ukkosa te jahanneNuM mucchimaduhAvi aMtamuhu aMgula asaMkhabhALataNU.241. garbha nara-garbhaja manuSya. | mucchima-samUchima. tipaliya-3 papamanA. duhAhi-baMne prakAre paNa AU-AyuSyavALA. aMtamuhU-aMtamuhUrta. ti gAu-3 gAu. aMgula-AgaLanA. ukkosa-utkRSTathI. asaMkha bhAga-asaMkhyAte-te garbhaja manuSya. tame bhAga. jahaNuM-jaghanyathI. taNa-zarIravALA. zabdArtha -garbhaja manuSya traNa palyopamanA AyuSya vALA ane 3 gAu (nI avagAhanAvALA) utkRSTathI heya che. te garbhaja manuSya jaghanyathI ane samRmi manuSya (utkRSTa ane jaghanyathI ema) baMne prakAre paNa aMtarmuhUrta AyuSyavALA ane AgaLanA asaMkhyAtamA bhAganA zarIravALA heya che. vivecana-samUcchima manuSya garbhaja manuSyanA maLa mUtra Adi 14 azuci sthAnakamAM upaje che. ane teo traNa paryApti pUrNa karIne maraNa pAme che. saMkhyAtA AyuSyavALA garbhaja manuSyanuM jaghanyathI vaikiya zarIra aMguLane asaM. khyAta bhAga ane utkRSTathI 1 lAkha ejanane 4 AMgaLa hoya che. jaghanyathI AhAraka zarIra dezena (4 AMgaLa uNa) Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 1 hAtha ane utkRSTathI 1 hAtha pUrNa DhAya che. tejasa ane kAmaNu e e zarIra sa` saMsArI jIvane audArika vaiksi ane AhAraka zarIrane saMyeAge tadrupapaNe pariName che. manuSyanA utkRSTa ane jayanya upapAta ane cyavana virahakAla tathA upapAta ane cyavana sa MkhyA. khArasa mutta gabhai, Iyare cauvIsa viraha uosA, janma-maraNenu sama,jahanna saMkhAsura samANA.242. bArasa muhurtta-1 mu. janma sadguru-janma maragabhaeN-gajane viSe. Nune viSe. iyare-Itara [ samUriIma ] ne viSe. cavIsa-24 muhUta. viraha-virahakAla. ukkosA-utkRSTa. sama-1 samaya. jahanna-jaghanya. sakhA-saMkhyA. sura-devatAnI. samANA-sarakhI. zabdA --gaCja manuSyane viSe 12 muhUta ane samUrcchima manuSyane viSe 24 muhUta utkRSTa virahakAla janma maraNane viSe hAya che. ane jaghanya virahakAla 1 samaya hAya che, [ manuSyanI upapAta ane cyavana ] sakhyA . devatAnI sarakhI [ saMkhyAtA asakhyAtAnI ] hAya che, vivecana--eka garbhaja manuSya upajyA pachI khInne gaja manuSya utkRSTathI 12 muhUta ne AMtare upaje. temaja Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 eka garbhaja manuSya vyavyA [maryA] pachI bIjo garbha ja manuSya utkRSTathI 12 muhUta ne AMtare mare. samUmi manuSyanA upapAta ane cavana virahakAla utkRSTathI 24 muhUtanA che. tathA gaja ane samUmi manuSyane jaghanyathI upapAta ane cavana virahakAla 1 samayanA che. garbhaja manuSya 1 samaye eka e traNathI mAMDIne saMkhyAtA upaje ane cyave tathA garbhaja manuSya utkRSTathI ekaDAne 96 vAra ThANu bamaNA karIe eTale, 29 AMkanI saMkhyA pramANu hAya; ane jyAre samUmi manuSya upaje tyAre asakhyAtA manuSyA pAmIe. manuSyanI Agati. sattami mahi neraie, teU vAU asa`kha nara tirie; muttuNu sesa jIvA, uppandgati narabhava mi. 243. sattami mahi-sAtamI nara tirie-manuSya neraie--nArakI. teU teukAya. vANa-vAyukAya. pRthvInA. asa`kha-asakhya AyuSya vALA. ane tiya cAne. muTMNa-mUkIne. sesa-bAkInA. jIvA jIve. upajati-upaje che. narabhAsa-manuSyabhavamAM. zabdA--sAtamI pRthvInA nArakI, teukAya, vAukAya, asaMkhyAtA AyuSyavALA manuSya ane tiya cA (yugaliyAe) ne mUkIne bAkInA jIvA manuSya bhavamAM upaje che. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 267 vivecana-cha pRthvInA nArakI, teukAya ane vAukAya vinAnA ekedriya, vikaseMdriya, samRmi ane garbhaja saMkhyAtA AyuSyavALA manuSya ane tiryaMca tathA deve manuSyamAM upaje che. manuSyanAM 8 dvAranuM yaMtra AyuSya avagAhanA upapAta ane vyavana viha manuSyanuM utkRSTa jaghanya utkRSTa jadhanya | utkRSTa jaghanya garbhaja manuSya popama 3 gAu 12 muhUrta 1 samaya aMtamuhUrta aMgulane asaMkhyAtamo bhAga. samRmi , aMtarmu aMgulane asaM.bhAga 4muddata 1 samaya utapAta ane vana saMkhyA Agati gati manuSyanI utkRSTa jaghanya cAre gatimAthI | | cAre gatimAM jAya garbhaja manuSyasaMkhyAtA eka | manuSya manuSya ane samUcchi,, a- ] asaMkhyA ane tiryaMcamAMthI tiya"camAM saMkhyAtA! Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 cakravarti baladeva vAsudeva ane arihaMtanI Agati. sura neraehiM ciya, havaMtihari arihakki baladevA, caUvihasurakkibalA,mANiya hutti hari arihA. sura-deva. cauvihasura-cAre prakAranA neraIe hiM-nArakIthI. ciya-ni. caki-cakravati". havaMti-thAya che. belA-baladeva. hari-vAsude vimANiya-vaimAnika. ariha-arihaMta. hati-thAya che. caddhi-cakavati. hari vAsudeva. baladevA-baLadeva. arihA-arihaMta. zabdArtha-devatA ane nArakIthI AvelA vize vAsudeva arihaMta cakravati ane baladeva thAya che. cAre prakAranA devamAMthI AvelA cakravati ane baladeva thAya che; ane vaimAnika devamAMthI (cavIne) AvelA vAsudeva ane arihaMta thAya che. vivecana-vAsudeva arihaMta cakravarti ane baladeva e cAre, devagati ane naraka gatimAMthI ja AvelA hoya, paNa manuSya ane tiryaMca gatimAMthI AvelA na hoya. temAM paNa eTaluM vizeSa ke cakavati ane baladeva (bhavana pati vigere) cAre prakAranA deve mAMthI ja vIne manuSyamAM AvIne utpanna thayela hoya tathA vAsudeva ane arihaMta vaimAnika devamAMthI eNvIne manuSyamAM utpanna Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayelA DAya che. arihaeN'tAdikanA prabhAvathI tathA leAka svabhAvathI lavaNu samudra ja khUdrIpane DubAvatA nathI. 14 ratnanI Agati, 169 hariNA maNussa rayaNA, hanti nANuttareha devahiM, jaha saMbhava-mutravAo,haya gaya egidirayaNANu .245. hariNA-vAsudeva ke cikranAM. madhussa-manuSya. rayaNAi-ratna. hanti--upaje. na-na. aNuttarahi'-anuttara. daivahi devA thakI. jaha-yathA. saMbhava-saMbhava. uvavAA-upapAta, utpatti. haya-gheADA, azva. gaya-hAthI. egi di-ekedriya. rayaNANu -ratnAnI. vAsudeva zabdA ane cakravartinAM manuSya rahnA ane ekendriya ratnA anuttara devA thakI na upaje, azva hAthI ane ekendriya ratnAnI utpatti yathA saMbhava hAya. vivecana vAsudeve anuttara vane vaimAnika devA ane nArakImAMthI AvelA thAya. cakravartinA 14 ratnA che, temAM cakrAdi 7 ekedriya ratnA ane purAhitAdi 7 paMcendriya ratnA che, temAMthI hAthI ane azva vane khAkInAM pAMca manuSya rahnA sAtamI nArakI teukAya, vAyukAya, asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA yugalika manuSya ane tiryaMcA tathA anuttara devA varjIne khAkInA Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Co sthAnamAMthI AvelA hAya. nArakI, saMkhyAtA AyuSyavALA manuSya ane tihu~ca tathA sahasrAra sudhInA devAmAMthI AvelA hAthI ane azva ratna heAya. saMkhyAtA AyuSyavALA manuSya ane tiryaMca tathA IzAna sudhInA devAmAMthI a.velAM sAte ekedriya ratna hAya. 14 ratnanAM nAma ane pramANu. vAma pamANu cakra, chatta daDa duhatthaya camma, khattIsa`gula khaggA, suvannakAgiNi cara guliyA.246. cara gulA du aMgula-pinDulA va maNi purohigayaturayA, seNAvaI gADAvaI, va IthI ca irayA. 247. cara'gulA-4 AMgaLa lAMbuM, 6 aMkula-e AgaLa. pihelA-paheLu . maNi-maNi. purAhi-purAhita. vAma-dhanuSa. pamANu pramANu. cakacakra chatta-tra daMDa-TruDa, duhatthaya-e hAtha, cazma-cama. khattIsa'gula-32 AMgaLa. khaggA-khaDga. suvannakAgiNi-suvaNa kAkiNI. caraguliyA-4 AMgaLa pramANu. gaya-hAthI. turayA-gheADA. seAvaI-senApati, gAhAvai-gAthApati, gRhapati varlDa -vakI, suthAra. ithI strI. cakkI-cakragati ne. rayA"--tna. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 zabdArtha - --1. cakra, 2. chatra ane 3. krUDa ratna vAma ( banne hAtha tirthya prasArela) pramANa, 4, ca`ratna e hAtha lAMbu, pa. khaDUMgaratna khatrIza AMgaLa lAMbu, 6. suvarNa kAkiNI ratna cAra AMgaLa pramANu, 7. maNiratna 4 AMgaLa lAMbu ane be AMgaLa paheALu hAya che. 1. purAhita, 2. hAthI, 3. gheADA, 4. senApati, 5. gRhapati, ( bhaMDArI ) 6. suthAra ane 7 strI ( ratnA maLI 14) ratnA cakravartine hAya che (e 7 5'ceMdriya vivecana--sAta ekedriya ratnA cakravartine AtmAMzule jANavAM. sAte paMcendriya ratnA je kALe jevuM zarIranuM pramANu hAya. te kALe te paNa tevA pramANunAM hoya caude ratnanA guNu kahe che. 1. cakraratna anya geAtravALA vairInuM mastaka chede, 2. chatraratna cakravartinA harata spaze 12 ceAjana vistAra pAme ane vaitADhaya paryaMtanI uttara dizAe rahenArA mleccha tenA devatAo megha varasAve, tene rokavAne sama thAya. 3. daMDaratna vAMkI bhUmine samI kare ane kAma paDe. 1 hajAra ceAjana bhUmine khAde. 4 ca`ratna cakravartinA Thusta 25the 12 yAjana vistAra pAme ane prabhAta kALe bIja vAvIe te saMdhyA kALe upaleAga karavA yAgya cAli pramukha dhAyane utpanna kare. 5. khaDgaratna saMgrAmamAM atyaMta zaktivaMta hAya. 6. jAhya suvarNa maya kAkiNIratna te vaitADhaya parvatanI guphAmAMhe ekekI bhIMte 49-49 mAMDalA karavA ceAgya hAya. 7. maNiratna nIce caratna ane upara chatra ratnanI vacce chatra tumbApara rAkhyu chatuM tathA tamisrA Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 ane khaMDa prapAtA guphAmAM hastinA mastaka upara rAkhyuM chatuM 12 jana prakAza kare ane hAthe athavA mastake bAMdhyuM hoya te samasta rega dUra kare. 8. pureritaratna zAntikarma karanAra heya. 9. gajaratana ane 10 azvarana mahA parAkamI hoya. 11 senApati ratna gaMgA siMdhunI pelI bAjue 4 khaMDa jItanAra hAya. 12 gRhapati (bhaMDArI) ratna gharanA yogya kAma kare, 13 vardhakI (suthAra) rana ghara caNe ane vaitADhya parvatanI guphA mAMhe ugnagA ane nimnagA nadInA pUla bAMdhe. 14 strIratna atyaMta addabhUta rUpavaMta ane cakravatine bhega regya heya. caka chatra daMDa ane khaga e cAra raste Ayudha zALAmAM utpanna thAya che. carma maNi ane kAkiNI e 3 rane cakInA bhaMDAramAM utpanna thAya che. senApati gRhapati purohita ane suthAra e 4 ratna pitAnI rAjadhAnImAM utpanna thAya che. strI ratna rAjakuLamAM utpanna thAya che tathA hastI ane azva ratna vaitADhaya parvatanI samIpe utpanna thAya che. e cauda ratna ekeka hajAra yoe adhiNita hoya che. ane be hajAra yakSa cakavatinI be bAjue hoya che. evI rIte 16 hajAra yakSe cakavatinI sevA kare. jaghanyathI jabUdvIpane viSe 4 cakavati hoya. tyAre 56 ratna hoya ane utkRSTathI bharata eravata ane mahAvidehanI 28 vijayanA maLIne 30 cakavati haya, tyAre 420 rane heya. jaghanyathI jaMbudvIpamAM vAsudeva Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja hoya ane utkRSTathI 30 hoya, je vijayamAM vAsudeva hoya te vijyamAM cakavati na hoya. vAsudevanAM cha ratnonAM nAma. cakka dhaNuhuM khage, maNa gayA taya hAI vaNamAlA, saMkho satta imAI, rayaNAI vAsudevasya. 248. cakka-caka. heI-hoya che. dhaha-dhanuSya. vaNamAlA-vanamAlA, khage-kha. saMkha-zaMkha. maNuM-maNi. satta-sAta. gayA-gadA. ImAI-A, e. taha-temaja, tathA. rayaNa-rane. ya-ane vAsudevasya-vAsudevanAM (ne) zabdArtha-1. caka, 2. dhanuSya, 3, kha, 4. maNi; 5, gadA, temaja 6. vanamAlA ane 7. zaMkha e sAta ratna vAsudevane hoya che. vivecana-kaumudikI nAmanI gadA, vanamAlA eTale dee ApelI mALA, je kaI vakhata karamAya nahi tathA jyAM vAsudeva jIte, tyAM pAMcajanya zaMkha kuMke, jene dhvani 12 jana sudhI saMbhaLAya. prazno 1. manuSyanuM jaghanya ne utkRSTa AyuSya, avagAhanA, upapAta ane vana viraha, upapata ane vyavana saMkhyA, gati ane nAgati kahe. bu.pra. 18 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7ekedriyaratnAnAM 7 paMcendriya nAma ane pramANu. ratnAnAM nAma cakra senApati chatra saMkhyAnuM yaMtra. cakrI ane vAsudevanAM ratnAnAM nAma tathA aDhIdvipamAM jadhanya ane utkRSTathI ekI vakhate thayela tIrtha karAdinI cakravatinAM 14 ratne jamuddIpamAM dhAtakI khaMDamAM puSkarA mAM daDa carma ler elb 2 hAtha kharce krANiI 4 "" maNi 4,,lAMma |ja ,, 30 AM gRhapati suthAra pura ihata strI hAthI vADA La ]+b?rib ratnAnAM nAma cakra 12-140 cIkara 4 cakravata` 4 vAsudeva |4 baLadeva 4 30 vanalAlA vAsudevanAM zaMkha 34 37 8 68 30 . duH J 8 7 dhanuSya 6 H khaga duH 27 maNi 8 > cha } - 20 15. gadA cakrInAM ratnA 5420 112 840 |112 |840 280 2100 8 8 68 7 8 rcha kula 7 | OM OM 150 rahe 210 5} |410 56 420 |140 1050 374 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rama manuSyanI gati ane 1 samaye mekSamAM keTalA jAya? saMkhanA causu gaIsu,tipaMcasuvi paDhama saMghayaNe, iga duti jA asayaM, Igasamae naMti te siddhi 249 saMkha-saMkhyAtA AyuSyavALA saMghayaNa chate. narAmanuSya. Igaduti-eka be traNathI. caumu gaIsu cAra gatimAM. ! jA asayaM-108 sudhI. jati-jAya che, upaje che. igasamae-eka samayamAM paMcasuvi-pAMcamI gatimAM aMti-jAya che. paNu. | te-te (manuSya). paDhama saMghayaNe-paheluM | siddhi-mokSa pratye, mekSamAM. | zabdArtha-saMkhyAtA (varSanA) AyuSyavALA manu be cAre gatimAM upaje che. ane paheluM saMghayaNa chate pAMcamI gati (mela) mAM paNa jAya che. 1 samayamAM eka be traNathI mAMDIne (utkRSTathI) 108 sudhI te (manuSya gatimAM rahelA) manuSyo mokSamAM jAya che, veda ane liMgane AzrayIne 1 samaye mokSamAM keTalA jAya? vIsisthi dasa napusaMgapurisa-sayaM tu emasamaeNuM, sijhaIgiNiana saliMga,caudasa ahiya sayaMca.250 vIsa-vIza. purisa-purUSe. Isthi-strIo. alsayaM-eka ATha. dasa-daza. tu-vaLI. napuMsara-napuMsake. egasaeNu-1 samaye. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sijajhaI-sikke, siddha thAya. ( saliMga-svaliMgI. giri-gRhasthaliMgI. cau-cAra, dasa-duza. anna-anyaliMgI. ahiyasayaM-eka ATha zabdArtha -(utkRSTathI) strIo viza, (kRtrima) napuMsaka daza ane purUSa vaLI ekaso ATha eka samaye siddha thAya. (mekSamAM jAya.) gRhasthaligI cAra, anyaliMgI daza ane svaliMgI (sAdhunA veze) 1 samaye eka aThA siddha thAya. avagAhanA. dizA ane jalane AzrayIne 1 samaye mekSamAM keTalA jAya? gurUlahu majhima do cau, alsayaM uhA tiriyAe, cau bAvIsa-kUsayaM, du samude tini sesa jale.ra51. gurU-utkRSTa. cau-cAra. lahu-jaghanya. bAvIsa-bAvIza. majhima-madhyama. asayaM-ekaso ne AThade cau-becAra. du-be. a sayaM-ekase ne ATha. samud-samudrane viSe u-uddha lekane viSe. | tini-traNa. aha-alakane viSe. sejala-bAkInAM jalane tiriyalae-vicchalakamAM. | zabdArtha-utkRSTa avagAhanAvALA be, jaghanya avagAhanAvALA cAra ane madhyama avagAhanAvALA eka Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 se ne ATha, urdhva lekane viSe cAra, adha lekane viSe bAvIsa ane ticchakamAM ekaso ne ATha, samudrane viSe be ane bAkI (nadI draha vigere)nAM jalane viSe utkRSTathI traNa mokSe jAya che. vivecana--500 dhanuSa pramANa utkRSTa avagAhanAvALA ane cha hAtha pramANa jaghanya avagAhanAvALA tIrthakara mokSe jAya ane sAmAnya kevaLI te para5 dhanuSa pramANu utkRSTa avagAhanAvALA marUdevI mAtAnI jema ane 2 hAtha prANa jaghanya avagAhanAvALA kUrmA putranI jema mekSe jAya. marUdavI mAtA hAthI upara beThelAM hovAthI zarIra saMkecAeluM hatuM. tethI 500 dhanuSanI avagAhanAvALAM mokSe gayAM ema bIjo mata che. utkRSTathI 500 dhanuSanI avagAhanAvALA 1 samaye be mekSe jAya, te rUSabhadeva bhagavAna eka samaye 108 (rUSabhadeva, rUSabhadevanA 99 putra ane bharatanA 8 putre maLI 108) nI sAthe mekSe kema gayA? anaMta kAlacaka gayA pachI huMDA avasarpiNI Ave che ane temAM 10 AzcaryakAraka banAvo bane che. mATe A paNa Azcarya samajavuM. urvIloka naMdanavanathI upara merUnI cUlIkA sudhI jANavuM. samabhUtalAthI navase jojana nIce aleka. temAM pazcima mahAvidehanI chellI be kubaDI vijaya samabhUtalAthI kamekame pRthvI ghaTatI 1 hajAra jana nIcI che. te agrAma tarIke oLakhAya che. te aleka jANa. nadImahe eTale gaMgA nadI utaratAM arNikAputra AcAryanI mAphaka mekSe jAya Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 dareka gati AdimAMthI AvelA 1 samaye keTalA mAkSe jAya ? naraya tiriyA--gayA dasa, naradeva gaiu vIsa aY=saya, dasa racaNA sakkara vAluyAu, cau 5 ka bhU dagaA.252. chacca vaNussai dasa tiri, tiriI dasa maNuya vIsa nArIe, 253. asurAI vatarA dasa, paNa taddevi patteya. naraya-naraka gati. tiriya-tiyaca gatimAMthI. AgayA-AvelA. dasa-daza. nara-manuSya gatimAMthI. deva gaI devagatimAMthI. vIsa-vIza. asaya -ekaso ATha. dasa-daza. caNA-ratnaprabhA. sakkara-za rAprabhA. vAluyAu-vAlukA praNAmAMthI, cau-cAra. 5-5'kaprabhA. bhU-pRthvIkAya. dagaA-apUkAyamAMthI. chacca-ane cha. vaNui-vanaspatikAyamAMthI dasa-za. tiri-tiya ca purUSa. tiristhItiya canI strI thakI, dasa-za. maNua-manuSya purUSa thakI. vIsa-vIza. nArIo-manuSyanI strI thakI. asurAI-asuAdi. vatarA-vyaMtaramAMthI. dasa-za paNa-pAMca. tadevI-tenI devIo thakI Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 paoNyaM-dareka nikAyanA. | vIsa-vIza joI-jotiSI deva thakI. | mANiya-vaimAnika deva thakI. a saya-ekase ne ATha. dasa-daza. vIsa-vIza. devi-tiSI devI ghakI. devIo-vaimAnika devI thakI. zabdArtha -naraka gati ane tiryaMca gatimAMthI AvelA 10, manuSya gatimAMthI AvelA 20, (vaimAnika) devagatimAMthI AvelA 108, ratnaprabhA zarkaza prabhA ane vAlukA prabhAmAMthI AvelA 10, paMka prabhA pRthvIkAya ane apAyamAMthI AvelA che, ane vanaspatikAyamAMthI AvelA 6, tiryaMca purUSa ane tiryaMca strIthakI AvelA 10, manuSya purUSa thakI AvelA 10, manuSyanI strI thakI AvelA 20, asurAdi (10 bhavanapati) ane vyaMtaramAMthI dareka [nikAyanA AvelA 10, te [bhavanapati ane vyaMtaranA dareka nikAya7nI devIe thakI AvelA pAMca, tiSI deva thakI AvelA 10, jyotiSI devI thakI AvelA 20, vaimAnika deva thakI AvelA 108 ane vaimAnika devI thakI AvelA 20 eka samayamAM mekSe jAya che. vivecana-narakagatimAMthI nIkaLIne manuSyagatimAM AvelA 1 samaye utkRSTathI 10 mekSe jAya. e pramANe sarvatra samajavuM. kAraNa ke manuSya gatimAMthI ja jIva mokSe jaI zake, paNa bIjI gatimAMthI mokSe jaI zakAya nahi, Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prazno, 1 samayamAM 4-20 ne 108 mAse jAya ? 1. kayA jIve 2. cakravarti ane vAsudevanAM ratnAnA nAma pramANu kayAMthI AvelAM hAya ane te zA kAmamAM Ave tathA jadhanya ane utkRSTathI aDhI dvIpamAM cakravati tIthaMkara vAsudeva ane te tenA ratnA keTalAM hoya te samAve. veda AzrayIne 9 bhAMgAmAMthI kayA bhAMge keTalA mokSe jAya tathA siddhi gatine vine dhanya ane utkRSTa upapAta virahakAla. 154. joI dasa daivi vIsa, vemANiya-ksaya vIsa devIe, taha puveehiMtA, purisA dvAUNa asaya, sesaTTu bhaMgaesu, dasa dasa sinDjhanti ega samaeNu, viraheA chamAsa gurU, lahu sama cavaNumiha natyi. sijjanti-mekSe jAya che. ega samaeNuM-1 samaye. viraheA-virahakAla. taha-tathA puveehi tA-purUSa veda thakI puriseA-purUSa. hAUNu-thaine. assaya-ekase ne cyA. sesa-bAkInA. as bhagaesu-maTha. sAMgAne viSe. dasa dasa-daza daza. cha mAsa-6 mAsa, gurUo-utkRSTathI. laDuM-jaghanyathI. samao-1 samaya. cavaNu-cavavAnuM. Iha-ahI thI. nathi nathI. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArtha-tathA purUSa veda thakI purUSa thaIne temaNe jAya, te) eka samaye 108 mokSe jAya che. bAkInA 8 bhAMgAne viSe nA samaye daza daza mokSe jAya che, (mele javAno) utkRSTathI virahakAla cha mAsa ane jaghanyathI virahAkAla 1 samaya che. ahIMthI (mekSamAMthI) cavavAnuM (maravAnuM) nathI. vivecana-purUSavedI deva, manuSya ane tiryaMca e traNa gatimAMthI nIkaLI, manuSyamAM AvI, koI purUSa thAya, kaI strI thAya, keI napuMsaka thAya; evI rIte strIvedI devI vigere traNa gatimAMthI nIkaLI keI strI thAya. koI purUSa thAya, ane kaI napuMsaka thAya, evI rIte napuMsaka vedI nArakI tiryaMca ane manuSyamAMthI nIkaLI manuSyamAM kaI napuMsaka thAya, keI strI thAya ane koI purUSa thAya ema nava bhAMgA thAya. temAM je purUSa veda thakI AvI manuSyamAM purUSa thaIne mekSe jAya, te utkRSTathI 1 samaye 108 mekSe jAya ane bAkInA 8 bhAMgAmAMthI dareka bhAga 1 samayamAM 10 mekSe jAya. 9 bhAMgA A pramANe 1. purUSa vedI vaimAnika devomAMthI AvIne manuSyamAM purUSa thaIne mokSe jAya, te 1 samaye 108 mekSe jAya. 2. purUSa veda thakI AvIne manuSyamAM strI thaIne mekSe jAya. te eka samaye 10 meze jAya. 3. purUSa veda thakI AvIne manuSyamAM kRtrima napuMsaka thaIne mokSe jAya, to 1 samaye 10 mokSe jAya. 4. strI veda thakI AvIne manuSyamAM purUSa thaIne mokSe jAya, te 1 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 samaye 10 mekSe jAya. 5. strI veda thakI AvIne manuSyamAM sI thaIne mokSe jAya, te 1 samaye 10 mekSe jAya, 6. strI veda thakI AvIne manuSyamAM kRtrima napuMsaka thaIne mekSe jAya, te 1 samaye 10 mekSe jAya. 7 napuMsaka veda thakI AvIne manuSyamAM purUSa thaIne mokSe jAya, te 1 samaye 10 mekSe jAya. 8. napuMsaka veda thakI AvIne manuSyamAM strI thaIne mekSe jAya te 1 samaye 10 ekSe jAya. 9. napuMsaka veda thakI AvIne manuSyamAM kRtrima napuMsaka thaIne mekSe jAya, te eka samaye 10 mekSe jAya. vaimAnika devI, tiSI devI ane nArI thakI AvelA 20 mekSe jAya ema kahyuM che, temAM samajavAnuM e che ke strI veda thakI AvIne manuSyamAM keIka purUSa thAya, keIka strI thAya ane keIka napuMsaka thAya, ema sarve maLIne 20 mekSe jAya. bhadrazAla naMdana ane saumanasa vanamAMthI tathA svayaMbuddha 1 samaye 4 mokSe jAya, pAMDuka vanamAMthI 1 samaye be mese jAya, ekekI mahAvidehanI vijayamAMthI 20 mekSe jAya, ekekI karmabhUmimAM saMharaNathI 10, tathA karmabhUmimAM saMharaNathI 10, utsarpiNInA 1-2-4-pa-6ThThA Are ane avasarpiNInA 1-2-3-6 Are saMharaNathI 10; atIrtha siddha ane pratyekabuddha siddha 1 samaye 10 mekSe jAya. dareka karmabhUmimAMthI eka samaye 108 mekSe jAya. utsarpiNInA trIjA Are ane avasarpiNanA cothA Are 1 samaye Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 utkRSTathI 108 mekSe jAya, avasarpiNInA pAMcamAM Are dareka bhArata ane airAvatamAMthI 1 samaye 20 mokSe jAya, utsarpiNInA pAMcamAM chaThThA Are ane avasarpiNInA pahelA bIjA Are yugaliyAM hoya, te mATe siddhi na hoya. keTalA samaya sudhI keTalA jIvo niraMtara mekSamAM jAya ane pachI aMtara paDe. aDasaga cha pacacau tiksi, dunni hoyasinkamANesa, battIsAIsu samayA, niraMtara aMtara uvari. 256 battIsA aDyAlA, saTTI bAvattarI ya bodhavA, culasIi channaI durahiya-maThattara sayaM ca. 257, aDa-ATha. aMtaraM-aMtara. saga-sAta. uvari-upara. cha-cha. battIsA-batrIza sudhI. paMca-pAMca. aDayAlA-aDatAlIza sudhI. u-cAra. saThI-sAeTha sudhI. bAvattarI-bahetara sudhI. ni -e. bedhavA-jANavA. Ikko-eka. culasII-rAsI sudhI sijamANe su-siddha thaye channaI-chanu sudhI. darahiyaM-ekaso be sudhI. battIsAsu-batrIzAji. akuttara-ATha adhikA samaya-samaya sudhI, saya-se. niraMtaraM-niraMtara. ca-ane. tini-jJaNa. chate. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 manuSyamAMthI 1 samaye utkRSTathI keTalA siddha thAya tenuM yaMtra eka siddha | vAlukA pramAmAMthI AvelA 10 gurU avagAhanAvALA | tiryaMca gatimAMthI , 10 paDika vanamAMthI , purUSamAMthI ,, samudramAMthI , strImAMthI zeSa jalamAMthI manuSya purUSamAMthI , gRhastha liMge asurAdi devamAMthI , jaghanya vyaMtara , ,, ulemAMthI tithI , , paMkaprabhAthI AvelA purUSamAMthI strI thaIne pRthvIkAyamAMthI , 4 , napuMsaka , apakAyamAMthI strImAMthI purUSa , bhadrazAla vanamAMthI strI saumanasa , napuMsaka , naMdana napuMsakamAMthI purUSa , 10 svayaM buddha , strI , asuranI devIthI AvelA 5 na napuMsaka vyaMtaranI ,, ,, 5 akarmabhUmimAM saMharaNathI 10 vanaspati kAyamAMthI , 6 karmabhUmimAM saMkaraNathI 10 napuMsaka vede 10 avasarpiNInA 12-3-6 Ara10 anyalige utsarpiNInA-2-4-5-Are10 narakagatimAMthI AvelA 10 tIrtha pravaryA pahelAM 10 ratnaprabhAmAMthI , 10 pratyeka buddha zarkarA prabhAmAMthI , t* | strIvede. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSya gatimAMthI AvelA 20 | madhyama avagAhanAvALA 108 manuSyamAMnI nArImAMthI , 2 | tirtho lekamAMthI 108 devagatimAMthI AvelA iol jyotiSI devImAMthI , 20 vimAnika devamAMthI ,, 10 8 dvimAnika devImAMthI , 20 purUSamAMthI purUSa thaIne 108 eka mahAvidehanI vijyamAMthI dareka karmabhUmimAMthI avasarpiNInA pAMmame Are utsarpiNInA trIjA Are 108 5 bharata ane paravatamAMthI 20 | avasarpiNInA cothA Are 108 jina (tIrthakara) siddha 21 | tIrtha pravaryA pachI 108 alake adhogrAmamAMthI 22 | atIrthakara 108 108 | budhita 108 valige 108 aneka siddha 108 purUSa zabdArtha-ATha sAta cha pAMca cAra traNa be ane eka samaya sudhI anukame batrIzAdi siddha thaye chate upara niraMtara aMtara paDe. jemake-ATha samaya sudhI siddha thAya te 1 thI mAMDIne 32 sudhI, 7 samaya sudhI 33 thI 48 sudhI, cha samaya sudhI 49 thI 60 sudhI, 5 samaya sudhI 61 thI 72 sudhI, cAra samaya sudhI 73 thI mAMDIne 84 sudhI, 3 samaya sudhI 85thI mAMDIne 96 sudhI, be samaya sudhI 97 thI mAMDIne 102 sudhI, ane 1 samaya sudhI 103 thI mAMDIne 108 mekSe jAya, ema jANavA. - vivecana-1 thI mAMDIne 32 sudhI niraMtara mese jAya, te utkRSTathI 8 samaya sudhI, eTale pahele samaye Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 1 thI mAMDIne 32 sudhInI saMkhyAmAMthI mukSe jAya, bIje samaye paNa teTalI ja saMkhyAmAMthI mokSe jAya, ema utkRSTathI 8 samaya sudhI ja mekSe jAya, pachI avazya aMtara paDe. 7 samaya sudhI siddha thAya, te 33 thI mAMDIne 48 sudhInI saMkhyAmAMthI ja, pachI avazya aMtara paDe. je 6 samaya sudhI siddha thAya, te 49 thI mAMDIne 60 sudhInI saMkhyAmAMthI ja, pachI avazya aMtara paDe. je 5 samaya sudhI siddha thAya, te 61 thI mAMDIne 7ra sudhInI saMkhyAmAMthI ja pachI avazya aMtara paDe. je 4 samaya sudhI siddha thAya te 73 thI mAMDIne 84 sudhInI saMkhyAmAMthI ja, pachI avazya aMtara paDe. je 3 samaya sudhI siddha thAya te 85 thI mAMDIne 96 sudhInI saMkhyAmAMthI ja, pachI avazya aMtara paDe. je 2 samaya sudhI siddha thAya, te 97 thI mAMDIne niraMtara siddha thAya tenuM yaMtra. keTalA samaya sudhI keTalA siddha thAya keTalA samaya sudhI keTalA siddha thAya 8 samaya sudhI | 1 thI 3ra sudhI 4 samaya sudhI | 73 thI 84 sudhI 7 samaya sudhI 33 thI 48 sudhI 3 samaya sudhI ! 85 thI 96 suTI 6 samaya sudhI 49 thI 60 sudhI samaya sudhI 97thI 102 sudhI 5 samaya sudhI 61 thI 72 sudhI 1 samaya sudhI 103 thI108 sudhI Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 287 102 sudhInI saMkhyAmAMthI ja, pachI avazya aMtara paDe. je 1 samaya sudhI siddha thAya, te 103 thI mAMDIne 108 sudhInI saMkhyAmAMthI ja pachI avazya aMtara paDe. siddhanuM kSetra. paNayAlalakhajoyaNa,vikkhaMbhAsiddhisiphilihavimalA, tatvariga jeya te, legate tatya siddha-ThiI 258. paNuyAla lakha-4pa lAkha. | taduvari-tenI upara. jayaNa-jananA. Iga joyaNa-eka ejananA. vikhaMbhA-vistAravALI. | aMte-aMte, cheDe. siddhasila-siddhazilA ! legalakAnta. phaliha-phaTikanA jevI. tastha-tene viSe, tyAM. vimalA-nirmaLa. siddha kiI-siddhanI sthiti. zabdArtha45 lAkha yojanAnA vistAravALI siddha zilA sphaTikanI jevI nirmaLa (dhoLA senAnI) che, tenI upara 1 ejananA cheDe lekAnta che, tyAM siddha jInI sthiti (rahevuM) che. vivecana-sarvArtha siddha vimAnanI dhvajAthI upara 12 jana cheTe siddhazilA che. te uttAna chatrane AkAre 45 lAkha jana pramANu lAMbI paheLI sphaTikanI jevI nirmaLa dheLA suvarNanI che. tenuM bIjuM nAma ISa prArabhArA che. te siddhazilA madhya bhAge 8 jana jADI che. te pachI Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 dizA ane vidizAmAM ghaTatI ghaTatI che. mAkhInI pAMkha jevI pAtaLI che. tenI upara ubhedhAMgulavaDe 1 jana dUra lekAnta che. tyAM siddhonI sthiti eTale rahevAnuM sthAna jANavuM. pitAnI avagAhanAne trIjo bhAga pilANane pUravAthI siddhanI avagAhanA Ave. jemake -utkRSTa zarIra 500 dhanuSa pramANane trIjo bhAga bAda karavAmI 3333 dhanuSa pramANu utkRSTa siddhanI avagAhanA ane jaghanya 2 hAtha pramANa zarIrane trIjo bhAga bAda karavAthI 1 hAtha ne 8 AMgaLa jaghanya avagAhanA siddhanI hoya. sarvArtha siddha vimAnanI dhvajathI upara 12 jana cheDe lekAnta che. e bIje mata jANo. prazno 1. keTalA samaya sudhI aMtara rahita mokSamAM keTalA chavo jAya? ane pachI niyamAM aMtara paDe to jaghanya ane utkRSTathI keTaluM paDe ? ane mokSamAM gayelA jIvanI jaghanya ane utkRSTa avagAhanA keTalI? 2. siddhazilA ane siddhanuM varNana karo. manuSyAdhikAraH samAptaH Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 289 ekedriya, vidriya ane padriya tiryaMcanI utkRSTa sthiti. bAvIsa sagati dasa vAsa,sahasa gaNitidiNabediyAIsu, bArasavAsuNapaNadiNa, chaggAsatipaliyaThiiji.259 bAvIsa-bAvIza. bediyAsu-beIdriyAdikane saga-sAta. viSe. ti-traNa. bArasa vAsa-bAra varSa. dasa-daza. uNapaNudiNa-49 divasavAsa-varSa. chammAsa-cha mAsa. sahasa-hajAra, tipaliya-traNa pApama. agaNi-agnikAyanuM. ThiI-sthiti. ti diNa-traNa divasa. | jiThA-utkRSTathI. zabdArtha-pRthvIkAyanI utkRSTa sthiti bAvIza hajAra varSa, apUkAyanI 7 hajAra varSa, vAukAyanI 3 hajAra varSa, vanaspatikAyanI 10 hajAra varSa, agnikAyanI 3 divasa, beikriyAdikane viSe anukrame 12 varSa, 49 divasa ane 6 mAsa, manuSya ane tiryaMcanI 3 palyopama che. vivecana-tiryaMcagatimAM ekeMdriya (pRthvI-pANaagni-vAyu ane vanaspatikAya) vikaleMdriya (Idriya Idiya ne caeradiya) ane paMceMdriya tiryaMca [ garbhaja ane samUchima] hoya che. temAMthI garbhaja paceMdriya tiryaMca sivAyanA bAkInA cha samUrchAima ja hoya che. upara bu. pra. 19 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 kahela utkRSTa sthiti prAyaH nirupadrava sthAnane viSe jANavI. ane e sarvanI jaghanya sthiti aMtarmuhUrta jANavI. pRthvIkAyanA bhedo ane temanuM utkRSTa AyuSya. saNahA ya suddha vAlaya, maNesilA sakkarA ya khara puDhavI, Ima bAra cauda sAlasa, rasa bAvIsa sama sahasA.26 sahA-suMvALI pRthvI. Iga-eka. suddha-zuddha pRthvI. bAra-bAra. vAluya-retI. cauda-cauda. selasa-seLa. maNesilA-manaHzila. aThArasa-aDhAra. sakkarA-kAMkarA. bAvIsa-bAvIza. khara pukavI-kaThIna pRthvI. | sama sahasA-hajAra varSa. | zabdArtha-suMvALI puthvI, zuddha pRthvI, retI, manaHzila, kAMkarA ane kaThIna pRthvInuM anukrame 1-12-14 -16-18 ane 22 hajAra varSanuM utkRSTa AyuSya che. vivecana-mAravADa dezanI suMvALI mATInuM utkRSTa AyuSya eka hajAra varSanuM, zuddha (gopIcaMdana) pRthvInuM 12 hajAra varSanuM, nadI pramukhanI retInuM 14 hajAra varSanuM, manaHzilanuM 16 hajAra varSanuM ane zarkarA (kAMkarA haDatAla suramA vigere)nuM 18 hajAra varSanuM ane kaThaNa pRthvI (pASANu nAdikanuM 22 hajAra varSanuM utkRSTa AyuSya jAvuM. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29ii bhAga, garbhaja paMcaMdriya tiryaMcanA bhedanuM utkRSTa AyuSya. gablabhuya jalayara-bhaya,gabbaraga puvakeDi uosA, gabbaupaya pakhisu,tipaliya paliyAasaMkha.21 gaala-garbha ja. gabha-garbha ja bhuya-bhujaparisarSa. cau5ya-catu5da. jalayara-jalacara, pakinasu-pakSIonuM. ubhaya-baMne prakAranA. tipaliya-3 papama. gabbaraga-garbhaja uraH parisarpanuM. paliya-papamane. puvakeDi-pUrva koDa varSa. asaMkha-asaMkhyAta uosA-utkRSTathI. zabdArtha-garbhaja bhujaparisarpa, baMne prakAranA (samUrNima ane garbhaja) jalacara, garbhaja u5risarSanuM AyuSya utkRSTathI pUrvakaeNDa varSanuM che, garbhaja catuSpada ane pakSionuM AyuSya anukrame 3 palyopama ane patye5mane asaMkhyAtame bhAga hoya che. pUrvanuM pramANa. puvaeNmsa u parimANuM, sayari khalu vAsa keDi lakhAo, chappanaM ca sahassA, bedhavA vAsa keDINuM. 262. puravassa-pUrvanuM. sayari-sIttera. u-vaLI. khalu-nize. parimANuM-pramANu. vAsa-varSa. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 keDi-koDa. sahasA hajAra. bodhavA-jANavAM. lakhAo-lAkha. vAsa-varSa. chappana-chappanna. keDINuM-koDa. zabdArtha-pUrvanuM vaLI pramANa nice 70 lAkha kroDa varSa ane pa6 hajAra jhADa varSa jANavAM. vivecana-84 lAkha varSe 1 pUrvAga thAya, tene 84 lAkhe guNatAM 70 lAkha pa6 hajAra Da varSe 1 pUrva thAya che. samUrchAima paceMdriya tiryaMconuM utkRSTa AyuSya. samucchi paNidi thala khayara,uraga bhuyaga jiduThiIkamase, vAsa sahassA culasI,bisattari tipanna bAyAlA.263. samucchi-samuciThama. | jikiI-utkRSTa sthiti. parNidipacaMdriya. kamase-anukrame. thala-sthalacara (catuSpada. vAsasahassA-hajAra varSanI culasI-cerAzI. Ayara-becara, pakSI. bisari-bahetara. uraga-uraH parisarpa. tipanatepana. bhuyaga-bhujaparisarSanI. bAyAlA-beMtAlIza. zabdArtha-samR8ima paMcaMdriya catuSpada becara, ura parisarpa ane bhujaparisarpanI utkRSTa sthiti anukrame 84 hajAra varSa, 2 hajAra varSa, 53 hajAra varSa ane 2 hajAra varSanI che. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 vivecana--samUrcchima paMcendriya catuSpada gAya vagere nuM 84 hajAra vanu, samUmi khecara magalA vigerenu 72 hajAra varSInu, samUmi ura:parisa` ajagara vigerenu 53 hajAra varSoMnu ane samUmi bhujapasipa nALiyA vigerenuM 53 hajAra vatu. utkRSTa AyuSya hAya che. pRthvIkAyAdi cAranI kAyasthiti. esA paDhavAiNa bhavaI sa payaM tu kAI, caka egidisuNeyA,ussapiNi asAMkhinna na 2640 esA-e. phAyazii-kAya sthiti, putavAINa -pRthvIkAyAdikanI cau egidisu-cAre. bhavaIi-bhava (AyuSya)nI ekedriyane viSe. sthiti. gheyA-jANavI. ussapiNio-tsarpiNI asa khijijA-asaMkhyAtI, zabdA--e pRthvIkAyAkinI bhava ( AyuSya )nI sthiti kahI. have vaLI kAyasthiti kahIzuM. cAre ekedriya (pRthvIkAya, akAya, teukAya ane vAyukAya) ne viSe kAya sthiti asaMkhyAtI utsarpiNI jANavI. saMpaya'-sAMprata', have. tu-vaLI. vivecana--kAyasthiti eTale marIne teja kAyamAM upaje, jemake:--pRthvIkAyanA jIva maraNa pAmIne vAraMvAra pRthvIkAyamAM upaje, teA utkRSTathI asaMkhyAtI utsarpiNI avasarpiNI sudhI upaje. 10 koDAkoDI sAgaropame 1 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 utsarpiNa ane 10 keDIkeDI sAgaropame 1 avasarpiNa tathA vIza koDAkoDI sAgaropame 1 kAlacaka thAya. A kAlamAna bharata ane aravata kSetranI apekSAe jANavuM. kSetrathI asaMkhyAtA kAkAzanA pradeza pramANe te cArenI kAyasthiti jANavI. vanaspati, vileMdriya, paMceMdriya tiryaMca ane manuSyanI kAyasthiti. tAo varNamiaNutA,saMkhijA vAsasahasavigalesa paMcidi tiri naresu, satta6 bhavA u usA. 265. tAo-te (utsarpiNI). | pacidi-paMcaMdriya. vami -vanaspatine viSe. | tiri-tiryaca. aNutA-anaMtI. khijA-saMkhyAtA. nare su-manuSyane viSe. vAsa sahasa-hajAra varSa. sattaThabhavA-7 ke 8 bhavavigale su-kikiyane viSe. | ukkosA-utkRSTathI. zabdArtha -vanaspatine viSe utkRSTathI kAyasthiti te anaMtI utsarpiNI, vikalaiMdriyane viSe saMkhyAtA hajAra varSa, paMcaMdriya tiryaMca ane manuSyane viSe 7 ke ATha bhava hoya che. vivecana-A kAyasthiti vyavahAra rAzi jIvane saMbhave, kAraNa ke vyavahAra rAzivALa jIva maraNa pAmIne nigedamAM jAya, te anaMtI utsarpiNI avasarpiNI sudhI rahIne pachIthI te jIva vyavahAra zazimAM Ave. marUdevA Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtA sAthe vyabhicAra nahi, kemake marUdevA anAdi kALathI nigodamAM rahelAM hatAM. garbhaja paMceMdriya tiryaMca ane manuSyanI utkRSTathI kAyasthiti 7 bhava pUrva keDI varSanA ane AThame bhava traNa palyopamanI sthitivALA yugaliyAne, samUcchima tiryaMcanI utkRSTa kAyasthiti pUrva keDI pRthakatva varSanI ane samUrNima manuSyanI utkRSTa kAyasthiti muhUrta pRthakavanI jANavI. rvanI jadhanya bhavasthiti ane kAyasthiti tathA tiryaMca gativALA jIvonA utkRSTa zarIranuM pramANa sanvesipi jahannA, aMtamuharaM bha ya kAme ya, joyaNu sahassa-mahiyaM, egidiya deha mukkosaM. 266. biticauridi sarIra,bArasa joyaNatikesa caukesa, joyaNu sahasa poiMdiya, ehevuccha visesatu. 267. sovesipisarvanI paNa ! deha-zarIra. jahannA-jadhanyathI. uosa-utkRSTa aMtamuhurta-aMtamuhUrta. | bi-beIdriya. bhave ya-bhavasthiti ane. kAe-kAya sthiti. ti-teIdriya. joyaNu sahassa-hajAra cauridi-cauriMdriyanuM. janathI. savIra-zarIra. ahiyaM-adhika bArasa joyaNa-12 ejana. egidiya-ekedriyanuM. | tikesa-3 gA. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra6 cau kesa-4 gAunuM. | he-sAmAnya vicAraNAne joyaNu sahasa-hajAra - | viSe. jananuM | vuchuM-kahIzuM. paNidiya-paMceMdriyanuM. visesa su-vizeSa te. zabdArtha-sarva (pRthvIkAyAdika tiryaMca gativALA)nI paNa jaghanyathI bhAvasthiti ane kAyasthiti aMtarmuhUrta heya che. ekedriya (pratyeka vanaspati kAya) nuM utkRSTa zarIra hajAra yojanathI adhika hoya che. beIdriya, teIdriya ane cauriMdriyanuM zarIra anukrame 12 ejana, traNa gAu ane 4 gAunuM che. paMceMdriya (tiryaMca) nuM zarIra eka hajAra jananuM che. (A sarvanA) zarIranuM pramANu sAmAnya vicAraNane viSe che, vizeSa te (AgaLa) kahIzuM. vivecana-deva ane nArakI marIne pitAnI gatimAM upajatA nathI, te mATe te baMnenI kAyasthiti hatI nathI. ekeMdriya jIvonI utkRSTa avagAhanA. aMgulaasaMkhabhAge sahamanigeo asaMkhaguNavAU, te agaNitao Au, tatto suhumA bhave paDhavI.ra68, te bAyara vAu gaNI, AU puDhavI nigaya aNumasa, pattAvaNa sarIraM, ahiyaM joyaNu sahasaM . 269 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7 aMgula-AMgaLane, aMgulane | puDhavI-pRthvIkAya. asaMkha bhAge-asaMkhyA- to-pachItame bhAga, | bAyarabAdara. suhumasUma. vAu-vAyukAya. agaNuM-agnikAya. nigeo-nigeda. AU-apakAya. asaMkha guNa-asaMkhyAta puDhavI-pRthvIkAya. niMgoya- nida vA-vAyukAya. aNukkamaso-anukrame te-tethI, te pachI. paa vaNa-pratyeka vanaspaagaNi-agnikAya. tikAyanuM. tao-tethI. sarIraM-zarIra. AU-apUkAya. ahiyaM-adhika. taro-tethI. jeyaNa-janathI. suhumA-sUma, sahassa-hajAra. bhave-hoya che. tu-paNu. zabdArtha-sUkSama nigadanuM zarIra aMgulane asaMkhyAtamo bhAga che. te pachI anukrame sUma vAyukAyanuM zarIra asaMkhyAta guNa che. tethI sUkSama agnikAyanuM zarIra asaMkhyAta guNa che. tethI sUkSma apakAyanuM zarIra asaMkhya guNa che, tethI sUkSma pRthvIkAyanuM zarIra asaMkhya guNa hoya che, tethI bAdara vAyukAyanuM zarIra asaMkhya guNa hoya che, tethI bAdara agnikAyanuM zarIra Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 asaMkhya guNa che, tethI bAdara apakAyanuM zarIra asaM khya guNa che, tethI bAdara pRthvIkAyanuM zarIra asaMkhya guNa che, tethI bAdara nigadanuM zarIra asaMkhya guNa che. paNa pratyeka vanaspati kAyanuM zarIra te 1 hajAra ejanathI adhika che. vanaspatikAyanuM utkRSTa dehamAna kayAM hoya? te kahe che. usnehaMgula joyaNa, sahasramANe jalAsae neya, taM valli pauma muhaM, ao para puDhavIvaMta. 270, ugnehaMgula-udhAMgulathI. | valli-velaDI. joyaNu sahassa-hajAra pauma-padma. jana. 5muha-pramukha. mANe-pramANavALA. a -ethI. jalAsae-saphevaramAM. paraM-AgaLa vadhAre. paDhavI sarva-pRthvIkAya rU5. ta-te. tu-vaLI, te. zabdArtha -utsadha AMgulathI hajAra jana pramANa vALA sarovarane viSe te velaDI tathA kamala pramukhanuM pramANa jANavuM. ethI vadhAre te pramANa pRthvIkAya rUpa (kamaLanuM) che. (zrI devInAM kamaLa padmadrahamAM che, te pRthvIkAyanAM che.) vileMdriya ane samUrNima tiryaMconuM dehamAna. bArasa jeyaNa saMkha, tikesa gummIya joyaNuM bhamaro, muchimacaupayabhuya,guragagAu-dhaNujoyaNa-puhurtA.271 nayaM-jANavuM. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -zaMkha. bhuyagabhuja parisarpanuM. takesa-3 gAu. uraga-uraH parisarpanuM. mummI-kAnakhajurA. gAU paha7-2 thI 9 gAu joyaNuM-1 jana. sama-bhamaro. dhaNu puchu-ra thI 9 dhanuSa. mucchima-samUrchAima. jeyaNa pahad-2 thI 9 caupaya-catuSpadanuM. jana. zabdArtha-12 jana pramANa zaMkha, traNa gAu pramANu kAnakhajurA ane 1 jana pramANu (zarIravALo) bhamare hoya che. amUcchima catuSpadanuM zarIra 2 thI 9 gAka, samUrNima bhujaparisarpanuM. zarIra 2 thI 9 dhanuSya ane samUrNima ura parisarpanuM zarIra 2 thI 9 jana che. garbhaja tiryaca jIvonA zarIranuM pramANu. gabbe caupaya chaggAuyAI bhuyagAu gAuya puhurta, joyaNu sahassa muragA, macchA Ubhaye viya sahasse.27ra. gabsa-garbhaja. uragA-uraH parisarpanuM. cau5ya catuSpadanuM. macchA-masya. chaggAucAI-6 gAu. ubhaye-baMne. muyagAu-bhuja parisarpanuM. (garbhaja ane samUrchAima) gAuthapuhurta-2 thI 9 gAu. joyaNu sahassa-hajAra vi-paNa ejana. | sahassa-hajAra jana. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 zabdA--ga ja catuSpadyanuM zarIra 6 gAuM pramANu, -gaja bhujaparisanuM zarIra 2 thI 9 gAu, gaja uraH parisanuM zarIra hajAra yeAjana, ane pazu ( samUrcchima ane gaja ) matsya 1 hajAra ceAjananA zarIravALA hAya che. ane prakAranA khecaranu utkRSTa dehamAna ane sa tiya jIvAtuM jadhanya dehamAna. gula-AMgaLanA qhi dugadhaNu plurhutta,savANu-gula asaMkha bhAga la pakikhaduga-baMne prakAranA pakSInu dhaNupuutta-dhanuSya pRthakatva. savvANu-sava.... asakha bhAga-asakhyA tamA bhAga. lahU-jadhanya zarIra. zabdA--khane (samUrcchima ane garbha ja) pakSInu zarIra 2 thI 9 dhanuSa heAya che, sa ( ekedriya eiMdriya taiindriya cakuriMdriya ane pa Mcendriya tiya sa)nuM jadhanya zarIra aMzulanA asaMkhyAtA bhAga [ upajatAM=zarIra paryApti veLAe ] hAya che. vivecana--paryAmA vAukAyanuM vaikti zarIra jaghanya ane utkRSTathI aMgulanA asa MkhyAtamA bhAganu hoya che, paMcendriya tiya canuM vaikriya zarIra jaghanyathI aMgulane saMkhyAtamA bhAga ane utkRSTathI 900 yAjana heAya che. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 301 vikaleMdriya asaNI ane garbhaja jIvone utkRSTa ane jaghanya virahakALa tathA saMkhyA. viraha vigalAsannINa, janma maraNesu aMtamuha. 273maLyuM mahatta bArasa, gurUo lahu samaya saMkhAsura tulA, viraha-virahakALa. | gable-garbhajane viSe. vegala-vikeleMdriya. muhura bArasa12 muhUrta asatrINa-asaMjJIne. | gurUo-utkRSTathI. lahu-jaghanya. janmamaraNasu-janma ane samaya-1 samaya. maraNane viSe. saMkha-saMkhyA. batamuhU-aMtarmuhUrta. | suratulA-denI tulya. zabdArtha--vikaleMdriya ane asaMsI tiryaMcane janma ane maraNane viSe virahakAla utkRSTathI aMtarmuhUrta hoya che. garbheja (paMceMdriya tiryaMca)ne upapAta ane vana virahakALa utkRSTathI 12 muhUrta hoya che. sarvane jaghanya virahakALa 1 samaya hoya che. eo [IdriyAdika)nI upapAta ane cyavana saMkhyA devenI tulya (saMkhyAtA ke asaMkhyAtA) eka samaye hoya che. vivecana-epriya cha prati samaye upaje che. ane mare che. te mATe teone upapAta virahakAla ane vana virahakAla na heya. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekedriyAdi jevo jadhanya ane utkRSTa utpapAta viraha ane vana virahakAla. dareka jIvane upapata vana virahakAla | utkRSTa | jadhanya utkRSTa | jaghanya reka upasata vana virahAkAla naraka aviraha 12 muhUrta 12 ) pRthavIkAya apakAya teukAya vAyukAya vanaspatikAya nathI ; : 12 o tiryaMca manuSya deva ratnaprabhA zarkarA prabhA vAlukAprabhA paMkaprabhA dhUmaprabhA tama:prabhA tamAma prabhA e darekane 1 samaya upapAta ane 24 muhUrta 7 divasa 15 divasa 1 mAsa 2 mAsa 6 mAsa 6 mAsa cyavana virahakALa. : aMtamuhUrta vileMdriya asaMsI timaMca garbhaja tiryaMca asaMsI manuSya garbhaja manuSya 12 muhUrta 24 muhUrta 12 muddata' 1 samaya Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 prazno 1. pRthvIkAya jIvonA bhedenAM nAma tenA AyuSya sAthe kahe. tathA pUrvanuM svarUpa kahe. 2. pAMca prakAranA samuchie ane garbhaja paceMdriya tiryaMcanuM dhanya ane utkRSTa AyuSya, avagAhanA svakAya sthiti, upapAta ane vana viraha, upapAta saMkhyA ane vyavana saMkhyA, gati Agati ane lesyA kahe. ekeMdriya jIvonI upapAta ane vyavana saMkhyA. aNasamaya-masaMkhijajA,egidiya hRtiya avaMti.274, vaNukAIo aNutA, ikkikkAo vi ja nigayAo, nicca-masaMkhe bhAge, aNuta cha cayaIeI275, aNasamaya-dareka samaye. . vi-paNa akhijA-asaMkhyAtA. ' ja-je kAraNathI. egidiya-ekeMdriya. nigAyAo-nigadathI(ne) hati-upaje che. nizcaM-nitya, niraMtara. caM-ane asaMkhe bhAge-asaMkhyAcavati-zcave che, mare che. | tame bhAga. vaNAIo-vanaspatikAya. aNuta jI-anaMta jIva. aNutA-anaMtA. cayaI eve che, mare che. ikkikAo-ekekI. eI Ave che, upaje che. zabdArtha-dareka samaye ekedriya (pRthvI Adi 4) asaMkhyAtA upaje che ane mare che. sAdhAraNa vanaspatikAya anaMtA upaje che ane mAre che. je kAraNathI ekekI nige Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 dane asaMkhyAtame bhAga anaMta jIva rUpa niraMtara mare che ane upaje che. vivecana--dareka samaye pRthvI apU teja ane vAu svasthAnathI ke parasthAnathI AvIne asaMkhatA upaje ane mAre che. vanaspatikAyamAM svasthAnakathI AvIne anaMtA jIve ane parasthAnathI AvIne asaMkhyatA che upaje che ane mare che. ekekI sUkama athavA bAdara nigadane eka asaMkhyAtame bhAga anaMta jIvarUpa dareka samaye dareka nizedamAMthI nIkaLe che (mare che) ane upaje che. anaMtA jInuM eka sAdhAraNa stibukAkAre pANInA parapoTAnA AkAre) dArika zarIra tene nigoda kahIe. te anaMtA jIve sAthe zvAsozvAsa le che ane sAthe AhAra le che, te mATe tenuM bIjuM nAma sAdhAraNa vanaspatikAya kahevAya che. nigodanuM svarUpa gelA ca asaMkhijajA, asakha nigaya havaIgalo, ikkikkami nigoe, aNuta jIvA muNeyavRA. 276. gAlA-geLA. | gele-goLe. asakhijAjA-asaMkhyAtA. irkimi-ekeka. asaMkha-asaMkhyAta. nigee-nigoda viSe. nigAya-nigodathI, aNuta-anaMtA. nide. jIvA-jIvA. haJthAya. suNeyavA-jANavA. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 zabdArtha--asaMkhyAtA geLA che. asaMkhyAta vigere eka geLe thAya che. ekeka nigadane viSe anaMtA che jANavA. vivecana-nigodanA chanA be bheda che. sAMvyavahArika ane asAMvyavahArika, anAdi sUma nirgadathI nIkaLIne pRthvI Adi zeSa jIvene viSe upaje. te sAMvyavahArika, kadAca te sAMvyavahArika jIva pharIthI sUma nigadamAM upaje, te paNa te ekavAra vyavahAramAM Avela hovAthI sAMvyavahArika ja kahevAya che. tenI sthiti jaghanyathI aMtamuhUrta ane utkRSTathI asaMkhyAta utsarpiNI avasarpiNI sudhInI hoya che. tethI je ja anAdi kALathI sUkSama nigadamAM ja hoya che, teo asAMvyavahArika kahevAya che. jeTalA ja mokSe jAya, teTalAja cha sUma nigedamAMthI nIkaLIne sAMvyavahArika (pRthvI Adi) mAM upaje che. atyi aNutA chavAjehiMna patto taNAI pariNAme, upati cayaMti ya, puNe vi tatthava tatyeva.ra77. asthi -che. pariName-pariNAma. aNutA-anaMtA. u5jati-upaje che. jIvA-jI. cayaMti eve che, mare che. jehiM-jeo vaDe. puNe vipharIthI paNa. na pattA-pamA nathI. tathaiva-tyane. tasA-trasAdi. tathaiva-tyAMja. bu. pra. 20 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 zabdArtha--anaMtA jIve che ke jeo vaDe trasAdi pariNAma (rUpa paNuM) 5mA nathI, tevA ja pharIthI paNa tyAMne tyAMja (nigedamAMja ) upaje che ane mare che. savikisalaokhalu,ugamamANo ajtaobhaNio so ceva vivanta, hAI paritto aNati vA278. savo vi-sarve paNa. | ceva-ane nicce. kisalao-kisalaya. vivanta-vRddhi pAmate. khalu-nicce. heI-che. ugamamANe-ugate. paritto-pratyeka. aNuta-anaMtakAya. aNuM te-anaMta. kAya, bhaNio-ko che. sAdhAraNa. se-te. zabdArtha-sarve paNa (sAdhAraNa athavA pratyeka vanaspatikAyane) ugate kisalaya (prathama pAMdaDAnI avasthAne prApta thayele) nicce anaMtakAya kahyo che ane te nicce vadhate (aMtarmuhUrta pachIthI) pratyeka athavA sAdhAraNa vanaspatikAya thAya che. vivecana-ugate kisalaya aMtarmuhUrta pachI je pratyeka thavAnuM hoya, te temAMthI bIjA che evI jAya che. kayA karmathI jIva ekeMdriyapaNuM pAme? jayA mehada ti, anANuM khu mahababhayaM, palava yamaM tu, tayA ebiMdiyattaNuM. 279, vA-athavA Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayA-jayAra. | palava-asAra. maheo-mahane udaya vecaNIyaM-vedanIya. te -tIvra. tu-vaLI. annANuM-ajJAna. tayA-tyAre. bu-nicce. ebiMdiyattaNuM ekeMdriyamahambhaya-mahAna bhayarUpa. paNuM. zabdArtha-1. jyAre mehane udaya tIvra heya (maithunAbhilASa atyaMta thAya.) 2. mahAna bhayarUpa nicce ajJAna thAya (jeNe karI sacetana jIva paNa acetana je thaI jAya.) 3. asAra evA asAtA vedanIyane udaya thAya, tyAre jIva ekeMdriyapaNAnuM AyuSya bAMdhe. devatA ane nArakInI gati. tiriesa jaMti saMpAu, tiri narajA duka devAo pajatta saMkha gabbaya, bAyara bhU daga parittasu. 280. te sahasAvaMta surA, nirayA pajatta saMkha gabbesu; tirie su-tiryane viSe. | devA-deve. jati-upaje che. pajA -paryAptA. saMkhAu-saMkhyAtA AyuSya- saMkha-saMkhyAtA AyuSyavALA. gabhaya-garbhaja (tiryaMca tiri-tiya"ca. ane manuSya) nara-manuSya. bAyara-bAdara. ja kampa-be devaloka sudhInA. | bhU-pRthvIkAya. vALA. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 uga-apakAya. | nirayA-nArakIe. parite su-pratyeka vanaspati- | pamttaparyAptA. kAyamAM. te-te pachI. saMkha-saMkhyAtA AyuSyavALo sahasAvaMta-sahasAra sudhInA, gabhesu-garbhaja [tiryaMca surA-de. ane manuSyo)mAM. zabdArtha-saMkhyAtA AyuSyavALA tiryaMca ane manuSya, tiya (ekeMdriya vikalai priya ane paMceMdriya tiya)mAM upaje che. be devaloka sudhInA (bhavanapati vyaMtara jyotiSI saudharma ane IzAnavAsI) deve, paryApta saMkhyAtA AyuSyavALA gaja (tiryaMca ane manuSya) tathA paryApta bAdara pRthvIkAya apUkAya ane pratyeka vanaspatikAyamAM upaje che te pachI sahastrAra sudhInA de ane nArakIo ane paryApta saMkhyAtA AyuSyavALA garbhaja (tiryaMca ane manuSyo)mAM upaje che. tiryaMca gatimAMthI maraNa pAmIne kyAM upaje ane tyAM tenI zI prApti thaI zake ? saMkhapoiMdiyatiriyA, mariuMcausuvigaIsujanita.ra81. thAvara vigalA niyamo, saMkhAuyatirinasu gacchanti vigalAlablijajavirai,sammapinateuvAucuyA.282. saMkha-saMkhyAtA AyuSyavALA | tiriyAtiryace. parNidiya-pacaMdriya. | marika-mArIne. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 ca9suvicAre paNa. | gacchAti-jAya che, upaje che. gaIsu-gatiene viSe. vigalA-vikalaiMdriya. jati-jAya che, upaje che. lablijaja-pAme. thAvara-sthAvara. viraI-sarva viratine. vigalA-vikaleMdriya. sammapi-samyakatva paNa, niyama-ni. na-na pAme. sakhAu- saMkhyAnA AyuSya vALA, teu-teukAya. tiri-tiryaca. vAu-vAukAyanI nare su-manuSyane viSe. cuyA-evelA. zabdArtha-saMkhyAtA AyuSyavALA paceMdriya tiryo marIne cAre paNa gatiene viSe upaje che, sthAvara ane vikaseMdriya nicce saMkhyAnA AyuSyavALA tiryaMca ane manuSyane viSe upaje che. (AgAmI bhavamAM) vikaleMdriya sarvaviratipaNAne pAme (paNa) teukAya ane vAyukAyathI evelA che (AgAmI bhavamAM samyaktva paNa na pAme. vivecana-saMkhyAtA AyuSyavALA paMcaeNpriya ti. caMce maraNa pAmIne mekSa vinA naraka tiryaMca manuSya ane devarUpa cAre gatimAM upaje che. sthAvara (e driya) ane vikaseMdriya marIne nice saMkhyAnA AyuSyavALA tiryaMca ane manuSyane viSe upaje che. paraMtu devatA nArakI, asaMkhyAtA AyuSyavALA yugaliyA (tiryaMca ane manuSya)mAM epriya ane vikaleMdriya na upaje, Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 vikaseMdriya mane manuSya gatimAM sarva virati cAritra pAmI zake, paNa mekSa na jAya. teukAya ane vAukAya marIne manuSya te na thAya, paNa kadAcit paMceMdriya tiryaMca thAya, te paNa bhava svabhAvathI samyakatva na pAme. bAkInA tiryaMca gatimAM samUrNima ane garbhaja paMceMdriya tirya tathA pRthvI apU ane vanaspatikAya che maraNa pAmIne manuSya gatimAM cAritra pALI teja bhave marUdevAnI jema mekSa paNa jAya. tiryaMcagati ane manuSyagatine viSelezyA puDhavI daga parittavaNa, bAyara pajatta huti caulesA gambhaya tiriya nANuM, chalesA tikti sesANuM. 283. puDhavI-pRthvIkAya. caulesA-cAra vezyAvALA. daga-apUkAya. gambhaya-gaja. parittavaNu-pratyeka vanaspa- | tiriya-tiryaca. narANuM-manuSyane. bAyara-bAdara. chalesA-cha lezyA. 5jajata-paryAptA. tini-traNa. hanti-heya che. sesANaMbAkInAone. zabdArtha-bAdara paryAptA pRthvIkAya apakAya ane pratyeka vanaspatikAya 4 lesyAvALA hoya che. garbhaja tiryaMca ane manuSyane 6 lesyA hoya che ane bAkInA jIne traNa lezyA hoya che. - tikAya. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 311 vivecana--bhavanapati vyaMtara jyAtiSI saudha ane izAna sudhInA te lezyAvata devA marIne bAdara paryAptA pRthvIkAya aSThAya ane pratyeka vanaspatikAyamAM upaje; te jIvAne aMtarmuhUta sudhI tene lezyA hAya, kAraNa ke je lephsAe jIva mare teja lesyAe upaje, eTale tene 4 lesyA hAya, kemake te khanene asthira vaizyA hAya che, bAkInA (pRthvI Adi pa sUkSma, sarvAM apasA jIvA, khAdara teukAya, vAukAya, vikaleMdriya tathA samUmi tiryaM ca ane samUcchima manuSyane prathamanI traNa lesyA heAya che. 284. kayA bhavanI lezyA vaDe jIva maraNa pAme. aMtamuhurttami gae, a Mtamuttami sesae ceva; lesAddhi pariNayAhi, jIvA vaccati paralAya aMtamuhutta mi-mata hata. / lesAhi-lezyA vaDe, gae-gaye chate. pariNayAhi-pariNAma pAmelI aMtamuhutta'mi-atarmuhUta jIvA jIvA. sesae-khAkI rahe chate. vacanti-jAya che. caiva-nizce. paralAya'-paraleAka. zabdAtha--(tiryaMca ane manuSyane) AgAmI bhavanI lephsAnu aMtarmuhUta gaye chate ane (devatA ane nArakIne) peAtAnA bhavanI lephyA aMtarmuhUta khAkI rahe te nizce pariNAma pAmelI lesyA vaDe jIvA palAka jAya che. (mare che. ) Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecana-tiryaMca ane manuSyane AvatA bhavanI lezyA AvyA pachI aMtamuhUrta gaye chate maraNa pAme, tathA deva ane nArakane pitAnA bhavanI vezyAnuM aMtamuhUrta bAkI rahe, te vAre maraNa pAmIne parabhavamAM upaje. tirinara AgAmi bhava, lessAe aIgayesurA nirayA; puva bhava lessa sese, aMtamuhutti maraNasiMti. 285. tiri-tiryaca. muvabhava-pUrva bhavanI. nara-manuSya. lesTa-lezyAnuM. AgAmi bhava-AgAmI bhavanI. sese bAkI rahe chate. lessAo-lezyAnuM. aMtamuhu-aMtarmuhUrta. aIgaye-game chate. mAraNuM-maraNa. surA nirayA-devatA ane ! nArakI. | Iti-pAme che. zabdArtha-tiryaMca ane manuSyo AgAmI bhavanI lezyAnuM aMtarmuhUrta gaye chate maraNa pAme che tathA deva ane nArakI pUrvabhavanI vezyAnuM aMtamuhUrta bAkI rahe chate maraNa pAme che. vivecana-tiryaMca ane manuSyane parabhavanI vezyA levA Ave ane deva nArakIne pitAnA bhavanI vezyA mUkavA jAya. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 313 - puNa-vaLI. paNa, tiryaMca ane manuSyane viSe lesthAnI sthiti. aMtamuhura Iie, tiriya nANuM havanti lessAo, carimA narANa puNa nava, vAsUNu puvakeDI vi. 286. aMtamuhura-aMtarmuhUrtanI. | carimA-chellI kUla lehyA. ThiI-sthitivALI. narANuM-manuSyane tiriya-tiryaca. nava vAsa-nava varSa. narANuM-manuSyone. uNu-ochAM. havani -che. puvavakeDI vi-pUrva koDa varSa lessAo-lezyAo. zabdArtha-tiryaMca (pRthvIkAyAdi) gativALA ane manuSyane aMtarmuhUrtanI sthitivALI vezyAo che. manu ne vaLI chellI zukala lesthA (nI utkRSTa sthiti) 9 varSa ochA pUrva koDa varSa paNa hoya che. vivecana-zukala vezyAnI utkRSTa sthiti kevaLIne teramAM guNaThANe hoya che, kAraNake 8 varSe cAritra pAme ane te pachI ja kevaLajJAna pAme, eTale pUrvoDa AyuSyavALA manuSyane zukala vezyAnI utkRSTa sthiti pUrvakoDa varSa mAMthI kAMIka ochAM 9 varSanI jANavI. yugalikane vezyAnI sthiti aMtarmuhUrtanI hoya che. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiya cagativALA jIvAnu - tiya cagatinA bhedA OM| utkRSTa *h].fe_R *h] she 31. pRthvIkAya aplAya teukAya vAyukAya sAdhAraNu vanasuhAlI pRthvI zuddha retI manaH zikSa zakarA " tiya cagati ane manuSyagatine viSe 7 dvArA. AyuSya 1 avagAhanA. upa kampyu akAya teukAya vAkaya pratyeka vanaspati sAdhAraNa bAdara ane sukSma ekedriyanuMa Mtamu ta *ps Pre 1000 varSa 12000 15. 14700 16 0 0 0 18000 ,, 22000 " 70. 3 aheArAtri. ja 3 0 0 0 | 1007. atAM. kAyasthiti 2 s - asa MkhyAta u 2 YEP_e_a_lalbla pd *ldhlh9ple are lob]@@ 1,1-ke 3 OM | utkRSTa *lcld Itpl,he asa khyaguNu. 5 ,, " " agula.asa. asa khyaguNa. asa khyaguNu " ," 100nyA a. asaMkhyaNa ~ ~ vi4 upapAta ane cya vipa ja. u cyavana cha sakhyA ja lale lolFpb] >dke Pe Elhhg lx].be *l&> lolfp]: -Eke Pe plhh(r) leh].[e plenaba asakhyAta. 3 3 ,, "" "" anaMtA ,, lephsA. asaMkhyAtA jo 3 "" "" anatA 3 ga 314 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | | 12 yojana beIdriya te Idriya caurikriya bAra varSa 49 divasa 6 mAsa olla e 1 samaya atarmuhUrta 1 jana siMkhyAtA, ke asakhyAtA pUrva doDha varSa che E gs, shah jalacara catupada khecara, uraHparisapa bhuja parisarpa pallo asaMraH 1 samaya samUrchAima paMcaMdriya | garbhaja pacadraya | vikalaiMdriyI 100 jana 6 gAu| | thI9 dhanuSya' 100 pejana rathI 9gAu aMtarmuhUrta tiryaMca gatinA dareka jIvanA ochAmAM ochA saMkhyAtA ke asaMkhyAtA O) | samUrchAma ane garbhaja paMcendriya tiryaMca vikale 0 | hijAra varSo 7 bhAva pUrvakroDa varSane ane AThamo siMkhyAtA bhava yugaliyAne 3 palyopamano ke 8 bhavamudhI, o o jalacara catuSpada khecara ura:parisarSa bhuja parisarpa 84000 720 , 53050 420 0 0 aMgu.asaMkhyA. | tiryaMca gatinA sarva jIvane aMgulane 1000 naja 2 thI 9 gAu 2 thI dhanuSya 'rathI jana rathI 9 dhanuSya 1 samaya aMtarmuhUta o saMkhyAtA ke asaMkhyAtA o * garbhaja manuSya kada 3 palyopama namuM hatuM] saMkhyAtA ! 3 gAu aMgulane ji.asaMkhyAtame 1 samaya atanuM kifle karte a tame dUta asaMkhyAtAhika Icllo Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. prazno 1 nigeda eTale zuM ? nigeAda ane geALAmAM zI vizeSatA ? temAM jIvA keTalA hoya ? tenA zarIranuM pramANu keTaluM ? niAdamAMthI nIkaLI jIva ana tarabhava pAmI siddha thAya ke nahi ? thAya te| dRSTAMta ApI samajAvA. 2. parabhavamAM jatAM jIvAne kayA bhavanI lephsA hoya ! tathA te lephsAneA kALa keTalA ? tiriyANu vi iipamuha,bhaNiya-masesa Si saMpaI vucha, abhikriya dAra-RRhiyaM,camai jIvANu sAmanta 287, tiriyANa vi-tiya cAnI abhihiya-helAM. paNa. i pammuha-sthiti vigere. bhaNiya -kahyuM, kahyAM. asesapi-samasta sa'pai-have. tuccha -kahIzuM. 5-samasta pazu. dAra-dvArAthI. ambhahiya -adhika. cagai-cAre gatinA. jIvANu-jIvAne. sAmantasAmAnya. paNa zabdA--tiya cAnI sthiti vigere samasta (8 dvAra ) paNa kahyAM. have kahelAM dvArethI adhika cAre gatinA jIvAne sAmAnya kahIzu. gatyAdikamAM rahelA jIvAneveda keTalA ? te kahe che. devA asaMkha nara tiri, IthI puvaeNya gakhmanara tiriyA; saMkhAyA ti vaiyA, napuMsagA nArayAI. 288. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAha devA-de. ( tiriyA-tirya. asaMkha-asaMkhyAta varSanA | saMkhAumA-saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA. AyuSyavALA. nara tiri-manuSya meM tiryace. ti veyA-traNa vedavALA. ithI-strIveda. puveya-purUSa vedavALA. napuMsagA-napuMsaka. galsa-garbha ja. nAraya-nArakI. nara-manuSya. AiyA-vigere. zabdArtha-deve, asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA manuSya ane tiryae (yugaliyA) strI ane purUSa vedavALA hoya che. garbhaja manuSya ane tiryace saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA traNa vedavALA hoya che. nArakI vigere (ekendriya vileMdriya, samUrNima tiryaMca ane samUrNima manuSya) napuMsaka (davALA) heya che. traNa prakAranA aMgule karIne zuM mApI zakAya? te kahe che. AyaMguleNa vahyuM, sarIra-musneha-aMguleNa taNA; naga-puDhavi-vimANaI, miNasu pamANuM-guleNuMtu.ra86 AyaMguleNa-AtmAgula naga-parvata. yuddhavipRthvI. vahyuM-ghara, hATane. vimA-vimAnadine. sarIra-zarIrane. miNusu-mApa. ugneha-udha. pamANuMguleNuM-pramANuMaMguleNu-aMgula vaDe. gula vaDe. tahA-temaja, tathA. | tu-vaLI. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArtha-AtmAgula vaDe hATane tathA utsadhAMgula vaDe zarIrane ane pramANagula vaDe vaLI parvata pRthvI vimAnAdine tuM mApa. vivecana-AMgula traNa prakAre che. AtmAMgula, utsadhAMgula, ane pramANugula, AtmAgula eTale je kALe jeTaluM zarIra hoya, tene anusAre pitapatAnA aMgulathI dhavala gRha, bhUmigRha bhiyarU] kuvA talAva pramukha mApIe. jemake-bharata cakravatinA vakhate temanA AgaLanA pramANe ane mahAvIra svAmInA vakhate mahAvIra svAmInA AMgaLanA pramANathI leke ghara hATa karatA hatA. atyAre cAlatuM mApa 24 AMgaLane 1 hAtha. te utsadhAMgulanA mApathI ja devAdikanAM zarIra mapAya; ane pramANugula bharata cakravartinA gulathI parvata, sAta naraka pRthvI, saudharmAdikanAM vimAne, bhavanapatinAM bhavane, narakAvAsA, dvIpa ane samudra mapAya. sUkSma paramANunuM svarUpa. satyeNa satiSmaNa vichanuM bhinuM ca ja kira na sakkA, te paramANuM siddhA, vayaMti AI pamANANuM. 200. saNa-zasa vaDe | na sakkA-zaktimAna na thAya. sutieNa-atyaMta tIvaNa. vi-paNa. paramANu-paramANune. chinuM chedavAne. siddhA-siddho (kevaLIo) bhi-bhedavAne. vayaMti-kahe che. je-jene. AI-Adi, mUlakAraNa kira-nize. pamANANuM-pramANenuM. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 319 zabdArtha -atyaMta tIkSaNa evA zastra vaDe paNa jene cheThavAne (be bhAga karavAne) ane bhedavAne (chIdra karavAne) nicce purUSa zaktimAna na thAya, te paramANune kevaLI sagavaMte (aMgula Adi) pramANenuM mUla kAraNa kahe che. vivecana-paramANunA be bheda. 1. sUma paramANu ane 2. bAdara vyavahArika paramANu. anaMtA sUkSma paramANu visasA pariNAme ekaThA thAya, te bAdara vyavahArika paramANu kahevAya che. utsadhAMgulAdikanuM svarUpa. paramANu tareNu, rahareNu vAlaaSNa likhA ya; guya ja aguNa, kameNa ugneha-aMgulakaM. 291 baMgala chakka pAo, duguNa vihatyi sA duguNa ho; vahivaeN dhaNu dusahasa, keso te joyaNuM caure. ra92. paramANu-paramANu ugneha-utsadha. sareNu-trasare. aMgulaya-AMgula. rahareNu-rathareNu. aMgula chak- AMgaLe. vAlaaga-vAlAjha. pAo-pagane madhyabhAga. liphakhA-lIkha. se-te. jIya-jU. duguNa-bamaNa karatAM. jaye-java. vihathi-vaMta. addaguNe--ATha guNa karatAM. sA-te. kameNu-anukrame. duguNa-bamaNu karatAM, be veMte. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatyA-1 hAtha. ca hattha -cAra hAthe. 30 kAsA-1 gAu. te-te. dhaNu-1 dhanuSa. kru sahasa-be hajAra. joyaNa-1 ceAjana. carA -cAra. zabdA--anaMta sUkSma paramANue 1 khAdara paramANu thAya. ATha bAdara paramANue 1 trasareNu, ATha trasareNue 1 rathareNu, ATha rathareNue 1 vAlAca, ATha vAlAge, eka lIkha, AThe lIkhe 1 jI, ATha jue 1 java ane ATha jave anukrame 1 utsedhAMgula, 6 AMgaLe paganA madhyasAga, te ( paganA e madhyabhAgane ) khamaNA karatAM 1 veMta, te e vete eka hAtha, 4 hAthe 1 dhanuSa, be hajAra dhanuSe 1 gAu ane te 4 gAue 1 ceAjana thAya che. vivecana--chidramAM praveza thayelA sUryanA taDakA vaDe dekhAtI ane vAyu vaDe u Mce nIce ane tiI cAlavAnA svabhAvavALI trasareNu che. rathanA paiDAthI uDADelI raja te rathareNu kahevAya che. 8 jIve javanA madhyabhAga. pramANAMgula ane AtmAMgulanuM svarUpa causayaguNuM pamANuM, gula musseRs-gulAu dhava, usse'-gula duguNuM, vIrassAya-gula bhaNiya, 293, casayaguNa -cArase gaNu. pamANa gula -pramANuAMgula. sneha gulAu-utsedhAMgulathI. mAdhav-jANavu.. ussahagula-utsedhAMgulathI. durguNa -khamaNuM. vIrasa-vIra bhagavAnanuM Aya'gula'-AtmAMzula. bhaNiya -kahyuM che. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 321 zabdArtha ubhaidhAMgulathI cAraso gaNuM pramANagula (meTuM) jANavuM. ulledhAMgulathI bamaNuM vIra bhagavAnanuM AtmAgula kahyuM che. vivecana-zrI rUSabhadeva ane bharata cakravartinuM zarIra AtmAgula vaDe 120 AMgaLa uMcuM hatuM. bharata cakavatinA AtmAgulanI barAbara pramANugula jANavuM. 1 pramANugale 400 usedhAMgula thAya, te 120 pramANugule 48 hajAra usedhAMgula thAya. 96 AMgaLane 1 dhanuSa thAya. mATe 48 hajAra ne 96e bhAMgatAM 500 dhanuSa pramANa bharatanuM dehamAna thAya. mahAvIra svAmInuM zarIra AtmAgula vaDe 84 AMgaLanuM hatuM, tene bamaNuM karatAM 168 udhAMgula thAya, 24 AMgaLane 1 hAtha, mATe 168 AMgaLane vaza AMgaLe bhAMgatAM 7 use hAtha mahAvIra svAmInuM zarIra jANavuM. 84 lAkha yonimAMthI kayA jIvonI keTalI yoni. puThavAIsu pattayaM, saga vaNa pateya kuMta dasa cauda; vigale dudusura nAraya,tiricaucaucaudasanare.294 havAIsa-pRthvIkAyAdine viSe aNuta-sAdhAraNa. paryaM -darekanI. dasa-daza lAkha. saga-sAta lAkha. cauda-cauda lAkha. vaNa-vanaspatikAyanI. vigale-vikaseMdriyane viSe. pattaya-pratyeka 6 -ambe lAkha. bu. pra. 21 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 sura-devatA. cau cau-cAra cAra lAkha nAraya-nArakI. caudasa-14 lAkha. tiri-tiryaMcane viSe. | naresa-manuSyane viSe zabdArtha-pRthvIkAyAdi (cAra) ne viSe darekanI sAta lAkha eni, pratyeka vanaspatikAyanI 10 lAkha, sAdhAraNa vanaspatikAyanI 14 lAkha, vikalaiMdriya (beiMdriya teIdriya ane cauridiya)ne viSe babbe lAkha, devatA nArakI ane tiryaMca paMcaMdriya ne viSe cAra cAra lAkha ane manuSyane viSe 14 lAkha ni heya che. vivecana--ni eTale utpattisthAna, je utpatti sthAnane varNa gaMdha rasa ane sparza eka sarakho hoya te eka yuni ane bhinna hoya te judI eni. ekedriyanI 77+7++10+13=para lAkha yuni. vikaleMdriyanI 6 lAkha yuni ane paMceMdriya nI 4+4+4+13=26 lAkha ni che. kula sarve maLIne 84 lAkha yuni thAya che. yonimAM kula keDI. egiriesa pacasu, bAra saga ti satta akvIsA ya; vigalesusattaaDanava,jalakhahacaupaya uraga bhuyage. 29 addha terasa bArasa, dasa dasa navagaM narAmare nirae; Arasa chavvIsa paNavIsa,hanti kula keDi lakhAi.29 Iga kaDisatta navAI lakakhAsa mulAkaDINuM Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSe. kara3 egidie su-ekedriyane mAsa-bora. dasa-daza. paMcamu-pAMce. dasa-daza. bAra-bAra. navAM -nava. saga-sAta. nara-manuSya. ti-traNa amare-deva. satta-sAta. nira-nArakIne viSe, alvIsA-aThyAvIza. bArasa-bAra. vigale su-vileMdriyane viSe. chavIsa-chavvIsa. satta-sAta. paNavIsa-paccIsa. ahe-ATha. hati-oya che. nava-nava. kula keDikala koTI. jala-jalacara, lakakhAI-lAkha. paha-khecara. igakeDi-1 kroDa. caupaya-catuSpada. uraga-ra parisarpa sattanavalakakhA-97lAkha bhuge-bhujaparisarpane viSe. | saTTa-ardhalAkha sahita. addaterasa-sADAbAra. | kulANa keDINuM-kula keTI. zabdArtha-pAMce ekeMdriyane viSe anukrame bAra lAkha, sAta lAkha, traNa lAkha, sAta lAkha ane adhyAvIza lAkha, vileMdriyane viSe sAta, ATha ne nava lAkha, jalacara, becara, catuSpada, uraH parisarpa ane bhujaparisarpane viSe anukrame sADAbAra lAkha, bAra lAkha, daza lAkha, daza lAkha ane Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 nava lAkha che. manuSya devatA ane nArakIne viSe anukrame khAra lAkha, chavIza lAkha ane paccIza lAkha kula kI che. sarvo maLIne 1 kreDa ane 96aa lAkha kula kATI che. vivecana--ekaja ceAnimAM judI judI jAtanA jIvA utpanna thAya, te judAM judAM kula kahevAya. jemakeH--gAyanA chANumAM vIMchI kRmi kIDA pramukha je judI juddI jAtanA jIvAnA samUha te judAM judAM kula kahevAya. koDI=krADa, pRthvIkAyanI 12 lAkha kula koDI, aplAyanI 7 lAkha kula kADI, teukAyanI 3 lAkha kADI, vAukAyanI cha lAkha koDI, vanaspatikAyanI 28 lAkha koDI. eiMdriyanI 7 lAkha koDI, teiMdriyanI 8 lAkha koDI, cauriMdriyanI 9 lAkha koDI, jalacaranI 125 lAkha koDI, khecaranI 12 lAkha koDI, catuSpadyanI 10 lAkha koDI, ura:parisanI 10 lAkha koDI, ane bhujaparisanI 9 lAkha koDI, manuSyanI 12 lAkha koDI, devatAnI 26 lAkha kADI, ane nArakInI 25 lAkha kula kADI che. maLIne 1 kreDa ane 9lgA lAkha kula sa koDI che. prazno. 1. teukAya ane vAukAya marIne kaSTa gatimAM jAya? ane tyAM avirati dezavirati sAmAyika ane chedepasthApanIya rUpa kayuM sAmA yika prApta kare? te kaho. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIkAyAdi chavonI yoni ane kula koTinuM yaMtra. ni yoni nAma yoni | kulakeTa nAma kulakATI lAkha. lAkha = lAkha 0 | 2 | pRthvIkAya jalacara. 12. akAya 0 8 19 teukAya 0 ba hara5 4 lAkha tiryaMca pacaMdriya. vAyukAyA 0 pratyeka : catupada. khecara. ura parisarpa bhujaparisarpa. tiryaMca gati. naraka gati. manuSya gati. devagati. 2 lAkha sAdhAraNa ra 134mA beIdriya ya 8 2 teidriya ma 1 cauridriya * 1 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 traNa rIte 3 prakAre yAni kahe che. saMvuDajoNisuregiMdi,nArayAviyaDavigalaga bhrubhayA.29 acitta joNi sura niraya, mIsa gabbe tiAya sesANu sI usiNaniraya suragabha,mIsateusiNosatihA.29 savuDa neNu-saMvRta ceni tibheya-traNa bhedavALI. sura-devatA agi'dvi-ekendriya. sesANa-khAkInAnI. nArayA-nArakInI. viyaDa-vidyuta ceAni. vigala-vikale driyanI. gambsa-gajanI. ubhaya-baMne prakAranI, arcitta kSaNi-citta sura devatA. niraya-nArakInI. yuni. sIsa-mizra dhaMdhuni. gukhte-gabha jane viSe. (nI.) sI-zIta. usiSNu-uSNu. niraya-nArakInI. sura-devatA. gabha-gajanI, mIsa-mizra. te-agnikAyanI. usi-kunnu. sesa-khakInAnI, tihA-traNa prakAra. zabdA--devatA, ekendriya ane nArakInI ceni ( utpatti sthAna ) saMvRta ( DhAMkelI ) hAya che. vikale'dviyanI ceni vidyuta [pragaTa] hoya che, garbhaja paMcadriya [manuSya ane tiya ca]nI ceni ane prakAranI ( DhAMkelI ane pragaTa ) hAya che. devatA ane nArakInI ceni acitta ( nirjIva ) DAya che. gaja ( manuSya ane tiya ca )nI caiAni mizra ( jIvavALI ane jIva vinAnI ) Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 327 hoya che. bAkInAnI ni traNa bhedavALI hoya che. nArakInI yoni zIta ane uSNa hoya che, devatA garbhaja tiryaMca ane manuSyanI ni mizra (zItaSNu) hoya che. agnikAyanI ni uSNa hoya che, ane bAkInAnI traNe prakAre [ zIta uSNu ane zItaSNa] ni hoya che. vivecana-devatAnI zayyA devaduSe DhAMkelI hoya, tenI vacamAM deve utpanna thAya che. ekeMdriya che pRthvI pANI vigeremAM upaje che ane nArakI ja DhAMkelA gekhanA AkAre AlAmAM upaje che, mATe e che [deva ekedriya ane nArakI ] nI ni dekhAya nahI, tethI saMvRta yuni kahevAya che. vikaleMdriya samUrNima paMcaeNpriya tiryaMca ane samUrchAima manuSyanuM utpati sthAna jalAzaya vigeremAM pragaTa dekhAya che, te mATe teonI vivRta yuni. garbhaja paMceMdriya tiryaMca ane garbhaja manuSyanI saMvRta vivRta yoni, kAraNa ke garbha aMdaranA svarUpathI dekhAya nahi, paNa bahArathI piTa moTuM dekhAya che. devatA ane nArakInI eni acitta jANavI. je ke sUkSama jIva sakla leka vyApI che, te paNa te kSetramAM sUma ekedriyanA jIva pradezanI sAthe upapAta sthAnanA pudgalene paraspara saMbaMdha nathI, mATe acitta (niva) ni jANavI. garbhaja tiryaMca ane garbhaja manuSyanI yuni sacittAcitta jANavI. temAM ni vaDe je zuka mizrita rUdhira pudgale grahaNa karAyAM, teTale bhAga sacitta ane bAkIne Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 bhAga acitta jANu. bAkInA (ekeMdriya, vikaseMdriya, samU Iima paMceMdriya tiryaMca ane samurNima paMceMdriya manuSya) nI ni traNe prakAranI jANavI. temAM je jIvatI gAya vagerenA zarIramAM kRmI vigere upaje teonI sacitta ni. sukA lAkaDAmAM ghuNa vigere upaje teonI acitta ni. gAyanA zarIranA kSatAdikane viSe kRmi upaje, tathA ardhasukA kASTamAM guNa upaje, teonI mizra (sacittAcitta ni jANavI) prathamanI traNa pRthvInA narakAvAsAne viSe zIta keni, cethImAM uparanA ghaNu narakAvAsAne viSe zIta ni ane nIcenA thoDA nArakAvAsAmAM uSNu ni, pAMcamInA ghaNA narakAvAsAmAM uNu ni ane thaDA narakAvAsAmAM zIta eni. chaThThI ane sAtamInA narakAvAsA uSNu nivALA che. jyAM zIta ni hoya tyAMnA nArakI ivene bAkI (narakAvAsA vinA) nI bhUmimAM uNa vedanA hoya che ane jyAM uSNu ceni hoya, tyAMnA nArakIone zIta vedanA heya che. devatA garbhaja tiryaMca ane garbhaja manuSyanI mizra (kAMIka zIta ane kaMIka uSNa rUpa bane svabhAvavALI) ni heya che. teukAyane uSNu ni hoya che. ane bAkInA cha (pRthvI, apa, vAyu, vanaspati, samUcchima tiryaMca ane manu) ne traNa prakAranI ni hoya che eTale koIne zIta, koIne uSNu ane koIne mizra (zItaLu) ni heya che. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 329 manuSyaNInI 3 prakAre yAni. Duyagambsa saMkhavattA, joNI kumunzayAi jAyati; ariha hari cakri rAmA, vasI pattAI sesanarA. 299, hari-vAsudeva. hayagabha-hatagarbhA, sa`khavattA-zaMkhAvata. zreNI-yAni. kumunnayAi-kumermAMnnatA cenimAM. jAyati-upaje che. ariha-arihaMta. krika-cakravarti . rAmA-khaladeva. vaMsIpattAi-vazIpatrA nimAM. sesa narA-khAkInA manuSye. zabdArtha -hatagarbhA (jemAM rahele gabha haNAI jAya ) te za MkhAvata' ceAti. kumainnatA ( kAcabAnI pIThanI mAphaka huMcI) ceAnimAM arihaMta vAsudeva cakravartI ane khaLadeva upaje che; ane bAkInA manuSyA vazIpatrA (vAMsanA padaDhAnA joDalAnI jevI) yunimAM upaje che. tr vivecana-zakha sarakhA jemAM AvatA hAya te za MkhAvata, jemAM rahelA garbha pramaLa kAmAgninA tApe haluAI jAya, te zakhAva cAni cakravatinI strI ratnane hAya che. pravacana sAroddhAramAM kahyuM che, ke " utkRSTathI garbhanI upattinA kAla 12 muhUrta sudhInA hoya che. tiyadegAAmAM 8 varSa sudhI ane nArInA udaramAM garbha vadhumAM vadhu 12 va sudhI siddharAja jayasiMhanI peThe rahe che. strI 55 varSa pachI ane purUSa 75 varSa pachI akhIja thAya eTale te pachI Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udao teone saMtati na thAya. vadhu AyuSyavALA pitAnA AyuvyanA ardha bhAga pachI ane pUrva keDI AyuSyavALA pitAnA AyuSyane vazame bhAga bAkI rahe tyAre prasava na kare. AyuSya saMbaMdhI 7 dvAro. Ausa baMdha kAle, abAhakAle ya aMtasamao ya; apavattaNa-NapavattaNa,vikrama-thuvamA bhaNiyA 300. Ausma-AyuSyane. aNupavattaNu-anAvartana baMdhakAlo-baMdhakAla. uvakamaupakama, abAhakAlo-abAdhAkAla. ANuvakamA-anupakrama, aMtasamao-aMta samaya. ! nirUpakama. apavaraNa-apavartana. bhaNiyA-kahyAM che. zabdArtha-1. AyuSyane baMdha kAla, 2. abAdhAkAla, ane 3. aMtasamaya, 4. apavartana, 5. anapavartana, 6. upakrama ane 7. nirUpakama kahyAM che. vivecana-1. AyuSyane jeTale bhAga bAkI rahe tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdhe, te AyuSyane baMdhakAla, 2. parabhavanuM AyuSya bAMdhyA pachI jeTalA kAla sudhI udayamAM na Ave te abAdhAkAla. 3. bhagavatA AyuSyane chelle samaya (bhegavavAnuM AyuSya je samaye pUrNa thAya) te aMta samaya. 4. lAMbA kAla sudhI vedanA AyuSyane thoDA kAlamAM bhegavavuM. jemake -se varSanA AyuSyane aMtarmuhUrtamAM Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 331 bhogavI levuM te apavartana. 5. jeTalI sthitinuM AyuSya pahelAM baMdhAyeluM hoya, teTalI ja sthitinuM AyuSya bhogavavuM, paraMtu sthiti ochI na thAya te anapavartana. 6. jene apavartanA kAraNane samUDa maLyAM thakA AyuSya ochuM thAya te sopakama. 7. jene kAraNe maLyAM thakAM paNa AyuSya ghaTe nahi te nirUpakrama. AyuSyano baMdha kAla. baMdhanita deva nArAya, asaMkha nara tiricha mAsa sesAU, parabhAviyAU sesA, nirUvakkama tibhAga sAU. 301. sevamAuyA puNa, sesa tibhAge ahava navama bhAge; sattAvIsame vA, aMtamuhuraM-time vA vi. 32, baMdhanti-bAMdhe che. || niravakma-nirUpakamI. deva nAya-devatA nArakI. ti bhAga-trIjo bhAga asaMkha-asaMkhyAta esAu-bAkI AyuM. AyuSyavALA. sevaphakamAuyA-sepakramI nara tiri-manuSya ane AyuSyavALA. tiryace. puNa-vaLI. cha mAsa-cha mAsa. sesatibhAge-zeSa trIjebhAge saMsA-bAkI AyuSya. ahava-athavA. parabhAviyAU-parabhavanuM navama bhAge-navame bhAge. sattAvIsaIme-satyAvIzame sesA-bAkInA. bhAge. AyuSya. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 vA-athavA | | aMtima-chelAM. aMtamuhuraM-aMtamuhUrta. | vi-1Na. zabdArtha-devatA, nArakI, asaMkhyAta AyuSyavALA manuSya ane tiryaMca (pitAnA bhavanuM) cha mAsa bAkI AyuSya hoya, tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdhe che. bAkInA nirUpakamI (manuSya ane tiryaMca gativALA) (pitAnA bhavane) trIjo bhAga bAkI Ayu rahe, tyAre AyuSya bAMdhe. sopakamI AyuSyavALA vaLI (pitAnA AyuSyanA) zeSa trIje bhAge athavA navame bhAge athavA satyAvIzame bhAge athavA chellA aMtarmuhUrta paNuM parabhavanuM AyuSya bAMdhe. vivecana-devatA nArakI ane aMsakhyAtA AyuvyavALA manuSya ane tiya (yugalIyA) pitAnA bhavanuM AyuSya chamAsa bAkI rahe tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdhe ane teo nirUpakamIja hoya. bAkInA (ekedriya, vileMdriya, paMcendriya tiryaMca ane manuSya) nirUpakamI ane sopakamI ema be bhede che. temAMthI nirUpakamI che pitAnA AyuSyane trIjo bhAga bAkI rahe tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdhe ane sepakramI jIve potAnA Ayune trIjo bhAga bAkI rahe chate athavA navama bhAga bAkI rahe chate athavA satyAvIzame bhAga bAkI rahe chate parabhavanuM AyuSya bAMdhe; ane keTalAka AcAryo te te pachInA bhAgane paNa traNa traNe guNIe teTalAme bhAge (81 mA bhAge, 243 mA bhAge) Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 yAvat chellA aMtarmuhUte paNa parabhavanuM AyuSya bAMdhe ema kahe che. AyuSyanA abAdhAkAla ane aMtasamaye gati. jaIne bhAge badhA, Aussa bhave amAha kAle sA, aMte uttuJaiIMga,samaya va+- ca pAMca samaya tA.303 jaie-jeTalAme. aMte-maraNu vakhate. bhAge-bhAge. mayA--madha. ujjugaI Rjjugati. iMga samaya-eka samaya. Aussa-AyuSyanA. bhave--hAya. abAhakAlo-abAdhAkALa, sA-te. varka-vakragati. carcA paca-cAra ke pAMca. samayatA-samaya sudhInI. zabdA --jeTalAme bhAge AyuSyanA aMdha hAya (te khaMdhathI udayanI vacamAM je kALa) te akhAdhAkALa. maraNa vakhate ( maraNanA chellA samaye) rUjIgati eka samaya sudhInI hAya che ane vakragati cAra athavA pAMca samaya sudhInI hAya che. vivecana--jeTalAme bhAge eTale chamAsa khAkI rahe chate athavA trIje, navame ane satyAvIzame bhAge athavA aMtarmuhUta bAkI rahe chate parabhavanA AyuSyanA khaMdha thAya; tyAMthI ArabhIne jyAM sudhI parabhavanuM AyuSya udayamAM na Ave, tyAM sudhInA kALa te amAdhAkALa, aMta samaya eTale Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 AyuSyane chello samaya. jenA pachI parabhavanuM AyuSya udayamAM Ave che te aMtasamaye parabhavamAM jatA jIvanI be gati hoya che. 1. rUjugati ane 2. vakagati. temAM rUjugati eka samaya pramANa che, kAraNake samaNimAM rahe chate kALa karIne eka ja samayamAM utpatti sthAnake upaje che ane vakragati utkRSTathI cAra samaya sudhI ane koIka vakhata pAMca samaya sudhInI paNa hoya che. rUjugatimAM AhArane udaya kayA samaye? ane baMne gatimAM parabhavanA AyuSyano udaya kayA samaye? ujugaI paDhama samae, parabhaviya AyiM tahA-hAro vaphAI bAya samae, parabhaviyAuM udaya-meI. 304. ujugaI-jugatinA. | vaphAI-vakragatina. pahama sama-pahelAsamaye. | bIya samae-bIjA samaye. parabhAviyaM-parabhavanuM(saMbaMdhI) parabhaviyAu-parabhavanuM Aurya-AyuSya. AyuSya. tahA-tathA. udayaM-udayamAM. AhAre-AhAra. eI-Ave che. zabdArtha-rUjugatinA pahelA samaye parabhavanuM AyuSya tathA parabhava saMbaMdhI AhAra udayamAM Ave che ane vakragatinA bIjA samaye parabhavanuM AyuSya udayamAM Ave che. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 375 vivecana-1 samayanI vakagatimAM jIva bIje samaye upaje, kAraNake jIva vakragati kare, te pahelAMne samaya rUjugatine hoya che, eTale prathama samaye rUjugati ane bIje samaye vakagati. e samayanI vakagatimAM trIje samaye upaje. 3 samayanI vakragatimAM ethe samaye upaje ane 4 samayanI vakagatimAM pAMcame samaye upaje. 1 samayanI rUjugati-trasanADImAM maraNa pAmIne udghalekamAM sIdhe upaje. 1 samayanI vakragati-vasanADImAM sAtamI naraka tale maraNa pAmIne, udghalekamAM eka samaye jAya ane bIjA samaye game te dizAmAM upaje. 2 samayanI vakagati-alekanI dizAthI 1 samaye trasanADImAM Ave, bIjA samaye urvalekamAM jAya ane trIjA samaye game te dizAmAM upaje. 3 samayanI vakagati-pahele samaye alekanI vidizAmAMthI dizAmAM Ave, bIjA samaye trasanADImAM Ave, trIjA samaye udghalekamAM jAya ane cothA samaye game te dizAmAM upaje. 4 samayanI vakragati-pahelA samaye ane kanI vidizAmAMthI alekanI dizAmAM Ave, bIjA samaye trasanADImAM Ave, trIjA samaye udghalekamAM jAya, cethA samaye game te dizAmAM jAya ane pAMcamA samaye vidizAmAM utpatti sthAnake upaje. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 vakragatimAM parabhavane AhAra kayA samaye hoya? tathA keTalA samaya sudhI jIva aNahArI hoya? iga du ti cau vakkAsu, durAisamaesu parabhavAhAra dugavAIsu samayA, Iga de tiniya aNahArA. 305. Iga 6-eka be. | phuga vakAsu-be Adi ti cau-traNa cAra samayanI. . samayanI vakragatiomAM vakAsu-vakagatiomAM. samaya-samaya sudhI. dugAI-bIjA Adi. Iga de-eka be. samaesu-samayane viSe. parabhavAhA-parabhavane tiksi-traNa. AhAra | aNahArA-aNahArI. zabdArtha eka be traNa ane cAra samayanI vakagatiomAM bIjA Adi samAne viSe parabhavane AhAra udayamAM Ave. be Adi samayanI vakragatiomAM eka be ane traNa samaya sudhI jIva aNAhArI hoya che. vivecana-maraNa samaye [AyuSyanA aMta samaye] keTalAka saMsArI jInI prathama samaye rUjugati ane keTalAka saMsArI jIvenI pahelA samaye rUjugati ane te pachInA samayamAM vakagati hoya che. saMsArI jIva pitAnA bhavanA aMtasamaye te AhAra karIne 1 samayanI rUjugati kare ane te pachInA 1 samayanI vakragatimAM jyAM upaje, te samaye parabhavane AhAra kare eTale 1 samayanI vakragatimAM bIjI Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 337 samaye parabhavanA AhAra udayamAM Ave. e samayanI vakragatimAM trIjA samaye parabhavanA AhAra uyamAM Ave. 3 samayanI vakragatimAM ceAthA samaye parabhavanA AhAra udbhayamAM Ave. 4 samayanI vakragatimAM pAMcamAM samaye parabhavanA AhAra udayamAM Ave. ahIMyAM saCtra rUjhugatinA prathama samaye jIva AhAra karIne nIkaLe, mATe AhArIja hAya ane te pachInI vakragatinA chellA samaye parabhavamAM jayAM upaje, tyAM AhAra kare mATe AhArI jANavA, ane vacalA 1-2-3 samaya sudhI jIva aNuAhArI jANavA eTale e samayanI vakragatimAM prathamanA 1 samaya sudhI aNuAhArI, traNa samayanI vakragatimAM prathamanA 2 samaya sudhI aNuAhArI, cAra samayanI vakragatimAM prathamanA 3 samaya sudhI jIva aNuAhArI jANavA. apavartanIya AyuSya mahukAla veyaNijja, kamma apeNu jamiha kAle, reIjjai jhugava`ciya, unni sava-paesagga, 306, apavattaNijja-meya, AuM ahavA asesa-kapi; badha samaevi mauM,siDhila ciya tajahA joga, 307, bahukAla-ghaNA kAle. veyaNijja-vedanA cAgya. jama-je krama. chu. pra. 22 alpeNu kAleNu thADA gRha-ahIMyAM. kAla vaDe. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 veIjaI-vedAya. AhavA-athavA. jugavaM-ekI vakhate. asesakasmRpi-samasta ciya-nize. karma paNa uInna-urIne. baMdha samaye vi-baMdha sapaesa-sarva pradezanA. samaye paNa ba-bAMdhela, baMdhAyela, agga-agrabhAge. sidilaM-zithila. apavaraNija-apava ciya-nice. nIya. taM-te (AyuSya ane karma) eya-e, A. jahAjoga-yathAyogya, Au- AyuSya. yegyatA pramANe. (jevAkAraNa) | zabdArthaghaNu kAle davA gya evuM je karma te ahIMyAM thoDA kAla vaDe (AtmAnA) sarva pradezanA agrabhAge udIrIne (udayamAM lAvIne) ekI vakhate nicce vedAya, e apavartanIya AyuSya athavA te A AyuSyanI mAphaka samasta karma paNa apavartanIya hoya. baMdha samaye paNa te (apavartanIya AyuSya ane karma) yathAyegyapaNe (jevAM adhyavasAyAdi kAraNa hoya te pramANe nice zithila baMdhAcela che, (tethI thaDA kALe veda.) anapavartanIya AyuSya. je puNa gADha nikAyaNa, baMdhaNuM puNvameva kila baddha heIaNupavaraNa,jugaeN kama vayaNijaja phai. 308. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 339 taM-te. ja-je (karma). puNa-vaLI. hAI-hoya che. gADha-atyaMta. nikAyaNa-nikAcita. aNupattaNu-anAvartana. baMdhaNuM-baMdha vaDe. jurgA-yegya. puvameva-pahelAMja. kama-anukrame. kila-nizca. veyaNijaja-davA gya. baddha-bAMdheluM heya. phala-phalavALuM. zabdArtha-je karma vaLI atyaMta nikAcita (avazya bhogavavApaNe sthApana kareluM evA) baMdha vaDe karIne pahelAM ja nicce bAMdheluM hoya, te anAvartana egya hoya che. (ethI) anukrame vedavAyegya phalavALuM hoya che kyA jIvo nirUpakramI ane kayA jIvo sapakramI. uttama carama sarIrA, sura nerathA asaMkha nara tiriyA; huti niravarmAo, duhAvi sesA muNeyavyA. 309. uttama-uttama purUSe. | nara tiriyA-manuSya ane carama sarIrA-te ja bhave | tiryace. mekSe janArA. ! hati -hAya che. sura-devatA. niravamAo-nirUpakama. nerIyA-nArakI. dUhAvi-baMne prakAre. asaMkha-asaMkhyAta senA-bAkInA. AyuvALA, suNeyavA-jANavA, Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 zabdArtha-uttama purUSa (24 tIrthakara, 12 cakavati 9 vAsudeva, 9 prativAsudeva ane 9 baladeva), carama zarIrI (teja bhave mokSe janArA 5 vitA (cAre nikA yunA), nArakI. asaMkhyAta AyuSyavALA manuSya ane ti- ca (yugaliyA) nirupakrama AyuSyavALA che. ane bAkInA [] baMne prakAre [sepakramI ane nirUpakamI ] paNa jANavA. vivecana-devakara vigere kSetramAM yugalika manuSya prakAranA hoya che. 1. padma jevI gaMdhavALA, 2. kasturI jevI gaMdhavALA, 3. mamatva vinAnA, 4. tejasvI ane rUpALA, 5, sahanazIla, ane 6. zanaizcArI. sopakrama ane nirUpakramanAM kAraNa. jeNAu-muvamijaI, appa samubheNa iyarageNAvika so ajhavesANA, uvakrama-thuvame I. 310. jeNa-je vaDe. | so-te. Au-AyuSya. ajajhavasANA-adhyauvamijAja-upakrame,ghaTe. vasAyAdi. a5 samubheNa-AtmAthI vikama-upakrama. utpanna thayela. avakamaanupakrama. Iyaragesuvi-bIjA kAraNe. | i -Itira, tethI viparIta. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 341 zabdArtha-AtmAthI utpanna thayela je (adhyavasAya) vaDe athavA bIjA kAraNe AyuSya ghaTe, te adhyavasAyAdi upakama jANu ane tethI viparIta te anupakema jANavo. vivecana-AtmAthI utpanna thayela je adhyavasAya vaDe aThThA viSa, agni zastrAdi bIjA kAraNe AyuSya ghaTe. eTale ghaNu kAla sudhI davA je AyuSya hoya, tene alpakALamAM bheLavIe, te apavartananA kAraNe rUpa adhyavasAyAdi upakrama jANave ane tethI viparIta te anupakrama jANa. sopakramI janAM AyuSya 7 prakAre ghaTe, te kahe che. ajhavasANa nimitte, AhAre veyaNA parAghAe; phAse ANApaNu, sattavihaM jhie AuM. 311. akjharasANa-adhyavasAya. | phAse-. nimitte-nimitta. ANapANa-zvAsozvAsa. AhAre-AhAra. | sattaviha-sAta prakAre. veNu-vedanA. jhijajae-ochuM thAya che. parAghAe-parAghAta. | AuM-AyuSya. zabdArtha-1. adhyavasAya, 2. nimitta, 3. AhAra, 4. vedanA, pa. parAghAta, 6. sparza, ane 7. zvAsozvAsa, e sAta prakAre AyuSya kSaya pAme che. (ochuM thAya che.) Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 vivecana-adhyavasAya 3 prakAre che. rAga, neha, ane bhaya. rAgathI AyuSyane kSaya A pramANeH--jema keI parabane viSe pANI pAnArI strI tarUNa purUSane anurAgathI jetI hatI, te purUSanI prApti nahi thavAthI maraNa pAmI. snehathI AyuSyane kSaya A pramANe,-jema kaI sArthavAhIne pati dezAMtarathI Ave chate sArthavAhanA mitra sneha parIkSA nimitte, sArthavAhanuM maraNa kahe chate sArthavAhI maraNa pAmI, strIne maraNe sArthavAha paNa maraNa pAme. bhayathI AyuSyane kSaya A pramANe - kRSNane dekhIne gajasukumArane sasare semi maraNa pAmyo. 2. nimitta te daMDa cAbuka zastra deraDAdikanA prahArathI maraNa pAme. 3. atyaMta sarasa AhAra ghaNe karavAthI maraNa pAme, 4. zUlAdikanI vedanAthI maraNa pAme. 5. parAghAta te khADA dikamAM paDavAthI maraNa pAme. 6. agni viSa ane sapAdikanA sparzathI maraNa pAme. 7 adhika zvAsozvAsa vahetAM athavA zvAsozvAsa rokavAthI maraNa pAme. A sAta upakamathI AyuSya ghaTe che. zrI kRSNa ane aMdhakAcAryanA ziSyanuM bAhya upakrame AyuSya purUM thayuM, paraMtu aMtaraMga vicAratAM temanuM nirUpakama AyuSya teTaluM ja hatuM. paNa sepakama AyuSya na hatuM. sarva jIvone paryApti kahe che. AhAra sarIra iMdiya, pajajattI ANapANa bhAsa maNe cau paMca paMcachapiya,Iga vigalA-sAtri sannIrNa 312 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 343 AhAra-AhAra. cau paMca-cAra, pAMca. sarIra-zarIra. paMcachapiya-pAMca ane cha. dAdaya-iMdriya. Iga-epriya. pajajI-paryApti. vigala-vikaleMdriya. ANupANa-zvAsozvAsa. asanni-asaMgI. bhAsa-bhASA. maNe-mana. sannINuM-saMjJIne. zabdArtha-1. AhAra paryAmi, 2. zarIra paryAmi, 3 iMdriya paryApti, 4. zvAsozvAsa paryApti, 5 bhASA paryApti ane 6. mana paryApti [ emAMthI prathamanI ] 4 paryApti ekedriyane, 5 paryApti vikalaiMdriyane, 5 paryApti asaMsIne ane 6 paryAvita saMsIne heya che. vivecana--labdhi aparyAptA jIva ochAmAM ochI traNa paryApti pUrNa karI, parabhavAyu bAMdhI aMtamuhUrta abAdhA kAla bhogavIne maraNa pAme che. dareka jI pitAne gya paryAptio sAthe ja AraMbhe che, paNa pUrI anukrame kare che. paryAtinuM lakSaNa. AhAra sarIra diya, usAsa vaumaNe bhinivruttI he ja daliyAU, karaNuM paI sAu pajajadI.313. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 paryApti. vau-vacana. daliyAu-daliyAMthI. maNe-mananI. karaNuM-karaNa (zakti) abhinivruttI-niSpatti, paI-pratye. saMpUrNatA. | sA upajatI-te vaLI jae-je. zabdArtha -AhAra, zarIra, indriya, zvAsozvAsa, vacana ane mananI saMpUrNatA je daliyAMthI thAya, te AhAradikanI niSpatti pratye je karaNa [ jIva saMbaMdhI zakti vizeSa ] te vaLI paryApti kahevAya, ekedriyAdika jIvone prANu keTalA? te kahe che. paNidiya tibalusA sAU dasa paNa cau cha saga a6 igaduti cariMdInuM, asannisanI nava dasa ya314. parNidiya-pAMca indriya. Iga-ekedriyane. tibala-traNabala. 6-beIdriyane. ti-Idriyane. UsAsa-zvAsozvAsa. cau cauriMdriyane. AU-AyuSya. asani-asaMjJIne. dasa pANa-daza prANu. sannINa-saMjJIne. cau-cAra. nava-nava. cha saga a6-cha, sAta, ATha. | dasa ya-ane daza. zabdArtha-pa ikiye. 3 baLa (ga), zvAsozvAsa Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 345 ane AyuSya e 10 prANA che, temAMthI ekedriyane 4, beidriyane 6, teidriyane cha, cari Mdriyane 8, asaMjJI (tiya"ca )ne 9 ane saMjJI (nArakI, yiMca, manuSya ane deva)ne 10 prANA hAya che. A graMtha kayA graMthamAMthI uddharyo. te kahe che. sAMkhittA saMdhayaNI, gurUtara saMdhayaNi majjIe esA, siri siri cadamuNideNa,nimbiyAapa paDhaNA, 315, sakhittA-sa MkSepa. siri-jJAnAdi lakSmIyukta. siri caMda-zrIcaMdra. sa'ghayaNI-sa MgrahuNI. gutara-atyaMta mATI, maNi deNa-sUrie. saMghayaNi-sa MgrahaNI. majjIo-mAMthI. esA-A. nimmayA-banAvI. alpa-peAtAne. paDhaNukA-bhaNavAne mATe, zabdA --A sakSepa saMgrahaNI atyaMta mATI (400-500 gAthAvALI) saMgrahaNImAMthI jJAnAdi lakSmIyukta zrI ca MdrasUrie peAtAne bhaNavAne mATe manAvI. vivecana-- peAtAne bhaNavAne mATe manAvI A vAkyamAM AcAryazrIe peAtAnI laghutA ane nirabhimAnatA darzAvI che. cAvIsa dvAra. saMkhittayarI u imA, sarIra-megAhaNA ya sayaNA; sannA saMDANu kasAya, lesidiya du samugdhAyA. 3 16. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 diThI daMsaNa nANe, gu-vage-vavAya cavaNa Di pajajatti miAhAre, sani gai AgaIe. 317, saMkhittayarI-atyaMta saMkSepa | daMsaNa-darzana (). u imA-A (saMgrahaNI)vaLI. | nANa-jJAna (5+3). sarIra-zarIra (5). joya-ga (15). ogAhaNa-avagAhanA. uvaega-upayoga (12). saMghayaNu-saMghayaNa (6). uvavAya-upapAta, janma. sanA-saMjJA (4-10-16). cavaNa-cavana, maraNa. saMAANasaMsthAna (6). ThiI-sthiti, AyuSya. kasAya-kaSAya (4). patti -paryApti . (6) lesa-vezyA (6). kimAhAre-kimAdhAra. idiya-iMdriya (5). sanI-saMjJA (3). du samughAyA-be bhede samu. gaI-gati. - dughAta. | AgaI-bagati. diThI-daSTi (3) | vee-veda (3) zabdArtha-A saMgrahaNI vaLI atyaMta saMkSepa che. zarIra 5, avagAhanA, saMghayaNa 6, saMjJA 4, 10 ke 16, saMsthAna 6, kaSAya, 4, vezyA 6, iMdriya 5, [jIva ane ajIva e] be bhede samuddaghAta, daSTi 3, darzana 4, jJAna 5 ane ajJAna 3, ega 15, upayoga 12, upapAta saMkhyA, vana saMkhyA, AyuSya, paryApita 6, kimAdhAra, saMjJA 3, gati, Agati ane veda. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 347 vivecana--zarIra pa, dArika vaikiya AhAraka taijasa ane kArmaNa avagAhanA [ zarIranI uMcAI ke laMbAI.] saMghayaNa 6, vaja rUSabhanArA, rUSabhanArA, nArAca, ardhanArAca, kAlikA ane cheva. saMjJA 4 ke 10, AhAra bhaya maithuna ne parigraha; kedha mAna mAyA lAbha ogha ane zeka. saMsthAna 6, samacaturastra nyodha sAdi vAmana kuja ane haMDaka, kaSAya 4, ke mAna mAyA ne lebha lezyA 6, kRSNa nI kApita tene paddha ne zukala. idriya 5, sparzanA rasanA ghANa cakSu ne zrotra, jIva samudaghAta 7. vedanA kaSAya maraNa vaikriya taijasa AhAraka ane kevalI, temAMthI vedanA ane kaSAya samughAta potAnA zarIra pramANa kare, maraNa samuddaghAta jaghanyathI aMgulane asaMkhyAtame bhAga ane utkRSTathI asaMkhyAtA jana pramANa kare. vaikiya tejasa ane AhAraka samuddaghAtamAM saMkhyAtA jana pramANa daMDa kare ane kevaLI samuddaghAtanA prathamanA ja samayamAM anukrame daMDakATa-maMthAna kare ane aMtara pUre tathA pachInA ja samayamAM AMtara maMthAna pATa ane daMDa saMharIne savabhAvastha thAya. daSTi 3, samyagdaSTi mizradaSTi ne mithyASTi. darzana 4, cakSu acakSu avadhi ne kevala. jJAna 5. mati zrata avadhi manaH paryava ne kevalajJAna. ajJAna 3, matiajJAna zrata ajJAna ne virbhAgajJAna. yoga 15, 4 mananA 4 vacananA kArikaddhika kriyadvika AhAraddhika ne kAmaNa. Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAranuM nAma - daMDakanuM nAma nArI bhavanapati. 10 vyaMtara yetaSi vaimAnika pRthvIkAya sUkA ra vanaspatikAya teukAya vAka eIdriya teRdriya cariMdriya gaja tiya ca gaja manuSya rAra pa 37500 dhanuSa 35 7 hAtha cha hAtha 35 7 hAtha 3 37 7 hAtha 3 19llcbe _{ day a (c)1-8_1 3 3 @_l)ER {} Pe webs ohn the 1 hajAra yA.adhika a gula on, me 312 yAjana 3 3 gAu 321 yAjana 1 4100nmyA 5 3 gAu sarve 63 4-1 * sasthAna. huM huDaka samayanusa hu | 3 | 4 24 kane kapAya. 4 IMdriya. 1 lephsA. *@ hl) hlh6_&_rdlNuM be lhle -1x E k3 be ' ka 1 ja 3 h 5 samadayAta PS ]? 3 m 33 5 h 11 5 U ra 3 dI 3 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ m bh 2 ` ` 31 Ple ELIS ent | ' 311| | 3 11 3 ema. 15 upaga. 12 8 9. viSe ra4 dvAra a saMkhyAtA athavA asaMkhyAtA asa khyAtA. saMkhyAtA ke asaMkhyAtA upayoga ane vyavana rasiMkhyAtA ha palyopamA 6 6T 2 3 palyopama | 6 6 mAsa 40 divasa 12 varSa 6 3000 varSo] 3 ahorAtri I10000 varSa l33 sAgare dhas 1 5 adhika 33 sAgara sA adhika | 1 palyopama / 6 ka ' sthiti, (Ayu.) - - - - |_pati ke ~ ~ ~ ~ | kimahAra. dIrghakAlikI saMjJA. 3 - - - - 3-4-5-6 dizAne = = . - - - ~ ! * S hetUpadezikI. | Iii, It che tuM ? 2) gati. Agati * | veda. 3 a. ] apa bahuva. 1 cheDA a a adhika ane 23] 1 4 13. 115 -... a. na. 2/4 e. a. * a. a. 2 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 upaga 12, 5 jJAna 3 ajJAna ne 4 darzana. upapAta [janma] 1 samaye saMkhyAe gaNatAM keTalA ja upaje. vana miraNa 1 samaye saMkhyAe gaNatAM keTalA che mare. sthiti [AyuSya utkRSTa ane jaghanya. paryApti 6, AhAra zarIra idriya zvAsozvAsa bhASA ne manA kimAhAra [keTalI dizAne AhAra dareka jIva le.] saMjJA 3, hetuvAdopadezikI dIrghakAlikI ne daSTivAdopadezikI. gati 24 daMDakanA cha marIne kyAM jAya te, Agati kayA daMDakanA ja marIne kyAM AvI upaje. veda 3 purUSada strIveda ne napuMsakaveda. A graMthanA racanAra keNu ? te kahe che. malahAri hema sUraNa, sIsa leleNa viraIyaM samma; saMghaNiyaNa-meyaM, naMdau jAvIrajiNa tirthaM. 318. malahAri-maladhArI gacchanA. saMghayaNi-saMgrahaNI rUpa. hemasUrINa--hemacaMdrasUrinA. yaNa-ratna. sIsa-ziSyamAM. eyaM-A naMdau-samRddhi pAme. leseNa-leza samAna. jA-cAvat virayaM-racyuM. vIraji-vIra svAmInuM. sammu-rUDe prakAre. tirthaM-tIrtha. zabdArtha-maladhArI gacchanA hemacaMdrasUrinA ziSyamAM leza samAna evA (caMdrasUrie) A saMgrahaNI rUpa rana rUDe prakAre racyuM. te jyAM sudhI vIrabhagavAnanuM tIrtha che, tyAM sudhI [caturvidha saMgha bhaNatAM ] AnaMda pAme. // zrI bRhatsaMgrahaNI sArtha samAsa // Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 351 prazno 1. napuMsaka vevALA veA kayA ? a'gulanA bhedo keTalA? ane kayA aMgulathI kaI vastu mapAya tathA te darekanuM svapara pramANa keTaluM ? 2. kulakoTI eTale zuM? akAya vanaspatikAya teiMdriya ane bhujaparisanI mulakeDI keTalI ? 3. acitta ane mizra yAni kAne heAya ? tathA acitta yeAnivALA jIvAnI pulakeADI keTalI ? parabhavanuM AyuSya kayAre baMdhAya ? khadhaka muninA ziSyAnuM AyuSya kevA prakAranuM hatuM ? 4, apavanIya AyuSyanuM svarUpa tenA kAraNA sAthe kahe. ana5vanIya AyuSya kene hoya ? vakragati kone kahevI? te keTalA samayanI che ? ane temAM parabhavanA AyuSyanA udaya kayAre hoya ? nirUpakrama AyuSya kayA kayA jIvAne hAya ? te vistArathI kaheA. AyuSyane upakrama keTalA prakAre heAya ? tenA bhedInuM vivecana kare. 5. bRhatsaMgrahaNInA kartA kANu ? te kayAre thayA ? ane temanA gurUnuM nAma zuM ? 6. nIcenA zabdane atha vistArathI samajAve. yakevalI. putva, vajra rUSabha nArAya, huDa, pallaga, saMkhavattA, viggahagai, nivvAdhAe, tipaDAyAyArA, parutti, sannA, hayagarbhI, abhinna dasaputhvI, utrakama, pANu, abAhAkA ane kAli. 7. jamUdrIpamAM be cadronI vacce utkRSTa ane jadhanya aMtara keTaluM ? siddhagnilA upara siddhanA jIvA sivAya khInna kayA hAya? te kahe. ve 8. savathI mATu zarIra svAbhAvika kAnu... hAya ? 1 samaye jIva keTalA yeAjana jAya ? te kaheA. 9. e prakAranA veA AzrayI keTalA samaya sudhI jIve aNuAhArI hAya ? kayA ve| manuSya gatimAM ja upaje ? nArakI vA zvAseAzvAsa ane AhAra keTalA kALe le? te kaheA. 10. zikSake keTalIka mUla gAthAo ane tenA artha pUchatrA: Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35ra upayogI prakSepa gAthAo. 2 2 paMca sayA bAvIsA, tinneva sayA u huti chapannA, titri sayA aDyAlA, saNuMkumArassa vaDhAI. zabdArtha -sanakumAranAM vATalAM vigere vimAne anukrame para gALa, 356 trikhuNa ane 348 khuNa che. sattarisamaNUNuM, tinneva sayA havanti chapannA, tini sayA aDyAlA, vaDhAI mAhiMda saggasTa, zabdArtha-mahedra devalekanAM vATalAM vigere vimAne anukrame saMpUrNa 100 goLa, 356 trikhUNuM ane 348 cekhuNu vimAne) che. vAri culasIyA, chasutarayA dave dave sayAo, kapaMmi baMbhalAe, vaTTA taMsA ya cariMsA, | zabdArtha-brahmadevelekane viSe vATalAM vimAne ra74, vikhuNa 284 ane cokhuNuM 276 vimAne che. ti nau, ceva sayaM, do ceva sayA sayaM ca bANuuryA, kampAmi saMtagami, vaTTA sa ya cariMsA, zabdatha-lAMtaka devakane viSe 193 nicce vATalAM, 200 nize tripuNuM ane 192 cokhuM vimAne che. aThAvIsa ca sayaM, chattIsa-sayaM sayaM ca battIsaM, karSAmi mahAsuke, vaTTA taMsA ya caurasA. zabdArtha-mahAzukra develekane viSe 128 vATalAM, 136 trikhuNa ane 132 cokhuNuM vimAne che. aThThararasasolasa-saMya paNa attare sayaM purNa, karSAmi sahassAre, vA taMsA ya cahe2 sA. zabdArtha - sahastrAra devakane viSe 108 vATalAM, vaLI 116 tripurNa ane saMpUrNa 108 cokhuNu vimAna che. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 353 aDasII bANuuI, adAsII ya hAI bodhabbA, ANaya-pANaya kape, vadyA taMsA ya caurasA. zabdArtha-Anata ane prANuta devalekanAM (maLIne) 88 vATala vimAna, 92 trikhUNu ane 88 cokhuNAM vimAno che ema jANavAM. causaTI bAvattari, aDasaTrI ceva hAI nAyabrA, AraNa acuya kape, vaTTA taMsA ya cariMsA, zabdArtha -AraNa ane azruta devalokamAM 4 vATalAM, 72 trikhUNuM ane 68 khuNAM vimAna ja che ema jANavAM. paNatIsA cattAlA, chattIsA heTrimami gevije, tevIsA aThavIsA, covIsA ceva makjhimae, | zabdArtha--helI traNa zreyakamAM 35 goLa, 4, tribuNa ane 36 cokhuNa vimAna che. madhyanI traNa praveyakamAM 23 goLa, 28 vikhuNa ane 24 nicce cekhuNa vimAne che. IjhArasa solasa, bAraseva gevije uvarime hRti, ekka vaTTA taMsA, caure ya aNuttara vimANe. 10 zabdArtha-uparanA traNa praveyamAM 11 goLa, 16 tribuNa ane 12 nicce cokhuNAM vimAna che. anuttara vimAnamAM 1 goLa ane 4 trikhuNa vimAne che. agni tahAgnimAlI, vaIreyaNa pathaMkara ya caMdAbhaM, surAbhaM sukkAbha, supaIThAbha ca riTAbha. sArassaya-mAIgyA, vaNahI varUNu ya gayA ya, tusiyA avyAbAhA, agni taha ceva riTA ya. 12 zabdArtha-1 arcAi, temaja 2. arcimAlI, 3. verocana, 4 prabhaMkara, 5 caMdrAbha, 6. sUryAbha, 7. zukrAbha, 8. supratiSThAbha ane 9. arikAbha (A 9 vimAna kAtika devanAM che.) zabdArtha-1. sArasvata, 2. Aditya, 3, vahni, 4, varUNa, 5. gardaya, 6. tuSita, 7. avyAbAdha, 8, agni, temaja nicce 9. ariSTa. ( A 9 lekAtika devanAM nAmo che.) Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 nANassa kevalINuM, dhammAyariyassa savvasAhUNaM, mAI avarNavAI kimbisiya bhAvaNuM kuNaI. 13 zabdArtha-jJAnanA, kevaLInA, dharmAcAryanA ane sarva sAdhanA avarNavAdane bolanAra, tathA mAthI chava pApI bhAvanAne kare che eTale kibiSika devapaNe upaje che. keUya bhUIkamma, pasiNApasize nimittamAjI, iDhi rasa sAya garUe, abhiga bhAvaNe kuNaI. 14 | zabdArtha-kautuka karanAra, bhUtikarma karanAra, praznathI ke prazna vinA nimitta kahenAra, nimittathI AjIvikA karanAra, rUddhi, rasa ane zAtA gArava karanAra chava abhiyogika bhAvanAne kare che (nokara devapaNe upaje che.) tesIyA paMcasayA, IkkAsa ceva jayaNu sahassA, yaNAe patthaDaMtara, mege ciya joyaNa tibhAge. zabdArtha-ratnaprabhA pRthvImAM prataranuM aMtara 11583 yojana nicche che. sattANa vaI sayA, bIyAe patthaDatara heI paNahattari tikti sayA, bArasa sahassa taIyAe. zabdArtha-bIjI pRthvImAM prataranuM aMtara 97 so yojana che. ane trIjI pRthvImAM 12,3,75 yojana che. chAva isayaM selarsa, sahassa e ya do vibhAgAi, aDhAIja sayAi, paNavIsa sahassa dhUmAe. 17 zabdArthothI naraka pRthvImAM 16,1,663 ejana che ane dhUmaprabhAmAM 25 hajAra aDhIso jana che. bAvatra sahassAI, paceva havaMti joyaNa sayA, patthaDamaMtara meyaM, chaThI puThavIe neyavaM. 18 zabdArtha--chaDI pRthvIma bAvana hajAra pAMcaso jejana e prataranuM aMtara che ema jAvuM. Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla rAjAnA rAsa Aja dina sudhImAM AvI saMkalanAthI bahAra paDe nathI tevo A zrI zrIpAla rAjAne rAsa amArA taraphathI pragaTa thatAM ame atyAnaMda anubhavIe chIe. A rAsamAM dareka gAthAomAM AvatA lagabhaga badhAja kaDIna zabdonA artha mUkavAmAM AvyA che temaja dareka gAthAonA arthamAM mUkavAmAM AvyA che A che amArI A graMtha prakAzanamAM navInatA, cAra khaMDamAM badhI ja DhALo mUkavAmAM AvI che. pAchaLa nave padanI vidhi, stavane vigere paNa ApavAmAM Avela che. bhAre kAgaLa, suMdara chapAI, jhekeTa vigere mUkI pustakane bane teTaluM suMdara banAvela che. pustakamAM 1 citro mUkvAmAM AvyA che jemAM "zrI zrIpAla rAjA' ane mayaNA suMdarI' nA citro paNa mUkavAmAM AvyA che. kiMmata rUA. 12-00 zrI jaina dharma prakaraNa ratnAkara A pustakamAM abhyAsane yogya kramasara, navasmaraNa, cAra prakaraNa, traNa bhASya, chakarmagraMtha, bI tavArtha sUtra, bRhasaMgrahaNI, kSetrasamAsa, dazavaikAlikasUtra, causaraNuM pannA, Aura paccakakhANa, vItarAga stotra, yegazAstra Adi ati mananIya, abhyasanIya bAbatone samAveza karavAmAM Avela che. abhyAsakane abhyAsa karavAmAM khuba anukuLatA rahe te mujaba saMkalanA karavAmAM AvI che. suMdara chapAI, pAkuM bAIDIMga chatAM kiMmata phakta rUA. 350 rAkhI che. jaina prakAzana maMdira 3094 DozIvADAnI poLa, khatrInI khaDakI, amadAvAda 1. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 000000000 zrI vividha pUjA saMgraha bhAga 1 thI 11 pa. vIravijayajI, 5. rUpavijayajI, zrI lakSmIsUri, u. yaze|vijayajI, Adi aneka pUrvAcArya viracita tathA arvAcIna munimahArAjAonI banAvelI pUjAene sa Mgraha pRSTa 898 bhAvavAhI raMgIna jekeTa suMdara kAgaLa pAku bAInDIMga mUlya rUA, 7-00 bhAga 1 thI 9 rUA. 6-00 bhAga 1 thI 6 rUA. 4-03 jaina dharmanA dareka bhASAnA dareka viSayanAM pustake maLaze. kamizana mATe pUchAvA. jaina prakAzana maMdira 309/4 DozIvADAnI peALa, amadAvAda-1. 000000000000000 amArUM navuM prakAzana zrI jinendra dana cAvIzI tathA anAnupUrvI [ AvRtti pAMcamI ] saMpUrNa parikara sAthenA cAvIza-bhagavAna tathA gautamasvAmI, siddhacakra, vIzasthAnaka, ghaMTAkaNa, mANIbhadra, padmAvatIdevI, cakrezvarIdevI, aMbikAdevI tathA zatru MjayAdi tIrghA sAthe 44 pUrNaraMgI citrA sAthe bhAre A pepara upara sughaDa chapAI sAthe plAsTIka kavara sAthe ka. rUA. 2-00 vadhu lenArane yAgya kamIzana ApavAmAM Avaze. hai. jaina prakAzana maMdira 309/4 DozIvADAnI poLa, amadAvAda-1. 000000000000000000000000000 Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhat saMgrahaNI prakaraNa mULa. namiu arihaMtAI, DiI bhavA-gAhaNA ya pattayaM, sura-nAyANa guccha, nara tiriyANuM viNa bhavaNuM. 1. uvavAya-cavaNa-virahuM, saMkhe Iga-samaIyaM gamA-gamaNe, dasa vAsa sahassA, bhavayuvaIzuM jahanna Dii. 2. camara bali sAra-mahiaM, devINuM tu titri cattAri, paliyA sai, sesANuM navanikAyANuM. 3. dAhiNa diva paliya, uttao huti dunni desUNA, tadevI-madda paliya, sUrNa Au-mukosa. 4. vaMtariyANuM jahanna, dasa vAsa sahassa paliya-mukkosaM; devINuM paliyaddha, paliyaM ahiyaM sasi-ravINuM. 5. lakheNu sahasteya, vAsANa gahANa paliya-meesiM, kiMI adda devINuM, kameNu nakhatta tArANuM. paliyavaM caubhAgo, cauaDa bhAgAhigAu devINuM, cau juale caubhAgo, jahana-maDa bhAga paMcamae.7. de sAhisattAhiya, dasa caudasa sattara ayara jA sukko, Ikika-mahiya-mite, jA Imatisuvari gevije. 8. titIsa-muttaresu, sehamAIsu imA Dii ji, sehamma IsANe, jahana Dii paliya-mahiyaM ca. 9. bu. pra. 1 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ do sAhitta dasa caudasa,sattara ayarAIM jA sahassAra, tapUrao Ikirka, ahiyaM jANuttara-cauphake. 10 igatIsa sAgarAI, savva puNa jahanna kiMI naOi, parigrahiyANiyarANiya, sohammI-sANadevINuM. 11. paliyaM ahiyaMcakamA, DiI jahanA oya ujjaisA, paliyAI satta pannAsa, tahasa nava paMcavanA ya. 12, paNa chacaucau adya, kameNa pattaya-magnamahisIe, asura nAgAIvetara, jeIsa kapa duniMdANuM. 13. dusu terasadusu bArasa, cha paNa caucau dugaeNduge ya cau, gevija-suttare dasa, bisapiyara uvarilae. 14. sahamuzkesa Dii, niya payaravihatta cha saMguNio, payakkasa Diio, savvastha jahannao paliyaM. 15 surakapaThi vise, saga payara vihattachi saMguNio, hiThila kiMI sahio, icchiya payara mi ukkosA. 16 kapUsta aMtapayare, niya kapa-vaDiyA rimANAo, IMda nivAsA tesiM, caudisi legapAlANuM. 17 soma jamANe satibhAga,paliya varUNassa duni desUNA, samaNe do paliyA, esa kiMI lAgapAlANuM. 18. asurAnAga suvannA, vijaju aggIya dIva udahI a, disi pavaNathaNiyada viha, bhaNavaI te sududu IMdA. 19 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ camare belI e dharaNe, bhUyAya veNudeve ya, tatto ya veNudAlI, harikate harissaha ceva. 20. agnisiha agnimANava, punnA visiTataheva jalakata, jalapahaha amiagai,miyavAhaNadAhiSNuttao.21. laMbe ya bhaMjaNa ghAsa,mahAghosa esimanayara, jabuddIvuM chad, merUM daMDuM pahu kAu. 22 cautIsA caucattA, atIsA ya catta paMcaNaha, pannA cattA kamase, lakhA bhavANa dAhiNao, 23. cau cau laphakhA vihaNa, tAvaIyAceva uttara dizAe, savaeNvi sattakeDI, bAvattari hanti laphakhA ya 24. rayaNue hiTUMThavari, joyaNusahassa vimutuM te bhavaNA, jaMbudrava samA taha, saMkha-masakhija vityArA.25. cUDAmaNi phaNi gaDe, vaje taha kalasa sIha asteya, gaya mayara vakramANe, asurAINuM muNasu ciMdhe. ra6, asurA kAlA nAgu-dahi,paMDarAtaha suvannadisiNiyA, kaNagAbhavijulihidIva,arUNA vAupiyaMgunibhA.27 asurANavattharatA,nAge-dahivijaju dIvasihinIlA, disi thaNiya suvannANuM,dhavalA vAuNa saMjha-I. 28. causiddhi saddhi asure, chacca sahassAI dharaNamANuM, sAmANiyA ImesiM, cauguNu AyaraphakhA ya. ra9, Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rayaNAepaDhamajoyaNa,sahassaddhivasiyasaya viSe vaMtariyANuM rammA, bhemA nayara asaMkhijaja. 30 bahi vaTTA aMti, urasA a ya kaNiyArA bhavaNavaIzuM talavaMtarANa, iMda bhavaNuo nAyabrA.31 tahiM devA vaMtariyA, vara taruNI gIya vAdaya raNuM, nicce sahiyA pamuiyA, gayaMpi kAla nAyANati.kara te jabuddIva bhAraha, videha sama gurU jahana majhimagA vaMtara puNa avihA, pisAya bhUyA tahA jakhA. 33 rakha kinara kipurisA, mahAragA amAya gaMdhavyA dAhiSNuttara bheyA, selasa tesiM Ime iMdA. 34 kAle ya mahAkAle, susava paDiva punnabhaya, taha ceva mANibhade, bhIme ya tA mahAbhame. 35 kinara jiMpurise samyurisA, mahApurisa tahaya akATe mahAkAya gIyaraI, gIyajase duni dunni kamA. 36 cidhaM kalaMba sulase, vaDa khage asoga caMpayae. nAge tuMbarU a jhae, khaga vivajiyA khA. 37 jakha pisAya mahAraga, gaMdhazvA sAma kinarA nIlA. rakhasa kipurisA viya, dhavalA bhUyA puNe kAlA. 38, aNupanI paNapanI, isivAI bhUyavAIe ceva, kaMdIya mahAmaMdI, keDe ceva payaMge ya. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 41. iya padmama joyaNa sae, rayaNAe adbhu vatarA avare, telu hiMsAlasiMdA, yaMga aheA dAhiNuttara. 4. saniddhie sAmANe, dhAi vihAe isIya isIvAle, isara mahesare viya, havai sucche visAle ya. hAse hAsarai viya, see ya bhave taDA mahAsee, payage payaMgavai viya, sAlasa iMdANa nAmA, 42, sAmANiyA cauddeza, sahassa sAlasa ya AyarakSANu, pattaya santhesi', vataravaI sisa ravINa ca. IMda sama tAyatImA, parisatiyA kSa leAgapAlA ya, aNiya paInnA abhigA, 43. kioisa dasa bhavaNa vemANI. 44. gadhanya naTTa huya gaya, rahe bhaDa aNiyANi sabhya iMdANuM, vANiyANa vasahA, mahisA ya aheAnivAsI. 45. tittIsa tAyatIsA, parisatiyA lAgapAla cattAri; aNuiNi satta sattaya, aNiyAhitra sav dANu. 46. navara vatara joisa, iMdANa na hanti lAgapAlAe, tAyattIsa-bhihANA, tiyasAvi yatesi na huhunti.47, samamRtAe ahi, dasUNa joyaNa saaihi Ara., uvira dasuttara jJeyaNa, saya Mmi cidRnti joisiyA, 48, tatva ravI dasa joyaNu, asII taduri' sasIya kSetu, ahaM bharaNi sAi uvari,ahiM mUlA bhiMtare abhiI,49, Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAra ravI caMda riphakhA, buha sukkA jIva maMgala saNiyA saga saya nauya dasa asiI, cau cau kamaso tiyA causu. 50 irasa joyaNa saya, IgavIsikkAra sAhiyA kamase, meru alagA-bahaM, jeisa cakka caraI DAI. 51, addha kavitagArA, phalihamayA rampa isa-vimANa, vaMtara nahite, saMkhija guNa Ime huti. para. tAI vimANAi puNa, savAI huti phAliha-mAyA, daga-phAlita mayA puNa, lavaNe je jeIsa vimANa. pa3. jeyaNi-gaThi bhAgA,chapana adhyAla gAuduiga-ddha; caMdAIvimANu-yAma, vithaDA adra-muccatta. pa4 paNuyAla lakhajeyaNa,nara-khitta tatyime sayA mirA narakhittAu bahiM paNa apamANADiA nisvai.pa. sasi vigahanakhattA tArAo huni jahuttara sidhdhA, vivarIyA u mahAa, vimANa-vahagA kameNe-siM56. solasalasa aDacau,dosurasahassA puraodAhiNa, pachima uttara sIhA, hathI vasahA thA kamase. 57. gaha addAsI nakhatta, aDavInaM tAra keDi-keDIyuM, chAsahu sahassa navasaya,paNahattari ega sasi sinaM.58. keDA keDI sanaM-taraM tu mannati khitta-thAvatayA, keI ane use-haMgula-mANeNa tArANuM. 59, Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiNahaM rAhu vimANuM, nicaM ca deNa hoI avirahiyaM, cariMgula-mapatta, hi caMdasa taM caraI. 60 tArasa ya tArasa ya, jaMbudIrvAmi aMtare guryA, bArasa joyaNa sahassA, dunni sayA ceva bAyAlA. 61. nisadA ya nIlavaMte,cattAri siya ucca paMca saMya kaDA, addha uvari rikhA, caraMti ubhaya-6 bAhAe 62. chAva6 dunina sayA, jahanna-meyaM tu hAI vAghAe, nivAdhAe guru laha, do gAu ya dhaNu sayA paMca. 63 mANasa-nagAo bAhiM, caMdA surasmasUra caMdamsa, jaya sahassa penAsa, guNagA aMtaraM di6. 64 sasi saciraviravi sAhitya joyaNa lakheNa aMtara hoI ravi aMtariyA sariNa,sasi aMtariyAvavidittA.65. bahiyA u mANasuttao,caMdA sUrA ava--ujajoyA; caMdA abhiI-juttA, sUrA puNa huti pusnehiM. 66. uddhAra sAgara duge, saOM samaehiM tulla dIvudahi, duguNa duguNa pavitthara, valayAgArA paDhama vaje. 67. paDhame joyaNu lakakhaM, vaTTo te veDhiu DiA saMsA, paDha jaMbuddI, sayaMbhUramaNadahI cara. 69. jabUdhAyaIpukhara,vAsaNavara khIra ghaya kheya naMdIsarA, aruNa-rUyvAya kuMDala,saMkhayaga bhayaga kusakucA. 69. Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhame lavaNo jalahI, bIe kAleya pukharAI, dIvesu huti jalahI, dIva-samAhiM nAmehiM. 70 AbharaNa vastha gaMdha,upalatilaeya pauma nihirayaNe, vAsahara daha naIo, vijyA vakhAra kapidA. 71. kura maMdara AvAsA, kUDA nakhatta caMda mUrA ya, anevi evamAi, satya-vadhUNa je nAmA 72. tannAmA dIvudahI, niDeyAyAra huti aruNAI, jabU-lavaNAIyA, pattayaM te asaMkhijA. ha3. tANuM-tima sUravarA-vabhAsa jalahI paraMtu dakkikkA, deve nAme kube, bhUe ya sayaMbhUramaNe ya. 74. vAvara khoravara ghayavara lava yahuti bhinnarasA, kAlaya pukhara-dahi, sayaMbhUramaNe yaudagarasA. 75, Ikhurasasesa jalI, lava| kAleecarimibahumachA, paNa saga dasa jIyaNa saya, taNukamA thAva sesesu. 76. da sasi do ravi paDhame, dugu lavaNumi dhAyaI saMDe, bArasasibArasaravi,tapabhiinidi sivi. 77. tiguNa puvila jyA, aNutarA-jtaraMmi bioNmi, kAlAe bAyAlA, bisattarI pukhirakrumi. 78. do sasi do ravipatI egatariyA chasakki saMkhAyA, meruM payAvihaMtA, mANasa-khitta pariaDakti. 39. Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM gahANe vihu, navaraMdhruva pAsavattiNo tArA, taM ciya payAhitA, taLeva sayA parimiti. 80 panarasa culasI I sayaM, Ihi-sasi-ravi maMDalAI takakhitta, yaNa paNa-saya dasahiya,bhAgA aDyAla igala 81. tIsi-gasa caure, Iga imalsa satta bhaIyassa, paNutIsaMcadu yaNa, sami-ravi maMDala-tarayaM 82. maMDala dasamuM laNe, paNa nimaDhama hAI caMdamsa, maMDala-aMtaramANe, jANa pamA purA kahiya. 83. paNusI nisaDhamiya, duniya ba ha joyaNuM-tariyA guNavasaMta sayaM, sUrata ya maDalA lavaNe. 84 sasi-ravilavaNemiya, jayasayatinitIsaahiyAI asImaM tuM jaya sayaM, jabuddAami pavisanti. 85. gaharikhatAra khaM, jaLe-chasanAu mudahidI vA, tasyasiddhi ega-sasi guNa saMkhahAI savvarga, 86. battIsa-vIsA, bArasa aDa ca vimA lakhAI, pannAsa catta cha sahassa, kameNa sehamAIsu87, susayaudusu saya-tiga, migArasahiyaM sayaMtige hila, majhe sattattara-saya,muvari tige saya-muvaripaMca 88. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ culasIIlakha sattANaI sahassA vimANa tevIsuM, sazvagna murTa lega mi, iMdayA bisaddhi payaresa. 89. cau disi caupatIe bAsaThi vimANiyA paTamapayare uvari ikki hINa, aNuttare jAva Ikirka. 90. hRdaya vaTTA paMtIsu, te kamaso taMsa causA vaTTA, vivihA puphinniA , tayaMtare mu puvaeN-disiM. 91. e deva-dIve, duve ya nAgadahIsu bedhave, cattAri jakha-dI, bhUya-samudesu aTheva. 9ra. selasa sayaMbhUrama, dIvasa paiTrikyA ya surabhavanuM, IgatIsaMca vimA sayaMbhUramaNe samude ya. 93. vaTuM vakRtsyavari, taMsa to sarU uvarimaM heI, cause cariMsa, urdu tu vimANaseDhIo. 94 sarve vaka-vimANa, ega-duvArA havAti nAyavA, tiniyata samiANe, cattAriyahuti carise. 95. pagAra parikakhittA vaTTavimANA havati sanvevi, caurasa vimANuNuM, caudisi veiyA hAI 96, jo vaTTa vibhANA, takhto taisassa veI hAI pAgAre bedha, avarosesuM tu pAsesu. 97, Avaliya-vimANANuM, aMtaraniyamase asaMkhijaje, saMkhija-masakhijaja,bhaNiyaM puSkAvakinnANuM. 98, Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 acaMta-surahi gaMdhA, phAse navANIyamauya suhaphAsA, nimyujayA rammA, sayaM pA te virAyaMti. 99. je dakhiNaNa IMdA, dAhiNao AvalI muNeyavA, je puNa uttara iMdA, uttarao AvelI mugatesiM.10. puNa pa7imeNa ya, sAmannA AvalI muNeyavA, je puNu va6 vimANa, majillA dAhiNalANuM. 101. puNa pacchimeNu ya, je vA te vi dAhiNilassa, kaMsa cariMsagA puNa, sAmannA huti durauM pi. 102. paDhamaMtima payAvali,vimANamuha bhUmisTamAsaddha, payara guNa-mi kape, savaguM puSkakiniyare, 103. IgadisipaMti vibhANA,tivibhattA saMsacariMsA vaTTA, saMsesu sesa-mega, khisesa dugasTa ikkikka. 104. tasesu carisesu ya, te rAzi tigapi caguNuM kAu, vasu idayaMkhiya, payara dhaNuM mIliye kakhe. 105. satta-saya sattAvIsA, cattAsiyA yahunicanikayA, cattAri ya chAsIyA, sehame huti vaDrAi. 106. emeva ya IsANe, navaraM vaTTANu hoI nANAM, do saya atIsA, sesA jahaceva sohamma. 107. puvA-varA cha saMsA, taMsA purNa dAhiSNuttarA bakjha, abhintara cariMsA satrA-viya karAIo.108. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 culasI asii khAvattari,sattattara sIya panta cattAlA, tulla sura tIsa vIsA, dasa sahassa Ayara caNiyA. 109. kalpesu ca niya mahiseA, varAha sIhA ya chagala sAlUrA, haya gaya bhuyaMga khaggI, vasahA viDimAIM cidhAi.110. dusu tisu tisu kalpesu, 112. ghaNudahi ghaNuvAya tadubhaya ca kamA, sura-bhavaNa-paiDDA, agAsa paTTiyA uvariM, 111. sattAvIsa sayAi, puvi-piDA vimANu-uccatta'; pAMca sayA kakha duge, paDhame tatto ya ikkikka hAyaI puDhavIsu sayaM, vaI bhavaNesu 6 6 6 kalpesa, du cauge navage page, taheva jA-bhuttaretu bhave. IgavIsa sayA puDhavI, vimANu-mikkAraseva ca sayAi, battIsa joyaNa sayA, miliyA savvastha nAyannA. 114. paNa cau ti du vanta vimANu, 123. sadhaya dusu duru ya jA sahassArA, vari siya bhavaNavatara,joisiyANa vivihavannA.115, raviNI udaya-oMtara, caunavai sahasma paNasaya chavIsA, AkhayAla sivDa bhAgA, kaDa-sakati dayami. 116, eyami puNDo guNi e,ti paMcasamanavaya hAI kamamANu, tiguNumi ya de lakhkhA,tesIi sahasa paMca sayA.117, Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asIi cha saThi bhAga, joyaNa cau lakha bisarUri sahassA chacca sayA tettIsA, tIsa kalA paMca guNiyaMmi. 118. sattaguNa cha lakhA, IgaDi sahassa cha saMya chA saMyA, caupannakalA ta7 nava guNaMmi aDalakha sa .119. sattasayA cattAlA, arasa kalA thaIkamA caro, caMDA cavalA jayaNa, vegA ya tahAM gaI caura. 20. Intha ya gaI caundhi, jayaNayariM nAma keI mannati, ehiM kamehi-mimAhiM, gaIhiMcaro surAkamase.121. vikakhaMbha AyAma, parihiM abhiMtaraMca bAhiriyaM, jagavaM miNaMti chammAsa, jAvana tahAvile pAra. 122. pAvati vimANanuM kesiM pihu ahava tiguNayAe, kama cauge patteya, caMDAI gaI jeIja. 123. tiguNakapa cauge, paMca guNeNaM tu asu muNijA, gevija ja satta guNeNa, nava guNe-muttara cauddha. 124. paDhama payaraMmi paDhame, kape uDu nAma Idaya vimANe, paNuyAla lakakha joyaNa, lakhaMsavuvAra sava6. 15. uDa caMda racaya vagu, variya vaNe taheva ANaMda, baMbhe kaMcaNa sudhare, caMda aruNe ye varuNe ya. 1ra6. veliya ga re, aMke phalihe taheva tavaNijaje; mehe agdha halinaliNe taha lohiyaphakhe ya. 127 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 vaIre ajaNa varamAla, riTa deve ya sema maMgalae, balabhade cakka gayA, sovatyiya saMdiyAvatta. 128. AzaMkare ya giddho, keu gale ya hAI bodhacce, khaMbhe khaMbhahie puNa, baMbhuttara vaMtae ceva. 129. mahasuka sahassAre, ANaya taha pANae ya bedhave, puske-laMkAra AraNa, tahAviya aSNue ceva. 130. sudaMsaNa supaDibakke, marame ceva hAIpaTama tige, tatte ya savabhade, visAlae sumaNe ceva. 131. somaNase pIIkare, AIcce ceva hoI taIya tige, savasiddhi nAme, idayA eva bAsI. 13ra paNuyAlIsaM lakhA, sImaMta mANasa uDu sivaM ca; apalaNe sava6, jaMbUdI ImaM lakhuM. 133. aha bhAgA saga puDhavI surajaju ikkika taheva sohame, mAhiMda saMta sahassAra,amyuagavija lagate,134. sammatta caraNa sahiyA, savaeNlegakuse niravabhesa, sattaya caudasa bhAe, paMca ya suya desa viraIe.135. bhavaNa vaNa joI sahammI-sANe sattahatya taNa-mANuM; dududu cauke gevizva-guttare hANi I.i 136, kapa dudu judu cauge, navage paNane ya jiDa-kiMI ayarA, de satta cauda-dvArasa, bAvasigatIsa tittIsA, 137. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 140. vivare tANi kuNe, IkkArasagA u pADie sesA, hatyi+-Arasa bhAgA, ayare ayare samahiyaMmi. 138, caya puLva sarIrAe, kameNu iguttarAi vuDDIe, eva' Ii visesA, saNakumArAI taLu-mANu, 139, bhava dhAraNijja esA, uttara veubdhi joyaNA lakSa, gevinja-guttaraeNsu, uttara vekaviyA natthi, sAhAviya veunviya, taNu jahannA karmaNa pAraMbhe, a'gula asaMkhabhAgA, aMgula sakhijja bhAgAya,141, sAmandeNu caviha, suresu bArasa mutta uzkeAsA, uvavAya virahakAle, ahu bhatraNAIsu patteya, 142. bhavaNa vaNa joi sAhummI,-sANesa mutyutta cauvIsa', te navadiNa vIsa muhu, bArasa diNu dasa muhuttAya. 143. AvIsa sarlR diyahA, payAla asII diNa saya' tatto, sakhijjA su mAsA,dusu vAsA tirutigesa kamA.144, vAsANa sayA sahassA, lakSa tahu causu vijayamAisu, paliyA asaMkha bhAgA, savva sakhabhAgA ya. 145. santhesipi jahannA, samae emeva cavaNa vichA vi, Igadu tisa kha-masa khA,IMga samae huntiya cavaMti.146, nara pAMcikriya niriyA-zuSpattI surabhave 5jjattANa, ajhavasAya visesA, temi gai tAratamma` tu. 147, nara tiri asa`kha jIvI, sabve niyameNu jati devesu, niya Auya sama hINA-esa isANa ataiyu,148, Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 jati samucchima tiriyAbhavaNa-vasuna joImAsu, ja tesiM uvavAo, paliyA-saMkhesa Ausa. 149 bAlata paDibaddhA, uDerosA taveNa gAraviyA, veNu ya paDibaThThA, mariuM asure su jAyaMti. 1pa0, rajajugaha-visa bhakhaNa-jala-jalaNa-pavesa-taha girisira paDaumuA,subhAvAhutivaMtariyA 15. tAvasa ja joisiyA, caraga parivAya baMbhalaga jA, jA sahastAra paciMdi, tiriyA agruo sa.15ra. jailiMga micchAdikI, gevijaLa jAva ja ti usa, pAyamari ahaMtA, muttarthaM micchAdihIo. 153. sutta gaNahara-raIyaM, taheva patteya buddha-raiyaM ca, suya kevali raiyaM abhinna-dasa-puviNA raIye. 154. chaumaltha saMyANuM, uvavA uphakeo A savya, tesiM saTTANuM pica, jaDa sehame. 155, laMtaMmi cauda purivarsI, tAvasAINa vaMsu tahA, esiM uvavAya vihi, niya kiriyaDiyANa sAvi 158. vajarisaha nArAyaM, paDhamaM bIyaM ca risaha nArAya, nArAya-madranArAya, kIliyA tahaya cheva6. 157. ee cha saMghayaNa, risaha paTTo ya kIliyA vAje, ubhae makka baMdha,nArAo hAI vine. 158. Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha gabhUtirinANuM, samucchima paNidi vigala cheva; sura neIyA egi diyA ya sa asaMghayaNa. 159. chevaTeNuM ugammaI caure ja kapa kIliyAIsu causu du du ka vuddhI, paDhameNuM jAva siddhI vi. 160. samayaurase nageha, sAI vAmaNu ya khujaja huMDe ya; jIvANa cha saMDANa, savvastha sulakhaNuM paDhamaM. 161. nAhIe uvarilIyaM, taIya-mahA pidui uyara karavajaM; sira gava pANi pAe, sulakhaNuM taM caultha tu. 16ra. vivarIyaM paMcamAM, savvastha alakhaNuM bhave che; gabbayanara tiriya chahA, surA samAhuMDyA saMsA. 163. jaMti surAkhAuya, bhayapajajamaNuyotiriesa pamttesu ya bAyara, bhU-daga-paoNyaga-vaNesa. 164. tavi sarNakumAraM, pabhiI eniMdiesa ne aMti; ANaya pamuhA caviuM, maNuesu ceva gacchanita 165. da kapa kAyasevI, de de do pharisa rUva sahiM; cau maheNu-varimA,aviyArA aNutasuhA.166, jaM ca kAmasuha loe, jaMca divaM mahAsuhuM; viyarAya-suhasmaya,saMtabhAmaM pinaththaI. 167. uvavAo devINuM, kapa durgA jA para sahassArA; gamaNagamaNuM naWI, amyuya para surANapi 168. bu. pra. 2 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ti paliyati sAraterasa,sArA kapaduga taIyelaMta ahe kimbisiyana hutiuvari, amyuyapara- bhimA aparigraha devINuM, vimANa lakhA cha huti hame; paliyAI sayAhiyakiI jAsiM jAva dasa paliyA. 17 tAo saNuMkamArA, zevaM vati paliya dasagehiM; jA baMbha sukka ANaya, AraNa devANa pannAsA. 171. IsANe caulakukhA sAhitya paliyAI samaya ahiya Dika ja pannara paliya jAsiM, tAe mAhiMda devANuM. 172. eeNu kameNubhave, samayAtiya paliya dasaga vaDhIe lata sahassAra pANaya, amyuya devANa paNapannA. 173. kiNahA nIlA kAU,te pamhA ya sukkalessAo; bhavaNa vaNa paDhama caUlesa, jeIsa piduge teu. 174. kapa tiya paha lesA, liMtAInuM sukkalesa huti surA kaNagAbha umakesara,vannA dusutisuvividhalA.175. dasavAsa sahassAI, jahanna-mAuMdharaMtije devA; tesiMcaLyAhAra, sattahi dehi UsAsa. 176. Ahi vAhi vimukhassa, nisAsUssAsa egage; pANu satta ime tho, sevi satta guNe la. 177. lavasattattarIe, hAI muhutto ImaMmi UsAsA sagatIsa saya tihunnara, tIsa guNa te ahera. 178. Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakha terasa sahasA, nayasayaM ayara saMkhayA deve; pakhehiM UsAse, vAsa sahastehiM AhAro. 179. dasavAsa sahassavari, samayAi jAva sAgara UbhuM; divasa mahatta puhurA, AhAsAsa sesANuM. 180. sarIreNa yAhAra, tayAI phAsaNa lema AhAre; pakhevAhAre paNa, kAvalio hAI nAya. 181. yAhArA sarve, apajatta jatta lema AhArI; sura niraya IniMdiviNa,saisA bhavatyA sapakhevA. 182 sacittA-citto-bhaya, rU AhAra savya tiriyANuM sava-narANuM catahA, sura-neraiyANa acitto.183. AbhegA-bhemA, sarvesiM hoI lema AhAre; nirayANuM amaNune pariNamaI surANa samaNune.184. taha vigala nArayANuM, aMtamuhuttA sa hoI uose; paMciMditirinarANuM, sAhAvio chaTha ama.185. vigUha gaI mAvanA, kevali samuhayA agI ya; siddhA ya aNahAra, sesA AhAramAM javA. 186. kesa imaMsa naha rAma, ahi vasa camma mutta purisehiM; rahiyA nimmala dehA, sugaMdha nIsAsa gaya levA. 187. aMtamuhurNa ciya, pajajattA taruNa purisa saMkAsA; savaMga bhUsaNudharA, ajarA niyA samA devA, 188. Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 191. aNuimisa nayaNA maNu, kaja sAhaNA pulpha dAma abhilANA caraguleNa bhUmi, na chinnanti surA jiNAbiti.186 paMcatu jiNakalANesu, ceva marisi tavANubhAvA, jammUtara neheNa ya, Agacchanti surA issya. 190. sakati divya-pemA, visaya-vasattA-samatta-kattavA; ahImaNuyakA,narabhava-masuhanaiti surA,196, cattAri 5ca joyaNa, sayAe gadhA ya maNuya legasTa, urdU vaccaI jeNaM, na hu devA teNu Avanti. dAkappa paDhama puti . / de de khIya tayuga cautthi, ca uvarima e hIe, pAsanti paMcama' puvi. 193. choTsa cha geviA, sattamIyare aNutara surA u, kiMcuNa lAganAai, asa`kha dIludaddhi tiriya` tu. 194. bahuaraga uvaramagA, uva savimANu culiya dhayAi, Ud sAgare sakha, joyaNA tappara-masa khA. 195. paNavIsa joyaNa lahu, nAraya bhatraNa vaNa joi kappANuM, gavijja-ghuttarANa ya, jahasakha ehi AgArA. 196. tAgAre parlaMga, paDahaMga jari muhaMga pujave, tiriyamaNuesaehi,nANuvidvasa DiobhaNi.197. urdU bhatraNa vaNANu, bahugA vemANiyA! hA eI, nAraya joisa tiriya, nara tiriyANu aNugavihA.198. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iya devANuM bhaNiye, kiI pamuhaM nArayANa gucchAmi, Igatinnisatta dasa sattara, ayara bAvIsa tittIsA.19. satta ya pukavIsu Dii, ji-varimAI hipuDhavIe, hAI kaNa kaNi, dasavAsa sahassa paDhamAe. ra00 navaI sama sahasa lakakhA puravANuM keDI ayara dasa bhAga, ikika bhAga vuTI, jA ayara terase payare. 201, Ia jijahannA puNadasa vAsa sahasra lakha payara duge, semesu uvari ji. aDo kaNikA paI puDhaviM.202. uvari biI Dii vise, saga payara vihatu Iccha saMguNio, uvarima khiIDiI sahi, ichiya payarami ukkosA. ra03. baMdhaNa gaIsaMDANa, bheyA vannA ya gaMdha rasa phAsA, agurulahu saddasahA,asuhAviya puggalA nirae.204, narayA dasaviha veNa, sI UsiNa khuha pivAsa kaMkUhiM, paravaTsa jara dAuM, bhaya sega ceva veyaMti 205. sattasu khittaja viyaNa, annannakakSAvi paharahi viNA, paharaNakayA vi pacasu,tisu paramAhakiyAvi 206. rayaNaha sakkarapaha, vAluyapaha paMpaha ca dhUmapahA; tamapahA tamatamapahA, kameNu puvINa gorAi. 207, ghammA vaMsA selA, aMjaNa riA mA ya mAdhavaI, nAmehiM puDhavIo, chattAIchatta saMDANa. 208 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asIya battIsa aDavI,vIsA addAra sela aDasahasA lakhuvari puDhavipiDe,ghaNudahi ghaNavAyatapvAyA.209 gayaNaM ca pachANuM, vIsa sahassAI ghaNudahI piDA, ghaNataNa vAyAgAsA, asaMkha jeyaNa juyA piDa.210 na kusaMti alega, caudisaMpi puDhavIya valayasaMgaThiyA yaNue valayANuM, chaddha paMcama jeya sa. 211. vikhaMbhe ghaNuudahI. ghaNa taNuvAyANa hoI jahasaMkha, satibhAga gAUyaM,gAUyaMcatahagAu tibhAga.212. paDhama mahIvalae muM, khivija eyaM kameNa bIyAe, duti cau paMcacha guNuM, taIyAIsutaMpikhivakamase.213. majheciya puDhavI bahe,ghaNudahi5muhANapiMDa parimANuM. bhaNiyaM ta kameNuM, hAyaIjA valaya parimANu.214. tIsa paNavIsa panarasa,dasa tini paNuNaegalakhAi, paMcayanayA kamase, culasI lakhAI sattasu vi 215. teriktarasana saga, paNa tiniga para saviguNavannA, sImaMtAI apaIDANaMtA iMdayA majhe. 216. tehiMta disividisi,viNiggayA aThaniraya AvalIyA, paDhame payare disi guNa-vana vidisAsu adhyAlA 217. bIyAIsu piyare su, iga Ima hINuM u hanti patIo, jAsattamI mahI payare,disi Ikkikko viditi natthi.28. Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rDAyaregadisi,saMkha aDaguNa cauviNa saIgasaMkhyA; jaha sImaMta payare, eguNanaumA sayA tini. 219. apayaThANe paMca u, paDho muha-maMtime havaI bhUmI; muhabhUmI sabhAsaddha, payaguNuM hAI saadhaNuM. 220. channaI saMya tivannA, sarasa putravIsa AvalI nirayA; sesatiyAsIlakhA,tisaya siyAlAnava sahasA.221. tisahassA savaeN, saMkha-masaMkhijaja vitthaDAyAmA; paNayAla lakhasImaMta calakhaM apaIDANa.rarara. chasu hievari joyaNusahassa bAvana sa carimAe; puDhavIe naraya rahiyuM. narayA sesaMmi savAsu. 223. bisahasUNApuDhavI, tisahasaguNiehiMniyaya parehiM UNu vUNa niya payara, bhAIyA patthaDatarayuM. rara4. paNa ghaNucha aMgula, rAyaNue dehamA-mukkosa; saMsAsu duguNa duguNuM,paNadhaNu saya jAva caramAe.225. rayaNAe paDhama payare, hasthatiya dehamANa-maNupayaraM; chappanaMgulasa, vuDDI jA terase punaM. 226. ja deha pamANa uvarimAe, puDhavIi aMtime payare; taMciya himi puDhavI, paDhama payaraMmi bedhavuM. rara7. te caguNaga saMga payara, bhaiyaM bIyAI payara nu bhave; tikara ti aMgula karasatta, aMgulA sahUi guNavIsaMra28. Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa dhaNu aMgula vasaM, panarasadhaNuduni hatha sayA bAsaDi dhaNaha ,paNa puDhavIpayara yuThThi imA. 229 ie sAhAviya deho, uttara kavio ya taduguNo; duvihevi jahanna kamA, aMgula asaMkha saMkha.ra30, sattasu cauvIsa muhu,saga panara diNagAdu cau chammAsA uvavAya cavaNa viraha, eNe bArasa muhura guru. 231. lahuo duhAvi samao saMkhA puNasura samA mugeyavA saMkhAupajajata paNidi,tiri narAjati naraesa.32 micchiiTaka mahAraMbha, parigraho tivrakeha nissIle; narayAaM nibaMdhaI, pAvamAM rUda pariNAma. 233. asanni sarisiva pakhI,sIha urabisthi janitA cha kamase uosaNuM, sanama puDhavi maya macchA. 234. vAlA dADhI pakhI jalayara narayA-gayA u adhanUrA; jaMti puNe narasu, bAhulleNuMna uNa niyame. 235 do paDhama puDhavi gamaNuM chevaTTe kIliyAI saMghaya; Ikika puDhavi vI, AI tilessAu narasuM. ra36. dusu kAU taiyAe, kAu nIlAya nIla paMkAe; dhUmAe nIla nihA, dusukihA hantilessAo.237. sura nArayANa tAo, divya lesA avaDiA bhaNiyA; bhAva parAvarIe, esi hanti chalesA. 238. Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 nirauvaTTA gabbaya, pajajara saMkhAu laddhi eesiM, cakri hari juala arihA. jiNa jaI disi sanma puhavi kamA.239. rayaNae ehi gAue cattAri akuTagurUlahukameNuM, paI puDhavi gAuddha, hAyaI ja sattami bagaddha. 240 gabbe nara ti paliyA, ti gAu uo te jahaNuM, mucchimaduhAvi aMtamuhu, aMgula asaMkhabhALataNU.241. bArasa muhutta garbhe, Iyare cakavIsa viraha usa, janma-maragesusama,jahanna saMkhAsura samANa.24ra. sattami mahi neraie, teU vA asaMkha nara tirie; muttagu sesa jIvA, upAjaMti nabhavaMmi 243. sura neraIhiM ciya, havaMtihari arihakki baladevA, caUvihasura cakkabalA.mANiya huti ha 2 arihA. hari maNussa rayaNAI, hati nANurehi dehiM, jaha saMbhava-muvavAo kyA gayaegiMdirayaNANuM245. nAma pamANuM cakra, chattadaDuM dUhathayaM camma, battIsaMgula khakhkho, suvannakAgiNi cariMguliyA.246. cariMgule du aMgula-pihulava maNi purohigamaturayA, sevaI gAhAvaI, va thiI cakki yaNAI. 247. cakka dhaNuuM khage, maNa gayA taha ya hAI vaNamAlA, saMkhe satta ImAI, rayaNAI vAsudeva. 248. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 saMkha narA causu gaisu,jatipaMcamuvi paDhama saMdhayaNe, iga kruti jA -saya, iMgasamae jati te siddhiM 249, vIsisthi dasa napu saga, purisa-sayaM tu egasamaeNa, sijhaigiRsianna sarliMga,caudasa adbhu hiya sayaMca.25 gurUlahu majhima dA caOM, adbhUsaya' uDA tiriyalAe, cau bAvIsa-? kaya, kru samudde timni sesa jale,251, naraya tiriyA-gayA dasa, naradeva gaiu vIsa adresa, dasa racaNA sakkara vAluyAu, cau paka bh daga.252. chacca vaNussai dasa tiri, 253. 254. tithiI dasa maNuya vIsa nArIe, asurAI vatarA dasa, paNa tadaivika patteya'. joI dasa devi vIsa, vemANiya-ksaya vIsa devIe, taha puveeddhitA, purisA hAUNa asayaM, sesaae bhagaesu, dasa dasa sijhanti ega samaeNa, viraheA chamAsa gurU, lahu sama cavaNumiha nasthi. aDa saga cha paMca cau tinni,dunni ikkoya sijamANesu, battIsAIsu samayA, nira Mtara aMtara' urvAra 256 battIsa! aDayAlA, saTTI khAvattarI ya bAdhavA, culasIi channava, durahiya--majhuttara sayaM ca. 257, paNayAlalakkhoyaNu,vikSma bhAsiddhasilaphalivimalA, taduriMga joyate, lAgatA tatva sid-Ii, 258. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 bAvIsasaga ti dasa vAsa,sahasa gaNitidiNa eiMdiyAisu barasavAsuNa paNadiNu,chammAsatipaliyaiijiEA.259, saNDA ya suddha vAya, maNeAsilA sakkarA ya khara puDhavI, Ima bAra cauda sAlasa, dRArasa bAvIsa sama sahasA.ra60, gabhya jalayarA-bhaya,galbhAraga pukhvakADi uosA, galbhacaupaya kkhisu,tipaliya paliyAasaMkhaMsA.261 punvaSTha u parimANu, sarri khalu vAsa koDi lakakhA chappanna ca sahassA, bAdhavA vAsa kADINuM. 262. samucchi paNuidghi thala khayara,uraMga bhuyaga ji- IikamasA vAsa sahassA culasI,bisattari tipanna bAyAlA,263, esA pRDhavAiNa, bhavavaheI sa payaM tu kAya, cakaegidisuNayA,ussappiNie asakhijjA.264, tAe vadhu mi aNutA,saMkhinnA vAsa sahasa vigalesu; pacitti tiri naresu, sattatlR bhavA u AsA. sabvesipi jahannA, aMtamuhutta bhave ca kAye ya, joyaNa sahassa-mahiyaM, egidiya daMDa mukkosa, 266. biti cariMdi sarIra',bArasa taiyaNa tikAsa cakAsa, joyaNa sahasa paNidaya, Ahe vuccha visesatu. 267, aMgulaasaMkha bhAgA,suhumanigAe asa MkhaguNavAU, to agaNi tae Au, tatto suhumA bhadre puDhavI.ra68. 265. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA bAra vAgaNI, Au pRDhavanigoya aNumase, patta avaNa sarIraM, ahiyaM joyaNu sahassetu. 269. ujaMgula joyaNa, sahaamANe jalAsae neya, te vidhi pami pamu, a paraM putravIruva tu. 270. bArasa jeNu saMkha, nikesa gumIya joyaNuM bhamaro, muchimacIpakabhayaguragagAu- dha Na puhunaM.71 game caupaya chaggAyiAI bhayagAu gAuya putta, jeya sahassa murabA, machA Ubhaye viya sahasaM.232 paphikha dugadhapu,savANuM-gula asaMkha bhAga laha, viraha vigalA kSINa, janma maraNanuM aMtamu. 273. gabe muddatta bArasa, gurUo lahu samaya saMkhara tulA, asamaya masakhijajAegidiya huniya avaMti.ra74. vaNukAIo aNutA, IkkiAo vi ja niyAo, nizca-masakhe bhAge, aNuta jIva cayaIeI27pa. gelA ya asaMkhijajA, asaMkha nigaya havaIgolo, ikkimi nigae, aNuta javA mugeyavyA. 276. asthi aNutA chavA jehiM na pa tarasAI pariNAme, u jaMti cayaMti ya, puNA vi tathaiva tatyeva.277. savAvisilaokhalu,uSyamamAge aNunabhaNio, se ceva vivanta, heIparizno ati vA. 278. Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyA mehada ti, anANuM khu mahambhayaM, palava yaNIyaM tu, tayA ebiMdiyattaNuM. 279. tirienu jati saMkhA, tiri narA jA dukapa devAo; pajajana saMkha gamaya, bAyara bhU dara parisu. 280. te sahasAvaMta surA, nirayA pajatta saMkha gabbasu saMkhaNidiyatiriyA, mariuMcausuvigaIsujanti. 281. thAvara vigalA niyamA, saMpAuyatiri naresa gacchanti; vigalAlakhibhajavirai,sammapinateuvAucuyA.282. puTavI daga parittavaNA, bAyara jajata hanti caulesA, gambhaya tiriya nANuM, chalesA tikti sesANa. ra83. aMtamuhurtAmi gae, aMtamuhurnAmi sesae ceva; lesAhi pariNayAhiM, jIvA vaccati paralayaM. 284. tirinara AgAmi bhava, lessAe aIgaye surA nirayA; puva bhava lemsa sese, aMtamuhutti maramiti. 285. aMtamuhuta Diie, tiriya nANuM havati lessAo, carimA narANa puNa nava, vAsUNu puvakeDI vi. 286. tiriyANavikipamuhaM,bhaNiya-masesa pi saMpaIDu, abhihiya dAra-blahiyaM,caugaI jIvANu sAmanaM.287. devA asaMkha nara tiri, InzI puveya garbha nara tiriyA, saMkhAuyA ti veyA, napuMsagA nArayAIA. 288, Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 AyaMguleNa vahyuM, sarIra-musneha-aMguleNa taNA; naga-puDhavi-vimaraNAI, miNasu pamANuM-guleNatu.ra89 satyeNa satiSmaNa vi, chanuM bhinuM ca ja kira na sakkA taM paramANuM siddhA, vayaMti AI pamANANuM. 290. paramANu tasaNu, raheNu vAlaagya likhA ya; juya jaya aguNa, kameNa use-aMgulayuM. 291 aMgula chakka pAo, so duguNa vihatyi sA duguNa hatyA; cahae dhaNu dusahasa, kose te joyaNuM cara. ra92. causayaguNuM pamANe, gula muske-gulAu bodhavuM, usmahaM-gula duguNuM, vIrassAyaM-gulaM bhaNiyuM. ra93. puThavAIsa pattayaM, saga vaNa pattaya saMta dasa cauda; vigale dUdu sura nArayatiricaucaucaudAsa naresa,294. egiMdie pacasu, bAra saga ti satta avIsA ya; vigalesusattaaDanavajalapahacaupaya uraga bhuge.295. addha terasa bArasa, dasa dasa navAM narAmare nirae; bArasa chavIsa paNavIsa,hanti kula keDi lakhAI.ra96, Iga keDi satta navaI lakakhAsa kulANa keDIyuM saMvANisureniMdi,nArayAviyaDavigalagabhubhAyA.ra97. acitta jeNisura niraya, mIsa gaLye tibeya sesANuM. sI usiNaniraya suragabhumIsausiNasesatihA.ra98, Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 hayagambha saMkhavattA, jeNuM kumunzayAI jAyaMti; ari hari caki rAmA, vaMsI pannAI sesanarA. 299. Ausa baMdha kAle, aba hakAlo ya aMtasamae ya; apavaraNa-Napavitta, vima-yuvamA bhaNiyA.300 baMdhati deva nArAya, asaMkha nara tiri cha mAsa sesAU parabhAviyAU sesA, nirUvama tibhAga sAU. 301. savamAuyA puNa,sesa vibhAge ava navama bhAge; sattAvIsame vA, aMtamuhurtA-tie vA vi. 302. jaIma bhAge baM, Ausa bhave abAha kAla so, aMte ujajumaI Iga, samaya va cau paMca samayaMtA.303 ujajugaI paDhama samae, parabhariyuM Aurya tahA-hAro vapha kAI bIya samae, parabhAviyAuM udaya-meI. 304. iga duti cau vakkAsu, dugAisamaesu parabhavAhAre; dugavaSpAIsu samayA, Iga de tiniya aNahArA. 305 bahukAla yaNijaja, kammu apeNa jamiha kAleNa, veIjajaI jugavaMciya, uIna sagra-paesagga. 306. apavattaNija-meya, AuM ahavA asesa-kasmRpi; baMdha samaevi baddha,siDhila ciya taMjahA joga. 307, je puNa gADha nikAyaNa, baMdhaNuM puNvameva kila baddha te hAIaNuvattaNujugaeN kama yaNija phalU, 308. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GODS. * atio PLEIE