________________
૩. મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં વ્યાધાતે તારાના વિમાનનું ઉત્કૃષ્ટ અને જઘન્ય
અંતર કેટલું ? અને શી રીતે ? તથા દિવ્યધાતે તારના વિમાનનું ઉત્કૃષ્ટ અને જઘન્ય અંતર કહો. ૪. સ્થિર જ્યોતિષીમાં ચંદ્રથી ચંદ્રને અને સૂર્યથી ચંદ્રને અંતર કેટલું
ચર અને થિર જોતિષીના ચંદ્ર સૂર્યમાં શું ફેર? તે કહે. દ્વીપ સમુદ્રો કેટલા, કેવડા અને કેવા આકારના. ઉદ્ધાર સાગર દુગે, સ૮ સમએહિં તુલ્લ દીવદહિ, દુગુણ દુગુણ પવિત્થર, વલયાગારા પઢમ વજે. ૬૭ ઉદ્ધાર સાગર-ઉદ્ધાર સાગ- દુગુણ દુગુણ–બમણું રોપમના.
બમણા. દુબે અડદે-અઢી.
પવિત્થર-વિસ્તારવાળા.
વલયાગારા-વલયના આકારસમએ હિં-સમયની.
વાળા. કુલ-તુલ્ય, સરખા. પઢમ–પ્રથમને, પહેલાને. દીવુદહિ-પ અને સમુદ્ર | વજ-મૂકીને, છોડીને.
શબ્દાર્થ અઢી ઉદ્ધાર સાગરોપમના સમયની તુલ્ય દ્વિીપ અને સમુદ્ર બમણું બમણા વિસ્તારવાળા છે. પહેલા જંબુદ્વીપને મૂકીને બાકીના સર્વે (સમુદ્ર અને દ્વીપ) વલય (ચૂડી) ના આકારવાળા છે.
વિવેચન–જંબુદ્વીપ પ્રમાણાંગુલે કરીને ૧ લાખ જન વિસ્તારે છેલવણુ સમુદ્ર બે લાખ, ધાતકીખંડ ૪ લાખ, કાલેદધિ ૮ લાખ, પુષ્કસ્વર દ્વીપ ૧૬ લાખ અને પુષ્કરાર સમુદ્ર ૩૨ લાખ જન વિસ્તારે છે. એવી રીતે
