________________
પહેમે-પહેલે.
દિવેસુ-દ્વીપને વિષે. લવણે જલહી-લવણ સમુદ્ર. હતિ -છે. બીએ–બીજે.
જલહી-સમુદ્રો. કાલય-કાલેદધિ. દીવસમાણે હિંદ્વીપનાસમાન પુખરાઈસુ-પુષ્કરવર આદિ.' નામેહિ-નામ વડે.
શબ્દાર્થ–પહેલે લવણ સમુદ્ર છે, બીજે કાલેદધિ છે, અને પુષ્કરરર આદિ દ્વીપને વિષે દ્વિીપના સમાન નામવાળા સમુદ્રો છે.
વિવેચન–જબૂદ્વીપમાં ઘણું જાંબૂનાં વને અને જાંબૂના ખંડે નિત્ય કુલવાળાં અને શેભાવાળાં છે. એક જાતનાં વૃક્ષોને સમુહ તે વન અને જુદી જુદી જાતનાં વૃક્ષોને સમુહ તે વન ખંડ, ઉત્તર કુરુક્ષેત્રમાં જંબુદ્વીપના અધિપતિ અનાદર દેવના સ્થાનભૂત જંબૂ વૃક્ષ છે, તેથી જંબુદ્વીપ તરીકે ઓળખાય છે. આ દ્વીપ અને સમુદ્રોનાં નામે શાશ્વતાં છે. લવણું એટલે ખારું પાણી છે જેમાં તે માટે લવણ સમુદ્ર. તેને અધિપતિ સુસ્થિતદેવ છે. ઘણું ધાવડીનાં વૃક્ષ હેવાથી તથા પૂર્વ અને પાશ્ચમ ધાતકી ખંડમાં ધાતકી અને મહાધાતકી વૃક્ષો અનુક્રમે સુદર્શન અને પ્રિય દર્શન દેવનાં છે માટે ધાતકી ખંડ. કાળું પાણી હેવાથી તથા કાલ અને મહાકાલ અધિપતિ હોવાથી કાલે દધિ. પુષ્કર કમલ. સ્વચ્છ જલ અને ઘણું કમળનાં વને હેવાથી તથા પદ્મ અને પુંડરિક અધિપતિ હોવાથી પુષ્કરવાર દ્વિીપ. સ્વચ્છ અને પથ્ય જલ હેવાથી પુકરવર સમુદ્ર. પ્રધાન
