________________
૧૦૫
શબ્દાર્થ–પહેલા અને છેલ્લા પ્રતરનાં પંક્તિગત વિમાનને અનુક્રમે મુખ અને ભૂમિ કહીએ, તેને સરવાળો કરીને અર્ધ કરીએ, પછી વાંછિત દેવલેકના પ્રતરે ગુણતાં સર્વ (પંકિતગત વિમાનની) સંખ્યા અવે, અને બાકીનાં પુપાવકીર્ણ વિમાને જાણવાં.
વિવેચન –જેમકે સૌધર્મ અને ઈશાનના પહેલા પ્રતરની એ કેક દિશાએ દ૨ વિમાનની પંકિત છે, તે ચાર દિશાનાં ૬૨૮૪ ૨૪૮ વિમાને થાય, તેની સાથે મધ્યભાગનું એક ઇંદ્રક વિમાન મેળવતાં ૨૪૯ વિમાને થાય તે મુખ કહેવાય. તથા તેના તેરમા પ્રતરની એકેક દિશાએ ૫૦ વિમાનની પંકિત છે તે ચાર દિશાનાં ૫૦૮૪=૧૦૦ વિમાને થાય, તેની સાથે મધ્યભાગનું એક ઈંદ્રક વિમાન મેળવતાં ર૦૧ વિમાને થાય તેને ભૂમિ કહીએ. તે મુખ વિમાન ૧૪૯ અને ભૂમિ વિમાન ૨૦૧ ને સરવાળો કરીએ તે ૪૫૦ વિમાને થાય, તેનું અર્ધ કરતાં ૨૨૫ વિમાને થાય, તે બે દેવકનાં મળીને તેર પ્રતર છે તેથી ૨૨૫ને તેરે ગુણતાં ૨૯૨૫ આવલિકાગત વિમાન થાય તથા સાધર્મેન્દ્રનાં ૩૨ લાખ અને ઈશાનેંદ્રનાં ૨૮ લાખ મળી ૬૦ લાખ વિમાને છે, તેમાંથી ર૯૨૫ શ્રેણિનાં વિમાને બાદ કરતાં બાકી રહેલ ૫૯,૯૭,૦૭૫ પુષ્પાવકીર્ણ વિમાન જાણવાં.
પ્રશ્નો પકિતગત વિનાને અને પુછપાવકીર્ણ વિમાનનું અંતર કેટલું ? સૌધર્મેદ્રનાં વાટલાં વિમાનને કઈ દિશાનાં હેય તથા ત્રિખુણ અને ચોખુણે વિમાનમાં અધ ભાગ કઈ દિશામાં છે તે કહો.