________________
૩૨૭
હોય છે. બાકીનાની નિ ત્રણ ભેદવાળી હોય છે. નારકીની યોનિ શીત અને ઉષ્ણ હોય છે, દેવતા ગર્ભજ તિર્યંચ અને મનુષ્યની નિ મિશ્ર (શીતષ્ણુ) હોય છે. અગ્નિકાયની
નિ ઉષ્ણ હોય છે, અને બાકીનાની ત્રણે પ્રકારે [ શીત ઉષ્ણુ અને શીતષ્ણ] નિ હોય છે.
વિવેચન–દેવતાની શય્યા દેવદુષે ઢાંકેલી હોય, તેની વચમાં દેવે ઉત્પન્ન થાય છે. એકેંદ્રિય છે પૃથ્વી પાણી વિગેરેમાં ઉપજે છે અને નારકી જ ઢાંકેલા ગેખના આકારે આલામાં ઉપજે છે, માટે એ છે [દેવ એકેદ્રિય અને નારકી ] ની નિ દેખાય નહી, તેથી સંવૃત યુનિ કહેવાય છે. વિકલેંદ્રિય સમૂર્ણિમ પંચૅપ્રિય તિર્યંચ અને સમૂર્છાિમ મનુષ્યનું ઉત્પતિ સ્થાન જલાશય વિગેરેમાં પ્રગટ દેખાય છે, તે માટે તેઓની વિવૃત યુનિ. ગર્ભજ પંચેંદ્રિય તિર્યંચ અને ગર્ભજ મનુષ્યની સંવૃત વિવૃત યોનિ, કારણ કે ગર્ભ અંદરના સ્વરૂપથી દેખાય નહિ, પણ બહારથી પિટ મોટું દેખાય છે.
દેવતા અને નારકીની એનિ અચિત્ત જાણવી. જે કે સૂક્ષમ જીવ સક્લ લેક વ્યાપી છે, તે પણ તે ક્ષેત્રમાં સૂમ એકેદ્રિયના જીવ પ્રદેશની સાથે ઉપપાત સ્થાનના પુદ્ગલેને પરસ્પર સંબંધ નથી, માટે અચિત્ત (નિવ)
નિ જાણવી. ગર્ભજ તિર્યંચ અને ગર્ભજ મનુષ્યની યુનિ સચિત્તાચિત્ત જાણવી. તેમાં નિ વડે જે શુક મિશ્રિત રૂધિર પુદ્ગલે ગ્રહણ કરાયાં, તેટલે ભાગ સચિત્ત અને બાકીને
