________________
. ૩૧૯ શબ્દાર્થ –અત્યંત તીક્ષણ એવા શસ્ત્ર વડે પણ જેને છેઠવાને (બે ભાગ કરવાને) અને ભેદવાને (છીદ્ર કરવાને) નિચ્ચે પુરૂષ શક્તિમાન ન થાય, તે પરમાણુને કેવળી સગવંતે (અંગુલ આદિ) પ્રમાણેનું મૂલ કારણ કહે છે.
વિવેચન–પરમાણુના બે ભેદ. ૧. સૂમ પરમાણુ અને ૨. બાદર વ્યવહારિક પરમાણુ. અનંતા સૂક્ષ્મ પરમાણુ વિસસા પરિણામે એકઠા થાય, તે બાદર વ્યવહારિક પરમાણુ કહેવાય છે.
ઉત્સધાંગુલાદિકનું સ્વરૂપ. પરમાણુ તરેણુ, રહરેણુ વાલઅષ્ણ લિખા ય; ગુય જ અગુણ, કમેણ ઉગ્નેહ-અંગુલકં. ૨૯૧ બંગલ છક્ક પાઓ, દુગુણ વિહત્યિ સા દુગુણ હો; વહિવૅ ધણુ દુસહસ, કેસો તે જોયણું ચઉરે. ર૯૨. પરમાણુ-પરમાણુ ઉગ્નેહ-ઉત્સધ. સરેણુ-ત્રસરે.
અંગુલય-આંગુલ. રહરેણુ-રથરેણુ.
અંગુલ છk- આંગળે. વાલઅગ-વાલાઝ.
પાઓ–પગને મધ્યભાગ. લિફખા-લીખ.
સે-તે. જીય-જૂ.
દુગુણ-બમણ કરતાં. જયે-જવ.
વિહથિ-વંત. અદ્દગુણે--આઠ ગુણ કરતાં.
સા-તે. કમેણુ-અનુક્રમે.
દુગુણ-બમણુ કરતાં, બે વેંતે.
