________________
૬૦
શબ્દા રાહુનું વિમાન કાળુ છે. નિર ંતર ચંદ્રના વિમાનથી આંતરા (છેટા) રહિત છે. તે રાહુનું વિમાન ચંદ્રની નીચે ચાર આંગળ દૂર ચાલે છે.
વિવેચન—રાહુ એ પ્રકારે છે. નિત્ય રાહુ અને પ રાહું. તેમાં પ ર'હુ પૂર્ણિમાએ અથવા અમાવાસ્યાએ કદાચિત્ અકસ્માત્ આવીને જઘન્યથી છ માસે ચંદ્રમા અને સૂર્યને ગ્રહણ કરે છે, એટલે પેાતાના વિમાને કરીને તેમના વિમાનને આવરે છે. ઉત્કૃષ્ટથી ચંદ્રને ૪૨ મહિને અને સૂર્યને ૪૮ વર્ષે ચડુણ કરે છે. રાહુની માફક કેતુગ્રડ પણ કાઈ વખત ગ્રહ કરે છે. નિત્ય રાહુનું વિમાન વળે કાલું છે. અને જગત્સ્વભાવે ચંદ્રમાના વિમાનની નીચે ૪ આંગળ છેટુ ચાલે છે. ચંદ્રમાના મંડલના ૧૫ ભાગ કરીએ તેમાંથી એકેક ભાગને અજવાલા પક્ષને વિષે રાહુનુ વિમાન ખુલ્લા કરે છે. અને અંધારા પક્ષને વિષે આવરે છે. તેવારે ચંદ્ર મડલની વૃદ્ધિ હાનિના ભાસ થાય છે. પ્રશ્ન-ચંદ્રનું વિમાન પ્ યાજન પ્રમાણ હોવાથી તેને ના યાજન પ્રમાણનું રાહુગ્રહનું વિમાન કેવી રીતે ઢાંકી શકે ? ગ્રહનાં વિમાના ના યેાજનનાં ઘણુ કરીને હાય છે પણ રાહુનું વિમાન (૧ યેાજન પ્રમાણુ)મેટાં છે, તેથી ઢાંકી શકે છે. અથવા રાહુનું વિમાન નાનુ છતાં કાળું હાવાથી ઢાંકી શકે છે. જેમ મસીના એક ટીપાથી ટિકના બધા ભાગ કાળા દેખાય છે, તેમ રાહુના કાળા વિમાનને લીધે ચંદ્રમાનું વિમાન કાળું દેખાય છે.
