________________
૨૧૩
ખસની ખંજવાળ મટે નહિ. નારકીના જે સદા પરવશ હોય છે. અહીંના તાવવાળા મનુષ્ય કરતાં અનંત ગુણ તાવ હમેશાં નારકીના શરીર હોય છે. અંદરથી બળી જાય તે દાહ પણ નારકીને હોય છે. નારકીના જીવેને પરમાધામી કે અન્ય નારકી તરફથી વધુ ભય હોય છે, કારણ કે તેઓ અવધિજ્ઞાન કે વિભગન્નાનથી ઉર્વ અધે કે તિર્યમ્ દિશાથી આવતા દુઃખને અગાઉથી જ જાણે છે. તેથી ભયથી સદા વિવલ જ હોય છે અને તેને લીધે જ તેઓ શેકવાળા હોય છે. એમ બીજી રીતે પણ ૧૦ પ્રકારે ક્ષેત્રવેદના કહી.
પ્રથમની ત્રણ પૃથ્વીને નરકાવાસાની ભૂમિ શીત અને બાકીની ભૂમિ ઉષ્ણ છે. પંકપ્રમાને વિષે ઘણું નરકાવાસા ઉષ્ણુ અને થોડા શીત છે. ધૂમપ્રભાને વિષે ઘણા નરકાવાસા શીત અને થોડા ઉષ્ણ છે. છઠ્ઠી અને સાતમી પૃથ્વીમાં નરકાવાસાની ભૂમિ ઉષ્ણુ અને બાકીની ભૂમિ શીત છે.
નારકીના બે ભેદ–સમ્યગદષ્ટિ અને મિથ્યાદષ્ટિ. તેમાં સમ્યગ્દષ્ટિ નારકી પૂર્વકૃત કર્મને સંભાળીને અન્ય થકી ઉત્પન્ન થયેલ દુઃખ સમ્યક્ પ્રકારે સહન કરે અને મિથ્યાદષ્ટિ નારકી એક કે સંખ્યાતાં સરખાં સંબદ્ધ સુગરનાં વૈકિય રૂપે ગ્રહણ કરીને અથવા સ્વાભાવિક પૃથ્વી સંબંધી હથિઆરે ગ્રહણ કરીને પરસપર લડે છે.
૩ વેદનામાંથી કઈ વેદના કેટલી નરક સુધી હોય. સત્તસુખિત્તજ વિયણ, અન્નન્નયાવિ પહરણેહિ વિણા, પહરણક્યાવિ પંચસુ,તિસુ પરમાહસ્મિય કક્ષાવિ.૨૬
