________________
૯૪
ઉત્સર્પિણ અને ૧૦ કેડીકેડી સાગરોપમે ૧ અવસર્પિણ તથા વીશ કોડાકોડી સાગરોપમે ૧ કાલચક થાય. આ કાલમાન ભરત અને અરવત ક્ષેત્રની અપેક્ષાએ જાણવું. ક્ષેત્રથી અસંખ્યાતા કાકાશના પ્રદેશ પ્રમાણે તે ચારેની કાયસ્થિતિ જાણવી. વનસ્પતિ, વિલેંદ્રિય, પંચેંદ્રિય તિર્યંચ અને
મનુષ્યની કાયસ્થિતિ. તાઓ વર્ણમિઅણુતા,સંખિજા વાસસહસવિગલેસ પંચિદિ તિરિ નરેસુ, સત્ત૬ ભવા ઉ ઉસા. ૨૬૫. તાઓ-તે (ઉત્સર્પિણી). | પચિદિ–પંચંદ્રિય. વમિ -વનસ્પતિને વિષે. |
તિરિ-તિર્યચ. અણુતા-અનંતી. ખિજા–સંખ્યાતા.
નરે સુ–મનુષ્યને વિષે. વાસ સહસ-હજાર વર્ષ.
સત્તઠભવા-૭ કે ૮ ભવવિગલે સુ-કિકિયને વિષે. | ઉક્કોસા-ઉત્કૃષ્ટથી.
શબ્દાર્થ –વનસ્પતિને વિષે ઉત્કૃષ્ટથી કાયસ્થિતિ તે અનંતી ઉત્સર્પિણી, વિકલૈંદ્રિયને વિષે સંખ્યાતા હજાર વર્ષ, પંચંદ્રિય તિર્યંચ અને મનુષ્યને વિષે ૭ કે આઠ ભવ હોય છે.
વિવેચન–આ કાયસ્થિતિ વ્યવહાર રાશિ જીવને સંભવે, કારણ કે વ્યવહાર રાશિવાળ જીવ મરણ પામીને નિગેદમાં જાય, તે અનંતી ઉત્સર્પિણી અવસર્પિણી સુધી રહીને પછીથી તે જીવ વ્યવહાર શશિમાં આવે. મરૂદેવા