________________
૩૭૫ વિવેચન-૧ સમયની વકગતિમાં જીવ બીજે સમયે ઉપજે, કારણકે જીવ વક્રગતિ કરે, તે પહેલાંને સમય રૂજુગતિને હોય છે, એટલે પ્રથમ સમયે રૂજુગતિ અને બીજે સમયે વકગતિ. એ સમયની વકગતિમાં ત્રીજે સમયે ઉપજે. ૩ સમયની વક્રગતિમાં એથે સમયે ઉપજે અને ૪ સમયની વકગતિમાં પાંચમે સમયે ઉપજે.
૧ સમયની રૂજુગતિ-ત્રસનાડીમાં મરણ પામીને ઉદ્ઘલેકમાં સીધે ઉપજે. ૧ સમયની વક્રગતિ–વસનાડીમાં સાતમી નરક તલે મરણ પામીને, ઉદ્ઘલેકમાં એક સમયે જાય અને બીજા સમયે ગમે તે દિશામાં ઉપજે. ૨ સમયની વકગતિ–અલેકની દિશાથી ૧ સમયે ત્રસનાડીમાં આવે, બીજા સમયે ઉર્વલેકમાં જાય અને ત્રીજા સમયે ગમે તે દિશામાં ઉપજે. ૩ સમયની વકગતિ-પહેલે સમયે અલેકની વિદિશામાંથી દિશામાં આવે, બીજા સમયે ત્રસનાડીમાં આવે, ત્રીજા સમયે ઉદ્ઘલેકમાં જાય અને ચોથા સમયે ગમે તે દિશામાં ઉપજે. ૪ સમયની વક્રગતિ–પહેલા સમયે અને કની વિદિશામાંથી અલેકની દિશામાં આવે, બીજા સમયે ત્રસનાડીમાં આવે, ત્રીજા સમયે ઉદ્ઘલેકમાં જાય, ચેથા સમયે ગમે તે દિશામાં જાય અને પાંચમા સમયે વિદિશામાં ઉત્પત્તિ સ્થાનકે ઉપજે.