________________
મનુષ્યનું આયુષ્ય અને અવગાહના દ્વાર. ગમ્ભ નર તિ પલિયાઊ, તિ ગાઉ ઉક્કોસ તે જહન્નેણું મુચ્છિમદુહાવિ અંતમુહુ અંગુલ અસંખભાળતણૂ.૨૪૧. ગર્ભ નર-ગર્ભજ મનુષ્ય. | મુચ્છિમ-સમૂછિમ. તિપલિય-૩ પપમના. દુહાહિ–બંને પ્રકારે પણ આઊ–આયુષ્યવાળા. અંતમુહૂ-અંતમુહૂર્ત. તિ ગાઉ-૩ ગાઉ.
અંગુલ–આગળના. ઉક્કોસ-ઉત્કૃષ્ટથી.
અસંખ ભાગ–અસંખ્યાતે-તે ગર્ભજ મનુષ્ય.
તમે ભાગ. જહણું–જઘન્યથી. તણ-શરીરવાળા.
શબ્દાર્થ –ગર્ભજ મનુષ્ય ત્રણ પલ્યોપમના આયુષ્ય વાળા અને ૩ ગાઉ (ની અવગાહનાવાળા) ઉત્કૃષ્ટથી હેય છે. તે ગર્ભજ મનુષ્ય જઘન્યથી અને સમૃમિ મનુષ્ય (ઉત્કૃષ્ટ અને જઘન્યથી એમ) બંને પ્રકારે પણ અંતર્મુહૂર્ત આયુષ્યવાળા અને આગળના અસંખ્યાતમા ભાગના શરીરવાળા હેય છે.
વિવેચન-સમૂચ્છિમ મનુષ્ય ગર્ભજ મનુષ્યના મળ મૂત્ર આદિ ૧૪ અશુચિ સ્થાનકમાં ઉપજે છે. અને તેઓ ત્રણ પર્યાપ્તિ પૂર્ણ કરીને મરણ પામે છે. સંખ્યાતા આયુષ્યવાળા ગર્ભજ મનુષ્યનું જઘન્યથી વૈકિય શરીર અંગુળને અસં. ખ્યાત ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટથી ૧ લાખ એજનને ૪ આંગળ હોય છે. જઘન્યથી આહારક શરીર દેશેન (૪ આંગળ ઉણ)
