________________
જેમ,તડકામાં હિમ ના સમૂહ ઓગળી જાય છે, તેમ,તે અધિકારી પુરુષનું "અનાદિ કાળ નું અજ્ઞાન" છૂટું પડીને પીગળી જાય છે.અને "આત્મા-રૂપ" જળ ની સાથે એક થઇ જાય છે.ત્યારે જેમ,તરંગોવાળી અને મોટા મોટા હિંચોળા ખાતી નદીઓ -પણ-શરદ-ઋતુમાં શાંત થઇ જાય છે, તેમ,તે અધિકારી પુરુષની તરંગોવાળી અને મદભર ઉછળતી,સર્વ "તૃષ્ણાઓ શાંત થઇ જાય છે. જેમ ઉંદર પક્ષીઓની જાળ ને તોડી નાખે છે-તેમ,બોધ (જ્ઞાન) સંસાર ની વાસનાઓને તોડી નાખે છે.
વૈરાગ્યના વેગ થી જયારે "દેહાભિમાન" પોચું પડી જાય છે, ત્યારે તે પુરુષનું મન વિકાસ પામીને સ્વચ્છ થઇ જાય છે, કે જેથી, જેમ,પંખી પાંજરામાંથી નીકળી જાય છે તેમ,કામના વગરનું વિષયોમાં ગુણોના અનુસંધાન વગરનું અને બંધન થી રહિત થયેલું. મન "મોહ"માંથી નીકળી જાય છે. આમ જયારે સંદેહો ની ભૂંડાઈ શાંત થાય છે ત્યારે મન વાસનાઓના વિભ્રમો થી શાંત થાય છે, અને તે આત્માનંદ થી પૂર્ણ થાય છે. જેથી,પૂર્ણિમા ના ચંદ્રની જેમ તે શોભી રહે છે.
જેમ,પવન શાંત થતા, સમુદ્રમાં ઉત્તમ સુંદરતાને પ્રગટ કરનારી,ઉંચા પ્રકાર ની સમતા ઉદય પામે છે, તેમ,વાસનાઓ શાંત થતા,જ્ઞાની ના મનમાં ઉત્તમ સુંદરતા પ્રગટ કરનારી, અને વિનાશ નહિ પામનારી,ઉંચા પ્રકારની "સમતા" પ્રાપ્ત થાય છે. બોધ (જ્ઞાન) નો ઉદય થતાં,મૂર્ખતા થી ઘેરાયેલી,અજ્ઞાનમય અને જેમાં સંતુ-શાસ્ત્ર નો વ્યવહાર થતો નથી,તેવી સંસારની વાસના ક્ષીણ થઇ જાય છે. પરમાત્મા-રૂપી સૂર્યનું દર્શન થતાં,વિવેકરૂપ કમલિની પ્રફુલ્લિત થાય છે. અને સવારના આકાશની પેઠે સ્વચ્છતાથી શોભે છે.
તેનામાં,સર્વ લોકો ને આનંદ આપવાના સામર્થ્યવાળી,અને સત્વ-ગુણની વૃદ્ધિ થી પ્રાપ્ત થયેલી "વિચાર-શક્તિ"ઓ પૂર્ણિમા ના ચંદ્ર ના કિરણો ની જેમ,વૃદ્ધિ પામે છે.
ટકમાં એટલું જ
નિર્મળ અલીધું હોય તે મશીમાં પડેલા)
ટૂંકમાં એટલું જ કહ્યું કે-જ્ઞય (જાણવા જેવી વસ્તુ-પરમાત્મા) વસ્તુને જાણી ચૂકેલો, મહા-બુદ્ધિશાળી પુરુષ,નિર્મળ આકાશના મંડળ ની પેઠે ઉદય પામતો નથી,અને અસ્ત પણ પામતો નથી. જેણે,વિચારથી "આત્મ-તત્વ" જાણી લીધું હોય, તે મહાત્મા પુરુષને - (સૃષ્ટિ ની ઉત્પત્તિ-પાલન અને વિનાશ વગેરે જેવા ક્લેશોમાં પડેલા) બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, શંકર અને ઇન્દ્ર (સ્વર્ગ નો રાજા) પણ "રાંક અને દયાપાત્ર" જણાય છે !!! (નોંધ-અદ્વૈત સિદ્ધાંત વાળા સ્પષ્ટ કહે છે કે બ્રહ્મા-
વિષ્ણુ-મહેશ-વગેરે દેવો છે-પરમાત્મા (બ્રહ્મ) નથી !! એટલે જ વિષ્ણુ ના અવતાર રામ-પણ અહીં દેવ છે-પરમાત્મા નહિ.પરમાત્મા માત્ર "એક-બ્રહ્મ-ચૈતન્ય" છે)
જેમમૃગો ઝાંઝવાના પાણીને પ્રાપ્ત થતા નથી, તેમ,દેહધારી છતાં પણ,નિરહંકારી ચિત્તવાળા જ્ઞાની-પુરુષને વિક્ષેપો પ્રાપ્ત થતા નથી. સર્વ લોકો પોતપોતાની ચિત્તની વાસના ને લીધે જ,તરંગોની પેઠે,ઉત્પન્ન થાય છે અને નષ્ટ પણ થાય છે. એટલા માટે જન્મ-મરણ એ માત્ર વાસના-વાળા મનુષ્યો ને જ લાગુ પડે છે.જ્ઞાનીને નહિ.. બ્રહ્મ-વેત્તા પુરુષ તો જન્મ ને તથા મરણને એક તમાશા જેવાં જ ગણે છે.ને તેનાથી વિનોદ મળતો માને છે.
જેમ,ઘડામાં રહેલું આકાશ (ધડાકાશ) જન્મતું પણ નથી,અને મરતું પણ નથી, તેમ,દેહમાં રહેલો આત્મવેત્તા જન્મતો પણ નથી કે મરતો પણ નથી. જ્યાં સુધી,"હું કોણ છું?" અને "આ જગત શું છે?" એવી રીતનો વિચાર ના કરવામાં આવે,
