________________
એટલા માટે આ પ્રક્રિયામાં શિષ્ય ને સમજણ આપવાની પ્રક્રિયામાં કેટલીક કલ્પિત-વાતો ની માયાની) 'ગરબડ' ચલાવવી પડે છે.પણ જયારે તમે સત્ય તથા અત્યંત નિર્મળ પરબ્રહ્મ ને જાણશો ત્યારે - તમને માયાની કે જગત ની આ કલ્પિત વાતમાં કંઈ પણ ગરબડ-સ્વ-રૂપમાં પ્રતીત થશે નહિ.
માયા તથા જગત એ અવિધમાન (હકીકતમાં ના હોવા છતાં) હોવા છતાં પણ હજી તમારા મનમાં ઘૂમ્યા કરે છે. તો તે માયા અને જગત ને ટાળી નાંખી ને તમારા મનમાં સાચી સમજણ ઠસાવવા માટે "માયા અને જગત"નું સ્વરૂપ કહેવાની જરૂર છે, અને તેથી તે કહેવા માટે જ મારે આ પ્રપંચ કહેવો (કરવો) પડે છે.
તમને બ્રહ્મ માં 'ભેદ તૈત-એટલેકે બ્રહ્મ અને માયા) હોવાની શંકા થાય છે, પણ જ્યાં સુધી સ્વૈત નો અધ્યારોપ' (અદ્વૈત પર દૈત નું આરોપણ) ના સમજાયો હોય ત્યાં સુધી તેનો અપવાદ સમજાતો નથીમાટે તે અધ્યારોપ કરવાને માટે જ . બ્રહ્મ માં માયા તથા જગત હોવા વિષેનો 'વાક્ય-રૂપ-પ્રપંચ’ ઉઠાવેલો બતાવ્યો કે કહ્યો) છે. (નોંધ-કેટલી સરળતા થી સ્વીકાર કરેલો છે!!)
ઉપદેશ ના સમયમાં કાચા શિષ્યની પાસે પ્રક્રિયા-રૂપે આવી કલિપત વાતો કર્યા વિના છૂટકો જ નથી. જો કે વિદ્વાનો ની દ્રષ્ટિથી "માયા કે જગત" એ કંઈ છે જ નહિ આભામાં માયા,વાસના કર્મ કે કલપના કંઈ છે જ નહિ અને અત્યંત શુદ્ધ જે પરબ્રહ્મ છે તે જ જગત છે" આ વિચિત્ર-રૂપ વાળી વાત,ઘણી ધણી યુક્તિઓથી સિદ્ધાંત ના સમયમાં' (પછી થી) કહેવાશે, પણ હે રામ,એટલે તો - હમણાં તો બ્રહ્મમાં માયા હોવાનો સ્વીકાર કરીને આગળ વાત ચલાવે છે.
માયા અને માયાથી થયેલી જગત એ બંને ખોટાં છે, છતાં પણ પરસ્પરની સહાયતાથી તેઓ બહુ જામી ગયાં છે. તેમને તોડવાનું તથા તેમને તોડવાનાં સાધનોથી યત્ન કરવાનુંહમણાં ચલાવેલી આ પ્રક્રિયા (માયા અને જગતને હમણાં સાચું માનવાની પ્રક્રિયા) વિના બની શકે તેમ નથી.
હે,,રામ, પિશાચ ની સ્થિતિ નું વર્ણન આપીએ ત્યારે જ પિશાચ નો અભાવ બાળક ના મનમાં ઠસાવી શકાય છે. ખોટા પદાર્થો (માયા) ને નષ્ટ કરવામાં ખોટા ઉપાય (માયાને સાચું માનવાનો ખોટો ઉપાય) ની જ જરૂર છે. જેમ, અસ્ત્ર થી અસ્ત્ર શાંત થાય છે,મેલ થી મેલ ધોવાય છે,ઝેર થી ઝેર ઉતરી જાય છે, શત્રુ થી શત્રુ હણાય છેતેમ,ખોટાં સાધનો થી જ ખોટી માયા ટળે છે.
જો કે 'કલ્પિત-પ્રક્રિયા-પ-ઉપદેશ' પણ એક જાતનું 'માયાનું જ સ્વરૂપ' છે. તો પણ એ માયાનું સ્વરૂપ એવું ઉત્તમ છે કેપોતાના નાશનો (માયાનો પોતાનો) ઉધમ કરાવવાની ઇચ્છાથી, જ્ઞાન ની માગણી કરે છે કે જે જ્ઞાન સઘળા દોષો ને માયા અને માયાથી થતા દોષોને હરે છે. આ જગત-રૂપે અનુભવમાં આવતી માયા,પોતાના નાશથી હર્ષ પામે તેવી છે.
આ માયાનો સ્વભાવ જાણી શકાતો નથી,કારણકે તેને સૂક્ષ્મ-દૃષ્ટિ થી જ્યાં જોવા લાગીએ, ત્યાંથી તે (માયા) તરત જ જતી રહે છે. એ જગત-રૂપ માયા વિવેક ને ઢાંકી દે છે,બીજાં અનેક જગતો ઉત્પન્ન કરે છે, અને તે છતાં તે કેવી છે ?' એની ભાળ મળતી નથી (જાણી શકતી નથી)એ ભારે આશ્ચર્ય તો જુઓ !!
