________________
177
સઘળી દિશાઓના અવકાશોમાં ભરપૂર રહેલો,સંકોચ-રૂપી-વિભ્રમ થી રહિત, સર્વમાં રહેલો અને સર્વનો કર્તા,હું (આત્મા) જ વ્યષ્ટિ-રૂપે તથા સમષ્ટિ-રૂપે રહેલો છે. (પ્રહલાદ વિચારે છે) અહો, શસ્ત્રોથી દેવોનો નાશ કર્યા વિના જ,અને ઇન્દ્રને બાંધી લીધા વિના જ, આ જગતનું અપૂર્વ અને વિસ્તીર્ણ રાજ્ય વગર માગ્યે મને મળી ચુક્યું.
આટલા કાળ સુધી,"આ દેહ હું છું" એવી ખોટી કલ્પના મને ક્યાંથી થઇ હતી? હું જે છેડા વિનાના આકાર-વાળો છું, તેનું એ કલ્પનાથી (હું શરીર છું-તે કલ્પનાથી) સ્વલ્પ-પણું થઇ ગયું હતું. "આ તું છે અને આ હું છું" એ તો ખોટી ભ્રાંતિ જ છે.દેહ કોણ છે? અદેહ કોણ છે? મૂઓ કોણ છે અને જીવિત કોણ છે? કશું નથી,જો દેહ અને પ્રાણ- સિદ્ધ થાય તો જ એ સઘળું સંભવિત છે.પણ તે (દેહ અને પ્રાણ) સિદ્ધ થતા જ નથી. બિચારા મારા બાપ-દાદાઓ ક્ષદ્ર બુદ્ધિવાળા જ હતા,કે જેઓ આ બ્રહ્મ-વિધા-રૂપી ચક્રવર્તી-પણા ને ત્યજીને સંસારની ભૂમિકામાં જ રમ્યા હતા.બ્રહ્મ-પણાથી ઉન્નત પામેલો "વિચાર" ક્યાં? અને રાજ્યના વૈભવો ક્યાં?
અનંત આનંદ નો ઉપભોગ આપનારો અને પરમ ઉપશમથી શોભનારો, આ "શુદ્ધ ચૈતન્યમય વિચાર" એ સઘળા વિચારો થી ઉત્કૃષ્ટ છે. હું જ દૃશ્યો થી રહિત ચૈતન્ય-રૂપ છું,અને સઘળા જીવો ના સ્વ-રૂપ-ભૂત છું, માટે હું મને (આત્માને) જ વારંવાર પ્રણામ કરું છું. જેમ ખાધેલા અન્ન ને પચાવી દેવામાં આવે છે, તેમ,જેને સંસારને પચાવી દીધો છે તેવો હું જન્મ-રહિત થયો છું, સઘળા અનર્થોથી નિવૃત્તિ ને પ્રાપ્ત થયેલો છું, જે પામવાનું છે તેને પામી ચુક્યો છું, મહાત્મા થયો છું, અને સર્વથી ઉત્તમ થયો છું.
આ બોધ-રૂપી અવિચળ અને ઉત્તમ સામ્રાજ્ય ને (સર્વ બ્રહ્માંડો ના અધિપતિપણા ને ત્યજીનેહવે હું,રમણીયતા વિનાની અને મહાસુખ-રૂપી રાજ્યની વિભૂતિઓમાં રમીશ નહિ. મારો પિતા કે જે,પથ્થરના બનાવેલા કિલ્લાઓનો આશ્રય કરીને, પૃથ્વી પર સ્વામીપણાના અભિમાનથી રોળાયા કરતો હતો, અને તેથી જ એક નીચ દાનવ-રૂપી તુચ્છ કીડા જેવો જ રહ્યો હતો, તેને ધિક્કાર છે.
જે પુરુષ આ બ્રહ્મ-વિધા-રૂપી પરમ અમૃત ને પ્રાપ્ત થઈને અંદર ભરપૂર થયો હોય, તે પુરુષ,સંસાર-સંબંધી, કોઈ પણ સુખ ને પામ્યો ના હોય તો પણ તે સંપૂર્ણ-અખંડિત સુખને પામ્યો છે. માટે જે પુરુષ આ ઉત્તમ પદનો ત્યાગ કરીને,સંસાર સંબંધી,અલ્પ-સુખમાં રુચિ કરે,તે મૂર્ખ જ કહેવાય. આવા સર્વોત્તમ વિચારને ત્યજીને ક્ષદ્ર રાજ્યમાં કોણ રમે? કયો સમજુ પુરુષ શેરડીના રસને છોડીને કડવા લીંબડાનો રસ પીએ? મારા સઘળા બાપ-દાદાઓ મૂર્ખ જ હતા, કારણકે તેઓ આ વિચારને ત્યજીને રાજ્ય ના સંકટમાં જ રમ્યા હતા.
રાજ્ય ની ઈચ્છા પણ ના રહે તેવી સઘળું સંપૂર્ણ સુખ આ ચૈતન્ય માં છે, તો એ ચૈતન્ય તત્વ નો અનુભવ શા માટે કરવો નહિ? આ ચૈતન્ય જ કે જે સર્વમાં રહેલું છે, સ્વસ્થ છે, સમ છે,નિર્વિકાર છે, અને સર્વ-રૂપ છેઅને તેથી-જ-સર્વકાળમાં સઘળી રીતનું સંપૂર્ણ સુખ સારી પેઠે મળે છે.
સઘળા પ્રકારની "શક્તિ" ઓ વાળું,ત્રણે કાળના પદાર્થો ની સેંકડો કલ્પનાઓ કરનારું, છતાં,પણ જેમાં કાળનો-કોઈ ભેદ લાગુ પડતો નથી,એવું અને સંકલપોને લીધે અનંત-બ્રહ્માંડો-રૂપે ફેલાયેલું, એ વ્યાપક "ચૈતન્ય" પરિપૂર્ણ જ છે,
