Vyutpatti Dipikabhidhan Dhundikaya Samarthitam Siddha Hem Prakrit Vyakaranam Part 01

Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 343

३३०
व्युत्पत्तिदीपिकाभिधान-दुण्ढिकया समर्थिते सिद्धहेमप्राकृतव्याकरणे ॥
-
हे पितः ! → हे पिअरं । पक्षे - हे पिअ ! । नाम्नीति किम् ? हे कर्तः ! → हे कत्तार ! ॥ [नाम्यरं वा] नामन् सप्तमी ङि । अरं प्रथमा सि । वा प्रथमा सि । [हे पिअरं !] पूर्ववत् [३।३९] । [हे पिअ !] पूर्ववत् [३।३९] ।
[हे कत्तार !] हे कर्तृ ! । आमन्त्रणे सि । 'आरः स्यादौ' (३।४५) ऋ० → आर० । 'अनादौ०' (२८९) तस्य द्वित्वम् । 'अन्त्यव्य०' (१२११) स्लुक् हे कत्तार ! ॥४०॥
वाऽऽप ए ॥ ८।३।४१ ॥ आमन्त्रणे सौ परे आप एत्वं वा भवति ॥
हे माले ! । हे महिले ! । हे अज्जिए ! । हे पज्जिए ! । पक्षे - हे माला ! इत्यादि | आप इति किम् ? हे पिउच्छा !। हे माउच्छा ! ॥ बहुलाधिकारात् क्वचिदोत्वमपि - अम्मो ! भणामि भणिए ।
[वाऽऽप ए] वा प्रथमा सि । आप् षष्ठी ङस् । ए प्रथमा सि । [हे माले !] हे माला ! । आमन्त्रणे सि । अनेन वा आ० → ए० हे माले ! । [हे महिले !] हे महिला ! । आमन्त्रणे सि । अनेन वा आ० → ए० हे महिले !।
[हे अज्जिए !] आर्जिका ! | आमन्त्रणे सि । 'हस्वः संयोगे' (१८४) आ० → अ० । 'सर्वत्र ल-व-रामवन्द्रे' (२१७९) लुक् । 'अनादौ०' (२१८९) द्वित्वं - जि० → ज्जि० । अनेन आ० → ए० । 'अन्त्यव्य०' (१।११) स्लुक् हे अज्जिए !।
[हे पज्जिए !] प्राजिका ! । आमन्त्रणे सि । 'हुस्वः संयोगे' (१८४) प्रा० → प्र० । 'सर्वत्र ल-व०' (२७९) लुक्। 'अनादौ०' (२।८९) द्वित्वं-जि० → जि० । अनेन आ० → ए० । 'अन्त्यव्य०' (११११) स्लुक् हे पज्जिए !।
[हे माला !] हे माला ! । आमन्त्रणे सि । 'अन्त्य०' (१।११) स्लुक् हे माला !।
[हे पिउच्छा !] हे पितृस्वसृ ! | आमन्त्रणे सि । 'गौणान्त्यस्य' (१।१३४) तृ० →तु० । 'क-ग-च-ज०' (१३१७७) त्लुक् पिउस्वस । 'मातृ-पितुः स्वसुः सिक्षा-छौ' (२।१४२) स्वसृस्थाने छा आदेशः । 'अन्त्यव्य०' (१।११) स्लुक् हे पिउच्छा!।
[हे माउच्छा !] हे मातृस्वसृ ! । आमन्त्रणे सि । 'गौणान्त्यस्य' (१११३४) तृ० → तु० । 'क-ग-च-ज०' (११७७) तलुक् - माउस्वसृ । 'मातृ-पितुः स्वसुः सिआ-छौ' (२।१४२) स्वसृस्थाने छा आदेशः । 'अन्त्यव्य०' (१।११) स्लुक् हे माउच्छा !।
बहुलाधिकारात् क्वचिदोत्वम् -
[अम्मो ! भणामि भणिए] अम्बा । आमन्त्र्ये सि । 'सर्वत्र ल-व०' (२१७९) ब्लुक् । 'अनादौ०' (२१८९) द्वित्वं - मा० → म्मा० । अनेन म्मो० । 'अन्त्यव्य०' (१।११) स्लुक् अम्मो ! ।
'भण शब्दे' (२६४) भण् । वर्त० मिव् । 'व्यञ्जनाददन्ते' (४।२३९) अत् । 'लोकात्' (१२१३) भण । 'तृतीयस्य मिः' (३।१४१) मि० → मि० । 'मौ वा' (३६१५४) दीर्घः - ण० → णा० भणामि ।