Vyutpatti Dipikabhidhan Dhundikaya Samarthitam Siddha Hem Prakrit Vyakaranam Part 01

Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 402

अष्टमाध्यायस्य तृतीयः पादः ॥
३८९
[तादर्थ्यडेर्वा ] तादर्थ्यङि षष्ठी ङस् । वा प्रथमा सि ।
[ देवस्स देवाय ] देव । चतुर्थी डे। अनेन वा डेस्थाने षष्ठी ङस् । 'डसः स्सः' (३।१०) ङस्० → स्स० देवस्स। पक्षे-देव । चतुर्थी छे । 'डे-ङस्योर्या०' (१।४।६) ० → य० । 'अत आः स्यादौ०' (१।४।१) व० → वा० देवाय ।
[ देवाण] देव । षष्ठी आम् । 'टा-आमोर्णः' (३।६) आम्० → ण० । 'जस्-शस्-ङसि-त्तो०' (३।१२) दीर्घः देवाण ॥१३२॥
वधाड्डाइश्च वा ॥८।३।१३३ ॥ वधशब्दात्परस्य तादर्थ्यङेडिद् आइ षष्ठी च वा भवति ॥ वहाइ । वहस्स । वहाय । वधार्थमित्यर्थः ॥
[वधाड्डाइश्च वा] वध पञ्चमी उसि । डाइ प्रथमा सि । च प्रथमा सि । वा प्रथमा सि ।
[वहाइ ] वध । चतुर्थी उ । वधार्थं = वधाय । अनेन डे० → डाइ० → आइ० । 'डित्यन्त्यस्वरादेः' (२२१२११४) अलुक् । 'लोकात्' (१।१।३) वधाइ । 'ख-घ-थ-ध-भाम्' (१।१८७) धा० → हा० वहाइ ।
[वहस्स] वध । चतुर्थी । अनेन चतुर्थीस्थाने षष्ठी । 'ङसः स्सः' (३।१०) ङस्० → स्स० । 'ख-घ-थ०' (१।१८७) ध० → ह० वहस्स ।
[वहाय ] वध । चतुर्थी ङे । 'डे-ङस्योर्याऽऽतौ' (१।४।६) उ० → य० । 'अत आः स्यादौ०' (१।४।१) ध० → धा० । 'ख-घ-थ-ध-भाम्' (१।१८७) धा० → हा. वहाय ॥१३३।।
क्वचिद् द्वितीयादेः ॥८॥३॥१३४ ॥ द्वितीयादीनां विभक्तीनां स्थाने षष्ठी भवति क्वचित् ॥ सीाधरस्स वन्दे । तिस्सा मुहस्स भरिमो । अत्र द्वितीयायाः षष्ठी ॥
धणस्स लेद्धो । धनेन लब्ध इत्यर्थः ॥ चिरस्स मुक्का । चिरेण मुक्तेत्यर्थः ॥ तेसिमेअमणाइण्णं । तैरेतदनाचरितम् ॥ अत्र तृतीयायाः ॥
चोरस्स बीहइ । चौराद् बिभेतीत्यर्थः ॥ इअराई जाण लहुअक्खराइं पायन्तिमिल्लसहिआण । पादान्तेन सहितेभ्य इतराणीति । अत्र पञ्चम्याः ॥
पिट्ठीए केसभारो । अत्र सप्तम्याः ॥ [क्वचिद् द्वितीयादेः ] क्वचित् सप्तमी ङि । द्वितीयादि षष्ठी ङस् ।
[सीमाधरस्स वन्दे ] सीमाधर । द्वितीया अम् । अनेन अमस्थाने ङस् । 'ङसः स्सः' (३।१०) ङस्० → स्स० सीमाधरस्स ।
१. तमतिमिरपडल-विद्धंसणस्स सुरगणनरिंदमहियस्स ।
सीमाधरस्स वंदे पप्फोडियमोहजालस्स ॥ [आवश्यकसूत्रे पुक्खरवरदीवड्डे सूत्रे गा० २] तमस्तिमिरपटलविध्वंसनं सुरगणनरेन्द्रमहितम् ।
सीमाधरं वन्दे प्रस्फोटितमोहजालम् ॥ २. B. C. लुद्धो ।