Vyutpatti Dipikabhidhan Dhundikaya Samarthitam Siddha Hem Prakrit Vyakaranam Part 01

Book Title: Vyutpatti Dipikabhidhan Dhundikaya Samarthitam Siddha Hem Prakrit Vyakaranam Part 01
Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

View full book textPrevious | Next

Page 420
________________

अष्टमाध्यायस्य तृतीयः पादः ॥
४०७
[कराविअं] कृ । वर्त० तिव् । कुर्वन्तं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्तृ०' (३।४।२०) णिगप्र० । 'ऋवर्णस्या०' (४।२३४) कृ० → कर० । 'क्त-क्तवतू०' (५।१।१७४) क्तप्र० → त० । 'लुगावी क्त०' (३।१५२) णिग्० → आवि० । 'लोकात्' (१।११३) करावित । 'क-ग-च-ज०' (१११७७) त्लुक् । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० → म्० । 'मोऽनु०' (१९२३) अनुस्वारः कराविअं।
[करावीअइ] कृ । वर्तः तिव् । कुर्वन्तं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्तृ०' (३।४।२०) णिगप्र० । 'ऋवर्णस्या०' (४।२३४) कृ० → कर० । 'लुगावी क्त०' (३।१५२) णिग्० → आवि० । 'क्यः शिति' (३।४।७०) क्यप्र० → य० । 'ईअ-इज्जौ क्यस्य' (३।१६०) क्य० → ईअ० । 'लोकात्' (१।१।३) करावीअति । 'त्यादीनामाद्य०' (३१३९) तिव० → इ० करावीअइ।
[कराविज्जइ] कृ । वर्त० तिव् । कुर्वन्तं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्त०' (३।४।२०) णिगप्र० । 'ऋवर्णस्या०' (४।२३४) कृ० → कर० । 'लुगावी क्त०' (३।१५२) णिग्० → आवि० । 'क्यः शिति' (३।४।७०) क्यप्र० → य० । 'ईअ-इज्जौ क्यस्य' (३।१६०) क्य० → इज्ज० । 'लुक्' (१।१०) इलुक् । 'लोकात्' (१।१।३) कराविज्जति । 'त्यादीनामाद्य०' (३।१३९) तिव्० → इ० कराविज्जइ ।
[संगामेइ ] 'संग्रामणि युद्धे' (१९३४) संग्राम् । वर्त० ते । 'चुरादिभ्यो णिच्' (३।४।१७) णिच्प्र० । 'णेरदेदावावे' (३।१४९) णिच्० → एत् । 'लोकात्' (१।१॥३) संग्रामेते । 'सर्वत्र ल-व०' (२७९) लुक् । 'त्यादीनामाद्य०' (३३१३९) ते० → इ० संगामेइ ।
[कारिअं] कृ । कुर्वन्तं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्तृव्यापारे णिग्' (३।४।२०) णिगप्र० । 'ऋवर्णस्या०' (४।२३४) कृ० → कर० । 'क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तप्र० → त० । 'लुगावी क्त०' (३।१५२) णिग्० → लुक्० । 'अदेल्लुक्यादे०' . (३।१५३) क० → का० । 'व्यञ्जनाददन्ते' (४।२३९) अत् । 'लोकात्' (१२२३) कारत । 'क्ते (३।१५६) २० → रि० । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) त्लुक् । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० → म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः कारिअं।
[दूसेइ] 'दुषंच वैकृत्ये' (१२०९) दुष् । वर्त० तिव् । दुष्यन्तं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्तृ०' (३।४।२०) णिग्प्र० । 'रुषादीनां दीर्घः' (४।२३६) दु० → दू० । 'णेरदेदावावे' (३.१४९) णिग्० → एत्० । 'लोकात्' (१२१३) दूषेति । 'शषोः सः' (१२२६०) षस्य सः । 'त्यादीनामाद्य०' (३।१३९) तिव्० → इ० दूसेइ ।
[कारावेइ ] कृ। वर्त० तिव् । कुर्वन्तं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्तृ०' (३।४।२०) णिगप्र० । 'ऋवर्ण०' (४।२३४) कृ० → कर० । 'णेरदेदावावे' (३३१४९) आवे । 'लोकात्' (२१॥३) करावेति । केचित्तु 'अदेल्लुक्यादे०' (३।१५३) इत्यनेन आत्वमिच्छन्त्यावेप्यादेशे सति क० → का० । 'त्यादीनामाद्य०' (३।१३९) तिव्० → इ० कारावेइ ।
[हासाविओ जणो सामलीए ] 'हसे हसने' (५४५) हस् । वर्तः तिव् । हसन्तं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्त०' (३।४।२०) णिग्प्र० । 'क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तप्र० → त० । 'लुगावी क्त-भाव-कर्मसु' (३।१५२) णिग्० → आवि० । 'लोकात्' (१।१।३) हसावित । केषाञ्चिन्मते 'अदेल्लुक्यादेरत आः' (३।१५३) ह० → हा० । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) त्लुक् । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० → म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः । अथवा 'अतः से?:' (३।२) सि० → डो० → ओ० । 'डित्यन्त्य०' (२।१।११४) अलुक् हासाविओ ।
१. हासाविओ जणो सामलीए पढमं पसूअमाणा(णी)ए ।
वल्लहवाएण अलं मम त्ति बहुसो भणंतीए ॥ [गा० स० - २२२३ । गा० को० - २।३३] हासितो जनः श्यामया(मलया-मल्या) प्रथमं प्रसूयमानया । वल्लभवादेन अलं ममेति बहुशो भणन्त्या ॥


Page Navigation
1 ... 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442