Vyutpatti Dipikabhidhan Dhundikaya Samarthitam Siddha Hem Prakrit Vyakaranam Part 01

Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 387

३७४
व्युत्पत्तिदीपिकाभिधान-दुण्ढिकया समर्थिते सिद्धहेमप्राकृतव्याकरणे ॥
भे-दि-दे-ते-तइ-तए-तुम-तुमइ-तुमए-तुमे-तुमाइ टा ॥ ८।३।९४ ॥ युष्मदष्टा इत्यनेन सह एते एकादशादेशा भवन्ति । भे-दि-दे-ते-तइ-तए-तुम-तुमइ-तुमए-तुमे-तुमाइ जम्पिअं ।।
[भे-दि-दे-ते-तइ-तए-तुम-तुमइ-तुमए-तुमे-तुमाइ जम्पिअं] 'कथण वाक्यप्रबन्धे' (१८८१) कथ । 'क्तक्तवतू' (५।१।१७४) क्तप्र० → त । 'कथेर्वज्जर-पज्जरोप्पाल-पिसुण-संघ-बोल्ल-चव-जम्प०' (४।२) कथ० → जम्प० इति। 'क्ते (३।१५६) इति म्प० → म्पि० । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) त्लुक् जम्पिअं ॥१४॥
भे-तुब्भेहिं-'उब्भेहिं-उम्हेहि-तुम्हेहिं-उव्हेहिं भिसा ॥ ८।३।९५ ॥ युष्मदो भिसा सह एते षडादेशा भवन्ति ॥
भे-तुब्भेहिं 'ब्भो म्ह-ज्झौ वा' (३।१०४) इति वचनात् तुम्हेहि-तुझेहि-उब्भेहिं-उम्हेहि-तुम्हेहिं-उव्हेहिं भुत्तं ॥ एवं चाष्टरूप्यम् ॥
[भे-तुब्भेहि-उन्भेहि-उम्हेहिं-तुम्हेहि-उव्हेहिं भिसा] भे-तुब्भेहि-उब्भेहि-उम्हेहि-तुम्हेहि-उव्हेहिं तृतीया भिस् । भिस् तृतीया टा।
[भे-तुब्मेहि-तुम्हेर्हि-तुज्झेहि-उन्भेहि-उम्हेहि-तुम्हेहि-उव्हेहि भुत्तं] भुक्त । प्रथमा सि । 'क-ग-ट-ड०' (२१७७) क्लुक्। 'अनादौ०' (२८९) तस्य द्वित्वम् । 'क्लीबे स्वरान्म् से:' (३६२५) सि० → म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः भुत्तं ॥१५॥
तइ-तुव-तुम-तुह-तुब्भा ङसौ ॥ ८।३।९६ ॥ युष्मदो ङसौ पञ्चम्येकवचने परत एते पञ्चादेशा भवन्ति ॥ ङसेस्तु तो-दो-दु-हि-हिन्तो-लुको यथाप्राप्तमेव ॥
तइत्तो-तुवत्तो-तुमत्तो-तुहत्तो-तुब्भत्तो । 'ब्भो म्ह-ज्झौ वा' (३।१०४) इति वचनात् तुम्हत्तो-तुज्झत्तो ॥ एवं दो-दु-हिहिन्तो-लुक्ष्वप्युदाहार्यम् ॥ तत्तो इति तु त्वत्त इत्यस्य वलोपे सति ॥
[तइ-तुव-तुम-तुह-तुब्भा डसौ] तइ-तुव-तुम-तुह-तुब्भा तृतीया टा । ङसि सप्तमी ङि। .
[तइत्तो-तुवत्तो-तुमत्तो-तुहत्तो-तुब्भत्तो-तुम्हत्तो-तुज्झत्तो] युष्मद् । पञ्चमी ङसि । अनेन युष्मद्स्थाने तइ० । 'ङसेस्त्तो-दो०' (३८) ङसिस्थाने एते आदेशा:- तइत्तो इत्यादि ।
[तत्तो ] त्वत्तः । 'सर्वत्र ल-व०' (२७९) व्लोपः । प्रथमा सि । 'अतः सेोः' (३।२) सि० → डो० → ओ० तत्तो ॥९॥
तरह-तुब्भ-तहिन्तो डसिना ॥८।३।९७ ॥ युष्मदो ङसिना सहितस्य एते त्रय आदेशा भवन्ति । तुम्ह-तुब्भ-तहिन्तो आगओ ॥ 'ब्भो म्ह-ज्झौ वा' (३।१०४) इति वचनात् तुम्ह-तुज्झ ॥ एवं च पञ्च रूपाणि ॥ [तुरह-तुब्भ-तहिन्तो डसिना] तुम्ह-तुब्भ-तहिन्तो प्रथमा जस् । ङसि तृतीया टा ।
[तुरह-तुब्ध-तहिन्तो आगओ] आगत । प्रथमा सि । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) तलक् । 'अत: से?:' (३२) सि० → डो० → ओ० । 'डित्यन्त्य०' (२१२११४) अलुक् आगओ ॥९७॥ १. L. उज्झेहिं ।