Vyutpatti Dipikabhidhan Dhundikaya Samarthitam Siddha Hem Prakrit Vyakaranam Part 01

Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 399

३८६
व्युत्पत्तिदीपिकाभिधान-दुण्ढिकया समर्थिते सिद्धहेमप्राकृतव्याकरणे ॥
[मालत्तो मालाओ मालाउ मालाहिन्तो आगओ] माला (४) । पञ्चमी ङसि । 'ङसेस्तो-दो-दु-हि-हिन्तो०' (३८) ङसि० → त्तो-दो-दु-हिन्तो० । 'क-ग-च-ज०' (१२१७७) द्लुक् । प्रथमे 'हुस्वः संयोगे' (१९८४) ला० → ल० -मालत्तो मालाओ मालाउ मालाहिन्तो । आगओ पूर्ववत् [३।९७] ।
[अग्गीओ] अग्नि । पञ्चमी ङसि । 'अधो म-न-याम्' (२।७८) नलुक् । 'अनादौ०' (२२८९) गस्य द्वित्वं-गि० → ग्गि० । 'जस्-शस्-ङसि-त्तो-दो०' (३।१२) दीर्घः - ग्गी० । 'ङसेस्तो -दो०' (३८) ङसि० → दो० । 'क-ग-चज०' (१२१७७) लुक् अग्गीओ।
[वाऊओ] वायु । पञ्चमी ङसि । 'क-ग-च-ज०' (१३१७७) यलुक् । 'ङसेस्त्तो-दो०' (३।८) ङसि० → दो० । 'जस्-शस्-ङसि-त्तो०' (३।१२) दीर्घः - ऊ० । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) द्लुक् वाऊओ ॥१२६॥
भ्यसश्च हिः ॥ ८।३।१२७ ॥ आकारान्तादिभ्योऽदन्तवत्प्राप्तो भ्यसो ङसेश्च हिर्न भवति । मालाहिन्तो । मालासुन्तो । एवं-अग्गीहिन्तो इत्यादि | मालाओ । मालाउ । मालाहिन्तो । एवं अग्गीओ इत्यादि । [भ्यसश्च हिः ] भ्यस् षष्ठी ङस् । च प्रथमा सि । हि प्रथमा सि ।
[मालाहिन्तो मालासुन्तो] माला (२) । पञ्चमी भ्यस् । 'भ्यसस्तो-दो-दु-हि-हिन्तो-सुन्तो' (३९) भ्यस्० → हिन्तो० - सुन्तो० मालाहिन्तो मालासुन्तो ।
[अग्गीहिन्तो 'अग्गीसुन्तो] अग्नि (२) । पञ्चमी भ्यस् । 'भ्यसस्तो-दो-दु०' (३।९) भ्यस्० → हिन्तो० - सुन्तो० । 'अधो म-न-याम्' (२।७८) नलुक् । 'अनादौ०' (२१८९) गस्य द्वित्वम् । 'इदुतो दीर्घः' (३।१६) दीर्घः- ग्गि० → ग्गी० अग्गीहिन्तो अग्गीसुन्तो ।
[मालाओ मालाउ मालाहिन्तो] माला (३) । पञ्चमी भ्यस् । 'भ्यसस्तो-दो-दु-हि०' (३९) भ्यस्० → दो० - दु० - हिन्तो० । 'क-ग-च-ज०' (१३१७७) द्लुक् मालाओ मालाउ मालाहिन्तो ।
[अग्गीओ] अग्नि । पञ्चमी भ्यस् । 'भ्यसस्त्तो-दो०' (३।९) भ्यस्० → दो० । 'अधो म-न-याम्' (२।७८) न्लुक् । 'अनादौ०' (२१८९) गस्य द्वित्वम् । 'इदुतो०' (३।१६) दीर्घः - ग्गि० → ग्गी० अग्गीओ ॥१२७||
डेः ॥ ८।३।१२८ ॥ आकारान्तादिभ्योऽदन्तवत्प्राप्तो डेर्डेन भवति ॥ अग्गिम्मि । वाउम्मि । दहिम्मि । महुम्मि ॥ [डेर्डेः] ङि षष्ठी ङस् । डे प्रथमा सि ।
[अग्गिम्मि] अग्नि । सप्तमी ङि । 'डे-म्मि .' (३।११) ङि० → म्मि० । 'अधो म-न-याम्' (२१७८) न्लुक्। 'अनादौ०' (२१८९) गस्य द्वित्वं - गि० → ग्गि० अग्गिम्मि ।
[वाउम्मि] वायु । सप्तमी ङि । 'डे-म्मि :' (३।११) ङि० → म्मि० । 'क-ग-च-ज०' (१११७७) यलुक् वाउम्मि ।
[दहिम्मि] दधि । सप्तमी ङि । 'डे-म्मि :' (३।११) ङि० → म्मि० । 'ख-घ-थ०' (१।१८७) धि० → हि० दहिम्मि ।
१. A. अग्गीसुन्तो उदाहरणम् ।