Vyutpatti Dipikabhidhan Dhundikaya Samarthitam Siddha Hem Prakrit Vyakaranam Part 01

Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 363

३५०
व्युत्पत्तिदीपिकाभिधान-ढुण्ढिकया समर्थिते सिद्धहेमप्राकृतव्याकरणे ॥
[ते] तद् । प्रथमा जस् । अनेन जस्० → डे० → ए० । 'डित्यन्त्य०' (२।१२११४) अद्लुक् ते ।
[के] किम् । प्रथमा जस् । 'किमः कस्त्र-तसोश्च' (३१७१) किम्० → क० । अनेन जस्० → डे० → ए० । 'डित्यन्त्य०' (२।१।११४) अलुक् । 'लोकात्' (१।१।३) के के।
[एक्के] एक । प्रथमा जस् । 'सेवादौ वा' (२।९९) कस्य द्वित्वं - क० → क्क० । अनेन जस्० → डे० → ए० । 'डित्यन्त्य०' (२।१।११४) अलुक् । 'लोकात्' (१।१।३) के एक्के ।
[कयरे] कतर । प्रथमा जस् । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) त्लुक् । 'अवर्णो यश्रुतिः' (१२१८०) अ० → य० । अनेन जस्० → डे० → ए० । 'डित्यन्त्य०' (२।१।११४) अलुक् 'लोकात्' (१।१।३) रे कयरे ।
[कयमे] कतम । प्रथमा जस् । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) त्लुक् । 'अवर्णो०' (१।१८०) अ० → य० । अनेन जस्० → डे० → ए० । 'डित्यन्त्य०' (२।१।११४) अलुक् । 'लोकात्' (१।१।३) मे कयमे ।
[इयरे ] इतर । प्रथमा जस् । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) त्लुक् । 'अवर्णो०' (१२१८०) अ० → य० । अनेन जस्० → डे० → ए० । 'डित्यन्त्य०' (२२१२११४) अलुक् । 'लोकात्' (१।१३) रे इयरे ।
[एए] एतद् । प्रथमा जस् । 'अन्त्यव्यञ्जनस्य' (१।११) द्लुक् । अनेन जस्० → डे० → ए० । 'डित्यन्त्य०' (२।१।११४) अलुक् । 'लोकात्' (१।१।३) ते । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) त्लुक् एए।
[सव्वाओ रिद्धीओ ] सर्वा । प्रथमा जस् । 'सर्वत्र ल-व-रामवन्द्रे' (२७९) लुक् । 'अनादौ०' (२।८९) वस्य द्वित्वं - वा० → व्वा० । 'स्त्रियामुदोतो वा' (३।२७) जस्० → ओ० सव्वाओ ।
ऋद्धि । प्रथमा जस् । 'रिः केवलस्य' (१।१४०) ऋ० → रि० । 'स्त्रियामदोतौ वा' (३।२७) जस्० → ओ० - पूर्वस्य च दीर्घः रिद्धीओ ।
[सव्वस्स] सर्व । षष्ठी ङस् । 'सर्वत्र ल-व०' (२१७९) लुक् । 'अनादौ०' (२।८९) वस्य द्वित्वं - व. → व्व०। 'ङसः स्सः' (३।१०) ङस्० → स्स० सव्वस्स ॥५८॥
डेस्सि-म्मि-त्थाः ॥ ८॥३५९ ॥ सर्वादेरकारात्परस्य : स्थाने स्सि-म्मि-स्थ एते आदेशा भवन्ति ॥ सव्वस्सि सव्वम्मि सव्वत्थ । अन्नस्सि अन्नम्मि अन्नत्थ । एवं सर्वत्र || अत इत्येव - अमुम्मि | [ : स्सि-म्मि-त्थाः] ङि षष्ठी ङस् । स्सि-म्मि-त्थ प्रथमा जस् ।
[सव्वस्सि सव्वम्मि सव्वत्थ ] सर्व (३) । सप्तमी ङि । 'सर्वत्र ल-व०' (२१७९) लुक् । 'अनादौ०' (२१८९) वस्य द्वित्वं - व० → व्व० । अनेन ङि० → स्सि-म्मि-त्थ आदेशाः सव्वस्सिं सव्वम्मि सव्वत्थ ।
[अन्नस्सि अन्नम्मि अन्नत्थ ] अन्य (३) । सप्तमी ङि । 'अधो म-न-याम्' (२।७८) यलुक् । 'अनादौ०' (२।९८) नस्य द्वित्वं - न० →त्र० । अनेन ङि० → स्सि-म्मि-त्थ आदेशा: अन्नस्सि अन्नम्मि अन्नत्थ ।
[अमुम्मि] अदस् । सप्तमी ङि । 'अन्त्य०' (१।११) स्लुक् । 'मुः स्यादौ' (३८८) द० → मु० । 'डे-म्मि .' (३।११) ङि० →म्मि० अमुम्मि ॥५९॥
१. A. कयमे उदाहरणम् ।