Updeshmala Doghatti Bhavanuvad

Author(s): Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay

Page 7

મૂર્તિ અને બીજું તેમના પ્રરૂપલા આગમો-દ્વાદશાંગીરૂપ શ્રુતજ્ઞાન. તેમની મૂર્તિને ઓળખાવનારા આ શ્રુતજ્ઞાન-શાસ્ત્રો છે, જે ગણિપિટક કહેવાય છે. તે શાસ્ત્રના રહસ્યો પરંપરાગમ દ્વારા મેળવેલા હોય છે. ગુરુ પાસેથી શાસ્ત્રોના પારમાર્થિક અર્થો વિનય કરીને, બહુમાન સાચવીને, તેમની પૂર્ણકૃપાથી પ્રાપ્ત કરીને અવધારણ કરી શકાય છે. વિનયાદિક કાર્યો વગર મેળવેલા અર્થો આત્માને યથાર્થ પરિણમતાં નથી. લાભદાયક નીવડતાં નથી. આત્માની પરમઋદ્ધિ પમાડનાર આ શ્રુતજ્ઞાન છે.
"સુયTTvi મઢિયં" - શ્રુતજ્ઞાન મહદ્ધિક છે. અપેક્ષાએ કેવલજ્ઞાન કરતાં પણ શ્રુતજ્ઞાન મહાન એટલા માટે કહેવું છે કે, કેવલજ્ઞાન મૂંગું છે. જ્યારે શ્રુતજ્ઞાન પોતાને અને બીજાને પ્રકાશિત કરનાર છે. કેવલજ્ઞાની ભગવંતો શ્રુતજ્ઞાનદ્વારા બીજા જીવો પર પરોપકાર કરે છે. આત્માનું શુદ્ધસ્વરૂપ કર્મ, પુણ્ય, પાપ, આસવ, સંવર, નિર્જરા, મોક્ષ વગેરે કરણીય, અકરણીય, ભક્ષ્યાભઢ્ય, પયારેય, સન્માર્ગ, સંસારમાર્ગ આ સર્વ પદાર્થોનું જ્ઞાન કરાવનાર હોય તો સર્વજ્ઞ ભગવંતે પ્રરૂપેલા દ્વાદશાંગીરૂપ શ્રુતજ્ઞાન. આ શ્રુતજ્ઞાન સિવાય અતીન્દ્રિય પદાર્થોનું જ્ઞાન, શ્રદ્ધા, સંવેગ, ત્યાગ, વર્તન તપસ્યાદિ થવાં મુશ્કેલ છે. તેમાં મુખ્યતયા ગણધરભગવંતોએ અતિશયવતી ત્રિપદી પ્રાપ્ત થવાયોગે રચેલી દ્વાદશાંગી અન્તર્ગત ચૌદપૂર્વો છે, જેના આધારે વર્તમાનતીર્થ અવિચ્છિન્નપણે પ્રવર્તી રહેલું છે.
આચાર્યોની પરંપરાથી પરંપરાગમ પ્રાપ્ત કરેલ એવા પૂર્વાચાર્યોએ વર્તમાનકાળના અલ્પજ્ઞાની આત્માઓને સહેલાઇથી પ્રતિબોધ થઇ શકે, તે માટે આગમાનુસારી આગમના સિદ્ધાંતોને પ્રતિપાદન કરનારા એવા અનેકાનેક મહાગ્રન્થો, પ્રકરણો, શાસ્ત્રોની રચનાઓ કરેલી છે.
બહુશ્રુત ગીતાર્થ પ્રભાવક શાસનાધાર જેવા કે કલ્પસૂત્ર, દશ નિર્યુક્તિઆદિના રચયિતા શ્રી ભદ્રબાહુસ્વામી, દશવૈકાલિકના કર્તા શય્યભવસૂરિ, વિશેષાવશ્યક ભાષ્યકાર શ્રી જિનભદ્રગણી ક્ષમાશ્રમણ, આર્યરક્ષિતસૂરિ, સ્કંદિલાચાર્ય, નંદીસૂત્રકર્તા દેવવાચક, પ્રજ્ઞાપનાસૂત્ર કર્તા શ્યામાચાર્ય, તત્વાર્થ-સભાષ્યકર્તા ઉમાસ્વાતી, ૧૪૪૪ ગ્રન્થકર્તા શ્રીહરિભદ્રસૂરિ, શિલાંકાચાર્ય, નવાંગી ટીકાકાર અભયદેવસૂરિ, શ્રીમલ્લવાદી, વાદીતાલ, શાંતિસૂરિ, વાદીદેવસૂરિ, દાર્શનિક અભયદેવસૂરિ, ઉપમિતિ કથાકાર સિદ્ધર્ષિ, કુવલયમાલા કથાકાર દાક્ષિણ્યચિહ્નાંક ઉદ્યોતનસૂરિ, કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચન્દ્રાચાર્ય, શ્રીસંઘદાસગણી, શ્રીજિનદાસગણી, શ્રીમુનિચન્દ્રસૂરિ, શ્રીરત્નપ્રભસૂરિ, પ્રવચનપરીક્ષા-કલ્પકિરણાવલી આદિ ગ્રંથકર્તા ઉ. શ્રીધર્મસાગરજી ઉ. શ્રીયશોવિજયજી આદિ ગ્રન્થકારો શાસનના પુણ્યપ્રભાવે અનેકાનેક થઇ ગયા છે.