________________
18
TATTVĀRTHA SŪTRA
१२
योगवक्रता विसंवादनं चाशुभस्य नाम्नः ॥२१॥ विपरीतं शुभस्य ॥२२॥ दर्शनविशुद्धिविनयसंपन्नता शीलवतेष्वनतिचारोऽभीक्ष्णं ज्ञानोपयोगसंवेगौ शक्तितस्त्यागतपसी सङ्घसाधुसमाधिवैयावृत्त्यकरणमर्हदाचार्यबहुश्रुतप्रवचनभक्तिरावश्यकापरिहाणिर्मार्गप्रभावना प्रवचनवत्सलत्वमिति तीर्थकृत्त्वस्य ॥२३॥ परात्मनिन्दाप्रशंसे सदसद्गुणाच्छादनोद्भावने च नीचैर्गोत्रस्य ॥२४॥ तद्विपर्ययो नीचैर्वृत्त्यनुत्सेको चोत्तरस्य ॥२५॥ विघ्नकरणमन्तरायस्य ॥२६॥
सप्तमोऽध्यायः हिंसानृतस्तेयाब्रह्मपरिग्रहेभ्यो विरतिव्रतम् ॥१॥ देशसर्वतोऽणुमहती ॥२॥ तत्स्थैर्यार्थं भावनाः पञ्च पञ्च ॥३॥ हिंसादिष्विहामुत्र चापायावद्यदर्शनम् ॥४॥ दुःखमेव वा ॥५॥
११. तद्विप’ - स. रा. श्लो. । १२. - भीक्ष्णज्ञा' - स. रा. श्लो. । १३. “सी साधुसमाधिः - स. रा. श्लो. । १४. तीर्थकरत्वस्य - स. रा. श्लो. ।
१५. -"गुणोच्छा-स. । गुणच्छा - रा. श्लो॰ । सि-वृ. approves the reading "गुणच्छा-'.
१. 'पञ्च पञ्चशः' - सि-वृ-पा० । Before Akalanka a doubt has been raised that the reading is 'पञ्चशः'. After this aphorism स. रा. and श्लो०- have the following five aphorisms whose sense is conveyed in the Bhāsya to this very aphorism:
_ 'वाङ्मनोगुप्तीर्यादाननिक्षेपणसमित्यालोकितपानभोजनानि पञ्च ॥४॥ क्रोधलोभभीरुत्वहास्य-प्रत्याख्यानान्यनुवीचिभाषणं च पञ्च ॥५॥ शून्यागारविमोचितावासपरोपरोधाकरणभैक्ष (क्ष्यरा.) शुद्धिसद्धर्मा (सधर्मा-श्लो॰) विसंवादाः पञ्च ॥६॥ स्त्रीरागकथाश्रवणतन्मनोहराङ्गनिरीक्षणपूर्वरतानु-स्मरणवृष्येष्टरसस्वशरीरसंस्कारत्यागाः पञ्च ॥७॥ मनोज्ञामनोज्ञेन्द्रियविषयरागद्वेषवर्जनानि पञ्च ॥८॥
२. -"मुत्रापाया' - स. रा. श्लो ।।
3. Siddhasena says that according to some the following two sentences of the Bhāsya to this very aphorism are two aphorisms : व्याधिप्रतीकारत्वात् कण्डूपरिगतत्वाच्चाब्रह्म' and परिग्रहेष्वप्राप्तप्राप्तनष्टेषु काङ्क्षाशोको प्राप्तेषु च रक्षणमुपभोगे वाऽवितृप्तिः ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org