________________
આશય છે. - સિદ્ધચક્રજીની આરાધના નિર્ધન, રોગી, એકલો અટૂલો કરે તો પણ નવપદજી ફલે જ છે. આરાધના માટે બાહ્યસંપત્તિ નહી, પણ આંતર વૈભવની જરૂર છે, એ રહસ્ય ઉંબરના માધ્યમે આચાર્ય ભગવંતે આપણને બતાવ્યું છે. ઉંબર રાણાનું બાહ્ય સ્વરૂપ જેટલું બેઢંગુ, ગંદુ છે, તેટલો જ અંતર વૈભવ, ગુણ સંપત્તિથી સમૃદ્ધ છે. સિદ્ધચક્રનું પરિણામ મેળવવા માટે સંપત્તિ વૈભવ નહીં પણ આરાધક ગુણો જરૂરી છે, જેનું દર્શન ઉબર રાણામાંથી થાય છે. ઉંબરને મયણા મળ્યા પછી સિદ્ધચક્રજી (ધર્મ) મળે છે, આથી આપણો ખ્યાલ એ છે કે શ્રીપાલ કથામાં મુખ્ય પાત્ર મયણા છે. મયણાના કારણે ઉંબર શ્રીપાળ બન્યો. પરંતુ તે સ્થૂલદષ્ટિની વિચારણા છે. સૂક્ષ્મદ્રષ્ટિ કે તત્વદૃષ્ટિથી નિદિધ્યાસન (ચિંતન) કરાય તો ઉંબર મહાન લાગે, ગુણવાન લાગે. સિદ્ધચક્રજી ફલ્યા તેમાં ઉબરની સ્વયંની યોગ્યતા હતી તે સહેલાઈથી સમજાય. સૂર્યોદય થયા પહેલાં ઉજાસ સ્વયંભૂ થાય છે, તેમ મયણા કે ધર્મ મળ્યા પહેલાની યોગ્ય ભૂમિકા–ઉપાદાનની શુદ્ધિ ઉંબરને સ્વયંની હતી. ઉંબરમાં પ્રાથમિક ગુણોનો ભંડાર ભર્યો હતો. મયણાને ગુણવાન આરાધક ઉંબર મળ્યોતોમયણા સફળ અને પ્રભાવક બની શકી, માટે તો કથાનું નામ “મયણા કથા’ નથી; પણ “શ્રીપાલકથા છે. આ કથામાં મયણા કરતાં પણ ઉંબર = શ્રીપાલ એ મહત્વનું પાત્ર છે. તેમને સિદ્ધચક્રજી ફેલ્યા છે. શ્રીપાલ કથાના વાસ્તવિક રહસ્યોને સમજવા માટે એટલું તો ધ્યાનમાં રહેવું જ જોઈએ કે મયણા મળ્યા પહેલાંના શ્રીપાલમાં ગુણ સમૃદ્ધિનો આત્મવૈભવ અજબ-ગજબનો હતો. તેને ઓળખવો જરૂરી છે.
મયણા મળ્યા પહેલાનો કોઢીયો ઉંબર રાણો આપણને મૂક ઉપદેશ આપી રહ્યો છે. એકાદ ઉપદેશ, ગુણ પણ આપણા જીવનમાં વણી લઇશું તો આપણને પણ સિદ્ધચક્રજી અવશ્ય ફળશે.
વર્તમાનકાળમાં જીવતાં શીખો
ઉંબર રાણો સાવ ખરાબ હાલતમાં છે. ગામેગામ ફરી રહ્યો છે. દરેક રાજ્યના રાજ દરબારમાં જાય છે, છતાં ક્યાંય પોતાની દયનીય સ્થિતિ જણાવી
ఉండడు ముడుపులు