Shripal Katha Anupreksha

Author(s): Naychandrasagarsuri
Publisher: Purnanand Prakashan

Page 77

૮) શ્રીપાલકથાનું રચના કૌશલ્ય
જિનશાસનમાં ચાર અનુયોગની વહેંચણી દ્વારા તમામ પ્રકારના જીવોને આત્મભાવ-ચારિત્રભાવમાં સ્થિર કરવારની સુંદર પદ્ધતિ છે. તેમાં બાલજીવો = જેઓ આત્મા, સિદ્ધાત્મા કે પરમાત્માનું સ્વરૂપ સમજ્યા નથી, અને તીવ્ર મેઘાશક્તિ નથી તેવા જીવો માટે કથાનુયોગ સર્વશ્રેષ્ઠ યોગ મનાયો છે. સત્ અસત્ પ્રવૃત્તિના ફળોને સાંભળી સત્ પ્રવૃત્તિમાં સ્થિર થાય અને અસત્ પ્રવૃત્તિમાંથી નિવૃત્ત થાય આ ધર્મકથાનું ફળ છે.
ધર્મકથાનુયોગમાં શ્રીપાલકથા બાલજીવોને અતિ આકર્ષિત કરે તેવી કથા છે....કારણકે બાળજીવોનો લમણો હજુ પુદ્ગલ તરફ છે. સંપત્તિ-વૈભવની વાત આવે એટલે ખુશખુશાલ થઈ જાય. શ્રીપાલકથામાં કોઢીયા ઉંબરને અને પિતાએ કોઢીયા સાથે પરણાવેલ મયણાને સિદ્ધચક્રના પ્રભાવથી અઢળક ઋદ્ધિ સમૃદ્ધિ સાથે અખંડ સામ્રાજ્ય પણ મળે છે... તે વાત સાંભળી-વાંચી બાલજીવો પણ ધર્મઆરાધના તરફ વળે...
પૂ.આચાર્ય રત્નશેખરસૂરિ મ.એ પૂર્વાગમના આધારે રચેલી આ શ્રીપાલકથા અભુત તો છે જ સાથે સાથે પૂ. આચાર્ય મ.ની રચનાશક્તિ પણ અભુત છે. ધન-સંપત્તિ, વૈભવ, પત્ની અને સત્તાની વાતો પણ પૂજ્યશ્રીએ એવી રીતે કરી છે કે બાલવાચક કે બાલશ્રોતાનું મન વારેઘડીએ સિદ્ધચક્ર-નવપદ તરફ જાય અને નવપદ વાચકો કે શ્રોતાઓના હૈયામાં નવપદ સ્થિર થાય. તે માટે સુંદર પ્રયત્ન કર્યો છે. આઠ સ્થાને નવપદનું વર્ણન અને ઠેરઠેર સિદ્ધચક્રનું સ્મરણ કરાવી શ્રોતાઓને સુષુપ્ત મન સુધી લઈ જઈ નવપપદને માનસમાં સ્થિર કરી રહ્યા છે. જેથી શ્રોતા-વાચક
ఉండు డబులు ముడుపులు
" ©©©©©©©©©©©©©©©©ળે છે M.