________________
પાપકર્મના ઉદયે ભારે આફતમાં આવી ગયા હોઇએ તો પણ બીજાનું નુકશાન ન જોઈ શકીએ. સ્વાર્થભાવ ક્યાંય જોવા ન મળે. પરજીવનું કદાચ ભલું કરવાની શક્તિ ન પણ હોય, પણ તેનું દુઃખ ક્યારે ટળે તે ભાવ હોય, અરિહંત પ્રભુની આરાધનાથી ઉપાદાનની શુદ્ધિ થઈ હોય તો દોષહાનિ ગુણપ્રાપ્તિ થાય.
એક કલ્પના કરો. તમારા દીકરાનું ઠેકાણું ન હોય. ઉંમર થઈ હોય અને તમારી ઈજ્જતના પ્રભાવે સારા ઘરની હોંશિયાર દીકરીની વાત આવી તો તમે શું કરો..? તમારા દીકરાનું કામ પતે છે પરંતુ એકની જિંદગી ધૂળધાણી થાય છે. આવા સમયે તમે શું કરશો? ધર્મ કરવો તે જુદી વસ્તુ છે અને ધર્મી બનવું તે અલગ વાત છે. આપણે ધર્મક્રિયા કરીને સંતોષ માની લઈએ છીએ. પણ મારા અંતરમાં ધર્મ પરિણત કેટલો થયો. તેનો ક્યારેય વિચાર કરતા નથી. જેમ સૂર્યોદય થતાં પૂર્વે પ્રકાશ થાય છે તેમ વાસ્તવિક ધર્મ મળતા પૂર્વે અંતરમાં ગુણપ્રકાશ થાય છે. ક્ષુદ્રતાહૈયામાંથી દૂર થાય છે. ઉદાર અને ઉદાત્ત ભાવનાઓ પ્રગટે છે. આ ઉપાદાન શુદ્ધિનું પ્રથમ પગથિયું છે. પાયાનો ગુણ છે. ઉંબર રાણા સ્વપરિસ્થિતિ યોગ્ય કન્યાની શોધમાં હતા અને અપ્સરા જેવી રાજકન્યા મયણા મળી. ઉંબર રાણો પ્રજાપાલ રાજાને ના પાડે છે. “ન ઘટે કઠે કાગને રે, મુક્તાફળતણી માળ', કહી પોતાની જાતને કેવી ઘોષિત કરે છે. આ બાજુ જાણે વિવાહલગ્ન સાધતી હોય તે રીતે મયણાએ ઉંબરનો હાથ પકડી લીધો. મયણાને આનંદ છે... સાતસો કોઢિયાઓને આનંદ છે. પરંતુ આ ઉંબરનું તેજ હણાઈ ગયું છે. મારા નિમિત્તે આનું શું થશે, તેની ચિંતામાં છે. મુકામે ગયા પછી આખી રાત એ જ સમજાવટ કે મયણા... તું ચાલી જા! તારા જીવનને રગદોળ નહીં, આ ચેપી રોગ તને પણ થશે. તારા સ્વપ્ન, જીવન ખતમ થશે. આરાધક આત્મા ઉદાત્ત ભાવનાવાળો હોય. જીવનમાં ક્યાંય ક્ષુદ્રતા ન હોય, તુચ્છ ભાવો ન હોય, બીજાના નુકશાનને જોઈ ન શકે, સહી ન શકે...
અરિહંત પરમાત્માની આરાધનાથી ક્ષુદ્રતાનો આ દોષ ટળે છે. મૈત્રી ગુણની પ્રાપ્તિ થાય છે. ઉંબરમાં ક્ષુદ્રતાનો અભાવ સહજરૂપે હતો. પરચિંતા, દુશ્મનો પ્રતિ પણ મૈત્રીના ઉદાત્ત ગુણો હતા.
ఉండు డబులు ముడుపులు
